Book Title: Shighra Bodh Part 06 To 10
Author(s): Gyansundar
Publisher: Veer Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034232/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho! zrutajJAna" graMtha jIrNoddhAra 195 'zIdhrabodha bhAga 6 thI 10 : dravya sahAyaka : zrI buddhisAgarasUrijI samudAyanA pU. sA. zrI jyoti prabhAzrIjI ma.nI preraNAthI jaya epArTamenTa, rAmanagara, sAbaramatI, zrAvikA upAzrayanA jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla saremala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5 (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 saMvata 2071 I. 2015 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha ___84 ___810 010 011 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| kramAMka pustakanuM nAma tA-TI515Ara-saMpaES | 001 | zrI naMdIsUtra avacUrI | pU. vikramasUrijI ma.sA. 238 | 002 | zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI | pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra 286 003 zrI arhadgItA-bhagavadgItA pa. meghavijayajI gaNi ma.sA. 004 | zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. | 005 | zrI yUkti prakAzasUtraM pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. | 006 | zrI mAnatuGgazAstram | pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. | 007 | aparAjitapRcchA zrI bI. bhaTTAcArya 008 zilpa smRti vAstu vidyAyAm zrI naMdalAla cunilAla somapurA 850 | 009 | zilparatnam bhAga-1 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 322 zilparatnam bhAga-2 zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI 280 prAsAdatilaka zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 162 | 012 | kAzyazilpam zrI vinAyaka gaNeza ApaTe 302 prAsAdamajarI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 156 014 | rAjavallabha yAne zilpazAstra zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI 352 | zilpadIpaka zrI gaMgAdharajI praNIta 120 | vAstusAra zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI dIpArNava uttarArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 110 jinaprAsAda mArtaNDa zrI naMdalAla cunIlAla somapurA 498 | jaina graMthAvalI zrI jaina zvetAmbara konphransa 502 | hIrakalaza jaina jyotiSa zrI himatarAma mahAzaMkara jAnI 021 nyAyapravezaH bhAga-1 zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva 022 | dIpArNava pUrvArdha zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 023 anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-1 pU. municaMdrasUrijI ma.sA. 452 024 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 zrI eca. Ara. kApaDIA 500 025 | prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha zrI becaradAsa jIvarAja dozI 454 026 | tattpopaplavasiMhaH | zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya 188 | 027 | zaktivAdAdarzaH | zrI sudarzanAcArya zAstrI 214 | kSIrArNava zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 414 029 | vedhavAstu prabhAkara zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI ___192 013 454 226 640 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 zilparatnAkara prAsAda maMDana zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-1 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (?) zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya - 3 (2) (3) zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya -5 vAstunighaMTu tilakamannarI bhAga-1 tilakamannarI bhAga-2 tilakamannarI bhAga-3 saptasandhAna mahAkAvyama saptabhaGImimAMsA nyAyAvatAra vyutpattivAda guDhArthatattvAloka sAmAnyaniryukti guDhArthatattvAloka saptabhaGInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA nayopadeza bhAga-1 taraGiNItaraNI nayopadeza bhAga-2 taraGiNItaraNI nyAyasamuccaya syAdyArthaprakAzaH dina zuddhi prakaraNa bRhad dhAraNA yaMtra jyotirmahodaya zrI narmadAzaMkara zAstrI paM. bhagavAnadAsa jaina pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. vijayaamRtasUrizvarajI pU. paM. zivAnandavijayajI satiSacaMdra vidyAbhUSaNa zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) pU. lAvaNyasUrijI zrIveNImAdhava zAstrI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. darzanavijayajI pU. darzanavijayajI saM. pU. akSayavijayajI 824 288 520 578 278 252 324 302 196 190 202 480 228 60 218 190 138 296 210 274 286 216 532 113 112 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra bhASA | 218. | 164 saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIzana sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha-04. (mo.) 8427585804 (yo) 2213 2543 (5-mela) ahoshrut.bs@gmail.com maho zrutajJAnamajtha ddhiAra - saMvata 2075 (5. 2010)- seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustasI www.ahoshrut.org vebasAITa 52thI ugl stGirls sii zAze. krama pustakanuM nAma tA-TI8152-saMpaES pRSTha 055 | zrI siddhahema bRhavRtti bRhadanyAsa adhyAya-6 | pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. 296 056 | vividha tIrtha kalpa pa. jinavijayajI ma.sA. 160 057 lAratIya Tana bhe| saMskRti sanomana pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH zrI dharmadattasUri 202 059 | vyApti paJcaka vivRtti TIkA zrI dharmadattasUri jaina saMgIta rAgamALA zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI | 306 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) | zrI rasikalAla eca. kApaDIA 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya |saM zrI sudarzanAcArya 668 063 | candraprabhA hemakaumudI saM pU. meghavijayajI gaNi 516 064| viveka vilAsa saM/. | zrI dAmodara goviMdAcArya 268 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha | pU. mRgendravijayajI ma.sA. 456 066 | sanmatitattvasopAnam | saM pU. labdhisUrijI ma.sA. 420 06764zamAtA vahI guzanuvAha gu4. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 638 068 | moharAjAparAjayam saM pU. caturavijayajI ma.sA. 192 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA 428 070 | kAlikAcAryakathAsaMgraha saM/. | zrI aMbAlAla premacaMda 406 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA | saM. zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 308 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 128 meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 532 on jaina sAmudrikanAM pAMca graMtho 14. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI 376 060 322 073 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '075 374 238 194 192 254 260 | jaina citra kalpadruma bhAga-1 16 | jaina citra kalpadruma bhAga-2 77) saMgIta nATya rUpAvalI 13 bhAratanAM jaina tIrtho ane tenuM zilpa sthApatya 79 | zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 | bRhad zilpa zAstra bhAga-1 081 bRhad zilpa zAstra bhAga-2 | bRhad zilpa zAstra bhAga-3 083. AyurvedanA anubhUta prayogo bhAga-1 kalyANa kAraka 085 | vinorana zora kathA ratna koza bhAga-1 kathA ratna koza bhAga-2 088 | hastasagnIvanama 238 260 guja. | | zrI sArAbhAI navAba guja. | zrI saYTmAruM navAva guja. | zrI vidyA saramA navIna guja. | zrI sArAmAruM navIna guja. | zrI manasubAna muvAmana guja. | zrI nannAtha maMvArama guja. | zrI nannAtha maMvArama guja. | zrI gagannAtha maMvArama guja. | . vantisAgaranI guja. | zrI vardhamAna parvanAtha zatrI saM./hiM zrI naMdalAla zarmA guja. | zrI levalAsa gIvarAna kozI guja. | zrI levalAsa navarIna lozI sa. pU. meniyanI saM. pU.vinayanI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 114 '084. 910 436 336 087 230 322 (089/ 114 endracaturvizatikA sammati tarka mahArNavAvatArikA 560 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra krama 272 240 saM. 254 282 466 342 362 134 70 316 224 612 307 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | pustaka nAma kartA TIkAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka 91 | syAdvAda ratnAkara bhAga-1 vAdidevasUrijI saM. motIlAla lAghAjI punA 92 | | syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 93 | syAdvAda ratnAkara bhAga-3 bAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 94 | | syAdvAda ratnAkara bhAga-4 bAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA | syAdvAda ratnAkara bhAga-5 vAdidevasUrijI | motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra puNyavijayajI sArAbhAI navAba 97 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-1 bhojadeva | TI. gaNapati zAstrI 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga-2 bhojadeva | TI. gaNapati zAstrI 99 | bhuvanadIpaka padmaprabhasUrijI | veMkaTeza presa 100 | gAthAsahastrI samayasuMdarajI saM. | sukhalAlajI 101 | bhAratIya prAcIna lipImAlA | gaurIzaMkara ojhA hindI | munzIrAma manohararAma 102 | zabdaratnAkara sAdhusundarajI saM. haragovindadAsa becaradAsa 103 | sabodhavANI prakAza nyAyavijayajI |sN./g / hemacaMdrAcArya jaina sabhA 104 | laghu prabaMdha saMgraha jayaMta pI. ThAkara saM. orIenTa insTITyuTa baroDA 105 | jaina stotra saMcaya-1-2-3 mANikyasAgarasUrijI saM, AgamoddhAraka sabhA 106 | sanmati tarka prakaraNa bhAga-1,2,3 siddhasena divAkara sukhalAla saMghavI 107 | sanmati tarka prakaraNa bhAga-4.5 siddhasena divAkara sukhalAla saMghavI 108 | nyAyasAra - nyAyatAtparyadIpikA satiSacaMdra vidyAbhUSaNa esiyATIka sosAyaTI 109 | jaina lekha saMgraha bhAga-1 puraNacaMdra nAhara | puraNacaMdra nAhara 110 | jaina lekha saMgraha bhAga-2 puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara 111 | jaina lekha saMgraha bhAga-3 puraNacaMdra nAhara saM./hi / puraNacaMdra nAhara 112 | | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga-1 kAMtivijayajI saM./hi | jinadattasUri jJAnabhaMDAra 113 | jaina pratimA lekha saMgraha daulatasiMha loDhA saM./hi | aravinda dhAmaNiyA 114 | rAdhanapura pratimA lekha saMdoha vizAlavijayajI saM./gu | yazovijayajI graMthamALA 115 | prAcina lekha saMgraha-1 vijayadharmasUrijI saM./gu | yazovijayajI graMthamALA 116 | bIkAnera jaina lekha saMgraha agaracaMda nAhaTA saM./hi nAhaTA bradharsa 117 | prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga-1 jinavijayajI saM./hi | jaina AtmAnaMda sabhA 118 | prAcina jaina lekha saMgraha bhAga-2 jinavijayajI saM./hi | jaina AtmAnaMda sabhA 119 | gujarAtanA aitihAsika lekho-1 girajAzaMkara zAstrI saM./gu | phArvasa gujarAtI sabhA 120 | gujarAtanA aitihAsika lekho-2 girajAzaMkara zAstrI saM./gu | phArbasa gujarAtI sabhA 121 | gujarAtanA aitihAsika lekho-3 girajAzaMkara zAstrI phArbasa gujarAtI sabhA 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-1 | pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 123|| | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-5 pI. pITarasana raoNyala eziyATIka jarnala 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa pI. pITarasana | bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. 126 | vijayadeva mAhAtmyam | jinavijayajI saM. jaina satya saMzodhaka 514 454 354 saM./hi 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 saM./gu 414 400 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 754 194 3101 276 69 100 136 266 244 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | pustaka nAma kartA / saMpAdaka bhASA | prakAzaka 127 | mahAprabhAvika navasmaraNa sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 128 | jaina citra kalpalatA sArAbhAI navAba guja. sArAbhAI navAba 129 | jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga-2 hIrAlAla haMsarAja guja. hIrAlAla haMsarAja 130 | oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 pI. pITarasana aMgrejI | eziyATIka sosAyaTI 131 | jaina gaNita vicAra kuMvarajI ANaMdajI guja. jaina dharma prasAraka sabhA 132 | daivajJa kAmadhenu (prAcina jyotiSa graMtha) zIla khaMDa saM. | braja. bI. dAsa banArasa 133 || | karaNa prakAzaH brahmadeva saM./aM. | sudhAkara dvivedi 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha | yazodevasUrijI guja. | yazobhAratI prakAzana 135 | bhaugolika koza-1 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta barnAkyulara sosAyaTI 136 | bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa guja. | gujarAta varnAkyulara sosAyaTI 137 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-1,2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 138 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-1 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI / jaina sAhitya saMzodhaka punA 139 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-1, 2 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 140 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-2 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 141 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-1,2 / / jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 142 | jaina sAhitya saMzodhaka varSa-3 aMka-3, 4 jinavijayajI hindI | jaina sAhitya saMzodhaka punA 143 | navapadonI AnupUrvI bhAga-1 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 144 | navapadonI AnupUrvI bhAga-2 somavijayajI | zAha bAbulAla savacaMda 145 | navapadonI AnupUrvI bhAga-3 somavijayajI guja. zAha bAbulAla savacaMda 146 | bhASavati zatAnaMda mArachatA saM./hi | eca.bI. guptA enDa sansa banArasa 147 | jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) ratnacaMdra svAmI prA./saM. | bhairodAna seThIyA 148 | maMtrarAja guNakalpa mahodadhi jayadayAla zarmA hindI | jayadayAla zarmA 149 | phakkIkA ratnamaMjUSA-1, 2 kanakalAla ThAkUra saM. harikRSNa nibaMdha 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) meghavijayajI saM./guja | mahAvIra graMthamALA 151 | sArAvali kalyANa vardhana saM. pAMDuraMga jIvAjI 152 | jyotiSa siddhAMta saMgraha vizvezvaraprasAda dvivedI saM. bIjabhUSaNadAsa banArasa 153| jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram rAmavyAsa pAnDeya saM. | jaina siddhAMta bhavana nUtana saMkalana | A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 2 | zrI gujarAtI zve.mU. jaina saMgha-hastaprata bhaMDAra - kalakattA | hastaprata sUcIpatra hindI | zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra 274 168 282 182 guja. 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra | pRSTha 304 122 208 70 310 462 512 saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM.-5 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| | krama | pustaka nAma kartA/saMpAdaka viSaya | bhASA saMpAdaka/prakAzaka 154 | uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya | pU. hemacaMdrAcArya | vyAkaraNa | saMskRta johana kriSTe 155 | uNAdi gaNa vivRtti | pU. hemacaMdrAcArya vyAkaraNa saMskRta pU. manoharavijayajI 156 | prAkRta prakAza-saTIka bhAmAha vyAkaraNa prAkRta jaya kRSNadAsa guptA 157 | dravya parikSA aura dhAtu utpatti | Thakkara pherU dhAtu saMskRta /hindI | bhaMvaralAla nAhaTA 158 | Arambhasidhdhi - saTIka pU. udayaprabhadevasUrijI jyotISa saMskRta | pU. jitendravijayajI 159 | khaMDaharo kA vaibhava | pU. kAntIsAgarajI zIlpa | hindI | bhAratIya jJAnapITha 160 | bAlabhArata pU. amaracaMdrasUrijI | kAvya saMskRta paM. zIvadatta 161 | giranAra mAhAtmya daulatacaMda paraSottamadAsa tIrtha saMskRta /gujarAtI | jaina patra 162 | giranAra galpa pU. lalitavijayajI | tIrtha saMskRta/gujarAtI | haMsakavijaya phrI lAyabrerI 163 | praznottara sArdha zataka pU. kSamAkalyANavijayajI | prakaraNa hindI | sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI 164 | bhAratiya saMpAdana zAstra | mUlarAja jaina sAhitya hindI jaina vidyAbhavana, lAhora 165 | vibhaktyartha nirNaya giridhara jhA saMskRta caukhambA prakAzana 166 | vyoma batI-1 zivAcArya nyAya saMskRta saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI 167 | vyoma vatI-2 zivAcArya nyAya saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya | 168 | jaina nyAyakhaMDa khAdyam | upA. yazovijayajI nyAya saMskRta /hindI | badrInAtha zukla 169 | haritakAvyAdi nighaMTU | bhAva mitha Ayurveda saMskRta /hindI | zIva zarmA 170 | yoga ciMtAmaNi-saTIka pU. harSakIrtisUrijI | saMskRta/hindI | lakSmI veMkaTeza presa 171 | vasaMtarAja zakunam pU. bhAnucandra gaNi TIkA | jyotiSa khemarAja kRSNadAsa 172 | mahAvidyA viDaMbanA pU. bhuvanasundarasUri TIkA | jyotiSa | saMskRta senTrala lAyabrerI 173 | jyotirnibandha / zivarAja | jyotiSa | saMskRta AnaMda Azrama 174 | meghamAlA vicAra pU. vijayaprabhasUrijI jyotiSa saMskRta/gujarAtI | meghajI hIrajI 175 | muhUrta ciMtAmaNi-saTIka rAmakRta pramitAkSaya TIkA | jyotiSa | saMskRta anUpa mizra 176 | mAnasollAsa saTIka-1 bhulAkamalla somezvara jyotiSa orienTa insTITyUTa 177 | mAnasollAsa saTIka-2 bhulAkamalla somezvara | jyotiSa saMskRta orienTa insTITyUTa 178 | jyotiSa sAra prAkRta bhagavAnadAsa jaina jyotiSa prAkRta/hindI | bhagavAnadAsa jaina 179 | muhUrta saMgraha aMbAlAla zarmA jyotiSa | gujarAtI | zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI 180 | hindu esTrolojI pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa | jyotiSa gujarAtI pitAmbaradAsa TI. mahetA 264 144 256 75 488 | 226 365 nyAya saMskRta 190 480 352 596 250 391 114 238 166 saMskRta 368 88 356 168 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| krama | viSaya pahA pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 kartA/saMpAdaka pUjya mammaTAcArya kRta | bhASA saMskRta 181 364 182 kAvyaprakAza bhAga-2 222 183 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane3 saMskRta saMskRta saMskRta 330 saMpAdaka / prakAzaka pUjya jinavijayajI pUjya jinavijayajI yazobhArati jaina prakAzana samiti zrI rasIkalAla choTAlAla zrI rasIkalAla choTAlAla | zrI vAcaspati gairobhA | zrI subramaNyama zAstrI 184 | nRtyaratna koza bhAga-1 156 248 pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI kumbhakarNa nRpati zrI azokamalajI zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva saMskRta saMskRta /hindI 504 185 | nRtyaratna koza bhAga-2 186 | nRtyAdhyAya 187 | saMgIratnAkara bhAga-1 saTIka 188 | saMgIratnAkara bhAga-2 saTIka 189 saMgIranAkara bhAga-3 saTIka saMskRta/aMgrejI 448 440 616 | zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI | zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga 190 saMgIratnAkara bhAga-4 saTIka saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta gujarAtI | zrI sAraMgadeva 632 nArada 84 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI jaina graMtho 193 | nyAyabiMdu saTIka 192 zrI hIrAlAla kApaDIyA mukti-kamala-jaina mohana graMthamAlA / zrI caMdrazekhara zAstrI 220 saMskRta hindI 194 | zIghrabodha bhAga-1 thI 5 sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 422 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 304 pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 195 | zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196| zIghrabodha bhAga-11 thI 15 197 | zIghrabodha bhAga-16 thI 20 198 | zIghrabodha bhAga-21 thI 25 446 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA | 414 hindI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA 409 199 | adhyAtmasAra saTIka 476 eca. DI. velanakara saMskRta/gujarAtI | narottamadAsa bhAnajI saMskRta siMghI jaina zAstra zikSApITha saMskRta/gujarAtI | jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa 200| chandonuzAsana 200 | maggAnusAriyA 444 zrI DI. esa zAha 146 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka-zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga-1 niyukti+TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga-2 niyukti+TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga-3 niyukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga-5 niyukti+TIkA 207 | suyagaDAMga sUtra bhAga-1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga-2 saTIka 209 | suyagaDAMga sUtra bhAga-3 saTIka 210 | suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 | suyagaDAMga sUtra bhAga-5 saTIka 212 | rAyapaseNiya sUtra 213 | prAcIna tIrthamALA bhAga-1 214 | dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 | tArkika rakSA sAra saMgraha bAdArtha saMgraha bhAga-1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, 219 pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) vAdArtha saMgraha bhAga-2 (SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, 220 | samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) | bAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, 221 __ zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) kartA / TikAkAra bhASA saMpAdaka/prakAzaka | zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI | zrI mANeka muni zrI zIlaMkAcArya | gujarAtI zrI mANeka muni zrI malayagiri | gujarAtI zrI becaradAsa dozI A.zrI dharmasUri | saM./gujarAtI | zrI yazovijayajI graMthamALA zrI hemacaMdrAcArya | saMskRta A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI | zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya | saM./gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI varadarAja saMskRta rAjakIya saMskRta pustakAlaya vividha kartA saMskRta mahAdeva zarmA 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 vividha kartA / saMskRta | mahAdeva zarmA 78 mahAdeva zarmA 112 vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi | saMskRta mahAdeva zarmA 228 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnaprabhAkara jhAna puSpamAlA puSpa naM0 32-34-38-39-42. zrI ratnaprabhasUrIzvara sadgurubhyo namaH atha zrIzIghrabodha jAga (6-7-8-6-10) . lekhakazrImad upakeza (kamalA) gacdrIya, muni zrI jJAnasundarajI mahArAja.. prakAzakazrI vIra maNDala. mu. nAgora ( mAravADa. ) prabandha kartA, jorAvaramala vaida. menejara, zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA-phalIdA. (dvitiyAvRtti prata 1000). vIra saM. 2451 vikrama saM. 1981 . Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyavAda ke sAtha svIkAra. ina zIghrabodha bhAga 6-7-8-6-10 vA kI chapAimeM jIna jJAnapremiyoM ne dravya sahAyatA de zrapani cala lakSmI kA sadU upayoga kIyA hai use saharSa svIkAra kara dhanyabAda dIyA jAtA hai anya sajjanoM ko bhI cAhiye kI isa ' jJAnayuga' ke andara sarva dAnomeM zreSTha jJAna dAna kara pani cala lakSmI ko cala banAve kima-dhikam dravyasahAyakoM kI zubha nAmAvalI / (251) zAhA rAvatamalajI mulatAnamalajI botharA mu. nAgora - 251) zAhA bAdaramalajI - sAgaramalajI samadaDIyA mu. nAgora -201) zAhA lAbhacandajI javarImalajI khajAMnacI mu. nAgora - - 51 ) zAhA zibalAlajI jeThamalajI bAMThIyA mu. nAgora - 345) zrI supanoMkI zrAvAMdAnIke - 151) zrI bhagavatIsUtrAdi pUjAkI zrAvanda ke 1250) bhAvanagara - ghI 'AnaMda' prInTIMga presame zA. gulAbacaMda lallubhAine chApA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. pyAre pAThaka vRnda / __ zrI ratnaprabhAkara jJAna puSpamAlA oNphIsa phalodI mAravADa se svalpa samayameM Aja 77 puSpa prakAzita ho cukA hai jismeM zIghrabodha bhAga pehalese pacavIsa vAM taka prasiddha huve hai jisa zIghrabodhake bhAgo meM : jaina siddhAntoM kA tattvajJAna itanA to sugamatA se likhA gayA hai kI sAmAnya buddhivAle manuSyoM ko bhI sukhapUrvaka samajameM A ske| ina zIghrabodhaka bhAgoM kI acche acche vidvAnoM ne bhI apane muktaka- . gaThase bahuta prazaMsA kara apane sundara abhiprAya ko prakaTa kIyA hai kI yaha zIghrabodha jaina zvetAmbara digambara sthAnakavAsI aura terahA panthIyoM se atirakta anya logoM ko bhI bahuta upayogI hai kAraNa ina bhAgoM meM tattvajJAna AtmajJAna adhyAtmajJAna ke sivAya kIsI matamattAntara-gaccha gacchAntagadi kIsI prakAra carcAoM yA samudAyIka jhaghaDoM ko bilakUla sthAna nahI dIyA hai. . . . ina zIghrabodha ke bhAgoM kI mahattvatA ke bAre me adhika likha hama hamAre pAThakoMkA adhika samaya lenA ThIka nahI samajhate hai kAraNa pAThaka svayaM vicAra kara sakte hai kI ina bhAgoM kI prathamAvRtti " jo sugamatA se sarala bhASAdvArA AbAla se vRddha jIvoM ko paramopakArI apUrvajJAna" prakAzita hote hI hAthohAtha khalAsa ho jAne para dvitIyAvRtti chapAi gai vaha bhI dekhate dekhate khalAsa ho gi| kItaneka bhAI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdavasa huve dUsarI kItAboM kI mAphIka jaba magAveM ge taba hI mIla jAveM ge isa vizvAsa para nirAsa ho baiThe the. una mahAzayo ke mAMgaNI ke patroM se hamAre tAro ke phela taMga ho gaye the, patrapeTI bhara gai thI una jJAnAbhilASIyoM ke liye zIghrabodha bhAga 1-2-3-4-5 dvitIya tRtIyAvRti zrApa logoM kI sevAmeM bheja dI gaI hai isa samaya yaha bhAga 6-7-8-8-10 vA pahale kI niSpat bahuta kuccha sudhArA ke sAtha taiyAra karavA ke zrApa sAhiboM ke kara kamalo me upasthita kara hamAre jIvana ko kRtArtha samajate hai / yaha hI Ina kItAboM kA mahattva haiM / vizeSa Apa ina saba bhAgoM ko AdyopAnta par3ha lijIye. tAke Apako rozana hogA kI yaha eka apUrva jJAnaratna hai / pAThakoM ! Ina zIghrabodhake bhAgoM meM kathA kAhAnIyoM nahI hai ina meM hai jaina siddhAntoM kA khAsa tattva jaino ke mUla aMgopAMga sUtroM kA hindI bhASADhAga saMkSipta sAra-tarujamA rupase vatalAyA gayA hai jaise ratnAbhilASI manuSya samudra meM praveza karate samaya naukA kA sAdara svIkAra karatA hai isI mAphIka jaina siddhAnta rupI samudraseM tattvajJAna rupI ratnAbhilASIyoM ko zIghrabodha rupI naukA kA sAdara svIkAra karanA cAhiye / kAraNa vigara naukA samudra se ratna prApta karanA muzkila hai isI mAphIka vigara zIghrabodha jaina siddhAnta rupI samudra se tattvajJAna rupI ratna prApta honA asaMbhava hai| sajjanoM ! jIna sUtroM kA nAma mAtra zravaNa karanA durlabha thA vaha sUtra Aja sApha hindI bhASA meM Apake kara kamaloM meM upasthina Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ho cukA hai / aba bhI Apa inake lAbha ko na prApta kare to kamanasibI ke sivAya kyA kahA jAve ! zrI bhagavatIsUtra, pannavaNAjIsUtra, nandIsUtra, anuyogadvAra sUtra, upasakAdazAMga antagaDadazAMga, anuttarovavAisUtra pAMca niriyAvalIkA sUtra, vRhatkalpasUtra, dazAzrutaskandhasUtra, vyavahArasUtra aura nizithasUtra inoM kA sAra ina zIvabodha ke pratyeka bhAgoMmeM batalAyA gayA hai| zrI pannavaNAjI sUtra ke 36 pada hai vaha anya anya bhAgoM meM prakAzita huve hai| jisakI kramazaH anukramaNikA zIghrabodha bhAga 12 ke AdimeM dI gai hai kI paDhanevAloMko suvidhA rahai isI mAphIka zrI bhagavatIjI sUtra kI bhI anukramaNikA yahAMpara pRSTa 6 se dI gaI hai tAke jarurata para hareka saMbaMdha ko pAThaka dekha sake / saMgrahakartA muni zrI kA khAsa uddeza jJAna kaNThastha karane kA hai isI vAste ApazrI ne vizeSa vistAra na karake sugamatApUrvaka likhA hai AzA hai kI Apa jJAna premI isa kItAba se Avazya lAbha uThAbeMge ityalam // zam // ApakA megharAja munota mu. phalodI ( mAravADa.) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna pricy| pUjyapAda prAtaHsmaraNIya zAntyAdi aneka guNAlaMkRta zrImAnmuni zrI jJAnasundarajI mahArAja sAhiba / ApazrIkA janma mAravADa osaksa veda muttA jJAtIme saM. 1937 vijaya dazamikoM huvA thA. bacapana se hI Apako jJAnapara bahuta prema thA svalpAvasthAmeM hI Apa saMsAra vyavahAra vANijya vyApArameM acche kuzala the saM. 1954 mAgazara vada 10 ko ApakA vivAha huvA thA. dezATana bhI ApakA bahuta huvA thA. vizAla kuTumba mAtApitA bhAi kAkA stri Adi ko tyAga kara 26 varSa ki yuvAka vayameM saM. 1963 ceta vada 6 ko Apane sthAnakavAsIyoM meM dIkSA lI thI. dazAgama aura 300 thokaDe prakaraNa kaMThastha kara 30 sUtroMkI vAcanA karI thI tapazcaryA ekAntara chaTa chaTha, mAsa kSamaNa Adi karane meM bhI Apa sUravIra the ApakA vyAkhyAna bhI vaDAhI madhura rocaka aura asarakArI thA. zAstra avalokana karane se jJAta huvA ki yaha mUrti utthApakoM kA pantha svakapola kalpIta samutsama pedA huvA hai / tatpazcAt sarpa kaMcave ki mAphIka DhuMDhakoM kA tyAga kara Apa zrImAn ratnavijayajI mahArAja sAhiba ke pAsa ozIyoM tIrtha para dIkSA le guru Adezase upakeza gaccha svIkAra kara prAcIna gacchakA uddhAra kIyA / svalpa samaya meM hI Apane dIvya puruSArtha dvArA jaina samAjapara baDA bhArI upakAra kIyA aApazrIkoM jJAnakA to Ale darjekA prema hai jahAM padhArate hai vahAM hI jJAnakA udyota karate hai. ozIyoM tIrtha para pAThazAlA borDIga kA kranti lAyabrerI, zrI ratna prabhAkara jJAna prabhAkara bhaMDAra Adi meM ApazrIne madada karI hai phalodhI meM zrI ratnaprabhAkara jJAna puSpamAlA saMsthA-isakI dusarI zAkhA ozIyoMmeM sthApana karI jina saMsthAvoM dvArA jaina AgamoM kA tatva jJAnamaya Aja 77 puSpa nIkala cuke haiM jiskI kItAbe 155000 karIbana hindustAna ke saba vibhAgameM janatA ki sevA bajA rahI hai inake sivAya jainapAThazAlA jaina lAyabrerI Adi bhI sthApana karavAi gai thI hama zAsana devatAvoMse yaha prArthanA karate hai ki ese puruSArthI mahAtmA cIrakAla zAsana ki sevA karate hamAre marUsthala dezameM vihAra kara hama logoMpara sadaiva upakAra kare / zam lohAvaTase bhI Apane 20000 ). Apake caraNopAsaka, indracaMda pArakha-joinTa sekreTarI. zrI jaina yuvaka mitramaNDala, AphIsa-lohAvaTa (mAravADa). kUla 1 000 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratna paricaya. parama yogirAja prAtaHsmaraNIya aneka sadguNAlaMkRta zrI zrI 1008 zrI zrI ratnavijayajI mahArAja sAhiba ! ApazrIkA pavitra janma kacchadeza osavAla jJAti ma huvA thA. Apa bAlapaNAse hI vidyAdebIke paramopAsaka the. daza varSaki bAlyAvasthAmeM hI Apane pitAzrIke sAtha saMsAra tyAga kiyA thA, aThArA varSa sthAnakavAsImata meM dIkSA pAla satya mArga saMzodhana kara-zAstravizArada jainAcArya zrImadvijayadharmasUrIzvarajI mahArAjake pAsa jaina dIkSA dhAraNa kara saMskRta prAkRtakA abhyAsa kara jainAgamoMkA avalokana kara ApazrIne eka acche gItArthIki paMktiko prApta karI thI. ApazrIne kaccha, kAThIyAvADa, gujarAta, mAlavA, mevADa aura mAravADAdi dezoM meM vihAra kara apani amRtamaya dezanAkA janatAko pAna karavAte hue aneka jIvoMkA uddhAra kIyA thA itanA hI nahIM kintu bAbu giranArAdi nivRttike sthAnoM meM yogAbhyAsa kara jainoMse aneka gai hui camatkArI vidyAvoM hAMsala kara kai AtmAvoM para upakAra kIyA thA / - ApakA niHspRha saraLa zAnta svabhAva honese jagata ke gacchagacchAntara-matta. mattAntarake jhagaDe to Apase hajAra hAtha dUra hI rahate the. jaise Apa jJAnameM uccakoTIke vidvAna the vese hI kavitA karanemeM bhI uccakoTIka Apa kavi bhI the Apane aneka stavanoM, sajjhAyoM, caityavandanoM, stutiyoM, kalpa ratnAkarI TIkA aura vinati zatakAdi racake jaina samAjapara paramopakAra kIyA thA. Apako nivRttisthAna adhika prasanna thaa| zrImadupakeza gacchAdhipati zrI ratnaprabhasUrIzvarajI mahArAjane upake zapaTana (ozoyoM) meM 384000 rAjaputakoM pratibodha de jaina banA kara prathama hI osasa sthApana kIyA thA. usa ozIyoM tIrthapara Apazrone caturmAsa kara alabhya lAbha prApta kIyA. jaise muni zrI jJAnapundarajIkoM DhuMDhakamAla se bacAke saMvegI dIkSA de upakeza gacchakA uddhAra karavAyA thA phIra donoM munivaroMne isa prAcIna tIrthake jIrNoddhArameM madada kara vahAMpara jaina pAThazAlA, boDIMga, zrI ratnaprabhAkara jhAMna bhaMDAra, jaina lAyabrerI sthApana karI thI aura bhI mApakoM jhAnakA bar3A hI prema Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thA. ApazrIke upadeza dvArA phalodhI meM zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA nAmaki saMsthA sthApita hui thI. ApazrIne apane pavitra jIvanameM zAsana sevA bahuta hI karI thI. kei jagaha jIrNoddhAra pAThazAlAvoMke liye upadeza dIyA thA jinoMki ujvala kIrti bhAja duniyoM meM ucca padako bhogava rahI hai. ApazrIkA janma saM. 1932 meM huvA saM. 1642 meM sthAnakavAsIyoM meM dIkSA saM. 1960 meM jaina dIkSA aura saM. 1977 meM ApakA svargavAsa gujarAtake vApI grAmameM huvA hai jahAMpara Aja bhI janatAke smaraNArtha smAraka mojuda hai. ese niHspRhI mahAtmAvoMkI samAjameM bahuta AvazyaktA hai. yaha eka parama yogirAja mahAtmAkA kiMcit Apako paricaya karAke hama hamArI prAtmAko ahobhAgya samajate hai. samaya pA ke ApazrIkA jIvana likha ApalogoMki sevA meM bhejaneki merI bhAvanA hai zAsanadeva use zIghra pUrNa kare. I have the honour to be sir, Your most bedient slave M. Rakhchand Parekh. S. Collieries. Member Jain nava suvak mitra mandal LOHAWAT. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaha bAta kisIse chIpI nahIM hai ki Agama ziromaNI parama prabhAvika zrImat bhagavatIsUtra jaina siddhAnto me eka mahatvakA sUtra hai. cAroM anuyoga dvAroMkA mahAn khajAnA hai. isake paThana pAThana ke adhikArI bhI bahuzruti gItArtha muni hI hai, tadyapi alpazrutavAloMko sugamatApUrvaka bodha hone ke liye kitaneka dravyAnuyoga viSayoMkA sugama rItI se thokaDA rupa meM likhakara anya 2 zIghrabodha bhAgo meM prakAzita kiye hai. jisakI sUci yahAM dI jAtI hai kI koI bhI viSayako dekhanA ho to sugamatApUrvaka dekha sake. | zIghrabodha naMbara zrI bhagavatIsUtra. | thokaDo meM viSaya. | ke kisa bhAga meM hai. bhAga 25 za0 1 u0 1 za0 1 u01 za0 1 u01 calamANe caliya narakAdi 45 dvAra jJAnAdiprazna devotpAtake 14 bola kAMkSAmohanIya za01 u0 S aorm w309 0. 