Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 128

मूल. ५१३
च कथं गच्छन्ति ? अत आहमू. (५१४)
१२५
अजुगलिआ अतुरंता विकहारहिआ वयंति पढमं तु ।
निसिङत्तु डगलगहणं आवडणं वच्चमासज्ज ॥
वृ. न युगलिताः- समश्रेणिस्था व्रजन्ति किन्तु अयुगलिताः अत्वरमाणा विकधारहिताश्च व्रजन्ति, ततश्रक्रमण भुवं प्राप्य प्रथमं निषीदयित्वा' उपविश्य डगलकानां अधिष्ठानप्राञ्छनार्थमिष्टकाखण्डकानां लघुपाषाणकानां वा ग्रहणं करोति. 'आवडणं' ति प्रस्फोटनं तेषा डगलकानां करोति, कदाचित्तत्र पिपीलिकादि स्यात्. तेषां च ग्रहणे किं प्रमाणमत आह- 'वच्चमासज्ज' पुरीषमङ्गीकृत्य, श्लथं कठिनं वा विज्ञाय पुरीषं ततस्तदनुरूपाणि इगलकानि गृह्णाति ततो डगलकानि गृहीत्वा सच्छायस्थण्डिले उपविशति । मू. (५१५) अनावायमसंलाए, परस्सनुवधाइए ।
समे अज्झसिरे यावि, अचिरकालकर्यामि अ ।
वृ. अनापातः असंलोकश्च तरस्य यस्मिन् तदनापातासंलोकं स्थण्डिलं लोकस्य, तथा 'अनुवघाइप' नि उपघातश्च यत्र न भवति उक्ताहादि तस्मिन्ननुपघातिके. तथा समं यत्र लुठनं न भवति, लुटने स्थण्डिले आत्मपतनभयं पुरीषं च मुक्तं कीटिकार्दीवर्णयति तथा 'अझुसिंर यावि' त्ति यत्तृणादिगच्छन्नं न भवति, तत्र हि वृश्चिकादिरागत्य दशति कीटकादि वा प्लाव्यते, 'अचिरकालकयंमि य'त्ति अचिरकालकृतं तस्मिन्नेव द्विमासिके ऋतौ यदग्न्यादिना प्राशुकीकृतं तस्मिन् ।
मू. (५१६)
वित्यिन्ने दूरमोगाढे, नासन्ने बिलवज्जिए । तसपाणबीयरहिए, उच्चाराईणि वोसिरे ॥
वृ. तथा विस्तीर्णे, तत्र विस्तीर्णं जघन्येन हस्तप्रमाणं चतुरस्रमुत्कृष्टेन चक्रवत्र्त्यांवासनिकाप्रमाणं द्वादशयोजनमिति गम्यते, तस्मिन्, 'दूरमांगाढे' त्ति दूरमधोऽवगाह्य अग्न्यादितापेन प्राशुकीकृतं जघन्येन चत्वार्यङ्गुलानि अधः, 'नासन्ने' त्ति तत्रोसन्नं द्विविधं दव्वासनं भावासन्नं च भावासन्नं अनहियासओ अतिवेगेण आसन्ने चैव बोसिरड, दव्वासन्नं धवलगरआरामाईणं आसने वोसिरइ, न आसन्नं अनासन्नंयद्रव्यासन्नं भावासन्नं वा न भवति तस्मिन् व्युत्सृजति, तथा 'बिलवर्जिते' बिलादिरहिते स्थण्डिले व्युत्सृजति, तथा त्रसप्राणबीजरहितयोयुत्सृजतीति एतस्मिन दशदोषरहिते स्थण्डिले सति उच्चारादीनि व्युत्सृजेत । इदानीमेकादिसंयोगेन यावन्ति स्थण्डिलानि भवन्ति तावन्ति प्रतिपादयत्राहएगदुगतिगच उक्कगपंचगछमत्तट्टनवगदसगेहिं ।
मू. (५१७)
संजांगा कायव्वा भंगसहस्स चव्वीस ||
'वृ. एकद्वित्रिचतुष्पअषटसमाष्टनवदर्शकः संयोगाः कर्त्तव्याः, ततश्च सर्वैरभिर्निष्पन्नं भङ्गक चतुर्विंशत्युत्तरं भवति । इदानीं भाष्यकार एतान्यव स्थण्डिलपदानि व्याख्यानयति, तत्राद्यमनापातासंलीकं व्याख्यातमेव, इदानीमनुपघातिकपदव्याचिख्यानयाऽऽह
मू. (५१८)
[प्र. २५ ]
मू. (५१९)
उभयमुहं रासिदुर्ग हट्टिलाणं तरण भय पढमं । लहरानिमित्ते तस्सुवरि गुणं तु संजोगा ।। आयापवयण संजमतिविहमुग्घाइमं तु नायव्वं । आराम वच्च अगनी पिट्टण असुई य अन्नत्थ ।। वृ. आपयातिकं त्रिविधं ज्ञातव्यं आत्मापथातिकं प्रवचनापघातिकं संयमापघातिकं च तत्रा
[भा. १७८ ]