Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 301

૧ હજાર વર્ષ કમ ૬ લાખ પૂર્વ સુધી મહારાજ પદમાં ચક્રવતી પદે રહ્યા. અને ૨૩ લાખ પૂર્વ સુધી ગૃહસ્થાવસ્થામાં રહ્યા ।. ( ř પુવલયલાલ ટેમૂળનું સૂત્રહિન્નારું પાત્રणित्ता तमेव बहुपडिपुण्णं सामण्णपरिआय पाउणित्ता चरासी पुव्वसयसहस्साइं सव्वाजयं पाणित्ता मासिषण भत्तेणं अपाणपण सवणेणं णक्खत्तेणं जोगमुवागरण खीणे वेऊ जिज्जे आउ णामे गोए कालगए वीइक्कंले समुज्जाए छिण्णजाइजरामरणबंधणे सिद्धे बुद्धे मुत्ते પાંનિધ્યુને અન્તરે લગ્વદુલવરીને)કંઇક કમ એટલે કે અન્તસુ હૂકમ એક લાખ પૂર્વ સુધી તેઓ કેવલિ પર્યાયમાં રહ્યા. પૂરા એક લાખ વર્ષ સુધી શ્રામણ્ય પર્યાયમાં રહ્યા. આ પ્રમાણે પેાતાની સંપૂર્ણ ૮૪ લાખ પૂર્વના આયુષ્યને ભાગવીને તે ભરત કેવલી એક માસના પૂરા સંથારાથી-ભક્તપાનનુ' સંપૂર્ણ રૂપમાં પરિવન કરવા રૂપ સંથારાથી—શ્રવણ નક્ષત્રની સાથે યાગ પ્રાપ્ત ચન્દ્રના સમયમાં વેદનીય, આયુ, નામ, ગોત્ર એ ચાર-ભવાપગ્રહી ચાર અઘાતિયા કર્મો જ્યારે ક્ષય થઈ ગયા ત્યારે કાલગત થયા. એટલેકે સિદ્ધાવસ્થા યુક્ત ખની ગયા—મેક્ષમાં વિરાજમાન થઇ ગયા. જાતિ, જરા અને મરણના બંધનથી રહિત થઈ ગયા,
સિદ્ધ થઈ ગયા. કૃતકૃત્ય થઈ ગયા. બુદ્ધ થઈ ગયા. લેકાલેકના જ્ઞાતા થઈ ગયા. મુક્ત થઇ ગયા. અંતર`ગ અહિ ગ ક કલ કથી રહિત થઇ ગયા. પરિનિવૃત્ત થઇ ગયા શીતિભૂત નિરંજન થઈ ગયા. અંતગત થઇગયા. અને સ દુઃખોથી સર્વથા રહિત થઇ ગયા. એવુ આ ભરતચક્રીનું ચરિત્ર છે. અહી ‘ઇતિ’ શખ્સ અધિકારની સિમાપ્તિ ને સૂચવે છે. એ અધિકાર આ પ્રમાણે છેકે “સે કેળ અંતે ! વં યુચર મઢે વારે ક્ '' જયારે ગૌતમસ્વામીએ પ્રશ્ન કર્યો કે હે ભદત આ ક્ષેત્રનુ નામ ભરત એવુ શા કારણથી પડયું તે એના ઉત્તરમાં પ્રભુએ આ “તથ ળૅ વિળીયા રાચદાળી મટે નામ ગાથા ચાવી સમુન્નત્થા: એવુ કથન સૂત્રો દ્વારા કર્યું છે. એટલે કે ભરત રાજા આ ક્ષેત્રના અધિપતિ હતા એથી આ ક્ષેત્રનુ નામ ભરત ક્ષેત્ર પડ્યું છે. એટલા માટે જ અહીં ભરતના ચરિત્રનું વિસ્તાર પૂર્વક વર્ણન કરવામાં આવેલ છે. ભરત ચરિત્ર સમાસ- ૦૩૪ા
પ્રકારાન્તર સે ભરતનામકી અન્વર્થતાકા કથન
પ્રકારાન્તરથી “ ભરત ક્ષેત્ર નામ પ્રસિદ્ધ થયું-તે અંગે કથન ”
66
'भरहे अ इत्थ देवे महिड्ढए महज्जुईए जाव' इत्यादि सूत्र - ३५||
ટીકા –(મદે આ ફફ્થ વેવે) એ ભરત ક્ષેત્ર માં ભરત નામક દેવ કે જે (મકર્દી મઢન્નુફૂલ નાય જિગ્નોનુ વિત્તર) મહતી વિભવાદિ રૂપ સમ્પત્તિથી યુક્ત છે, મહતી શારીરિક કાંતિ અને અભરણાની પ્રભાથી જે સદા પ્રકાશીત રહે છે યાવત જે ની પચેપમ ની સ્થિતિ છે—નિવાસ કરે છે અહીં યાવત્ પદથી ‘મદાચાર૪, મજ્જાસૌથ્થ:, માવજીઃ'' એ વિશેષણ પદ્માનુ ગ્રહણ થયું છે. (સે વળg i ગોયમા ! વં યુઘ્ધર મદે વાસે ૨) એથી હે ગૌતમ ! ભરત ક્ષેત્ર એવું નામ મેં આ ક્ષેત્રનું કહ્યું છે. આ પ્રમાણે યૌગિક રીતિથી નામ પ્રકટ કરીને હવે સૂત્રકાર રૂઢિથી એનુ નામ પ્રકટ કરે છે. (મદુત્તાં આ ણ ગોયમા ! અને ચાફ્સ લાલુણ બાર્માને પળસ) હેગૌતમ ! ભરતક્ષેત્ર એવું નામ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૨૮૯