054 za0 1 u0.3 za0 1 04 za01u06 .za. 1u07 asti adhikAra vIryAdhikAra kaSAya sUryodaya narakAdi gamana AyuSyabandha agalaghu paMcAstikAra caubhaMgI19 paramANu hiyamAna za0 1u08 25 za0 2010 19 .53.8 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 33599999 vvvvvvv sAvadhiyA za0 5 u08 sapradezI 50 bolakI bandhI za0 7 u01 AhAra zaM. 7 u.1 : akarmagati u02 pratyAkhyAna za0 7 u06 AyuSyabandha kAmAdhikAra pudagalake 9 daMDaka u02 AsIviSa pAMca jJAna tabdhi iriyAvahi saMparAya u09 bandha za. 8 u09 sarvabandha dezavandha pudgala za08u0 10 arAdhanA za08 u010 karma za01.56-8-11-7/ kriyAdhikAra dazadiza za0 11 u. 1 / utpala kamaladvAra 36 za0 11 u0 10 // lokadhikAra za0 11 u010 za0 12 u.5 / rupI arupI za0 12 u0 9 / devAdhikAra za013 u01-20 upayoga 16 u08 loka caramAnta 18 u04 20 u010 sopakarmo AyuSya za0 20 u010 krata saMcaya 21 u050 banaspati 22 u0 60 " . vosesvvvws.vvv vandavvar saengseong saengsaeng saengsaeng Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 za0 23 u0 80 51 za0 24 u0 24 52 53 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 71 72 za0 25 u04 66. za0 25 u0 4 67 0 25 u0 4 za0 25 OM04 69 za0 25 u0 4 za0 25 u05 70 za0 25 u0 4 za0 95 u0 6 za0 25 u0 7 7.3 74 75 76 77 za0 24 u0 24 0 29 0 1. 78 79 ac ka0 25 u0 1. za0 25 u0 1 2025 u0 2 za0 25 u0 2 za0 25 30 3 za0 25 u0 3 za0 25 u0 3 za0 25 u0 3 za0 25 u03 za0 25 u0 4 za0 25 u0 4 za0 25 u08 kA0 26 u01. za0 26 u0 2 za0 27 1111 za0 28 u0 11 0 29 u0 11 za0 30 u0 11 11 gammA 99 dravya yogAdhikAra 97 "" 99 "" zreNI "" sthitAsthita saMsthAna alpabahutva " jummA dravya jIva pariNAma jIva kampA kampa pudgala alpAbahutva pudgala jummA paramANu pudgalakI alpAbahutva kAla paramANu kampAkampa nigrantha saMyati naraka 47 bolakI bandhI anantara uvavannagA karmAdhikAra 39 karmabhaMga samovasaraNa SSSSSSSS 19 "" 19 19 "" 17 "" "" "" "7 15 39 "" 97 39 99 9" "" 99 "" "" 11 " 92 === 24 23 23 4444444nananananana 8 8 24 24 3 3 3 3 3 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 -81 za0 31 u0 28 82 za. 32 u0 28 za0 33 u0 za0 34 u0 124, za0 35 u0 132 za0 36 u0 132 37 u0 132 132 132 231 116 | za0 za0 38 u0 za0 39 u0 za0 40 u0 za0 41 u0 83 84 85 86 87 88 89 90 91 12 khulaka jummA 19 ekendriya jummA zreNI sataka ekendriya mahA jummA berindriya terindriya caurindriya asaMkSIpaMcendriya,, saMjJI rAsI jummA 19 "" "" ", "9 525 " ApakA, megharAja munota. phalodI ( mAravADa ). 37 59 " "" " " 39 "} "" 24 24 24 24 24 24 23 24 24 ra4 abI taka zrI bhagavatIjI sUtra kA viSaya likhanA bAkI raha gayA hai vaha jaise jaise prakAzita hogA vaise vaise isa anukramaNikA ko sAthameM mIlA dIyA jAvegA tAke saba sAdhAraNa ko suvidhA rahai. antameM hama namratApUrvaka yaha nivedana karanA cAhate hai ki chadmasthoM meM trUTIye rahane kA svAbhAvIka niyama hai tadAnusAra agara presa kopI karate yA prupha sudhArate samaya dRSTidoSa yA matidoSa raha gayA ho to Apa sajjana use sudhAra ke paDhe aura oNphIsa meM * sUcanA kareMge to hama saharSa upakAra ke sAtha svIkAra kara anyA - -vRtti meM use sudhAra degeM. iti astu kalyANamastu / zAnti 3. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. naM. viSaya pRSTa / naM. viSaya pRSTha zIghrabodha bhAga 6 Tho. 15 jIvoM ke 563 bhedoM ke praznottara kramazaH eka. do. tIna. cAra. 1 jJAnAdhikAra pAMca. yAvat pAMcaso tresaTha bhedoM 2 pratyakSa jJAna " ke praznottara hai 39 3 avadhijJAna ". 4 manaHparyava jJAna" 16 pAMcaso tresaTha bhedoM para jIvoM ke dvAra 22. jIva, gati. indriya. 5 kevalajJAna " kAya. yoga. veda. kaSAya. lezyA. 6 matijJAna dRSTi. samyaktva. jJAna. darzana. 7 matijJAna ke 336 bheda saMyama. AhAra. bhASaka. parata. 8 zrutijJAna * 9 caurAsI AgamoM ke nAma - paryAptA. sUkSma, saMjJI. bhavya. 17 ... igyAre aMgakA yaMtra carama. bharatAdi kSetra. 1 11 caudaha pUrvakA yaMtra . 26 zIghrabodha bhAga 8 vAM. 12 avadhijJAna para ATha dvAra. bhava. 17 yoga aura alpAbahutva viSaya. saMsthAna. abhintara. deza- 18 yoga AhArIkAnAhArIka . sarva. hiyamAna. anugAmi. pratipAti 28 11 yogoM ke 30 bola 13 pAMca jJAna para 21 dvAra. jIva. 2. do prakAra ke dravya ' gati. jAti. kAyA. sUkSma. 21 sthitA sthita dravya . ... paryAptA. bhavya. bhAvI. saMjJI. | 22 saMsthAna 6 .. labdhi. jJAna. yoga. upayoga.. 23 saMsthAna ke 1050 ..lelyA. kaSAya. veda. AhAra. 24 saMsthAna ke 20 bheda nANa. kAla. antara alpAbahuta. 30 25 jummA ke 24 daMDaka ' zIghrabodha bhAga 7 ghAM. 26 saMsthAna jummA 14 hAna zakti baDhanekA sAdhana 39 / 27 zreNi 7 prakAra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maM. viSaya pRSTha ; naM. viSaya pRSTha 28 SaT dravya 15 zIghraSodha bhAga 9 vA. . ' 26 jIvoM ke pramANa jummA 44 caudaha guNasthAna 151 30 jIva kampAkampa 102 / 46 pacavIsa prakArakA mithyAtva 152 31 pudgaloMkI alpA0 / 47 guNasthAna ke lakSaNa 115 31 paramANuvAdi. 48 caudaha guNasthAna para kriyAdvAra 33 paramANu kampamAna bandha. udaya. udIrNA. sattA. 34 paramANu pudgala nirjarA. AtmA. kAraNa. bhAva. 35 pudgaloM ke 88625 bhAMgA parisaha. amara. paryAptA. AhA36 bandhAdhikAra 120 rIka. saMjJA. zarIra. saMhanana. 37 sarva bandha deza veda. kaSAya. saMjJI. samudghAta. 38 pudgaloM ke 64 bhAMgA 129 gati. jAti. kAya. jIvoM ke 39 daza dizAoM 130 bheda. yoga. upayoga. lezyA. 40 lokameM jIvAdi 133 dRSTi. jJAna. darzana. samyaktva. 41 loka meM caramAdi cAritra. nigrantha. samosaraNa. 42 loka kA parimANa 138 dhyAna. hetu, mArgaNA. jIvA43 paramANu para 17 dvAra 141 / jonI. daMDaka. niyamA. bhajanA. 44 utpala kamala para 32 dvAra dravyapramANa. kSetraprasAntara. nirAutpAta. parimANa. apaharaNa. ntara. sthiti. antara. Agaresa. avagAhanA. karmabandha. karmavaide. avagAhanA. sparzanA. alpAudaya. udIrNA. lezyA. dRSThi. bahutva. evaM guNasthAna para jJAna, yoga. upayoga, varNa. bAvana dvAra haiM 161 uzvAsa. AhAra. vrati. kriyA. 46 kAya sthiti saMketa 172 bandha. saMjJA. kaSAya. vedabandha. 50 kAya sthiti ke dvAra jIva. saMjJI. indriya anubandha, saMbaha. gati. indriya. kAyA. yoga. AhAra. sthiti. samudghAta. veda. kaSAya. lezyA. samyaktva. cavana. vedanA. mUlotpAta. 144 : jJAna, darzana. saMyama. upayoga. 135 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya AhAra. bhASaka parata. paryAptA. sUkSma. saMjJI. bhava. prastikAya. carma. 50 alpAbahutva ke uparavat 22 dvAroM para jIvoM ke bheda guNasthAna yoga upayoga lezyA aura malpA bahuta haiM 51 anta kriyAdhikAra 52 padvi 23 kA adhikAra 53 zravaNadvAra 54 jAvaNadvAra 55 pAvaNadvAra 16 gatyAgati 85 bola .57 gatyAgati dUsarI 38 pAMca zarIroM para nAma. artha. avagAhanA. zarira saMyoga. dravya pradeza. dravya alpA bahutva. 3 svAmidvAra saMsthAna. saMhanana. sUkSma bAdara. prayojana. viSaya. . vaikriya sthiti avagAhanA. alpAbahutva 59 caumAlI boloMkI a0 60 sapradezApradeza. 61 hIyamAnaM jIvAdi 62 sAvaciyAdi 13. kaSAyapada 5200 bhAgA 15 puSTa/ naM. 173 viSaya pRSTa 64 pAMcendriya para 15 dvAra 215 65 siddhAlpA bahutva 101 bola 211 222 66 kAlakI alpa 0 100 bola 67 chaibhAva udayabhAva 226 181 1886 186 161 161 192 193 197 68 upazama bhAva 69 kSayopazama bhAva 70 kSAyaka bhAva 71 pariNAmika bhAva 72 sannipAtika bhAva 73 sopakramIniro0 74 Rta saMcIyAdi 75 pAMca devo ke dvAra nAma. lakSaNa. sthiti saMciThaNa. antara ava gAhanA. gatyAgati vaikyi. alpAbahutva. zIghrabodha bhAga 10 vAM. 76 cauvIsa ThANA 77 gatidvAra 78 jAtidvAra 79 kAyadvAra 201 80 yogadvAra 203 81 vedadvAra 205 82 kaSAyadvAra 206 83 jJAnadvAra 207 84 saMyamadvAra 208 85 darzanadvAra 227 227 227 228 22e 230 232 233 236 237 238 239 240 242 243 244 245 246 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ne. viSaya 86 lezyAdvAra 87 bhavyadvAra 88 saMjJIdvAra 89 samyaktvadvAra 90 AhAradvAra 61 guNasthAnadvAra 92 jIvoM ke bheda dvAra 63 paryAptAdvAra 94 prAgadvAra 95 saMjJAdvAra 96 upayogadvAra 67 dRSTidvAra 98 karmadvAra pRSTha : naM. viSaya . . . 247 / 99 zarIradvAra 248100 hetudvAra 248 101. bAsaTIyA 249 102 jIvoM ke bhedo ke prazna 250 103 guNasthAno ke prazna 104 yogo ke prazna 185 upayogo ke prazna 186 lezyAvo ke prazna 262 250 107 tIryaca ke bhedo ke prazna 255 108 255 101 guNasthAna ke prazna 265 246 /110 256 111 trika saMyogAdi guNasthAnake prazna 250 JANWAR HTTARE HITTIEO Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnaprabhAkara jJAna puSpamAlA puSpa naM. 32 zrI siddhasUrIzvara sadgurumyo namaH atha zrI zIghrabodha nAga 6 ghA. -**thokaDA nambara 64 vAM zrI nandIjI sUtrase pAMca jnyaanaadhikaar| jhAna-mAna do prakArake hote hai (1) samyakkSAna. (2) mi. pvAhAna. jisma jIvAdi padArthoM ko yathArtha samyak prakArase jAnanA use samyaka jJAna kahate hai aura jIvAdi padArthoM ko viprIta jAnanA use mithyAjJAna kahate hai // jJAnavarNiyakarma aura mohaniyakarma ke kSopazama hAnese samyakjJAna ki prAptI hoto hai tathA mAnavarNiya karma kA kSopazama aura mohaniya karma kA udaya hone se mithyAjJAna ki prAptI hotI hai jaise kisI do kaviyoMne kavitA karI jisme eka kavine Izvarabhakti kA kAvya racA. dusarAne mabAra rasa meM mahilA manohara mAlA' racI. isme pahale kavika manAvaNiya aura mohanIya donoM karmoM kA kSopazama hai aura dusare pike mAnAvarNiya karma kA to kSopazama hai parantu sAthame mohavisakarma kA udaya bhI hai vAste pahale kavi kA samyak jJAna hai aura dusare kA mithyAjJAna hai| ina donoM prakAra ke jJAna ke andara Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM yahAMpara samyak jJAna kA hI vivecana karuMgA. isake antargata AtmIka jJAna ke sAtha ora vyavahArIka jJAna kA samAvesa bhI ho saktA hai| jJAna pazca prakAra ke hai yathA matijJAna, zrutijJAna, avadhi. jJAna, manaHparyavajJAna, kevalajJAna. ina pAMco jJAna ko saMkSipta se kahA jAya to do prakArake hai. (2) pratyakSajJAna (2) parokSajJAna jisme pratyakSa jJAna ke do bheda hai indriya pratyakSajJAna, noindriya pratyakSajJAna. jisme bhI indriya pratyakSa jJAna kA pAMca bheda hai (pratyeka indriyoM dvArA padArthe kA jJAna honA) yathA (1) zrotrendriya pratyakSajJAna-zabda zravaNase jJAna honA. ki yaha amuka zabda hai. (2) cakSuindriya pratyakSajJAna-rUpa dekhanese jJAna honA ki yaha amuka rUpa hai. .. (3) ghrANendriya pratyakSajJAna-gandha lene se jJAna honA ki yaha amuka gandha hai. (4) rasendriya pratyakSajJAna-rasa svAdana karane se jJAna honA ki yaha amuka rasa hai. - (5) sparzandriya pratyakSajJAna-sparza karanAse jJAna honA ki yaha amuka sparza hai. dusarA jo no indriya pratyakSa jJAna hai vaha bhUta bhaviSya kAla ki bAteM hastAmala ki mAphIka jAna sake unake tIna bheda hai (1) avadhijJAna, (2) manaHparyavajJAna (3) kevalajJAna. jisme avadhijJAna ke do bheda hai (1) bhavapratya (apekSA) (2) kSopazamanatya, bhaSapratyato naraka aura devatAoM ko hote hai jase narakame yA devatoM meM jIva utpanna hotA hai vaha samyagdRSTi ho to nizcaya avadhijJAnI hotA hai aura mithyAdRSTi ho to vibhaMgajJAnI hotA hai aura dusarA jokSopazamapratyayo manuSya aura tIryacaM pAMcendriyako acche adhya va. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyoM ke nimatta kAraNa jJAnAvarNiya karma ke kSopazamase avadhijJAna hotA hai tathA guNapratipanna anagAra ko aneka prakAra ki tapazcaryAdi karane se avadhijJAna utpanna hotA hai jiske bheda asaMkhyAte hai parantu yahAMpara saMkSiptase che bheda kahate hai. (1) anugAmika-jahAMpara jAte ho vahA~para hI jJAna sAthame cle| (2) anAnugAmika-jIsa jagAhA jJAna huvA ho usI jagahA (3) vRddhamAna-utpanna hone ke bAda sadaiva SaDhatA hI rhai| (4) hIyamAna-utpanna hone ke bAda kama hotA jaave| (5) pratipAti-utpanna hone ke bAda pIcchA calA jaave| (6) apratipAti-utpanna hone ke bAda kabhI nahI jAve / vistArArtha-anugAmika avadhijJAna jaise kIsI muni koM avadhijJAna utpanna huSA ho uske do bheda hai aMtagayaM aura majagayaM. ise bhI aMtagayaM ke tIna bheda hai Ageke pradezoM se, pIcche ke pradezoM se pAsavADa ke pradezoM se. jaise dRSTAnta-koha puruSa apane hAthameM dIvA maNi cIrAkha lAlaTenAdi Age ke bhAgame rakha calatA ho to uskA prakAza Age ke bhAgameM paDegA. isI mAphIka pIcchADI rakhanese pocchADI prakAza paDegA aura pasavADe rakhanese prakAza pasavADe me paDegA. isI mAphIka josa jIsa pradezoM ke karmadala dUrA huvA hai usa usa pradezoM se prakAza ho sarva rUpI padArthoM ko aba. vijJAna dvArA jAna sakegA, aura jo 'majagaya' avadhijJAna hai vaha jaise koI Adami dIpaka cIrAkha maNI Adi mastakapara rakhe toM uskA prakAza cautarpha hogA isI mAphIka madhya jJAnotpanna honese para cautarapha ke padArthoM ko jAna sakegA. evaM anugAmika jJAna kA svabhAva hai ki vaha jahAM jAve vahAM sAthame cle| .. anAnugAmika avadhijJAna jese koI manuSya eka sIghaDImeM WERSITY Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agni lagAi ho vaha jahAMpara sAgaDI rakhI ho vahAM para usakA tApa prakAza hogA isI mAphIka avadhijJAnotpanna huvA hai vahAM beThA huvA avadhijJAna dvArA saMkhyAte yojana asaMkhyAte yojana ke kSetra meM saMbandhavAle asaMbandhavAle padArthoM ko jAna sakegA parantu usa sthAnase anya sthAnapara jAne ke bAda kIsI padArtha ko nahI jAnegA. anAnugAmika avadhijJAna kA svabhAva hai ki vaha dusarI jagAhA sAthaye na cAle utpanna kSetrame hI rahai ! vRddhamAna avadhijJAna-prazastAdhyavasAya vizuddhalezyA. acche pariNAmavAle muni ko avadhijJAna hone ke bAda co taraphase vRddhi hotI rahai jaise jaghanya sUkSma nilaNa phulake jIvoM ke tIsare samaya ke zarIra jItanA, utkRSTa saMpUrNa lokatathA loka jaise asaMkhyAta khaMDave alokameM bhI jAne. isapara kAla aura kSetra ki tUlanAkara batalAte hai ki kItane kSetra dekhane para vaha jJAna kItane kAla raha ske| kAlase AvalikAke asaMkhyAta bhAga takakA jJAna hoM to kSetra se AMgulake asaMkhyAta meM bhAgakA kSetra dekhe evaM donoMke saMkhyAtameM bhAga. AvalikAme kuccha nyuna ho to eka AMgula. purNAvalikA ho to pratyekAMgula. mahurta ho to. eka hAtha. eka dina ho to eka gAu. pratyeka dina ho to eka yojana. eka pakSa ho to pacavIsa yojana eka mAsa hoto bharatakSetra, pratyeka mAsa hoto jaMbudvipa, eka varSa hoto manuSyaloka, pratyeka varSe hoto rUcakahipa, saMkhyAto kAla hoto saMkhyAtAdvipa, asaMkhyAto kAla hoto, saMkhyAte asaMkhyAte dvipa tAtparya eka kAlaki vRddhi honese kSetra dravya bhAvaki Avazya vRddhi hotI hai kSetraki vRddhi honese kAlaki vRddhi syAt ho yA nabhI ho, aura dravya bhAvaki Avazya vRddhi ho, dravyaki vRddhi honeme kAlakSetraki bhajanA aura bhAvaki avazya vRddhi ho. bhAvaki vRddhi honeme dravya kSetra kAlaki avazya vRddhi hotI hai. dravya kSetra kAla bhAvameM sUkSama bAdaraki taratamatA, kAla bAdara hai jinase sUkSama Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetra hai kAraNa sUcI agrabhAgame jo AkAza pradeza hai use pratyeka samaya ekeka pradeza nikAle to asaMkhyAta sarpiNI utsarpiNI purI hojAve, kSetrase dravya sUkSama hai kAraNa eka pradezake kSetrame anaMte dravya hai dravyase bhAva sUkSama hai kAraNa eka dravyame anaMta paryAya hai. _hayamAna avadhijJAna-utpanna hone ke bAda avizuddha adhyakSa sAya aprazasta lezyA kharAba pariNAma honese pratidina jJAna bhyunatA hotA jAve. pratipAtti avadhijJAna honeke bAda kIsI kAraNoMse vaha pIcchA bhI calA jAtA hai vaha jJAna kitane vistAravAlA hotA hai vaha batalAte hai yathA. AMgulake asaMkhyAtameM bhAgakA kSetra ko jAne. saMkhyAtame bhAgake kSetrako jAne. evaM bAlAgra, pratyeka bAlAgra, lIkha, pratyekalikha, jU prajU a~pa prajjava, aMgula pra0AMgula, pAda pra0 pAda, behAtha pra0vehAtha, kutsi pra0kutsi, dhanuSya pra0dhanuSya, gAupra0 gAu, yojana prayojana, soyojana pra0soyojana, sahasrayojana pra0 sahanayojana, lakSayojana pra0lakSayojana, koDayojana pra0koDayojana, koDAkoDayojana pra0koDAkoDayojana. saMkhyAteyojana, asaM. khyAte yojana utkRSTa sampUrNa lokake padArthako jAnake pIccha paDe arthAt vaha jJAna pIcchA calA jAve. use pratipAti avadhijJAna kahA jAtA hai| - apratipAti avadhijJAna utpanna hone ke bAda kabI na jAve paraMtu antara mahurta ke andara kevalajJAna prApta kara letA hai ina che bhedoM ke sivAya prakSApanA pada 33 meM aura bhI bheda likhA huvA hai vaha .. alaga thokaDA rUpameM prakAzita hai| . bhavadhijJAna ke saMkSiptase cyAra bheda hai dravya kSetra kAla bhAva. (1) dravyase avadhijJAna jaghanya anaMte rUpI dravyoMkoM jAne. utA mI anate dravya jAne. kAraNa anaMte ke anaMte bheda hai. and%AR Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) kSetrase avadhijJAna. jaghanya AMgulake asaMkhyAtameM bhAgakA kSetra ora u0 sarva loka ora loka jaise asaMkhyAta khaMDave alokame bhI jAna sake vahAM para rUpI dravya nahI hai| (3) kAlase jaghanya AvalikAke asaMkhyAta bhAga aura utkRSTa asaMkhyAte sapiNi utsapiNi vAteM ko jAne. (4) bhAvase ja0 anaMte bhAva. u0 anaMte bhAva jAne vaha sarva bhAvoMke anaMte bhAga hai iti. ( 2 ) manaHparyava jJAna-aDhAi dvipake saMjJI pAMcendriya ke manogata bhAvako jAnasake isa jJAnake adhikArI-manuSya-garbhejakarmabhUmi-saMkhyAtevarSoM keAyuSyavAle-paryAptA-samyagdRSTi-saMyati -apramata-RddhivAn munirAja hai jisa manaHparyava jJAnake do bheda hai (1) Rjumati (2) vipulamati. jiske saMkSiptase cyAra bheda hai dravya kSetra kAla bhAva / (1) dravyase-rUjumati manaHparyava jJAna-anaMte anaMta pradezI dravya manapaNe praName huve ko jAne dekhe aura vipulamati vizuddhase vistArase jAne dekhe| - (2) kSetrase Rjumati mana paryava jJAna uddha lokameM jyoti. SIyoMke uparakA talA tIryagloko aDhAi dvipa do samudrameM padarA karmamUmI tIsa akarma bhUmI chapana antaradvipoke saMjJI pAMcendriya ke manogata bhAvoMko jANe dekhe. vipulamati isase aDhAi aMgula kSetra adhika vaha bhI vizuddha aura vistArase jAne dekhe| (3) kAlase Rjumati manaHparyava jJAna-ja0 palyopama ke asaM. khyAtameM bhAgakA kAlako u0 bhI palyA0 asaM0 me bhAgake kAlakoM nAne dekhe. vipulamati vizuddha aura vistAra karake jAne dekhe| (4) bhAvase Rjumati manaHparyava jJAna-ja. anaMte bhAva u0 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMte bhAva sarva bhAvoMke anaMtameM bhAgake bhAvoko jAne dekhe. vipulamati-vistAra aura vizuddha jAne dekhe / iti|| (3) kevalajJAna saba AtmA ke pradezoMse jJAnAvaNiya darzanANiya mohaniya antarAya evaM cyAra ghAtikarma kSaya kara sarva pradezako nirmala banAke lokAlokake bhAvoM ko samaya samaya hastAmalaki mAphIka jAne dekhe. jisa kevala jJAnakA do bheda hai eka bhava pratyayI-manuSya bhavame terahave caudave guNasthAnavAle jIvoM ko hAta hai dUsarI siddha pratyayI sakala karma mukta ho siddha ho gaye hai unAke kevala jJAna hai jisme bhava pratyake do bheda hai saMyoga kevalI terahave guNasthAna dusarA ayoga kevalI caudave guNasthAna dusarA siddhAka kavalajJAnake do bheda hai eka anaMtara siddha jisa siddhoMke siddhapadako eka samaya huvA hai dusarA parampara siddha jisa siddhA. kA bi samayasai yAvat anaMta samaya huvA ho anantara parampara dono siddhoMke artha sahita bheda zIghrabodha bhAga dusareke andara chapa cuke hai yahAM dekho / pRSTa 80 se / - saMkSiptakara kevalajJAnake cyAra bheda hai dravya kSetrakAla bhAva / (1) dravya'se kevalajJAnI sarva dravyako jAne dekhe / (2) kSetrase kevalajJAnI sarva kSetrako jAne dekhe| ... (3) kAlase kevalajJAnI sarva kAlako jAne dekhe / .... (4) bhAvase kevalajJAnI sarva bhAvako jAne dekhe / iti kevalajJAna iti noindriya pra0 jJAna iti pratyakSajJAna / sevaM bhaMte sevaM bhaMte-tameva saccam + : ANS. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokaDA naMbara 65 vAM. ( parokSajJAna) (2) parokSa jJAnake do bheda hai matijJAna, zrutijJAna, jisme matijJAna mana vicAraNA buddhiprajJA manana karanese hotA hai aura zrutijJAna zravaNa paThana pAThana karanese hotA hai jahAM matijJAna hai vahAM nizcaya zrutijJAna bhI hai jahAM zrutijJAna hai vahAM nizcaya matijJAna bhI hai kAraNa mati vigara zruti ho nahI sakatA hai aura zruti vigara mati bhI nahI hotI hai samyagdRSTi kI mati nirmala honese matijJAna kahA jAtA hai aura mithyAdRSTi ko viSama mati honese tathA mohaniya karmakA prabalodaya honese mati ajJAna kahA jAtA hai isI mAphIka zrutijJAna. bhI samyagdRSTiyoM ke tatva ramaNatA tatva vicAra meM yathArtha zravaNa paThana pAThana honese zrutijJAna kahA jAtA hai aura mithyAdRSTiyoM ke mithyAtva pUrvaka mithyA zraddhanA honese zruti ajJAna kahA jAtA hai samyagdRSTi ke sama pravR. ti samavicAra samatatva honese usako mati zrutijJAnavanta aura mithyA dRSTi ki mithyA pravRti mithyA vicAra mithyA tatva hone se mati ajJAna zruti ajJAna kahA jAtA hai ____ matijJAna ke do bheda hai eka zravaNa karane ki apekSA yAne aSaNa karake matise vicAra karanese. dusarA abhaSaNa yAne buddhi valase vicAra karanese matijJAna hotA hai jisme azravaNa ke cyAra bheda hai. (1) utpAtikA buddhi-vigara sunI vigara dekhI bAtoM yA praznoMko uttara denA. (2) vinayase buddhi-guravAdike vinaya bhakti karanese prApta hui buddhi. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : (3) karmase buddhi-jase jase kArya kare vaisI buddhi prApta ho (4) pAriNAmikA-jaisI avasthA hotI jAtI hai yA avasthA baDhatI hai vaisI buddhi ho jAtI hai. ina cyAro buddhiyoMpara acchI bodhakAraka kathAvoM nandI sabaki TIkAme hai vaha khAsakara zravaNa karanese buddhi prApta hotI hai bhavaNa karaneki apekSA matijJAnake cyAra bheda hai. (1) ugRhA-zIghratAke sAtha padArthoMkA gRhana karanA, (2) ihA-gRhana kIye huve padArtha kA vicAra karanA. (3) Apaya-vicAre huve padArtha meM nizcaya karanA (4) dhAraNA -nizcaya kiye huve padArthoM ko dhAraNa kara rkhnaa| ugRha matijJAna ke do bheda hai artha grahana, vyaJjana grahana, virameM vyasana grahanake cyAra bheda hai vyaJjana kahate hai pudga. lokomondriya, ghANendriya. rasendriya. sparzendriya. ina cyAroM sAyacA. ko sva sva viSayake pudgala milanese matise jJAna hotA hai ki yaha pudgala iSTa hai yA aniSTa hai tathA cakSu indriyako pudgala grahanakA abhAva hai cakSu indriya apanese dura rahe huve pudgaloM ko dekhake iSTa aniSTa padArthakA jJAna kara sakatI hai isa vAste ise vyaJjana grahaname nahI mAnI hai dusarA jo arthagrahana hai uske che meda hai. (1) dhotrendriya artha grahana-zabda zravaNakara uske arthakA jJAna karanA. (2) bakSu indriya artha prahana rUpa dekha usake arthakA jJAna karanA. (3) ghrANendriya arthagrahana-gandha su~ghanese uske arthako prahana karanA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) rasendriya arthagrahana-svAdana karanese uske artha ko grahana karanA, (5) sparzendriya artha grahana-sparza karanese uske arthako grahana karanA. (6) mana artha grahana--mana paNe pudgala praNamanese uske arthako grahana karanA. ina chaho artha grahanakA matalaba to eka hI hai parantu nAma uccAraNa bhinna bhinna hai jiske pAMca bheda hai-aryako grahana karanA arthako sthira karanA. athako sAvadhAnapaNe saMbhAlanA. arthake a. ndara vicAra karanA. aura arthakA nizcaya krnaa| isI mAphIka IMhA nAmake matijJAnakA bhI zrotAdi che bheda hai parantu pAMca nAma isa mAphoka hai vicArame praveza kare. bicAra kare, artha gaveSanA kare. artha ciMtavaNa kare. bhinna bhinna arthameM vimAsaNa kare / isI mAphIka ApAya. matijJAna ke bhI zrotAdi che bheda hai parantu pAMca nAma isa mAphIka hai arthakA nizcaya kare. citavanakA nizcaya kare. vizeSa nizcaya kare. buddhi pUrvaka nizcaya kare. vijJAna pUrvaka nizcaya kare. isI mAphIka dhAraNA matijJAna ke bhI zrotAdi che bheda hai parantu pAMca nAma isa prakAra hai nizcata kiye huve artha ko dhAraNa karanA. cIrakAla smRtime rakhanA. hRdaya kamalameM dhAraNa karanA. vizeSa vistArapUrvaka dhAraNa karanA, jaise koThArameM rakhA huvA anAja ki mAphIka jAbate ke sAtha dhAraNa kara rakhanA. yaha saba matijJAna ke vizeSa bheda hai ugRha matijJAna ki sthiti eka samayakI hai IhA ora apAya ki sthiti antaramuhUrta ki hai aura dhAraNa ki sthiti saMkhyAtakAla ( manuSyApekSA ) asaMkhyAte kAla (devApekSA ) kI hai evaM azravaNApekSA 4 ora zravaNApekSA 24 mIlAke matijJAna ke 28 bheda hote hai. tathA karmagranthameM ina aThAvIsa prakArake matijJAnakoM bAraha Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R bAraha prakArase batalAye hai yathA-bahu alpa, bahuvidha, ekavidha, kSibha, cIra, anizrIta, nizrita, sandigdha, asandigdha, dhUva, adhUva,vivaraNa jaise zaMkha, nagArA jhAlara Adi vAjaMtrake zabdoM meM se bhayopazamakI vicitratAke kAraNase koi jIva bahutase vArjitroMke zabdAko alaga alaga sunate hai 1 koi jIva svalpa hA sunate hai 2 kAra jApa una bAjItroke svara tAlAdi bahuta prakArase jAnate hai 3 3 koi jIva maMdatAse saba zabdoMkoM eka vAjiMtrahI jAnate hai 4 koha jIva zIghra-jaladIse sunatA hai 5 koi jIva derIse sunatA hai6 koi jIva dhvajAke cinhase devamandirako jAnatA hai 7 kohanIva vigara pattAkA arthAt vigara cinhase hI vastuko jAna letA hai8 koi jIva saMzaya sahita jAnatA hai 9 koi jIva saMzaya rahita jAnatA hai 10 koha jIvakoM jasA pahalA jJAna huvA hai vaisA ho pIche taka rahatA hai use dhravajJAna kahate hai 11 koi jIvakoM pahale ora pIcche meM nyUnAdhikapaNekA vizeSapaNA rahatA hai evaM 28 ko 12 guNA karanese 336 tathA azruta nizritake 4 bheda mIkA denese 350 bheda matijJAnake hote hai inake sivAya jAtismaraNAdi jJAna jo pUrva bhava saMbandhI jJAna honA yaha bhI mati jhAnakA hI bheda hai ese vicitra prakArakA matijJAna hai jAvoMko jaisA jaisA kSayopazama hotA hai vaisI vaisI mati hotI hai| matijJAnapara zAstrakAroMne do dRSTAnta bhI pharamAyA hai yathA eka punyazAlI puruSa apanI sukhazayyAke andara sutA huvAthA use kIsI dusarA puruSane pukAra karI usake zabdake pudgala sute huce puruSa ke kAnoMmeM paDe baha pudgala na eka samayake sthitike the . yAvat na saMkhyAte samayeki sthitike the kintu asaMkhyAte sama yaki sthitike pudagala the arthAt bolaneme asaMkhyAta samaya lagate hai tadanantaravaha pudgala konoMmeM par3ane ko bhI asaMkhyAta samaya caahiye| sutA huSA puruSa pudgaloMko grahana kiyA use 'ugRhamatijJAna' kahate . Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai phIra vicAra kiyA ki mujhe kona pukAratA hai use 'IhAmati jhAna' kahate hai bAda meM nizcaya kiyAki amuka manuSya mujhe pukAratA hai use ' ApAyamatijJAna' kahate hai usa pukArakosvalpa yA cIrakAla smaraNameM rakhanA use 'dhAraNAmati jJAna' kahate hai jese vaha avyakta paNe zabda zravaNa kara cyAroM bhedoMse nizcaya kiga. isI mAphIka avyaktapaNe rUkha dekhanese gandha su~ghanese svAda lenese sparza karanese aura svapna dekhanese bhI samajhanA ! dusarA dRSTAnta kItane pudgala kAnoM meM jAnese manuSya pudgalokoM jAna sakate hai| jaise koI manuSya kuMbhArake vahAMse eka nayA pAsalIyA ( maTTIkA varatana lAke usame ekeka jalabindu prakSepa kare taba vaha pAsalIyA puraNa torase paripUrNa bharajAve taba usa pAsalIyoMse jalabindu bAhAra gIranA zarU ho, isI mAphIka bolanevAleke bhASAvArA nikale huve pudgala zravaNa karanevAleke kAnomeM bharate bharAte zrotre ndriya viSaya pUrNa pudgala AjAve taba use mAluma hotI hai ki mujhe koi pukAratA hai isI mAphIka pA~co indriya-sva-sva viSaya ke pUrNa pudgala grahana karanese apanI apanI viSayakA jJAna hotA hai isI mAphIka svapneke bhI samaja lenA. matijJAnake saMkSipta cyAra bheda hai dravya kSetra kAla bhASa / ( 1 ) dravyase matijJAna-saMkSipta sarva dravya jAne kintu dekhe nahIM. ( 2 ) kSetrase matijJAna - saMkSiptase sarva kSetra jAne paNa dekhe nahIM. (3) kAlase matijJAna-saMkSiptase sarva kAla jAne parantu dekhe nahIM. (5) bhASase matijJAna-saMkSiptase sarva bhAva mAne paraMtu dekhe nhi| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa matijJAna hai so dezajJAna hai manana karanese sAmAnya prakArase sarva dravyAdiko jAna sake parantu apAsaNIyA upayoga honese dekha nahI sake iti / sevabhaMte sevabhate tamevasaccam thokaDA nambara 66 (parokSa zrutijJAna) zrutijJAna-sAmAnyApekSA paThana pAThana adhaNa karanese hote yA akSarAdi hai vaha bhI zrutijJAna hai zrutijJAnake 14 bheda hai / (1) akSara zrutijJAna jiskA tIna bheda hai (1) AkArAdi kitI sthAnApayogasaMyukta uccAraNa karanA (2) hrasva pAtamanurAtAdi zuddha ucAraNa (3) labdhiakSara indripajAnita jaise aneka jAtike zabda zravaNa kara usase bhinna bhinna zabdoMpara jJAna karanA. evaM aneka rUpa gandha rasa sparza tathA mohandriya-mana se padArtha ko jAnanA. ise akSarazruti jJAna karate hai| (2) anAkSara atijJAna kIsI prakAra ke canha-ceSTA karanese jJAna hotA hai jaise muMha macakoDanA netroM se sneha yA kopa rzanA, sira-hIlAnA, aMgulI se tarajanA karanA, hA~sI khAMsI DIka uvAsI ukAra aneka prakAra ke vAjiMtrAdi yaha saba anAbhasmRtijJAna hai| + :(3) saMjJI zrutijJAna, saMjJI pAMcendriya manavAle jIvoM ko hainika tAna bheda hai (1) dIrghakAla-svamasa paramatta ke RAMMAR Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruti jJAna para dIrghakAlakA vicAra karanA tathA zrutijJAna dvArA nizcaya kare ( . ) hetubAda-hitopadezAdi aSaNa kara zrutijJAna prApta karanA (3) dRSTibAda-dvAdazAMgI antargata dRSTibAda aGga ko paThana pAThana kara zrutijJAna hAMsala kare isko saMjJI zrutijJAna kahate hai| (4) asaMjJI zrutijJAna-mana aura saMjJIeNe ke abhAva ese pake. ndrise asaMjJI pAMcendriya ke jIvoM ko hotA hai vaha avyaktapaNe saMjJA mAtra se hI pravRti karate hai jiske tIna bheda hai svalpa kAla ki saMjJA ahetubAda adRSTibAda yAne saMjJIse viprIta smjhnaa| (5) samyak zrutijJAna-zrI sarvajJa dhotarAga-jina-kevalIarihanta-bhagavAna praNita syAvAda tatva vicAra-Sadravya naya nikSepa pramANa dravya guNa paryAya paraspara avirUddha zrI tIrthakara bhagavAna trilokya pUjanIya bhavya jIvoM ke hitake liye artharUpa pharamAi hui vANi jiskoM sugamatA ke liye gaNadharoMne sUtra rUpase guMthI aura pUrva mahA rUSiyoMne usake vivaraNarUpa racI hui pA~cAMgI use samyakasUtra kahate hai yA caudA pUrvagharo ke racita tathA abhinna daza pUrvadharoM ke racita granthoM ko bhI samyak zrutijJAna kahate hai|| uske nAma Age likheNge| (6) mithyAzrutijJAna-asarvajJa sarAgI chadamasta apani buddhi se svachaMde paraspara viruddha jisme prANabadhAdi kA upadeza / svArtha poSaka haThakadAgraha rUpa jIvoM ke ahitakArI jo race huve aneka prakAra ke kurAMNapUrAMNa grantha hai usameM jIvAdi kA viprIta svarupa tathA yajJa homa piMDadAna stuvAna prANabadhAdi loka ahita kAraka upadeza ho use mithyAzrutijJAna kahate hai| ( ka ) samyagdRSTiyoM ke samyakasUtra tathA mithyAsUtra donoM samyaga zratijJAnapaNe praNamate hai kAraNa vaha samyagdRSTi honese jaisI vastu ho use vaisI hI zraddhatA hai aura mithyAdRSTiyoMke samyagasUtra Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thA mithyAsUtra donoM mithyAzruti jJAnapaNe praNamate hai kAraNa usakI mati mithyAtvase bhramita hai vAste samyagasUtra bhI mithyAtva paNe praNamate hai jaise jamAli Adi ninhavoMke vItarAgoM ki vANI mithyArUpa ho gaI thI aura bhagavAn gautama svAmike cyAra veda aThAre purANa bhI samyakapaNe praNamiye the kAraNa vaha unake bhAvoM ko yathArthapaNe samaja gaye the ityAdi. * (7) sAdi (8) sAnta (9) anAdi (10) anAnta= atijJAna virahakAlApekSA bharatAdi kSetrameM sAdi sAnta hai aura aviraha kAlApekSA mahAvideha kSetrameM anAdi anAnta hai jiske saMkSipta se cyAra bheda hai yathA dravya-kSetra-kAla-bhASa / jisme dravyApekSA eka puruSApekSA zrutijJAna sAdi sAnta hai aura bahuta puruSApekSA anAdi anAnta hai kSetrApekSA pAMca bharata pAMca erava. ratApekSA sAdi sAnta hai mahA videhApekSA anAdi anAnta hai| kAlApekSA utsapiNi avasarpiNi apekSA sAdi sAnta hai aura topiNinoutsapiNi apekSA anAdi anAnta hai| bhAvApekSA mina praNita bhAva dvAdazAMgI sAmAnyavizeSa upadeza nirdeza parUpaNA hai vaha to sAdi sAnta hai aura kSopazama bhAvase jo zruti. kAma prApta hotA hai vaha anAdi anAnta hai tathA bhavyasiddhI jIvoM ki apekSA sAdi sAnta hai aura abhavya jIvoM ki apekSA anAdi anAnta hai| * zrutijJAna ke abhimAga paliccheda (paryAya / anaMta hai jaise kiM eka akSara ki paryAya kItanI hai ki sarva AkAzapradeza tathA dharmAstikAyAdi ki aguru laghuparyAya jItanI hai / sUkSma nigoda ke.jIvoM se yAvat sthula jIvoM ke Atmapradeza meM akSara ke anamtameM bhAga zrutijJAna sadaiva nirmala rahatA hai agara usapara karmadala bAjAye to jIyakA ajIva ho jAve parantu esA na to bhUta kAla .. meMhucA na bhaviSya kAlameM hogA isa vAste hI siddhAnta kAroMne Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahA hai ki jIyoM ke ATha rUcaka pradeza sadaiva nirmala rahate hai| vahAM karmadala nahIM lagate hai yaha hI caitamyakA caitanyapaNA hai jaise . AkAza meM candra sUrya ki prabhA prakAza karatI hai kadAca usa koM mahAmegha-bAdale usa prabhA ke prakAza ko jhAMkAsA banA dete hai tayapi usa prakAza ko mUlase naSTa nahI kara sakate hai bAdala dara hone se vaha prabhA apanA saMpuraNa prakAza kara saktI hai isI mAphIka jIvake caitanyarUpa prabhA kA prakAza ko karmarUpa badala jhAMkAsA banA dete hai tadyapi caitanyatA naSTa nahI hotI hai karma dala dura hone se vaha hI prabhA apanA saMpuraNa prakAza ko prakAzita kara sakatI hai| (11) gamika zrutijJAna-dRSTibAdAdi aMgame ekase alAve arthAt sadRza sadRza vAteM Ati ho use gamika zrutijJAna kahate hai| (12) agamika zrutijJAna-aMga upAMgAdi meM bhinna bhinna viSayopara alaga alaga prabandha ho use agamika zrutijJAna kahate hai jaise jJAtAsUtrame pacavIsa koDa kathAvoM thI jisme sADhA ekavIsa kroDa to gamika kathAvoM jo ki usme grAma nAma kArya saMbandha ekAsAhI thA ora sADhAtIna kroDa kathAvo agamika thI isI mAphIka aura AgamomeM bhI tathA dRSTivAdAMgameM bhI samajanA. (13 ) aMga zrutijJAna-jisme dvAdazAMgasUtra jJAna hai (14) anAMga zrutijJAna-jiske do bheda hai (1) Avazyaka sUtra ( 2 ) AvazyakasUtra vitiriktasUtra jisme AvazyakasUtra ke che adhyayana rUpa che vibhAga hai yathA. sAmAyika, cauvIsattha, vandanA, paDikkamaNa, kAusagga, paJcakhAMNa aura Avazyaka vitirikta sUtroMke do bheda hai ekakAlikasUtra jo likhate samaya pahale yA carama pehara meM samApta kiye gaye the. dusare utkAlika jo dusarI tIsarI pehaH rameM samApta kIye gaye the. