Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zreNika caritram * prerakAH pa. pU. tattvapravacanaprajJa AcAryadeveza zrImadvijaya ratnacandrasUrIzvarAH
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU. tapAgacchAdhipati, zramaNagaNabhAlatilaka AcAryadeva zrImadvijaya rAmasUrIzvarajI mahArAja sAhebajI (DahelAvALA) pa.pU. gacchAdhipati gurudeva AcArya mahArAja zrImadvijaya abhayadevasUrIzvarajI mahArAja sAheba
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ / / zramaNa bhagavao mahAvIrassa / / / / namo namaH zrI guru rAmasUraye / / sUrirAma smaraNamAlA : 61 karmagraMthAdi zAstra racayitA zrImad devendrasUripuraMdara racitaM zrAddhadinakRtyAntargataM zrI zreNika caritram prerakA / pathadarzakA: pa. pU. tattvapravacanaprajJa AcAryadeveza zrImadvijaya ratnacandrasUrIzvarAH RATHODAY saMpAdaka : munizrI rAjadarzanavijaya: ARITABLE TRUST prakAzakaH zrI ratnodaya ceriTebala TrasTa amadAvAda
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kaskoolko RITESAECTOROSSESS zreNika caritram - saMskRta mUlakartA : pUrvAcArya zrI devendrasUrIdharAH saMpAdana-saMkalanakartA : pa.pU. tapAgaccha ziromukuTa zramaNagaNabhAlatilaka AcAryadeveza zrImadvijaya rAmasUrIzvarANAM * paTTaziSyAcArya gacchAdhipati AcAryadeveza zrImadvijaya abhayadevasUrIzvarANAM paTTadIpaka tattvapravacanaprajJa & AcAryadeveza zrImadvijaya ratnacandrasUrIzvarANAM ziSyANu muni rAjadarzanavijayaH asaliseDDDDDDOGRSaeedeeIcookeSTOCHOONORS prakAzaka : prAptisthAna zrI ratnodaya ceriTebala TrasTa Clo. jhaverI jaina upAzraya 5, mitra maMDaLa sosAyaTI, Aloka hospiTala pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda. saMparka : 8306423531 ARPE090HOOHOOLOGKESARGICICICIndress mulya : 100 mudraka : bharata grAphiksa nyu mArkeTa pAMjarApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-380001 | Ph. : 079-22134176, Mo. 99250 20106 ___Mail : bharatgraphics1@gmail.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ opx samarpaNam tubhyaM namo manasi - pArzvajinezvarAya tubhyaM namo vacasi - zAnta sudhArasAya tubhyaM namo vayasi - vRddhamunIzvarAya zrI rAmasUri gurave hRdi zAsanAya / / sAdhyAya sAdhu kRpA prApya hai. gururAma bhanmazatAnhI // vi.saM. 1873 thI 2073 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ u n kA zrAddhadinakRtyamAM rahelI A kathA rasALa ane prasiddha hovA chatAM tenuM svataMtra prakAzana prAyaH Aja sudhI thayuM na hatuM. pU. saralAtmA paMnyAsajI zrI vajrasenavijayajI ma. tathA sauhArdasAgara pU. AcArya zrI hemaprabhasUrIzvarajI ma.nA vineya pU. vidvaddha munivara zrI jinabhadravijayajI ma. saMpAdakazrI pUjya munivara zrI rAjadarzana vijayajI ma.nA parama kalyANamitra che ane e kalyANa maitrInA mAMDave eka jJAna goSThI daramyAna teozrIe sUcana karyuM ke zreNika caritranuM saMpAdana karavA jevuM che. - ane tyArabAda A caritranuM saMpAdana prAraMbhAyuM. prastAvanA paNa pU. AcArya bhagavaMtazrIe udAratApUrvaka lakhI ApI upakRta karyA che. khUba upayogapUrvakanuM saMpAdana hovA chatAM kyAMka truTI- kSati rahI javAno saMbhava che. vidvandvano dhyAna doravA kRpA kare ! sma amArA pathadarzaka pUjya guru mahArAja tattvapravacanaprajJa AcArya bhagavaMta zrI vijayaratnacandrasUrijI mahArAjanI preraNAthI parama gurudeva svAdhyAya-saMyamatIrtha tapAgacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAjA (DahelAvALA)nI smRtimAM prAraMbhAyelI 108 pustakanI 'sUrirAma smaraNamALA'nA 62mA pustaka svarUpe A nAnakaDo graMtha prakAzita thaI rahyo che. 2 2 / / zrI AdinAthAya namaH II / / namo namaH zrI guru surendra-rAma-abhayadevasUraye zrAddhadinakRtya graMthAntargata zrI zreNika caritram nuM navya saMpAdana zrI saMghanA karakamalamAM mUkatAM atIva AnaMdanI anubhUti thaI rahI che. yogAnuyoga pU. parama gurudevazrInI janma zatAbdInA prAraMbhe ja A graMtha prakAzana thato hovAthI AnaMda anahada banyo che. pU. sAdhvIjI zrI kaMcana-sarasvatI mRgalocanA-guNadakSAzrIjInA ziSyA sAdhvIjI zrI mAvaguNAzrIjI AdinI preraNAthI saM. 2000nA bhavya cAturmAsanI smRtimAM zrI sarelAvADI jaina saMgha-sUrata nI bahenoe jJAnadravyamAMthI A graMtha prakAzanano lAbha lIdhela che. sahu no AbhAra - upakAra ! SHREE RATHAUST zrI ratnodaya ceriTebala TrasTa-amadAvAda vasaMtapaMcamI gururAma janma zatAbdI varSa- saM. 2002
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zivamastu sarvajagataH // zrIvIraH paramaparameSThI zreNikanRpastasya paramabhaktaH / yasya samyaktva dArddhaM devA api parIkSante / tasyeyaM kathA / katheyaM saMkSiptA kintu kAmadhUreva madhurA, saralA bhASA tathApi nUtanA zabdAH, bhAvastu sarvarasapradhAnaH / zreNikanRpateH jIvanasaMbaddhA sarvA prAyaH ghaTanA saMkSepato'tra varNitA / tathA prabhuvIraparamAtmano nirvANasya pazcAt-atrasthajIvAnAM bhAvi jIvanam / keSAMcit padArthAnAm antaH, kalkInRpateH prabandhaH, SaSThA''rakasya varNanam, avasarpiNyA antaH, utsarpiNyAzca prArambhaH sapta kulakarAH, zreNikabhUpateH jIvasya zrIpadmanAbhAbhidhAnena prathamatIrthakRttayotpattiH, anyeSAM ca trayoviMzatitIrthakRtAM nAmAni tathA pUrvabhavAH ityanekA prasaGgA vizadatayA varNitA:, te bAlajIvAnAM viduSAM ca samAnatayA cittamAkarSanti / , bhASAyAstilakabhUtAni sUktAni tu manoharANi eva, yathA "gUrjaragirAyAM " "AjamAM aMDarAnI prema jUMye che" iti kathitakaM (- kahevata) vartate - atra tadeva tu 'bAdhate'rhanizaM yad vA cakSuSoH karkaro' yathA (50) ityAdi tathA zreNika zabdasya niruktamapi nirupamaM vidyate yathA viziSTa dhRtyAdi guNazreNikRdityayam / tataH zreNika ityAkhyAM pitA tasya svayaM vyadhAt // 45 // kAvye kveH kalpanAvaibhavo hi kAvyaM nayana- manorasAyaNaM bhavatiataH paThyatAm - cicchide'ritamaH svasya pratApatapanAMzubhiH (3)
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvapradhAnA dhIsAdhyA caryA'pi saralabhASayA bAlAnapi pratibodhayati dRzyatAM 162 - 168 tamAni padyAni / ityAdyarthavaiziSTyavibhUSitavarNana maNDito'yaM granthaH rArAjate / pUjyAcArya zrIrAmasUrIzvarANAm jIvanasya zatatamavarSAnusandhAne teSAm priyatamasvAdhyAyayogAntargatasya asya granthasya punaH prakAzanam pUjyAcAryazrIratnacandrasUrIzvarANAm ziSyapuGgavAbhyAm gaNi-udayaratnavijaya-munirAjadarzanavijayAbhyAm kriyate / jainazAsanasya mahApuruSANAm jIvanaparyAya - saMyamaparyAyAdi kimapi nimittamAsAdya IdRzA uttamagranthAH pragaTIkriyante ityetadamandA''nandaviSayo'sti / | dvAbhyAM munipuGgavAbhyAm purApi prabhUtA upayogigranthAH prAkAzyamAnItAH agre'pi prabhuH munipuGgavAbhyAm granthaprakAzanam kArayatu iti paramaprabhuprArthanApuraHsaram dhanyavAdaH / aparazca dhanyavAdo yadasya granthasya prAstAvikaM lekhituM zrutabhaktiM ca kartuM mahyamavasarapradataH tadarthe muniyugalAya / vikramAbda 2071 adhikASADha kRSNA navamI pAdaliptapure kastUradhAme - hemaprabhasUriH
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrItapogacchagaganabhAnuzrIdevendrasUrisUtritaM zrI zreNikacaritram / jJAtamAtraM jagajjJAtamAhatyAkhye mahAphale / zreNiko'pi nRpo yena, tatkathA'ta: prapaJcyate / / 1 / / astyatra bharatakSetre, kuzAgrapurapattanam / kuzAgrIyamatistatra, prasenajidilApatiH / / 2 / / hastyazvarathapattyAdi, zobhAyai tasya kevalam / cicchide'ritamaH svasya, pratApatapanAMzubhiH / / 3 / / citte zIlaM kare dAnaM, tapo'Gge hRdi bhAvanAm / bibhrat sa rAjA zuzubhe, jainadharma ivAGgavAn / / 4 / / zrIpArdhanAthasattIrthe, tasya bhUpasya nizcalA / babhUva bhUyasI bhaktiH, kambale jaturAgavat / / 5 / / advaitezvaryasauMdaryavaryasyAsya mahIpateH / garIyAnavarodho'bhUddivIva diviSatpateH / / 6 / / pRthagrAjJIbhavAstasya, sUnavaH zatazo'bhavan / rUpAdiguNasaMyuktAstanmUrtaya ivAparAH / / 7 / / itazcAtraiva bharate, vasaMtapurapattane / jitazatrurabhUd rAjA, pratApI nyAyavizrutaH / / 8 / / tasyAmaravadhUrambhA'bhUd bhAryA'marasundarI / mUrtyA'marakumArAbhaH, kumArazca sumaMgalaH / / 9 / /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ piGgakezazirAH zRMgajvaladvahnirivAcalaH / mArjAra iva piMgAkSaH, kapivaccInanAsikaH / / 10 / / mayavallaMbakaMThoSThazcAkhuvallaghukarNakaH / sthUlodaro vinA vyAdhiM dakapUrNo dRtiryathA / 199 / / , hasvorurvAmana iva, duSkarmmaviniyogataH / maMDalasthAnasaMlIDhayodhavad vakrajaMghakaH / / 12 / zUrpavat sthUlagulphazca, maMtrisUH zyenakAbhidhaH / sumaMgalakumArasya, krIDAmitramabhUt sadA / / 13 / / caturbhiH kalApakaM / / kumArasya sabhAmeti, varAka: sa yadA tadA / vakroktyA rAjaputrastamupahAsAspadaM vyadhAt / / 14 / / sumaMgalakumAreNa, hasyamAno dine dine / vairAgyaM zyenako bheje, du:khagarbhaM vimUDhadhIH / / 15 / / gatvA dezAntare kasmin parivrAjakasannidhau / jagrAha duHkhabhIrdIkSAmuSTrikAbhigrahAnvitAm / / 16 / / sumaMgalakumAro'tha, pitrA rAjye nivezitaH / prauDhapuNyaprabhAveNa, prAjyaM sAmrAjyamanvazAt / / 17 / / zyenako'pi paribhrAmyan, dezAddezaM purAtpuram / vasaMtapuramabhyAgAt, tapasyan dustapaM tapaH / / 18 / / tapasvI maMtriputrazca pUrvasaMstuta ityapi / paurAstaM pUjayAmAsurarghadAnAdibhirbhRzam / / 19 / / zrIzreNikacaritram / apRcchaMzca sanirbandhaM mUlavairAgyakAraNam / so'pi mAdhyasthyamAsthAya kathayAmAsivAnidam / / 20 / / ,
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / tiktauSadharasAsvAdo, yadvadArogyakAraNam / sumaMgalATTahAso me, tadvad vairAgyakAraNam / / 21 / / jJAtvA zyenakamAyAtaM, sumaMgalanRpo'pi hi / taM praNantuM yayau hRSTastapasA ko na hRSyati ? / / 22 / / kSamayitvA ca natvA ca, bhUpatiH prItamAnasaH / nyamantrayat taM tanmAsaH, pAraNAya kRtAdaraH / / 23 / / zyenakastadvaco mene, yayau rAjA svamaMdire / mAsAnte pAraNAyAgAt, zyenako'pi nRpaukasi / / 24 / / tadA ca mahadasvAsthyamabhUbhUmipatestanau / rAjalokastato vyagrastamRSi ko'pi naikSata / / 25 / / kSaNaM sthitvA nivRttyAtha, zyenako'kRtapAraNa: / dvitIyaM mAsakSapaNaM, kartuM prAvizaduSTrikAm / / 26 / / rAjA'tha svasthatAM prAptaH, smRtvA ca svanimantraNam / tatkAzasumavanmoghaM, matvA'nindad bhRzaM svakam / / 27 / / viSaNNAtmA tato gatvA, zyenakasyAntikaM drutam / taM natvA gadgadadhvAno, vyajijJapadidaM nRpaH / / 28 / / yathA dAtuH priyAlApaH, syAdanyatrApi vighnakRt / tathA me maMdabhAgyasya, babhUvedaM nimantraNam / / 29 / / tathApi mama dInasya, kSamasvaitat kSamAnidhe ! / prasadya cAnumanyasva, madgehe'do'pi pAraNam / / 30 / / anunIto nRpeNaivaM, prapede zyenako'pi tat / tato natvA gRhe'gacchanmudito medinIpatiH / / 31 / /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 yayau yAvat tapasvyeSa, saMprApte pAraNAhani / nRpIkastAvadAsthAnamabhUttasya mahattaram / / 32 / / tathaiva vinivRttyAsau, punaH prAvizaduSTrikAm / taM cAnunetuM tatrAgAt, svasthIbhUtaH sumaMgalaH / / 33 / / muJcanna zrAntamazrUNi, natvoce tamRSiM nRpaH / bhagavan ! bhavatAmevaM dhigmAM duSkarmmakAriNam / / 34 / / , zrIzreNikacaritram / sarvaMsahAvadArAdhyAH, sadA sarvaMsahA mayi / tatprasadyAnugRhNantu, pAraNenAdhunA'pi mAm / / 35 / / prapede nRpadAkSiNyAt, tRtIyamapi pAraNam / zyenakarSistato rAjA, dhanyaMmanyo gRhaM yayau / / 36 / / pUrNe'tha mAsakSapaNe, yAvattatra yayAvRSiH / bRhattaratamaM tAvad, rAjJo'svAsthyamajAyata / / 37 / / rAjalokastvidaM dadhyAvayameti yadA yadA / tadA tadA mahIbhartuH, sahasA jAyate rujA / / 38 / / iti taiH zyenakaH kruddhairyaSTiloSTAdibhirbhRzam / yatheSTaM kuTito gehe, praviSTa iva taskaraH / / 39 / / saMcUrNitasamastAGgazcintayAmAsa cetasi / nUnaM sumaMgalo rAjA, matsarI mayi sarvadA / / 40 / / bhavAntare'sya bhUyAsaM, vadhAya tapasA'munA / nidAyeti vipadyAbhUdalpardhirvyantaro'tha saH / / 41 / / gRhItvA tApasIM dIkSAM, sumaMgalanRpo'pi hi / kAlena mRtvA bhUtvA ca vyantaraH sa tatazcyutaH / / 42 / /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / tasmin kuzAgranagare, prasenajidilApatiH / dhAriNyAkhyAmahAdevyA, udare samavAtarat / / 43 / / sA devI samaye'sUta, sunumanyUnalakSaNam / sarvardhyA vidadhe pitrA, tasya janmotsavo mahAn / / 44 / / viziSTamatidhRtyAdiguNazreNibhRdityayam / tataH zreNika ityAkhyAM pitA tasya svayaM vyadhAt / / 45 / / zreNiko vavRdhe rUpasaubhAgyAdibhiranvaham / kalAbhirnavyanavyAbhiH zuklapakSa ivoDupaH / / 46 / / " zuzubhe zreNikAGgazrIH, yauvanena vizeSitA / yathA madhuzrIrmalayamArutena vizeSitA / / 47 / / ito'trAbhUt pure nAgarathiko nAgavallabhaH / patnI ca sulasA tasya, dharmmakarmmasu lAlasA / / 48 / / tayo: sadaikamanasordampatyoH prItipAtrayoH / bhUyAn kAlaH sukhenAgAdyathA bhAruNDapakSiNoH / / 49 / / paraM gADhamaputratvaM, hRdi nAgasya zalyavat / bAdhate'harnizaM yadvA, cakSuSoH karkaro yathA / / 50 / / cintAprapannamanyedyuH sulasoce nijaM patim / yuSmAkaM bAdhate'Gge kiM, kazcicchUlAdirAmayaH ? / / 51 / / aprasanno nRpaH kiM vA, nAdRtaM svajanena vA T mitreNa kimavajJAtaM kiJcitparijanena vA ? / / 52 / / 1 sadA''dezavidhAyinyA, mayA''jJA kA'pi khaNDitA ? yadevaM tAmyasi svAnte, svAmiMstanmAM nivedaya / / 53 / / 9
