Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 205

२०२
आधनियुक्ति: मूलसूत्र वृ. आचार्यस्यप्रायोग्यग्रहण क्रियमाणे सूत्रार्थयोः स्थिरीकरणं कृतं भवति, यतो मनोज्ञाहारेण सूत्रा सुखनव चिन्तयति, अत आचार्यस्य प्रायोग्यग्रहणं कर्तव्य, तथा विनयश्चानेन प्रकारेण प्रदर्शितो भवति. गुरुपूजा च कृता भवति, सेहस्य चाचार्य प्रति बहमानः प्रदर्शिती भवति, अन्यथा सेह इदं चिन्तयति. यदत न कश्चिदन गुरुनापि लघुरिति. अतो विपरिणामो भवति. तथा प्रायोग्यदानपतेश्च श्रद्धावृद्धिः कृता भवति, तथा बुद्धेबलस्य चाचार्यसत्कस्य वर्द्धन भवति, तत्र च महती निर्जरा भवति । .मू. (९४४) एएहिं कारणेहि उ केइ सहुस्सवि वयंति अनुकंपा। .
गुरुअनुकंपाए पुणे गच्छे तित्थे य अनुकंपा। वृ. 'एभिः' पूर्वोक्त कारणैः केचित्समर्थस्याप्याचार्यस्यानुकम्पा कर्तव्येत्येवं वदन्ति, यतो गुरोरनुकम्पया गच्छे तीर्थ चानुकम्पा कृता भवति । यतश्चैवमतः प्रायोग्यग्रहणं ग्राह्यमिति ।। अत आह. मू. (९४५) सति लाभे पुन दव्वे खेत्ते काल य भावओ चेव।
गहण तिसु उक्कास भावे जंजस्य अनुकपं॥ व. 'सति' विद्यमाने लाभे द्रव्यतः क्षेत्रतः कालतो भावतश्चोत्कृष्टं ग्राह्य । इदानीं नियुक्ति कागे व्याख्यानयन्नाह-'गहणं तिसु उक्कोसं' ग्रहणं त्रिषु द्रव्यक्षेत्रकालेषु उत्कृष्ट कर्त्तव्यं, भावे तु यद्वस्तु यस्याचार्यस्यानुकूलं यगृह्यते । इदानीं भाष्यकृद्व्याख्यानयति. तत्र द्रव्ये उत्कृष्टता प्रदर्शयन्नाहमू. (९४६) कलमोतणो उ पयसा उक्कोसो हानि कोहबुन्भनी ।
- तत्थवि मिस्तुप्पतरयं जत्थ वजं अच्चियं दोसु ॥ [भा. ३०७) वृ. कलमशाल्योनदः पयसासह द्रव्यमुत्कृष्टं ग्राह्यं तदलाभे हान्या तावत् गृह्यते यातव् 'कोद्दवोभन्झी' कोदवजाउलयं, तत्राप्ययं विशेषः क्रियते यदत तदेव जाउलयं मृद गृह्यते, तथा 'तुप्पतरयंति स्निग्धतरं तदेव जाउलयं गृह्यते, उक्तं द्रव्योत्कृष्टं, इदानी क्षेत्रकालोत्कृष्टप्रतिपादनायाह जत्थ व जंअच्चियं दोस' द्वयोरिति क्षेत्रकालयार्यद्वस्तु यत्र पूजितं तत्तत्र गृह्यते. एतदक्तं भवति-यद्यत्र क्षेत्रे बहमतं द्रव्यं तत्तस्मिन क्षेत्र उत्कृष्टमुच्यते, तच्च ग्राह्य, तथा यद्वस्तुयस्मिन काले बहुमतं तत्तस्मिन काले उत्कृष्टमुच्यते. भावोत्कृष्टं पुनर्नियुक्ति कारणव व्याख्यातं । उक्तं प्रसङ्गागतम, इदानीं यदुक्तं आचार्यादीनां गृहीतं सद्यथोद्धरति तथा प्रतिपादयन्नाहम. (९४७) लाभे सति संघाडी गेण्हड एगो उ इहरहा सब्वे ।
तस्सप्पणो य पज्जत्त गेण्हणा हाइ अतिरंग।। वृ. यदि तत्र क्षेत्र घृतार्दाना स्वभावनव लाभाऽस्त ततस्तत्र लाभे सति आचार्यस्यक एव सङ्घाटकः प्रायोग्यं गृह्णाति, 'इहरह'त्ति यदा तत्र क्षेत्रे न प्रायोवृत्त्या प्रयोगस्य लाभः तदा सर्व एव सङ्घाटकारतस्याचार्यस्य प्रायोग्यं पर्याप्त्या गृह्णन्ति, ततश्च तस्याचार्यस्यात्मनशाय पर्याप्तग्रहणे सत्यतिरिक्तं भवति. ततश्च तत्परिष्ठाप्यत इति । इदानीं 'गिलाणे'त्तिव्याख्यानयन्नाहमू. (९४८) गलन्ननियमगहणं नाणत्तोभासियपि तत्थ भवे ।
ओभासियमव्वरिअं विगिंचए ससगंभंजे॥ .ग्लानस्य नियमन प्रायोग्यग्रहणं कर्त्तव्यं, यदि परं नानात्वं 'ओभासियपि प्रार्थितमपि तत्र ग्लाने भवति, ग्लानार्थ प्रायोग्यस्य च प्रार्थनमपि क्रियते, ततश्च आभासितं प्रार्थितं सद ग्लानार्थं पुनश्रयदहरति ततस्तद् विगिच्यते परित्यज्यते, संसयं भुज त्ति शषं यदनवभासिभ अप्रार्थितमुद्ररितं तद्भुत कश्चित