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlika sUtroMke nAma isa mujaba hai / (26) bhI kappayAjI sUtra (1) bhI utarAdhyayanajI satra (27) bhI kappaDisiyA sUtra (2) bhI dazAzrutaskandhajI sUtra ( 28 ) mA phupphIyAjI sUtra (3) bhI vRhatkalpajI sUtra (29) zrI pupphayajI sUtra (4) bhI vyavahArajI sUtra | (30) zrI vaNiyAjI sUtra (5) bhI nizithajI sUtra (31) zrI vinhIdazA sUtra (6) bhI mahAnizithajI sUtra (32) zrI AsIviSa bhAvanA" (7) zrI RSibhASita sUtra (33) zrI dRSTiviSa bhAvanA" (8) zrI jambudvipa prajJapti sUtra | (34) zrI caraNasumiNa bhAvanA" (2) mI dvipasAgara prajJapti sUtra (35) zrImahAsubhiNa bhAvanA" (10) bhI candraprajJapti sUtra | (36) zrI tejasa nisargasUtra (11) zrI kSulakarvamAna pravRti" prasaMgopAta zrI (12) bhI mahA vaimAna prati (37) zrI vedanIzataka (pa.) (15) zrI acUlikA sUtra 1. (38) zrI bandhadazA (syA0) (54) bI pAlikA sUtra (39) bhI dogiddhidazA (,,) (10) zrI dIhadazA (..) (15) zrI vivAhAcUlikA sUtra (41) zrI saMkhevisadazA, (16) zrI AraNotpAtika sUtra (17) zrI gArUDotpAtika sUtra (42) zrI Avazyaka sUtra (18) zrI dharaNotpAtika sUtra / utkAlIka sUtroMke nAma. (19) zrI vaizramaNotpAtika sUtra (43 zrI dazavakAlika sUtra (20) zrI laMdharotpAtika sUtra (44) zrI kalpAkalpa sUtra (21) zrI devIndrotpAtika sUtra (45) zrI cUlakalpa sUtra (19) zrI usthAna sUtra (46) zrI mahAkalpa sUtra RA) zrI samusthAna sUtra (47) zrI utpAtika sUtra (14) zrI nAgapariAvalikA / (58) zrI rAjaprabheni sUtra 35) bhI nirayAvalikA sUtra / (49) zrI jIvAbhigama sUtra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) zrI prajJApanA sUtra . (51) zrI mahAprajJApanA sUtra ( 52 ) zrI pramAdApramAda sUtra 53 ) zrI nandIsUtra (54) zrI anuyogadvAra sUtra ( 55 ) zrI devIndrastuti sUtra ( 56 ) zrI taMdulabyAlI sUtra (57) zrI candravijaya sUtra ( 58 ) zrI sUryaprajJapti sUtra ( 59 / zrI pauraSI maMDala sUtra ( 60 ) zrI maMDalapraveza sUtra ( 61 ) zrI vidyAcAraNa sUtra ( 62 ) zrI vigacchao sUtra ( 63 ) zrI gaNivijaya sUtra ( 64 ) zrI dhyAnavibhUti sUtra ( 65 zrI maraNavibhUti sUtra 66 ) zrI Atmavizuddhi sUtra ( 67 ) zrI vItarAga sUtra (68) zrI saMlekhanA sUtra 18 MATERIALS AND (69) zrI vyavahAra kalpasUtra ( 70 ) zrI caraNavidhi sUtraM (71) zrIAura pratyAkhyAna sU ( 72 ) zrI mahApratyAkhyAna sUtra sAthameM bArahAaMgo ke nAma + ( 73 ) zrI AcArAMga sUtra (74) zrI sUtra kRtAMga sUtra (75) zrI sthAnAyAMga sUtra (76) zrI samavAyAMga sUtra (77) zrI bhagavatIjI sUtra ( 78 ) zrI jJAtAdharmakathAMga sUtra (79) zrIupAsaka dazAMga sUtra (80) zrI antagaDa dazAMga sUtra (81) zrI anuttaropapAtika sU ( 82 ) zrI praznavyAkaraNa sUtra ( 83 ) zrI vipAka sUtra ( 84 ) zrI dRSTibAda sUtra evaM 84 AgamoMke nAma ina 84 AgamoM ke andara jo bArahA aMga hai unake andara kIsakIsa vArtAkA vivaraNa kIyA gayA hai vaha saMkSitase yahAM batalA dete hai / yathA: 1 AcAraMga sUtrameM -- sAdhukA AcAra hai so bhramaNa nigrasthoM ko suprazasta AcAra, gocara bhikSA lene kI vidhi, binaya defen, kAsargAdi sthAna, vihAra mUmyAdikame gamana, cakramaNa (bhrama dUra karaneke liye upAzrayameM jAnA ), vA AhArAdika padArthoMkA mApa, svAdhyAyameM niyoga, bhASAdi samiti, gupti, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zayyA, upadhi, bhakta, pAna, udgamAdi (udgama, utpAta ora eSaNA), doSokI vizuddhi, zUddhAzuddha prahaNa. AlocanA, vrata, niyama: sapa aura bhagavAna vIraprabhukA ujvala jIvana hai| prathama zrI AcArAMga sUtrameM do bhutaskaMdha ityAdi zeSa yaMtrame. 2 mUtrakRtAMga ( sUagaDAMga ) sUtra-svasiddhAMta parasiddhAMta, svaauraparasiddhAMta, jIva, ajIva, jIvAjIva, loka aloka, lokAloka, jIva, ajIva , puNya, pApa, bhAva, saMvara, nirjarA, paMpa aura mokSa takake padArtho, itara darzanase mohita, saMdigdha nava dIkSitakI buddhikI zuddhike liye ekasoeMzI kriyAvAdikA mata, paurAsI bhakriyAvAdikA mata, saDasaTha ajJAnavAdikA mata, batIsa vinayavAdikA mata ekula mIlakara 363 anya matiyoM ke matako parikSepa karake svasamaya sthApana vyAkhyAna hai dusarA aMgakA do bhutaskandha ityAdi zeSa yaMtrameM. 3 sthAnAMga sUtra-svasamayakoM, parasamayakoM, aura ubhaya samako zAsana, jISakoM ajIvakoM, jIvAjIvakoM, lokakoM, alokako, lokAlokako sthApana, parvata, zikhara, kuTa, mANa, kuDa, guphA, Agara, heM, nadI Adi ekaeka bolase lagAke dazadaza bolakA saMgraha kIyA huvA hai. nIskA zrutaskaMdha 1 ityAdi zeSa yaMtrameM. : 4 samavAyAMga mUtrameM-svasiddhAMta, parasiddhAMta, ubhaya siddhAMta, mIba, ajIva, jIvAjIva, loka aloka, lokAloka aura ekAdika kitanAka padArthokoM ekotarika parivRddhipUrvaka pratipAdana arthAt prathama eka saMkhyaka padArthoko nirupaNa pIche visaMkhyaka yAvat kramasara 3-4 yAvat koDAkroDa paryaMta athavA dvAdazAMga gaNipiTapAparyavokoM pratipAdana aura tirthaMkaroMke pUrvabhava mAtApitA vA dIkSA, jJAna, ziSya Adi va cakravartI, baladeva, vAsudeva, prati pAnadevAdikakA vyAkhyAna he jIskA zrUtaskaMdha 1 ityAdi Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 5 vyAkhyAna prAptiH-(bhagavatI) bhagavatIsUtrameM svasamaya. parasamaya, svaparasamaya, jIva, ajIva, jIvAjIva, loka, aloka, lokAloka alaga alaga prakArakA deva, rAjA rAjarSi aura aneka prakArake saMdigdha puruSoMne puche huve praznoMkA zrIjinabhagavAna vistAra pUrvaka kayA huvA uttara, so uttara, dravya, guNa, kSetrakAla, paryAya, pradeza aura pariNAmakA anugama nikSepaNa, naya, pramANa aura vividha sunipuNa upakramapUrvaka yathAsti bhAvanA pratipAda kahe. nimhase loka aura aloka prakAzita hai, vaha vizAla saMsAra samudra tAraneko samartha hai, iMdrapUjita hai bhavya lokoMke hRdayakA abhinaMdaka he, aMdhakArarUpa melakA nAzaka he, suThuiSTa hai, dIpamRta hai.ihA, mati aura buddhikA vardhaka hai, jIsa prazroMkI saMkhyA 36008 kI hai jIsame zrutaskaMdha ityAdi zeSa yaMtrameM. 6 jJAtA dharmakathAsUtra meM-udAharaNa bhUta puruSoMkA nagaro, udyAno, caityo, vanakhaMDo, rAjAo, mAtA pitA, samavasaraNo, dharmAcAryo, dharma kathAo, yahalokika aura paralaukika vRddhi vizeSo bhoga parityAgopravrajyAo, zruta parigraho, tapo, upadhAno, paryAo saMlekhaNA, bhakta pratyAkhyAno pAdapopagamano, devalokta. gamano, sukulamA pratyavatAro, bodhilAmo aura aMtakriyAo, isa aMgameM do zruta skaMdha aura ogaNIna adhyayano hai / dharma kathAkA daza varga hai jIsameM eka eka dharmakathAmeM pAMcaso pA~caso AkhyAyiH kAo hai / ekeka AkhyAyikA pAMcaso pAMcaso upAkhyAyikAo hai| eka eka upAkhyAyikAomeM pAMcaso pAMcaso AkhyAyikoM. pAkhyAyikAo hai yaha sarva milake kathA vargame gamika ( sAdaza) aura agamika sAmila hai jIsmeM gamika kathAo choDake zeSa sADA tIna kroDa kathAo isa aMgameM hai zeSa yaMtrameM dekho| 7 upAzaka-dazAMga sUtrame upAsako (zrAvako) kA nagaro, udyAno, caityo, vanakhaMDo, rAjAo, mAtA pitAo, samavasaraNo, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmAcAryo, dharmakathAo yahalaukakI aura paralokakI RddhI vizeSa aura bhAvakoMkA zIlavato, viramaNo, guNavato, pratyAkhyAno, pauSadhopacAso, zruta parigraho, tapo upadhAno, pratimAo, upasargA, saMlekhanA bhakta pratyAkhyAno pAdapopagamano, devaloka gamano, sukulamA janmo, bodhilAbha aura aMtakriyA, isa aMgakA zrutaskaMdha 1 hai ityAdi zeSa yNtrmeN| atakRdazAMga sUtrameM--aMtakRta ( antakevala ) prApta puruSoMkA nagaro ucAno, caityo, vanakhaMDo, rAjAo, mAtA pitA, samayaharaNo, dharmAcAryo, dharmakathAo, yaha lauka aura paralokakI Rddhi, bhoga parityAgo, pravrajyAo, zrutaparigraho; tapo upadhAno bahuvidha pratimAo, kSamA, Arjava, mArdava, satya sahita zauca, sattara prakArako saMkhama utsama brahmacarya, akiMcanatA, tapa kriyAo, samitimao, guptio, apramAdyoga uttama svAdhyAya aura dhyAnakA svarUpa, uttama saMyamako prApta aura jita pariSaha puruSoMkoM cAra prakArakA karmabhAva huSA bAda utpanna hubo aMta samaya kevala jJAnako lAma, suniokA paryAya kAya, pAdapopagamana pavitra munivara bhItanA bhakto (bhaktaz2o) kuM tyAga karake aMtakRta huSA ityAdi. isa aMgakA zrutaskaMdha eka hai ityAdi zeSa yaMtrameM. : anuttaropapAtika sUtrame-anuttaropapAtiko (munio kA nag2aro, udyAno caityo, banakhaMDo rAjAo, mAtA pitAo, samavasaraNo, dharmAcAryo, dharma kathAo, yaha laukakA aura paralaukakA Rddhi vizeSo, bhoga parityAgo, zrutaparigraho, tapo, upadhAno, 'paryAya, pratimA, saMlekhanA, bhaktapAna pratyAkhyAno, pAdapopagamano, sAmavatAro, bodhi lAmo, aura aMtakriyAo navamA aMgameM 1 cukA hai ityAdi zeSa yaMtrameM. 10 prazna vyAkaraNa sUtrameM-ekaso ATha prazno, ekaso ATha * akaso mATha prabhAprabho, aMguThA prazro, bAhu prazno, Aga Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ( kAca ) prazno aura bhI vidyAkA atizayo tathA nAgakumAra aura suvarNa kumArakI sAthe huA divya saMvAdo isa aMga zruta skaMdha 1 he ityAdi zeSa yaMtrameM vartamAna isa agale pAMcAbhrava pA~ca saMvarakA savistAra varNana hai / 11 vipAka sUtrameM vipAka saMkSepase do prakAra duHkha vipAka ( pApakA phala ) aura sukha vipAka ( puNyakA phala ) jIsameM duHkha fauren duHkhavipAkavAlA okA nagarI, udyAno, caityo banakhaMDo, rAjAo, mAtA pitA, samavasaraNa dharmAcAryo, dharma kathAo, naraka gamano saMsAra prabaMdha duHkha paraMparA, aura sukha vipAkameM sukha vipAkavAlAokA nagarI, udyAno, cetyo, vanakhaMDa, rAjAo, mAtA, pitAo, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, alaukakI aura paralaukakI Rddhi vizeSo, bhoga parityAgo pravrajyAo, zruta parigraho tapo, upadhAno paryAyo pratimAo, saMlekhanAo, bhakta pratyAkhyAno, pAdapopagamano, devaloka gamano, sukulAvatArA, bodhilAbha aura aMtakriyAo, isa aMga meM ityAdi zeSa yaMtrameM / 12 dRSTivAda sUtra meM - saba padArthoMkI prarUpaNA hai jIskA aMga pAMca hai| 1 parikarma / gaNita vizeSa tathA chanda, pada, kAvyA dikI racanAkI saMkalanA 2 sUtra ( dRSTivAda saMbaMdhI 88 sUtrakA vicAra ) 3 pUrva ( 14 pUrva ) 4 anuyoga ( jisameM tirthakaroM kA astrdi paMcakalyANaka va parivAra tathA ruSabhadeva aura ajItanAthake AMta meM pATonapATa mokSa gaye the joskA adhikAra (5) cUlikA (pUrvake upara cUlikA ) dRSTivAdameM zrutaskaMdha eka hai pUrva caudA vatthU (adhyena ) saMkhyAtA ityAdi / ina dvAdazAMgI pratyeka aMgakI, pratyeka vAMcanA hai saMkhyA vyAkhyAnadvAra, saMkhyAtA veDhA jAtakA chaMda, saMkhyAtA zloka, saMkhyAtI niryukti, saMkhyAti saMgrahaNI gAthA, saMkhyAti parivRkti, saMkhyAtApada, saMkhyAtA akSara, anaMtA gamA, anaMtAparyabA, paritAtrasa aura anaMtA sthAvara ityAdi sAmAnya vizeSa prakAre zrI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kajAbAkAjAka tibaMkara bhagavAnane parapaNA karI hai aura dvAdazAMgImeM anaMtA bhAva, anaMtA abhAva, anaMtAhetu, anaMtA ahetu, anaMtAkAraNa, anaMtA. sakAraNa, anaMtA jIva, anaMtAajIva, anaMtAbhavasiddhiyA, anaMtA amava sidriyA anaMtA siddhA, anaMtA asiddhA ityAdi bhAva hai, 1. noTa-kAlIka utkAlIka sUtroMke sivAya bhagavAn RSabhaprabhuke 84000 munioMne 84000 paImAyAvat vIra prabhuke 14000 muninoMne 14000 paInnA race the arthAt jIsa tIrthakaroke jItane muni hote hai vaha utpAtikAdi svayaM buddhimeM ekaeka painA banAtA thaa| inake sivAya karmagranthameM zrutijJAnake 14 bhedoMke sivAya 20 bheda batalAye hai yathA (1) paryAyabhUta-utpatti ke prathama samayamai labdhi aparyAptA sakSama nigodake jAvAko jo kuzrutakA aMza hotA hai usase dusare samayamai jJAnakA jItanA aMza bar3hatA hai vaha paryAya-zruta hai| (2) paryAya samAsazruta-ukta paryAyazrutake samudAyakoM arthAt do tInAdi saMkhyAokoM paryAya samAsazruta kahate hai| (3) akSarabhuta-akArAdi labdhi akSaroM se kIsI eka akSarako akSarabhuta kahate hai| . (4) akSarasamAsazruta-labdhyakSaroMke samudAyakoM arthAt do tInAdi akSaroko akSarasamAsazruta kahate hai| (5) padazruta-jisa akSara samudAyase purA artha mAluma ho vaha pada aura usake jJAnakoM padazruta kahate hai| (6) padasamAsazruta-padoMke samudAyake jJAnako padasamAsazruta (7) saMghAtazruta-gati Adi caudA mArgaNAoMmese kisI paka mArgaNAke eka dezake jJAnako saMghAtazruta kahate hai| : (8) saMghAtasamAsazruta - kisI eka mArgaNAke aneka dezAMkA zAnako saMghAtasamAsazruta kahate hai jaise gati mArgaNAke cyAra aba narakagati, tIrthacagati manuSyagati devagati jisameM eka avayavakA jJAna honA use saMghAtasamAsazruta kahate hai| Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) pratipAtizruta-gati indriya Adi kIsI dvArase saMtA. rake nISoMkA jJAna honA use pratipAtizruta kahate hai| (10) pratipAtisamAsazruti-gati indriya Adi bahutase bArose saMsArI jIvoMkA jJAna honaa| (11) anuyogazruta-"saMtapaya parupaNA dakhya pamANaM ca" isa padameM kahA huvA anuyogadvAromeMse kIsI eka ke dvArA jIvAdi padArthoko jAnanA anuyogazruta hai (12 / anuyogasamAsazruta-ekase adhika do tIna anuyogahArA jIvAdi padArthoMkoM jAnanA use anuyogasamAsazruta kahate hai| (13) prAbhRta-prAbhRtazruta-dRSTivAdake andara prAbhata-prAbhUta nAmakA adhikAra hai unoMse kIsI ekakA jJAna honaa| (14) prAbhRta prAbhUta samAsazruta -do tIna cyArAdi prAbhUta prAbhUtoMse jJAna honA use prA0 prA0 samAsa kahate hai|| prAbhRtazruta-jaise eka adhyayanake aneka uddasA hote hai isI mAphIka prAbhUta prAbhutake vibhAgarUpa prAbhUta hai jisa ekase jJAna honA use prAbhUta jJAna kahate hai (16) prAbhUtasamAsazruta-ukta do tIna cyArAdise jJAna honA use prAbhRtasamAsazruta kahate hai| ___ (17) vastuzruta-keha prAbhRtake avayavarUpa vastu hote hai jinase paka vastuse jJAna honA use vastuzruta (18) vastusamAsazruta-ukta do tIna cyArAdi vastuboMse mAna honA use vastusamAsa kahate hai|| (19) pUrvazruta-aneka vastuvoMse eka pUrva hote hai una eka pUrvakA jJAna honA use pUrvajJAma kahate hai / (20) pUrvasamAsazruta-do tIna pUrva-vastuvoMse jJAna honA use pUrvasamAsa jJAna kahA jAtA hai| . isake sivAya zrutajJAnavAlA upayoga saMyukta sarvArthasiDa vaimAna takakI bAtako pratyakSase jAna sakatA hai| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazAMgakA yaMtra.. .. TIkA m adhyayana. udezA. TIkA kartA | saMkhyA. saMvata. 8512000 / / TE33 // REPHASEX 23 . zIlAGgA s ThA0.10 21 / 14250 1120 1120 // 1120 malapada saMkhyA . aMganAma. | vartamAna padakartA. sakhyA . saMkhyA . | AcArAMga *18000 / 2525 / suyagaDAyAMga 2100 / sthAnAyAMga 72000 samavAyAMga 144000 bhagavatIjI 288.80 // 15752 jJAtAdharma kathA upAzakadazAMga 1152000 / 852 antagaDadaza0 2304000 899 anuttarovavAi 4608000 praznavyAkaraNa 9216... 432000 1216 hy m 11000.18616 pAMcamA gaNadhara sudharmA svAmijI. / 3800 1120 // 06. 2 zrI abhayadevasUrijI 800 11200 1120 va. 8 W 100 bry m 1120 1120 // vipAka * eka padake akSara 16348307886 itane hote hai jiskoM 32 akSarake zloka gINA jAvetoM eka padake 510884621 // zloka hote hai ese 18000 pada zrI AcArAMgajIsUtrake the isI mAphIka sarva AgamokA samaja lenaa| Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ": sudharmAsvAmI pAMcamA gaNadhara * * * * * * * * . 14 pUrvakA yaMtra. pUrvokA nAma | pada saMkhyA kartA vatyulasAhIhasti viSaya . utpAda 1* sarva dravyaguNa paryAyakA utpanna aura nAza. pragaNIya 70 lAkha 2 sarva dravyaguNa paryAyakA jANapaNA.: vIrya 6. , 4 / jIvoMke vIryakA vyAkhyAna. AstinAsti 1 koDa AstinAstikA svarUpa va syAdvAda jJAnapramAda | 2 " 16 / pAMca jJAnakA vyAkhyAna, satya pra. 26 , 32 / satyasaMjamakA vyAkhyAna. AtmA pra0 | 1 ko.80 lA, naya, pramANa, darzana sahita AtmAkA svarUpa. karma pra. 84 lAkha / 128 karmaprakRti, sthiti, anubhAga, mUla uttara prakRti. pratyAkhyAnapra0 1 kro. 10 hai | 256 | pratyAkhyAnakA pratipAdana. vidyA pra. 26 kroDa 512 | vidyAke atizayakA vyAkhyAna. kalyANaka pra0 1 koDa 1024 / bhagavAnakA kalyANakakA vyAkhyAna. prANAvAya | koDa bheda sahita prANakA viSayako vyAkhyAna. kriyA vizAla 12 ko 10 lA. 30 * 4066 | kriyAkA vyAkhyAna. lokabiMdu sAya 96 lAkha / / 25, 08192 biduke adara lAkakA svarUpa saba akSara sAnapAta.. * eka hasti aMbADI sahita ho itanA Dhiga sAhIkA kare utanI sAhIse prathama pUrva' lIkhA jAtA hai isI mAphika kramazaH 2-4-8-16-32-64-124-256-512-1024-2048-4096-8192 hastiyoMki vArise 14 pUrva di jAte hai kUla 16383 hastI.. - 2048 - Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ina dvAdazAMgIko bhUtakALameM anaMtejIvoM virAdhanA karake caturgati saMsArake aMdara paribhramaNa kIyA. vartamAna kAlameM saMkhyAte jIva paribhramaNa karate hai. aura bhaviSya kAlameM anatejIva paribhramaNa karegeM. ina dvAdazAMgIkI bhUtakAlameM anaMtejIvoM ArAdhanA karake saMsArarUpI samudrako pAra pahoMce (mokSa gaye ) aura vartamAna kAlo saMkhyAte jIva mokSa jAte hai ( mahAvideha apekSA ) aura bhaviSyameM bAdazAMgIko ArAdhana karake anaMte jIva mokSa jAvege. yaha bAdazAMgI bhUtakAlameM thI, vartamAna kAlameM hai aura bhaviSya kAlameM rahegI. jaise paMcAstikAyakI mAphika nizcala nitya, zAzvatI. akSaya, avyAbAdha, avasthita rahegI. zrutajJAnakA saMkSepase cArabheda he dravya, kSetra, kAla, bhAva. (1) dravyase upayoga yukta zrutajJAna sarva dravyakoM jAne dekhe. (2) kSetrase upayoga sahita zrutajJAna sarva kSetrakoM jAne dekhe. (3) kAlase upayoga sahita zrutajJAna sarva kAlako Ane dekhe. (4) bhAvase upayoga sahita zrutajJAna sarva bhAvakoM jAne dekhe. caudA prakArake zrutijJAnake anta meM sUtrakA vyAkhyA karanekI paddhati batalAi hai. vyAkhyAnadAtAoMko prathama mUla sUtra kahanA cAhiye. tadAntara mUla sUtrakA zabdArtha. tadAntara niyukti, tadA. ntara viSaya vistArase pratipAdanArtha, TIkA, cUrNI, bhASya tathA hetu TAnta yukti dvArA spaSTikaraNa karanA yaha vyAkhyAnakI paddhati hai| . . iti zrutajJAna. iti parokSajJAna. . sevabhaMte sevabhaMte tameva saccama. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokaDA nambara 67 mUtrazrI pannavaNAjI pada 33 avadhijJAnAdhikAra bhava 1 viSaya 2 saMsthAna 3 abhyAntarabAya 4 dezasaI 5 hIyamAna vRddhamAna avasthIta 6 anugami anAnugami 7 pratipAti apratipAti 8 / (1) bhava-nAraki devatAghoMko avadhijJAna bhavapratya hote hai aura manuSya tathA tIryaca pAMcendriyakoM kSopazamase hote hai| (2) viSaya-avadhijJAna apanI viSayase kitane kSetrakoM dekha sakate hai jAna sakte hai| (1) ratna prabhA nAraki jaghanya 3 // gAu utkRSTa 4 gAu. (2) zarkarA prabhA nAraki , 3 , ,, 3 // , (3) vAlukA prabhA nAraki , 2 // , , 3 , (4) paGka pramA nAraki , 2 ,, , 2 // " (5) dhUma prabhA nAraki , (6 / tamaH prabhA nAraki , 1 (7) tamastamA prabhA nAraki " 0 // , 1 , asurakumAra ke deva na0 25 yojana udeg urdhva lokame saudharma kalpa adholokame tIsarI naraka. tIryagalogoM asaMkhyAte dvipa samudra avadhijJAnase jAne dekhe / nAgAdi naujAtike deva0 ja025 yojana. u0 urvalokame jyotISIyoMke uparakA talA. adholokame pahalI naraka. tIryagaloka saMkhyAte dvipasamudra. evaMvyantara deva. aura jyotiSI deva.ja. u0saMkhyAtedvipa samudra jAne. saudharmazAna kalpake deva jaghanya AMgulake asaMkhyAtame bhAga u0 urva svadhvajA patAkA adhome pahalI nAraka tIryagalokame asaMkhyAte dvipattamudra Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM sanatkumAra mahIndradeva parantu adholokameM dUsarI naraka jAne. paira brahma aura lAMtakadeva parantu adholokameM tIsarI naraka jAne. evaM mahAzuka sahasradeSa parantu adholokame cothI naraka jAne. evaM ANata prANata araNya acUtadeva parantu adholoka pAMcamI naraka mAne. payaM naugrIvegake deSa parantu adholAkameM chaTI naraka jAne. paMrSa cyArAnuttara vaibhAna parantu adholokameM sAtamI naraka jAne aura sarvArtha siddha paimAnake deva, lokabhinna yAne sarva prasanAliko mAne vaha vAta khyAlame rakhanA ki saba deva urva to apane apane paimAnake dhvajA patAkA aura tIryagalokame asaMkhyAte vipa samudra dekhatA hai| tIyeca pAMcendriya jaM. AMgulake asaMkhyAtame bhAga. u0 asaMkhyAte dvipa samudra jaane.| manuSya ja0 AMgu0 asaM0 bhAga u0 sarva loka jAne dekhe aura loka jaise asaMkhyAta khaMDa alokameM bhI jAna sakte hai| parantu vahAM rUpI padArtha na honese mAtra viSaya hI mAnI jAtI hai. (3) saMsthAna-avadhijJAnadvAra jisa kSetrakoM jAnate hai vaha kIsa bhAkArase dekhate yaha kahate hai.nArakitIpAyAke saMsthAna.bhuvanapati pAlAke saMsthAna, vyantara deva Dholake saMsthAna. jyotiSI jhAlarake saMsthAna. bAraha devalokake deva urva mardaiga ke saMsthAna, naugrIvega puSpoMki caMgeroke AkAra, pAMcAnuttara mAnake deva, kuMmArikAke kaMcuke saMsthAna manuSya aura tIryaca aneka saMsthAnase jAnate hai| (4) nArakI devatAomeM avadhijJAna hai use abhyAntara jJAna kahate hai kAraNa vaha parabhavase Ate hai taba jJAna sAthame le ke Ate haiN| tIrthacakoM bAhya jJAna. arthAt vaha utpanna hone ke bAda bhopazama bhASase jJAna hotA hai| manuSyameM dono prakArase jJAna hotA hai abhyAntara jJAna aura bAhyajJAna / / 15) nAraki devatA aura tIryaca pAMcendriyake jJAna hai vaha dezase hotA hai (maryAdA saMyukta ) aura manuSya ke deza aura sarva dono prakArase hotA hai| Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 (6) nAki devatAoMke jJAna hai so avasthIta hai kAraNa vaha bhavapratya jJAna hai aura manuSya tIryacake jJAna tIno prakArakA hai hiyamAna vRddhamAna aura avasthIta / (7) nAraki devatAoke avadhijJAna anugAmi hai yAne nahAM jAte hai vahAM sAthameM calatA hai aura manuSya tIryacame anugAmi anAnugAmi dono prakArase hotA hai| (8: nAraki devatAoMke avadhijJAna apratipAti hai kAraNa yaha bhavapratya hotA hai aura tIyeca pAMcendriyameM pratipAti hai manudhyake dono prakArakA hotA hai pratipAti apratipAti kAraNa manujyameM kevalajhAna bhI hotA hai parama avadhijJAna bhI hotA hai iti sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva sakSama --- - thokaDA nambara 68 - . mUtrazrI bhagavatIjI zataka : u0 2 pAMca jJAnaki labdhi / dvAroMke nAma. jIva, gati, indriya, kAya, sUkSama, paryApti, bhavArthI, bhavasiddhi, saMjJI, labdhi, jJAna, yoga, upayoga, lezyA, kaSAya, veda, AhAra, nANa, kAla, antara. alpAbahutva, jJAnapAMca, matijJAna, dhRtijJAna, avadhijJAna, manaHparyavajJAna, kevalajJAna, tathA ajJAna tIna matiajJAna, zrRtiajJAna, vibhaMgahAna, canhanahAM. bha ho vahA bhajanA, syAt ho syAta na bhI ho syAt kama bhI ho. jahA ni-niyama. nizcaya kara hotA hI hai| Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgatA. 3 manamA 3 niyamA 1 niyamA 3 niyamA 3 niyamA - 2 niyamA 2 niyamA 3 bhajanA 3 bhajanA 1. samucava bIpameM 2. pahalI naraka 10 bhuvanapati bantarameM 1 che naraka jyotiSI 12 devalokanaunIka 4 pAMcAnuttara paimAnameM / 5 pAMca sthAvara asaMhI manuSya meM 6 tIna vaikalendriya asaMjJo tIrya bane / 7 saMjJI tIryaca pAMcendriyameM 8 saMhI manuSyame zrI siddha bhagavAnameM 10 narakagati aura devagatiyoM meM tIryacagatiyoM meM 12 manuSya gatiyoM meM 15 siddhagatiyoM meM 14 sendriya pAMcendriyameM 95 tIna vaikalendriyameM 16 ekendriyameM 17 anendriyameM 2 niyamA 3 bhajanA 5 bhananA 1 niyamA 3 niyamA 2 niyamA 3 bhajanA 1 niyamA 4 bhananA 2 niyamA 0 0 0. / 1 niyamA 3 bhajanA 2 niyamA 2 niyamA 3 bhajanA 2 niyamA 2 niyamA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 niyamA 2 niyamA 3 bhanamA 3 bhajanA 3 niyamA 18 sakAya prasakAyameM 19 pAMca sthAvara kAya meM 20 akAyameM ramiyamA 21 sUkSmameM 22 bAdarameM 5 bhajanA 23 mosUkSmano bAdarameM 1 niyamA 24 prathama naraka 10 bhuvana0 vyantarake aparyAptA | 3 niyamA 25 pAMca naraka 21 devaloka jyotiSIyoke aparyAptA. 3 niyamA 26 pA~cAnuttara vaimAnake aparyAptAmeM 3 niyamA 27 sAtavI narakake aparyAptAmeM 28 pAMca sthAvara asaMhI manu0 aparyA 29 tIna vaikale. asaMhI tIryaca aparyAptA 2 niyamA 30 saMjhI tIryacake aparyAptA '2 niyamA 31 saMjJI manuSyake aparyAptA 3 bhajanA 32 narakase naugrIvaigake paryAptAmeM 3 niyamA 33 pAMcAnuttara vaimAtake paryAptAmeM 3 niyamA 34 pAMca sthAvara tIna vaikalendriya asaMhI tIryaca asaMhI manuSya ke paryAptAmeM 35 saMkSI tIryacake paryAsAmeM 3 bhajanA 3 niyamA 2 niyamA 2 niyamA 2 niyamA 2 niyamA 3 niyamA 2 niyamA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamA 6 bhajanA 5 bhajanA niyamA 5 bhajanA 3 bhajanA . . .. 000 / 3 bhajanA 16 saMhI manuSyake paryAptAmeM 27 nopAlA goaparyAptA 38 naraka aura dava bhavatyAme 39 tIrthaca bhavatyAmeM 40 / manuSya bhavatthAmeM ... 41 abhavatthAmeM 42 "bhavasiddhi jIvoMmeM ... 43 abhavasiddhimeM 44 nobhavya noabhavyameM 45 saMjhI jIvoMmeM 46 asaMjJI jIvoMmeM 17 nosaMjJI noasaMhI 48 jJAnaladdhiyoMmeM 49 jJAnake aladdhiyoMmeM 50 matizruti jJAnake laddhiyoMmeM 51 tassaaladdhiyoMmeM 52 avadhi0 manaH paryavajJAnaladdhiyoMmeM 53 tassa aladdhiyoMmeM 54 kevalajJAnake laddhiyoM meM / 1 niyamA 4 bhajanA 2 niyamA 1 niyamA 5 bhajanA 3 bhajanA / 2 niyamA 3 bhajanA 3 niyamA 4 bhajanA 1 niyamA 4 bhajanA 4 bhajanA 1 niyamA. / 3 bhajanA ... Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 bhajanA 5 bhajanA 0 0 0 6 bhajanA 5 bhajanA 5 bhajanA 3 bhajanA 3 bhajanA 3 niyama 2 niyamA 3 bhajanA w w w 55 tassa aladdhiyoMmeM 56 matizrute ajJAnake laddhiyomeM tassa alakhiyomeM 58 vibhaMga jJAnake lAddhayAmeM 59 tassa aladdhiyAmeM darzanake laddhiyAmeM 61 samyagdarzanake laddhiyAmeM tassa aladdhiyAme 63 mithyA-mizradarzana laddhiyAmeM 64 tassaladdhiyAme 65 cAritra lakriyAmeM 66 tassa aladdhiyAmeM 67 sA. cha. pa. sU0 cAritra laddhiyomeM 68 tassa aladdhiyAmeM 69 yathAkhyAta cA0 laddhiyAmeM tassAladdhiyAmeM 71 cAritrA cAritrake la0 meM 72 tassa aladdhiyAmeM 3 bhajanA 3 bhajanA 3 bhajanA w w 3 bhajanA 5 bhajanA 5 bhajanA 4 bhajanA *4 bhajanA 4 bhajanA 5 bhajanA 4 bhanamA 3 mamanA 5 bhananA 3 bhajamA 3 bhajanA | 000 / 3 bhajanA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ degdeg] mAnA .. '. bhajanA bhajanA . bhajanA 3 bhajanA 3 bhajanA . 75 tassAlariyAmeM , 75 pAThalAdhike laligAmeM 76 asta ahaziyAme 77 paMrita labdhike laDiyA . 78 tassa aladdhiyAmeM 79 bAla paMDita la. la. meM tassa aladdhiyAmeM sendriya. sparzandriyake laliyAmeM 82 tassAladdhiyAmeM 83 bhotrendriyaH cakSu0 ghrANendriya la. meM 84 tassAladdhiyAmeM rasendriyake laddhiyAmeM 86 tassAladdhiyAmeM 87 matyAdi cyAra jJAnameM 88 kevalajJAnameM 89 cakSu acakSudarzameM 90. avadhi darzanameM -VF .. 5 bhajanA 3 bhajanA 5 bhajanA 4 bhajanA 1 niyamA 4 bhajanA 3. niyamA 4 bhajanA ra niyamA 4 bhAnA 1. niyamA 4 bhananA 3 bhajanA 3 bhajanA 2 niyamA 3 bhajanA 2 niyamA 3 bhajanA / 3 niyamA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 kevaladarzanameM 92 sayogI. mana vacana kAyayogame . ayogimeM. sAkAra maNAkaropayoga meM 94 95 salezI zuklalezImeM 96 kRSNAdi pAMca lezyAmeM 97 alezImeM 98 sakaSAyi. krodhamAnamAyAlobhameM 99 akaSAyi meM 100 saveda. stri. puruSa. napuMsaka vedameM 101 avedI meM 102 AhArIka jIvomeM 103 anAhArIka jIvomeM 1. niyamA 5 bhajanA 1 niyamA 5 bhajanA 5 bhajanA 4 bhajanA 1 niyamA 4 bhajanA 5 bhajanA 4 bhajanA 5 bhajanA 5 bhajanA 4 bhajanA 000 3 bhajanA 000 3 bhajanA 3 bhajanA 3 bhajanA 000 3 bhajanA 000 bhajanA 000 3 bhajanA 3 bhajanA pAcoM jJAnaki viSaya thokaDA naM. 64-65-66 meM likhI gaI hai tIna ajJAnaki viSaya saMkSepta se yahAM likhI jAti hai. mati ajJAnake vyAra bheda hai dravyase parigrahIta dravyakoM jAne kSetra se parigrahita kSetrako jAne. kAlase parigrahita kAlako jAne, bhAvase parigrahita bhAvako jAne. zruti ajJAnake bhI isI mAphIka cyAra bheda hai parantu vahAM sAmAnya vizeSa rUpame prarUpaNA kare. evaM vibhaMgajJAnakebhI pyAra bheda hai parantu parigrahitadravyAdiko sAmAnya vizeSa rUpame jAne ora dekhe ( iti ) AW vi Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ETER- RS.NEL ...sAdisAnta.prathama guNasthAna tyAgase mAnAka sAdi hai aura gyArave guNasthAnAdise puna: prathama guNasthAna jAnA jJAnakA anta hai| matijJAna zrutijJAna ki sthiti jaghanya antaramuhurta u0 chAsaTa (66) sAgaropama sAdhika evaM avadhijJAna parantu jaghanya eka samayakA kAlabhI hai. mana:paryava jhAma. ja. eka samaya. u0 dezonapUrvakoDa. kevalajJAnaki sthiti nahI hai kintu sAdi ananta hai. matiajJAna zruti ajJAnake tIna meda hai anAdi ananta. abhavyApekSA, anAdi sAnta, bhavyApekSA sAdisAntaki sthiti ja0 antaramahurta u0 dezona ardhapudgala. vibhaMgahAna, ja. eka samaya u0 tetIsa sAgaropama dezona pUrva koDa adhik| antaradvAra-sajJAnI matijJAnI zrutijJAnI avadhijJAnI manAparyavajJAnIkA antara paDe to ja0 antara muhurta u0 dezona .bAbAgala. kevalajJAnakA antara nahIM hai matiajJAna zrutiajJAna sAdI sAntakA antara na0 antara muhUrta u0 chAsaTa sAgaropama sAdhika. vibhaMgajJAnakA antara ja0 eka samaya u. anaMtakAla yAvat dezona AdhApUdagalaparAvartana / ... alpAbahutvavAra-sarva stoka manaHparyavajJAnI. avadhijJAnI asaMkhyAtaguNe, matijJAnI zrutijJAnI Apasame tUlya aura vizeSAdhika. kevalajJAnI anaMtaguNa sajJAnIvizeSAdhika sarvastoka vi. aMgajhAnI, matiajJAnI zrutiajJAnI Apasame tulya anaMtaguNa samukhyaanAni vishessaadhik| ... .jJAnaparyaSaki alpAbahutva sarvastoka manaHparyaSa jJAnake paryava avavijJAna ke paryava anaMtaguNe. zrutijJAnake paryava ananta guNe matijAnake paryava anaMtaguNe, kevalajJAnake paryava anaMtaguNe // sarvastoka vimaMgavAnake paryava. zrutiajJAnake paryava anaMtaguNe matijJAnake paryava Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 anaMtaguNe | dono sAmila || sarvastoka manaHparyaSa jJAnake paryava. virbhagajJAnake paryaSa anaMtaguNe, avadhijJAnake paryaSa anaMtaguNe, zrutiajJAnake paryaSa anaMtagune, zrutijJAnake paryaSa anaMtaguNe. mati ajJAnake paryava anaMtaguNe. matijJAnake paryava anaMtaguNe. kevala jJAnake paryava anaMtaguNe // itizam / sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam . iti zrI zIghrabodha bhAga 6 ThA samAptam Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA puSpa ne. athazrI zIghrabodha bhAga 7 vAM. thokaDA nambara 66 isa thokaDe meM jIvoM ke prazna likhe jAte hai jIsakoM paDhanese tarkazakti bahuta baDha jAti hai aneka AgamoMkA sUkSmajJAna ki bhI prAptI hotI hai syAvAda rahasyakA bhI jJAna ho jAtA hai aura saMsAra samudrameM aneka prakAraki ApatiyoMse sahaja hI se mukta ho nAtA hai buddhibala itanA to joradAra ho jAtA hai ki isa thokaDekoM upayoga pUrvaka kaNThastha karalene ke bAda kaisA hI prazna kyoM na ho yaha phoran hI samajhame AjAyagA ora syAvAdase uskA uttara bhI vaha ThIka torase de sakegA vAste Apa isa thokaDeko kaNThastha kara anubhava rasakA Annada lijiye / zam 198 jIvoMke bheda. konase konase sthAnapara milate haiM | unoMke nAma ki mArgaNA nice mujaba hai. | narakake 14 bheda. tIryacake 48 bheda. bheda. 0 00 manuSyake3 St . . adholokake kevalImeM nizcaya ekAvatArImeM | tejolezI ekendriyameM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 adhAlA 0 0 0 0 0 0 4 | pRthvIkAyameM mizradRSTi tiryaMcameM urdhvalokaki devImeM narakake paryAptAmeM doyogavAle tIryacameM urdhvaloka nogarbhaja tejolezImeM 10 ekAnta samyagadraSTimeM | vacanayogI cakSuindriyatIryacameM adholokake garbhajameM 13 | vacanayoga tIryacameM 14 | adholoka vacanayogI audArIkaza0 15/ kevalImeM urdhvaloka pAMcendriyatejolezImeM samyagdraSTi ghrANendriyatIpaicameM 18 samyagdraSTi tIryacameM urdhvalokake tejolezImeM 20 mizradRSTigarbhajameM 21 audArIkase vaikriyakaranevAlomeM ekendriyajIvomeM 23 | adholokake mizradRSTimeM >> 0 deg deg m degem deg 22M Nur" 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ur 0 0 0 * 0 0 . 0 6 0. