Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 59

५६
ओघनियुक्तिः मूलसूत्रं वृ.प्रविशन्भिक्षार्थनिमित्तंपृच्छयतेगृहस्थैस्ततश्चनकथयति, अनेसणं तेअनेषणांगृहस्थेनक्रियमाणां निवारयति, नएरिसासमणा' नास्मदीयाएवंविधाः श्रमणाः, अस्माकंहितेनिमित्तकथयन्तिअनेषणीयमपि गृह्यन्तिएवमभिधीयते गृहस्थेन, कुक्कुड'त्तिकुक्कुडप्रायोऽयमिति।एवंतावद्भिक्षामटताप्रत्युपेक्षणआकृता, इदानीं दूरस्थ एवोपाश्रयप्रत्युपेक्षणां करोति खरिआदिवाणं ति खरिया-द्वयक्षरिका तत्समीपे स्थानं. उपाश्रयः आदिशब्दाच्चरिकादिसमीपे वा। इयं तावद्वसतिवाह्या प्रत्युपेक्षणा कृता, इदानीमुपाश्रयाभ्यन्तरे द्रव्यप्रत्युपेक्षणां कुर्वन्नाहमू. (१७०) दवमि ठाणफलए सेज्जासंथारकायउच्चारे।
कंदप्पगीयविकहा वग्गहिकिड्डा यभावंमि॥ वृ. द्रव्यमित्ति द्वारपरामर्शः, 'ठाणफए'त्ति स्थानं अवस्थितिः. फलकानामवस्थितिं पश्यति, तानि हि वर्षाकाल एव गृह्यन्ते न रोपकाले. स तु प्रविष्टः रोपकालेऽपि फलकानि गृहीतानि पस्यति, 'सेज्जा इति शेरतेऽस्यामिति शय्या-आस्तरणं तदास्तृतमेवास्ते. संस्तारकाः-तृणमयाः, प्रकीर्यन्तेऽधस्तृणानि स्वपद्भिस्तं संस्सारकं पश्यति, 'काय'त्ति कायिकाभूमि गृहस्थसंवद्वां पश्यति. 'उच्चार'त्ति गृहस्थैः सह पुरीषव्युत्सर्ग कुर्वन्ति, अथवा उच्चारं त्ति श्लेष्मणः परिष्ठापनमङ्गणे कुर्वन्ति, एवं स साधुः प्रविशति। इयमभ्यन्तरा। द्रव्यप्रत्युपेक्षणा, इदानीमभ्यन्तरां भावप्रत्युपेक्षणां प्रतिपादयन्नाह-कन्दर्पगीत-विकथाः कुर्वन्ति, तथा चुम्गह'त्तिविग्रहःकलहस्तंकुर्वन्ति, किड्ड'त्तिपाशककपर्दकै क्रीडन्ति, 'भावमि,'भावविषया प्रत्युपेक्षणा। उक्ता अभ्यन्तराभावप्रत्युपेक्षणा, इदानीमेतद्दोषवर्जितेषु संयतेषु प्रविशति, एतदेवाहमू. (१७१) संविग्गेसुपवेसो संविगंऽमणुन बाहि किइकम्म।
ठवणफुलापुच्छणया एत्तोच्चिअगच्छ गविसणया। वृ. संविनाः मोक्षमिलाषिणस्तेषु प्रवेशः कर्तव्यः समनोज्ञेषु । अथ समनोज्ञा न सन्ति ततः 'संविग्गऽमुणुन्नत्ति संविशेषु अमनोज्ञेषु प्रवेशः, तत्र च 'बाहित्ति वहिरेव प्रविशन्नुपकरणमेकस्मिनप्रदेशेमञ्चति, ततः कितिकम्मति तदत्तरकालं वंदनं करोति, ततः 'ठवणकुलापुच्छणया' स्थापनाकुलानि पृच्छति भिक्षार्थ, ततस्ते कथयन्ति-अमुकत्रामुकानि। एत्तोश्चिअगच्छत्ति अस्या एव भिक्षाटनभूमेर्गमिध्यामि, इत्येवं ब्रवीति । 'गवेसणय'त्ति तं तस्माद्भामादेर्निर्गतं न निर्गतमिति वा वं गवेषणं कुर्वन्ति।।
उक्तं साधर्मिकद्वारम. इदानीं वसतिद्वारमभिधीयते. स च साधुर्गच्छन अस्तमनसमये वसति निरूपयति, सा च एषु स्थानेषु निरूपणीया. मू. (१७२) संविग्गसंनिभद्दग सुन्ने निइयाह मात्तुऽहाच्छंदे।
वच्चंतस्सेतेसुंवसहीए मग्गणा हाइ॥ ३. संविग्गेसु वसतिमग्गमा होइ' संविग्रेषु वसतिमार्गणा कर्त्तव्या, सञ्जी-श्राद्धः भद्रकःसंविग्नमावितस्तस्मिन्वावसतिमार्गणाकर्त्तव्या, तदभावशून्यगृहादौवसतिमार्गणाकर्तव्या, नितियादित्ति नित्यवासादिषु,आदिशब्दात्यावस्थादयस्त्रयोगृह्यन्ते,तेषुवसतिमार्गणंकर्तव्यं, "मोत्तुऽहाच्छंदे'त्तिमुक्त्वा यथाच्छन्दानस्वच्छन्दानित्यर्थः, तत्रवसर्ति मृग्यते. व्रजतःसाधार-तेष्वनन्तरोदितषुवसतमार्गणा-अन्वेपणं कर्त्तव्यम् । इयं द्वारगाथा वर्तते । इदानीमंतामेव गाथां प्रतिपदं व्याख्यानयन्नाह. मू. (१७३) वसही समणुन्नेसुंनिइयादमणुन्न निवेए।
संनिगिहि इत्थिरहिए सहिए वीसु घरकुडीए ।