Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 231

२२८
आधनियुक्तिः मूलसूत्रं मू. (१९०३) नय तस्य तन्निमित्तो बंधो सहुमोवि देसिओ समए।
अणवज्जो उपओगेण सदभावेन सो जम्हा। वृ. 'उच्चालिते' उत्पाटिते पादे सति ईर्यासमितस्य साधोः सङ्कमार्थमुत्पाटिते पादे इत्यत्र संबन्धः, व्यापद्येत संघट्टनपरितापनः कः ?- 'कुलिङ्गी'त' च्यापदनयोगम् 'आसाद्य' प्राप्य। न च तस्य तन्निमित्तो बन्धः सूक्ष्मोऽपि देशितः 'समये सिद्धान्ते, किं कारणं?, यतोऽनवद्योऽसौ साधुस्तेन व्यापादनप्रयोगेण' व्यापादनव्यापारण, कथं ? - सर्वभावेन' सामना, मनोवाक्कायकर्मभिरनवद्योऽसौ यस्मास्मान्नं सूक्ष्मोऽपि बन्धस्तस्येति । किं चमू. (११०४) नाणी कम्मस्स खयट्टमुट्टिओऽनुट्टितो य हिंसाए।
जयइ असद अहिंसतत्थमुट्टिओ अवहओ सो उ॥ म. (११०५) तस्स असंचेयअयो संचेययतो य जाइं सत्ताई।
जोगं पप्प विनस्संति नत्थि हिंसाफलं तस्स। मू. (१९०६) जोय पमत्तो पुरिसो तरस य जोगं पडुच्च जे सत्ता।
___ वावज्जते नियमा तेसिं सो हिंसओ होइ॥ मू. (१९०७) जेवि न वावज्जती नियमा तेसिं पहिंसओ सोउ।
सावज्जो उपओगेण सव्वभावेण सो जम्हा ।। वृ.ज्ञानमस्यास्तीति ज्ञानी-सम्यग्ज्ञानयुक्त इत्यर्थः कर्मणः क्षयार्थं चोत्थित उद्यत इत्यर्थः, तथा हिंसायामनवस्थितः प्राणिव्यपरोपणे न व्यवस्थित इत्यर्थः, तथा जयति कर्मक्षपणे प्रयत्नं करोतीत्यर्थः, 'असढं 'ति शठभावरहितो यत्नं करोति न पुनर्मिथ्याभावेन सम्यगज्ञानयुक्त इत्यर्थः, तथा 'अहिंसत्थमुट्ठिओ'त्ति अहिंसाथ उत्थितः' किन्तु सहसा कथमपि यत्नं कुर्वतोऽपि प्राणिवधः संजातः स एवंविधः अवधक एव साधुरिति तज्ञानया गाथया भङ्गका अष्टौ सूचिता स्तद्यथा-नाणी कस्मस्स खयर्से उडिओ हिंसाए अणुडिओ १, नाणी कम्मखयट्टमुट्टिओ हिंसाए य ठिओ २, नाणी कम्मस्स खय8 नवि ठिओ हिंसाए पुन पमत्तोऽवि नवि ठिओ, देवजोगेण कहवि तप्पएसे पाणिणो नासी, एस तइओ असुन्धो य ३, नाणी कम्मस्स खयर्से नो ठिओ हिंसाए य ठिओ ४, तथा अज्ञानी मिथ्याज्ञानयुक्त इत्यर्थः कम्मस्स खयमुमहिओ हिंसाए न ठिओ ५. अन्नाणी कम्मखयट्टमडिओ हिंसाए य ठिओ६. अन्नाणी कम्मस्स खयटुं नोट्टिओ हिंसाए य नोट्टिओ एस सत्तमो, अन्नाणी कम्मस्स खयटुं णोट्टिओ हिंसाए व ठिओ एस अष्टमा, तत्र गाथाप्रथमार्डेन शुद्धःप्रथमो भङ्कःकथितः, पश्चार्द्धन द्वितीयभङ्कः सूचितः, कथं?, जयतिति कर्मक्षपण उद्यतः, असदति सम्यगज्ञानसंपन्नः अहिंसत्थमुट्टिओ'त्ति अहिंसाया उत्थितः' अभ्युद्यतः, किन्तु सहसा प्रयत्न कुर्वतः प्राणिवधः संजातः स चैवंविधोऽवधकः शुद्धभावत्वात । तस्य' एवंप्रकारस्य ज्ञानिनः कर्मक्षयार्थमभ्युद्यतस्य असंचतयतः' अजानानस्य, किं ?, सत्त्वानि, कथं ?-प्रयत्नवतोऽपि कथमपि न दष्टः प्राणी व्यापादितच, तथा संचेतयतः' जानानस्य कथमत्स्यत्र प्राणी ज्ञातो दृष्टश्चन प्रयत्नं कुर्वताऽपि रक्षितुं पारितः, ततश्च तस्यैवंविधस्य यानि सत्त्वानि 'योग' कायादि प्राप्य विनश्यन्ति तत्र नास्ति तस्य साधोहिंसाफलं-साम्परायिकं संसारजननंदाखजननमित्यर्थः, यदि परमीप्रित्ययं कर्म भवति, तच्चैकस्मिन समये बद्धमन्यस्मिन् समये क्षपयति। यश्च प्रमत्तः पुरुषस्तस्यैवंविधस्य संबन्धिनं योग' कायादि ‘प्रतीत्य' प्राय ये सत्त्वा व्यापाद्यन्ते तेषां सत्त्वानां नियमाद्' अवश्यं संः' पुरुषो हिंसको भवति तस्मात्प्रमत्ताभात्रि