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 rathikastvAha naitebhyo, mAmekamapi bAdhate / priye'napatyatA yattanmAmatIva vibAdhate / / 54 / / sulasoce sutArthe tvamanyAM kanyAM vivAhaya / svAmyUce kRtamanyAbhiH kanyAbhiriha janmani / 55 / / , tato'dhikaM tapodAnazIlArcAbhAvanAdike / sudharme sulasA tasthau sa hi sarvatra kAmadhuk ||56 / / itazca divi devendraH, sadasyevamavarNayat / zrAvikA sulasA dharme, nizcalA zailarAjavat / / 57 / / tadvaco'zraddadhAno'trAgatyaukastridazo'vizat / kRtvA naiSedhikIM sAdhuveSeNa sulasAgRhe / / 58 / / zrIzreNikacaritram / tadA jinAca kurvatI, sulasA drAgupasthitA / bhaktyA natvA ca taM sAdhuM papracchAgamakAraNam / / 59 / / sa prAhAtra pure bhadre !, munigrlAno'sti tatkRte / tailAya lakSapAkAya, zrAvike'hamihAgamam ||60 / / 7 tuSTA'tha sulasA tailakumbhamAdAya pANinA / pratilambhayituM sAdhuM yAvadAgAcchanaiH zanaiH / / 61 / / tAvat suparvaNA'cintyazaktinA sphoTitaH kuTaH / tattailamapi kutrApi, sarvamapyagamad drutam / / 62 / / ityasphoTi dvitIyo'pi, tRtIyo'pi ghaTaH kSaNAt / dravyahAnyA subahvyA'pi vyaSIdat sulasA na tu / / 63 / / dadhyau cedaM munI glAne, yayau yannopayogitAm / nirdoSauSadhamapyatra, mameyaM hI pramAditA / / 64 / /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 zrIzreNikacaritram / atha saMhatya tAM mAyAM, pratyakSIbhUya so'maraH / nivedyendrakRtAM zlAghAmUce bhadre ! varaM vRNu / / 65 / / jagAda sulasA'pyevaM, patitoSakRte mama / dehi putramaputrAyAstato'vAdIdidaM suraH / / 66 / / gRhANa guTikA etA, dvAtriMzatamapi kramAt / bhakSayeste bhaviSyanti, putrA dvAtriMzaduttamAH / / 67 / / tA: samarpya punaH kArye, smarttavyo'haM tvayA'naghe ! ityuktvA sa yayau svargamutpatya gaganAdhvanA / / 68 / / sulasA'cintayaccaivaM, pratyabdaM prasavavyathAm / samAMsamInA'naDvAhIvat ko nanu sahiSyati ? / / 69 / / devadattAstatazcaitA, guTikA ekavelayA / bhakSayAmi tato'mUbhiH, putro me bhavitottamaH / / 70 / / tathaiva sulasA cakre, putrA dvAtriMzadapyatha / utpedire tadudare, nAnyathA diviSadvaraH / / 71 / / vardhamAnAMzca tAn garbhAn, sA dhartumasahA'bhavat / prabhUtaphalasaMbhAramiva vallI dine dine / / 72 / / tataH sasmAra taM devaM, so'pyAgatyAbravIdidam / kiM smRto'haM tvayA bhadre !, sA'thAcakhyau nijAM vyathAm / / 73 / / babhASe'nimiSo'pyevaM, tvayA sAdhu kRtaM nahi / .. dvAtriMzadapi te putrA, bhaviSyanti samAyuSaH / / 74 / / daivAnubhAvataH pIDAM, so'pahatya tirodadhe / kAlena sulasA'sUta, sutAn dvAtriMzataM varAn / / 75 / /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 zrIzreNikacaritram / dhanyaMmanyo'tha nAgo'pi, putrajanmotsavaM vyadhAt / putrAn prItyA pRthag dhAtrIpaJcakaiH paryapAlayat / / 76 / / aGke'tha hRdi pRSThe ca, skandhayostaiH samAzritaH / nAgo'bhAdarbhakArUDhaH, phalegrahitaruryathA / / 77 / / sukhenopakalAcAryamadhItya sakalAH kalAH / udyauvanA babhUvuste, zreNikasyAnuyAyinaH / / 78 / / prasenajinmahInAtho, rAjyArhatvaM parIkSitum / bhujAnAnAM svaputrANAM, sUdenAmocayacchunaH / / 79 / / nezuH sarve'pi rAjanyAH, zreNikastvAtmano'bhitaH / tatpAtrANyantarA cakre, bubhuje ca yathAsukham / / 8 / / rAjA puna: parIkSArthaM, modakAnAM karaNDakAn / dadau nijakumArANAM, payaH kumbhAMzca mudritAn / / 81 / / imAM mudrAmabhindAnA, yUyamaznIta modakAn / tathaiva pibatAmbhazca, putrAnityAdideza ca / / 2 / / kumArA balavanto'pi, bhoktuM pAtuM ca nAzakan / buddhisAdhyeSu kAryeSu, kuryururjasvino'pi kim ? / / 83 / / zreNikastu gRhe nItvA, taM modakakaraNDakam / cAlaM cAlaM kSaraccUrNaM, svarNasthAlasthamAzivAn / / 84 / / dhRtvA rUpyamayIM zuktiM, tatpayAkumbhabudhnake / galadvArbindupUrNAM tAmutpATya ca payaH papau / / 85 / / sarvametatparijJAya, hRdaye dhRtavAnnRpaH / tadA ca nagare tatrAsakRd jajJe pradIpanam / / 86 / /
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 zrIzreNikacaritram / tatazcAghoSayAmAsa, pure rAjeti yadgRhAt / utthAsyatyanalaH so'smAt, purAnniSkAsayiSyate / / 87 / / anyedhurmedinIbhartRhe sUdapramAdataH / jajJe pradIpanaM hyagniryamazca svo na kasyacit / / 88 / / rAjJA putrAH samAviSTA, yo yad gRhNAti tasya tat / tataste niryayuH zIghraM, gRhItvA'zvagajAdikam / / 89 / / zreNikastu samAdAya, jayabhambhAM viniryayau / yuktimatrAha pRSTo'sau, rAjJA zAnte pradIpane / / 10 / / eSaiva deva ! bhUpAnAM, jayazrIcihnamAdimam / yatnena tena rakSyeyaM, nityaM jIvitavannRpaiH / / 91 / / ityAkarNya vacastasya, zreNikasya dadau mudA / bhambhAsAra iti kSoNipatirnAmAparaM tadA / / 92 / / sasmAra ca vacaH svIyaM, satyasaMdhaH prasenajit / tataH purAd dvigavyUtyA, svasmai gRhamakArayat / / 13 / / sAnta:puraparIvArastatrovAsa svayaM nRpaH / vyavahartuM jano'pyatra, yAnAyAn praznito'vadat / / 94 / / yAmi rAjagRhaM rAjagRhAdAyAmi ceti tat / jajJe caityAdinA ramyaM, nAmnA rAjagRhaM puram / / 95 / / putrapautrayuto rAjyaM, kurvaMstatra mahIpatiH / jJAtapUrvI svatugvRttaM, cintayAmAsa cetasi / / 16 / / svarAjyaM bhokSyate tAvad, vikrameNa dhiyA tvayam / anyeSAmapi rAjyAni, rAjyArhaH zreNikastataH / / 17 / /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 kiM tvidAnImasatkAryo, mAryo mA'nyairasau sutaiH / ityanyeSAM kumArANAM dadau grAmAdikaM nRpaH / / 98 / / zreNikastvapamAnena tena dezAntaraM prati / prAcAlIdacalo bhItyA, kesarIva vanAntaram / / 99 / / jagAmAzrAntamabhrAntaH, khaDgavyagrakaro'dhvani / krIDAM kartumivodyAnamArge'naghapramodabhAk / / 100 / / gacchan krameNa sa prApa puraM bennAtaTAbhidham / yacchrIkallolamAlAbhirvelAtaTamivAbabhau / / 101 / / bhadrasya vaNijastatra, vipaNau sa paNAyataH / karmma lAbhodayaM nAma, tasya mUrttamivAyayau / / 102 / / dine tasmiMzca tatrAbhUdviziSTaH kazcidutsava: / tatastacchreSThino haTTe kretumAgAjjano bahuH ||103 / / zreNiko laghuhastatvAd, baddhvA baddhvA''rpayad drutam / krAyakANAM varadravyapuTikAtruTikAdikam / / 104 / / zrIzreNikacaritram / lAbhazca tatprabhAveNa bhUyiSThaH zreSThino'bhavat / kasyAdyAtithayo yUyaM tataH zreSThI tamabhyaghAt / / 105 / / zreNiko'pi babhASe vaH, tato'sau paryacintayat / nandAyogyo varaH svapne, yo mayA'dyaikSi saiSa kim ? / / 106 / / tataH zreSThI nijaukastaM nItvA saMsnApya cAdarAt / paridhApya suvAsAMsi bhojayitvaivamabravIt / / 107 / / nandAnAmnIM sutAM me tvamimAmudvaha mAnada ! / sa prAha kathamajJAtakulAdermama dAsyasi ? / / 108 / / "
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / zreSThyUce sarvamajJAyi, guNaistava kulAdikam / pariNinye tato nandAM, sAnando nRpanandanaH / / 109 / / bhuJjAno nandayA sArdhaM tatra vaiSayikaM sukham / zreNiko'sthAtkiyatkAlaM, garbhaM dadhre'tha bhadrajA / / 110 / / rAjA zreNikavRttAntamajJAsId guptapuruSaiH / sahasrAkSA hi rAjAno, bhavanti caralocanaiH / / 111 / / anyadA rogamatyugramAsasAda prasenajit / tataH zreNikamAvAtuM prAhiNodaSTrikAnasau / / 112 / / zreNikasya nRpAhvAnamekAnte tairniveditam / nandAM sambhASya tasyai so'kSarANyetAni cApayat / / 113 / / vayaM rAjagRhe pANDukuDyA gopAstataH svayam / kabhI tAM samAruhya, yayau janakasannidhau / / 114 / / taM cAbhyaSiJcat sAmrAjye, suprasannaH prasenajit / pUrNakumbhAmbudhArAbhirnetraharSAzrubhiH samam / / 115 / / tataH paJcanamaskAraM, smaran pArzvajinaM nRpaH / vidhAyArAdhanaM dhIro, vipadya tridivaM yayau / / 116 / / " sarvaM sarvasahAbhAraM babhAraiko'pi zeSavat / zreNikastu tathaikonAM, mantripaJcazatIM vyaghAt / / 117 / / , sampUrNAmatha tAM kartuM jijJAsurdhIdhanaM naram / puruSaH kSepayAmAsa zuSkakUpe nijormikAm / / 118 / / aghoSayacca yo mudrAM, taTastho lAti pANinA / svAM putrIM mantridhuryatvaM, rAjyArddhaM rAti tasya rAT / / 119 / / 15
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 bhUyAnapi jano'bhyAgAdAdAtuM svakareNa tAm / kintu kubja ivAzaktaH phalamatyuccazAkhinaH / / 120 / / itazca tasyA nandAyAH, anyadA dohado'bhavat / rAntI dAnaM gajArUDhA bhramAmyabhayadA pure / / 121 / / " " pitrA nRpamanujJApya tasyAH so'pUri dohada: / kAlenAsUta sA sUnuM, ratnaM vaiDUryabhUriva / / 122 / / kRtvA mAtAmahastasya, mahAntaM jananotsavam / sUnorabhaya ityAkhyAM dohadAnusRterdadau / / 123 // " , zrIzreNikacaritram | vavRdhe lAlyamAno'sau dhAtrIbhiH paJcabhiH kramAt / rUpalAvaNyasaubhAgyaiH, kalAbhirnavyacandravat / / 124 / / kalAcAryasya bhadreNArpito bhadradine sUnuH / drAk tenAbodhi dIpena, dIpavat sakalAH kalAH / / 125 / / vinItamudyataM zAntaM dhImantamamitaujasam / gurustamiti vijJAya, prazazaMsa pade pade / / 126 / / ekAnte tu sahAdhyAyI, tamUce ko'pi matsarI / kiM te guNAntarairyasya, pitA vijJAyate nahi ? / / 127 / / abhayo'pyAha bhadro me pitA'sti vipaNau sthitaH / sa prAha nanu te mAtuH, pitA bhadro na te punaH / / 128 / / gatvopanandamAnandamukto nAndeya UcivAn / brUhi mAtaH ! pitA ko me ?, sA'pi bhadramacIkathat / / 129 / / abhayo'pyabhyadhAd bhUyo, nanu bhadraH pitA tava / yathAjJAtamanAbAdhaM, tAtaH ko me ? nivedyatAm / / 130 / /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 zrIzreNikacaritram / rudantI smAha sA ko'pi, pumAn vaidezikastu mAm / udvAhya tvayi garbhasthe'gAt kutrApyauSTrikaiH samam / / 131 / / Uce'bhayakumAro'pi, kimuktaM tena gacchatA / tAni nyAsIkRtAnIvAkSarANyasmai dadarza sA / / 132 / / gopAH pANDurakuDyAstannUnaM rAjA pitA mama / karoti rAjyaM tatrAvAM, vrajAvo mAtaraJjasA / / 133 / / bhadro jJAtvA'tinirbandhaM, sAmagrI parikalpya ca / samaM duhitrA dauhitraM, visasarja zubhe kSaNe / / 134 / / krameNAdhvAnamullaGghya, prApa rAjagRhaM puram / nandAM tasmAt bahirmuktvA, purAntastvAtmanA'vizat / / 135 / / agAt kUpataTe tatra, dRSTvA ca militaM janam / kimetaditi tenokte, janaH sarvo'pyavocata / / 136 / / Adatsva mudrikAmenAM, pANinA tatpaNIkRtam / rAjyAdhU mantridhuryatvaM, rATputrIM ca varAkRte ! / / 137 / / abhayo'pyabhyadhAdevaM, bhavantaH kiM na gRhaNate ? / te'pyucurgaganAllAtuM, zakyA tArA kareNa kim ? / / 138 / / tato jaghAna tamAgomayeNa nRpAtmajaH / tatsadyo'zoSayat kSiptcA, jvalantaM tRNapUlakam / / 137 / / muktvA vA:sAraNI vApyAstaM kUpaM drAgapUrayat / tarantIM gomayasthAM tAmAdade pANinA'bhayaH / / 140 / / yAmikaiH kathite'muSmin, vRttAnte bhUpateH sa tu / AnAyayata nAndeyaM, so'pi gatvA'namat nRpam / / 141 / /