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 deg deg deg - 0 " 0 0 0 0 0 0 0 0 24 | nANendriya tIryacameM 25 | adhokavacana yogIdevoMmeM trasatIryacameM zuklalezI mizradRSTimeM 28 | tIryaca eka saMhananavAloMmeM adholoka trasa audArIkameM | ekAntamithyAtvI tIryecameM | adholoka puruSaveda bhASakameM padmalezImizra dRSTimeM padmalezI vacana yogImeM 34 | urdhvalokake ekAntamithyAtvImeM | avadhidarzana audArIka za0 meM urdhvalokaM ekAnta napuMsakameM 37 | adholoka pAMcendriya napuMsakameM 38 adholokake manayogImeM adholoka ekAnta asaMjJImeM "40 | praudArIka zuklalezImeM 41 zuklalezI samyagdraSTi zrabhASaka 42 zuklalezI vacanayogImeM 43 | urdhvalokake manayogImeM 0 . 0 0 . 0 1 . . . . 0 0 0 0 0 . Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 deg . 0 0 0 . 46 0 0 0 0 0 . 44 | zuklalezI devatAbhomeM 45 | karmabhUmi manuSyoMmeM adholokake vacana yogImeM 47. urdhvalokake zuklalezI avadhijJAna 48 adholoka trasaprabhASaka urdhvaloka zuklalezI avadhidarzana jyotiSIyoMki agatimeM | adholokake zraudArIkameM meM urdhvaloka zukla0 samyagdraSTimeM 53 | adholoka ekAnta napuMsaka vedameM urdhvaloka zuklalezImeM adholoka bAdara napuMsakameM tIryagloka mizradRSTimeM adholoka paryAptAmeM adholoka aparyAptAmeM kRSNalezI mizradRSTimeM | akarmabhUmisaMjJImeM urdhvaloka anAhArImeM 62 | adholoka ekAnta mithyAtvImeM | 63 | adho. urdhvalokake devAmarameM 0 0 0 . . . deg 0 0 0 0 deg Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 . 0 . 0 . 0 . 0 0 . 0 . . 0 . 0 0 / pAlezI samyagdRSTimeM adhologa tejolezyAmeM 66 | padmalesImeM mizradRSTi devatomeM 15 bejolezImizradRSTimeM kuvaloka bAdarasAsvatomeM lokake bhabhASakameM 71 adholoka avadhidarzanameM 12 / tIryaglokake devatApromeM adholokake bAdaramaraNevAlomeM mizrASTinogarbhajameM mokake avadhijJAnameM 76 / urdhvalokake devatAomeM 47 pradho0 cakSuindriyanogarbhajameM urdhva nogarbhaja samyagdraSTimeM udhvaMlokake sAsvatomeM dhAtakikhaMDakA trasameM samyAdraSTi devatoMke paryAptAmeM zuklalezI samyagdraSTimeM 83 | adholoka maraNevAlomeM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 0 m . 0 0 0 0 0 0 0 0 84 | zuklalezI jIvomeM 85 adho0 kRSNalezItrasameM urdhvalokake puruSavedameM | urdhvaloka ghANendriyasamyagdraSTimeM urdhva0 samyagdraSTimeM adho0 cakSuindriyameM manuSya samyagdraSTimeM adholokake ghrANendriyameM urdhva trasamithyAtvImeM adholokake usameM devatAmithyAtvIparyAptAmeM nogarbhajAbhASaka samyagdraSTimeM urdhvalokake pAMcendriyameM adho0 kRSNalezIbAdarameM 18/ dhAtakIkhaMDake pratyeka zarIrameM vacanayogIdevatAomeM 100/ urdhva0 pra0 zarIrIbAdaramithyAtvI 034 0 0 0 0 0 m deg 2m 0 0 0 0 0 0 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - thokaDA naMbara 70 1.1/vacanayogImanuSyameM .. 0 0 10 adholokakenogarnejameM 104 ekAnta mithyA0 sAsvatoMmeM 0 . 0 .. / / 0 . R 0 0 ...... 106 manayogI garnejameM 107 adholokake kRSNalezImeM 105 praudArIka za0 samyagdraSTimeM reso vaikriya0 nogarnejameM 110 madhyaloka bAdara. pra0 zarIrameM 111/ adho0 ke pratyeka zarIrameM 112/ upralokake mithyAtvImeM 1.13 vacanayogIghrANendriyaudArIkameM 114 audArI0 vacanayogImeM 119/ adholokameM 116 manuSyAparyAptA maranevAlomeM 110 kriyAvAdIsamausaraNa amarameM 118 urdhvaloka pratyeka zarIrameM 0 0 0 & m . .... 0 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . FAP 0 4. " 1.0 0 . . . . 0 0 0 0 . 116/ ghANendriya mizrayogasAsvatemeM | 7 | 12 | 1985 120/ ekAnta asaMjJI aparyAptAmeM 121 vibhaMgajJAna maranevAlomeM 122. kRSNalezIvaikraya0 trivedameM 123/ tInazarIrIzraudArIka sAsvatomeM 037, 86 . 124 lavaNasamudrake ghANendriyasAsvatomeM 121/ lavaNasamu0 ke tejolezImeM 126/ maraNevAle garbhaja jIvomeM 127 vaikrayazarIra maranevAlomeM 128 devImeM 126 ekAnta asaMjJI bAdarameM 130/ lavaNasamu0 trasamizrayogImeM 131) manuSya napuMsakavedameM 132 sAsvatA mizrayogIme 133/ manayogI samyagdraSTi asaM. bhavavAlomai 134 bAdara audArIka sAsvatomeM 135 pra0 zarIrI ekAnta asaMjhImeM 136/ tInalezI praudArIzarIrameM 137/ kriyAvAdI asAsvatoMmeM 128 manayogI samyagdraSTimeM 7/5/ 45 81 0 0 . . . ~ 0 ~ 0 0 0 0 . . . 0 m Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . /3/:// 6 m - ..... . . .. . . 0 m 0 0 136] audArIkanorgebhajameM 140 kRSNalezI amarameM 141 avadhidarzana maranevAlomeM 142 pAMcendriya samyak0 maranevAlomeM 143/ ekAntanapuMsaka bAdarameM 144 nogarbheja sAsvatAMmeM 139 aparyAptA samyagdraSTime 146 trasanogarbhaja ekAntamithyA meM 147 lavaNasamudrake prabhASakameM 148 triveda vaikriyazarIrameM 1146/ saMjJI ekAntamithyAtvImeM 150 tIryaglokake vacanayogImeM 151/ tIryagloga pAMcendriyanapuMsakoM .152 tIryaglogapAMcendriyasAsvatoMmeM 153 ekAnta napuMsaka vedameM 194 tejolezIvacanayogI samyak meM 159/ tIrya pra0 zarIrIbAdaraparyAptAmeM | . 196, tIryakvAdara paryAptAmeM 1974 manuSya ekAntamithyAtvI aparyAptAme 158 nogarbhaja ekAntamithyAvAdara meM | 1 |20| 0 - 0 or 0 or o 0 0 r 0 or or Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 156 | tIryak0 pra0 zarIrIparyAptAmeM 160 tI0 kRSNalezIsamyagdraSTimeM 161 tI0 ke paryAmAmeM 162 devatA samyagdra STiyoM meM 162 striveda avadhidarzanameM 164 pra0 zarIrInogarbheja ekAntamithyA 0 1 165 pAMcendriya napuMsakavedameM 166 prabhASaka maranevAlo meM 167 kRSNalezI ghrANendriya vacanayogI 168 kRSNalezI vacanayogImeM 166 tI0 nogarbhejakRSNalezI trasameM 170 tejolezIvacanayogImeM 171 no0 kR0 trasamaranevAloM meM 172 kRSNaNalezI triveda samyak 0 173 tejolezI bhASakameM 174 nogarbhejakRSNale0 paryAptAmeM 175 praudArIka zarIra cyAralezImeM 176 lava0 trasa ekAnta mithyAtvI meM 177 tIrya0 pAMcendriyasamyandraSTimeM 178| tIrya0 cakSuindriya samyandraSTimeM 22 | 101 36 0 18 60 62 0 24 101 36 0 162. 5 30 128. 26 101 | 36 0 G 14 20 131 6 | 35 131 | 3 | 12 101 51 3 13 01 51 16 101 12 5 | 101 64 3 16 101 51 10 6072 8 101 64 3 16 101 51 3 | 172 8 168 0 15 6072 60 72 0 0 0 O 0 0 0 0 ov 0 0 0 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra 176 | tIrtha0 samu0 napuMsaka veda meM 180 tI 0 samyakadraSTi meM 181 nogarbheja cakSu0 samyagdraSTimeM 182 no0 prANendriya samyagdRSTi 183 no0 samyagdRSTimeM 184 mizrayogI devatA vaikriyameM 185 kRSNalezI samyagdraSTimeM 186 nilalezI samyagdraSTimeM 187 prabhASaka manuSya ekasaMsthAnI meM 188 | vibhaMgajJAnI devatAoomeM 186 tIyaM 0 nogarbheja same 160 lavaNasamudrake cakSuindriya meM 161| tIryak0 kRSNalezInogabhaMja meM ghrANendriya meM 162 lavaNa 0 163 samuJcayanapuMsakameM 194 lavaNa 0 trasajIvoMmeM 165 samyagdraSTi vaikiyazarIra meM 166 tejolezI samyagdraSTimeM 167 ekavedIcakSu indriyameM 168 ekAntamithyAsvI prabhASakameM 0 13 13 13 O 0 * 0 0 | 184 186072 6 18 60 72 | 187 14 0 13 18 60 72 6| 162 16.2 162 6. ku 0 0 0 O 0 0 O 0 0 24 168 48131 * 0 188 16 101 72 22 168 0 38 101 52 26 168 0 0 0 0 519 | 162 10 60 66 14 12 101 70 22|117 18 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196| nogarbhejavaikayamizrayogImeM 200 vacanayogItInazarIrImeM 1 thokaDA nambara 71. 50 2011 ekavedI sajIvomeM 202 nogarbheja vibhaMgajJAnI meM 203 | no0 vaikraya mithyAtvImeM 204 ekAnta mithyA 0 tInazarIrImeM 205 ekAnta mithyA0 maranevAlo meM 206 lavaNa samudrakaM bAdara meM 207 manayogI mithyAtvI meM 208 ghaNA bhavavAle avadhijJAna meM 2066 samu0 saMkhyAta kAlake trasamaranevAle 210 ekAntasaMjJI mizrayogI meM 211 tiryakloga ke nogarbhejameM 212 manayogI jIvomeM 213 ekAnta mithyAtvI manuSyameM 214 midhyAtvI vaikaya mizrameM 215 zraudArIka tejolezImeM 216 lavaNasamudra meM 14 14 1 026157 18 30/117 18 18168 m 7 0/184 66 0 01 70 0 188 alice 5.101 94 13 30 160 126 131 11 45 5 147 ja 0 13| 0 38101 72 5101 66 213 0 146 15 176. 0 13 202 48168 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | 10/101/66 9 9 - 1 18101 217/ vacanayogI pAMcendriyameM 218 sa vaikraya mizra 216/ vaikraya mizra 220 vacanayogImeM 221/ acarama bAdara paryAprAmeM 222/ pAMcendriya sAsvatoMmeM 223/ vaikraya mithyAtvImeM 224/ cakSuindriya sAsvatoMmeM 17101/ 99 225/ pra0 zarIrI bAdaraparyAptA 226/ praudArIka aparyAptAmeM 0/ 24202 227/ nogabheMja bAdara abhASakameM 228/ trasa sAsvatoMmeM 226/ pra0 zarIrI paryAptAmeM 230 saudArIka prabhASakameM 231 paryAptAjIvomeM 232/ pAMcendri audArgamizrameM 233/ vaikraya zarIrameM 234 praudArIka mizrayogI ghANendriyameM || 17217 235 praudArIka mizrayogI trasameM || 18210 236/ manuSyaki Agatike nogabheMjameM / 6 3010 1 20101/ 1 1 22/101 0 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 237 audArIka pAMcendriya magnevAlomeM | 0 2.0217 . 238 pra0 zarIrI bAdara sAsvatoMmeM | 531101 99 236/ samyagdraSTi mizrayogImeM 13| 18 60148 240 sAsvate bAdarameM 33/101/ 99 241 praH zarIrI nogarbheja maranevAlomeM 242 vAdaraudArika mizrayogImeM __0 25217 .. 243 audArIka ekAnta mithyAtvImeM 244| tInazarIrI nogarbheja magnevAlomeM 245 samu0 asaMjJI trasameM 246/ pra. zarIrI sAsvatoMmeM 247 avadhidarzanameM 5 30/168 248 tIryak0 pAMcendriya aparyAptAmeM 10202/ 36 246/ tIryak0 cakSuindriyaparyAptAmeM 11/202/ 36 250 bhavyasiddhi sAsvatoMmeM 251/ tIryak0 basa aparyApnAmeM 252 audArIka0 prabhASakameM 253 mizrayogI maranevAloMmeM 254 triveda mizrayoga meM 256/ pAMcendriya ekAntamithyAtvImeM 256/ cakSuindriya ekAnlamithyAtvImeM / 1 6213/ 36 0 0 0 0 . . . 30/131 . - Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M deg 257 ghrANendriya ekAntamithyAtvImeM / 1, 21336 258/ trasa ekAntamithyAtvImeM 256/ dharma devaki Agatike ghrANendriyameM | 5/ 24/131/ 99 260/ pAMcendriya tInazarIrI samyak0 meM | 13/ 10 75/162 261 kRSNalezI prasAsvatoMmeM 1/202/ 51 262/ puruSavedI samyagdRSTimeM 10/60/162 263 pra. zarIrI samuccaya asaMjJImeM 1/39/172/ 51 264 tIryak0 kuSNalezI strivedameM 10202 52 265 audArIka zarIra maranevAloMmeM 48217 266/ pAMcendriya kRSNa 0 anAhArImeM 267 cakSuindriya kRSNa0 anAhArImeM ekadRSTi trasakAyameM 269/ tIryak0 kRSNa trasa maranevAloMmeM ___0 26217 26 270 bAdara ekAntamithyAtvImeM 1) 20213/ 36 manuSyaki Agatike mithyAtvImeM 6, 40131] 94 manuSyaki Agatike pra0 zarIrImeM nilalezI ekAntamithyAtvImeM __0 30213) 30 274/ kRSNalezI ekAntamithyAtvImeM / 1 3021330 kriyAvAdI samausaraNameM 13/ 10/ 90162 276/ manuSyaki AgatimeM 268 27 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or or or. o r . 277 cyAra lezIyAvAloMmeM 0/3/172102 278 tIryak0 bAdara abhASakameM 02521736 276/ cakSuindriya samyak ghaNebhakvAlomeM 13 | 280/ pAMcendriya samyakadRSTimeM 281 catuindriya samyagdRSTimeM 282 ghrANendriya samyagdRSTimeM 283/ trasakAya samyagdRSTimeM 284/ tIryaklogake puruSavedameM 285/ cakSuindriya eka saMsthAna praudArIkameM . 286 ghANendriya eka saMsthAna zraudAgakameM 0 | 13 287 tIryak0 tejolezImeM 288 tIna zarIrI manuSyoM 289 basa eka saMsthAna praudArIko 260/ eka dRSTivAle jIvomeM 261/ tIryak0 kRSNAlezI maranevAlomeM 262/ ja0 anna0 u0 do sAgage. eka saMsthAna marane0| 2 |38185 263/ cakSuindriya kRSNAlezI magnevAlomeM 3 | 22 217/51 264/ nogarbhanaki zrAgatike kRSNa trasameM 0/26 217 295 ghANendriya kRSNA0 magnevAlomeM / 3 24 21751 . U M 9 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 296| ekAnta saMjJImeM 297 sa kRSNalezI maranevAlo meM 7 298 pAMcendri paryAptA eka saMsthAnI meM 299 cakSundri paryAptA eka saMsthAnI meM 7 300 striveda eka saMsthAnI meM 301 | eka saMsthAnI dArIka bAdarameM 302 ghrANendriyeka saMsthAnI carma marane 0 303 manuSyameM 304 nogarbheja pAMcendriya mizrayogI 305 samya0 zrAgati kRSNa 0 bAdara meM 306 tIryaku prANendriya mizra yogImeM 307 tIrya trasa mizrayogImeM thokaDA nambara 72. 308 sAsvatA mithyAtvImeM 309 samya0 zrAgati eka saMsthAnI trasameM 310 praudArIka tInazarIrI ekasaMsthAnI meM 13 3 26 117.51 150 ee 99 6 18799 311 praudArIka eka saMsthAnI meM 312 nogajaka pragati kRSNa 0 0 0 0 28 273 7 14 18794 0 X 0 7 7 p 0303 14 5 101 184 3 34 217 51 17 217 73 0 18 217 72 0 | 172 128 0 520294 16 18799 37 273 | 0 38 273 O 0 0 tIna zarIrI 0 43 217.52 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 6 313/ prasAsvatomeM A20266 314| kRSNalezI strIvedameM 315 pra0 tIna zarIrI kRSNa0 maranevAlome 3 316 trasAnAhArI acarmameM 20294 317 nogarbheja ghrANendriya mithyA meM 318 zrotendriya aparyAptAmeM 202/ 99 316 kRSNalezI maranevAlomeM 48 217 320 tIna zarIrI strIvedameM 187128 321/ usa aparyAptAmeM |13 20299 322, bAdarAnAhArI acarmameM 323| noga:ja pAMcendriyameM 10 101168 324 tIna zarIrI trasa mithyA0 mare 21 202/94 326/ audArIka cakSuindriyameM 326 mithyA0 eka saMsthAnI maranevAlomeM 325 nogarbheja ghrANendriyameM 328/ bAdara abhASaka acamameM 326 audArIka trasame 330 audArIka ekAnta bhavadhAraNI deha .. 331/ nogarbhaja bAdara mithyA0 meM 14 | 332/ trasa ekAnta saMkhyAkAlakisthini . vAlomeM | 24 202 66 8 0 0 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 baindriya e0 saM0 sthi0meM / 720207 99 334 tIryak0 adholokaki strioM | 0 10202/122 336/ ghANendriya e0 saM0 sthi0 meM ! 722207 99 336 kAramAma trasameM ___7 13217/68 330 nogameja pra0 zarIrI pracarmameM 338 prabhASaka pracarmameM | 7 39202 94 que tIrya ke maranevAlomeM | 048/21774 310/ nogala bAdara tInazarIrImeM 14/ 27101118 341) praudArIka bAdarameM prAgendriya mithyA0 maranevAloM meM momezyAvAle jIvoMmeM 34 // sa mamvA0 maranevAloMmeM 2621564 341/ tInazarIrI mithyA0 marane0 meM | v42202 64 346, pra0 zarIrI ja0 antaramuhUrta u016 sAgaropamaki sthitike magnevAloMmeM | / 5 44217 80 347 manAhArIka jIvoMmeM 524217 34 bAdara prabhASakameM 421217 66 ) jasa maranevAloMmeM 350/ gogarbheja tInazarIrImeM 14 37101/168 15 praudArIka zarIrameM 1 24217 94 .. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 9 9 9 .0 00 352 ja0 anta0 3017 sA0 marane meM 6 4621181 353/ nogarbhajaki gatike trasa tInazarIrImeM 2 21228/102 394| mithya0 ekAntasaMkhyA0 sthitimeM | 355/ tIryak lo0 pAMcendriya ekasaMsthAnimeM | 10/273/ 72 356, bAdara mithyA0 maranevAloMmeM ... 7 38217 397 samyA0 zrAgatika bAdarameM 7 34217 358 abhAvaka jIvomeM 359/ tIrya0 nANendriya ekasaMsthAnI 14273 360/ urdhva tIya0 puruSavedameM 362 tIrya0 trasa ekasaMsthAnImeM 362 pra. zarIrI mithyA0 maranevAloMmeM 363/ samya0 zrAgatimeM 364 noga jaki gatika bAdara tInaza0 meM 2/ 32228/102 365 ja0 anta029 sA0 sthi0 mara meM : 48217 63 366 mithyA0 maranevAloMmeM 74821761 367/ pra. zarIrI maranevAloMmeM 744217 368 puruSa ekasaMsthA0 ghaNAbhavavAloMmeM | | 017219 366/ adho0 tIrya cakSu0 mizrayogI | 14 1621712 370/ kRSNale0 saMkhya0 sthitivAloM meM 371/ samuccaya magnevAloM meM Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172/ tIrya0 kRSNa tIna zarIrI bAdara0 0 32288 52 373/ tIrya0 bAdara eka saMsthAMnImeM 0 28273/ 72 2040 sI0 bAdarakRSNa ekAnta.... . bhavadhAraNI deha | 3 32288 51 37 tIrya pAMcendriya kRSNalezI | | 20303 52 376 eka saMsthAnI mizrayogI pAMcendriya TER anerIyAmeM | 0 1987184 37 tIryaH cakSu0 kRSNalezImeM 22303 52 78 bhujapuraki gatike pAMce tIna zarIrI 410202162 tIrya, ghrANendriya kRSNalezImeM | 024303/ 52 puSa tIna zarIrI acarmameM 5187188 28/tIya trasa kRSNalezImeM 26303 52 282 tIryaH tIna zarIra kRSNalezImeM 04228852 383 tIrya eka saMsthAnI meM 384saMjhI eka saMsthAnImeM 14/0172/168 186 nogabha'jaki gatikA bAdarameM 2 38/243/102 66 urdhva tIrya ekAnta bhavadhAraNI deha pAMcendriyazracarma 20288 78 287 urdhva tIryake trasa mithyA0 ekAnta .. . bhavadhAraNI dehameM | 0 21288 78 . Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. | 187198 . .m.. . | 14| 5187/188 388 adho0 tIrya. ekAnta bhavadhAraNI / / / . deha bAdarameM | 7 3228861 386/ saMjJI abhavya tIna zarI0 atIryacameM 14 0587188 390 puruSaveda tIna zarIrImeM 391 pAMcendriya kRSNa * eka saMsthAnImeM | 10273102 392/ tIrya0 bAdara tIna zarIrImeM 32288 72 393, tIrya0 bAdara kRSNalezImeM 394/ saMjJI abhavya tIna zarIrImeM 395 tIrya0 pAMcendriyameM 396 urdhva0 tIrya0 ekAnta bhavadhAraNI deha pAMcendriya 0/ 20288 397 tIryaH cakSuindriyameM 22303 72 398 adho0 tIrya0 e0 bhavadhAraNI deha 7 4228861 399/ tIrya0 ghANendriyameM 024303 400/ abhanya puruSavedameM 01.202188 thokaDA nambara 73. 401) tIrya0 trasa jIvoMmeM 0 26303 72 402 tIrya0 tIna zarIrImeM 0 42288 72 403 tIrya0 kRSNalezImeM ___0 48303 52 404 samu0 saMjJI asaM0 bhavavAle atIryacameM | 14| 0202186 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 405) umpurakI gatikA cakSu0 mizra yogI | 10 | 16 | 217/162 406 urapuraki gatikA ghrANendriya mizrayogI meM -407 bA0 pra0 kRSNa 0 eka saMsthAnI me 408 tI ekAnta chadamasthameM 406 bAdarakRSNa0 eka saMsthAnimeM puru tIrtha pra0 zarIrI bAdarameM 412 triki gatike saMjJI mithyA0 meM 113 prazasta lezyAme 44. saMdhI midhyAtvImeM 415 pra0 zarIrI kRSNa 0 eka saMsthA 0 416 aprazastalezI tIna zarIrI bAdara eka saMsthAnI meM 417 strIki gati kRSNa 0 ekasaMsthAnI 418 pra0 bAdara ekasaMsthAna ekAnta bhava dhAraNIdeha 416 kRSNalezyA eka saMsthAnI meM 420 mizra yogIbAdara ekAnta saMyama meM 421 straki gati prazastalezI pra0 10 6 17 217 162 26 273 102 4828872 6 28 273 102 0 10 202 198 0 36 303 72 12 10 202 188 13 202168 10 202 188 34 273 102 O 0 14 6 14 4 7 6 14 27273 102 38 273 102 25 273 113 38 273 102 20 202 184 zarIra eka saMsthAnimeM |12| 34/273 | 102 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 422 | striki gatike saMjJImeM 423 pra0 zarIrI mizra yogI ekAnta zrasaMyama meM 424 samucayasaMjJI meM 425 mizrayogi ekAnta prapaJcarakANI meM 426 | kRSNalezI bAdara pra0 tIna zarIrImeM 427 prazastalezI eka saMsthAnI meM 428 kRSNa vAdara tIna zarIrImeM 426 | kRSNa bA0 ekAnta saMyamameM 430 stri0 gatike trasa mizra0 ghA bhavavAlo me 431 stri0 gatike trasa mi0 meM 432 samizrayogi saMkhyA 0 bhavavAlo me 433 trasamizra yogimeM 434 kR0 pra0 tIna zarIrImeM 435 mizrayogI bAdara mithyA 0 meM 436 bAdara tIna zarIrI prazastalezI 437 bAda 0 ekAnta apaca 0 prazastalezI 438 kRSNa0 tIna zarIrI 439 | kR0 ekAnta apacakkhANI meM 12.10/202/198 14 14 14 6 14 6 6 23 202 184 20 202 198 25 202 184 30 288 102 38 273 102 32 288 102 33 288 102 12 12 14 14 6) 38288|102 14 25 217 179 18 217 183 18 217 184 18 217 183 18217 184 14 14 6 6 43 288/106 12 288 101 33 288 102 42/288 1984 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S ain. '' 440 minayoga bAdarameM | 14 25217184 441| adho. tIryak0ke cakSu tIna zarI0| 14| 17288122 442 pra0 tIna zarIrI aprazastalezI | 14 38288102 443 pra0 mizrayogI |14| 28/217/184 144 pra0 ekAnta bhavadhAraNI deha ghaNA ___ bhavavAlomeM | 7 38288111 446 adho. tIrya. tIna zarIrI trasa mizrayogameM | 14 21288122 446/aprazasta lezyA tIna zarIrImeM / 14, 42288/102 447 ekAnta asaMyama aprazastalezI 14 43/288102 ekAnta bhavadhAraNI deha ghaNA . bhavavAlomeM | 742288111 446/li gatike ekAnta bhava0 deha | 642288113 450 bhavasiddhi ekAnta bhava0 deha 542/288113 451 urapuraki gati kRSNa pra0 tIna zarIrameM | 244303/102 452 bhujapuraki gati, adho0 tIryaH pra0 tIna zarIrI 4 38288122 si0 gati kR0 pra0 zarIrI 444303/102 454. urva tIryaH ekAnta chada0 . * pAMce0 ghaNA bhavameM | 0 20288146 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 457 cakSu0 meM 455/ kRSNa pra. zarIrameM 456/ adho0 tIrya0 tInazarIrIbAdara 14 32288 122 aprazastalezI bAdarameM 14 38303/102 458/ urdhva tIrya0 ekAnta chana / - rararara 8 456/ urdhva0 tIya0 ke ekasaMsthAnImeM __0 381273/148 460/ urdhva tIrya0 ekAnta chada0 ghrANeindriyameM 24288148 461adho0 tIrya ke cakSuindriyameM | 14) 223 03/122 462/ adho0 tIrya0 bAdara ekAnta chada meM ] 14 38288122 463/ adho0 tIya0 ghANendriyame 14 24303/122 464 stri0 gatike adho0 tIrya0 tIna zarIgemeM 12 42288122 465/ a. tIrya ke trasame / 14/ 26/303/122 466/ adho0 tIrya ke tIna zarIrIme | 14 42288/122 467 aprazastalezyAmeM 468/ urdhva tIrya0 tIna zarIrIbAdarame 0 32288148 466/ urdhva tIrya0 ekAnta asaMyama bAdarameM 0| 33288148 470/ agho0 tIya0 ekAnta chada0 tri0 gatime | 12| 48288122 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 471 | urdhva0 tirya0 ke pAMcedriyameM 472 pradho0 tirya0 ekAnta chadmasthameM 473 urdhva 0 tirya0 ke cakSuindriyameM 474 urdhva 0 tirya0 ke ekAntadma0 bAdarameM 475 u0 tIrtha0 bhAgondriyameM urdhva0 tIrya * tIna zarIrI ghaNA bhavavAlo meM 477 0 tIrya trasameM 478 urdhva0 tIrya 0 tIna zarIrImeM urdhva tIrya * ekAnta saMyamameM ekAnta chadma0 pra0 zarIrI meM 481 khi0 gatike pradho0 tIrya0 pra0 "" 482 urdhva 0 tIrya 0 ekAnta jha0 0 | 20/303/148 14 48288|122 22 303148 ghaNA bhavavAlo meM 483 adho0 tIrya0 pra0 zarIrImeM 184 urdhva0 tIrya 0 ekAnta bujha0 meM stri gatike dho0 tIrya0 meM 486 mujapuraki gatike tIna zarIrI bAdarameM 0 38|288148 0 24 303 148 0 0 0 zarIrI meM 12 44 303 122 0 14 42288146 26 303 148 42288148 43288|148 0 44288 148 48|288146 44 303 122 48288148 12 48303 122 412288 162 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 487 adho0 tIrya0 lokameM | 14 48/303/122 488 khecaraki gatike tIna zarIrI bAdarame 632288/162 489/ urdhva tIya0 ke bAdarameM 38303148 490 copadAka gatike tIna za0 bAdameM | 832288/162 461/ khecaraki ganike pAMcendriyameM 20/303/162 492 urapuraki bhatike nIna za0 bAdarameM | 10| 32288/162 493/ urdhva tIrya0 pra0 zarIrI ghaNA bhavavAlome 044303146 494/ khecaraki gatike pra0 tIna zarIrameM 6 38288162 466/ urdhva tIrya0 ke pra0 zagarImeM __0 44303148 466/ bhujapuraki gatike tIna zarIgameM 497 khecaraki gatika trasameM 6 26303/162 468 khecaraki gatika tIna zarIgmeM 6 42288162 466/ urdhva tIrya0 meM 500/ copadaki gatike tIna zarIrameM | 842288162 thokaDA nambara 74. 501/ trasa eka saMsthAnImeM 14, 16273166 502 urapuraki gatike tIna zarIrameM 503 tiryacaki gatike ghANendriyameM / 14. 24303 162 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VERSIL 5.04 khecaraki gatike ekAnta chada0 / 6 48ra88/162 tIryacaki gatike trasameM 14 26303162 506, saMjhI tIryacaki gatike tInazarIrameM | 14| 42288/162 500 antaradvipake paryAptAke aladdhiyoMmeM 14 48247168 506 urapuraki gatike ekAnta sakaSAyameM 10 482881.62 to copadaki gatike pra0 zarIrI bAdarameM 8 36/303/162 paNi gatike ekAnta saMyogimeM 12 48288/162 sa mayIna pra0 zarIrI bAdarameM | 14| 26272/198 512 tIryacaki gatike ekAnta saMyogimeM | 14 48288/162 eka saMsthAnI mithyAtvImeM | 14| 38273/188 madhya jIvoMke sparzanevAle ekAnta chada0 catu0 | 14) 22288 160 515 tIryacaNi gatike bAdarameM 12/ 38303/162 516/ ma. jIvoMke bheda spa0 ekAnta | chada0 ghANendri0 | 14 24288/190 510ni0 gati eka saMsthAni pra0 / zarIrImeM | 12 34243198 se pAMcendriyameM ekAnta chada0 ghaNebhava0 14 20288196 16 cAindriya ekAnta asaMyamameM / 14, 17288/198 pAMcendriya ekAnta sakaSAyameM / 1420288198 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 521/ ekasaMsthAnI ghaNA bhavavAlomeM 14/ 38273/196 522 ekAnta sakaSAya cakSu0 14 22280/198 523/ ekasaMsthAnImeM 14 38273/198 524) ekAnta sakaSAya ghANe0 meM 14 24288/198 521/ pAMcendriya mithyAtvImeM 14 20303/188 526/ ekAnta sakaSAya trasameM 14 26288198 125 tIryacaki gatimeM 14 48303/162 526 ekAnta chada0 bA0 mithyA0 14 38288188 5 26/ tri gatike trasa mithyA0 | 12/ 26/303/188 530/ tInazarIrI pra0 ghaNA bhavavAlomeM | 14| 38288196 531/ stri. gati pAMce0 saMkhyA bhava0 12 20303196 532/ tInazarIrI bAdarameM 14 32288198 ekAnta asaMyama bAdarameM 33/288168 534/ ekAnta chada0 abhavya pra0 zarIrI | 536/ pAcendriya jIvomeM 14 20303/168 stri0 gatike bA0 ekAnta sakaSAya0 12 38/28.168 khi0 gatike ghrANendriyameM 12 24303,168. 538 ekAnta chada0 bAdarameM 14 38/288168 539 ghANendriyameM 540/ ni. gatike tInazarIrImeM | 12 42288168 13 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 141 sa jIvomeM 141 26/303/198 512/ tIna zarIrI ekAnta chana. 14 42288/198 543, ekAnta asaMyamameM 14 43288/198 544 pra0 za0 ekAnta chA0 545 samya0 tIryacake aladdhiyAmeM 146 ekAnta chA0 ghaNe bhavavAlomeM | 14, 48288/166 li. gatike pra0 sa0 mithyA0 / | 12/ 44303188 14| 48288/198 .546/ mithyA0pra0 zarIrImeM 14| 44303188 150 samya0 nArakike aladdhiyA 1 48303/168 vi0 gatike mithyA0 meM . 553 ekendriya paryAptake aladdhiyA | 14| 37303/168 553, mithyAtvImeM / 14 48303/188 554/ nau grIvaigake paryAptake aladdhiyA 555 jIvoMke madhyabheda sparzanevAlomeM | 14 463 03/160 596/ naraka paryAptAke aladdhiyoMmeM 197 ni0 gatike pra0 zarIrImeM 12 44303/198 NG sIyeca pAMcendriya vaikrayake ala0 | 14 43/303/168 556 pratyeka zarIrImeM 14 44303168 | tejolezI ekendriyake ala0 / 14 45303/19.. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 561 ghaNe bhavavAle jIvomeM | 14|48303166 162 ekendriya vaikrayaza0 aladdhiyA | 14|47303168 563/ saba saMsArI jIvomeM | kaTora rU8 sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saJcam Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokaDA nambara 76. konase konase boloMmeM kItane kItane jIvoMke bheda mIlate hai vaha antima koSTameM samuccaya jIvoM ke bheda ke aMka rakhe gaye hai bAda kramazaH cyAroM koSTame naraka, tIryaca, manuSya, devatAoM ke alaga alaga jIvoM ke bheda rakhe gaye hai isa yokaDe koM kaNThastha karanevAloMko zAtroM kA bAdha aura tarkabuddhi sahaja meM prApta ho sakegA. ki konasI mArgaNA kItane jIvoMke bheda mIlate hai usa mArgaNAkA nAma. narakake 14 bheda. 303 bheda. ___98 bheda. 1 samuccaya jIvoMmeM jIvoMke bheda 2 narakagatimeM tIryacagatimeM 4 manuSyagatimeM devagatimeM 6 tIrthacaNImeM 7 manuSyaNImeM devImeM saindriyajIvomeM 10 ekendriyajIvomeM / beindriya teindriya coridriyameM | * zarA2 . 02 12 pAMcendriya jIvomeM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . . . . . ..... 13 aneMdriya (kevalI) 14 zrotraMdriya jIvomeM 15/ cakSuindriyameM 16 ghANendriya 17/ rasendriyameM 18 sparzendriyameM 19 zrotrendriyakA aladdhiyAmeM 20 cakSuindriyakA aladdhiyAmeM 21 ghANendriyakA aladdhiyAmeM 22 rasendriyakA alakhiyAmeM 23. sparzandriyakA alakhiyAmeM 25 sakAyajIvoMmeM 25/ pRthvI, apa, teu, vAyukAyameM .26 vanaspatikAyameM 27 sakAyame 28 sayogi--kAyayogimeM 29 manayogimeM 30 vacanayogimeM 31 audArIkakAyayoga 32 audArIkamizrakAyayoga 13 vakrayakAyayoga 34 vaikrayamizrakAyayoga 35 AhArIkakAyayoga 36 AhArIkamizrakAyayoga . . .. . 0 .. 0 .. . 0 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 . . . . . . 37 kAramaNakAyayoga 38 ayogime 11 savedIjIvomeM 40 viveSAlomeM ra puruSadhedavAlomeM 2 napuMsakavedavAlomeM avedIjIvomeM " ekadavAlejIvomeM dovevAlejIvomeM n/tImadhedavAlejIvomeM sakapAyi, krodha, mAna mAyA lomameM 1448303 198 18 akavAyime 19 salezIjIvoMmeM 50 kRSNanilakApotalezImeM 51 tejasalezImeM 12 pAlezImeM 53 zuklalezImeM 5 // ekalezyAvAlejIvomeM 15 dolezyASAlejIyome 16 tInalezyAvAlomeM 57 cyAralezyAvAlomeM 58 pAMcalezyAvAlomeM 59 lezyAvAlomeM | 30/ . . . 0 0 0 0 0 0 0 . Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --- - wmment 60/ ekalIkRSNalezyAma 61 pakalInilalezyAma 62 ekalIkApatilezyAmeM 63 ekalI tejasalezyAma 64 ekalI panalezyAma 65/ ekalI zuklalezyAmeM 66/ alezI jIvomeM 67 samyaktvadRSTimeM 68 mithyAdRSTimeM 69/ mizradRSTimeM 70. ekaddaSTivAle jIvoMme 71/ doyadRSTivAle jIvomeM 72 tInadRSTivAle jIvomeM 73/ sAsvAdana samyaktvameM kSopazama samyaktvameM 75/ bhAyaka samyaktvame 76. upazama samyaktvame 77 vaidIka samyaktvame 78 cakSudarzanameM 79 avakSudarzanameM 80 avadhidarzanameM 81 kevaladarzanameM 82 samuccayajJAnI matizrutijJAnImeM | 13/18 83 avadhijJAnImeM 14 22 90 1262 283 3. 162 210 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . 6 6 6 6 84 manaparyavajJAna kevala jJAnameM / 0 0 | 15 85 samu0 ajJAna mati0 zrutiajJAna | 14 | 86 vibhaMga jJAnameM 87 saMyati0 sA0 sU0 yathA. chedopasthAH pari0 9 asaMyatimeM 90 saMyatAsaMyatimeM 95 sAkAramanAkAropayomameM AhArIko o glaar`aar'ii 94 bhASakameM e amaandhrss 96/ paratameM aparatameM 97 oparata no aparatameM 10 paryAptA jIvoMme 19/ aparyAptAmeM 100 noparyAptA noaparyAptA 10 sUkSma jIvomeM 102 bAdara jIvomeM 103, nosUkSma nobAdara 104 saMjhI jIvomeM 105/ asaMhI jIvomeM 106 nosajhI moasaMhI 107 bhavya jIvomeM | 14 | 48 303 198 - - . . 6 6 . . . Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 abhavyajIvomeM 109 nobhavya no abhavyameM 110 caramajIvomeM 111/ acaramajIvoM meM 192 garbhaja jIvoMmeM 193/ nogarbhaja jIvoMme 194/ bharatakSetrake jIvoMme 115/ mahA videhakSetrameM 116, jaMbudvipakSetrameM 117 lavaNasamudrameM 118 dhAtakI khaMDameM 119 puSkarAI dvipameM 120/ aDhAidvipameM 121 asaMkhyAtavipa samudrameM 122 kIsI sthAnaki polArame 123 lokare carmAntame 124 siddhakSetrameM 125 zrIsiddha bhagavAnameM // sevaM bhaMte se bhaMte tameSa sabam / / hai iti zrI zIghrabodha bhAga 7 vAM samAptam. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIratnaprabhasUrIzvarasadgurubhyo namaH // zIghrabodha jAga jvaaN| thokaDA naM. 77 zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 1. (yogoM kI alpA bahutva ). saMsArI jIvoM ke caude bheda hai-jaise sukSma ekendri ke do meMda paryAptA, aparyAptA, bAdara ekendri ke do bheda paryAptA, aparyAptA evaM bendri, terindri, corindri, sannIpaMcendri aura asapicendri ke do do bheda paryAptA aparyAptA karake 14 bheda huve / ___jIva ke Atma pradezoM se adhyavasAya utpanna hote hai aura yaha zubhAzubha karake do prakArake hai| ina adhyavasAyoM kI preraNA se jIva pudgaloMko grahaNa karake praNamAte hai use pariNAma kahate hai vaha sUkSma hai aura pariNAmoM kI preraNA se lezyA hotI hai aura lezyA kI preraNA se mana vacana kAyA ke yoga vyApAra hote hai jise yoga kahate hai| yoga do prakAra ke hote hai| (1) jaghanya yoga (2) utkRSTa yoga / upara jo 14 bheda jIvoMke kahe hai uname jaghanya aura utkRSTa yoga kI taratamatA hai usI ko alpAbahutva karake nIce batalAte hai: (1) sabase stoka sUkSmapakendrike aparyAptAkA jaghanyayoga. (2.) bAdara ekendri ke aparyAptA kA jaghanya yoga asaM0 guNA. (3) berindri ke , " " Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 .. 4 terindri ke , (5 caurindri ke (6) asannI paMcendri ke ,, (7) sannI paMcendri ke , (8) sukSma ekendri ke paryAptAkA (9) bAbara ekendri ke , (10) sukSma pakendri ke aparyAptA kA utkRSTa (11) bAdara ekendri ke , (12) sukSma ekendri ke paryAptA kA (13) bAdara ekendri ke ,, ,, (14) berindri ke paryAptA kA jaghanya0 ,,, (15) terindri ke (16) caurindri ke (17) asannI paMcendri ke ,, (18) sannI paMcendri ke 119) berindri ke aparyAptA (20) terindri ke (21) caurindrike (22) asannI paMcendri ke ,, (23) sannI paMcendri ke (24) berindri ke paryAptA kA (25) terindri ke (26) corindri ke , (27) asannI paMcendri ke , (28) sannI paMcendri ke , sevabhaMte sevabhate tameva saccam / utkRSTa." Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 thokaDA naM0 78 [ zrI bhagavatI sUtra za0 25-OM0 1 ]. jIvoMke yogoM kI taratamatA dekhane ke liye yaha thokaDA khUba dIrghadRSTile vicAra karane yogya hai / prathama samaya ke utpanna huve do nArakI ke nairIyA kyA sama yoga vAle hai yA viSama yogaSAle hai ? syAt sama yoga vAle hai syAt viSama yoga vAle hai| kyoMki prathama samaya ke utpanna huve nArakI ke nerIyoM ke yoga AhArIka se aNAhArIka aura aNAhArIka se AhArIka ke paraspara syAt nyUna hai, syAt adhika hai aura syAt barAbara bhI hai / yadyapi nyuna ho to asaMkhyAtabhAga, saMkhyAta bhAga, saMkhyAtaguNa, asaMkhyAtaguNa nyUna ho sakate hai aura agara adhika ho to isI taraha asaMkhyAtabhAga, saMkhyAtabhAga, saMkhyAtaguNa, asaMkhyAtaguNa, adhika hote hai aura yadi barAbara ho to donoM ke yoga tulya hote hai / yathA: ( 1 ) eka samaya kA AhArIka hai parantu mIMDaka gatI karake AyA hai aura dUsarA jIva bhI eka samaya kA AhArIka hai parantu IlakA gato karake AyA hai| ina donoM ke yoga asaMkhyAta bhAga, nyUnAdhika / ( 2 ) eka jIva eka samaya kA AhArIka hai aura mIMDaka gatI se AyA hai tathA dUsarA jIva do samaya kA AhArIka hai parantu eka kA gatI karake AyA hai| ina donoM ke yoga saMkhyAta bhAga nyUnAdhika hai / ( 3 ) eka jIva eka samaya kA AhArIka hai aura mIMDaka gavI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karake AyA hai dUsarA eka samayakA ahArIka aNAhArI hai parantu eka vaMkA gatI karake AyA hai| inake yoga saMkhyAtaguNa nyUnAdhika hai / ( 4 ) eka jIva eka samaya kA AhArIka mIMDaka gatI karake AyA hai aura dUsarA do samaya kA aNAhArIka do samaya kI kA gatI karake AyA hai| ina donoM ke yogoM meM asaMkhyAtaguNa myUnAdhikapane hai / jaise nAra kI kaho usI mAphaka zeSa bhuvanapati 10 sthAvara 5, vikalendri 3, tIrthaca paMcendri 1, manuSya 1, vyantara 1, kyotiSI 1, vaimAnika 1, evaM cauvIsa daMDaka bhI samajha lenA / vizeSa vistAra guru mahArAja kI upAsanA kara prAptI karanA cAhiye iti / sevate sevate tameva sacam | thokar3A naM0 76 ( zrI bhagavatI sUtra za0 25 - u0 1. ) ( yogoM kI alpAvahutva ). yoga 15 hai yathA ( 4 manakA ) satya manayoga, asatya mana yoga, mizra manayoga aura vyavahAra manayoga | ( 4 vacana kA ) satya vacanayoga, asatya vacanayoga, mitra vacanayoga aura vyavahAra vacanayoga | ( 7 kAya kA ) audArIka kAyayoga, audAroka mizra kAyayoga, vaikriya kAyayoga, vaikriya mizra kAyayoga, AhArika kAyayoga, AhArIka mizra kAya yoga aura kArmaNa kAya. yoga | evaM 15 / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga ke sthAna asaMkhyAte haiM parantu yahAM samAmyatA se 15 hI ko prahaNa kara pratyeka ke do do bheda mapanya aura utaSTa karake 30 boloM kI alpAbahutva kahI hai yathAH (1) sabase stoka kArmaNa kA maganya yoga. (2) audArIka ke mitra kA madhanya yoga asa0 guNA. (3) kriya ke " " " / (5) audArIka kAmadhanya yAga . ,, .. (5) vaikriya kA : (6) kArmaNa kA utkRSTa yoga , (7) AhArIka ke mizra kA jaghanya yoga,, , (8) AhArIka ke mizra kA utkRSTa yoga, (9) audArIka ke mizra kA aura vaikrIya ke mitra kA uskRSTa yoma paraspara tulya aura meM bola sebhasa. syAta guNA. (10) vyavahAra manakA jaghanya yoga asa0 guNA. (11) AhArIka kA , , , (12) tIna mana ke aura cAra bacana ke jaghanya yoga paraspara tulya aura 11 vA bola se asaMkhyAta guNA. (13) mAhArIka kA utkRSTa yoga asaMkhyAta guNA. (15) bhaudArIkakAya yoga, vaikrIya kAyayoga, cAra manakA aura cAra vacana kA evaM 10 kA utakRSTa yoga paraspara tulya aura 113 gola se asaM guNA // iti // sevaMbhaMte sevaMbhaMte tameva saccam // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - thokar3A naM0 80.. (zrIM bhagavatI sUtra za0 25-u0 2.) (dravya ). dravya do prakAra ke hai / jIva dravya aura ajIva dravya / jIva anya kyA saMkhyAtA hai ? asaMkhyAtA hai yA anamtA hai ? saMkhyAtA, asaMkhyAtA nahI kintu anantA hai kyoMki joSa anantA hai isI vAste jIva dravya bhI anantA hai| . ___ ajIva dravya kyA saMkhyAte, asaMkhyAte yA anante haiM? saMkhyAte, asaMkhyAte nahIM kintu anante haiM kyoMki ajIva dravya pAMca hai| dharmAstikAya, adharmAstikAya asaMkhyAta prdeshiihai| AkAza aura pugala ke anante pradeza hai aura kAla vartamAna eka samaya hai, bhUta, bhaviSyApekSA anante samaya hai isa vAste ajIva dravya anantA hai| ... jIva dravya ajIva dravya ke kAma Ate hai, yA ajIva dravya jIva dravyake kAma Ate hai? jIva dravya ajIva dravya ke kAma nahIM Ate hai kintu ajIva dravya jIva dravyake kAma Ate hai kyoMki jIva ajIva dravya ko grahaNa karake 14 boloM utpanna karate hai yathA-audArIka zarIra, vaikriya zarIra, AhArIka zarIra, tejasa zarIra, kAmaNa zarIra, bhorendrIya, cakSurindrIya, ghrANendrIya, rasendrIya, sparzandrIya. mana yoga, vacana yoga, kAya yoga, zvAsozvAsa, evaM caudA / ___ajIva dravya ke nArakI kA nerIyA kAma meM Ate hai yA majIva dravya nArakI ke nerIye ke kAma Ate hai ? ajIva dravya ke nArako kAma meM nahIM Ate hai parantu nArakI ke ajIva dravya kAma Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 meM Ate hai| yAvat grahaNa karake 12 bola nipajAve audArIka zarIra, AhArIka zarIra barDa ke isI mAphaka 13 daMDaka devatAoM kA bho samajha lenA aura pRthvIkAya ajIva dravya ko prahaNa karake bola nipajAve / 3 zarIra, 1 sparzendrI, 1 kAya yoga, 1 zvAso. zvAsa / isI taraha apakAya teukAya aura vanaspatikAya bhI samajha lenA tathA vAyukAya meM 7 bola kahanA yAne vaikriya zarIra adhika kahanA aura beintrI meM 8 bola zarIra indrI 2 yoga 1 aura zvAsozvAsa / terindrI meM 9 Sola / indhI eka vaSI bANendrI parva 9corindrIme 10 / indrI ekabadhI cakSu / tiyeca cantrI meM 13 bola zarIra 4 indrI 5 yoga 3 aura zvAsozvAsa va 15 aura manuSya meM sampUrNa 14 bola utpanna kare / iti| . sebhaMte sevaMbhaMte tameva saccam / thokaDA naM081 (zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0-2.) (sthinAsthita ). he bhagavAn ! jIva audArika zarIrapaNe jo pudgala prahaNa karate haiM ve kyA "ThiyA" sthita-yAne akampa pudgala grahaNa kareM gA" achiyA" kampAyamAna pudgala grahaNa kare! gautama ! akaMpa pula bhI le aura kaMpAyamAna pudgala bhI le. yadi sthita pudgala le soyA dravya se le, kSetra se le, kAla se le yA bhAvase le ! agara anya se le to ananta pradezI. kSetra se asaMkhyAta pradeza avagAthA, pAsa se eka samaya do tIna yAvat asaMkhyAta samaya kI sthitI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 kA, Ava se 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 8 sparzaSAle pu0 ko leve, agara varNa kA leve to eka guNa kAlA do tIna yAvat ananta guNa - kAlA kA leve parva 13 bola varNAdi 20 bola meM lagAne se bhAva ke 260 bhAMgA, aura sparza kiyA huSA 1, avagAcA 2, aNantara avagAhA 3, aNuvA 4, vAdara 5, urdhvadizIkA 6, adhodizIkA 7, tIrthamadizIkA 8, AdhikA 9, madhyakA 10, antakA 11, aNupUrvI 12, saviSaya 13, nirvyAghAta 6 dizA vyAghAtAzrIya svAt 'tIna dizI vyAra dizI pAMca dizI 14, evaM dravyakA 1, kSetrakA 1, kAlakA 12, bhASakA 260, aura sparzAdi 14, kula 288 bola kA pula audArika zarIra paNe grahaNa kare evaM vaikriya, AhArika parantu niyamA che dizIkA leve, kAraNa dono zarIra prasanAlI meM hai, aura tejasa zarIra kI vyAkhyA audArIka zarIra mAphika karanA tathA kArmaNa zarIra pyAra sparzavAle honese 52 bola kama karane se dravyAdi 236 bolakA pudgala grahaNa kare, jIva zrotrendrIya paNe 288 boloM vaikiya zarIra kI mAphika niyamA che dizi kA pudgala grahaNa kare parva cakSu, ghANa, rasendrI bhI samajhanA, sparzendrI audArika zarIra kI mAphika samajhanA / mana bacana paNe kArmaNa zarIra ki mAphika caupharasI punala grahaNa kre| parantu asanAlI meM hone se niyamA che dizI kA pula grahaNa kare aura kAyayoga tathA zvAsozvAsa audArIka zarIra ke mAphika 288 bolakA pudgala grahaNa kare, vyAghAtAdhIva 3-4-5 dizI kA aura nirvyAghAta AzrIya niyamA 6 dizIkA pu0 grahaNa kare, iti / samucaya jIva upara caudA ( 6 zarIra, 5 indrIya 3 yoga, 1 zvAsozvAsa ) bola kahA isI ko aba pratyeka daMDaka para lagAte haiN| nArakI, devatAo meM 12 bola pAve ( AhArIka audArIka Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 varjake ) samuccayavat boloM kA pudgala grahaNa kare parantu niyamA che dizI kA smjhnaa| " pRthvI, apa, teu aura vanaspati meM 6 bola (zarIra, 3 indriya, kAya 1 zvAsozvAsa 1) pAve aura samubhayavata boloM kA pudgala grahaNa kare, parantu dizI meM syAt 3-4-5 dizI nirvyApAta niyamA 6 dizI kA pugala le evaM vAyukAya parantu kriya zarIra adhika hai, aura vaikriya zarIra punala niyamA cha dizI kA leve| berindrI meM 8 terindro meM 9 caurindrI meM 10 sarva samuccayavat samajhanA parantu niyamA che dizI kA pudgala prahaNa kre|| tiryaca paMcendriya 13 bola ( AhAraka parja ke ) aura manuSya me 14 bola pAve | sarvAdhikAra samuzcayavat 288 bola kA pula grahaNa kare. parantu niyamA che dizI kA le kyoMki 19 daMDakoM ke mIyoM kevala sanAlI meM hI hote hai isaliye niyamA che dizI kA pudgala prahaNa kare zeSa 5 daMDaka sthAvaroM ko sarva loka meM hai vAste syAt 3-4-5 dizIkA pu0 le| yaha lokake anta AbhIya hai| isa thokaDe ko dhyAna pUrvaka vicaaro| sevaMbhaMte sevabhate tameva saccam / thokar3A naM0 82.. . - [zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 3.] .. (saMsthAna ). . .. saMsthAna-AkRtI ko kahate hai jisake do bheda hai jIva Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAna samacaurasAdi che bheda aura ajIva saMsthAna parimaMDalAdi ke bheda hai| yahAM para ajIva saMsthAna ke bheda likhate haiM-(1) parimaMDala saMsthAna jo pyUDI ke AkAra hotA hai (2) vaha saMsthAna gola lA ke AkAra (3) prasa-siMghore ke AkAra (4) corasa cokIke AkAra (5) Ayatana lambA AkAra (6) avasthita inapAMcoM se viparIta ho / parimaMDala saMsthAna ke dravya kyA saMkhyAte, asaMkhyAte yA anante hai? saMkhyAte, asaMkhyAte nahIM kintu anante hai evaM yAvat anvasthAtAdi cheoM saMsthAna ke dravya anante haiN| parimaMDala saMsthAna ke pradeza kyA saMkhyAte, asaMkhyAte, yA anante hai ? saMkhyAte asaMkhyAte nahIM kintu anante haiN| yAvat anvasthAtAdi cheoM saMsthAna ke kahanA / aba ina chaoM saMsthAnoM kI dravyApekSA alpAbahutva kahate hai: (1) saba se thoDA parimaMDala saMsthAna ke dravya. (2) baTTa saMsthAna ke dravya saMkhyAta guNA. (3) caurasa saMsthAna ke dravya saMkhyAta guNA. (4) asa saMsthAna ke dravya saMkhyAta guNA. (5) Ayatana saMsthAna ke dravya saMkhyAta guNA. / 6 ) anvasthita saMsthAna ke dravya asaMkhyAta guNA. pradezApekSA saMsthAnoM kI alpAbahutva bhI isI mAphika samajha lenA / aba dravya pradezApekSA donoMkI zAmila alpAbahutva kahate haiM-(1) saba se thoDA parimaMDala saMsthAna kA dravya (2) paTa dravya saM0 guNA0 (3) caurasa dravya tai0 guNA0 / 4) prasa brampa saM0 guNA0 (5) Ayatana dravya saM* guNA0 ( 6 ) anvasthita dravya asaM0 guNA0 (7) parimaMDala pradeza asaM0 guNA0 (8) yA pradeza saM0 guNA. (9), caurasa pradeza saM0 guNA0 (10) pasa Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeza meM0 guNA0 (11) Ayatana pradeza saM0 gu0 (12) anya sthita pradeza asaM0 guNA iti| sevabhaMte sevabhate tameva saccam / thokar3A naM0 83. [zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 3.] ( saMsthAna.) saMsthAna pAMca prakAra ke hote haiM-yathA parimaMDala va prasa. paurasa. Ayatana parimaMDala saMsthAna kyA saMkhyAte, asaMkhyAte 'pA amaMte hai ? saMkhyAte, asaMkhyAte nahIM kintu anante hai evaM bApat Ayatana saMsthAna bhI khnaa| ratnaprabhA nArakI meM parimaMDala saMsthAna anante hai, evaM yAvat mAyatana saMsthAna bhI anante hai, isI taraha 7 nArakI, 12 devaloka, 9 preSeka, 5 anuttara thaimAna aura siddhazilA, pRthvI evaM 35 poloM meM pAMcoM saMsthAna anante anante hai, paiMtIsa ko pAMca guNA karane se 175 bhAgA huvaa|| eka yavamadhya parimaMDala saMsthAname dUsare parimaMDala saMsthAna kitane hai ? anante hai evaM yAvat Ayatana saMsthAna bhI ananta kahanA, isI taraha eka yavamadhya parimaMDala kI mAphika zeSa pahAdi cAroM saMsthAnoM kI vyAkhyA karanI eka saMsthAna meM dUsare pAMco saMsthAna anante hai isaliye pA~cako pAMcakA guNa karanese 25 pola huve, pUrvavat narakAdi 35boloMme 25-25 bola pAve evaM kula 875 bhAMgA huvA aura 175pahilIkA saba milake 105 bhAMgA huvaa| sevaMbhaMte sevaMbhaMte saccam / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokar3A naM0 84. (zrI bhagavatI sUtra za0 25-u03) (saMsthAna ). pudagala paramANu ke ekatrita hone se ajIva kA saMsthAna (AkAra ) banatA hai usI kA savistAra varNana kareMge ki kitane 2 paramANu ikaTThe hone se kauna 2 se saMsthAnakI utpatti hotI hai! parimaMDala saMsthAna ke do bheda hote hai, paratara aura dhana / mo paratara parimarala saMsthAna hai vaha jaghanya se jaghanya 20 pradeza kA hotA hai aura avagAhanA bhI 20 AkAza pradeza kI hotI hai| utkRSTa ananta pradezI aura asaMkhyAta AkAza pradeza avagAhI hotA hai aura dhana parimaMDala saMsthAna jaghanya 50 pradezI aura 40 AkAza pradeza avagAhI hotA hai, aura utkRSTa ananta pradezI asaMkhyAte AkAza pradeza avagAhate hai, zeSa yaMtra se samajhanAH / saMsthAna paratara. ghana. uja pradezI jama pradezI uja pradezI jama pradezI caurasa, mAyata, 15 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 * noTa-mAyatana kA tIsarA bheda zreNI hai una ke una pradezI pradezI hai tuma pradezI 2 pradezI haiN| jaghanya nitane pradeza kA saMsthAna hotA hai utanAhI AkAza pradeza avagAhatA hai aura utkRSTa pradeza saba saMsthAna ananta pradezI hai aura asaMkhyAtA AkAza pradeza avagAhate haiM / iti / sevabhate sevabhaMte tameva saccam / thokaDA naM. 85. zrI bhagavatI sUtra za0 18-u0 4. (jummA) loka meM jo jIva ajIva padArtha haiM vaha dravya aura pradezA. pekSA kitane 2 haiM unakI giNatI karane ke liye yaha saMkhyAgAMdhI hai| ___gotama svAmI bhagavAna se pUchate haiM ki he bhagavAna ! jummA kitane prakAra ke haiM ? gautama! cAra prakAra ke hai. yathA-kurajummA, tehagA lummA, dAvarajummA, aura kalaugA jummaa| jaise kisI eka rAsI meM se cAra ghAra nikAlane para zeSa 4 bace use kuDajummA karate haiN| isI taraha cAra 2nikAlane huve zeSa bace use ugA jummA kahate haiN| agara cAra 2 nikAlane para zeSa 2 bare to dAyarajummA, kahate haiM aura eka bace to kalaugA jummA, jAte haiN| nArakI ke meriyA kyA kuTajummA hai, yAvat kalaunA hammA hai? japanya pade kurajummA, utkRSTa pade teugA, madhyama pade saroM bhAMnA paaye|isii taraha 10 bhuvanapatI 1 tIca paMvedI, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 manuSya, 1 vyaMtara, 1 jyotiSI aura dhaimAnika evaM 16 daraka samajha lenA / pRthvIkAya jaghanya pade kurajummA, utkRSTa pade vApara tummA aura madhyama pahecAroM mAMgA paaye| isI tarA apa, teja, bAyu, berindrI, terindrI aura caurindrI bhIsamajha lenA banaspati madhanya uskRSTa pade apadA madhyama pade cAroM bhAMgA pAye evaM sira bhagavAna bhI samajhanA. panara daraka kI zrI ( manuSya 1, toryaca 1, devatA 11) madhanya utkRSTa pade kuDa jummA, aura madhyama pade cAroM bhaaNgaa| sevabhaMte sevaMbhaMte tameva sacam. thokar3A naM0 86. (zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 3.) ( saMsthAna jummA ) he bhagavAn ! eka parimaMDala saMsthAna dravyApekSA kyA kurahammA hai yAvat kalaugA jummA hai ? gautama ! kalaugA jummA hai, zeSa kurajummAdi tIna bola nahIM paaye| evaM baTTa, prasa, caurasa aura Ayatana bhI samajhanA kyoMki eka dravyakA prazna hai isa liye kalaugA jummA hI hove / ghaNA parimaMDala saMsthAna ke praznottara meM pahile isake do bheda batAye haiM samucaya (sarva) aura alaga alg| samupama bhASIya parimaMDala saMsthAna kIsI samaya kuDalummA hai yAvat sthAt kalaugA hai aura alaga alaga kI apekSA se kIsI bhI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 samaya pUcho eka kalauga jummA milegA zeSa 3 bAla nahIM, e. paha, prasa, caurasa aura Ayatana bhI samajha lenaa|| he bhagavan ! eka parimaMDala saMsthAna ke pradeza kyA kucha jummA hai yAvat kalaugA hai ? gautama ! syAt kuDajummA hai pAvat syAt kalaugA jummA hai / ghaNA parimaMDala kI pucchA samucaya kI apekSA syAt kuDajhummA hai yAvat syAt kalayuga gummA hai aura alaga alaga kI apekSA kuDalummA bhI ghaNA pAvat kalayugA bhI ghaNA evaM, baTTa, prasa, caurasa aura Ayatana bhI khnaa| he bhagavan ! kSetrApekSA eka parimaMDala saMsthAna kyA kura hummA pradeza kSetra avagAya hai yAvat kalayuga jummA pradeza kSetra avagAha hai ? gautama ! kuDajummA pradeza avagAha hai, zeSa 3 pola nahIM evaM eka baTTa saMsthAna syAt kuDajummA, teugA aura kalayugA pradeza avagAna hai| dAdhara jummA nahIM, aura eka trasa saMsthAna syAt kuDajummA, teugA, aura dAvarajummA pradeza abagAma hai, zeSa kalayugA nahIM, aura caurasa saMsthAna syAt kuDajhummA, teugA kalayugA pradeza avagAha hai| dAvara jummA nahIM aura Ayatana saMsthAna. syAt kuDajummA, teugA. kSavarajummA aSagAyA hai, kalayugA nhiiN| ghaNA parimaMDala saMsthAnakI pRcchA--samucaya AzrIya kukhajummA pradeza avagAhma hai, evaM zeSa ghaNA cAra saMsthAnoM kI apekSA bhI kuDajummA pradeza avagAhA hai kAraNa pAMcoM saMsthAna pUrNa loka vyApta hai so loka kuDajummA pradezI hai aura alaga 2 paNA parimaMDala saMsthAnoM kI apekSA ghaNA kuDajummA, pradeza * avagAya hai| ghaNA baTTa saMsthAna alaga 2 kI apekSA ghaNA kuDajummA, ghaNA taugA, ghaNA kalayugA pradeza avagAba hai| ghaNA prasa Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAna alaga 2 kI apekSA ghaNA kuDajummA, ghaNA teugA, ghaNA dAvarajummA pradeza avagAha hai| ghaNA caurasa saMsthAna alaga 2 kI apekSA (bavat ) ghaNA kukhajummA, teugA, kalayuga pradeza avagAhA hai, aura alaga 2 ghaNA Ayatana saMsthAna ghaNA kuDajhummA pradeza yAvat ghaNA kalayugA pradeza avagAhA hai| he bhagavAn ! eka parimaMDala saMsthAna kAlApekSA kyA kurajummA samayakI sthitivAlA hai ? yAvat kalayugA samayakI sthitivAlA hai.1 gautama syAt kuDajummA samayakI sthitivAlA hai evaM yAvat syAt kalayugA samayakI sthitivAlA hai| isI taraha vaTTa, prasa, caurasa aura Ayatana saMsthAna bhI cAroM boloMke samayakI sthitivAlA kahanA / ghaNA parimaMDala saMsthAnako pRcchA, samuccaya AzrIya syAt kuDajummA, evaM yAvat syAt kalayugA samayakI sthitike kahane aura alaga 2 kI apekSA bhI isI taraha ghaNA kuDajummA yAvat ghaNA kalayugA samayakI sthitikA khnaa| evaM zeSa vaTTa, basa, caurasa aura AyatanakI bhI vyAkhyA parima Dalavat krnii| he bhagavAn eka parimaMDala saMsthAna bhAvAzrIya kAlA guNake paryavApekSA kyA kuDajammA hai ? yAvata kalayugA hai? gautama! syAt kuDajummA yAvat kalayugA hai| evaM yAvat Ayatana saMsthAna bhI smjhnaa| ghaNA parimaMDala maMsthAnakI pRcchA, samuAyAdhIya syAt kuDajummA yAvat syAt kalayugA hai, aura alaga 2 apekSA ghaNA kuDajummA hai yAvat ghaNA kalayugA hai khnaa| pacaM yAvat Ayatana saMsthAna bhI khnaa| yaha eka kAle varNakI apekSA kahA hai| isI taraha 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 8 sparzako pAMcoM saMsthAnoM kaha denA // iti // ||sevN bhaMte sevaM bhaMte tameva sabam / / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 thokaDA naM0 87 [zrI bhagavatI sUtra za0 25-30 3.] ( zreNI ) AkAza pradezakI paMktiko zreNI kahate hai / gautamasvAmI anarase prazna karate hai ki he bhagavAn! samucaya AkAza prade zakI dravyApekSA zreNI kyA saMkhyAtI, asaMkhyAtI, yA anantI hai ? gautama ! saMkhyAtI, asaMkhyAtI nahIM kintu anantI hai| isI taraha pUrvAdi che dizIkI bhI kaha denA / evaM samucayavat ratararaat bhI zreNI samajhanA ( anantI hai ) / vyApekSA lokAkAzake zreNIkI pRcchA ? gautama / saMkhyAtI nahIM, anamtI nahIM kintu asaMkhyAtI hai / isI taraha che dizI bhI samajhanA / pradezApekSA samucaya AkAza pradezake zreNIkI pRcchA ! gautama ! saMkhyAtI asaMkhyAtI nahIM kintu anantI hai, pavaM pUrvAdi se dizIkI bhI kahanA / pradezApekSA lokAkAzake zreNIkI pRcchA ? gautama ! syAt saMkhyAtI, syAt asaMkhyAtI hai paraMtu anantI nahIM, evaM pUrvAhi cAra dizI kahanA, paraMtu uMcI nIcI kevala asaMkhyAtI hai| pradezApekSA AlokAkAza ke zreNIkI pRcchA ! gautama, syAt saMkhyAtI, asaMkhyAtI anantI hai / paraMtu pUrvAdi cAra dizImeM frent anantI hai, uMcI nIcImeM tInoM bola pAve / # * lokAlokameM syAt saMkhyAtI zreNI kahanekA kAraNa yaha hai ki lokake nta loka aura lokakA khUNA hai vahAMpara saMkhyAttA AkAza pradeza lokAlokakI apekSA hai isI vAste saMkhyAtI zreNI kahI / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samuccaya zreNI kyA sAdi sAnta hai (1) sAdi ananta hai, (2) anAdi sAnta hai, (3) yA anAdi ananta hai ? (4) gautama! anAdi ananta hai zeSa tIna bhAMgA nahIM, isI taraha pUrvAdi che dizI bhI samajha lenaa| lokAkAzake zreNIkI pRcchA? gautama! sAdi sAnta hai. zeSa tIna bhAMgA nahIM evaM che dizI bhI samajha lenaa| alokAkAzake zreNIko pucchA, gautama! syAt sAdi sAnta yAvat anAdi ananta cAroM bhAMgA pAve yathA(1) sAdi sAnta-lokako vyaaghaatmeN| (2) sAdi ananta-lokake anta meM alokakI Adi hai paraMtu phira anta nhiiN| (3) anAdi sAnta-alAka anAdi hai paraMtu lokake pAsameM anta hai| (4) anAdi ananta-jahAM lAkakA vyAghAta na paDe vhaaN| pUrva pazcima aura uttara dakSiNa dizI sAdI sAnta dharja denA tathA uMcI nIcI dizI pUrvavat cAroM bhAMgA pAve / he bhagavAn ! dravyApekSA zreNI kyA kuDajummA hai ? yAvat kalayugA hai ? gautama! kuDajummA hai, zeSa tIna bhAMgA nahIM, evaM yAvat che dizIme kahanA, isI taraha dravyApekSA lokAkAzakI zreNI bhI samajha lenA, yAvat che dizIkI vyAkhyA kara denA evaM alokAkAzakI bhI vyAkhyA krnaa| __ pradezApekSA AkAza zreNIkI pRcchA, gautama! kuDajummA haizeSa tIna mAMgA nahIM evaM che dishii| __pradezApekSA lokAkAzake zreNIko pRcchA, gautama! syAt kuDajummA hai syAt dAyarajummA hai zeSa do bhAMgA nahIM, evaM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 paMpAdi cAra dizI, aura urva adho dizI apekSA kuDajummA hai zeSa tIna mAMgA nhiiN| pradezApekSA alokAkAzake zreNIkI pRcchA, gautama! syAt khajummA yAvat syAt kalayugA hai, evaM che dizI parantu uMcI gIcI vizImeM kalayugA varjake zeSa 3 bhAMgA kahanA / zreNI: sAta prakArakI hai ( 1 ) Rju ( sIdhI ), (2) eka kA, (3) do baMkA, (4) eka khUNAvAlI, (5) do khUNAvAlI, (6) cakavAla, (7 ) ardha cakravAla ( sthApanA ) / - AML L 0 he bhagavAn ! jIva anuzreNI ( sama) gati kare yA vizreNI (viSama ) 1 gautama! anuzreNI gatI kare paraMtu vizreNI gati nahIM kare isI tarAmArakAdi 24 daMDakoMke jIva samajha lenA, evaM paramANu pudagala bhI anuzreNI kare, vizreNI nahIM kare, bipradebhI yAvat ananta pradezI bhI anuzreNI kare vizreNI na kre|iti / // sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam // thokaDA naM. 88 [zrI bhagavatI sutra za0 25-u0 4 ] (dravya) ... dravya che prakArake -dharmAstikAya, adharmAstikAya, bhAkAzAstikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya aura kAla / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 he bhagavAn ! dharmAstikAya dravyApekSA kyA kuDajummA hai yAvat kalayugA hai ? gautama ! kalayugA hai zeSa tIna bola nahIM, kyoMki dharmAstikAya dravyApekSA eka hI hai evaM adharmAstikAya aura AkAzAstikAya bhI samajha lenA / vyApekSA jIvakI pRcchA. gautama | kuDajummA hai zeSa tIna bola nahIM pavaM kAla bhI / sourpekSA pudgalAstikAyakI pRcchA. gautama ! syAt kuDajummA yAvat syAt kalayugA cAroM bola pAve / he bhagavAn ! pradezApekSA dharmAstikAya kyA kuDajummA hai yAvat kalayugA hai ? gautama ! kuDajummA hai zeSa tIna bola nahIM. evaM adharmAstikAyAdi cheoM dravya pradezApekSA kuDajummA hai / SaT dravyoMkI dravyApekSA alpAvaddutva (1) dharmAstikAya, adharmAstikAya aura AkAzAstikAya, pra. vyApekSA paraspara tulya aura sabase stoka hai| (2) jIva dravya ananta guNA (3) pudgala dravya ananta guNA aura (4) kAla dravya ananta guNA / SaT dravyoMkI pradezApekSA alpA bahutva- (1) dharmAdharmAstikAya ke pradeza paraspara tulya aura sabase stoka hai| ( 2 ) jIvoMke pradeza ananta gu0 / ( 3 ) pudgala pradeza ananta guNA / 4 ) kAla pra0 ananta gu0 / ( 5 ) AkAzake pradeza ananta guNe / ekeka dravyakI dravya aura pradezApekSA alpAbahuva (1) dharmAstikAya dravya apekSA stoka hai dharmAstikAya pradeza asaMkhyAta guNA / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) adharmAsti dravya apekSA stoka, tasya pradeza bhasaMkhyAta guNa evaM nIva aura pudgala kii| alpA0 samajhanA. (3) AkAzAsti0 dravya apekSA stoka, tasya pradeza ananta guNA aura kAla kI alpAbahutva nhii| SaT dravya ke dravya aura pradezoM kI alpA.(1) dharmAsti0 adharmAsti0 aura AkAzAstikAya ke dravya paraspara tulya aura saba se stoka / (2) dharmAdharmAstikAya ke pradeza paraspara tulya asaMkhyAta guNA / (3) nISa dravya ananta guNA / (4) tasya pradeza asaMkhyAta gunnaa| (5) pudUgala dravya anaMta gunnaa| 6) tasya pradeza asaMkhyAta gunnaa| (7) kAla dravya ananta guNA / (9) AkAza pradeza ananta guNA / he bhagavAn ! dharmAstikAya avagAhI huI hai ? (gautama ) hAM avagAhI hai, to kyA saMkhyAtA, asaMkhyAtA yA anantA pradeza aSagAhA hai ? saMkhyAtA aura anantA nahI kintu asaMkhyAtA pradeza avagAhA hai, yadhapi asaMkhyAtA pradeza avagAhA hai to vaha kurajummA hai, yA yAvat kalayugA hai ? (gautama , kuDajummA hai zeSa tIna bola nahIM evaM adharmAstiH AkAzAsti0 jIvAsti. pudagalAsti aura kAla kI bhI vyAkhyA karanI ke kevala kuDajummA pradeza avagAdha hai, zeSa tIna bola nhiiN| - ratnaprabhA nArakIkI pRcchA ? gautama ) kuDajummA pradeza avamAya hai, zeSa 3 bola nahIM, isI taraha 7 nArakI, 12 devaloka, 9 praiveka, 5 anuttara vaimAna 1 siddhazilA aura loka ye 35 boloM kI vyAkhyA karanI ke eka kuDajummA pradeza avagAma hai zeSa nhiiN| sevabhaMte sevaMbhaMte tameva saccam / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 thokar3A naM0 86 zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 4. ( jIvoM kA pramANa 0 ) isa thokaDe meM saba jIvoM ko jummA rAsI kara ke dravya kSetra, kAla, aura bhASAzrIya batAyeMge / (1) nIva dravya pramANa / he bhagavAn ! eka jIva dravyApekSA kyA kuDajummA yA kalayugA hai ? ( gautama ) kalayugA hai, kyoMki eka jAvAzrIya prazna hai isa lie evaM 24 daMDaka aura siddha ke bhI eka jIvAzrIya kalayugA hI kahanA / ghaNA jIvoM kI apekSA kyA kuDajummA hai ? yAvat kalayugA hai ? ( gautama ) ghaNA jIvoM kI gaNatI kA do bheda hai eka samucaya dUsarA alaga 2, jisa meM samucaya ko apekSA to kuDajummA hai, zeSa 3 bhAMgA nahIM aura alaga 2 kI apekSA kalayugA hai zeSa 3 bhAMgA nahIM / ghaNA nArakI kI pRcchA ? ( gautama ) samucayApekSA syAta kuDajummA yAvat syAt kalayugA hai aura alaga 2 kI apekSA kalayugA hai zeSa 3 bola nahIM, evaM 24 daMDaka aura siddha bhI samajalenA / ( 2 ) jIva pradeza pramANa. he bhagavAn ! pradezApekSA eka jIva kyA kuDajummA hai yAvat kalayugA hai ! ( gautama ) pradeza do prakAra ke hai, eka jIva pradeza Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88. aura dUsarA zarIra pradeza, jisameM jIva pradeza to kukhajummA hai zeSa 3 bhAMgA nahIM, aura zarIra pradeza syAt kuDajummA hai yAvat kalayugA hai evaM 24 daMDaka bhI samajanA / eka siddha ke pradeza kI pRcchA ? (gautama) zarIra pradeza nahIM hai, aura jIva pradeza apekSA kuDajummA hai, zeSa nahIM. ghaNA jIvoM ke pradezAzrIya pRcchA ? (gautama) jIvoM apekSA samucaya kaho yA alaga 2 kaho kuDajummA pradeza hai, zeSa3 bhAMga nahIM aura zarIrApekSA samu0 syAt kuDajummA yAvat kalayugA / aura alaga 2 apekSA kuDajummA bhI yAvat kalayugA bhI ghaNA / evaM narakAdi 24 daMDakoM meM bhI smjlenaa| ___ ghaNA siddhoM kI pRcchA ? ( gautama ) zarIra pradeza nahI hai, aura jIvoMke pradezApekSA samucaya aura alaga 2 meM saba ThikANe kuDajummA pradeza kahanAM zeSa 3 bhAMgA nhiiN| (3) kSetrApekSA pramANa. .. he bhagavAn ! samucaya eka jIva kyA kuDajummA pradeza avagAhya hai yArat kalayuga pradeza avagAhya hai ? (gautama) syAt phuDajummA pradeza avagAya hai yAvat syAt kalayugA pradeza avagAya hai, evaM 24 daMDakoM aura siddha kI bhI vyAkhyA krnii| ghaNA jIva kI pRcchA ? ( gautama ) samucaya to kuDajummA pradeza avagAhya hai, kyoMki jIva sarva loka meM hai aura lokAkAza kuDajummA pradezI hai, asaga 2 kI apekSA ghaNA kuDajummA pradeza avagAdha hai, yAvata dhaNA phalayugA pradeza avagAhA hai| .. ghaNA nArakI kI pRcchA ? ( gautama ) samucaya syAt kuDasummA yAvat syAt kalayugA pradeza avagAhA hai aura alaga 2 kI apekSA ghaNA kuDajummA yAvat ghaNA kalayugA pradeza avagAva Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 hai evaM ekendrI varja ke yAvat vaimAnika aura siddhoMkI vyAkhyA karanI aura ekendrIya samucaya jIvavat kahanA / (4) kAlApekSA pramANa. he bhagavAn ! samucaya eka jIva kyA kuDajummA samaya sthiti vAlA hai yAvat kalayugA samaya kI sthiti vAlA hai ? ( gautama ) kuDajummA sthitIvAlA hai, kyoMki kAla kA samaya kuDajummA hai aura jIva saba kAla meM zAzvatA hai| eka nArakI ke neriye kI pRcchA! (gautama) syAt kura jummA yAvan kalayugA samaya kI sthiti kA hai evaM 24 daMDaka aura siddha samucaya jIva kI mAphika smjhnaa| ghaNA jIva kI pRcchA! ( gautama ) samucaya aura alaga 2 kuDajummA samaya kI sthiti vAle hai zeSa bola nahIM / ghaNA nArakI kI pRcchA! (gautama) samucaya syAt kura jummA yAvat kalayugA samaya kI sthiti vAle hai aura alaga 2 apekSA kuDajummA ghaNA yAvat ghaNA kalayugA samaya kI sthiti vAle hai evaM 24 daMDakoM aura siddha samucayavat / (5) bhAvApekSApramANa, he bhagavAn ! samucaya eka jIva kAlA guNa paryAyApekSA kyA kuDajummA yAvat kalayugA hai ? ( gautama ) jIva, pradezAzrIya varNAdi nahIM hai, aura zarIra pradezApekSA syAt kuDajummA yAvat syAt kalayugA paryAya vAlA hai, evaM 24 daMDakoM aura siddhoM ke zarIra nhiiN| samucaya ghaNA jIva kI pRcchA! (gautama) jIvoM ke prade. zoMpekSA varNAdi nahIM hai aura zarIrApekSA syAt kuDajummA yAvat kalayugA paryAya vAle hai, evaM 24 daMDakoM bhA samajha lenA aura Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAle varNa kI vyAkhyA ke mAphika zeSa varNa 5 gaMdha, 2 rasa, 5 sparza ATha evaM 20 boloM kI vyAkhyA samajha lenaa| (6) jJAnaparyaHvApekSA pramANa.. he bhagavAn ! samucaya eka jIva matijJAna kI paryAyApekSA kyA kurajummA hai, yAvat kalayugA hai ? (gautama) syAt kuDa summA yAvat syAt kalayugA hai, evaM ekendrIya parja ke zeSa 19 raMDakoM samajha lenaa| ekendrIya meM matijJAna nahIM hai ora isI taraha ghaNA jIvoMpekSA samucaya aura alaga 2 kI vyAkhyA bhI karadenI, evaM zrutajJAna bhI samajhanA aura avadhIjJAna kI vyAkhyA bhI isI taraha karadenA parantu 19 daMDaka kI jagaha 16 daMDaka kAnA kyoMki pAMca sthAvara ke sivAya tIna vikalendrI meM bhI avadhIjJAna nahIM hotA hai aura manaH paryava jJAna kI bhI vyAkhyA bhatijJAnayat karanI parantu manuSya daMDaka sivAya anya daMDaka meM manaH paryava jJAna nahIM hai, isa liye eka hI daMDaka khnaa| kevala jJAna kI pRcchA ? ( gautama) kuDa jummA paryAya hai zeSa tIna bola nahIM evaM ghaNA jIva samucaya aura alaga 2 kI bhI vyAkhyA krdenii| ___mati ajJAna, zruta ajJAna meM 24 daMDaka aura vibhaMga jJAna me 16 daMDaka cakSudarzana meM 17 daMDaka, ayakSudarzana meM 24 daMDaka aura avadhI darzana meM 16 daMDaka ina sabakI vyAkhyA matijJAnavat samajhanI, aura kevala darzana kevalajJAnakI mAphika yaha thokaDA evaM dIrghadraSTi se vicArane lAyaka hai, dharma dhyAna isI ko kahate dravyAnuyoga meM upayoga kI tivratA hone se kamoM kI bar3I prArI nirjarA hotI hai, isa liye mokSAbhilASiyoM ko hamezA isa pAta kI gaveSaNA karanI cAhiye / iti / . sevabhate sevabhaMte tameva sacam / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 thokar3A naM. 60. zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 4. (jIva kaMpAkaMpa.) he bhagavAn ! samucaya jIva kyA kaMpAyamAna hai yA akaMpa hai ( gautama ) jIva do prakAra ke hai / eka siddhoMke aura dUsare saMsArI jisameM siddhoM ke jIpa do prakAra ke hai, eka aNaMtara ( jo eka samaya kA ) siddhA aura dUsarA paraMpara (bahuta samaya kA) siddhA mo parampara siddha hai ve akaMpa hai aura aNaMtara siddha / dhe kaMpAyamAna hai agara kaMpAyamAna hai to kayA deza ( eka hissA) kaMpAyabhAna hai yA sarva kaMpAyamAna hai ? deza kaMpAyamAna nahIM hai kintu sarva kaMpAyamAna hai kyoMki mokSa jAtA huA jIva raste meM sarva pradezoM se calatA hai| "saMsArI jIva do prakAra ke hai eka zalesa pratipanna / caudave guNasthAnavartI) aura dUsarA azailesa (pahile se teraveM guNa sthAna taka ke ) jisa meM zailesa pratipanna hai vaha akaMpa hai, aura azalesa hai baha kaMpAyamAna hai ? agara kaMpAyamAna hai to kyA deza kaMpAyamAna hai yA sarva kaMpAyamAna hai, deza kaMpAyamAna bhI / aura sarva kaMpAyamAna bhI hai| jaise hAtha hilAnA yaha deza kaMpAyaH mAna yA Atma sarva pradezoM se gatI AgatI karatA hai so sarva hai| nArakI ke nerIyoM kI pRcchA ? ( gautama ) dezakampa bhii| aura sarva kampI bhI hai kAraNa nArakI do prakAra ke hai, eka parabhava gamana gatIvAle, aura dUsare vartamAna bhavasthita dezakaMpa hai, isI mAphika bhuvanapati 10, sthAvara, 5 vikalendrI, tIna 1 manuSya, gyaMtara. 