Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 222

मृलं - १०४३
बहिवां दग्ध सति मरणं तत्र निर्दिशेत् । इदानीं मुखलक्षणप्रतिपादत्यर्थः तस्मिन्नेवंविधे 'भाजनी' पात्रके मुख कियन्मानं क्रियत ? अत आह- हस्तः प्रविशन् आष्ठ-कणं यथा न घट्टयति' न स्पृशति एतज्जधन्यमुख पात्रकं भवति. 'वस्तु प्राप्त' वस्त्वाश्रित्य सुखेनेव गृहस्थो ददातीति एवमाद्याश्रित्य विशालतरं मुखं क्रियत इति । आह- कस्माद्भाजनग्रहणं क्रियते ?, आचार्यस्त्वाहमू. (१०४४)
छक्कायरक्खणड्डा पायग्गहणं जिणाहिं पन्नत्तं । tय गुणा संभा हवंति त पायगहणंवि ॥ अतरंतबालबुट्टाहासा गुरू असहुवग्गे ।
मू. (१०४५) साहारणोग्गहाऽलब्द्धिकारणा पादगहणं तु ॥
1
वृ. षट्कायरक्षणार्थं पात्रकरहितः साधुर्भोजनार्थी षऽपि कायान् व्यापादयति यस्मात्तस्मात्पात्रग्रहणं जिनः प्रज्ञप्त' प्ररूपितं, य एव गुणा मण्डलीसंभोग व्यावर्णिता त एव गुणाः पात्रग्रहणेऽपि भवन्ति अतो ग्राह्यं पात्रमपि । के च ते गुणाः ? इत्यत आह-ग्लानकारणात बालकारणात वृद्धकारणात शिक्षककारणात प्राधूर्णककारणात असहिष्णुः- राजपुत्रः कश्चित् प्रव्रजितस्ततः कारणात् साधारणोऽवग्रहः - अवष्टम्भोऽनेन पात्रकेण क्रियते एतेषां सर्वेषामनः साधारणावग्रहाद्रतोः अलब्धिमांश्च कश्चिद्भवति तस्थानीय दीयते तच्च विना दातुं न शक्यतेऽतः कारणात् पात्रकग्रहणं भवति । उक्तं पात्रक प्रमाणप्रमाणम्, इदानीं पात्रबन्धप्रमाणप्रमाणं प्रतिपादयन्नाह -
मू. (१०४६)
पत्ताबंधपमाणं भावपमाणेण होइ कायव्वं । जह गठिंमि कर्यमि कोणा चउरंगुला हुति ||
वृ. पात्रबन्धप्रमाणं भाजनप्रमाणेन भवति विज्ञेयं सर्वथा, यथा ग्रन्थों 'कृते' दत्ते सति कोणी चतुरङ्गुलप्रमाणौ भवतस्तथा कर्त्तव्यं । इदानीं पात्रकस्थापनगोच्छकपात्रकप्रत्युक्षणिकानां प्रमाणप्रमाणप्रतिपादनायाह
मू. (१०४७)
पत्तट्टवणं तह गुच्छओ य पायपडिलेहणीआय । तिण्हंपि यप्पमाणं विहत्थि चउरंगुलं चेव ॥
वृ. पात्रकस्थापनकं गोच्छक : ' पात्रकप्रत्युपेक्षणिका' पात्रकमुखवस्त्रिका एतेषां त्रयाणामपि वितस्तिचत्वारि चाङ्गुलानि प्रमाणं चतुरस्रं द्रष्टव्यं. अत्र च पात्रस्थापनकं गोच्छकच एते द्धे अपि ऊर्णा मये वेदितव्ये, मुखवस्त्रिका सोमिया । इदानीमेषामेव प्रयोजनप्रतिपादनाह
मू. (१०४८)
स्यमादिरक्खणट्टा पत्तट्टवणं जिनहिं पन्नत्तं । होई पमजणंहउं तु गोच्छओ भाणवत्थाणं ॥ पापमज्हेउ केसरिया पाए पाए एक्क्का ।
मू. (१०४९)
गांच्छगपत्तट्टवणं एकक्कं गणनमानणं ॥
वृ. रजआदिरक्षणार्थ पात्रस्थापनकं भवति एवं विद्वांसां व्यपदिशन्ति भवति प्रमार्जननिमित्तं गोच्छको भाजनवस्त्राणां, एतदुक्तं भवति गोच्छकेन हि पटलानि प्रमृज्यन्ते । तथा ' के सरिवाऽपि ' पात्रकमुखवस्त्रिकाऽपि पात्रकप्रमार्जननिमित्तं भवति पात्रपात्र एकका पात्रकंसरिका भवति गणनया. गोच्छकः पात्रस्थापनं च एकैकं गणनामानेनेति । इदानीं पटलानां गणनाप्रमाणप्रतिपादनाहनायाहमू. (१०५०) सिविया न दीस अंतरिओ तारिसा भवे पडला ।
तथा
-