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrIzreNikacaritram / upavezyAsane rAjA, nijAsanne tamabhyadhAt / kutastvamAgamaH ? so'pi, proce bennAtaTAtprabho ! / / 142 / / smRtvA nandAM nRpo'pRcchattaM dhRtvA pANipallave / bhadraM bhadramukhAkhyAhi, bhadrAkhyaM tatra vANijam / / 143 / / nandAnAmnI ca tatputrI, vatsa ! jAnAsi vA na vA ? / sa prAhAjanmato'pyetadvayamapyupalakSaye / / 144 / / vatsa ! nandodariNyAsIttasyAH kimudapadyata ? / Uce'bhayakumArAkhyaM, sA nandanamajIjanat / / 145 / / rAjA'vadat sa kIdRkSo, rUpeNa vacasA'pi ca / abhayo'pyabravIt svAmin !, yAdRzo'haM sa tAdRzaH / / 146 / / zaGkamAno'vadadrAjA, nanu tvamasi so'bhayaH ? / sa smAha svAmipAdA hi, matimanto vidanti tat / / 147 / / rAjA tamAtmajaM jJAtvA, svAGkamAropya sasvaje / apRcchacca kva te mAtA ?, so'zaMsannagarAd bahiH / / 148 / / abhiyAnAya nandAyai, sAmantAdInathAdizat / gandhahastinamAruhya, svayaM cApi nRpo'bhyagAt / / 149 / / abhayenAgrato gatvA, nandA''tmAnamalaJcikIH / ; vAritA'sthAt svabhAvasthA, pativratocitaM hyadaH / / 150 / / kRtvA'tha sphArazrRGgAraM, rAjJA dattaM sutAnvitA / gandhasindhuramArUDhA, saha patyA'vizatpuram / / 151 / / prAsAdAdi pradAyAsyA, nRpatiH prItamAnasaH / padaM * vizrANayAmAsa, sItAyA iva rAghavaH / / 152 / /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / tathA'bhayakumArAya, rAjyA) mantridhuryatAm / senAnAmnI svasuH putrI, satyavAk zreNiko dadau / / 153 / / tato'bhayakumAro'pi, caturbuddhimahAnidhiH / duHsAdhAna sAdhayAmAsa, dhiyaiva vasudhAdhavAn / / 154 / / samyagnItilatAkandaH, piturbhakto'bhayastataH / saptAGgaM susthitaM rAjyaM, dhImAnanvaziSat punaH / / 155 / / vaizAlI zrIvizAlApUritazcAsti mahItale / / tasyAM ca ceTakazceTIkRtAriravanIpatiH / / 156 / / pRthagrAjJIbhavAstasya, saptAsan varaputrikAH / saptAGgasyApi rAjyasyAdhiSThAtrya iva devatAH / / 157 / / rAjA'nyopayamatyAgAnna tu tAH paryaNAyayat / mAtRdattAstu paJcaitAH, pariNinyupA amI / / 158 / / tatra prabhAvatIM vItabhayezodAyano nRpaH / / padmAvatIM tu campezo, dadhivAhananAmakaH / / 159 / / kauzAmbIzaH zatAnIko, mRganetrAM mRgAvatIm / zivAM cojjayinInAthazcaNDapradyotabhUpatiH / / 160 / / Iza: kSatriyakuNDasya, jyeSThAkhyAM nandivardhanaH / sujyeSThAcellanAnAmnyau, kumAryAveva tasthatuH / / 161 / / anyadA tApasI vRddhA, kanyAntaHpurameyuSI / zaucamUlaM samAcakhyau, dharma sA mUlamaMhasaH / / 162 / / sujyeSThA prAha he mugdhe !, mugdhalokapratArike / dharmaH khalu dayAmUlaH, sa ca zaucAt kathaM bhavet ? / / 163 / /
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / 20 bhUrjalaM jalajA jIvAstrasA bhUmyAzritA api / saMkhyAtItA virAdhyante, snAnAya bhavatAmapi / / 164 / / mRttikodakasaMsparzAcchudhyanti yadi jantavaH / kulAlaH sakuTumbo'pi, tarhi svargaM vrajiSyati / / 165 / / cet zudhyanti bahiHsnAnAdantaH pApamalImasAH / tat zudhyanti dhruvaM matsyamakarAdyA hRdAdiSu / / 166 / / mugdhe ! paJcAzravatyAgAt, paJcendriyadamAdapi / kaSAyavijayAd dharmmastathA daNDatrayojjhanAt / / 167 / / ityAdiyuktiyuktAbhirbhAratIbhirniruttarAm / sujyeSThA tApasIM cakre, maunavrataparAmiva / / 168 / / dAsyAdayo hasantyastAM, mukhamarkaTikAdibhiH / gehAnniHsArayanti sma, bhikSukIM grathilAmiva / / 169 / / sujyeSThopari sA kruddhA dadhyau dudharimAM dhruvam / kSepsyAmi paNDitaMmanyAM, sapatnIduHkhasAgare / 1 170 / / Alikhya citrapaTTe ca tadrUpaM zreNikAya sA / upaninye sa tAM vIkSyApRcchat keyaM varAkRti: ? / / 171 / / sASSkhyacceTakarAjasya, sujyeSThAnAmikA sutA / imA lakSmIpatirlakSmImivodvoDhuM tvamarhasi / / 172 / / tatastAM yAcituM praiSIdvaizAlyAM zreNiko narAn / sujyeSThAM yAcitaH pumbhizceTako'pyevamabravIt / / 173 / / kathaM vAhIkavaMzyo'yaM, kanyAM haihayavaMzajAm / svIkartuM zreNiko vAJched bako haMsImivAmatiH ? / / 174 / /
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / na dAsyAmi sutAM tasmai, tato vyAghuTya te'bhyadhuH / zreNikAya yathAvRttaM, zrutvaitad viSasAda saH / / 175 / / etad jJAtvA'bhayo'pyUce, viSAdaM deva ! mA kRthAH / acireNaiva kAlena, kariSye vaH samIhitam / / 176 / / ityuktvA rUpamAlikhya, rAjJo'sau citrapaTTake / vidhAya vaNijo veSaM, vaizAlyAmagamattataH / / 17 / / tatrApaNe paNAyaMzca, kanyAntaHpurasannidhau / taddAsInAmadAt paNyaM, samardhaM sundaraM ghanam / / 178 / / tadA cAnacaM citrasthAM, zreNikAcA~ srajAdibhiH / tAsAM cAkhyAdyathA'rcAmi, sadA'muM zreNikaM prabhum / / 179 / / sujyeSThAyai tadAcakhyurdAsyaH sA'pyanyadAvadat / atrAnayata he sakhyaH !, matkRte citrapaTTakam / / 180 / / ceTyaH kathaJcidAnIya, kumAryAstamadarzayan / sA'tha citraM samAlokya, zreNikAyautsukAyata / / 181 / / dAsImukhAcca tat jJAtvA, vaNigapyevamabhyadhAt / zreNikaMdivase'muSminAneSyAmi suraGgayA / / 182 / / saMketamiti saMjJApya, suraGgAM ca vidhAya saH / etya rAjagRhaM zIghraM, zreNikAya zazaMsa tat / / 183 / / so'tha nAgasutaiH sarvai rathasthA sarathaiH samam / tamisrAyAM gajAMsasthazcakrIvAgAt suraGgayA / / 184 / / taM ca bhUnirgataM vIkSya, surUpamasureMdravat / sujyeSThA citrasAdRzAdupalakSyAbhyamodata / / 185 / /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrIzreNikacaritram / zreNika: smAha sujyeSThe !, kSipramAroha yadratham / ArUDhA hRdi pUrva tu, citradRSTA'pi mAnini ! / / 186 / / sujyeSThAM celaNA proce, svasuH snehAt tvayA samam / sameSyAmi tataH soce, tvamapyAroha rADratham / / 187 / / tathaiva kRtavatyeSA, sujyeSThA'ntargRhasya tu / vismRtAM ca samAnetumagAdatnakaraNDikAm / / 188 / / athaivamabhyadhurnatvA, nRpatiM nAganandanAH / na sthAtumucitaM nAthaH, suciraM vairivezmani / / 189 / / tato'sau prerayAmAsa, rathyAnAzu suraGgayA / tatrAyAtA'tha sujyeSThA, viveda nRpatiM gatam / / 190 / / vIkSApannA'tha pUccakre, sA yathA hriyate chalAt / cellaNA zreNikenaiSA, vyAgheNaiva varArthinI / / 191 / / saMnayantaM nivAryAtha, ceTakaM tasya sainyarAT / vIrAGgako'nvadhAviSTha, zreNikaM rathamAsthitaH / / 192 / / kSaNAcca milito vIro'dhijyIkRtazarAsanaH / dvAtriMzatsulasAputrAnekenApISuNA'vadhIt / / 193 / / yAvad vIrAGgako rathyAn, rathAMzcApAkarotpathaH / tAvadrAjA yayau dUraM, rathenAsahyaraMhasA / / 194 / / tatosAvardhasiddhArthaH, senAnIvinivRttavAn / bhaginIvipralabdhA tu, sujyeSThaivaM vyacintayat / / 195 / / dhigdhigviSayavAJcheyaM, viSayAhyati(yAstri)viSA yataH / AdimadhyAvasAneSu, na kutrApi sukhAvahAH / / 196 / /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / upabhuktaM sakRddhanyAviSaM hi viSayAH punaH / cintitA api jIvAnAM, hanyurjanmazatAnyapi // 197 / / autsukyaM prathamaM kuryurmadhye dIptAdikAn rasAn / ante bIbhatsalajjAdIna, svAsthyaM tvete kadApi na / / 198 // zabdAdiviSayAsakto, janaH svArthakatatparaH / vizvastaM vatsalaM cApi, hanyAn mAM cellaNA yathA / / 199 / / tadalaM duHkhadairebhiH, parAyattairvinazvaraiH / svAdhInaM susthiraM dharma, grahISyAmi sukhAspadam / / 200 / / sujyeSThA bhAvayitvaivaM candanAryApadAntike / pravrajyAM zivasAmrAjyadayikAmAdade sudhIH / / 201 / / zreNiko'pi vrajanmArge, sAdRzyAccelaNAM prati / sujyeSThe ! vada dhIzreSThe ! bhASate sa muhurmuhuH / / 202 / / sA'pyavocadahaM svAmin !, sujyeSThAyA: kanIyasI / cellaNetyatha so'pyUce, khaNDasthAne sitAbhavat / / 203 / / zreNikaH svapuraM gatvA, tAmudvAhya pramodataH / paTTarAjJIpade'kArSIda, damayantI nalo yathA / / 204 / / athAbhayakumAreNa sahitaH zreNiko nRpaH / sulasAnAgayogeMhe, yayau tadbodhanecchayA / / 205 / / tau tu svasutavRttAntaM, jJAtvA''krandanatatparau / abhayena babhASAte, bhAratyA'tigabhIrayA / / 206 / / bho bho vizvasthitiSeSA, yad jAtasya dhruvaM mRtiH / tad vizvavidite'trArthe, kiM zokena vivekinAm ? // 207 //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrIzreNikacaritram / AkITAdAsurendrAcca, kRtAntasya na ko'pyalam / tataH kiM kriyate zokaH, sa yat svArthavinAzakaH / / 208 / / jalAgnivyAlacaurArirujAdyArtte'pi bhUtale / yad jIvyate tadAzcaryaM nimeSamapi mAnavaiH / / 209 / / kiJca yaiH karmmabhirmRtyoravaskandaH patet kSaNAt / yatitavyaM taducchittyai, na tu zocyaM vivekibhiH / / 210 / / nAgasya sulasAyAzca kRtvA saMbhASaNamiti / abhaya: zreNikazcApi, nijaM dhAma sameyatuH / / 211 / / yatheSTaM zreNikenAtha, dhAriNIpramukhAstataH / bahvyo'pi hi surUpiNyaH, pariNinye nRpAtmajAH / / 212 / / adAcca cellaNAdevyAH, ekastambhavibhUSitam / divyodyAnaparikSiptaM, prAsAdaM devanirmitam / / 213 / / tato'sau bubhuje bhogAMstatrasthaH samametayA / varyAn varavimAnasthaH, 'pulomyeva purandaraH / / 214 / / so'tha zyenakajIvastu, vyantaratvAt paricyutaH / udare cellaNAdevyAH, putratvenodapadyata / / 215 / / nidAnavazatastasmin, garbhe vRddhimupeyuSi / patimAMsAdane devyA, dohadaH samajAyata / / 216 / / na zazAka samAkhyAtuM, devI kasyApi taM punaH / apUrNadauhadatvena, kSIyate ca kSaNe kSaNe / / 217 / / dRSTvA kRzAGgIM tAM devIM papraccha zreNiko'nyadA / kSIyase devi ! dehenAnvahaM kSayarujeva kim ? / / 218 / / 1. pau.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / mumocAzrUNi sA'jasraM, pratyUce na tu kiJcana / tato rAjJA sanirbandhaM, pRSTA sA dohadaM jagau / / 219 / / rAjA''khyAdabhayAyaitat, so'pi taM tamasi nyaghAt / . taduparyanyamAMsaM ca, rAjJI tatrAnayattataH / / 220 / / nRpasyAkrozatastasyAH, pazyantyA abhayastataH / adAt tatpizitaM chittvA, chittvA dohadapUrtaye / / 221 / / manyamAnA mahAmAMsamaznantI cellaNA'pyatha / dhyAyantI mumude garbha, viSasAda nRpaM punaH / / 222 / / sampUrNadohadA sA tu, patibhaktA'pyacintayat / dohadAllakSyate garbho, nUnameSa piturduId / / 223 / / tadalaM jIvitenAsya, tatastIbAgadAna papau / nApaptattairasau kintu, pApAtmA vavRdhe'dhikam / / 224 / / kAlena suSuve sUnuM, taM ceTyA'tyAjayacca sA / azokavanikAM gatvA, taM sA'zokatale'tyajat / / 225 / / pratyAyAntIM nRpo vIkSya, kutrAgA ityuvAca tAm / sA'vocaccellaNAdevyAH, sutaM tyaktumagAmaham / / 226 / / rAjA'tha tatra gatvA taM, dRSTvA candramivocalam / pANibhyAM putramAdAya, gatvA devyantike'vadat / / 227 / / kimakArSIH priye ! pApaM, niSThuraM ? sukulodbhave ! / na kuNDaM gokulaM cApi, vyutsRjantyAtmajaM striyaH / / 228 / / tyakSyasyAdyamapatyaM cet, stheyAMsyanyAni tanna te / tarjayitveti tAM rAjA, svayaM putramavardhayat / / 229 / /
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 zrIzreNikacaritram / tasya caikAGgulI chinnA, tadA'zokatarostale / / kukkuTena tadA'sAvarodIt sakalAM nizAm / / 230 / / pUyaklinnAM tato rAjA, mukhe'kSapsIt tadaGgulIm / manAk sukhAsikAM lebhe, dArako'pi mukhodbhavAm / / 231 / / azokacandra ityAkhyAmadAttasmai nRpo mudA / / vyaghuH kUNAGgulitcena, kUNikAkhyAM tu bAlakAH / / 232 / / tato'STavArSikaM snehAt, kumAraM kUNikaM nRpaH / adhyApayat kalAcAryAllipyAdyAH sakalA: kalAH / / 233 / / athAnyau cellaNAdevyAH, puNyavantau divazcyutau / sutau hallavihallAkhyau, jajJAte guNazAlinau / / 234 / / 'kalyavarttakRte gauDamodakAn kUNikAya sA / punarhallavihallAbhyAM, prAhiNot khaNDamodakAn / / 235 / / prAgjanmamatsarAvezavivaza: kUNiko hyadaH / tAta: kArayate sarvamiti dadhyau vimUDhadhIH / / 236 / / samprAptayauvanaM taM ca, mahA paryaNAyayat / padmAvatyabhidhAM kanyAM, padmAkSI nRpanandanAm / / 237 / / anyAsAmapi rAjJInAM, zreNikasya mahIpateH / rAjyazrIvAsavezmani, sUnavo bahavo'bhavan / / 238 / / itazca zrImahAvIraH, sarvajJazcaramo jinaH / surAsuranaraiH sevyaH, sarvAtizayasaMyutaH / / 239 / / 1. sarvatra kalpa iti dRzyate kiMtu 'kalya' ucitaM pratibhAsate / kalyavarttakRte-prAtaH kAlIna bhojanAya ityarthaH /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / 27 sahitaH sAdhusiMhAnAM, caturdazasahasrakaiH / SaTtriMzadbhizca sAdhvInAM, sahasraiH parivAritaH / / 240 / / majjanmugdhaM bhavAmbhodhAvuddidhISuridaM jagat / grAmAkarapurAkIrNA, viharannanyadA mahIm / / 241 / / bahistannagarAttuGge, girau vaibhAranAmani / caitye guNazIlAbhikhye, bhagavAn samavAsarat / / 242 / / caturbhiH kalApakam / / jJAtvA zrIvIramAyAtaM, taM nantuM trijagatpatim / zreNikaH saparIvAro, jagAma jagatIpatiH / / 243 / / vidhivattatra vanditvA, yathAsthAnamupAvizat / tato bhavyAvabodhAya, jagAdevaM jagadguruH / / 244 / / bho bho duHkhI bhavAraNye, puNyapAtheyavarjitaH / pAnthavat satpathaH bhraSTo, bambhramItyasamAzciram / / 245 / / zvabhreSu sahate'dabhrAH, kumbhIpAkAdikA vyathAH / tiryakSu cchedavedhAGkadAhadohAdikAH punaH / / 246 / / manuSyeSu tu daurgatyarogazokabhayAdikAH / deveSvapi viSAdeAviyogacyavanAdikAH / / 247 / / sahate'tra bhavATavyAM, jIvo duHkhaparamparAm / anantAn pudgalAva nirdharmo'TATyate punaH / / 248 / / jaino dharmastaducchettA, dAtA svaHzivasampadAm / AtmanInA janA hyenaM, zrayadhvaM zaktitastataH / / 249 / / zrutvainAM dezanAM bharturbhUpaH samyaktvamAzrayat / abhayAdyAH punardezaviratiM pratipedire / / 250 / /
