Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 265

નgવારા જ્ઞાા-નિથિ મણિ માળે ૨ વિરુ) તે અષ્ટમભક્ત(તેલા) તપસ્યામાં તે ભરત નરેશે ૯ નિધિઓનું અને ૧૪ રત્નનું પોતાના મનમાં ધ્યાન શરૂકર્યું આજ અહી થાવત પદથી-ઊૌષધિવા “આ પદથી માંડીને દવા “અક્રાઃ ” પદ સુધીના પદ સમૂહ ગૃહીત થયા છે. (તદસ પરિનિવરત્તાવાપુવમરૂપમધ્યથા દેવા
કવાયા જa frદો વિસ્ફાકવા ) તે ભરત મહારાજાની પાસે અપરિમિત રક્તવર્ણન, કૃષ્ણવર્ણના, નીલવર્ણના, પીતવર્ણના, શુકૂલ વર્ણન અને હરિત વર્ણન વગેરે અનેક વર્ણને રનેવાળી તેમજ જેમને યશ લોકમાં વ્યાપ્ત થઈ રહ્યો છે એવા ૮ નિધિઓ પોત-પોતાના અધિષ્ઠાયક દેવ સહિત ઉપસ્થિત થયા. અહીં અનેક વર્ષોવાળા રને જેમાં રહે છે, આમ જે કહેવામાં આવ્યું છે તે તેમના મતની અપેક્ષાએ કહેવામાં આવેલ છે. જે આ પ્રમાણે માને છે કે નવ નિધિઓમાં એ વફ્ટમાણ પદાર્થો સાક્ષાત્ ઉત્પન્ન થાય છે. શાવિતિ ક૯ય પુસ્તક વગેરે પુસ્તકોમાં વિશ્વની સ્થિતિ પ્રકટ કરવામાં આવી છે. કેટલાકના મત મુજબ ક૯પ પુસ્તક પ્રતિપાદ્ય પદાર્થ સાક્ષાત્ એ નિધિઓમાં ઉત્પન્ન થાય છે તેમજ એ ધ્રુવ છે. કેમ કે તથાવિધ પુસ્તક વૈશિષ્ટય રૂપ સ્વરૂપ એમનું નાશ પામતું નથી અવયવી દ્રવ્યની અવિનાશિતાને લઈને એ અક્ષય છે. તદારંભક પ્રદેશોની અવિનાશિતાને લઈને એઓ અવ્યય છે. પ્રદેશની અપરિહીનતાના સંબંધમાં યુતિ સિદ્ધાન્ત મુજબ પદ્મવદિકાની વ્યાખ્યા કરતી વખતે કહેવામાં આવી છે. એથી જિજ્ઞાસુઓ ત્યાંથી જ જાણવા પ્રયન કરે. “gવમવ” માં મકારનો પ્રયોગ અલાક્ષણિક છે. “ઢોલાવવચ” પદની નિપત્તિ “ પદની નિષ્પત્તિની જેમજ જાણવી જોઈએ. અથવા આર્ષ હોવાથી અહીં અનુસ્વાર કરવામાં આવેલ છે. વૃત્તિક૫ક કલ્પ પુસ્તકના પ્રતિપાદનથી એ લોકો માટે પુષ્ટિ કારક હોય છે. તે નવ નિધિઓ ને નામે આ પ્રમાણે છે-રેસ-iઉંમg-૨, fir૪-૩, સરવાળા-૪, મહાક-૧, જાન્ટેશ-૬, માટું-૩, માનવને મદનિધી-૮, વણે લાશ (૧) નૈસર્ષનિધિ-એ નિધિને સર્પનામક દેવથી અધિષ્ઠિત હોય છે. (૨) પાંડુનિધિએ નિધિ પાણક નામના દેવથી અધિષ્ઠિત હોય છે. (૩) પિંગલક નિધિ- એ પિંગલક નામક દેવથી અધિષ્ઠત હોય છે. (૪) સર્વરત્નનિધિ-એ સવરત્નનામક દેવથી અધિષ્ઠિત હોય છે. (૫) મહાપદ્મનિધિ-એ મહાપર્વનામક દેવથી અધિષ્ઠિત હોય છે. (૬) કાલનિધિએ કાલ નામક દેવથી અધિષ્ઠિત હોય છે. (૭) મહાકાલ નિધિએ મહાકાલ નામક દેવથી અધિષિત હોય છે. (૮) માણવકનિધિ- એ માણવક નામક દેવથી અધિષિત હોય છે. અને (૯) શંખનિધિ એ શંખ નામક દેવથી અધિછિત હોય છે. णेसप्पमि णिवेसा गामागरणगर पट्टणाण च । दोणमुह मडंबाणं खंधावारावण गिहाणं ॥१॥ * નસ નામક નિધિમાં ગ્રામ આકર, નગર, પણ, દ્રોણમુખ, મડંબ, સ્કધાવાર, આપણ અને ભવન એમની સ્થાપના વિધિ રહે છે વૃત્તિ-વાડ-થી જે આવેષ્ટિત હોય છે, તેને ગ્રામ કહેવામાં આવે છે. જયાં સુવર્ણ રન વગેરેની ઉત્પત્તિ હોય છે, તેનું નામ આકર છે. અઢાર પ્રકારના કરોથી જે રહિત હોય છે. તે નગર કહેવાય છે. સમસ્ત વસ્તુઓની પ્રાપ્તિનું જે સ્થાન છે. તે પાન કહેવાય છે. અથવા બળદ ગાડી વડે કે ના વડે જ્યાં જઈ શકાય છે તેનું નામ પણ છે. અથવા જ ભયાન દ્વારાજ જ્યાં જઈ શકાય છે તે પત્તન છે
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૨૫૩