________________
परिशिष्टम् - १ बालवबोध - भावानुवादौ
संसारचक्कवालम्मि सव्वे वि य पुग्गला मए बहुसो । आहारिया य परिणामिया य नाहं गओ तत्तिं ।। ५० ।।
बाला० वली क्षपक वैरागी भावइ छइ गाथा संसार क० भव तेहनां चक्रवाल कहतां समोहनइ विषइ भमइ मई समस्त पुद्गल आहार्या आहारपणइ ग्रह्या । परिणामिया तेहना रस वेदवइ परिणाम्या तोहइ पणि तेणई हुं तृप्ति न पाम्यूं इति गाथार्थः ।। ५० ।।
-
અર્થ ઃ આજ સુધી ભવચક્રમાં ભમતા એવા મેં દરેક પુદ્ગલોને આહાર તરીકે ગ્રહણ કર્યા છે, તેને પરિણમાવેલા પણ છે. છતાં તે પુદ્ગલોથી તૃપ્તિને પામ્યો નથી. તો હવે તે આહારાદિની લાલસા શા કામની ? (૫૦)
तण - कट्ठेहि व अग्गी लवणजलो वा नईसहस्सेहिं । न इमो जीवो सक्को तिप्पेउं काम-१ - भोगेहिं ।। ५१ ।।
बाला० केणइ दृष्टान्तई संतोष न पाम्यूं ते कहइ छइ । गाथा तणक० तृणकाष्टई यम अग्नि अतृप्त। तथा यम नदीनइं सहस्रइं लवणसमुद्र अतृप्त । अहीइ सहस्र शब्द घणानो अर्थ बोलइ छइ । पणि सहस्रशब्दई दससई १००० न जाणवा । तिम ए जीव कामभोगई तृप्त करी न सकीइ । कामाः शब्दरूपगंध । भोगा रसास्पर्श्याः इति गाथार्थः । । ५१ ।।
३१३
-
અર્થ : ઘાસ અને લાકડાઓથી જેમ અગ્નિ, હજારો નદીઓથી જેમ લવણ સમુદ્ર તેમ કામ અને ભોગોથી આ જીવ ક્યારેય તૃપ્તિ પ્રાપ્ત કરી શકતો નથી. (૫૧)
आहारनिमित्तेणं मच्छा गच्छंति सत्तमं पुढविं ।
सच्चित्तो आहारो न खमो मणसा वि पत्थेउं ।। ५२ ।।
Jain Education International 2010_02
बाला० हवइ क्षपक आहार गृद्धनई दोष चींतवइ छइ । गाथा आहार० आहारनई निमित्तइं मच्छा तेंदुल मत्सादिक महामत्स्यनां मुखमांहि पइसता नीकलता घणा मत्स्य देखीनई जाणइ जो हुं एहवो शरीरी थाउं तउ सघलानई खाउं पणि नीकलवा न दउं । एह वह रौद्र परिणामहं सातमी पृथिव्याई जाइ। अहीइ अधिकार माटइ शब्द-रूप-गंध-स्पर्शनां दृष्टान्त मृगपतंगभ्रमरहस्तीना जावा । जे माटइ एहवो दोषइ छइ । ते माटइ सचित्त आहार क्षण मात्र साधुन पर्थिवा क्षम युक्त नहीं इति गाथा ।। ५२ ।।
For Private & Personal Use Only
-
અર્થ : એક માત્ર આહારની લાલસાના કારણે મત્સ્યો સાતમી નરકમાં જાય છે. તે કારણથી મારે તો ચિત્ત આહાર મનથી પણ પ્રાર્થનીય-ઈચ્છનીય નથી. (૫૨)
www.jainelibrary.org