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 zrIzreNikacaritram / natvA vIraM jagajjyeSThaM, guNazreSThAnmunInapi / AjagAma nijaM dhAma, zreNikaH saparicchadaH / / 251 / / jJAnAdityastata: sthAnAdvyahArSIda bhagavAnapi / bhavyapadmaprabodhAya, grAmAkarapurAdiSu / / 252 / / samyagdarzanapUtAtmA, nRpatiH ' zreNiko'nvaham / trisandhyaM pUjayAmAsa, pratimAmArhatI mudA / / 253 / / kArayitvA'tha sauvarNAn, yavAnaSTottaraM zatam / svastikaM racayAmAsa, pratyahaM tatpuraH svayam / / 254 / / itazca potanapurodyAne nAmni manorame / bhagavAn samavAsArSIda, vIro vidhaikavatsalaH / / 255 / / somacandrAtmajaM tatrAgrajaM valkalacIriNaH / prasannacandraM pravrAjya, jino rAjagRhaM yayau / / 256 / / tato niyuktakaiH pumbhiH, drutametya nRpAntikam / antakAntakamuktasya, vIrasyAgamanaM jage / / 257 / / jinAgamanamAkarNya, kekIvAmbhodharadhvanim / mumude medinInAthaH, zreNika: zAsanArcakaH / / 258 / / sasambhramamanotthAya, ratnasiMhAsanAnRpaH / vimucya pAduke padbhyAmuttarAsaGgamAdadhe / / 259 / / gatvA padAni saptASTau, jinasammukhamaJjasA / / puraHsthamiva tatrasthe, svamUrnA praNipatya tam / / 260 / / zarIrAntarasammAntamiva harSa bahistanau / vibhramaH pulakavyAjAttuSTAveti mahIpatiH / / 261 / / yugmam / /
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / svayambhuve mahezAyAcyutAya paramAtmane / pradyotanAya buddhAya, zrIvIrAyArhate namaH / / 262 / / vanditveti jinAdhIzaM, magadhezo mahAmanAH / siMhAsanamathAsthAyAdikSat kauTumbikAniti / / 263 / / sabAhyAbhyantaraM sarvaM, bho bho rAjagRhaM puram / zrIkhaNDaghusRNAmbhobhiH, prazAntIkRtabhUtalam / / 264 / / dazArdhavarNapuSpaizca, sarvatra prakarIkRtam / vaijayantIyutaketudhvajarAjivirAjitam / / 265 / / UrvIkRtoccamANikyatoraNazreNisundaram / prAsAdadvAsthamAGgalyakalazAlisamAkulam / / 266 / / vicitrollocasacchobhaM, sacchobhamauktikAGkitam / citrakaM tvagdukUlAdyaiH, zobhitaM haTTazobhayA / / 267 / / sugandhadhUpadhUmyAbhirghanonnativiDambakam / sthAne sthAne samArabdhadivyasaGgItakAnvitam / / 268 / / kurudhvaM kArayadhvaM ca, sarvametad vizeSataH / yena svasya parasyApi, bhavabhetrI prabhAvanA / / 269 / / SaDbhiH kulakam / ityAjJAM nRpateste'pi, pratipadya mudA kSaNAt / tatsarvaM sAdhayAmAsuH, surendrasyevAbhiyogikAH / / 270 / / rAjA snAtAnulipto'tha, kRtakautukamaGgalaH / saMvItadivyavAsasko, divyAbharaNabhUSitaH / / 271 / / bandivRndajayArAveSvatuccheSUcchalatsu ca / Aruroha tato gandhasindhuraskandhamurddharam / / 272 / / yugmam / /
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / mUrdhni zvetAtapatreNa, dhriyamANena bhUpatiH / rAjan cUlAsthacaityena, sumeruriva jaGgamaH / / 273 / / nizAkarakarAkArairvIjyamAnazca cAmaraiH / svapatat sindhugaGgAyughimAdreriva rUpabhRt / / 274 / / divyayAnAdhirUDhAbhirdivyAlaGkAracArubhiH / devIbhiriva ramyAbhirdevIbhiH parivAritaH / / 275 / / 'mahArAjaghaTAghaNTATaNkArairga garjitaiH / nAndItUryaninAdaizca, pUritAmbarakandaraH / / 276 / / valgatturaGgasaGghAtairheSAnirghoSasaMkulaiH / arkAvaspardhayevoccairutpatadbhirvRto bhRzam / / 277 / / kiGkiNIkaGkaNakvANe rathAnAM ketuhastakaiH / anekamUrtyA nRtyantyA, kIrtinaTyeva zobhitaH / / 278 / / padAtibhirmahAyodhairvividhAyudhapANibhiH / rAjamAnaH parAjayyairjayazrIstambhasannibhaiH / / 279 / / evaM samagrasAmagryA, sarvadyutyA'khilazriyA / bhaktisAro jinaM nantuM, bhambhAsAro'calannRpaH / / 280 / / aSTabhiH kulakam / / dhanyo'yamenaM yat sarvAH, zizriyuH sarvataH zriyaH / zreyAMsyanena labdhAni, rocate'smai yato jinaH / / 281 / / asmAtprabhAvako nAnyaH, kIrtizcAsya sudhojjvalA / asminnevedRzI bhaktirdRzyate zAsanaM prati / / 282 / / evaM prazaMsatAM bodhihetutAM prANinAM vrajan / niryayau madhyamadhyena, rAjA rAjagRhasya tu / / 283 / / 1. mahAgaja / / 2. zreNika /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / atha prasannacandrarSizcikIrSuH karmmaNaH kSayam / pRthupRthvIzilApRSTe, vaibhAropatyakAsthite / / 284 / / utkSiptaikakramaH sUryAbhimukhazca bhujadvayaH / samAhitamanAstasthau, kAyotsargeNa nizcalaH / / 285 / / yugmam / / nRpastenAdhvanA gacchannAdityAtapatApataH / sarvAGgaprakSaratsvedaM, sanirjharamivAcalam / / 286 // ekapAdasthitaM stheSTamekapAdamivAGghripam / svargApavargamAkraSTumivotkSiptabhujadvayam / / 287 / / dRgyuddhamiva tanvAnaM pazyantaM sUryamaNDalam / prasannacandrarAjarSi, vIkSyopAlakSayannRpaH / / 288 / / tribhirvizeSakam / uttIrya hastinaH skandhAttaM natvA bhaktinirbharaH / ziro dhunvan jagAmAgre tadguNagrAmaraJjitaH / / 289 / / dRSTvA candramivAmbhodhizchatrAdIn zrImadarhataH / ullAsa bhRzaM rAjA, zreNikaH paramArhataH / / 290 / / nRrAjo rAjacihnAni paJcApyetAnyathAmucat / vAhanaM mukuTaM chatraM kRpANaM cAmare api / / 291 / / " tataH samavasRtyantaH, pravizya jinanAyakam / tisraH pradakSiNAH kRtvA, vanditvA cAstavIditi / / 292 / / zraddhayA vardhamAno'pi, vardhamAnajinezvara ! / tvadAjJAmupamAtItAM, kathaMkAramahe stuve ? / / 293 / / kalpadrumAdyatikrAntA, tvadAjJA deva ! dehinAm / prasUte yA phalairnityamihAmutrApyacintitaiH / / 294 / / 31
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 zarIramAnasAsaMkhyaduHkhalakSakSayaMkarI / kathaM sudhAsadRkSA syAttvadAjJA zivasaukhyadA ? / / 295 / / zrIzreNikacaritram / sadodyotA gatasnehA, nizcalA ca niraMjanA / tvadAjJA jagatAmIza !, navyadIpAyate nRNAm / / 296 / / nayasaptazatIcakrA, niHzalyA caikakASThikA / tvadAjJA durgamokSAdhvanyapUrvasyandanAyate / / 297 / / tvadAjJaikAvalI ceyaM jJAnAdivararatnikA / hRtsthayA'pi yayA jIvAH, nirgranthAH syustadadbhutam / / 298 / / karmmArivIra ! zrIvIra !, tvadAjJAM ye tu kurvate / trilokyapi karotyAjJAM teSAM saubhAgyazAlinAm / / 299 / / devAdhideva ! devendravRndavandyapadadvaya ! / tvadAjJA hRdi me nityamastu meruriva sthirA / / 300 / / stutveti virate rAjJi vidadhe viratAgraNIH / dezanAM bhavyajantUnAM, niSkarmmA karmmanAzanIm / / 301 / / anantajJAnadarzanavIryAnandamayo'pyayam / anAdikarmmasaMyogAd, duHkhI bhrAntazciraM bhavI / / 302 / / jJAnAditrayasaMyogAd, viyogo hyanayorbhavet / svarNAzmanoryathA'nAdiyuktayorvahniyogataH / / 303 / / tadidAnImavetyaivaM, zrayadhvaM tattrayaM janAH ! / labhadhvaM zAzvataM tasmAt, tadanantacatuSTayam / / 304 / / camatkRtaH svacittena, prabhordezanayA'nayA / bhagavantamatho natvA, papraccha zreNiko nRpaH / / 305 / /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / yadA prasannacandrarSiH vavande mayakA tadA ' kAlaM kuryAttataH kAM sa, gatimAsAdayed vibho ! / / 306 / / svAmyUce saptamIM pRthvIM yAyAd dadhyau tato nRpaH / atyutkRSTatapaskasyApyasya keyaM gatirmuneH ? / / 307 / / kSaNaM sthitvA punaH pRSTe, nRpeNa prabhurabhyadhAt / yAti sarvArthasiddhiM sa vipadyetAdhunA yadi / / 308 / / vismito nRpatirnatvA, punaH papraccha sAdaram / svAmin ! AkhyAhi ko hetu:, yadiyaM vyAkRtirdvidhA ? / / 309 / / svAmyAkhyattava sainyasyAgrasthau sumukhadurmukhI / maya tamRSimaikSetAM, tatredaM sumukho'bhyadhAt / / 310 / / krameNaikena kastiSThet ?, kazcaikSetArkamaNDalam ? / kSaNArhamapi tenAyamaho duSkarakArakaH / / 311 / / durmukho'tha svabhAvena, durmukhaH sumukhaM jagau / rAjA prasannacandro'yamadraSTavyamukhaH khalu / / 312 / / pravivrajiSuNA yena, svarAjye yojitaH zizuH / mahAnasi nRzaMsena, nyAsitastarNako yathA / / 313 / / svarAjyAccyAvito'mAtyaiH, vAtairiva nagAcchadam / vidadhvanse'varodhazca zUnyaM dugdhamivautubhiH / / 314 / / ityAkarNya sa rAjarSiH svaputrasya parAbhavam / dedhmIyamAnaH krodhena, dadhyau mohabalArditaH / / 315 / / " 33 dhIsakhAnadhamAn dhig dhik, kRtaghnAn sudurAzayAn / parAbabhUve yairbAlo, durbalo bAlizairmama / / 316 / /
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 dhyAyannevaM bhRzaM sAkSAdiva vIkSAmbabhUva tAn / manasaiva hi saMnahya, yuyudhe saMyatIva taiH / / 317 / / hanyamAne tvamAnIghe kuntAkunti zarAzari / tvamAgAstatra taM nantuM, stutvA'gAt purataH param / / 318 / / na cAjJAyi tadA tena tvamAyAto'pi bhUpate ! / cetanasya hi caitanyamanucittaM mahAcalam / / 319 / / zarAruH kRSNalezyAvAn, raudradhyAnaparazca saH / mahAtamaHprabhAyogyastadA'varttiSTa duSTadhIH / / 320 / / zrIzreNikacaritram / tvayi natvA''gate tvatra, yudhyamAnastathaiva saH / manasaiva bahUn hatvA niSThitAstro'bhavat kSaNAt / / 321 / / zeSAnnihantumAvezAt, ziraskAyAkSipatkaram / azirojaM spRzan zIrSamasmArSIt sa punarvratam / / 322 / / ninditvA bahudhA''tmAnaM sthApayitvA punarvrate / mahAmohAdidambholiM, dharmadhyAnaM dadhAra saH / / 323 / / tena sarvvArthasiddhArhaH, so'bhUt tasyAmatho dizi / dRSTvA rAT surasaMpAtaM papraccha kimidaM ? prabho ! / / 324 / / ? prabhuH prAha samutpede'muSya samprati kevalam / tato'sya kevalajJAnamahimAnaM vyadhuH surAH / / 325 / / rAjA rAjarSivRttAntairnitarAM raJjito jagI / bhagavan ! kevalajJAnaM, kasmin vyucchedameSyati ? / / 326 / / vidyunmAlI tadA devazcaturdevIsamAvRttaH / AyAto'sti jinaM nantuM maharddhirbrahmalokataH / / 327 / / "
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram | devo'yaM caramo bhAvI, kevalIti jinodite / rAjJoce kevalajJAnaM, kathaM deveSu jAyate ? / / 328 / / bhagavAnabhyadhAdeSa, saptame'hni divazcyutaH / tvatpure bhavitA putro, dhAriNyRSabhadattayoH / / 329 / / jambUkumAra ityAkhyo, bhAvI caramakevalI / nRpo'pRcchat punaH kasmAd, dyutimAMzcyavane'pyayam ? / / 330 / / jagAda bhagavAnasya, bhavadevAdikAn bhavAn / zivajanmatapolakSmyA, kAntistenedRzI zubhA / / 331 / / atrAntare galatkuSThI, kazcinnatvA jinAntike / nipadya svAGgapUyena, lilepa bhagavatkramau / / 332 / / taM dRSTvA zreNiko dadhyau, hanmyenaM pApakAriNam / yadvA na yuktamantredaM haniSyAmyata utthitam / / 333 / / , vIreNAtha kSute tena kuSThinoce mriyasva bhoH / rAjJA tu jIva jIvyAstvaM, mRSISThA vA'bhayena tu / / 334 / / kAlasaukarikeNAtho, mA jIvIrmA mriyasva vA / zrutvA svAmin mriyasveti, cukopa zreNiko'dhikam / / 335 / / bhaTAn bhUsaMjJayA''dikSallAtainaM nirgataM bahiH / jagadbandhorjinasyaivaM yaH parAzAtanAparaH / / 336 / / atha kuSThI jinaM natvA, cacAla lulitAlakaH / yodhAstamanvadhAvanta, sAvadhAnA udAyudhAH / / 337 / / devarUpamayaM kRtvotpapAta gaganAdhvanA / satrapA: pattayaste'pi, vyAvRttyAkhyannRpAya tat / / 338 / / 35