1 jotiSI aura vaimAnika bhI samajha lenA / iti / sevaMbhaMte sevaMbhaMte tameva saccam / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 thokaDA naM0 61. zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 4. ( pudgaloM kI alpabahutva. ) pudgala - paramANu saMkhyAtapradezI, asaMkhyAtapradezI aura anapradezI skaMdha inakI dravya, pradeza aura dravyapradeza kI alpA bahutva kahate hai ( 1 ) sabase stoka ananta pradezI skaMdha ke dravya hai / (2) paramANu pudgala ke dravya ananta guNe / ( 3 ) saMkhyAtapradezI ke dravya saMkhyAta guNe / ( 4 ) asaMkhyAtapradezI ke dravya asaMkhyAta guNe | pradezApekSA bhI alpAbahutva isI mAphika ( dravyavat ) samajhalenA / ( dravya aura pradeza kI alpAvahutva . ) ( 1 ) saba se stoka anantapradezI skaMdha ke dravya / ( 2 ) tasya pradeza anaMta guNe / ( 3 ) paramANu pudgala ke dravya pradeza anaMta guNe / ( 4 ) saMkhyAta pradezI skaMdha ke dravya saMkhyAta guNe / ( 5 ) tasya pradeza saMkhyAta guNe / ( 6 ) asaMkhyAta pradeza skaMdha ke dravya asaMkhyAta guNe ! (7) tasya pradeza asaMkhyAta guNe / kSetrApekSA alpAbahutka (1) saba se stoka eka AkAza pradeza avagAhA dravya / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) saMkhyAta pradeza avagAha dravya saMkhAta guNe / (3) asaMkhyAta pradeza avagAha dravya asaMkhyAta gunne| / isI mAphika pradeza kI bhI alpAbahutva samajha lenaa| (1) saba se stoka eka pradeza abagAha dravya aura pradeza / (2) saMkhyAta pradeza avagAha dravya saMkhyAta gunne| (3) tasya pradeza saMkhyAta gunne| (4) asaMkhyAta pradeza avagAha dravya asaMkhyAta gunne| (5) tasya pradeza asaMkhyAta gunne| kAlApekSA alpAbahutva. (1) saba se stoka eka samaya kI sthiti ke dravya / (2) saMkhyAta samaya sthiti ke dravya saMkhyAta gunne| (3) asaMkhyAta samaya sthiti ke dravya asaMkhyAta gunne| isI mAphika pradezoM kI bhI alpAbahutva samajha lenaa| (1) saba se stoka eka samaya kI sthiti ke dravya aura pradeza (2) saMkhyAta samaya kI sthiti ke dravya saMkhyAta gunne| . (3) tasya pradeza saMkhyAta gunne| (4) asaMkhyAta samaya kI sthiti ke dravya asaMkhyAta gunne| (5) tasya pradeza asaMkhyAta gunne| bhAvApekSA pramANa ki alpAbahutva. (1) saba se stoka ananta guNa kAle pugaloM ke drvy| (2) eka guNa kAlA pudgala dravya ananta guNe / (3) saMkhyAta guNa kAlA pudgala dravya saMkhyAta gunne| (4) asaMkhyAta guNa kAlA pudgala dravya asaMkhyAta gunne| isI mAphIka pradezoM kI bhI alpAbahutva samajha lenii| (1) saba se stoka anaMta guNa kAle ke dravya / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) tasya pradeza ananta gunne| (3) eka guNa kAlA dravya aura pradeza ananta guNe / (4) saMkhyAta pradeza kAle0 pu. dravya saM0 gunne| (5) tasya pradeza saMkhyAta gunne| (6) asaM0 pradeza kAle pu0 dravya asaMkhyAta gunne| (7) tasya pradeza asaM0 gunne| isI mAphika 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 4 sparza ( zIta, uSNa, snigdha, sakSa, ) evaM 16 boloM kI vyAkhyA kAle varNavat tIna tIna alpabihutva krnii| karkaza sparza kI alpAbahutva. (1) saba se stoka eka guNa karkaza kA dravya / (2) sa. guru kakeza dravya sa* gu0 / (3) asaM gu0 karkaza dravya asaM guH| (4) anaMta guNA karkaza dravya anaMta gunne| karkaza sparza pradezApekSA alpA0 (1) saba se stoka eka guNa karkaza ke pradeza / (2) saMH guNA kakeza ke pradeza asaM* gunne| (3) asaM guNA karkaza ke pradeza asaM0 gunne| (4) anaMta guNA karkaza ke pradeza anaMta guNe / ... karkaza0 dravya pradezApekSA alpA0 / (1) saba se stoka eka guNa karkaza ke dravya prdesh| (2) saM0 guNA karkaza pudgala dravya saM0 gunne| . (3) tasya pradeza asaM0 gunne| (1) asaM0 guNA karkaza pugala dravya asaM0 gunne| (6) tasya pradeza asaM0 gunne| Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) anaMta guNA karkaza pugala dravya anaMta gunne| (7) tasya pradeza anaMta guNe / isI mAphika mRdula, guru, laghu bhI samajha lenA / kula 69 alpAbahutva huii|3 dravya kI, 3 kSetra kI, 3 kAla kI, aura 60 bhAva kii| . sevaMbhaMte sevabhaMte tameva saJcam / thokaDA naM0 62. zrI bhagavatI sUtra za0 25-u0 4. ( 1 ) dravya pradezApekSA pucchaa| he bhagavAn ! eka paramANu pudgala dravyApekSA kyA kuDajummA hai yAvat kalayugA hai ? gautama ! kalayugA hai, zeSa tIna bhAMgA nahIM evaM yAvat anaMta pradezI skandha dravyApekSA kalayugA hai| ghaNA paramANu pudgala kI dravyApekSA pRcchA ? gaunama ! samuSayApekSA syAt kuDajummA syAt cAroM bhAMgA pAve, alaga 2 ko apekSA kevala kalayugA zeSa 3 bhAMgA nahIM evaM yAvat anaMta pradezI skandha bhI smjhnaa| eka paramANu pudala pradezApekSA pRcchA! (gotama kalayugA hai zeSa bhAgA nahIM, eka dopadezI skaMdhako pracchA! gautama dAparamummA hai, eka tIna pradezI skaMdha teugA hai, eka cAra pradezI skaMdha kuDajummA hai, eka pAMca pradezI skaMdha kalayugA hai, eka ke pradezI skaMdha dAvarajummA hai, eka sAta pradezI skaMdha teugA hai, eka ATha pradezI skaMdha kuDajummA hai, nava pradezI skaMdha kalayugA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai, daza pradezI skaMdha dAvarajummA hai, zeSa tIna bhAMgA nahIM, eka saMkhyAta pradezI skaMdha sthAt kukhajummA yAvat kalayugA evaM yAvat eka ananta pradezI skaMdha meM bhI cAroM bhAMgA samajha lenaa| ghaNA paramANu pudgala ko pucchA! (gautama) samucayApekSA syAt kuDajummA yAvat kalayugA hai, aura alaga 2 apekSA kala. yugA hai. zeSa tIna bhAMgA nhiiN| ghaNA do pradezI skaMdha kI pRcchA? gaunama ! samucayApekSA syAt kuDajummA tathA syAt dAvarajummA hai zeSa do bhAMgA nahIM aura alaga 2 kI apekSA dAvarajummA hai, zeSa tIna bhAMgA nahIM, ghaNA tIne pradenI skaMdha samucayApekSa syAt kuDajummAdi cAroM bhAMgA pAve aura alaga 2 kI apekSA te ugA hai, ghaNA cAra pradezI skaMdha samucayApekSA kuDajummA hai, aura alaga 2 kI avekSA bhI kuDajummA hai, zeSa 3 mAMgA nahIM, ghaNA pAMca pradezI skaMdha aura ghaNA nau pradezI skaMdha kI vyAkhyA paramANu pudgalabat, ghaNA chaH pradezI aura ghaNA daza pradezI kI vyAkhyA do pradezIvat , ghaNA sAta pradezI kI vyAkhyA tIna pradesIvat aura ghaNA ATha pradezI kI vyAkhyA cAra pradezovat kaha denaa| __ ghaNA saMkhyAta pradezI skaMdha ko pRcchA ? gautama ! samucayA. pekSA syAt cAroM bhAMgA pAve / aura alaga 2 kI apekSA bhI cAroM bhAMgA pAve! kuDajummA bhI ghaNA yAvat kalayugA bhI ghaNA evaM asaMkhyAt pradezI aura anaMta pradezI bhI samajha lenaa| ( 2 ) kSetrApekSA pRcchA he bhagavAn ! eka paramANu pudgala kyA kuDajummA yAvat kalayugA pradeza abagAra hai ? kalayugA pradeza avagAyA hai zeSa 3 mA~gA nhiiN| * eka do pradezI skaMdha kI pRcchA ? gautama / syAt dAvara Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jummA syAt kalayugA pradeza avagAyA hai zeSa do bhAMmA nhiiN| eka tAnIpradezI skaMdha syAt teugA dAvarajummA aura kalayugA pradeza avagAmA hai, kuDajummA nhiiN| eka cAra pradezI skaMdha syAt kuDajummA yAvat kalayugA pradeza avagAyA hai| evaM yAvat pAMca, cha, sAta ATha, nau, daza pradezI saMkhyAna asaMkhyAta aura anaMta pradezI.bhI syAta kuDajummA yAvat kalayugA AvagAhA hai| ghaNA paramANu padgala kI pRcchA ? gautama! samucaya kuDajummA pradeza AdhagAhmA hai| kAraNa paramANu sarva loka meM hai| bhalaga 2 kI apekSA kalayugA pradeza avagAlA hai| ghaNA do pradezI skandha kI pacchA ? gautama! samucaya kuDajummA pradeza aSagAyA hai aura alaga 2 kI apekSA ghaNA dAvarajummA ghaNA kalayugA pradeza avagAlA hai| zeSa do bhAMgA nhiiN| ghaNA tIna pradezI skandha samucaya kI apekSA kuDajummA pradeza avagAhmA hai| alaga 2 kI apekSA ghaNA teugA dAdharajummA aura kalayugA pradeza avagAhA hai| zeSa kuDajummA nhiiN| ghaNA cAra pradezI skandha samucaya kI apekSA kuDajummA pradeza AvagAyA hai / alaga 2 kI apekSA ghaNA kuDajummA yAvat ghaNA kalayugA pradeza aba. gAyA hai evaM pAMca pradezI yAvat anaMta pradezI kI vyAkhyA cAra pradezISat krnii| * (3) kAlApekSA pRcchA he bhagavAna! eka paramANu pudgala kyA kuDajummA yAvat kalayugA samaya kI sthiti vAlA hai ? gautama syAt kuDajummA yAvat kalayugA samaya kI sthiti vAlA hai evaM do tIna yAvat ananta pradezI skandha bhI samajha lenaa| ghaNA paramANu pudgala kI pacchA ? gautama! samucaya syAt kuDajummA yAvat kalayugA samaya sthiti kA hai evaM alaga 2 kI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 apekSA bhI ghaNA kuDajummA yAvat kalayugA samaya ki sthiti kA hai isI mAphaka do, tIna yAvat ananta pradezI skandha bhI samajha lenA / ( 4 ) bhASApekSA pRcchA he bhagavAn ! eka paramANu pu0 kAlAvarNa kI paryAyAzrIya kyA kuDalummA pradezI hai yAvat kalayugA pradezI hai ? ( gautama ) syAt kuDajummA yAvat kalayugA pradezI hai evaM do tIna yAvat ananta pradezI bhI samajha lenA, ghaNA paramANu kI pRcchA ? ( gautama ) samucaya syAt kuDajummA yAvat kalayugA pradezI hai, alaga 2 kI apekSA ghaNA kuDajummA yAvat kalayugA pradezI hai evaM do tIna yAvat ananta pradezI kI bhI vyAkhyA karanI, jaise kAle varNa kA kahA isI taraha zeSa 4 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 4 sparza ( zIta, USNa, snigdha, rUkSa, ) evaM 16 bola samajha lenA / eka ananta pradezI skaMdha karkaza sparzAzrIya kyA kuDajummA pradezI yAvat kalayugA pradezI hai ? ( gautama ) syAt kuDa jummA yAvat syAt kalayugA pradezI hai evaM ghaNA ananta pradezI skaMdha bhI samucayApekSA syAt cAroM bhAMgA aura alaga 2 apekSA bhI cAroM bhAMgA ( kuDajummA bhI ghaNA yAvat kalayugA bhI ghaNA kahanA ) evaM mRdula guru, laghu kI bhI vyAkhyA karanI, ye cAra sparza vAle pudgala saMkhyAta, asaMkhyAta pradezI nahIM hote kintu ananta pradezI hI hote hai kyoMki ye cAra sparza bAdara skaMdha meM hote hai jahAM ye cAra sparza haiM vahAM pUrva kahe cAra sparza niyamA haiM, yaha thokaDA dIrgha dRSTi se vicArane yogya hai / sevaMbhaMte sevaMbhaMte tameva saccam / -XCO3+ Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokar3A naM. 63 . zrI bhagavatI sUtra za0 25 u0 4.. (paramANu). he bhagavAn ! paramANu pudgala kyA kampAyamAna hai ke akampa hai ? gautama ! syAt kampAyamAna hai syAt akampa hai evaM do tIna yAvat daza pradezI tathA saMkhyAt asaMkhyAt aura ananta pradezI bhI samajha lenaa| ghaNA paramANu pudgala kI pRcchA ? gautama! kampAyamAna bhI ghaNA aura akampa bhI ghaNA isI taraha ghaNA do tIna pradezI yAvat ghaNA ananta pradezI skandha bhI samajha lenaa| eka paramANu pudgala kampAyamAna rahe to kitane kAla taka aura akampa rahe to kitane kAla taka rahe ! gautama! kampAyamAna rahe to jaghanya eka samaya utkRSTa AvalIkA ke asaMkhyAta meM bhAga aura akampa rahe to jaghanya eka samaya utkRSTa asaMkhyAtA kAla evaM do, tIna yAvat ananta pradezI samajha lenaa| ghaNA paramANu pudgala kampAyamAna tathA akampa kI pacchA ? gautama! sadA kAla sAsvatA evaM do, tIna yAvat ananta pradezI skandha samajha lenaa| eka paramANu pudgala kApAyamAna tathA akampa kA antara paDe to kitane kAla kA ? gautama! kampAyamAna kA svasthAnA. pekSA ja0 eka samaya u. asaMkhyAtA kAla aura parasthAnApekSA na. eka samaya u. asaMkhyAta kAla aura akampa kA svasthAnApekSA ja. eka samaya u* AvalikA ke asaM0 bhAga aura para . Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 sthAnApekSA na0 eka samaya u0 asaMkhyAtA kAla kyoMki do Adi pradeza meM jAkara rahe to asaM0 kAla taka rahe / do pradezI skandha kI pRcchA ? gautama ! kampamAna kA svasthAna antara ja 0 eka samaya u0 asaM kAla parasthAnApekSA na0 eka samaya u0 ananta kAla kyoMki jo paramANu alaga huvA hai vahI paramANu ananta kAla ke pIche avazya Akara milatA hai / utkRSTa ananta kAla taka alaga rahe aura akampa kI svasthAnApekSA ja0 eka samaya u0 AvalIkA ke asaM0 bhAga parasthAnApekSA na0 eka samaya u0 ananta kAla evaM tIna, cAra yAvat ananta pradezI skandha samajha lenA / ghaNA do pradezI tIna pradezI yAvat ananta pradezI skandha kA antara nahIM kyoMki bahuvacana hone se kampAyamAna aura akampa sAsvate hote hai / ( kampAyamAn tathA akampa kA alpA 0 ) ( 1 ) saba se stoka kampAyamAna paramANu. (2) akampamAna paramANu asaMkhyAta guNA. evaM do pradezI yAvata asaMkhyAta pradezI skandha kampAyamAna akampa asaMkhyAta guNe. (1) sabase stoka akampAyamAna ananta pradezI skandha / : ( 2 ) kampAyamAna ananta pradezI skandha ananta guNe / ( paramANu pu0 se anaM0 pradezI skandha kI kampAkampa Azrayadravya, pradeza aura dravyapradeza kI alpA0 / ) ( 1 ) sabase stoka ananta pradezI skandha kA akampa dravya / ( 2 ) ananta pradezI kampAyamAna dravya ananta guNe / (3) paramANu pu0 kampAyamAna dravya anaMta guNe / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4) saMkhyAta pra0 kampAyamAna dravya asaM0 gunne| (5) asaMkhyAta pra. , , " " (6) paramANu pu0 akampa0 " " " . (7) saMkhyAta pra. , , saM0 , (8) asaMkhyAta pra. " , asaM0 " - isI mAphaka pradezakI alpA0 samajhanA; parantu paramANu ko bhapradezI kahanA aura 7 meM bola meM saMkhyAta pra0 skandha ke pradeza asaMkhyAta guNA kahanA aba dravya aura pradeza kI alpA0 / (1) sabase stoka ananta pradezI skandha akampa kA dravya / / (2) tasya pradeza ananta gunne| (3) ananta pradezI skandha kampAyamAna kA dravya ananta gunne| (4) tasya pradeza anaM0 gunne| (5) paramANu pu0 kampAyamAna dravya pradeza anaM0 guNe / (6) saMkhyAta pra0 kampAyamAna dravya asaM0 gunne| (7) tasya pra0 saMkhyAta gunne| (8) asaMkhyAta pra0 kampa0 dravya asaM0 gunne| (9) tasya pradeza asaM0 gunne| (10) paramANu pu0 akampa0 dravya, pradeza asaM0 guNe / (11) saM0 pra0 akampa dravya asaM0 guNe / (12) tasya pradeza saM0 gunne| (13) asaM0 pra0 akampa. dravya asaM0 gunne| (14) tasya pradeza asaM0 guNe / sevaMbhaMte sevaMbhaMte tameva saccam. - - 1 asaMkhyAt guNA kahA so vicAraNIya hai / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 thokaDA naM064 zrI bhagavatI sUtra za0 25-u04 (paramANu pudgala ). hai bhagavAna ! eka paramANu pu. kyA sarvakampa hai, deza kampa hai yA akampa hai ? gautama ! deza kampa nahIM hai syAt sarva kampa hai syAt akampa hai / dezakampa nahIM hai| do pradezI skandha kI pRcchA. gautama ! syAt deza kampa ( eka vibhAga) hai| syAt sarva kampa hai aura syAt akampa bhI hai evaM tIna cAra yAvat ananta pradezI kI bhI vyAkhyA isI taraha krnii| ghaNA paramANu kI pRcchA. gautama ! deza kampa nahIM hai sarva kampa ghaNA aura akampa bhI ghaNA hai aura ghaNA do pradezI skandha, deza kampa bhI ghaNA, sarva kampa bhI ghaNA, aura akampa bhI ghaNA, isI taraha ghaNA tIna, cAra yAvat ananta pradezI skandha bhI samajha lenaa| - he bhagavAn ! eka paramANu pu0 sarva kampa aura akampa pane rahe to kitane kAla taka rahe ? gautama ! kampAyamAna rahe to jA eka samaya u0 AvalIkA ke asaMkhyAta meM bhAga jitanA kAla aura akampa rahe to ja. eka samaya u. asaM0 kAla. tathA do pradezI skandha deza kampAyamAna aura sarva kampAyamAna pane rahe to na. eka samaya u0 AvalI ke asaM0 bhAga jitanA kAla aura akampa pane rahe to ja. eka samaya u0 asaM0 kAla evaM tIma, cAra Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 yAvat ananta pradezI skandha bhI samajha lenA aura ghaNA paramANu, do pradezI, tIna pradezI yAvat ghaNA ananta pradezI skandha sarva kampa, deza kampa aura akampa saddhiA yAne sAsvatA hai| eka paramANu pu0 ke sarvakampa aura akampakA antara kitanA hai ? gautama ! kampAyamAna svasthAnAzrIya ja. eka samaya u0 asaM0 kAla evaM parasthAnAzrIya bhI samajhanA aura akapa kA svasthAnAzraya jala eka samaya u. AvalI kA ke asaM0 bhAga aura anyasthAnAzraya ja. eka samaya u. asaM kAla bhAvanA pUrvavat kyoMki vipradezAdi skandha kI sthiti asaMkhyAtA kAla kI hai / dvi pradezI skandha deza kampa, sarva kampa aura akampa kA bhantara ja0 to sabakA eka samaya hai aura utkRSTa deza kampa aura sarva kampa kA svasthAnApekSA ja0 eka samaya u0 asaM kAla aura parasthAna AzrI ananta kAla kyoMki ve do pradeza alaga 2 hokara dUsare skandhoM meM jA mile to u0 anantA kAla taka alaga rahakara phira hI do pradeza do pradezI skandhapane mile to u. ananta kAla meM mile aura akampa kA antara svasthAnApekSA u0 AvalI kA ke asaM bhAga aura para sthAnApekSA ananta kAla bhAvanA pUrvavat evaM tIna, cAra yAvat ananta pradezI skandha ko bhI vyAkhyA kara denii| ghaNA paramANu pu. do pradezI skandha tIna pracAra pra yAvat ananta pradezI skandha ke deza kampa, sarvakampa aura akampa kA antara nahIM hai kAraNa sarva kAla meM tInoM prakAra ke pudgala sAsvate hai| (pratyeka alpAbahuta ). (1) sabase stoka sarva kampAyamAna paramANu pur| (2) akampa paramANu pu. asaM guNA / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) sabase stoka do pradezI skandha sarva kampa / (2) do pradezI skandha deza kampa asaM0 gu0 / (3) akampa asaM? gu0 evaM do, tIna yAvat asaMkhyAta pradezI skandha kI bhI alpA0 do pradezIvat alaga 2 lagA lenaa| (1) sabase stoka ananta pra0 skandha sarva kmp| 12) akampa ananta pra0 skandha ananta guNA / (3) dezakampa , ananta gunnaa| dravyApekSA alpAbahutva. (1) sabase stoka ananta pradezI skandha kA sarvakampa dravya / (2) anaM0 pra0 aMkampa kA dravya ananta guNA / (3) ,, , dezakampa , anaM0 guH / (4) asaM0 pra0 sarvakamya, anaM0 gu| (5) saM0 pra0 " " asaM0 gu0|| (6) paramANu pu. , , asaM0 gu0| (7) saM0 pra0 dezakampa0 , asaM0 gu0 / / 8 asaM0pra0 asaM0 gu0| (9) paramANu pu0 akampa0, asaM0 guru| . (10) saM0 pra0 saM0 gul| (11) asaM0 pra0 , asaM guru| isI taraha pradeza kI bhI alpAra samajha lenA; parantu paramANu ko apradezI aura 10 meM bola meM saMkhyAta pradezI akampa a0 asaM0 guNe khnaa| Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 (dravya aura pradeza kI alpAbahutva ) . (1) sabase stoka ananta pra0 sarva kampakA dravya / (2) tasya pradeza ananta guNe / (3) anaM0pra0 akampa dravya anaM0 gunne| (4) tasya pra. ane0 gunne| (5) anaM0 pra0 dezakampa dravya anaM0 guNe / (6) tasya pra0 anaMta gunne| (7) asaM0 pra0 sarvakampa0 dravya anaM0 gu0| (8) tasya pra0 asaMkhyAta gunne| (9) saM0 pra0 sarvakampa0 dravya asa0 gu0| (10) tasya pra0 saMkhyAta guNe / (11) paramANu pu0 sarvakampa0 dravya pra0 asaM0 gu0| (12) saM0 pra0 dezakampa dravya asaM * gu0 / (13) tasya pra0 saMkhyAta guNe / (14) asaM0 pra0 dezakampa dravya asai0 gu0 / (15) tasya pradeza asaM0 gu0 / (16) paramANu pu0 akampa dravya pradeza asaM guH / (17) saM0 pra0 akampa dravya saM0 gu0 / (18) tasya pradeza saM0 guH / (19) asaM0 pra0 akampa dravya asaM0 gu0 / (20) tasya pradeza asaM* guruu| yaha thokaDA khUba dIrgha dRSTI se vicArane yogya hai| sevabhaMte sevabhaMte tameva saccam / Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thokaDA naM065 zrI bhagavatI sUtra za0 8 u0-1 (pudgala). sarva loka meM pudgala tIna prakAra ke hai. prayAgazA, mizrazA aura visheshaa| dohA-jISa gRhyA te prayogazA mizA jIvA rahita / vizeSA hAtha Ave nahIM jJAnI bhASyA te tahat / / prayogazA-jIva ne jo pudgala zarIrAdipane gRhaNa kiyA vaha / mizrazA-jIva zarIrAdi pane gRhaNa karake choDe huve pudgala / vizeSA-zItoSNAdi pane jo svabhAva se praNamyA pudgala / ___ aba ina pudagaloM kA zAstrakArone alama 2 bheda karake batalAyA hai, prayogazA pu. kA nava daMDaka kahate hai jisameM pahile daMDaka meM nISa ke 81 bheda hai, yathA sAta nArakI, ratnaprabhA, zarkarApramA, bAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA tamaprabhA, tamastamaHprabhA.10 bhuvanapati-asurakumAra, nAgaku. suvarNaku. vidyutaku. agniku0bIpaku. dizAku0 udadhiku0 vAyuku0 stanitkumAra. 8 vyaMtara-pizAca, mRta, jakSa, rAkSasa, kinnara, kiMpuruSa, mahoraga, gandharva. 5 jyotiSIcandra, sUrya, graha, nakSatra, tArA. 12 devaloka saudharma, IzAna, sanatkumAra, mahendra, brahmA, lAMtaka, mahAzukra, sahasrAra, ANata, prANat, AraNa, acyuta. greveka-bhadra, subhadra, sujayA, sumANasA, purarzanA, priyadarzanA, amoya, supaDibandhA, yazodharA. 5 anuttara mAna-vijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita, sarvArthasiddha. 5 sAma-pRthvIkAya, apakAya, teukAya, ghAukAya, ghanaspatikAya Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 evaM 5 bAdarakAya-pRthvIkAyAdi. 3 vikalendrI beridrI, teridrI, paurindrI, 5 asannItiyaca. jalacara, sthalaghara, khecara, uraparI bhujaparI, evaM 5 santrI niryaca jalacarAdi0 do manuSya-garbhaja aura samutsama yaha pahile, daMDake 81 bheda huve| (2) dUsarA daMDakame jIvoMke paryAptA-aparyAptA ke 161 ghola hai jese jIvoMke 81 bheda kahA hai jiske aparyAptA ke 85 aura paryAptA ke 80 kyoMki samutsama manuSya paryAptA nahIM hote evaM 81-80 milake 161 bheda dUsare daMDakakA 161 bola huvA, (3) tIsare daMDakameM paryAptA aparyAptA ke zarIra 491 // yathA dUsare daMDaka meM jo 161 bola kahe haiM jisameM tIna tIna zarIra saba meM pAve kAraNa nArakI devatA meM vaikriya, tejasa, kArmaNa zarIra hai aura manuSya tiryaMca meM audArika, tejasa, karmiNa hai isaliye 161 ko tIna guNA karane se 483 bheda huve tathA vAyukAya aura sannA tiryaMca meM zarIra pAve cAra jisameM tIna 2 pahile gaNacuke zeSa 6 boloM ke 6 zarIra aura manuSya meM 5 zarIra hai jismeN| pahile gaNa cuke zeSa 2 manuSya ke aura 6 bAyu tithaMca ke evaM milAne se 491 bheda tIje daMDaka kA huvaa| (4) cauthe daMDaka meM jIvoM kI indriyoM ke 713 bheTI yathA dusare daMDaka meM 161 bheda kaha Aye haiM jisameM ekendriya 20 boloM meM 20 indrI vikalendrI ke 6 boloM ki 68 indrI zeSa 135 boloM meM pAMca 2 indrI gaNanese 675 indriyAM evaM 2018-675 saba milake 713 bheda huve / (5) pAMcave daMDaka meM zarIra kI indriyoM ke 2172, bheda hai| yathA-tIsare daMDaka ke 491 bheda kara Aye hai jisameM ekendrIya ke 61 zarIra meM indrIya 69 hai aura vikaleMdrI ke 18 zarIra indrIya 54 haiM zeSa 412 zarIra paMcendrIyake haiM, jisameM 2060 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 pannIyAM haiM evaM 61-54-2060 milake sarva 2175 mera pAMca daMraka ke huvaa| (6) chaThe daMraka meM paryAptAparyAptA meM varNAdike 4025 bheda yathA dUsare dazaka meM 161 bola kaha Aye haiM unako 5 varNa 2 gaMdha 5 rasa 8 sparza aura 5 saMsthAna ke sAtha guNA karanese 4025 bheda hAte hai, kyoMke 161 bAloM meM varNAdi 25 pacapIsa bola gInanese 1025 bola huve| (7) sAta daMDaka ke 11631 bheda yathA tIsare daMDaka meM mo bola 491 zarIra kaha Aye hai, jisameM varNAdi 25 bola pAte hai SAste varNAdi 25 bola se guNA karanese 12275 bola huye, parantu 191 bheda meM 161 bheda kAmaNa zarIra ke hai aura kArmaNa zarIra caupharasI hotA hai isaliye 161 bhedake cAra cAra sparza kama karanese 644 bheda kamatI huve bAkI 11631 bheda sAtave iMTaka ke| (8) AThaveM daMDaka ke 17825 bheda yathA cauthe daMDaka meM 713 jIyoM kI. indriyAM kahI haiM jisameM varNAdi 25 pacaviza pola pAve vAste 713 boloM ko varNAdi 25 bolase guNA karanese 17825 bheda AThave daMDaka ke huve|| (9) nauveM daMDaka ke 51523 bheda yathA pAMcave daMDaka ke 2175 bheda kahe haiM, unako varNAdi 25 bolase guNA karane se 55375 bheda huve parantu eka 2 indrI meM eka 2 kArmaNa zarIra / aura kAmaNa causparzI hai, isaliye 2852 bola kama karaneNe zeSa 51523 bheda nau daMDaka ke huve evaM navoM daMDaka ke 81-161191-713-2175-4025-19631-17825-51523 saba milA se 88625 bheda huve, so itane prakArake prayogazA pudgala praNamase haiM padaloM kI parIhI vicitratA hai, pesA nagata meM kohanIya Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 nahIM hai ki jisane ina pudgaloM ko grahaNa na kiyA ho ekavAra nahIM parantu anantIbAra isI taraha grahaNa kara karake chor3A hai jaise prayogazA ke nau daMDaka aura unake bheda karake batAye haiM, usI mAphika mizrazAke bhI bheda samajha lenA vizeSA pudagala varNa, gaMdha, rasa, sparza, aura saMsthAnapane praNamyA hai usake 530 bheda hai vA zIghrabodha dUsare bhAgase samajhalenA, evaM prayogazA, mizrazA vizeSA ke 177780 bheda huve / sevemaMte sevabhaMte tameva saccam / ___ -- ** -- thokaDA naM. 66. zrI bhagavatI sUtra za08-u0 6. (bandha) baMdha do prakArake hote haiM, eka prayogabaMdha jo kisI dUsareke prayoga se hotA hai. aura dUsarA vizeSabaMdha jo svabhAva se hI hotA hai| . (1) vizeSa baMdha ke do bheda-anAdibaMdha aura sAdobaMdha jisameM anAdIbaMdha ke tIna bheda hai dharmAstikAya kA anAdIbaMdha hai evaM adharmAstikAya tathA AkAzAstikAya kA bhI anAdi bandha hai ina tIna ke svastha pradeza ke sAtha anAdibaMdha hai| dharmAstikAya kA anAdibaMdha hai vaha kyA sarvabaMdha hai yA deza baMdha1 gautama ! dezabaMdha hai kyoMki saMkala ke mAphika pradeza se pradeza baMdhA huvA hai, evaM adharmAstikAya, AkAzAstikAya bhI bamajha lenaa| Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 .. dharmAstikAya ke vizeSAbaMdha kI sthiti kitanI hai ? gautama! sarSAdA yAne sadAkAla sAsvatA baMdha hai evaM adharmAsti0 AkAzAsti0 bhI samajha lenaa| sAdI vizeSA bandha kitane prakArakA ? gau0 tIna prakArakA bandhanApekSA, bhAjanApekSA aura pariNAmApekSA jisame baMdhAmApekSA jaise do pradezI, tIna, cAra yAvat anaMta pradezI kA Apasa meM baMdha ho| parantu RkSase RkSa na baMdhe snigdha se snigdha na bagve parantu RkSa aura snigdha saMbaMdha hove vaha bhI jaghanya guNa dharjake se paka guNa RkSa aura eka guNa snigdha kA baMdha na hoghe paraMtu viSama mAtrA jaise eka guNa RkSa aura do guNa snigdha kA baMdha hothe isI taraha yAvat anaMta pradezI taka samajha lenA, inakI sthitI na0 eka samaya kI u0 asNkhyaataakaal| __bhAjanApekSA-jaise kisI bhAjana meM jUnA gula tathA taMdUla madarAdi gAlane se unakA svabhAva se bandha ho, unakI sthitI ja. eka samaya u0 saMkhyAH kAlakI hai|| . parimANa bandha-jaise bAdala, indradhanuSa, amoghA, udramacchAdi inakI sthitI ja. eka samaya u0 che mAsakI hai| . __prayoga bandha ke tIna bheda-anAdi ananta, anAdi sAMta / aura sAdi sAMtA jisameM ( 1 ) anAdi anaMta-jIva ke ATha rucaka pradezoMkA bandha vaha bhI tIna 2 pradezake sAtha hai, aura zeSa Atma pradeza haiM ve sAdi sAMta hai, (2 sAdI anaMta eka siddhoM ke Atma pradeza sthita huve hai vaha sAdI hai parantu anta nahIM, (3) sAdi sAMtake 4 bheda hai-AlASaNabandha, aliyASaNabandha, zarIrabandha, aura zarIra prayogavaidha / AlAvaNabandha-jaise tRNake mArekA bandha, kASTa ke mArekA pandha, evaM patra, palAla, velI Adi kA bandha inakI ja0 sthitI eka samaya u0 saMkhyAtA kAlaH / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 aliyANabaMdha ke 4 bheda - lesANa baMdha, uccayabandha, samu arbaMdha, aura sAdhAraNabaMdha, jisameM lesANabaMdha jaise kAdete, cUmese, lAkhase, meNase, patthara tathA kASTAdi ko joDakara ghara prAsAda Adi banAnA isakI sthitI a0 aMtara muhUrta u0 se. water kAla (2) uccayabandha - jaise--tRNarAsI, kASTazatI, patra rAsI tusa, bhula0 gobara rAsI kA Dhera karane se baMdha hotA hai usakI sthitI ja0 aMtara muhurta u0 saMkhyAtA kAla - ( 3 ) samuccayabandha- jaise- tAlAba, kUSA, nadI, graha, bAvaDI, puSkarNI, devakula, sabhA, parvata, chatrI, gaDha, koTa, kilA, ghara, rastA, caurastAdi jinakI sthitI ja0 aMtara muhurta u0 saMkhyAtAkAbakI hai. ( 4 ) sAdhAraNabandha - jisake do bheda - desabandha jaisegADA, gADalI, pIlANa, ambADI, pilaMga, khurasI, Adi aura dUsarA sarvabandha jaise pANI dUdha ityAdi inakA sthitI ja0 aMtara muhurta u0 saMkhyAtAkAla / zarIrabandha ke do bheda-pUrva prayogApekSA aura vartamAna prayogA pekSA jisa meM pUrva prayoga jaise narakAdi sarva saMsArI jIvoM ke jaisA 2 kAraNa ho vaisA 2 baMdha hotA hai. aura vartamAna prayoga baMdha jaise kevalI samudghAta se nivRtta hotA huvA antarA aura mathana meM pravRttamAna tejasa aura kAramaNa kA bandhaka hove, kAraNa usa vakta kevala pradezahI hote haiM / zarIra prayoga bandhake 5 bheda jaise audArika zarIra prayoga is, efore AhAraka0 tejasa0 aura kAramaNa zarIra prayogabaMdha inakI sthitI savistAra Age ke thoMkaDe meM kaheMge 0 sevaMbhaMte sevate tameva saccam / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 thokar3A naM0 67. zrI bhagavatI sUtra za0 8-u0 9. ( sarvabaMdha dezavaMdha.) zarIra pAMca prakArake haiM-audArika, vaikriya, AhArika, tejasa, aura kArmaNa zarIra (1 ) audArika zarIra ATha bola se nipajAve-dravya se, vIrya se, saMyoga se, pramAda se, bhavase jogase karmase AyuSya se audArika zarIra kA svAmI kauna hai?..1) samuSaya jIva ( 2 ) samucaya evendrI ( 3 ) pRthvIkAya ( 4 ) apa (5) u0 (6) bAu0 (7) vanaspati018 ) berendrI ( 9 terindrI (10) caurindrI ( 11) tiryaMca pNceNdr|| 12) manuSya ina bAraha boloM meM sarva bandhakA AhAra le yaha ja. eka samaya kA hai sarva bandhakA AhAra jIva jisa yonI meM utpanna ho usa yonI meM jAke prathama samaya grahaNa karatA hai aura vaha prathama samaya kA liyA huvA AhAra umara bhara rahatA hai, jaise telake aMdara bar3A kA dRSTAMta. deza baMdhakA AhAra-samucaya jIva, samucaya ekendriya, vAyukAya tiyecapaMcendrI, aura manuSya ina pAMca boloM ke jIvoM kA deza baMdha ke AhAra kI sthiti ja. eka samaya kI bhI hai kAraNa ye jIva audAraka zarIra se baikiya karate haiM aura baiMki. pese pIchA audArika karate huye prathama samaya hI kAla kare to audArika ke deza baMdha kA eka samaya jaghanya baMdhaka huA. zeSa sAta boloM ( 4 sthAvara, 3 vikalendrI) ke jIva deza baMdha ma0. kSulaka bhava se tIna samaya bhyana kAraNa do samaya kI vigraha gatI aura eka samaya sarva baMdha kA evaM 3 samaya bhyana Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSulaka bhava ( 256 AvalI) deza baMdhakA AhAra kare aura. 12 bola ke jIvoM kI utkRSTa deza baMdha kI sthiti nIce pramANe / samucaya jIva, manuSya, aura tiryaMca tIna palyopama eka samaya myUna samucaya ekendrI, pRthvIkAya 22000 varSa eka samaya yUna, evaM appakAya 7000 varSa, teu0 tIna dina, vAyu 3000 varSa, vanaspati 10000 varSa, berindrI 12 varSa, terindrI 49 dina, corindrI 6 mAsa saba meM eka samaya nyUna samajhanA kyoMki eka samaya sarva baMdha kA AhAra le| audArika zarIra ke sarva baMdha kA antara-samucaya audArika zarIra ke sarva baMdha kA antarajA eka kSulaka bhava tIna samaya nyUna kAraNa 1 samaya prathama bhaSa meM sarva baMdha kA AhAra kiyA aura do samaya kI vigraha gatI kI aura u0 33 sAgaropama pUrva kroDa varSa meM eka samaya adhika kAraNa koi jIva pUrva koDI kA bhava kiyA usameM eka samaya sarva baMdha kA AhAra liyA so pUrva koDa meM nyUna huvA vahAM se sAtavIM naraka bA sarvArtha siddha vimAna meM 33 sA. aura vahAM se 2 samaya kI vigraha gatI karake utpanna huvA isa vAste / samaya adhika kahA zeSa 11 boloM kA svakAyAzrI sarva baMdha kA antara jaH eka kSulaka bhava nIna samaya nyUna aura u0 apanI 2 sthiti se eka samaya adhika samajhanA bhAvanA pUrvavat / deza baMdha kA svakAyAzrI antara kahate haiM-samucaya jIva, samucaya ekendrI, vAyukAya, tiyaMca paMcendrI aura manuSya inameM jA eka samaya u0 antara muhUrta ( vaikriyApekSA) zeSa 7 boloM me ja. eka samaya u. 3 samaya / / .... deza bandha kA parakAyAzrI antara--samucaya ekendrI sarva baMdha antara ja. 2 kSulaka bhava tIna samaya nyUna aura deza baMdha Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA eka kSulaka bhava 1 samaya adhika u0 donoM boloM ko 2000 sAgaropama saMkhyAtA vrssaadhik| banaspatikAya aura-samuccaya ekendrIya kA sarva antara ma. ekendrIya mAphika u. asaMkhyAtA kAla pRthvIkAya kI kAya sthitivat-zeSa 9 bola kA sarve bandhAntara ja. ekendrI mAphika aura u0 ananta kAla ( vanaspati kaal)| ( alpA bahutva ) (1) sabase stoka audArika zarIra ke sarva baMdha ke jiivoN| (2) abandhaka jIvoM vizeSAdhika / (3) deza bandhaka jIvoM asaM gunne| (2) vaikriya zarIra 9 kAraNoM se bandhate hai jisameM 8 pUrva audArikavat aura navamAM labdhi vaikiya / jisakA svAmI (1 samuccaya jIva, ( 2 ; nArakI, (3) devatA, (4) vAyukAya, (5) tIryaca paMcedrI, (6) manuSya / / samuccaya kriya kA bandha do prakAra ke hai sarva bandha aura deza bandha jisameM sarva bandha kI sthiti ja0 eka samaya narakAdi prathama samaya AhAra le vaha sarvabandha hai) utkRSTa do samaya (manuSya, tiryaMca audArika se vaikriya dhanAtA huvA prathama samaya kA sarvabaMdhakA AhAra gRhaNa karake kAla kare aura nArakI devatA meM utpanna ho vahAM prathama samaya sarvabaMdha kA AhAra le isabAste do samaya kA sarvabaMdha kA AhAra kahA hai ora dezabaMdha kI sthiti ja. eka samaya manuSyAdi audArika zarIra se vaikriya banAve usa vakta eka samaya kA dezabaMdha kA AhAra grahaNa karake kAla kare ) u033 sAgaropama eka samaya nyuna / . nArakI, devatAoM meM sarva bandhakA AhAra ja0 u0 eka Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 samaya aura dezabaMdha kA ja0 apanI 2 jaghanya sthitI se tIna samaya nyUna kAraNa do samaya kI vigraha gatI aura eka samaya sarva bandhakA / aura u* apanI 2 utkRSTa sthitI se 1 samaya myUna / __vAyukAya tiryaMca paMceMdrI aura manuSya meM caikriya zarIra ke sarvabaMdhake AhAra kI sthitI ja0 u0 eka samaya aura dezabandha kI sthitI ja0 eka samaya u0 antaramuhurta / vaikriya zarIra ke sarvabandha dezabandha kA antara ja0 eka samaya u0 anaMto kAla yAvat vanaspati kAla, nArakI, devatA meM svakAyAzrIya antara nahIM hai, kAraNa nArakI, devatA marake nArakI devatA nahIM hote| ghAyukAya kA svakAyAzrIya vaikriya zarIra ke sarvabandha kA antara ja. aMtara muhurta u0 palyopama ke asaMkhyAta me bhAga isI taraha dezabandhakA bhI antara samajha lenaa| tiryaca manuSya ke svakAyAzrIya vaikriya zarIra ke sarvabandha kA antara ja0 antara muhurta u0 pratyeka kroDa pUrva varSoMkA / nArakI devatA kA parakAyApekSA vaikriya zarIra ke sarvabandha kA antara jA apanI 2 jaghanya sthitI se antara muhurta adhika aura dezabaMdhakA ja. aMtara muhurta u0 donoM kA anaMta kAla ( ghanaspatikAla) AThame devalokataka samajhanA / navameM devaloka se nau aveyaka taka sabaMdha kA aMtara ja. apanI 2 sthitI se pratyeka varSa adhika aura dezabaMdhakA aMtara ja pratyeka varSa u0 donoM bola meM anantA kAla ( vanaspatikAla ) cAra anutara vimAna ke devatAoM kA sarvabandha antara ja0 31 sAgaropama pratyeka varSa adhika dezabaMdha kA antara ja0 pratyeka varSa u0 saM. khyAtA sAgaropama aura sarvArthasiddha vimAna meM phira nahIM jAye vAste antara nahIM hai, aura vAyukAya, tithaMca tathA manuSya meM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiya zarIra sarvabandha dezambadha kA Antara antara muhurta u0 anaMtAkAla vanaspatikAla ) / (alpA bahutva ). (1) sabase stoka vaiphriya zarIra ke sarvabaMdha ke jiivoN| (2) vaikriya zarIra dezabaMdha vAle jIvoM asaM gunne| (3) , , abaMdha vAle jIvoM ananta guNe / (3) AhArika zarIra bAMdhane ke 8 kAraNa audArikavat nauvAM dhi jisakA svAmI manuSya yaha bhI Rddhivanta munirAja hai Aharika zarIra ke sarvabaMdha kI sthitI ja0 u0 eka samaya aura dezava kI sthitI ja0 u0 antara muhurta antara sarva baMdha dezabaMdha praja0 antara muhurta u0 anantakAla yAvat aIpudala parAvarta / (1) sabase stoka AhAraka zarIra ke jIvoM sarvabandha / (2) AhAraka zarIra ke deza bandhake jIvoM saMkhyAta guNe / 13) , , abandhaka jIvoM ananta guNe / (4) tejasa zarIra baMdha kA svAmI pakendrIyase yAvat paMkhendrI hai aura ATha kAraNa se baMdha hotA hai audArikavat tejasa gharIra sarva baMdha nahIM hotA kevala dezabaMdha hotA hai jisake do meda anAdI ananta / abhavyApekSA ) aura anAdi sAnta ( bhavyApekSA ) ina donoM kA antara nahIM hai nirantara baMdha hotA hai (1) tejasa zarIra kA avandhaka stoka / .