Agam 36 Chhed 03 Vyavahara Sutra Bhashya

Author(s): Sanghdas Gani, Kusumpragya Shramani
Publisher: Jain Vishva Bharati

Page 767

१७२ ]
मध्यस्थ—मध्ये रागद्वेषयोरपान्तराले तिष्ठतीति मध्यस्थाः । मन्मन—– मम्मणो पुण भासतो, खलए अंतरंतरा ।
चिरेण णीति से वाया, अविसुद्धा व भासते ॥ महत्तरक— गंभीरो मद्दवितो, कुसलो जो जातिविणयसंपन्नो ।
जुवरण्णा सहितो, पेच्छइ कज्जाइ महतरओ ||
(गा. ६३० )
महागोप-यो गोपो गाः स्वापदेषु विषमेषु वा प्रदेशेष्वटव्यां वा पतंतीर्वारयित्वा च क्षेमेण स्वस्थानमानयति स महागोप उच्यते ।
(गा. १३७५ टी. प. ५) (गा. २६३० टी. प. ३३) (गा. २६३० टी. प. ३३) (गा. २७०३ टी. प. ४६ ) (गा. १५६५ टी. प. ४४ )
(गा. २०३ )
(गा. ८७६ टी. प. ११७ ) (गा. ७५८ टी. प. ८४ )
महानिर्जर — महानिर्जरस्तदावरणीयस्य कर्मणः क्षयकरणात् । महापर्यवसान—महापर्यवसानः पुनरन्यनवकर्मबंधाभावात् ।
महापान — पिबति अर्थपदानि यत्रस्थितस्तत्पानं, महच्च तत्पानं च महापानम् । मारि — मारिर्यद्वशान्मारिदोषोपहतं प्रचुरं दुर्भिक्षमुपयाति ।
मुहूर्त - अहवा वि तीसतिगुणे, सेसे तेणेव भागहारेणं ।
भइयम्मि जं तु लब्भति, ते उ मुहुत्ता मुणेयव्वा ।।
मूलकर्म — मूलकर्म नाम पुरुषद्वेषिण्याः सत्या अपुरुषद्वेषिणीकरणमपुरुषद्वेषिण्याः सत्याः पुरुषद्वेषिणीकरण ।
मेघा - अपूर्वापूर्वऊहणोहात्मको ज्ञानविशेषः ।
यथाछंद — उस्सुत्तमायरंतो उस्सुत्तं चेव पण्णवेमाणो ।
t
एसी उ अधाछंदो ।
उस्सुत्तमणुवदिट्ठ, सच्छंदविगप्पियं अणणुवादी । परतत्तिपवित्ते तिंतिणे य इणमो अहाछंदो ||
सच्छंदमतिविगप्पिय, किंची सुह - सायविगतिपडिबद्धो । तिहि गारवेहि मज्जति, तं जाणाहि य अधाछंदं ॥
यक्षालिप्त———यक्षालिप्तं नाम एकस्यां दिशि अन्तरान्तरा यद्दृश्यते । युवराज — आवस्सयाइ काउं, जो पुव्वाइं तु निरवसेसाई ।
(गा. ८६०-६२) (गा. ३११७ टी. प. ४६ )
(गा. ६२६ )
(गा. ३११६ टी. प. ४६ )
केषाञ्चिदाचार्याणां मतेन भवन्ति शुक्लपक्षे प्रतिपदा दिक्षु दिवसेष्वमोघामोघा शुभाशुभसूचननिमित्तादि तथोत्पादा आदित्यकरणविकारजनिता आदित्यस्योदयसमयेऽस्तमयसमये वाताम्राः कृष्णश्यामा वा यूपक इति । (गा. ३१२० टी. प. ४६ ) रचितक ( भिक्षादोष ) -- रचितं नाम संयतनिमित्तं कांस्यपात्रादौ मध्ये भक्तं निवेश्य पार्श्वेषु व्यजनानि बहुविधानि स्थाप्यन्ते ।
(गा. १५२१ टी. प. ३५)
(गा. १३ टी. प. ८)
(गा. ४६३२ टी. प. १०५)
अत्थाणीमज्झगतो, पेच्छति कज्जाई जुवराया ॥
यूपक—यूपको नाम शुक्ले शुक्लपक्षे त्रीणि दिनानि यावद् द्वितीयस्यां तृतीयस्यां चतुर्थ्यां चेत्यर्थः सन्ध्याच्छेदः ।
रचितक भोजी-रचितकं नाम कांस्यपात्रादिषु पटादिषु वा यदशनादिदेयबुद्ध्या वैविक्त्येन स्थापितं तद् भुंक्ते इत्येवंशीलो रचितकभोजी ।
राजकुमार — पच्चंते खुमंते, दुद्दते सव्वतो दमेमाणो ।
संगमनीतिकुसलो, कुमार एतारिसी होति ॥
राजा - पंचविधे कामगुणे, साहीणे भुंजते निरुव्विग्गे । वावारविप्पमुक्को, राया एतारिसो होति ॥
परिशिष्ट- ६
(गा. ८८६ टीप ११६)
(गा. ६४८ )
(गा. ६२८)