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 kimetaditi sambhrAntaH, praNipatya mahIpatiH / prabhuM papraccha vizveza !, kuSThI ko'sau ? nivedyatAm / / 339 / / zrIzreNikacaritram / bhagavAnapyuvAcaivaM vatsadeze'sti pUrvarA / " kauzAmbIti nRpastasyAM zatAnIko mahAbalaH / / 340 / / " tatra seDubako nAma, dvijJo dAridryavidrutaH / so'ntarvatnyA'nyadA patnyA, proce'rpaya ghRtAdikam / / 341 / / tenoce nAsti me kiJcit, tadvijJAnaM vacasvini ! / yenAnuraJjito dadyAddAtA ghRtaguDAdikam / / 342 / / tayoktaM bhaja rAjAnaM, sa dadyAdyena sampadam / siSeve sa tato bhUpaM nityaM puSpaphalAdibhiH / / 343 / / jagade so'nyadA rAjJA, kiM te vipra ! pradIyatAm ? / prArthayiSye priyAM pRSTvetyAkhyAd vipro'pi pArthivam / / 344 / / tato'sau svagRhe gatvetyUce me'dya mahIpatiH / parituSTaH pradatte tat, kamarthaM prArthaye priye ! / / 345 / / sA prAhAgrAsane bhukti, dInAraM dakSiNAkRte / yAcasva bhUpatiM bhadrotsArakaM ca dine dine || 346 / / gatvA tadyAcitaM tena rAjJA'pi tat pratizrutam / , udaGkaH patito'pyabdhau bibhartti svocitaM jalam / / 347 / / pratyahaM tasya tatsarvaM kurvantaM vIkSya bhUpatim / sAmantAdyAstato dadhyuH, pUjyo'yaM rAjavallabhaH / / 348 / / tato'bhojyata tairbhItairdakSiNAM grAhyate sma saH / vAntvA vAntvA dvijo lobhAdabobhojId gRhe gRhe / / 349 / /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 zrIzreNikacaritram / vavRdhe svalpakAlena, tataH seDubako dvijaH / RddhyA mahatyA putrAdisaMtatyA ca prabhUtayA / / 350 / / rasepUrdhvamatho yAtsu, tasyAjAyata kuSTharuk / duHsAdhyo'bhUcca sa vyAdhirvairIvopekSitaH kramAt / / 351 / / zatAnIkasya bhUpasya, tathaivAgrAsanAsinam / taM galatkuSThinaM vIkSyAmAtyA bhUpaM vyajijJapan / / 352 / / svAminnasya pade ko'pi, putrAdiH sthApyatAM nanu / saMkrAntirjAyate vyAdheryenaikatrAsanAdinA / / 353 / / evamastviti rAjJokte, vipraH proktaH sa mantribhiH / bhokSyate'tra sutaste tu, tiSThestvaM svIyavezmani / / 354 / / roge'tiprasRte tasya, tatputraistrapayA tataH / kRtvA kuTIrakaM gehAda, bahistatra sa Asyata / / 355 / / tasya tatra sthitasyAdurvAraM vAreNa tatsnuSAH / dArupAtre sudUrasthAH, zvapAkasyeva bhojanam / / 356 / / so'tha dadhyau sutAdInAM, kupito'vajJayA tayA / mattaH zriyaiva mattAnAM, darzayAmyatha tatphalam / / 357 / / dhyAtvetyUce sa tAn mokSye, prANAn kintu sumurguNA / mantrapUtaH pazurdeyaH, svebhya eSa kulakramaH / / 358 / / muditaistaiH pazuH kSipraM, tasyArpyata tato'GgakAt / udvodvartya tadbhakSye cikSepodvartanIrdvijaH / / 359 / / tadbhakSaNAdasau jajJe'cireNAjo'pi kuSThikaH / hatvA tamanyadA so'dAt, svebhyastaM te'pyabhuJjata / / 360 / /
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 tIrthe svArthAya gacchAmItyApRcchya tanayAnasau / zaraNyamiva manvAno'raNyAnImunmukho'gamat / / 361 / / zrIzreNikacaritram | bhrAmyannudanyayA'pazyannadaM nAnAdrumairvRtam / patrAdipAkasamparkAt, kvAthavattatpayaH papau / / 362 / / tRSArtto vaidyavAceva, so'pAdambho yathA yathA / tathA tathA vireko'bhUdasyograkRmibhiH samam / / 363 / / sa nIruk tena saMvRtto, vyAvRttyAgAt purIM nijAm / pauraiH pRSTo'bravIccAhaM, nIruk devatayA kRtaH / / 364 / / gRhe gataH svaputrAdIn, makSikAkoTiveSTitAn / nikRSTakuSThanaSTAGgAn dRSTvA'bhASiSTa duSTadhIH / / 365 / / pApiSThAH suSThu dRSTaM bho, madavajJA phalegrahiH / phalametat tataH putrAstamUcuH kiM tvayA kRtam ? / / 366 / / sa smAhAnyasya kasyedRk, zaktistasmai tato'zapat / lokaH sarvo'pi so'thAgAd, rAjannana pure kramAt / / 367 / / vRtti dvAraM sa zivAya, dvArapAlaM nirAzrayaH / dvAHstho'thAgAt mamAnantuM kRtvA tu dvArarakSakam / / 368 / / dvArastho dvAradurgANAM baliH seDubako'dhikam / cakhAda grISmasaMtApAt, tRSA tasyAbhavad bhRzam / / 369 / / 7 dvArapAlabhayAd dvAraM, nAtyAkSIt tRSito'pyasau / dhanyAn vAricarAn jIvAn, manyamAno vyapadyata / / 370 / / so'traiva nagaradvAravApyAmajani darduraH / bhUyo'tra samavAsAma, viharanto'nyadA nRpa ! / / 371 / /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 zrIzreNikacaritram / asmadAgamanaM zrutvA, bheko'mbhohAriNImukhAt / UhApohaM vitanvAno, jAtismaraNamApa saH / / 372 / / acintayat sa bhekaH prAk, dvAre dvA:stho vimucya mAm / yayau yaM vandituM vIraM, sa AgAd bhagavAniha / / 373 / / taM natvA tadgiraH zrutvA, grahISye janmanaH phalam / tato mAM vandituM bhaktyotplutyotplutya cacAla saH / / 374 / / pathyAgacchaMstvadadhena, khureNAkramya mAritaH / dardurAkeSu deveSu, maharTisridazo'bhavat / / 375 / / biDaujasA'nyadA rAjannAcacakSe svaparSadi / zreNiko naiva cAlyeta, jinabhakteH surairapi / / 376 / / tadazraddhAlustatrAgAt, sa devaH kuSThirUpabhRt / gozIrSeNa mamAsiJcaccaraNau rasikA na sA / / 377 / / rAjJA pRSTo mriyasvetyAdyarthaM prabhurathAvadat / arhanmRtvA zivaM gaccha, mriyasveti zubhaM hyadaH / / 378 / / tvaM ca jIvana sukhenAsi, mRtastu narakaM gamI / jIvana sukhI mRtaH svarga, gamItyukto dvidhA'bhayaH / / 379 / / kAlazaukarikastveSa, jIvan pApaparAyaNaH / mRtaH zvabhraM gamI tena, dvidhA'pi pratiSedhitaH / / 380 / / mRtastvaM narake yAtA, sarvajJoktamidaM vacaH / AkarNya karNakaTukaM, babhASe bhUpatiH prabhum / / 381 / / bhavatsu vizvavizvasya, zivatAtiSu satsvapi / svAminnasvAmikasyeva, kathaM me gatirIdRzI ? / / 382 / /
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 zrIzreNikacaritram / prabhuH prAha dRDhaM baddhaM, purA''yurnarake tvayA / asmAbhirapi tatkarmma, nAnyathA kartumIzyate / / 383 / / kintu tasmAt samuddhRtya bhAvinyAmarhatAmiha / caturviMzatikAyAM tvaM prathamastIrthanAyakaH || 384 / / padmanAbhAbhidhastulyo, mAnagharNAdinA mama / bhAvI bhavAntakRdrAjan ! viSAdaM tena mA kRthAH / / 385 / / yugmam / / zrutveti zrutipIyUSapUrakalpaM tato'bhavat ! harSaprakarSAdutphullapaGkajAH kSitIzvaraH / / 386 / / prabhuM praNamya bhUyo'pi, papraccha svacchadhIrasau / upAya: kazcidastIza !, na yAyAM yena tAM gatim / / 387 / / svAmyUce kapilA bhikSAM, sAdhubhyo dApyate tvayA / tyAjyate zauniko'yaM cecchUnA zvabhre gatirna te / / 388 / / inyastazaMsayo vIraM, praNamya svapuraM prati / prAcAlIdacalAnAtho, rAjan rAjyazriyA tayA / / 389 / / dardurAGkaH sa devo'tha vizAmIzaM parIkSitum / samyaktvaM nizcalaM neti vicakre vikriyAmimAm / / 390 / / AnAyena munirmInAnAkarSannRpaternadAt / tenAdarzi yathA'nyasya, pRthag dharmAnmano bhavet / / 391 / / nRpastu nizcalo dharme, taM nivArya pure yayau / AsannaprasavA sAdhvI, punardevena darzitA / / 392 / / saMgopyainAM svayaM rAjA'rakSat zAsanalAghavam / trilokyA'pi na cAlyo'yaM, nAkineti sunizcitam / / 393 / /
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / pratyakSIbhUya taM prAha, sumanAH sumanA iti / zakro'zaMsat sadaHstho'nuzreNikaM zuddhadRSTayaH / / 394 / / sthirabhaktistathaivAsi, samyak sarvajJazAsane / " ityuktvA golako hAraM dattvA devo divaM yayau / / 395 / / ayamevArthaH savizeSo nizIthe'pyuktaH, tathAhi rAyagihe seNio rAyA, tassa deviMdo saMmaM sammattaM pasaMsai, ikko devo asaddahaMto nagarabAhiM seNiyassa purao cellagaruveNaM aNimese giNhai, taM nivArei, puNo vAhaDiyasaMjaiveseNa parao Thio, taM appasAriaM neUNa uvvarae pase (cchAi) UNa dhariyA, taccheva nikkeiyA, saMjaisavvaparikammANi karei, mA uDDAho bhavissai, so ya gomaDayasarisagaMdhaM viuvvai, tahAvina vipariNAmai, devo tuTTho, divvaM deviDDhi dAittA uvavUhai tti / / gRhe gatvA dadau hAraM, cellaNAyai nRpo'tha tam / nandAye golako tAbhyAM niryayau kuNDalAMzukam / / 396 / / , rAjA'tha kapilAmUce, sAdhustvaM pratilambhaya / tubhyaM rAmIpsitaM dravyaM, nigrahISye'nyathA dhruvam / / 397 / / sA'vocadyadi kurvvIthA, mAM sarvasvarNadehikAm / tilazaH khaNDayervA'daH, kariSye na kathaJcana / / 398 / / 41 1 kAlazIkariko'pyevamuktaH pazUn na cAmucat / rAjJA so'kSepi sAkSepaM, nirjale'ndhau jaDAzayaH / / 399 / / tatra paJcazatIM kRtvA, so'vadhIn mRnmayAn mahAn / rajjubaddhaghaTIvAsI, dinamekaM tato dhRtaH / / 400 / dvitIye'hni nRpo gatvA, prabhuM natvA vyajijJapat / zUnAM sa zaunikaH kalpe, vyamoci bhagavan ! mayA ? / / 401 / /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 zrIzreNikacaritram / svAmyuvAcAMtarAlasthaH, so'vadhIn manasA'pyamUn / avazyaM bhAvino bhAvA, na bhavantyanyathA nRpa ! / / 402 / / prabhuM natvA svavezmAgAdanekA: zAsanonnatIH / akArSIt suciraM rAjA, vyahArSIt prabhuranyataH / / 403 / / zaunikenAnvahaM tena, mahapaJcazatI ghnatA / saptamapRthivIyogyaM, karmopArjiyadutkaTam / / 404 / / upamRtyu tadAyAtamasaMmAdiva saMmukham / tena tasya rujo'bhUvan, bhUyasyo yugapattanau / / 405 / / sa sarvAGgINayA''krAntaH, kssuttRssaa''tto'pi pIDayA / nAznannapAcca dInAsyo'rAraTyata divAnizam / / 406 / / hA mAtamriyate tAta !, hAhetyAdi subhairavam / Acakranda yathA'nye'pi, zrutvA''krandAn bhayArditAH / / 407 / / so'tha tUlIsitAmAlyapaJcAlIveNumukhyaje / ratiM kutrApi na prApa, viSayaiH sundarairapi / / 408 / / tatputraH sulasastasya, pratikAraM yathA yathA / vyadhAdatha vyathA'tyarthaM, vardhate sma tathA tathA / / 409 / / etattenAtibhItena, bhAvibhadreNa bhASitam / abhayasya sphuratprauDhamanISonmeSazAlinaH / / 410 / / abhayo'pyabhyadhAd bhadra !, tvatpitA saptamAvanim / yAsyatyavazyaM tallezyA, pazya tasyeyamAgatA / / 411 / / pratIpAnviSayAnasya, kuryAstvaM sukhahetave / / tathA kRte'tha tenAsau, manAk mene sukhAsikAm / / 412 / /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram | aho aMhaHsamUhasya, kIdRzaM hanta dRzyate / vijRmbhitaM bhave'trApi, sulaso dhyAyatItyatha / / 413 / / kAlasaukariko mRtvA saptamyAM narakAvanau / * nArakaH so'pratiSThAne'jAyatotkRSTaduHkhabhAk / / 414 / / sulasazcAnyadA proce, svajanairjIvikAkRte / tvayA'dhiSThIyatAM maGkSu, kramAyAtaM pituH padam / / 415 / / so'vAdIn na grahISye'daH, padamatyugrapApakRt / cakSuSmAn jIvitAkAGkSI, ko'pi kUpe patet kimu ? / / 416 / / mama pitrA'nubhUtaM yadvismRtaM tad drutaM nanu / dRSTvaitadapi yat pApAd, yuSmAbhirna viramyate / / 417 / / khAdyakhAdakataivAtra na pApamiti te'bhyadhuH / sulasaH smAha tanmRtyorbibhIyeta kimAtmabhi: ? / / 418 / / yathA''tmanaH priyAH prANAstathA'nyasya vinniti / AtmanIno jano hanyAt kathaM jIvAn sukhapriyAn ? / / 419 / / svArthekaniSThAste procuryat syAt te pApamatra tat | vayameva grahISyAmaH, saMvibhajya pRthak pRthak / / 420 / / 4 3 kiJcaikamahiSaskandhaM, chiMdyAstvaM zitaparzunA / chetsyAmo vayamanyeSAM tatte'ho'pi na tAdRzam / / 421 / / sulaso'pi nijAn boddhuM, buddhidhAma nijakramam / akuNThena kuThAreNa, nijaghAna suniSThuram / / 422 / / kSaNAttasya kSate tatra, vyathA'tyarthamabhUdatha / so'vocattAn vibhajyemAM, gRhNIta snehalAlasAH / / 423 / /
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 Ucuste zakyate tAta !, jAtu lAtuM priyairapi / pIDA'lpA'pi parasyAGge, kiM kasyApi hi kovida ! / / 424 / / zrIzreNikacaritram / sulasastAnuvAcaivaM yUyaM jAnItha yadyadaH / sutarAM tanna zakyeta, grahItuM kasyacid vyathA / / 425 / / dehI dodUyamAno'Gge, darbheNApi hi dAritaH / tat kathaM zasyate zastrairbhavadbhirbhIruko bhavI / / 426 / / ekazcotpadyate prANI, vipadyetaika eva hi / eka: puNyAt svaretyekaH patet pApAttu durgatim / / 427|| anityaM sarvajIvAnAM yauvanaM jIvitaM dhanam / jJAtvA'rhaddharmma eveha, kAryaH zAzvatasaukhyadaH / / 428 / / , sulasaH svajanAnevamanuziSya vimRzyakRt / bhUyo bhUyo'bhayAbhyarNe, dharmma zuzrAva zuddhadhIH / / 429 / / samyak samyaktvapUtAtmA, dadhAra gRhamedhitAm / dhanyaMmanyo dRDhadharmmA, karmmamarmmapramarddanaH || 430 / / kulAyAtAmapi tyaktvA, hiMsAM raudrarujAmiva / sulasaH sAttvikazreSTho, vipadya tridivaM yayau / / 431 / / udyAne samavAsArSIt, pure rAjagRhe'nyadA / munipaJcazatIyuktaH, sudharmA gaNabhRdvaraH / / 432 / / vandituM tatpadadvandvaM, sarvadrdhyA zreNiko nRpaH / zAsanotsarpaNAmicchannagacchat saparicchadaH / / 433 / / nAnAyAnasamArUDhastathA'nyo'pi purIjanaH / bhaktisambhArasaJjAtaromAMcocchvasitAGgakaH / / 434 / / ( yugmam )
