Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 200

રાહુબ વાઢનારે) છેદન કરવા ગ્ય કાષ્ઠાદિ, વેધન યોગ્ય કાષ્ઠાદિ તેમજ દાનકર્મઅંકનાર્થે ગરિક ધાતુથી રક્ત કરવામાં આવેલા ને દેરાથી નિશાની કરવી વગેરે કામમાં તે પ્રધાન બુદ્ધિવાળે હતે અર્થાત્ એ સર્વે ને તે વિશેષ રૂપમાં જાણતા હતા. યાચિત રીતિથી વિભાજક હતું, જલ સંબંધી તેમજ સ્થળ સંબંધી ગુફાઓની જેવી ગુફાઓમાં-સુરંગમાં ઘટીયંત્રાદિકમાં, પરિખા ઓમાં પાલિકાઓમાં, કાળજ્ઞાનમાં, ચિકીર્ષિત વસ્તુના પ્રશસ્ત, અપ્રશસ્ત રૂપ પરિજ્ઞાનમાં જેમકે
वैशाखे श्रावणे माघे, फाल्गुने क्रियते गृहम् ।
शेषमासेषु न पुनः पौषो वाराहसम्मतः ॥१॥ (तहेव सद्दे वत्थुप्पएसे पहाणे गम्भिणि कण्णरुक्खावल्लेिवेढिअ गुणदोसविआणए ગ) આ પ્રમાણે શબ્દ શાસ્ત્રમાં એટલે કે વ્યાકરણ શાસ્ત્રમાં વાસ્તુપ્રદેશમાં-ગ્રહક્ષેત્રના એક દેશમાં–જેમકે-“રાખ્યાં વર્લ્ડ માનાં ચારિ વાર્થમાનેa૬ / નૈઋાં માઘરdsધાવાનિ નાહવાન્ ! ઈત્યાદિ રૂપથી ગુહાવયવવિભાગમાં, શાસ્ત્રોક્ત વિધિવિધાનમાં તે પ્રધાન હતા, મુખ્ય હતે સગર્ભાલતાઓના એટલે કે ફળાભિમુખ લતાઓના, કન્યા જેવી અફળ અથવા દૂર ફળવાલી લતાઓના અને વૃક્ષનાં વાસ્તુક્ષેત્ર પ્રરૂઢવૃક્ષની ઉપરની લતાએ વેષ્ટનેના ગુણ અને દેને તે જ્ઞાતા હતા, જેમકે arfમળી ઘહિસ્ટageતા અram फलदा, कन्या च सा तत्रैव नासन्नफला, वृक्षाश्च प्लक्षवटाश्वत्थोदुम्बराः प्रशस्ताः आसन्ना कण्टकिनो रिपुभयदाः इत्यादि "प्रशस्तद्रुमकाष्ठं वा गृहादि प्रशस्त, वल्लिवेष्टितानि કરતરિત્રસાધીન દફાસ્તાન ઝુકડીy = ચાકાતરિત્રન વધીન” તે વહેંકી રત્ન ગુણલ્ય હતે, પ્રજ્ઞા–ધારણા બુદ્ધિથી તેમજ હસ્તલાઘવાદિ ગુણોથી યુક્ત હતા તેમજ (હોઢણ પત્તાવાળા) સાન્તન સ્વાસ્તિક વગેરેના ભેદથી સળ પ્રકારના પ્રાસાદના ભૂપતિગૃહોના નિર્માણ કાર્યમાં તે કુશળ હતા. (૪૩ણફ઼િરિવારિયા મ) વાસ્તુ શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ ૬૪ પ્રકારના ગૃહના નિર્માણમાં તે અમૂઢ મતિવાળો હતે. ૬૪ પ્રકારના ગૃહે આ પ્રમાણે છે–પ્રોવિનરાવીનgોશ ખૂદ પૂર્વકાળ, વરનારીનોટા રક્ષિા જ્ઞાન धनदादीनि षोडश उत्तरद्वाराणि दुर्भगादीनि षोडश पश्चिमद्वाराणि गंदावत्ते य वद्धमाणे રોળિયાત૬ વમદ્ ઇ વઘુવિરેરે) નન્હાવ, વદ્ધમાન સ્વસ્તિક રૂચક તેમજ સર્વતૈભદ્રસન્નિવેશ એ સર્વેના નિર્માણ કાર્યમાં તે ખૂબજ વિશેષજ્ઞ હતા. નન્હાદિવર્તાદિ ગૃહવિશેષના સંબંધમાં વરાહે આ પ્રમાણે કહ્યું છે –
नन्द्यावर्तमलिन्दैः शालाकुड्यात् प्रदक्षिणान्तगतैः
द्वारं पश्चिममस्मिन् विहाय शेषाणि कार्याणि ॥१॥ इत्यादि । (૪િ ફેવદિયાનિરિવાવાળવિમાનપુર) ઉદંડિક-વજ, ઈન્દ્રાદિક દેવ, ઉપરનું ઘર-કેષ્ઠ, અથવા ધાન્ય કેષ્ઠ, દારુ યોગ્ય કાષ્ઠ, કેક વગેરે બનાવવા માટે જનાવાસ
ગ્ય પર્વત, ખાત-પુષ્કરિણી વગેરે તેમજ વાહન-શિબિકાદિક-એમના વિભાગમાં તે કુશળ હતો. (૬થતદત્ત યદુકુળ થવાય ચિં -તવ રંજનનિશ્વિ વાળી તુ કદા) એ પૂર્વોક્ત પ્રકાર મુજબ અનેક ગુણ સમ્પન્ન તે ભરતચક્રી-સ્થપિતરન-વાદ્ધ કિરતન કે જેને
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
૧૮૮