(2) aura deza baMdhaka jIvoM ananta guNA / (5) kArmaNa prayoga baMdha ke ATha bheda-yathA jJAnAvarNIya ezanA0, vedanI, mohanI0, AyuSya0, nAma0, gotra0, aMtarAyaH ATha kamoM ke baMdhakA 79 kAraNa zIghrabodha0 bhAga 2 meM likhA karamANakA dezabaMdha hai sarvabaMdha nahIM hote hai sthitI tathA antara saibasa zarIra ke mAphika samajha lenA alpAbahutva AyuSya karma Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDa ke zeSa 7 karmakI tejasa zarIravat aura AyuSya ki sabase stoka dezabaMdha ke aura abandhake saMkhyAta guNe / ( paraspara bandha abandha) (1) audArika zarIra ke sarvabaMdha kA baMdaka hai yahAM vaikriya, AhArika kA abandhaka hai aura tejasa kArmaNa kA deza bandhaka hai isI taraha audArika zarIra ke dezabaMdha kA bhI kaha denaa| . (2) vaikriya zarIrakA baMdhaka hai yahAM audArika, AhAriva zarIra kA abaMdhaka hai tejasa kArmaNa kA dezabaMdhaka hai isI tara vaikriya kA dezabaMdha kA bhI khnaa| ' . (3) AhArika zarIra kA baMdhaka hai vahAM audArika vaikriya kA abaMdhaka hai aura tejasa kArmaNa kA dezabaMdhaka hai evaM AhArika zarIra ke deza baMdha kA bhI khnaa| (4) tejasa zarIra kA dezabaMdhaka hai vahAM audArika zarIra kA baMdhaka bhI hai aura abaMdhaka bhI hai yadi baMdhaka hai to dezabaMdhaka bhI hai aura sarvabaMdha bhI hai evaM AhArika vaikriya zarIra bhI samA lenA kArmaNa zarIra niyamA dezabaMdha hai| (5) kArmaNa zarIra kI vyAkhyA tejasavat karanA / iti / (alpAbahutva ). (1) sabase stoka AhArika zarIra kA sarva baMdhaka / * (2) AhA zarIra kA deza baMdhaka saM* guH / . (3) vaikriya , sarva , asaM0 gu0 / (4) , , deza , , (5) tejasa kArmaNa kA abaMdhakA ana* gu0 / .. (6) audA0 zarIra sarvabaMdhaka anaM* gu0 / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 (7) , , abaMdhakA vishessaa| (8) , , deza , asaM0 gu0 (9) tejasa kArmaNa kA deza baMdhaka vishessaa| (10) paikriya kA abaMdhaka vishessaa| (11) AhArika zarIra ke abaMdhaka vizeSA / sevaMbhaMte sevaMbhaMte tameva saccam. -* *thokaDA naM. 18 zrI bhagavatI sUtra za08-u0 10 . (pudgala ). he bhagavAn ! pudgala kitane prakAra se praNamate hai ? gautama ! pAMca prakAra se yathA va 5, gaMdha 2, rasa 5, sparza aura saMsthAna 5 evaM 25 boloM se praNamate hai| pudagalAstikAya ke eka pradeza ko kyA eka dravya kahanA 1 yA ghaNA dravya kahanA 2 yA eka pradeza kahano 3 yA ghaNA pradeza kahanA.4 yA eka dravya eka pradeza kahanA 5 yA eka dravya gheNA pradeza kahanA 6 yA ghaNA dravya eka pradeza kahanA 7 yA ghaNA dravya ghaNA pradeza kahanA? ina 8 bhAMgA meM se eka pradeza meM do bhAMgA pAye ( 1 ) eka pradeza (2 apekSA se eka dravya bhI kahate hai| do pradezI meM pAMca bhAMgA pAve kramasara tIna pradezI meM sAta mAMgA pAve kramasara cAra pradezI meM 8 bhAMgA pAdhe evaM 5-6-7-8 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9-10 saMkhyAte, asaMkhyAte aura anante pradezo meM bhI 8-8 bhAMgA samajha lenA / / evaM 2-5-7-80 saba milAke 94 bhAMge huve / he bhagavAna ! jIva pudalI hai yA pudgala hai ? gautama! jIva pudgalI bhI hai aura pudgala bhI hai kyoMki jaise kisI manuSya ke pAsa chAtra ho usako chatrI kahate haiM daMDa ho usako daMDI kahate haiM isI mAphika jIva ne pUrva kAla meM pudgala grahaNa kiyA thA isa vAste pu0 grahaNApekSA se jIvako pudgala kahate haiM aura zrotendri, cakSu0, ghrANa, rasa0 sparzendro kI apekSA se jIva ko pudgalI kahate haiM / yahA upacarittanayApekSA samajhanA / pRthvyAdi pAMca sthAvara eka sparzandrIya apekSA pudgalI hai aura jIva apekSA pudgala hai / beiMdriya ke doindrI, tendrIya ke tInaindriya caurindrIya ke cAraindrI kI apekSA se pudalI hai aura jIvApekSA se pudala hai nArakI 1, bhuvanapati 10. tiryaMca paMcendrI 1, manuSya 1, vyaMtara 1, jyotiSI 1, vaimAnika evaM 16 daMDaka meM pAMcaindrI kI apekSA se pudgalI hai aura jIva kI apekSA se pudgala hai bhAvanA pUrvavat / iti / sevabhaMte sevaMbhaMte tameva sacam / -*@KthokaDA naM 6 zrI bhagavatI sUtra za0 10-u0 1. (loka dizA) . dizA daza prakAra kI hai yathA-: . (1) indrA [pUrva dizA ], [2] agni [agni kauna ] Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 3 ] jamA (dakSiNa dizA), ( 4 ) nerutI [ nairata kauna , ( 5 ) vAuNA [ pazcima dizA ], (6) vAyu ( vAyava kauna ), (7 ) somA [ uttara dizA ], (8) IsANa [IsAna kauna ], ( 9 ) vimalA [ UMcI dizA] (10) tamA [nIcI dizA] / indrA (pUrva dizA) meM kyA jIva hai 1 nISa kA deza hai 2, jIvakA pradeza hai 3, ajIva hai 4, ajIva kA deza hai 5, ajIvakA pradeza hai 6? gautama! hAM jIva hai yAvat ajIyakA pradeza hai jIva hai to kyA ekendrI hai be0 te co0 paM0 aura aneMdiyA hai ? hAM ekendrIya bendrIya tendrIya caundrIya paMcendrIya aura anendrIya ye 6 bola haiM inake deza 6 aura pradeza 6 evaM 18 bola huve / ajIva ke do bheda hai eka rUpI dUsarA arUpI jisameM pUrva dizA meM rUpI kA skanda hai skandhadeza hai skandhapradeza hai tathA paramANu pudgala hai evaM cAra aura arUpI kA 7 dharmAstikAya nahIM hai paraMtu dharmAstikAya kA eka deza hai aura pradeza ghaNA hai evaM adharmAstikAya 2 AkAzAstikAya 2 aura sAtavAM kAla evaM ajIva ke 11 aura jIva ke 18 saba milA ke 29 bola pUrva dizA meM pAve evaM pazcima, dakSiNa aura uttara meM 29-29 bola paave| agnikauna kI pRcchA ? gau0 jIva nahI hai jIva kA deza hai, yAvat ajIvakA pradeza hai agara jISake deza hai to kyA ekendrIyake hai| (1) agnikauna meM niyamA ekendrIyakA deza hai| ( 2 ) ghaNA ekendrIyake ghaNA deza eka bendriyako eka deza 63" , , , ke ghaNAdeza (4) , , , , ghaNe bendriya ke ghaNAdeza (7) evaM tIna AlAvA terindriya kA 10 tIna cauridrI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 kA ( 13 ) paMcendrIya kA ( 16 ) anendiyakA evaM 16 AlAva kahanA / pradezApekSA / (1) ghaNA pakendriyake ghaNo pradeza / ( 2 ) eka verindrayakA ghaNe pradeza / ( 3 ) ghaNo vairindrIke dhaNe pradeza | 31 "3 evaM terindrIke do, caurindrIke do, paMceMdriIke do, aura aneMdriya do sarva 11 alAvA kula jIvoMke 27 bheda huve aura ajIva ke do bheda-rupI aura arupI jisameM rUpa ke cAra bhedaskaMdha, skaMdhadeza, skaMdhapradeza, aura paramANupudgala, dUsarA arUpI jisake 6 bheda-dharmAstikAya nahIM hai paraMtu dharmAstikAya kA eka deza, aura ghaNA pradeza evaM adharmAstikAya deza pradeza AkA zAstikAya deza, pradeza evaM ajIba ke 10 aura jIvakA 27 sarva milAke 37 baoNla azikauna meM pAve evaM naiRtya vAyakona IsAna kauna meM bhI 37-37 bola samajhanA / vimalA ( UMcIdizI ) meM jIva ke 27 bheda agnikaunavat aura ajIva ke 11 bheda pUrva dizivat evaM 38 bola samajJanA aura nIcI dizI meM 37 bola kahanA kAlakA samaya nahI hai| ( pra0 ) UMcI dizI meM kAlakA samaya hai aura nIcI meM nahI kahA jisakA kyA kAraNa ? meru parvata kA eka bhAga sphATika ratnamaya hai aura nIce kA bhAga pASANamaya hai, upara sphaTika ratnavAlA bhAga meM sUrya kI prabhA paDatI hai aura nIcekA bhAga pASANamaya honese sUrya kI prabhAko nahIM khIMca sakatA isa liye zAstrakAra ne vahAM samaya kI vivakSA nahIM kI, aura nIcI dizA meM anendrIyA kA pradeza kahA so yaha kevalI samudghAtakI apekSA se haiM / iti / sevaMbhate sevate tameva saccam / Sy Ola 77 97 " 2, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 thokaDA naM0 100 zrI bhagavatI sUtra za0 11-u0 10 (loka) he bhagavAn ? loka kitane prakArake hai ? gau0 cAra prakAra ke yathA-dravyaloka, kSetraloka, kAlaloka aura bhAvaloka nisameM pahile kSetraloka kI vyAkhyA karate haiM, kSetraloka tIna prakArakA hai urvaloka, adholoka aura tiryaga loka urvaloka me 12 devaloka 9 aveka 5 anuttara vimAna aura siddha zilA, adholokame 7 nArakI aura tiryag loka meM jambUdvIpa, lavaNa samu. prAdi asaMkhyAdvIpa samudra hai / ____ adholoka tipAI ke saMsthAna toyaMga loka jhAlara ke saMsthAna, Urdhvaloka ubhI mRdaMgAkAra ( saMsthAna ) sarva loka tIna lAvalA, ke athavA jAmA pahire huve puruSa ke saMsthAna hai aura alauka polA golA ( nAriyala ) ke saMsthAna hai| ___adholoka kSetraloka meM jIva hai, jIva ke deza hai, jIvake pradeza hai evaM ajIva, ajIpa ke deza, ajIva ke pradeza haiM ? jIva hai yAvat ajIva kA pradeza hai to kyA ekendriya yAvata anendriya hai ? hAM ekendriya, bendriya, tendriya, caundriya, paMcendriya aura anendriya evaM 6 bola aura ina che kA deza aura che kA pradeza sarva 18 bAla huve / / ___ajIva ke do meda rupI aura arupI jisameM rupI ke cAra bheda pUrvavat aura arupI ke 7 bheda dharmAsti kA deza, pradeza evaM adharmAsti, AkAzAAsta kA bhI deza, pradeza aura kAla Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 samaya evaM 29 bola adholoka meM pAve isI taraha tIryaMM loka bhe 29 aura Urdhva loka meM kAla kA samaya chor3a ke zeSa 28 bola pAve | sarva loka meM bola pAve 29 pUrvavat aura aloka meM nIvAdi nahI hai phakta AkAza hai vaha bhI sarvAkAMza se ananta meM bhAga nyUna ( loka jitanA nyUna ) | atarata ke eka AkAza pradeza para jIva nahIM hai jIva kA deza, pradeza aura ajIva, ajIva ke deza, pradeza hai / yathA(1) gheNe ekendriya ke ghaNe deza to niyamA hai| ( 2 ) ghaNe ekendriya ke ghaNe deza eka berindriya kA eka deza / ( 3 ) ghaNe bendriya ke ghaNe deza / evaM tendriya, caurindriya, paMcendriya aura anendriya ke do do bola kahanA evaM 11 / 11 99 > ( 3 ) 33 ( 1 ) ghaNe ekendriya ke ghaNe pradeza / ( 2 ) ghaNe ekendriyake ghaNe pradeza aura eka bendriyakA gha pradeza | ( 3 ) " evaM tendriya 2 caundriya 2 pacendriya 2 evaM 9 aura ghaNe "" ( 1 ) ghaNe ekendriyake ghaNe deza aura eka anendriyako eka deza / "3 " y "> "1 "" "" " " " ghaNe " "" " :) evaM 3-9-11 milake 23 bhAMge huve aura ajIba ke 4 bheda cAra rupI aura pAMca arupI pUrvavat kula 32 bola huye| UMcA loka ke eka AkAza pradeza para kAla kA sama " $9 52 " ghaNe deza. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 choDake zeSa 31 bola pAve tIryak lokameM nIcA loka vat 32 bola pAve loMka ke eka AkAza pradeza para bhI khnaa| alokAkAza para jIva Adi nahI hai kevala AkAza ananta aguru laghu paryAya saMyukta hai| 2 / / (2) dravyaloka-nIce loka meM anante jIva dravya hai anante ajISa dravya hai evaM UMcA loka, tIrthak loka aura sarva loka aloka meM kevala ajIva vaha bhI AkAza ananta aguru laghu paryAya saMyukta hai| (3) kAlaloka-UMcA, nIcA, tIryaka aura sarvaloka koI karyo nahIM kare, nahIM, aura karasI nahIM evaM tInoM kAla meM sadA sAsvata hai evaM alok| (4) bhAvaloka UMco, nIco, tIryak loka aura sarvaloka meM anaMte varNa, gaMdha, rasa sparza aura saMsthAna kA paryAya hai // aura anante gurulaghu aura anante agurulaghu paryAya karake saMyukta hai aura aloka meM kevala AkAza dravya agurulaghu saMyukta hai| .. - isakA.jAdA khulAsA dekhanA ho to zrImAn vinayavijayajI mahArAja kRta lokaprakAza dekha lIjIye // sevabhaMte sevaMbhaMte tameva saccam. thokar3A naM0 101. zrI bhagavatI sUtra za0 16-u08. ... loka-loka ke deza aura loka ke pradezoM kA adhikAra pahale bokaDoMmeM Age likhA gayA hai aba loka ke caramAnta kA 210 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 'bolo meM jIvAdi 6 padake kitane 2 bola haiM vaha isa thokaDe dvArA nIce likhate haiM / samucaya loka ke pUrva ke caramAnta meM kyA (1) jIva, (2) nIvakA deza, (3) jIvakA pradeza, (4) ajISa, (5) ajIvakA deza, (6) ajIvakA pradeza hai ? jIva nahIM hai jIvakA deza hai, yAvat ajIvakA pradeza hai jIva kA deza hai to kyA ekendriya, bendriya, tendriya, caundriya, paMcendriya aura aneMndriya kA deza hai / (1) ghaNendriya ekendriya ke ghaNe deza sUkSma jIvApekSA sAsvate lAghe, (2) ghaNe ekendriya ke ghaNe deza aura eka bendriya ke eka deza, (3) ghaNe ekenthi ke ghaNe deza aura eka bendriya ke ghaNe deza, (4) ghaNe ekendriya ke ghaNe deza aura ghaNe bendriya ke ghaNe deza-evam adraya ke 3 caundriya ke 3 paMcendriya ke 3 evam (13) (14) ghaNe ekendriya ke ghaNe deza aura eka aneMdriya ke ghaNe deza (15) ghaNe parkendriya ke ghaNe deza aura ghaNe aneMdriya ke ghaNe deza (16) aura pradeza kI vyAkhyA ghaNe ekendriya ke ghaNe pradeza (17) ghaNe ekeMndriya ke ghaNe pradeza eka bendriya ke dhaNe pradeza (18) ghaNe ekendriya ke pradeza aura ghaNe bendriya ke ghaNe pradeza evam teMndriya ke 2 caurindriya ke 2 paMcendriya ke 2 aneMndriya ke 2 evam 26 bola jIvoM ke huve / ajIva do prakAra ke haiM rUpI aura arUpI. jisameM rUpI ke 4 bheda (1) skaMdha (2) skaMdhadeza ( 3 ) skandhapradeza (2) paramANu aura arUpI ke 6 bheda dharmAstikAya nahIM hai saMpUrNApekSA paraMtu dharmA stikAya ke deza, pradeza hai evaM adharmAsti ke 2 AkAza stikAya ke 2 arUpI ke 6 aura rUpI ke 4 milake ajISa ke 10 bheda tathA nIva 26 sarva milAkara pUrva dizA ke caramAMta meM 36 bola hue. evam, dakSiNa pazcima aura uttara dizA bhI samajhanA / ma. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 uparavat 7 nArakI 12 devaloka 9 navadheyaka 5 aNuttaravimAna 1 isI prabhArA pRthivI (siddhazilA ) evam 34 boloM ke cAroM dizoM ke caramAMta meM tathA samucaya loka ke cAroM dizoM ke gharamAMta milake 140 caramAMta meM bola chattIsa chattIsa paave| ___ UMceloka ke caramAnta kI pRcchA-U~celoka ke caramAnta meM (1) ekendriya aura anendriya kA deza sadA kAla sAzvatA hai (2) ekendriya aura anendriya kA ghaNe deza aura eka bendriya kA eka deza (3) aura ghaNe bendriya ke ghaNe deza evam tendriya kA 2, caundriya kA 2, paMcendriya kA 2, milakara 9 bola tathA pradeza (10) pakendriya aura anendriya ke ghaNe pradeza (sAzvatA) (11) ekendrI anendriya kA ghaNA pradeza aura eka bendriya ke ghaNe pradeza (12) ghaNe bendriya ke ghaNe pradeza evam 2 tendriya kA, 2 condriya kAra, paMcendriya kAra, milakara 18 bheda huve aura ajIva ke 1. bheda hai sapI ke skandha, skandhadeza, skandhapradeza, paramANu purala aura alapI ke dharmAstikAya deza, pradeza adharmAstikAya deza, pradeza, AkAzAstikAya deza, pradeza, evam sarva milAkara UMceloka ke paramAnta meM bola 28 paave| nIceloka ke caramAnta kI pRcchA bola 32 pAve, yathA ghaNe ekendriya ke ghaNe deza, eka bendriya kA eka deza, dhaNe bendriya ke ghaNe deza, pavam tendriya 2 caundriya 2 paMcendriya 2 anendriya 2 milAkara 11 tathA pradeza-dhaNe ekendriya ke ghaNe pradeza eka bendriya kA ghaNe pradeza, ghaNe bendriya ke ghaNe pradeza pavam tendriya ke 2, condriya ke 2 paMcendriya kAra,anendriya ke 2, milAkara 11 ajIghakA pUrvavata sarva 32 isI mAphika 9 greveyaka 5 anuttara vimAna paka isIprabhArA ( siddhazilA ) ke ina 15 ke UMce tathA nIce 30 caramAnta smjhnaa| Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ratnaprabhA ke Upara ke caramAnta kI pRcchA jaise bimalA dizA maiM bola 28 samajhanA ratnaprabhA ko varja ke 6 naraka ke upara ke aura sAtoM nArakI ke nIce ke caramAnta 93 aura 12 devaloka ke nIce UMce ke 24 caramAnta evam 37 caramAMta meM bola pAye 33 jisameM jIva ke deza ke 12 ekendriya paMceMdriya ke ghaNe deza bhI leNe, pradeza kA 11 ajIba kA 10 | loka ke pUrva kA caramAMta kA paramANu pudgala kyA eka samaya meM loka ke pazcima ke caramAMta taka jA sake ? hAM gautama ! pUrva ke caramAMta kA paramANu eka samaya meM pazcima ke caramAMta meM jA saktA hai| evam pazcima se pUrva, dakSiNa se uttara, uttara se dakSiNa tathA UMceloka ke caramAMta se nIceloka ke caramAMta aura nIceloka ke caramAMta se UMceloka ke caramAMta taka eka samaya meM jA sakatA hai jisa paramANu meM tIvra varNa, gaMdha, rasa, sparza hotA hai vaha paramANu eka samaya meM 14 rAjaloka taka jA saktA hai / iti / sevaMbhate sevaMbhaMte tameva saccam | -++ thokaDA naM0 102. zrI bhagavatI sUtra za0 11-u0 10. ( loka. ) he bhagavAna ! loka kitanA baDA hai ? gautama ! caudaha rAja kA hai| yAni asaMkhyAte koDona koDa yojana lambA coDA hai / jiskI sthApanA - Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 1 lha saMsthAna. prasa nAlI 101 / sthApanA aloka 11. rAjakA ghana. cau tarpha sAta rAja. ghana cautarA. yaha sAtarAja lambA cauDA cautarA hai jisake madhya bhAga se nApa lene ke liye koI devatA mahAna Rddhi, jyoti, kAntI mahAsukha aura mahA bhAgya kA dhaNI jisake calane kI sakto kaisI hai yaha kahate haiM jambUdvIpa ekalakSa yojana kA lambA cauDA hai jiske madhya bhAga meM meru parvata eka lakSa yojana kA UMcA hai usa mera Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se cautarpha jambUdvIpa ke 4 daravAje, paitAlIsa 2 hajAra yojana dura hai usa meru parvata kI cUlakA para pUrvokta suddhi vAle che devate khaDe hai usa bakta cAra devIyAM jambUdvIpa ke cAroM daravAje para lavaNasamudra kI tarpha muMha karake hAtha meM eka 2 modaka kAlA liye khaDI hai be daravAje samadharatI se 8 yojana UMce hai vahAM se una laDDUoM ko ve devIyAM samakAla choDe aura devIyoM ke hAtha se laDDUchUTate hI merUparase cheoM devatAoM se eka devatA vahAMse nikale aura aisA zIghra gati se cale ki una cAroM laDDUSoM ko adhara hAtha meM lele yAne jamIna para na girane de, aisI zIghra gatI vAle ve cheoM devatA lokakA nApA ( anta) leneko jAve, aura usI samaya kisI sAhUkAra ke eka hajAra varSakI AyuSya vAlA putra janamA, gautama svAmI prazna karate hai ki hai bhagavAn ! usa putra ke mAtA pitA kAla dharma prApta ho gaye itane kAla meM ve cheoM devatAo chao dizI kA aMta leke Ave ? gau0 nahIM to kyA vaha laDakA sampUrNa AyuSya pUrNa kare taba ve devatA lokakA aMta lekara Ave ? gau0 nahIM to usake hADa, nAma gotra viccheda ho jAya itanA kAla vitIta hone se ve devatA loka kA anta leke Ave ? gau0 nhiiN| he bhagavAn ! aisI zIghra gatI vAle devatA bhI itane kAla taka cale to kyA gatakSetra jAdA hai yA zeSa rahA kSetra jAdA hai ? gau0 gata kSetra jAdA hai aura zeSa rahA kSetra kama hai zeSa rahe hudhe kSetra se gatakSetra asaMkhyAta guNe hai aura gata kSetra se zeSa rahA kSetra asaMkhyAta meM bhAga hai| itanA baDa loka hai| ___ aloka kI pRcchA ! loka ke mAphIka kahanA vizeSa itanA hai ki samayakSetra 45 lakSa yojana kA hai jisakI maryAdA ke liye cautarpha manuSyottara parvat hai aura madhya bhAga meM meruparvat hai // usapara daza devatA mahaRddhika baiThe hai aura ATha devI manuSyottara Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 parvata se modaka ke laDDU choDe aura zIghra gatIvAlA devatAM adhara hAtha meM lele, isakI saba vyAkhyA pUrvavat kahadenA vizeSa itanA hai ke vahAM 4 laDDU kahe hai yahAM 8 kahanA aura vahAM che dizI kA santa lAneko gaye kahA hai yahAM daza dizI kahanA aura larake kI AyuSya lakSa varSa kI kahanA tathA gatakSetra kI apekSA zeSa rahA kSetra ananta guNA kahanA zeSa rahe kSetrase gatakSetra ananta meM bhAga hai itanA bar3A aloka hai| loka ora aloka kisI devatA ne nApA kiyA nahIM kare nahIM aura karegA nahIM parantu jJAnIyoM ne jJAna se dekhA hai vaisI hI aupamA dvArA batalAyA hai| sevaMbhaMte sevabhaMte tameva saccam / *OOK thokaDA naM. 103. zrI bhagavatI sUtra za0 5-u08. (paramANu.) he bhagavAn ! paramANu pu0 idhara udhara calatA hai ki sthira hai ? gau0 syAt calatA hai, syAt sthira hai, bhAMgA 2, do pradezI kI pRcchA ?(1 syAtU cale (2 / syAt na cale (3)syAtU deza cale syAt deza na cale evaM bhAMgA 3, tIna pradezI kA bhI bhAgA 3 pUrvavat (4) syAt deza cale syAt bahuta se deza na bhI cale (5) syAt bahuta se deza cale syAt eka deza na cale evaM bhAMgA 5 / cAra pradezI ke 5 bhAMgA pUrvavat (6) bahuta se deza cale, bahuta se deza nahIM cale isI mAphika 5-6-7-8-9-10 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyAte asaMkhyA0 anaMta0 pradezI ke sUkSma aura bAdara ke bhI che che bhAMge samajha lenA evaM sarva bhAge 76 huve / (2) paramANu pu0 taravAra kI dhArase chedana bhedana nahIM hoghe, agni meM jale nahIM, puSkarAvRta megha varSe to saDe nahIM evaM do pradezI yAvat sUkSma anaMta pradezI aura vAdara ananta pradezI chedana bhedana jale yA saDe gale vidvaMsa hove aura syAt nahI bhI hove| (3) paramANu pu0 kyA sArddha hai, samadhya hai, sapradeza hai, anArdU hai, amadhya hai, apradeza hai? ina che voloM meM eka apradezI hai zeSa sunya hai do pradezI pRcchA cha boloM meM do bola pAve sArddha aura sapradeza evaM 4-6-8-10 pradezI meM bhI samajha lenA aura tIna pradezI meM do bola samadhya sapradeza evaM 5-7-9 pradezI aura saMkhyAta pradezI meM che boloM meM se 1 apradezI varja ke zeSa 5 bola pAve evaM asaM0 anaM0 pradezI bhI smjlenaa| (4) paramANu pu0 paramANu pu0 ne sparza karatA jAve to nIce likhe nau bhAgoM meM se kitanA bhAMgA sparze (1) deza se deza (2) deza se dezA(3) deza se sarva (4) deza se deza (5) dezA se dezA (6) dezA se sarva (7) sarvase deza (8) sarva se dezA (9) sarva se sarva, jisme paramANu pudgala sarva se sarva sparze paramANu pudgala ne sparzato jAve to bhAMgA eka 1 paramANu pudgala do pradezI ne sparza to jAye to bhAgA do pAve 7-9 mo paramANu tIna paradezI ne sparza to jAveto bhAMgA 3 pAve 7.8-9 yAvat anaM0 pradezI khnaa| do pradezI paramANu ko sparzato jAve to bhAMga 2 pAve 3-1 do pradezI do pra0ko sparzato jAve to bhAMgA 4 pAye 1-3-7-9 1 jahAM para dezA zabda ho vahAM vahuvacana samajho / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIpra0 tIna pra0 ko sparzatA nAve to bhAMgA 6 pAve 1-2-3-7-8-9 evaM yAvat ananta pradezI samaja lenA / - tIna pradezI paramANu ko sparza karatA jAya to bhAMgA 3 pAve 3-6-9 tIna pra0 do pra0 ko sparza karato jAveto bhAMgA 6 pAve 1-3-4-6-7-9 tIna pra. tIna pra0 ko sparza karatA jAve to bhAMgA 9 pUrvavat pAve evaM yAvat ananta pradezI kahanA cAra pradezI se yAvat ananta kI vyAkhyA tIna pradezISat karanI / (5) paramANu kI sthitI ja0 eka samaya u. asaM0 kAla evaM do pra0 yAvat ananta pradezI skandha kI bhI sthitI khdenaa| (6 ) eka AkAza pradeza avagAhA pudgaloM kI sthitI do prakAra kI hai eka kApatA huSA jaise eka pradeza se dUsare pradeza jAne vAlA aura dUsarA akampamAna yAne sthira jisameM kampamAna kIja eka samaya u0 AvalI kA ke asaM0 bhAga aura akampa kI ja0 eka samaya u. asaM0 kAla evaM do tIna yAvat asaMkhyAta AkAza pradeza avagAhA Adi smjhnaa| (7).eka guNa kAle pu. kI sthitI ja. eka samaya u0 asaM0 kAla evaM do tIna yAvat ananta guNa kAle pu0 kIbhI samajha lenA isI taraha 5 varNa 2 gaMdha5 rasa 8sparza bhI samajha lenaa| (8) jo pudgala ( sukSmapaNe praNamya hai ve ja0 eka samaya u0 asaM0 kAla evaM bAdarapane praNamyA bhI kahanA / (9) pudgala zabda pane praNamyA hai ve ja0 eka samaya u0 ApalI ke asaM0 bhaag| (10) no pudagala azabda pane praNamyA hai veja eka samaya u. asaM kaal| ... 11) paramANu pu0 kA aMtara na. eka samaya u0 asaM0 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 kAla do pradezI kA aMtara ja0 eka samaya u0 anaMta kAla evaM yAvat anaMta pradezI kahanA / ( 12 ) eka pradeza avagAhA pugala kA aMtara ja0 eka samaya u0 asaM* kAla evaM do tIna yAvat asaM0 pradezI avagAhA pu0 bhI kahanA, aura kampamAna saba jagaha a0 eka samaya u0 AvalI ke asaM0 bhAga0 bhAga / varNa. gaMdha, rasa, sparza, sukSma 1 paNe aura bAdara pane praNamyA huvA kampamAna, akampamAna kA aMtara pUrvavat samajhalenA / (13) zabdapane praNamyA kA aMtara na0 eka samaya u0 asaM0 kAla / ( 14 ) azabda pane praNamyA kA aMtara ja0 eka samaya u0 AvalI kA ke asaM0 bhAga / (15) alpAbahutva ( 1 ) sabase stoka kSetra sthAnAyuH (2) avagAhanA sthAnAyuH asaM0 guNA ( 3 ) dravya sthAnAyuH asaM0 guNA (4) bhAva sthAnAyu: asaM0 guNA vistAra sUtra se dekha lenA / sevaMbhaMte sevate tameva sacam / -*(@K thokaDA naM 104. zrI bhagavatI sUtra za0 11-30 1. ( utpala kamala ) ( dvAra ) utpAt 1, pariNAma 2, apaharaNa 3, avagAhanA 4, karmabandhe 5, karmaveda 6, udaya 7, udIrNa 8, lezyA 9, dRSTI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17, jJAna ajJAna 11, yoga 12, upayoga 13, varNa 14, usvAsa 15, AhAra 16, atti 17, kriyA 18, baMdha 19 saMjJA 20, kaSAya 25, vedabandha 22, saMjJI 23, indIya 24, anubaMdha 25, saMbAha 26, AhAra 27, sthiti 28, samudghAta 29, cavana 30, vedanA 1, mUlotyAt 32 iti| yaha battIsavAra utpala kamalapara utAre jAvege dravyAnu yoga meM praveza karane vAloM ke liye yaha viSaya bahuta hI upayogI hai| ___ rAjamahInagara ke guNazilA udyAna meM bhagavAn zrI vIra prabhu padhAre usa bakhata zrI gautamasvAmI ne prazna kiyA hai bhagavAn ! utpala kamala ke patte meM eka jIva hai yA aneka 1 gautama pase meM eka jIva hai parantu usakI nizrAya meM aneka nIva utpanna hote haiM yAne patte kI DaMDI meM mUlagA eka jIva rahatA hai zeSa usakI nizrAya se pate meM asaMkhyAta jIva haiM / (1) utpAt-utpala kamalame nIva cauhattara jagaha se Ake utpanna hote haiM yathA 46 tirya ca ( yahAM vanAspatike cAra hI bheda mAnA hai ) 3 manuSya (paryAptA, aparyAptA, samutsama ) 25 devatA (bhuvanapati 10, vyaMtara 8, jyotiSI 5, pahalA dUsarA devaloka) ina 74 jagaha se Ake jIva utpanna hote hai. (2) parimANa- eka samaya meM 1-2-3 yAvat saMkhyAte asaMkhyAte jIva utpanna hote hai| (3) apahAraNa-usa eka patte ke jIvoM ko ekeka samaya ekeka jIvako nikale to asaMkhyAte kAla yAne asaM0 utsarpaNI avasarpiNI vyatIta hojAya ina jIvoMko kisI ne nikAlA nahIM nikAlegA nahIM paraMtu jJAniyoMne apane jJAna se dekhA hai| (4) avagAhanA-utpala kamala kI avagAhanA ja. aMgula ke bhasaMkhyAtamA bhAga u0 eka hajAra yojana kucha adhik| Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 . (5) karmabaMdha-jJAnavarNIya karmake baMdhaka syAt eka jIva mile syAt bahuta jIva mile evaM AyuSya karma varja ke zeSa / karma kahanA aura AyuSya karma baMdhaka ke bhAMgA 8 (1) AyuSya karma kA baMdhaka eka (2 ) abaMdhaka eka ( 3 ) baMdhaka bahuta (4 abaMdhaka bahuta (5) baMdhaka eka abaMdhaka eka (6) baMdhaka ema abaMdhaka bahuta (7) baMdhaka bahuta abaMdhaka eka (8) baMdhaka bahuta abaMdhaka bhI bahuta isI mAphaka jahAM para phIra bhI 8 bhAMgA ko usako bhI isI taraha lagA lenA sAta karmoM ke 14 bhAMge yatha jJAnavarNI kA eka aura jJAnavarNIya ke bahota isa taraha eka vacana bahuvacana karane se 14 bhAMge huve aura 8 AyuSya ke evaM 22 bhaaNge| - (6) karmavede-jJAnAvarNIya karma vedane vAle kisI samaya eka. aura kisI samaya bahuta jIva mile evaM vedanIya karma choDa ke zeSa karmoM ke 14 bhAMge aura vedanItAtA, asAtA do prakAra ko vede isaliye isake 8 bhAMgA pUrvavat evaM 22 bhaaNgaa| (7) udaya jJAnavarNIya ke udayavAlA kiso samaya eka jIva mile aura kisI samaya bahota evaM aMtarAya yAvat 8 karmoM ke 16 bhAMgA huve| (8) udIrNA vedanI aura AyuSya karma ko choDa ke zeSa mAnAvarNIyAdi6 karmoke eka vacana bahuvacanAzrIya 12 bhAMge aura vedanI AyuSyake 8-8 bhAMge pUrvavat samajhanA evaM 28 mAMge / (9) lezyA-utpapala meM cAra lezyA kRSNa, nIla, kApota, aura tejo ina cAra lezyAoM ke assI bhAMge hote hai yathA a. saMyogI 8 kisI samaya kRSNalesI eka, kisI samaya nIla lesI eka, kisI samaya kApota lesI eka aura kisI samaya tejolezI eka yaha eka pacanApekSA cAra bhAMgA isI taraha bahuvacana ke bhI cAra bhAMgA samajha lenA evaM 8 bhAgA aura hika saMyogo 21 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 kRSNa, nIla kRSNa, kApota kRSNa, teno 3 nola, kApota nIla, tejo kApota, tejo| . 5 mm or M . trika saMyogI 32 kR0 nI0 kA. kR. nI0 te. kR0 kA. te0 nI0 kA0 te0 m ~ m mom U NU ~ Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 catuSka saMyogI 16 bhaaNgaa| kR* nIla0 kA0 te0 kR0 nIla0 kA0te. You m m - Ma m evaM 8,24,32,16 milA ke saba 80 bhAMge huve isI mAphika kaSAya dvAra tathA saMjJAhAra kaheMge vahAM bhI 80 bhAMge samajha lenaa| (10) dRSTI-mithyA dRSTI hai ve kisI samaya eka jIvamile aura kisI samaya bahatva jIvamile isaliye mAMgA do aura bhI jahA~ do bhAMgA likheM vahAM yahI do bhAMge smjhnaa| (11) jJAna-ajJAnI bhAMgA do pUrvavat / (12 ) yoga-ekakAya yogI hai bhAMgA 2 pUrvavat / (13) upayoga-sAkAropayoga, anAkAropayoga bhAMgA 8 asaMyogI 4 dvisaMyogI 4 sAkAra 1-3 anAkAra 2-3 aura sAkAra 11-13-31-33 / / (14 ) varNa-jIvApekSA avarNayAvat asparza hai aura zarIrApekSA 5 varNa, 2 gaMdha, 5 rasa, 8 sprsh| (15) uzvAsa-uzvAsagA hai nizvAsagA hai aura nouzcAsagA nizvAsagA hai ( vATe pahatAM ) jisake bhAMgA 26 yathA asaM. yogI 6 tIna eka vacana 3 vahuvacana / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 vi0 vacana, visaMyogI 12 trika saMyogI 8 u. ni.. u. no. ni. no0 u0ni0 no0 u0ni0 no0 - - ( 16 ) AhAraka- AhAraka hai bhAMgA 2 pUrvavat / ( 17 ) vRtti-avRtti hai bhAMgA 2 pUrvavat / (18 ) kriyA-sakriya hai bhAMgA 2 pUrvavat / ( 19) bandha-sAtakarma kA bandhagA, ATha karma kA bandhagA jisakA bhAMgA 8 pUrvavat / (20 ) saMjJA-AhArAdi cAroM saMjJA pAve jisake bhAMgA 80 pUrvavat / lezyA dvArase dekho| ( 21 ) kaSAya krodhAdi cAroM kaSAya pAve bhAMgA 80 pUrvavat ( 22 ) veda-eka napuMsaka hai bhAMgA do pUrvavat / (23) vedabandha-strI, puruSa, napuMsaka tInoM veda ke bAMdhane vAle hai bhAMgA 26 pUrvavat / uzvAsa dvArakI mAphIka / (24) saMjJI-asaMjhI hai bhAMgA do pUrvavat / - (25) iMdriya-saiMndriya hai, bhAMgA do pUrvavat / (26) anubaMdha yAne kAya sthitI-ja. aMtara mu0 u0 asaMkhyAte kaal| (.27) saMvaha-utpala kamala kA jIva anya sthAna meM jAkara pIchA utpala kamala se Ave jaise pRthvI aura utpala kamala meM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 gamanAgamana kare aise hI anya kAyA meM bhI gamanAgamana kare use " saMvaha " kahane hai / utpala aura pRthvI meM gamanAgamana kare to jisakA do bheda eka bhavApekSA aura dUsarA kAlApekSA jisameM bhavApekSa ja0 do bhava u0 asaM0 bhava aura kAla ja0 do aMtara mu0 u0 asaM0 kAla isI taraha apa, teja, vAyu, bhI samajha lenA vanaspati ja0 do u0 anaM 0 bhava aura kAla ja0 do aMtaramu0 u0 anaM0 kAla tIna vikalendriya meM ja0 do bhava aura kAla pRthvIvat u0 saM0 bhava aura saM0 kAla tIrthaca paMceMndriya aura manuSya ja0 do bhava aura kAla pRthvIvat u0 8 bhava kare aura kAla pratyeka pUrva koDa / ( 28 ) AhAra - 288 bola kA AhAra le paraMtu niyamA che dizI kA ( dekho zIghrabodha bhAga 3 ) ( 29 ) sthitI - na0 aMtara mu0 u0 daza hajAra varSa / (30) samudghAta- tIna pAve, kaSAya, vedanI aura maraNanti tathA samoIyA dono prakAra se mare / ( 31 ) cavaNa - utpala kA jIva cavake 49 jagahajAve | 46 tIrthaca 3 manuSya karma bhUmIkA paryA aparyA* samucchima | (32) mUladvAra - sarva prANa, bhUta, jIva, satva yAne sarva saMsArI jIva utpala kamala ke mUla, skaMdha, tvacA, patra, kesarAkaNikAdi paNe anaMtIvAra utpanna huvA hai yathA asai ahuvA a Mtirakuto / iti / sevate sevate tameva sam 00000000000000000 iti zrI zIghrabodha bhAga 8 vA samAptam. 0000000000000000 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnaprabhAkara jJAna puSpamAlA puSpa naM 39. athazrI zIghrabodha bhAga havA. thokaDA nambara 105 (guNasthAnapara 52 dvAra ) [1] nAmadvAra [2] lakSaNadvAra [3] kriyAdvAra [4] bandhadvAra [5] udaya0 [6] udirNA0 [7] sattA0 [8] nirjarA0 [9] AtmA0 [10] kAraNa0 [11] bhAva0 [12] parisaha [13] amara0 [ 14. paryAptA0 [15 ] AhArika0 [16] saMjJA0 {17] zarIra0 [18] saMghayaNa [19] saMsthAna [20] veda0 [21] kaSAya0 [22] sannI0 [23] samudaghAta0 [24 ; gati [25] jAti, [26] kAya0 [27] jIvake bheda0 [28] yoga0 {29] upayoga0 [32] lezyA0 [31] dRSTI0 [32] jJAna [33 . darzana [34 ] samyaktva0 [35 ] cAritra0 [36 ] niyaMTThA0 [37 ] samovasaraNa [38] dhyAna [39] hetu [40] mArgaNA0 [41] jIvayonI0 [42] daMDakara [43] niyamA bhajanA [44] dravyapramANa [45] kSetrapramANa [46 ] sAntara nirantara [17] sthiti [48 ] antara0 [49] Agaresa0 [50 ] avagAhanA0 [51 ] sparzanA0 [52 ] alpAbahutva0 [1] nAmadvAra-[1] mithyAtva guNasthAnaka [2] sAsthAina0 [3] mitha0 [4] abatisamyaktvadRSTi0 [5] dezavratI0 [6] pramattasaMyataH [7] apramattasaMyata0 [8] nivRttIbAdara0 [9] Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anivRttIbAdara0 [10] sukSmasamparAya0 [11] upazAmtamoha0 [12] kSINamoha0 [13] saMyogI0 [14] ayogI guNasthAnaka. [2] lakSaNadvAra -[1] mithyAtva guNasthAnakake tIna bheda anAdI ananta [ abhavyakI apekSA ] [2] anAdI sAnta [ bhavyApekSA] [3] sAdIsAnta [samyaktva prApta karake pIchA mithyAtvame gayA usakI apekSA ] aura mithyAtva do prakArakA eka vyakta mi0 dasarA avyakta mi. jisameM ekendriya berindriya terindriya caurindriya aura asaMjJI paMcendriyameM avyakta mithyA. tva hai aura paMcendriya kitaneka vyakta mi0 kitaneka avyakta mi. hai jisme vyakta mi0 ke 25 bheda hai yathA (1)jIvako ajIva zraddhe-jaise kitaneka loka ekendriya Adiko jIva nahIM mAnate haiM / kevala calate phirate hI ko jIvaM mAnate haiM yaha eka kisma kA mithyAtva hai| ..