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram | evaM prabhAvanAM prekSya, tatraikaH kASThabhArikaH / gatvA tatra guruM natvA'zrauSId dharmmamimaM yathA / / 435 / / jantughAto mRSAsteyamabahma ca parigrahaH / bho bho bhavyA vimucyatAM, paJcaite pApahetavaH / / 436 / / ityAkarNya narendrAdyA, parSannatvA gRhe'gamat / dramakaH sa tu tatraiva, svArthArthI tasthivAn sthiraH / / 437 / / gurustamUce cittajJazcintitaM brUhi so'bravId / jAnAmi yadi vaH pAdAn, varivasyAmi sarvvadA / / 438 / / tataH pravrAjya taM sadyo, guravaH kRtayoginaH / arpayAmAsurAcAraM, zikSayAmAsurAzu te / / 439 / / taM gItArthayutaM bhikSAcaryAyAmanyadA gatam / prAgavasthAvidaH paurAH, prekSya procurahaMyavaH / / 440 / / aho maharddhastyaktA'yaM, mahAsattvo mahAmuniH / iti vakroktitaH khiDgairupAhasyata so'nvaham / / 441 / / tato'sI zaikSakatvAttaM, parISahamasAsahiH / sudharmmasvAminA proce'nUcAnena vacasvinA / / 442 / / saMyame kiM samAdhAnamasti te suSThu ? so'bhyadhAt / asti yuSmatprasAdAttu, vihAro'nyatra ced bhavet / / 443 / / vidhAsyate samAdhAnaM, vatsetyuktvA gurustataH / abhayasyAgatasyAkhyAdvihAro no bhaviSyati / / 444 || abhaya: smAha naH kasmAdakasmAd drutamIdRza: / aprasAdo'tha te'trocurmunerasya parISahaH / / 445 / / 45
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / abhayo'pyabhyadhAdekaM, divasaM sthIyatAM prabho ! / / nivarteta na cedeSa, na sthAtavyaM tataH param / / 446 / / evamastviti sUryukto'bhayo'thaitya nRpAGgaNe / ratnakoTitrayIM kRSTvA, rAzitrayamakArayat / / 447 / / tuSTo rAjA dadAtyuccai ratnakoTitrayIM janAH ! / gRhNItainAM yatheSTaM tu, paTahenetyaghoSayat / / 448 / / tato'milad drutaM loko, lolubhaH so'bhayena tu / babhASe gRhyatAmeSA, ratnakoTitrayI mudhA / / 449 / / yuSmAbhiH svagRhe gatvA'nayA kintu gRhItayA / yAvajjIvaM vimoktavyaM, jalamagniH striyastathA / / 450 / / ityAkarNya janAstUrNamutkarNAstajighRkSavaH / bibhyato nizcalAstasthuH, siMhanAdaM mRgA iva / / 451 / / abhayo'pyabhyadhAt kasmAd, vilambaste'pyado'vadan / lokottaramidaM lokaH, kiM kazcitkartumIzvaraH ? / / 452 / / so'vadan muninA tena, trINyapyetAni tatyaje / tat kuto hasataivaM tamatiduSkarakArakam / / 453 / / na jAnImo vayaM svAmistasyarSeH sattvamIdRzam / tamRSi marSayiSyAmastadidAnI mahAmate ! / / 454 / / abhayena samaM gatvA, zrImantaste praNamya tam / / maharSi kSamayAmAsuH, svAparAdhaM muhurmuhuH / / 455 / / sabhAsIno'nyadA rAjA, jagAdAsmin pure janAH ! / sAmprataM sarvapaNyebhyaH, samarghaM kimu labhyate ? / / 456 / /
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 zrIzreNikacaritram / tataH samastasAmantamantrimukhyA babhASire / samaghu jAGgalaM devetyabhayo'sthAcca maunabhRt / / 457 / / dakSaH kSitipatiH proce'bhaya ! tvaM kiM na bhASase ? / samyagvicintya vakSye'hamityuvAcAbhayaH sudhIH / / 458 / / antarantaH purasyAtha, dvitIye'nyabhayo nRpam / pracchannaM sthApayAmAsa, prakhyApyApATavaM tanoH / / 459 / / cikitsA kriyate'tyarthaM, prakAzyeti tato'bhayaH / zikSayitvA naraM praiSId, vezmanyekasya mantriNaH / / 460 / / tenApi kRtasanmAnaH, sa rAjapuruSo'vadat / varamantrin ! suvaidyoktabhaiSajyArthamihAgamam / / 461 / / mantryapyUce samAdezo, dIyatAmatha so'vadat / svakAleyakamAMsasya, yavamAnaM samarpaya / / 462 / / ityAkarNya vaco bhISmaM, sa mantrI mRtyubhIlukaH / kRtAJjalipuTaH proce, rakSa mAM rAjavallabha ! / / 463 / / gRhANa bhUyasI: svarNakoTIrjIvitadAyaka ! / kiM cAnye'pi ca tiSThanti, sAmantasacivAdayaH / / 464 / / so'pi tasyoparodhena, vaco mene'grahIcca tAH / evamanyAnyasAmantamantribhya: svarNamAdade / / 465 / / melayitvA bahu svarNamArpayat so'bhayAya tat / pujIcakAra tat sarvaM, so'pi rAjagRhAGgaNe / / 466 / / dvitIyadivase'kasmAt, kila kalyo'bhavannRpaH / niSasAda yathAsthAne, maGgalyAni ca jajJire / / 467 / /
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zrIzreNikacaritram / svarNarAzimathottuGgaM, mero: zRGgamivAmalam / vIkSya kSoNIpatiH proce'bhayaM kimidamIkSyate ? / / 468 / / visphurat kAntadantAMzuzreNiH zreNikasUrjagI / nanu kailAzazailo'yaM, mAGgalyArthamihAgamat / / 469 / / rAjA jagAda kiM ko'pi tvayA'luTyata pattane ? / abhaya: smAha sarvatra, deva ! samyag nirUpyatAm / / 470 / / nRpo'pyuvAca paryAptaM vakroktyA sunRtaM vada / so'pyAkhyAtpizitaM svAmin !, samardhamiti manyatAm / / 471 / / kiM kimetat nRpeNokte, so'pi sarvaM nivedya tat / Uce yatastatastena, nocyate tAta ! dhImatA / / 472 / / sAmantAdIMstataH proce'bhayo bhUtAbhayapradaH / AkarNayata tatrArthe, sakarNyAH ! khalu nirNayam / / 473 / / prANaiH samaM yathA bhedaM, jAnato'pyAtmanaH kila / svaprANA dustyajAstadvadanyasya sutarAM punaH / / 474 / / tad bho atimahArghaM hi, svamAMsaM trijagatyapi / te'pyUcaH satyamevaitadvacaste dhItidhe'bhaya ! / / 475 / / evaM prabhAvayannarhacchAsanaM caNDazAsanaH / zreNiko'bhayasaMyuktazciraM sAmrAjyamanvazAt ||476 / / abhayaM zreNiko'nyedyuH proce rAjyaM tvamAzraya / zrIvIracaraNAmbhojaM, zrayiSye'haM dvirephavat ||477 / / pitRbhakto bhavAd bhIrurbhAvibhadro'bhayo'bhyadhAt / yadAdizatha tat sAdhu, pratIkSasva kSaNaM punaH / / 478 / / ,
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / pravrajiSyanti rAjAnastyaktvA rAjyaM kiyacciram / abhaya: saMdidehavaM, zuddhAtmabuddhisevadhiH || 479 / / itazca zrImahAvIraH, pravrAjyodAyanaM nRpaM / marumaNDalatastatrAbhyAgatya samavAsarat / / 480 / / diSTyA'dya bhagavAnAgAt, saMzayocchedahetave / mamaiva kevalasyAyamiti hRSTo'bhayastataH / / 481 / / tatra gatvA''zu vanditvA papraccha paramezvaram / rAjarSiH ko'ntimo'thAkhyat, svAmI nRpamudAyanam / / 482 / / bhagavantaM tato natvA'bhyetya zreNikasannidhau / proce praNamya paryAptaM mama rAjyena sarvathA / / 483 / / " tAta ! nAmnA'bhayo'haM tu, sabhayaH svAmivAkyataH / yadi rAjA tato narSirityAcakhyau jagadguruH / / 484 / / tAta ! tvadaGgajasyApi ziraHsthe trijagatpatau / pravrajyA yadi me na syAt, mattaH ko'nyo'dhamastataH ? / / 485 / / tadalaM bhama rAjyena, vratavighnakRtA tataH / rAjoce mAmanApRcchya, pravrAjIrmA kadApi hi / / 486 / / mene tadA piturvAkyaM pravivrajiSurapyasau / " utsukA api dhImanto, gurvAjJAM khaNDayanti na / / 487 / / zItarttAvanyadA rAjA'parAhNe cellaNAyutaH / kammarivIraM zrIvIraM vandituM vidhivadyayau / / 488 / / > 49 vanditvA zrImadarhantaM, valitau tau tu dampatI / jalopAnte dadRzatuH, zramaNaM pratimAsthitam / / 489 / /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 zrIzreNikacaritram / aprAvRtaM ca taM zItaparISahasahaM munim / tau dampatI vavandAte, sapadyuttIrya vAhanAt / / 490 / / taM kSamAzramaNaM bhaktyA, saha patnyA mahIpatiH / vanditvA svaM yayau gehaM, puNyavArtA prapaJcayan / / 491 / / nirdagdhAgurukarpUradhUpe bhUmipatirnizi / AgAre'vasadAnandaprade cellaNayA saha / / 492 / / nidrAyAM cellaNAdevyAH, pracchadAt pANipallavaH / bahibabhUva zItA , jajAgarAzu cellaNA / / 493 / / tadA cAprAvRttAGgaM taM, maharSi pratimAsthitam / smRtvovAcedRze zIte sa kathaM hA bhaviSyati ? / / 494 / / sA''sasAda punarnidrAM, tathaiva saralAzayA / prabuddhastad vacaH zrutvA, cintayAmAsa bhUpatiH / / 495 / / nUnamasya manasyanyo, yadevamanuzocati / evamIAkulasyAsya, sA rAtrirjAgrato yayau / / 496 / / antarantaHpuraM gantuM, prAtarAdizya cellaNAm / AhUyAbhayamityUce, zreNikastIvrazAsanaH / / 497 / / jJAtamantaHpuraM re'dya, durAcAreNa dUSitam / tat sarvaM jvAlyatAM mA bhUrmAtRmohAdanIdRzaH / / 498 / / ityAdizyAbhayaM rAjA, svAminaM vandituM yayau / abhayo mantrayAJcakre, manISI manasA saha / / 499 / / satImatallikAH sarvA, mAtaro me svabhAvataH / * tAsvahaM sarvadA bhaktastAtAjJA punarIdRzI / / 500 / /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / tadApi citramutpAdya, kAlakSepaH kariSyate / manye matkAryasiddhizca, prastAve'tra bhavedyadi / / 501 / / jIrNAM karikuTImantaHpurapArdhe'bhayastataH / jvAlayAmAsa nirdagdhaH, zuddhAnta iti ghoSayan / / 502 / / itazca zreNiko'pRcchat, samaye paramezvaram / ekapatnI kimanekapatnI vA cellaNA prabho ! / / 503 / / svAmyAkhyad dharmapatnIyamekapatnI mahAsatI / mA zaMkiSThAstvamasyAstad, vacastatsAdhugocaram / / 504 / / idaM ca zreNikaH zrutvA, pazcAttApamupAgataH / sapadi svAminaM natvA, pratasthe sa puraM prati / / 505 / / tathA pradIpanaM kRtvA'bhyAyAntaM cAbhayaM nRpaH / apRcchadasmadAdezo, bhavatA kimanuSThitaH ? / / 506 / / abhayo'pyabhyadhAd bhIta iva natvA kRtAJjaliH / svAmyAdezo'parasyApi, pramANaM kiM punarmama / / 507 / / rAjA provAca re pApa !, dagdhvA mAtRjanaM nijam / jIvasi tvaM kimadyApi ?, kiM nApaptaH pradIpane ? / / 508 / / sa smAha samayaM jJAtvA, yadyevaM deva ! dehi me / AdezaM yadvizAmyadya, bhAvAgnau duHkhadAhake / / 509 / / evamastviti rAjJokte, sa vRttAntamacIkathat / hRSTo rAjA'sya satyAgUzcakre niSkramaNotsavam / / 510 / / tataH zrIvIrapAdAnte, nAndeyo nandayA saha / pravrajyAM parijagrAha, sudhIH svArthAya satvaraH / / 511 / /
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa zrIzreNikacaritram / adhItyaikAdazAGgAni, pAlayitvA ciraM vratam / vipadya vijaye jajJe, devo'nuttaranAmake / / 512 / / tatazcyutvA videheSUtpadya dIkSAM grahISyati / kevalajJAnamAsAdya, sa siddhipadameSyati / / 513 / / zreNikastu nijaM rAjyaM, zUnyaM mene vinA'bhayAt / devarAjo divo rAjyamiva vAcaspati vinA / / 514 / / sumaGgalabhave zyenamunipAraNabhaJjakaM / dveSIva cchidramAsAdya, DuDhauke karma tasya tat / / 515 / / kAlAdyairdazabhiH sArdhaM, mantrayitvA vimAtRjaiH / kUNikaH zreNikaM guptau, cikSepa prAg nidAnataH / / 516 / / tato rAjyamadhiSThAya, carmayaSTyA sa niSThurAn / prahArAnanvahaM duSTaH, pituH paJcazatAnyadAt / / 517 / / annapAnanirodhaM ca, kArayAmAsa yAmikaiH / tasyAntarAyikaM karma, smArayanniva vismRtam / / 518 / / zreNiko yAmikAnUce, krUrAtmA kUNiko'dhikam / raudramUrtiryadA'bhyeti, tadA zaMseta me drutam / / 519 / / zatAyusurayA kezAnAyitvA'tha cellaNA / mASapiNDI tadantasthAM, kRtvA gatvA nRpAntike / / 520 / / abhojayannRpaM mASAn, dhAvitvA kabarIpayaH / apAyayacca yena syAt, ghAtAn soDhuM kSamastakAn / / 521 / / kUNikasya narendrasya, bhujAnasyAnyadA mudA / devIpadmAvatIjAta, udAyInAmanandanaH / / 522 / /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / aGkastho'mUtrayat sthAle, tyaktvA'nnaM mUtramizritam / tathaiva bubhuje rAjA'pazyat mAtRmukhaM muhuH / / 523 / / babhASe'mbAM ca vizve'sminnAnyasyApi hi kasyacit / priya: putro mamevAsti, tatastaM cellaNA'bravIt / / 524 / / " re re martyabruvo'si tvaM kimevaM svaM prazaMsasi ? / pituH priyo yathA'bhUstvaM tAdRganyo na kasyacit / / 525 / / yaH svAsye zaizave'kSepsIt, pUyaklinnAM tavAGgulim / pitustasya kRtaghnena, supratyupakRtaM tvayA / / 526 / / zrutvA mAtRmukhAdAtmotpattiM mAtRmukho'tha saH / svaM nindannabhyudasthAd drAk, mumukSuH pitaraM nijam / / 527 / / dadhAve raMhasodyamya, lohadaNDaM kRtAntavat / AkraSTuM zreNikaM gupterbhaGktvA tatkASThapaJjaram / / 528 / / prekSya prAharikairmaGkSu, zazaMse zreNikAya saH / vidyuddaNDa ivAsahyaH, svAminnAyAti te sutaH / / 529 / / mArayiSyati mAmeva, durAtmA kRtaghnA (hA ) graNIH / viDambyeti nRpo dhyAtvA prAzIttAlapuTaM viSam / / 530 / / " prAgbaddhAyuSkatAyogAdvipadya zreNikastataH / prathamaprastaTe ratnaprabhAyAM nArako'bhavat / / 531 / / parAzuM zreNikaM prekSya, tatrAyAto'tha kUNikaH / Akrandan kArayAmAsa, zreNikasyaurdhvadehikam / / 532 / / mantribhirvipralabdho'tha, sazokaH kuNiko nRpaH / piNDapAtAdikAryeSu, pitRtRptyai pravartitaH / / 533 / / 53
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrIzreNikacaritram / nivezya so'nyadA campAM, trikhaNDezo'nyadA vibhum / papracchAviratazcakrI, mRtvA kvaiti ? prabhurjagau / / 534 / / saptame narake so'tha, proce kvAhaM gamI vibhuH ? / SaSThe ityavadadyattvaM, na caturdazaratnabhRt / / 535 / / so'tha kUTAni ratnAni, kRtvA vaitADhyamAsadat / tamistre sa hataH SaSThaM, narakaM kUNiko'gamat / / 536 / / udAyInRpatirjajJa, tataH, kUNikarATsutaH / / campApuryAM pracaNDAjJastrikhaNDabharatAdhipaH / / 537 / / so'nyadA pATalIputraM, kRtvA tatra kRtasthitiH / jinadharmodyataH prAjyaM, sAmrAjyaM suciraM vyadhAt / / 538 / / zrIvIraM puryapApAyAM, nirvANasamaye'nyadA / maNDaleza: puNyapAlo, natvA'prAkSIdidaM yathA / / 539 / / praznazcAyaM yathA'bhANi, prabhuzrIhemasUribhiH / tathaiva likhyate'smAbhistadvacaH kasya na matam ? / / 540 / / svAmin ! svapnA mayA'dyASTI, dRSTAstatra gaja: kapiH / kSIradruH kAka 'siMhA bja bIja kuMbhA ime kramAt / / 541 / / tathA''khyAhi phalaM teSAM, bhIto'smi bhagavannaham / iti pRSTo jagannAtho, vyAcakAreti tatphalam / / 542 / / vivekavanto bhUtvA'pi, hastitulyA ataH param / vatsyanti zrAvakA lubdhAH, kSaNakardhisukhe gRhe / / 543 / / na dausthye'nyasvacakre vA, pravrajiSyantyupasthite / AttAmapi parivrajyAM, tyakSyanti ca kusaGgataH / / 544 / /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / viralAH pAlayiSyanti, kusaGge'pi vrataM khalu / idaM gajasvapnaphalaM kapisvapnaphalaM tvadaH / / 545 / / " prAyaH kapisamA lolapariNAmAlpasattvakAH / AcAryamukhyA gacchasthAH pramAdaM gAmino vrate / / 546 / / , te viparyAsayiSyanti, dharmasthAnitarAnapi / bhAvino viralA eva, dharmodyogaparAH punaH / / 547 / / 7 dharmmazlatheSu ye zikSAM pradAsyantyapramAdinaH / te tairupahasiSyante, grAmyairgrAmasthapauravat / / 548 / / itthaM pravacanAvajJA'taH paraM hi bhaviSyati / plavaGgamasvapnaphalamidaM jAnIhi pArthiva ! / / 549 / / kSIradrutulyAH sukSetre, dAtAraH zAsanArcakA: / zrAvakAste tu roTyante, liGgibhirvaJcanAparaiH / / 550 / / teSAM ca pratibhAsyanti, siMhasattvabhRto'pi hi / maharSayaH sArameyA, ivAsAramatispRzAm / / 551 / / AdAsyante suvihitavihArakSetrapaddhatim / liGgino babbUlasamAH, kSIraphalamIdRzam / / 552 / / dhRSTasvabhAvA munayaH, prAyo dharmArthino'pi hi / raMsyante nahi gaccheSu, dIrghikAmbhaHsviva dvikAH / / 553 / / tato'nyagacchikaiH sUriprabhusvairvaJcanAparaiH / mRgatRSNAnibhaiH sArdhaM, caliSyanti jaDAzayAH / / 554 / / na yuktamebhirgamanamiti tatropadezakAn / bAdhayiSyante nitAMtaM, kAkasvapnaphalaM hyadaH / / 555 / / 55
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 zrIzreNikacaritram / siMhatulyaM jinamataM, jAtismRtyAdisusthitam / vipatsyate'smin bharatAvanau dharmajJavarjite / / 556 / / na kutIrthikatiryaMco'bhibhaviSyanti jAtucit / svotpannakRmivat kintu, liGgino'zuddhabuddhayaH / / 557 / / liGgino'pi prAk prabhAvAt, zvApadAbhaiH kutIthikaiH / na jAtvabhibhaviSyanti, siMhasvapnaphalaM hyadaH / / 558 / / abjAkareSvambujAni, sugandhAnIva dehinaH / dharmikA na bhaviSyanti, saMjAtA: sukuleSvapi / / 559 / / api dharmaparA bhUtvA, bhaviSyanti kusaGgataH / grAmAvakarakotpannagardabhAbjavadanyathA / / 560 / / kudeze kukule jAtA, dharmasthA api bhAvinaH / hInA ityanupAdeyAH, padmasvapnaphalaM hyadaH / / 561 / / yathA phalAyAbIjAni, 'karpurbuddhvoSare vapet / tathA vapsyantyakalpyAni, kupAtre kalpyabuddhitaH / / 562 / / yadvA ghuNAkSaranyAyAdyathA ko'pi kRSIvalaH / abIjAntargataM bIjaM, vapet kSetre nirAzayaH / / 563 / / akalpAntargataM kalpyamajJAtA: zrAvakAstathA / pAtre dAnaM kariSyanti, bIjasvapnaphalaM hyadaH / / 564 / / kSamAdiguNapadmAGkAH, sucaritrAmbupUritAH / rahaHsthA bhAvinaH kumbhA, iva stokA maharSayaH / / 565 / / zlathAcAracaritrAzca, kalazA malinA iva / yatra tatra bhaviSyanti, bahavo liGginaH punaH / / 566 / / 1. bIjabudhyokhare0
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / samatsarAH kariSyanti, kalahaM te maharSibhiH / ubhayeSAmapi teSAM, sAmyaM loke bhaviSyati / / 567 / / gItArthA liGginazca syuH, sAmyena vyavahAriNaH / janena grathilenevAgrathilo'bhUdyathA nRpaH / / 568 / / / tathA hi pRthivIpuryAM, pUrNo nAma mahIpatiH / subuddhistasya cAmAtyo, nidhAnaM buddhisampadaH / / 569 / / kAlaM tenAgamiSyantaM, pRSTo'nyeyuH subuddhinA / lokadevAbhidho'nena, naimittikavaro'vadat / / 570 / / mAsAdanantaraM megho, varSitA tadjalaM punaH / ya: pAsyati sa sarvo'pi, grahagrasto bhaviSyati / / 571 / / kiyatyapi gate kAle, suvRSTizca bhaviSyati / punaH sajjA bhaviSyanti, tatpayaHpAnato janAH / / 572 / / rAjJo mantrI tadAcakhyau, rAjA'pyAnakatADanAt / AkhyApayad jane vArisaMgrahArthamathAdizat / / 573 / / loko'pi hi tathA cakre, vavarSokte'hni cAmbudaH / kiyatyapi gate kAle, saMgrahItAmbu niSThitam / / 574 / / akSINasaMgrahAmbhasko, rAjAmAtyau tu to binA / navAmbu lokA: sAmantapramukhAzca papustataH / / 575 / / tatpAnAd 'grathilAH sarve, nanRtRrjahasurjaguH / svairaM ciceSTire'nyacca, vinA tau rAjamantriNau / / 576 / / 1. grahilAH / / 2. 'nyatra /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrIzreNikacaritram / 'janAH sarve sAmantAdyA, nanRturjahasurjaguH / svairaM ciceSTire'nyacca, vinA tau rAjamaMtriNau / / 577 / / rAjAmAtyo visadRzau, sAmantAdyA nirIkSya tau / mantrayAJcakrire nUnaM, grathilI rAjamantriNau / / 578 / / asmadvilakSaNAcArAvimakAvapasArya tat / aparau sthApayiSyAmaH, svocitau rAjamantriNau / / 579 / / mantrI jJAtveti tanmantraM, nRpAyAkhyAnRpo'vadat / AtmarakSA kathaM kAryA, tebhyo vRndaM hi rAjavat / / 580 / / mantryUce grathilIbhUya, sthAtavyaM grathilaiH saha / trANopAyo na ko'pyanya, idaM hi samayocitam / / 581 / / kRtrimAthilIbhUya, tatastau rAjamantriNau / teSAM madhye vavRtAte, rakSantau nijasampadam / / 582 / / tataH susamaye jAte, zubhavRSTau navodake / pIte sarve'bhavan svasthA, mUlaprakRtidhAriNaH / / 583 / / evaM ca duSSamAkAle, gItArthA liGgibhiH saha / sadRzIbhUya vaya'nti, bhAvisvasamayecchavaH / / 584 / / iti zrutvA svapnaphalaM, puNyapAlo mahAmanAH / prabuddhaH prAvrajattatra, kramAn mokSamiyAya ca / / 585 / / athendrabhUtiH zrIvIraM, natvA'prAkSIt kRtAJjaliH / eSyatkAlasvarUpaM tu, zalAkApuruSAnvitam / / 586 / / + rAjAmAtyo visadRzau, sAmantAdyA nirIkSyate / mantrayAJcakrire nUnaM, grahilo rAjamaMtriNau / / 66 / / (triSaSThiH sarga-11)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / svAmyuvAca gataiH pakSairnavatyA mama nirvRtaH / pravartyati tathaikonaiH, paJcamo duSSamArakaH / / 587 / / tathAnte kevalaM bhAvi, mannirvANAcca gautama ! / dvAdazAbdAstato'pyaSTau, vatsarANi sudharmaNaH / / 588 / / bhAvI tasya vineyastu, jambuzcaramakevalI / vatsarANi catuzcatvAriMzataM sarvavittvabhRt / / 589 / / vyucchetsyantyatra caitAni, daza sthAnAni tadyathA / AhArakapulAkAkhye, dve labdhI paramAvadhiH / / 590 / / kSapakopazamazreNyau, manaHparyavakevalau / saMyamatrikamantyaM ca, jinakalpamahodayau / / 591 / / bhAvinaH SaT prabhavAdyAH, zrutakevalina: kramAt / atra cAntyA catuSpurvI, sthUlabhadre'ntameSyati / / 592 / / mahAprANaM ca saMsthAnamAdyasaMhananaM tathA / mama mokSAd gate varSazate saptatisaMyute / / 593 / / mahAgirisuhastyAdyA, bhUrayaH sUrayastataH / gaNabhRdvajraparyantA, bhAvino dazapUrviNaH / / 594 / / dazapUrvyA vyavacchedasturyasaMhananasya ca / SoDazAbdonaSaDvarSazatyA tatra bhaviSyati / / 595 / / dazavarSazatAnte'to, bhAvI pUrvagatasya tu / kramAdekAdazAGgyAzca, samaM chedazrutena tu / / 596 / / paJcamAsottare'pyaSTAviMzatyabdayuteSu ca / mama mokSAd gateSvabdazateSvekonaviMzatau / / 597 / /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / bhAvI mlecchakule rAjA, viSTau caitrASTamIdine / trinAmA pATalIputre, kalkI rudrazcaturmukhaH / / 598 / / mathurApuri kRSNasya, tadA devakulaM mahat / akasmAt pavanodbhUtaM jIrNadruvat patiSyati / / 599 / / durbhikSaDamarAvRSTicauretibhayavihvalAH / bhaviSyanti janAstasmin, nRpe krUratarAzaye / / 600 / / kaumAre'STAdazAbdAni, tAvantyeva ca digjaye / tato niSkaNTakaM rAjyaM, kalkino hi bhaviSyati / / 601 / / nandasya so'nyadA stUpAn, paJca prekSyAtilolupaH / khAnayitvA ca tAn sarvAn, bhUri svarNaM grahISyati / / 602 / / dhanAya yAvat sarvasmin, khanyamAne'tha tatpure / gauH pASANamayI daivAdutthAsyati catuSpathe / / 603 / / ghaTTayiSyati sA sAdhUna, vrajatastena varmanA / jalopasargamAsannaM, jJAsyanti sthavirAstataH / / 604 / / jJAtveti kecidanyatra, vihariSyanti sAdhavaH / sthAsyantyanye tu tatraiva, pAnAnAdiSu gRdhnavaH / / 605 / / sarve pAkhaNDino'nyeyuH, kalkinA yAcitA: karam / daduryathArthitaM tasmai, te yasmAt saparigrahAH / / 606 / / sAdhavo'pyarthitAstenAbhyadhurdharmadhanA vayam / dharmalAbhaM vinA rAjan !, dadmaH kiM te'nyaduttamam ? / / 607 / / purANeSUditaM kiJca, pAlayan vratapAlakAn / sAdhUMstatpuNyaSaSThAMzabhAjanaM bhUpatirbhavet / / 608 / /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram | duSkarmmaNastadasmAt tvaM, virama kSemamardanAt / evamukte'pi taireSa bhAvI bhRkuTibhISaNaH / / 609 / / pUrdevatA tato'vakSyat, re re kiM tvaM mumUrSasi ? / kalkinnakiJcanAn pUjyAn, yadevaM yAcase yatIn / / 610 / / bhItastato munIneSa, kSamayitvA vimokSyati / athotpAtA bhaviSyanti, nagarakSayasUcakAH / / 611 / / tatra saptadazAhAni, varSiSyati ghanastataH | uddhRtya tatpuraM gaGgApravAha: plAvayiSyati / / 612 / / tatra prAtipadaH sUriH, saGghaloko'pi ko'pi ca / sthAne sthAsyati kalkI ca, puraloko'pi kazcana / / 613 / / nivRtte ca payaHpUre kariSyati navaM puram / nandadravyeNa tenoccaiH, kalkI keturivotkaTaH / / 614 / / bhaviSyanti jinaukAMsi cariSyanti maharSayaH / subhikSaM bhAvi paJcAzadvatsarANi nirantaraM / / 615 / / athAsannamRtiH kalkI, liGgAni tyAjayiSyati / sapatrAkRtipAtraM ca kariSyati kuliGginaH / / 616 / / kSiptvA prAtipadAcAryaM, sasaGgha vRSavATake / mArgayiSyati bhikSAyAH, SaSThabhAgaM sa duSTadhIH / / 617 / / saGghaH zakraM samArAddhaM, kAyotsargaM vidhAsyati / kRtaviprAkRtiH kSipraM tataH so'traitya vakSyati / / 618 / / kalkinnarItsIH kiM sAdhUna, kalkapaGkAkalaGkitAn ? / sa vakSyati na me rAnti, bhikSASaSThAMzamapyamI / / 619 / / 7 61
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 zakro bhASiSyate naite kiJciddAsyanti nirmamAH / taM muJcAmUn drutaM natvA, bhAvyanarthastu te'nyathA / / 620 / / jalpiSyatyatha jalpAkaH, kalkI kupyannare bhaTAH ! / apasArayata kSipraM vipraM dhRtvA gale dRDham / / 621 / / " tataH zakro'pi sakrodhaH, kalkinaM kalkamandiram / capeTAmutkaTAM dattvA drAg bhasmasAt kariSyati / / 622 / / , AyuH saMpUrya rAjA'sau SaDazItisamAstataH / , bhaviSyati durantAyAM, nArako narakAvanI ||623 / / dattAkhyaM kalkinaH putraM, vidhAya paramArhatam / sthApayitvA ca tadrAjye, saGghaM natvA gamI hariH / / 624 / / datto dhammaikacitto'tha pituH pApaphalaM smaran / kariSyati mahImenAM, jinAyatanamaNDitAm / / 625 / / " jitazatruyathAkhyAtastatputro bhavitA nRpaH / tasyApi caughaghoSAkhyo, jinasAdhukRtArcanaH / / 626 / / " zrIzreNikacaritram / bhavitA'nyAnyabhUpAnAM yAvad vimalavAhanaH / bhavitA duSSamArAnte tAvad dharmmazca saMtatam / / 627 / / idaM ca bharatakSetramarhatkAle purA'bhavat / grAmArAmapurAkIrNaM, zriyA svarlokasannibham / / 628 / / grAmA nagaravadramyAH, svaHpurANIva tAni tu / kuTumbino nRpaupamyA, nRpAstu dhanadopamAH / / 629 / / AcAryAzcandramastulyAH, pitaro devatAnibhAH / jananIjanakazvazrUzvazurA janakA iva / / 630 / /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / satyazaucArjavakSAntivinayAdiguNAnvitaH / suzIlaH sukulInazca rAjanvAMzca janastadA / / 631 / / kAlo yathA yathA gAmI, duSSamAyAmataH param / nirdharmmastyaktamaryAdo, bhAvI lokastadA tadA / / 632 / / mithyAtvamohitamatirdayAdAkSiNyavarjitaH / avinIto janaH krUraH, kRtaghnazca bhaviSyati / / 633 / / grAmAH pitRvanaprAyAH, purANi pretalokavat / kuTumbino'tibhRtyAzca kRtAntapratimA nRpAH / / 634 / / lubdhA lAsyanti niSpIDya, dravyamete niyoginaH / te'pi lokAMstato bhAvI, timitimiMgilakramaH / / 635 / / caurAzcaryeNa luTyanti, bhUmyA bhUmibhujaH karaiH / dezAMzcAndolayiSyanti, vAtoddhUtabahitravat / / 636 / / pitRn devAn gurUnnApi, mAnayiSyanti mAnavA: / na pratyakSIbhaviSyanti, devA devyo yathA tathA / / 637 / / manovAkkAyakauTilyAt, snuSAH syuH sarpiNIsamAH / kAlarAtrisamAH zvazrUstAH prati krUrakarmmabhiH / / 638 / / vilAsairhasanairveSaiH kaTAkSairvakrabhASaNaiH / gaNikA iva nirlajjA, bhaviSyanti kulastriyaH / / 639 / / virodho bhavitA bhUyAn jane svArthaikatatpare / dharmmakarmmapramAdazca, bahujIvAkulA ca bhUH / / 640 / / kUTakrayatulAmAnairjano vizvastaghAtakaH / dharmo'pi bhavitA zaucamavizvAsaH suhRtsvapi / / 641 / / 63
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 akAle varSitA kAle, na varSiSyati vAridaH / sajjanA bhAvino duHsthA, durjanAH susthitAH punaH / / 642 / / jJAna zraddhAnavijJAnadhyAnadharmmadhanAyuSAm / maNimantrauSadhAdInAM, phalapuSparasaujasAm / / 643 / / gAtroccatvasya rUpasya kramAddhAnirbhaviSyati / anyeSAmapi bhAvAnAM zubhAnAM paJcame re / / 644 / / zrIzreNikacaritram / SaSThe'dhikatarA tvevaM jJAtvA yo dharmmakarmmaNi / , samudyasyati tasyaiva, saphalaM janma jIvitam / / 645 / / sudharmmAdyA bhaviSyantyAcAryA duSprasahAntimAH / yugapradhAnatAbhAjo, dvau sahasrau caturyutau / / 646 / / sUrirduSprasaho nAma, phalguzrIzca pravarttinI / zrAvako 'nAyilAbhikhyaH, satyazrIzrAvikA tathA / / 647 / / saGgho'yaM bharate bhAvI, rAjA vimalavAhanaH / dhIsakhaH sumukhazcAntyo'vasarpiNyAM hi gautama ! / / 648 / / tadAratastu yaH kazcid, dharmmA nAstIti vakSyata / saGghena guNasaGghena sa kAryaH saGghato bahiH / / 649 / / " so'tha duSprasaha svargAt cyuto dvAdazavArSikaH / pravrajiSyati tasyASTI, samAstu bhavitA vratam / / 650 / / nandImAvazyakaM cAnuyogadvArANyasau tathA / dazavaikAlikaM jItakalpaM cAdhyeSyate sudhIH / / 651 / / sa caturdazapUrbIva, tIrthasyAsya pravarttakaH / zakreNArciSyate'bhIkSNaM, lokapAlaizca bhaktitaH / / 652 / / 1. nAgilA 0 / /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / hastadvayocchritaM gAtramAyurviMzativatsarI / tapazca SaSThamutkRSTaM, saGghasyAsya bhaviSyati / / 653 / / duSSamAnte sa AcAryo, vipadyASTamabhaktabhRt / saudharme tridazo bhAvI, vimAne sAgarAbhidhe / / 654 / / cyutvA tasmAdasau prApya, bharate'tra manuSyatAm / cAritraM niratIcAramAcarya zivameSyati / / 655 / / dharmasyA yame chedastatrAcArye divaMgate / rAjadharmmasya madhyAhne, parAne'gnerbhaviSyati / / 656 / / ityuktA duSSamA varSasahasrANyekaviMzatiH / zrUyatAM gautamedAnIM tAvatyevAtiduSSamA / / 657 / / , naSTe dharmmAdike bhAvI, hAhAbhUto bhayAnakaH 1 kAlaH SaSThArake mAtRputrAdisthitivarjitaH / / 658 / / vAsyanti vAyavo'niSTAH paruSAH pAMzuvarSiNaH / divAnizaM dizo dhUmAyiSyante bhISaNAtmikAH / / 659 / / atizItaM zazI srakSyatyAdityazcAtitapsyati / zItavAtAtapaklAnto, jano'tiklezamApsyati / / 660 / / varSiSyante tadA'tyarthaM, kSArAmlAkhyA ghanAghanAH / viSAgnividyudAkhyAzca, svasvanAmAnusAri kam / / 661 / / yena spRSTena pItena, janAnAM bhAvino ghanAH 1 ziro'rttizvAsazUlArzaH kAsazvAsAdayo gadAH / / 662 / / , tRNagulmalatAdInAM bhaviSyati tataH kSayaH / nRtiryaJco bhaviSyanti tathA sarve'pi duHkhitAH / / 663 / / 65
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / vaitADhyarSabhakUTAdrI, gaGgAsindhU ca nimnage / muktvA'nyad girigartAdi, bhaviSyati samaM samam / / 664 / / bhasmarUpA tadA bhUmirmurmurAGgArasannibhA / kadAcitkardamAkIrNA, kadAcid vahnidurgamA / / 665 / / vidyante copavaitADhyaM, gaGgAsindhostaTe taTe / bilAni nava sarvANi, dviyuktA saptatistataH / / 666 / / tatra sthAsyanti te mAH, kuvarNAH karkazaktiyaH / krodhanAzca kusaMsthAnA, ekahastasamucchrayAH / / 667 / / nirvastrA nistrapAH krUrA, narA nAryazca bhAvinaH / viMzatyabdI nRNAmAyuH, strINAM SoDazavatsarI / / 668 / / tadA'tiduHkhaprasavA, SaDvarSoMdariNI tathA / anekaputrapautrA strI, vRddhA SoDazavArSikI / / 669 / / mAMsAsino manuSyAste, niSkRpA nirvivekakAH / bIjamAtraM tu tiryaJcastadA tatraiva bhAvinaH / / 670 / / gaGgAsindhusaritoyaM, tadA rathapathapramam / pravakSyati tathA matsyanakracakrakulAkulam / / 671 / / rAtrau tatraitya matsyAdIn, kRSTvA mokSyanti te sthale / divALatApapakvAMstAn, bhokSyante ca nizAntare / / 672 / / te kRtvetyaghameSyanti, tiryakSu narakeSu ca / SaSTho'ro bhavitetyabdasahasrANyekaviMzatim / / 673 / / yAdRzAvavasarpiNyAmantyopAntyAvimAvarau / tAvantau tAdRzAvutsarpiNyAmAdyadvitIyako / / 674 / /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 zrIzreNikacaritram / tatra prathamakArAnte, paJcApyete ghanAghanAH / sapta sapta dinAnyatra, varSiSyanti pRthak pRthak / / 675 / / te ca puSkaradugdhAjyapIyUSarasanAmakAH / bhUzaityadhAnyasusnehauSadhIrasavidhAyinaH / / 676 / / drumauSadhilatAdIni, nirIkSya bilavAsinaH / niryAsyanti bilebhyaste, hRSTA guptigRhAdiva / / 677 / / vakSyantItaH paraM mAMsaM, na bhakSyaM yastu bhakSitA / sa tyAjyo'ntyajavacceti, kariSyanti vyavasthitim / / 678 / / kAlo yathA yathA gAmI, vardhiSyante tathA tathA / vapuH zaktisukhAyUMSi, dhanadhAnyAdikAni ca / / 679 / / yAdRkSe bharate'muSmin, kAlastAdRkSa eva hi / anyeSu bharateSvairavateSvapi ca sarvadA / / 680 / / tataH kulakarA: sapta, duSSamAnte'tra bhArate / bhAvino gautamaiteSAmAdyo vimalavAhanaH / / 681 / / dvaitIyIkaH sudAsAkhyastRtIyaH saGgamAbhidhaH / turyaH supArzvanAmA ca, paJcamo dattanAmakaH / / 682 / / SaSThastu sumukhAbhikhyA, saMmucizceti saptamaH / pUrvo'mISAM punarbhAvI, jAtajAtismRtiH sa tu / / 683 / / saMgrahISyati hastyAdIn, grAmAdIn racayiSyati / nItizilpakalAdIMzca, prajAnAM darzayiSyati / / 684 / / ityuktaM duSSamAdInAM, svarUpaM tava gautama ! / zalAkApuruSAnevaM, bhAvinastvadhunA zRNu / / 685 / /
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 zrIzreNikacaritram / saptAbdapaJcamAsyAM caturazItau ca gautama ! / vatsarANAM sahasreSu, gateSu mama nirvRteH / / 686 / / utsarpiNyAstRtIyAre, bhaviSyantyA gateSviha / sArdheSvaSTasu mAseSu, triSu saMvatsareSu ca / / 687 / / atraiva puNDradezeSu, zatadvArAbhidhe pure / saMmucernRpateH patnI bhadrAnAmnI bhaviSyati / / 688 / / tadA zreNikarADjIvo, bhayAt kUNikabhUpateH / bhuktvA tAlapuTaM ratnaprabhAyAmudapAdi yaH / / 689 / / tatrAdyaprastaTe sImantake ca narakendrake / AyuzcaturazItyabdasahasrANyativAhya saH / / 690 / / tattatprabhAvanAprAptaprAjyapuNyaprabhAvataH / vizvaM vizvaM samuddhartumiva durgamadurgataH / / 691 / / samuddhRtya tato mAse, zucau pakSe site tathA / nizIthasamaye SaSThyAM , candre hastottarAgate / / 692 / / jJAnatrayapavitrAtmA, trAtA trijagatAmapi / devyAstasyAH sutatvena, kukSAvavatariSyati / / 693 / / bhadrA prazastasampUrNadohadA samaye sutam / caitrazuddhatrayodazyAM, nizIthe janayiSyati / / 694 / / vidhivadikkumArIbhiH, sUtikarmaNi nirmite / jinendraM snapayiSyanti, sumerau sarvavAsavAH / / 695 / / padmagarbhasamAGgasya, tasya janmotsavaM pitA / vidhAyAdhAsyate padmanAbha ityabhidhAM zubhAm / / 696 / /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIzreNikacaritram / nivezayiSyate rAjye, pitRbhyAM so'STavArSikaH / pUrNabhadrAbhidho'nyedhurmANibhadrAbhidhastathA / / 697 / / mahardhiko surau tasya, senAnItvaM kariSyataH / tato'sya bhAvi nAmAnyat, devasena iti sphuTam / / 698 / / zvetavarNazcaturdato, vimalaH zaGkhakundavat / kariratnaM mahAmAnaM, bhavitA cAsya vAhanam / / 699 / / vakSyate'sau tato lokairnAmnA vimalavAhanaH / iti nAmatrayakhyAtazciraM rAjyaM kariSyati / / 700 / / dattvA'sau vArSikaM dAnaM, pitrorgatavatordivam / dazamyAM mArgazIrSasya, kRSNAyAM pravrajiSyati / / 701 / / vihatya sAtirekA sa, dvAdazAbdI prathamo'rhan / rAdhazuddhadazamyAM tu, lapsyate kevalazriyam / / 702 / / sapratikramaNaM dharmamacelaM paJcayAmikam / yathA'haM kathayAmAsa, kathayiSyatyasau tathA / / 703 / / mayA yathA mahArAjA, aSTau pravrAjitA: kila / pravAjiSyati sa tathA, padmanAbhajino'pi hi / / 704 / / svarNaruk saptahastoccastriMzadvarSANi kevalI / vihatya darzayAminyAM, kArtike zivameSyati / / 705 / / mattulyo'yaM yathA bhAvI, varNamAnAdinA jinaH / pArdhAdisadRzo'nye'pi, pratIpaM bhAvinastathA / / 706 / / teSAM nAmAni kathyante, jIvAH pUrvabhaveSu ca / tatra jIvaH supArthasya, suradevo dvitIyakaH / / 707 / /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 zrIzreNikacaritram / tRtIyo'rhan supArthAkhyo, jIva: poTTilakasya tu / turyaH svayamprabhAbhikhyo, jIvo dRDhAyuSaH punaH / / 708 / / paJcamaH kArtikajIvaH, sarvAnubhUtinAmakaH / jino devazruto nAma, jIvaH zaGkhasya SaSThakaH / / 709 / / udayAkhyo jino bhAvI, nandajIvastu saptamaH / jIvaH sunandasaMjJasyASTama: peDhAlanAmakaH / / 710 / / jinendraH kaikazIjIvo, navamaH poTTilaH punaH / jIvo revatinAmnastu, zatakIrttirdazamo'rhan / / 711 / / jIva: satyakisaMjJasyaikAdaza: suvrato jinaH / kRSNasya zIriNo jIvo'mamAkhyo dvAdazo jinaH / / 712 / / baladevasya jIvo'rhaniSkaSAyasrayodazaH / rohiNIzrAvikAjIvo, niSpulAkazcaturdaza / / 713 / / nirmamaH sulasAyAstu, jIvaH paJcadazo jinaH / revatIzrAvikAjIvazcitraguptastu SoDazaH / / 714 / / jIvo gavAlinAmnastu, samAdhiH saptadazo'rhan / jIvo gAgalisaMjJasyASTAdaza: saMvarAbhidhaH / / 715 / / jIvo dvIpAyanasyaikonaviMzo'rhan yazodharaH / jIvaH karNasya viMzastu, vijayAkhyo jinezvaraH / / 716 / / jIvastu nAradasyaikaviMzo mallAbhidho jinaH / aMbaDasya tu jIvo'rhan, dvAviMzo devanAmakaH / / 717 / / trayoviMzo jino'nantavIryo dvAramadasya tu / jIvaH svAteH punarjIvazcaturviMzo'tra bhadrakRt / / 718 / /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 zrIzreNikacaritram / cakriNo'pi tathaivAmI, dIrghadantAbhidho'grimaH / dvitIyo gUDhadantAkhyaH, zuddhadantastRtIyakaH / / 719 / / turyaH zrIcandranAmA tu, zrIbhUtiriti paJcamaH / somAbhidhAnakaH SaSThaH, saptamaH padmanAmakaH / / 720 / / aSTamastu mahApadmo, navamo darzanAhvayaH / dazamo vimalazcaikAdazo vimalavAhanaH / / 721 / / dvAdazo'riSThanAmA tu, navAmI tvardhacakriNaH / nandizca nandimitrazca, tathA sundarabAhukaH / / 722 / / mahAbAhuratibalo, mahAbalo balastathA / dvipRSThazca tripRSThazca, baladevAstvamI nava / / 723 / / balazca vaijayantazcAjito dharmazca suprabhaH / tathA sudarzanAnandau, nandanaH padma ityapi / / 724 / / tilako lohajaGghazca, vajrajaGghazca kesarI / baliH prahlAdanAmA ca, tathA'parAjitAbhidhaH / / 725 / / bhImaH sugrIvanAmA ca, navAmI prativiSNavaH / zalAkApuruSA ete, triSaSTiriti bhAvinaH / / 726 / / pRSTamAgAmikAlAdisvarUpaM yattvayA kila / indrabhUte ! tavAgre tad, tanmayeti prarUpitam / / 727 / / zrutveti gautamo vIraM, vavande prabhurapyatha / kArtike darzayAminyAM, jagAma padamavyayam / / 728 / /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 zrIzreNikacaritram / / / zArdUla / / ityuccairjinazAsanonnatigataM tIrthezvaratvaM phalaM, jJAtvA zreNikabhUpateraviratasyApyuttamaM sarvathA / bhavyA ! bhaktibharAvanamratanavaH kurvvIdhvamenAM mudA, yena syAdacireNa vo'pi sulabhA sarvvajJatA nizcitam / / 729 / / iti zrIavicchinnazAsanasvarUpatapogacchadinamaNizrIdevendrasUrisUtritaM zrIzreNikacaritram /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pa.pU. tattvapravacanaprajJa saraLasvabhAvI guru mahArAja AcArya bhagavaMta zrImad vijaya ratnacandrasUrIzvarajI mahArAja sAheba (DahelAvAlA).
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ : lAbhArthI : zrI sarelAvADI jaina saMghanI baheno-surata COMC jIvanano prANa che. zAya gururAma jiSNutAbdI // vi.saM. 1873 thI 2073 // BHARAT GRAPHICS - Ahmedabad-1 | Ph.: 079-22134176, M : 9920020106 8P ODAY CHAR SHREE RATU ABLE TRUS sUrirAma smaraNa mAlA : 61 : prakAzaka: zrI ratnodaya ceriTebala TrasTa