(2) ajIvako jIva zraddhe-jaise jitane jagatme padArtha hai ve saba jIva hai / yAni jaDa padArthoMkoM bhI jIva mAne mi0 (3) sAdhuko asAdhu zraddhe-yAne, jo paMca mahAvrata, pAMca samiti, tIna gupti Adi sadAcArame pravRtti karanevAleko sAdhu na maane| mi0 (4, asAdhuko sAdhu zraddhe-yathA Arambha, parigraha, bhAMga, gAMjA, caDasAdi pInevAle aneka saMsArI jIvoMko bhI sAdhu mAne / miH [5] dharmako adharma zraddhe-jaise ahiMsA, satya zIla, tapAdi zuddha dharmako adharma samajhe / vaha bhI mithyAtva hai| (6) adharmako dharma zraddhe-jaise yajJa, homa, japa, paMcAgni tApanA, kandamUla khAnA, RtudAna denA ityAdi adharmako dharma mAne / mi. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 ( 7 ) mokSamArgako saMsArakA mArga zraddhe-jaise jJAna darzana cAritrAdiko saMsAra samajhe / " mi0 (8) saMsArake mArgako mokSakA mArga zraddhe-jaise mRtakakI pIche paDa, zrAddha, osara, balIdAnAdiko mokSa mArga samajhanA / mi0 ( 9 ) mokSa gayeko amokSa samajhanA-jaise kevalajJAna prApta karake mokSa gayeko phira Ake avatAra leMge aisA kahanA / mi0 (10) amokSako mokSa kahanA -jaise kRSNAdikI abhI mokSa nahI huvA unako mokSa huvA mAnanA / mi0 ( 11 ) abhigraha mithyAtva - jaise mithyAtva, haTha, kadAgrahako pakaDakara kuguru, kudeva, kudharmapara hI zraddhA rakhe apane grahaNa kiyeko mithyA samajhane para bhI na choDe / mi0 ( 12 ) anabhigraha mithyAtva - jaise kudeSa, kuguru, kudharmapara vaise hI sudeva, suguru, sudharmapara eka sarIkhI zraddhA rakhe sabako eka sarIkhA mAne / mi0 ( 13 ) saMzaya mithyAtva- vItarAgake vacanoMpara saMkalpa vikarUpa karanA aura usapara saMzaya karanA / mi0 ( 14 ) anAbhoga midhyAtva - jisako dharmAdharma, hitAhitakA kucha bhI khyAla nahIM hai ajANapanese yA bedarakArIse haraeka kAma karatA hai / mithyAtvAdi ko sevana karatA hai mi0 ( 15 ) abhiniveza mithyAtva-dharmAdharma, satyAsatyakI gavever aura vicAra karake usakA nizcaya honepara bhI apane haThakoM nahIM choDanA / mi0 ( 16 ) laukika midhyAtva-lokoMke dekhAdekhI mithyAtvakI kriyA kare arthAt dhana putrAdike liye laukika devoMkI sevA upAsanA kre| mi0 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17 ) lokottara mithyAtva-mokSake liye karane yogya kriyA karake laukika sukhakI icchA kare yA vItarAga devake pAsa laukIka sukha sampadA dhanAdikI prArthanA kare / use lokottara mithyAtva kahate hai| [18] UMNo mithyAtva-dhItarAgake vacanoMse nyUna prarupaNA kare tathA nIyako aMguSTa pramANa mAne yA nyuna kriyA kare / mi. / [19] adhika mithyAtva-vItarAgake vacanoMse adhika prarupaNA kre| yA adhika kriyA kare-manaHkalpita kriyA kre| mi. [20] viparIta mithyAtva-vItarAgake vacanoMse viparIta prarupaNA kare yA viparIta kriyA kare-kuliMgAdi ko dhAraNa kre| [21] gurugata mithyAtva-aguruko guru karake mAne jaise jaMgama, jogI, sevaDA, camakhaMDA camacIrIyA kI jisameM gurukA guNa na ho lakSaNa na ho aura liMga na ho athavA svaliMgI pAsatthA usannA saMsaktA kurligyAdiko guru mAne / mi. ( 22 ) devagata-jo rAgI dveSI Arambha upadezI jinakI mudrAme rAga dveSa viSaya kaSAya bharA hai aise deva harI, haladhara bheru bhavAnI zItalA mAtAdiko deva mAne / mi0 ( 23 ) parvagata-jaise holI, kaSNa aSTamI, gogAnavamI, AmAvAsyAdi laukika parvako parva mAna kara mithyAtvako kriyA kare / mi0 (24) akriya mithyAtva-kriyA karanese kyA phala hotA hai ityAdi mAne-kriyA kA nAstipaNA batalAnA / mi0 ( 25 ) avinaya mithyAtva-deva, guru, saMgha, svAdharmI bhAiyoM kA ucita vinaya na karake unakA avinaya-AzAtanA kre| mi. yaha 25 prakArakA mithyAtva khaa| isake sivAya zAstrakA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 rona mithyAtvakI 4-5-10 yAvat aneka tarahase prarupaNA kI hai ve saba bheda eka dUsaremeM samAvesa ho sakate hai| parantu vistAra karanekA itanA hI kAraNa hai ki bAlajIva sugamatAse samajha ske| vAstavame mithyAtva usIkA nAma hai jo sad vastuko asada samajhe / jaba sugamatAke liye isake jitane bheda karanA cAhe utanA bhI ho sakate hai| mithyAtvako guNasthAnaka kyoM kahA ? isameM kaunase guNakA sthAnaka hai ? anAdikAlase jIva saMsArameM paryaTana karatA AyA hai| yathA dRSTAMtaH-do puruSa kIsI raste para jA rahe the aura jAte 2 una donoMkI najara eka sIpake TukaDA para paDI / ekane kahA bhAi ! yaha cAMdIkA TukaDA paDA hai, dUsarene kahA cAMdI nahI yaha sIpakA ThukaDA hai| isI taraha jIva anAdikAlase saMsAra cakrame phirate huve kabhI bhI usako aise jJAna kI prApti nahIM hai ki cAMdI kise kahate hai aura sIpa kise kahate hai| Aja yaha jJAna huvA ki usake sapheda raMga aura camakako dekha kara kahA ki yaha cAMdI hai isI viparIta jJAnako mithyAtva kahate hai aura jisa vastukA pahile kucha bhI jJAna nahIM thA usako Aja viparItapane jAnatA hai vaha jAnanA yaha eka kismakA guNa hai| isI taraha jIva avyavahAra rAsImeM bhramaNa karate anaMta kAla vyaH tIta ho gayA parantu vaha isa bAtako nahIM jAnatA thA ki devaguru dharma kise kahate hai aura kyA vastu hai| Aja usako itanA kSayo pazama huvA hai kI vaha sadako asad samajhatA hai| aba kisI vakta suyoga milegA to yathAvat samyaga jJAnakI bhI prApti ho maaygii| parantu jaba taka mithyAtva guNasthAnakakI zraddhA hai tabataka catuSka gatI rupI saMsArArNavameM bhaTakatA hI rahegA, vinA samyag jJAna ke parama sukhako prApta nahIM kara sktaa| (2) sAsvAdana guNasthAnakakA lakSaNa-jISa anAdi Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlase mithyAtvameM ramaNa karatA 2 svAbhAvahIse karma patana karake dravya, kSetrAdikA saMyoga milane se prathama aupazama samyaka tvako grahaNa kara caturtha guNasthAnakako prApta karatA hai, vahAM pa acchA nimitta milanese kramazaH uttarottara guNoMkI prApti kara aMtameM mokSa sukhako bhI prApta karaletA hai| yadi acchA nimata / mile to caturtha guNasthAnakase giratA huvA sAsvAdana guNasthAnA para AtA hai yathA dRSTAMta:-koi puruSa khIrakhAMDa ( dudhapAka) bhojana karane ke vAda vamana hone para gulacaTA svAda rahatA hai| isa mAphika samyaktvako vamana karatA huvA sAsvAdana guNasthAnA para AtA hai athavA gaMbhIra ghaMTAkA nAda. kama hote 2 raNakA zabda pIche rahatA hai yA jIvarUpI vRkSa samyaktva rUpI phala mo| rUpI pavana ke calanese girakara mithyAtva rUpI jamIna pr| pahuMcA taba taka sAsvAdana guNasthAnaka kahalAtA hai isakI sthiti 6 AvalIkAkI hai| isase kaunase guNakI prApti huI ? kRSa pakSIkA zukla pakSI huvA aura utkRSTa dezoNa arddha pudgala parAvartana karake niyamA mokSa jaavegaa| (3) mizra guNasthAnakakA lakSaNa-jaise zrakhaMDako svAra kucha khaTTA aura kucha mIThA hotA hai isI taraha mizra mubAlekA pariNAma mizrabhAva rahatA hai / yathA dRSTAnta-kisI nagarake bAhara kSAntyAdi guNAlaMkRta muni mahArAjake padhAranekI khabara suno nagara ke saba loga dharma dezanA sunane ko gaye usa samaya eka miA seTha bhI dharmadezanA sunane ke liye calA, magara rastemeM akasmAra kAma ho jAnese vilamba ho gayA itane meM muni mahArAja dezanA vihAra kara gaye / yaha bAta seThane sunI aura vaha socane lagA ki maiM kaisA abhAgA hUM ki mujhe mahAtmAke darzana taka bhI na hupA khera. aba calo dUsare tApasAdi hai unake pAsa jA Ave kahIM dharma sunanA hai dharma to saba ekasAhI hai| isase yaha huvA ki Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 zAsana para prema nahI aura anya dharma para dveSa bhI nahI / zAsanake sammukha huvA para svIkAra karanekoM asamartha hai| jIva dUsare gu. kI mAphaka zukla pakSI hai aura niyamA mokSa jaavegaa| [4] pravRtti samyagadRSTi gu0kA lakSaNa-caturtha gu0 prApta karanevAlA jIva prathama 7 pravRttiyAMkA kSaya yA upazama karatA hai| yathA (1) anantAnubandhI krodha-patthara kI rekhAke samAna / (2) mAna-ghanake stambhasamAna / (3) mAyA-vAMsako jaDake samAna / (4) , lobha-kiramajI rezamake raMga samAna yaha cokaDi dhAta kare to samyaktva kI, sthiti kare to pAvat jIvakI aura gatI kare to nrkkii| . (5) mithyAtva mohanI-mithyAtvameM hI magna rhai|| (6) mizra mohanI-yaha bhI saccA aura yaha bhI saccA (mizrabhAva) (7) samyaktva mohanI- kSAyaka samyaktva ko na Ane de aura samya0 kA virAdhaka bhI na hone de| ina 7 prakRtiyoMke 9 mAMge hote hai| . [1] cAra prakRti kSaya kare 3 pra. upazamAve to kSayopazama smyktv| . [2] pAMca prakSaya kare aura 2 pra0 upazamAve to kSayopazama 3] cha pra0 kSaya kara 1 pra. upazamAve to kSayopazama samyaka ... [4] cAra pra0 kSaya02 pra0 upazamAve 1 vede to kSayopazama vedaka samyaktva ho| [5]5 pra0 kSaya01 pra0 upa0 1 vede to vedaka samya. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 [6] 6 pra. upa0 1 pra0 vede to upazama. vedaka samyaH [716 pra. kSaya01pra. vede to kSAyika vedaka samya. [8] 7pra. upazamAve to upazama samya. [9] 7 pra. kSaya kare to kSAyika samya ina 9 bhAgoM meM se koI bhI eka bhAMgA prApta karake caturtha guru meM aave| jIvAdi nau padArthoM ko yathArtha jANe aura vItarAgade zAsana para saccI zraddhA rkkheN| saMghakI pUjA prabhASanAdi samyakta kI karanI kare naukArazI Adi varSI tapako samyak prakAre zraddhe parantu vrata paJcakhANAdi karaneko asamartha / kyoMki vrata paJcakhANa apratyAkhyAnI caukake kSayopazama bhAvase hotA hai| so yahAM nahIM hai| caturtha gu0 yAne samyaktvake prApta honese sAta bolokA AyuSya nahIM baMdhatA-(1) nArakI ( 2 ) tiyeca (3) bhuvnpti| (4) vyaMtara (5) jyotiSI (6) strIveda (7) napuMsakaveda agara pahile baMdha gayA ho to bhoganA paDe / cauthe gu0 vAlA ja0 3 bhava kare u0 15 bhava karake avazya mokSa jAve / (5) dezavatI ( zrAvaka ) gu0 kA lakSaNa-jIva 11 prakRtiyA~kA kSaya yA kSayopazama kare jisameM 7 pUrya kaha Aye hai aura cAra apratyAkhyAnIkA cauka / ythaaH| (1) krodha-talAvake maTTIkI rekhA samAna / (2) mAna-hADakA sthambha samAna / (3) mAyA-meMDhAke siMga samAna / (4) lobha-nagarakA kIca yA gADIkA khaMjaNa samAna | yaha caukaDI zrAvavake vratakI ghAta karatI hai sthitI 1 varSa kI hai aura isase tiryacakI gatI hotI hai| ina 11 prakRtIyoMke kSaya honese jIva pAMcavAM gu0 prApta karatA hai aura jodhAdi padA Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ko zraddhA pUrvaka jANe, sAmAyika, poSadha, pratikramaNa, naukAraso mAdi tapa kare, AcAra vicAra svaccha rakkheM loka viruddha kArya na kare, abhakSAdi tuccha vastukA parityAga kare, aura marake bamAnikame jAve / isa guNasthAnakake prApta honese jIva ja03 u0 15 bhava karake avazya mokSa jAve / (6) pramatta saMyata gu0 kA lakSaNa-jIva 15 prakRti bhaya yA kSayopazama karanese isa gu) ko prApta karatA hai jisameM 11 pra0 pUrva kahI aura cAra pratyAkhyAnI cauka / . (1) krodha-retIpara gADAkI lakIra samAna / (2) mAna-kASTake. sthambha samAna / (4) mAyA-calate huve baladake mUtrakI dhArA samAna / (5) lobha-AMkhake aMjana samAna / yaha cokaDI sarAga saMyamako ghAtaka hai| sthiti isa cAra mAsakI hai| aura gatI manuSyako / isa gu0 me jIva paMca mahAvrata, 5 samiti, 3 gupti, caraNasattarI karaNasattarI Adi muni mAraga samyaga prakArase bhArAdhe aura marake niyamA vaimAnika jAve / isa gu0 bAlA ja0 3 u0 15 bhava karake avazya mokSa jAve / (7) apamatta saMyata gu0 kA lakSaNa-mada, viSaya kaSAya, nidrA aura vikathA ina pAco pramAdako choDake apramatta pane rhe| isa guNasthAnavAlA jIva tadabhava mokSa jAya yA u* 3 bhava kre| (8) nivRtti bAdara gu0 lakSaNa-apUrvakaraNa zukla zAna ke prApta honese yaha gu0 prApta hotA hai| isa gu. se nISa zreNI prAraMbha karate hai. eka upazama aura dUsarI kSapaka / jo pUrva kahI 15 prakRtiyoko upazamAve vaha upazama zreNi kare aura jo Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 kSaya kare vaha kSapaka zreNI karatA hai| pandraha prakRti pUrva kahI aura hAsya, ratI, aratI, zoka, bhaya, jugupsA evaM 21 prakRtikA kSaya karake nauveM gu0 ko prApta karatA hai| __(8) anivRtti bAdara gu0 lakSaNa-isa gu0 meM bI veda, puruSaveda, napuMsaka veda aura saMjvalakAtrikako kSaya kre| (1) krodha-pAnIkI lakIra samAna / (2) mAna-tRNakA sthaMbha samAna / ' (3) mAyA-vAMsakI chola samAna / yaha trika yathAkhyAta cAritrakA ghAtIka hai, sthitI krodhako do mAsakI, mAnakI eka mAsakI, mAyAkI pandraha dinakI aura gatI devatAkI evaM kula 27 prakRtI kSaya yA upazama karanese dazava gu0 ko prApta karatA hai| (10) sukSmasaMparAya gu0 kA lakSaNa--yahAM para saMjva lakA lobha jo haladIke raMga samAna bAkI rahA thA usakA kSaya kare evaM 28 prakRtikA kSaya kre| yadi pUrvase upazAnta karatA huSA upazama zreNI karake AyA ho to yahAMse igyAraveM upazAntamoha vItarAgI gu0 meM Ave aura ja. eka samaya u0 antara muhUrta Thaharakara pichA gire to kramazaH AThaveM gu0para Ake kramaza: pahale gu0 taka bhI jA sakatA hai agara igyAraveM gu0 para kAla kare to anuttara vaimAnameM upaje / kyoMki igyArave guNasthAnaka para AyA huvA jIva Age nahI jA sktaa| yadi tadbhava mokSa jAnevAlA ho to AThave gu0 se kSapaka zreNi karake dazaveM gu0 se bAraha gu0 ko prApta kre| (10) kSINamoha vItarAgI gu0 kA lakSaNa- yahAM jJAnAdharNiya, darzanAvaNiya aura antarAya karmakA kSaya karake 13 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 dhe guru ko prApta kare aura terave gu0 ke prathama samaya ananta kevala jJAna ananta kevaladazena anantacAritra anantadAnalabdhi, lAbhalabdhi, bhogala dhi, upabhogalabdhi, aura vIryalabdhiko prApta kre| isa gu0 para ja0 eka antara ma0 u0 ATha varSa krama pUrva kroDa raha kara phira caudaveM gu0 meM jaave| yahAM pAMca laghu akSara (aha ula) uccArNa kAla raha kara pIche anaMta, avyAbAdha, akSaya, avinAzI, sAdI anaMta bhaMge mokSa sukhako prApta karatA hai| (3) kriyAdvAra--kriyAke pAMca bheda hai-AraMbhIyA pa. rigRhiyA, mAyAvattIya, apaJcakhANIyA ora mithyAdarzanavattIyA pahile aura tIje gu0 meM pAMcoM kriyA lAge. dUje, cauthe gure cAra kriyA mithyAdarzana kI nahIM / pA~came gu0 tIna kriyA ( mithyA 60 avRtaH nahIM) chaThe gulado (Aramma0 mAyA0) kriyA tayA 7-8-9-10 gu0 eka mAyAvatIyA kriyA aura 11-12-13-14 guNa pAcI kriyA nahIM, akriyA hai| ( 4 ) bandhadvAra --prathama gu0 se tIsarA varjake sAtameM gu0 taka AyuSya varjake sAta kama bAndhe aura AyuSya bAMdhatA huvA 8 karma bAMdhe tathA 3-8-9 ve AyuSya varja ke sAta karma bAMdhe Ayu pyakA abandhaka hai / dazameM gu0 che karma ( AyuSya moha0 varja) bAMdhe. 11-12-13 guH eka sAtA vedanI bAMdhe aura caudavAM gu0 aMbaMdhaka hai| __ noTa jadeg U0 baMdha sthAnaka- vedanIyakA ja0 baMdha sthAna terave gu0 tathA jJAnAvaNiya-darzana0 nAma0 gotra aMtarAya karmakAja baMdha dazaveM guru aura mohanI0 kA ja0 bandha sthAna nauveM gu0 hai tathA utkRSTa baMdha sAto karmakA mithyAtva gu0 meM hotA hai| 11 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 (5) udayadvAra--prathamase dazaveM guru taka AThoM kokA udaya tathA 11-12 guH sAta kokA udaya mohanIya varjake aura 13-14 gu0 cAra aghAtI karmoM kA udaya vedanI: nAma gotra AyuSya / . (6) udIraNA dvAra--prathamase tIsarA mu0 varjake chaThe ga0 taka 7-8 karma udore0( AyuSya varjake ) tIje gu. sAta karma udare 7-8-9 meM gu0 che karma udIre Ayu. vedanI vrjke| dazameM gu. 5-6 karbha udIre [pAMvavAlAmohaH varje ] igyAraveM gu0 pAMca karma udIre / bAraveM gu. pAMca yA do udIre (dovAlA nAma0 gotra ) aura 13-14 veM udoraNA nahIM hai| (7) sattA dvAra-prathamase igyAraveM gu. taka AThoM karmoM ko sattA hai| bArahaveM gu0 sAta karmako sattA mohanI. varnake aura 13-14 gu. cAra aghAti karmakI sattA hai| (8) nirjarA dvAra-prathamase dazavAM gu. taka AThoM karmoMkI nirjarA tathA 11-12 meM gu0 sAta karmoM kI [ mohanI varjake ] aura 13-14 gu0 cAra aghAti karmoM kI nirjarA hotI hai| (8) AtmA dvAra-AramA 8 prakArakA hai dravyAtmA; kaSAya yoga upayoga jJAna darzana cAritra aura viiryaatmaa| prathama aura tIje gu. che AtmA / jJAna. cAritra varjake ] tathA 2.4 gu. 7 AtmA [cAritra varjake ] tathA pAMcamese dazame gu0 taka AThoM AtmA tathA 11-12-13 meM AtmA sAta [kaSAya varjake ] aura caudameM gu0 che AtmA [ kaSAya, yoga varjake ) (10) kAraNa dvAra-kAraNa pAMva-mithyAtva, avata, pramAda keSAya aura yoga / prathama aura tIje guH pAMcoM kaarnn| 2-4 guru meM cAra mithyAtva varjake / 5-6 gu. meM tIna [ avrata choDa ke || Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7-8-9-10 gu0 meM do kAraNa kaSAya aura yoga / 11-12-13 gu0 meM eka kAraNa, yoga / aura caudaveM gu. meM kAraNa nahIM / (11) bhAva dvAra-bhAva pAMca-aupazamika bhAva, kSAyikabhAva, kSayopazamika bhAva, audayikabhAva, aura pariNAmika bhAva / 1-2-3 gu me bhAva 3 uda0 kSayo0 aura pri0|4 se 11 gu0 taka pAcoM bhAva / 12 gu0 meM cAra bhAva (upazama vrjke)| 13-14 me 3 bhAva kSayo0 varjake / . (12) parisaha dvAra-bAvIsa parisaha dekho zIghradhodha bhAga 1 // prathamase nauve gu0 taka 22 parisaha, jisameM eka samaya 20 vede-zIta, upNa aura calanA, baiThanA ina cAramese do prati pakSI choDake / 10-11-12 gu0 meM 14 parisaha ATha mohanIkA baje ke eka samaya 12 vede / 13-14 gu011 parisaha vede vedanIya krmkaa| (13) amara dvAra-3-12-13-gu0 meM mare nahi zeSa 11 gula meM mare / vAste tIna gu0 amara hai| (14) paryAptA dvAra-1-2-4 gu0 paryAptA, aparyAptA hove zeSa 11 gu0 meM kevala paryAptA hIve / (15) AhArIka dvAra-1-2-4-13 gu0 meM AhArI, aNAhArI dono aura nau gu0 meM kevala aahaarii| aura caudavAM gu0 kevala annaahaarii| (16) saMjJA dvAra-saMjJA cAra-AhAra saMjJA, bhaya maithuna parigraha. pahile gu0 se pAMcave gu0 taka cAroM saMjJA tathA chaTTe gu0 bhajanA aura zeSa 9 gula meM no sNjnyaa| (17) zarIra dvAra-zarIra 5 audArika, vaikriya, AhA Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 raka, tejasa aura kArmaNa / prathamase pAMca ve gu0 taka zarIra 4 pAye AhAraka nahIM tathA chaThe sAtaveM gu0 meM zarIra pAMca aura zeSa 7 guNa zarIra tIna audArika, tejasa, kaarmnn| (18) saMhanana dvAra-saMhanana 6-vajraRSabhanArAca saMhanana, RSabha nArAca0, nArAca0, arddha nArAca0, kIlikA0 chevaTTha saMhanana / prathamase cha? gu0 taka cheoM saMhanana zeSa 8 gu0 meM eka vajra RSabhanArAca saMhanana hotA hai| (16) saMsthAna dvAra-saMsthAna che haiM, samacatusrAdi-caude hI guru meM chaoM saMsthAna pAve / (20) veda dvAra-veda tIna, pahilese nauve gu0 taka tInoM veda / zeSa 6 gu0 meM avedii| (21) kaSAya dvAra-kaSAya 25 hai, jisameM 16 kaSAya 9 nau kaSAya hai / pahile dUsare gu0 meM 25 kaSAya / 3-4 gu0 meM 21 kaSAya ( anaMtAnubaMdhI coka nikalA ) pAMcaveM guru meM 17 ( apratyAkhyAnI cauka nikalA) 6-7-8 gu0 me 13 (pratyAkhyAnI cauka nikalA ) nauveM gu0 meM 7 kaSAya (che hAsyAdi nikalA) dazave gu0 meM eka saMjvalakA kaSAya, zeSa cAra gu0 akaSAI hai| (22) saMjJI dvAra-pahile, dUsare gu0 meM saMjJI asaMjJo donoM prakArake jIva hote hai / 13-14 gu0 no saMjJI no asaMjJI; zeSa 10 gu0 saMjJI hai| .. (23) samudghAta dvAra-samudghAta sAta-vedanI, kaSAya, maraNaMti vaikriya, tejasa, AhArIka, kevalI samudghAta / 1-24-5 gu0 meM pAMca samu0 kramazaH tIje gu0 meM tIna (vedanI, kaSAya, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 vaikriya0 cha? gu0 meM chai samu0 kevalI vrjke| teraveM gu0 eka kevalI samu0 zeSa 7 gu0 meM samudghAta nhiiN| |24 25 26 / 27 / 28 / 29 / 3. gu.gati jAti kAya jIvabheda yoga upayoga lezyA M 2 w ur or w ww or or or o w or . w orr o r or or or or or or or or w . or 1 w m or 1 a . 1 or or or or 1 or or 1 on or 1 or 1 or or or or or or on or or or or or or an . (32) jJAna dvAra-pahile, tIsare gu0 meM tIna ajJAna / 2-4-5 gu0 me tIna jJAna chause bArahave gu0 taka cAra jJAna aura terave, caudave gu0 eka kevala jJAna / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 (33) darzana dvAra-prathamase bArahave gu0 taka tIna darzana terave, caudaveM eka kevala darzana / (34) samyaktva dvAra-samyaktvake 5 bheda-kSAyaka, kSayopazama, upazama, vedaka, aura sAsvAdana / pahile aura tIsare, gu0 samyaktva nahIM, dUsare gu0 sAsvAdana sa0 / cauthAse sAtaveM gu0 sa0 cAra. sAsvAdana vajeke / nauve guNasthAna dazaveM gu igyArave gu0 do sa. (kSA0 upa. ) aura 12-13-14 gu0 eya kSAyaka samyaktva hai| (35) cAritradvAra--cAritrake 5 bheda. sAmAyakAdi1-2-3-4 gula meM cAritra nahIM ( pAMca ve gu0 cAritrAcAritra cha? sAtameM gu0 meM tIna cAritra ( sAmA chedoM0 pari0) AThaveM naume gado cAritra (sAmA0 chedo0 ) dazame gu0 sukSmasamparAra cAritra, aura 11-12-13-14 me gu0 me yathAkhyAta cAritra / (36) niyaMTTAdvAra-niyaMTAke che bheda-pulAka, bukasa paDi sevana, kaSAya kuzIla, nigrantha aura snAtaka / prathamase pAMcaveM gu0 taka niyaMTThA nhiiN| chaThe, sAtava gu0 niyaMTThA cAra kramazaH / AThaveM, nauve. gu0 niyaMThA tIna bu0pa0 ka. ) dazaveM gu. meM kaSAya kuzIla / 11--12 gu0 meM nigrantha aura 13--14 guH meM snAtaka ni0 (37) samausaraNa dvAra-samausaraNa ke cAra bheda-kriyAvAdI, akriyAvAdI, ajJAnavAdI aura vinayavAdI / pahile gu. meM sa0 tIna (kriyA vAdI nahI) tIje gu meM do ajJAnavAdI aura vinayavAdI / zeSa bAroM hI gu0 meM samosarana 1 kriyAvAdI / (38) dhyAnadvAra-dhyAnake cAra bheda-ArtadhyAna, roTa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 dhyAna, dharma dhyAna, zukla dhyAna / 1-2-3 gu0 meM dhyAna do Ata0 raudra0 tathA 4-5 gu0 tIna ( Ata0 raudra0 dharma dhyAna ) chaThe gu0 Arta0 dharma dhyAna / sAtameM gu0 meM dharma dhyAna aura zeSa gu. meM kevala zukla dhyAna hai| (36) hetudvAra-hetu 57 hai. kaSAya 25 yoga 15 avRta 12 ( 5 indI 6 kAya 1 mana) aura mithyAtva 5 pacavIsa prakAra se naM0 11 se 15 ) evaM 57 hetu / pahile gu0 meM paMcAvana (AhAraka AhArIka mizra varja ke)| dUje gu0 me pacAsa ( pAMca mithyAtva vrjke)| tIje gu0 43 hetu ( anaMtAnu bandhI cauka aura tIna yoga' varjake ) cauthe gu0 46 hetu ( tIna yoga' vadhIyA ) pAMcava gu. 39 hetu : apratyAra yAnI cauka, audArika mizra, kArmaNa yoga aura asa jIvoMkI avRtta TalI ) cha? gu0 26 hetu-yahAM AhAraka mizra yoga badhA aura avRtta 11 pratyAkhyAnI cauka ghttaa| sAtame ga0 24 hetu- ( vaikriya mizra, AhAraka mizra varjake / AThaveM gu0 22 hetu. ( AhAraka; vaikriya yoga varjake ) nauva gu016 hetu ( hAsyachaka varja ke ) dazaveM guru nau yoga 1 saMjvala lobha evaM 10 hetu / 11-92 gu0 hetu nau nauyoga) ter| gu0 5-7 hetu ( yoga ) caudameM gu0 ahetu| (40) mArgaNAdvAra-eka guNasthAnase dUsare guNasthAna nAnA usako mArgaNA kahate hai-pahile gu0 kI mArgaNA 4 pahile gurU vAle 3-4-5-7 gu0 jAve / dasare ga0 bAlA mithyAtva ga meM Ave. tIje gu0 vAlA 1.4 gula meM jAve / cauthe gu0vAlA 1-23-5-7 gu0 meM jaaye| pAMcaveM gu0 vAlA 1-2-3-4-7 gu0 meM mAve / chaThe gu0 vAlA 1-2-3-4-5-7 gu0 meM jAve / sAtameM gu0 pAlA 4-6-8 gu0 jAve : AThameM gu0 vAlA 7-9-4 gu0 meM naave| 1 audArika mizra, vaikriya mizra aura kArmaNa / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 naumeM gu0 ghAlA 8-10-4 gu0 meM jAve / dazama gu0 vAlA 9-1112-4 gu0 meM jAve igyArameM guruvALA 4-10 gu0 meM jAve bArameM gu0 vAlA terameM gu0 jAve terave vAlA caudaveM gu0 jaave| aura caudave gu0 vAlA mokSa jaave| (41) jIvayonidvAra-yonI 84 lakSa hai| pahile guru meM 84 lakSa, dUsare gu0 meM 32 lakSa, tIje gu0 me 26 lakSa, cauthe gurU meM 26 lakSa, pAMcameM gu0 meM 18 lakSa, chaThe gu0 meM 14 lakSa, sAtameM guru se yAvat caudameM gu0 taka 14 lakSa / (42) daMDakadvAra-pahile gu0 meM 24 daMDaka dUjeme 19 daMDaka (pAca sthAvara varjake) tIje guru meM 16 daMDaka ( tonavikale. ndriya dharjake ) evaM cauthe gu0 meM 16 daM0 pAMca meM gu0 meM do daM0 aura chaThese codame gu0 taka eka daMDaka / (43) niyamA bhajanAdvAra 1-4-2-6-7-13 gu0 meM ni. yamA jIva mile zeSa ATha gu0 meM bhjnaa| (44) dravya parimANa dvAra-vartamAnApekSA pahale muNa sthAnase caudahavA guNasthAna taka jaghanya ekeka jIva mIle aura utkRSTa pahale gu0 asaMkhyAte jIva vaha palyopama ke asaMkhyAtame bhAgake samaya jItanA yahAM guNasthAna svIkArApekSA hai evaM pAMcave gu0 taka chaThe sAtave pratyeka hajAra AThave nauve dazave gu0 taka ekaso bAsaTha igyArave caupana bArahave terahave caudahave gu0 ekaso ATha jIva miile| pUrva pratipannApekSA prathama gu0 jaghanya aura utkaSTa anante jIva miile| dUsare tIsare gu0 ja0 eka jIva u0palyopamake asaMkhyAta samaya jItane jIva mIle / cothe gu0 ja plyo| asaM. bhAga0 utkRSTa-jaghanyase asaMkhyAta guNe evaM paMcave gu0 chaTe sAtave gu0 ja. pratyeka hajAra kroDa u0pra0 hajAra krodd| AThave se Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 bArahave gu0 taka ja0 saMkhyAte seMkaDo u0 saM0 seMkaDo / terahave na0 gu0 pratyeka koDa | caudahave gu0 ja0 u0 pratyeka so jIva mIle / iti dvAram | (45) kSetra pramANa dvAra - eka jIvApekSA pahale se cothe guNasthAna taka ja0 aMgulake asaMkhyAtame bhAga u0 hajAra yojana sAdhika kSetrameM hove / pAMcave gu0 ja0 pratyeka hAtha u0 hajAra yojana | chaTe gu0 se bArahave gu0 ja0 pratyeka hAtha u0 pA~caseA dhanuSya, terahave gu0 ja0 pra0 hAtha u0 sarva lokameM caudahave gu0 ja0ma0 hAtha u0 pAMcaso dhanuSya / bahuta jIvoMki apekSA pahale gu0 na0 u0 sarva lokameM, dUsare gu0 se bArahave gu0 taka ja0 lauka ke asaMkhyAtameM bhAga u0 laukake asaMkhyAtame bhAga.. . terahave ja0 lauka0 asaM0 bhAga0 u0 sarva lokmeN| caudahave gu0 ja0 loka 0 asaM 0 0 bhAga, u0 lokake asaMkhyAtame bhAga iti / (46) nirantara dvAra - jaghanyApekSA pahale gu0 sarvadA yAni sarva kAlameM pahale guNasthAnameM jIva nirantara AyA karate hai dUsare se cauda ve guNasthAna taka do samaya taka nirantara Ave | utkRSTApekSA - pahale guru sarva kAla taka nirantara Ave. dUsare tIsare cothe gu* palyopamake asaMkhyAta bhAgake kAla jItanI bakhata Ave | pAMcave gu0 AvalikAke asaM0 bhAga0 chaTe sAtave mu0 * ATha samaya taka nirAntara Ave / AThave se igyArave gu0 taka saMkhyAta samaya taka, bArahavA ATha samaya taka, terahavA sarvadA. caudahA ATha samaya taka jIvoM ko nirantara AyA karatA hai iti / (47) sthitidvAra - jaghanya sthiti apekSA pahale tIsare gu0 antara mahurta dUsare se igyArave taka eka samaya. bArahave. terahave. caudahave. ki antara mahurta ki jaghanya sthiti hai. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 utkRSTApekSA pahale gu0 abhavyApekSA, anAdi anta, bhavyApekSA anAdi sAnta pratipAti yAni sambatvase paDA huvA ki dezonA AdhA pudgala, dUsare gu0 che avalikA. tIsare gu0 antara mahurta cothA gu0 chAsaTa sAgaropama sAdhika. pAMcave chaTe gu0 dezona koDa pUrva. sAtavA se bArahave taka antara mahurta. terahave guru dezonA koDa pUrva caudahave gu0 paMca hasvAkSara uccAraNa jItano antara mahurta ki sthiti iti / (48) antara dvAra-eka jIvApekSA pahale gu0 ja0 antara mahurta u. chAsaTa sAgaropama sAdhika, dUsare gu0 jaghanya palyopamake asaMkhyAtame bhAga, tIsare gu0 se iMgyArave gu0 taka antara mahurta u0 dUsare se igyArave taka dezonA arddha pudgala kAla bArahave terahave caudahave gu0 antara nahIM hai| ghaNA jIvoMki apekSA-pahale gu0 antara nahI dUsare se igyArave guNasthAname ja. eka samaya utkRSTa dUsare gu0 AvalikAke asaM0 bhAga. tIsare gu. palyoema ke asaMkhyAtame bhAga, cothe gu. sAta dina, pAMcave gu. caudaha dina, chaTe gu0 pannarAdina. sAtave AThave nauve bhu0 cha mAsa dazave gu. pratyeka varSa. igyArave che mAsa. bArahave terahave caudave Antara nahIM hai iti / (46) AgarIsa dvAra-eka jIvApekSA jaghanya Adhe to pahale se caudahavA gu0 ekavAra Ave utkRSTa Ave to pahalo gu0 pratyeka hajAra vAra. dUsaro gudo dhAra. tIjo cotho pratyeka hajAra cAra. pAMcavo chaTTo sAtavoM gu0 pratyeka so vAra Ave. AThavo nauvo dazavo cAra vAra Ave / igyAravo gu. doM vAra Ave, bArahavA terahavA caudavA gu0 eka vAra Ave / bahuta jIvoM ki apekSA-pahalese igyArave taka ja. do vAra Ave. bArahavA terahavA caudahavA eka vAra Ave / utkRSTa pahalA gu0 asaM. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 khyAta cAra Ave dUsarA pAMca bAra Ave tIjA cothA gu. asaM0 bAra Ave, pAMcavA chaTThA sAtavA, pratyeka hajAra vAra Ave AThavA naudhA dazavA gu0 nau vAra Ave. igyAravA gu0 pAMca vAra Ave. bArahavA terahavA caudahavA eka dhAra Ave iti / (50) avagAhanAdvAra--jaghanyApekSA, pahale se cothe gu0 taka aMgulake asaMkhyAtame bhAga pAMcave se caudaha ga. taka pratyeka hAthaki / utkRSTApekSA pahale se cothe gu0 ekahajAra yojana sAdhika. pAMcave gu0 se caudahave gu0 taka pAMcaso dhanuSyaki avagAhanA hai iti| (51) sparzanAvAra- - eka jIvApekSA pahale gu0 ja0 aMgu. lake asaM0 bhAga u0 caudaharAja dUsare gujaH aNlake asaM0 bhAga u cherAja ucA. tIsare gujaH aMgulacherAja uMcA. cothA gulaja. aMgu u0 nicA rAjA uMcA paaNcraaj| pAMcavese caudahave taka ja0 pratyeka hAtha u* pAMcave gu nico uco pAMcarAja. chaThe gu. se igyArave gu. taka nico cArarAja uMcI sAtarAja bArahave caudahave pAMcasI dhanuSya. terahave gu. sarva lokako sparza kare / ghaNA jIvoM ki apekSA pahalA guNasthAna ja. u. sarva loka sparza kare, dUsare gu0 ja0 aMgulake asaMkhyAtame bhAga u0 dazarAja, tIsare gu0 ja0 a0 u0 sAtarAja. cothe gu, ja0 lokake asaM0 bhAga u0 ATharAja. pAMcave gu0 se caudahave gu0 ja0 lokake asaM0 bhAga0 u0 igyArave gu0 taka sAta rAja. bArahavA loka ke asaM0 bhAga. terahavA sarvaloka sparze caudahavA gu0 lokake asaMkhyAtave bhAga kA kSetra sparza kare iti / (52) alpAbahutva dvAra(1) sabase stoka igyArave gu0 upazama zreNIvAle 54 hai Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 (2) bArahaveM gu0 vAle saM0 guNe (108) kSapaka zreNi .. (3) 8-9-10 gu0 vAle paraspara tulya vizeSA pra0 so (1) terahaveM gu0 vAle saM0 gu0 pratyeka kroDa jiivoN| (5) sAtaveM gu0 vAle saM0 guru pratyeka so krodd| (6) chaThe gu0 vAle saM0 gu: pratyeka hajAra kroDa / (7) pAMcave gu0 vAle asaM. gu. tIryaMcApekSA (8) dUje gu0 vAle asaM0 gu0 ( vikalendrI apekSA) (9) tIje gu0 sthAna vAle asaM0 gu0 ( cAragatI apekSA) (1) cauthe gu0 vAle asaM0 gu. ( samyaktva. dRSTI apekSA) (11) caudaveM gu0 vAle anaM0 gu. ( siddhApekSA) (12) pahile gu vAle anaM0 guH ( ekendriIya apekSA) . sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / thokaDA naM0 106 zrI pannavaNA sUtra pada 18 (kAya sthitI) . sthiti do prakArakI hotI hai bhava sthiti aura kAya sthiti / yAne eka hI bhavase jitanA kAla rahe usako bhava sthiti kahate hai| jaise pRthvIkAyameM ja. antara muhUrta u0 22001 hajAra varSa taka rahe / kAya sthiti-jisa kAyameM janmamaraNa kare parantu dusarI kAyameM jaba taka utpanna na ho usako kAya sthiti kahate hai| jaise pRthvIkAyaseM marake phira pRthvIkAyamai Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 utpanna hoM isI taraha eka hI kAyameM vAraMvAra janmamaraNa kare / "to asaMkhyAte kAla taka raha sake use kAya sthiti kahate hai / sUcanA. 1 puDhavIkAla - dravya se asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNI kAla, kSetra se asaMkhyAte loka || kAla se asaMkhyA kAla aura bhAva se aMgula ke asaM0 bhAga meM jitane AkAza pradeza ho utane loka / 2 asaMkhyAte kAla- dravya se kSetra se kAla se to pUrvavat aura bhAva se AvalIkA ke asaM bhAgameM jitanA samaya ho utanA loka | " 3 arddha pugala parAvartana-jaise dravya se anantI utsa avasa0 kSetra se anantA loka, kAlase anaMtokAla bhAva se arddha pudgala parAvartana 4 vanaspati kAla- dravya se anaMtI sarpiNi utsarpiNi kSetra se anaMteloka, kAlase anaMtokAla. bhAvase asaMkhyAtA pudgala parAvartana | 5 a a:- anAdi ananta / 7 a0 sA0 - anAdisAnta | 6. sA0 a-sAdi ananta / 8 sA0 sA0-- sAdisAnta | gAthA -- jIvaM gaiidiye kAeN joe veda kasAyeM lesArya / sammattaNIya daMsaNaM saMjame upayoga cahAre / / 14 / bhosaMga parite pasu sannI bhavaM tithe ' carimeye / esita padANaM kAyaThiI hoi gAyavvA || 2 || Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 mArgaNA. jaghanya kAyasthiti utkRSTa kAyasthiti " sAsvatA 1 samucaya jIvoMki sAsvatA sAsvatA 2 nArakoki kAya0 10000 varSa 33 sAgaropama 3 devatAki kAya 4 devI , 55 palyopama 5 tiryaca , antara muhUrta anaMtakAla (banA0) 6 tiryaMcaNI, | tIna pa. pratyeka koDa pUrta 7 manuSya , 8 manuSyaNI , 9 siddha bhagavAna sAsvatA 10 aparyAptA nArako | antara muhUrta antara muhUrta 11 , devatA 12 , devI 53 , tIryaca , tIryacaNI 15 , manuSya 16 , manuSyaNo 17 paryAptA nArakI | 10000 varSa / 33 sAgara antaramuhUrta antara muhUrtauNA kuccha kama 18 , devatA / bhava sthi. a. mu. uNA 19 , devI 55 palyopama , 20 , tIryaca | antara muhUrta / 3 palya a.mu. uNA Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 21 paryAptA tIryacaNI | antara muhUrta / 3 palya a. mu. uNA 22 , manuSya 23 , manuSyaNI " " 24 saindriya anAdi anaM. anA. sAM. 29 ekendriya antara muhUrta anaMtakAla (vanA.) 26 berindriya saMkhyAte varSa 27 terendriya 28 caurindriya 29 paMcendriya 1000 sAgara sAdhika 30 anendriya sAdI ananta 31 sakAyI . ana* anta0 a0 sA0 32 pRthvIkAya antara muhUrta asaMkhyAte kAla 33 appakAya 34 teukAya 35 vAyukAya . 36 vanaspatikAya anaMtakAla (vana) 37 usakAya 2000 sAgara saM0 varSa 38 akAya sAdi aNata sAdI ananta 45-31 se37naM. apa. antara mu0 antara muhUrta 50-32 se 36 naM. pa0 saMkhyAtA varSa 51 sakAya paryAptA pratyeka sau sAgara 52 prasa* paryAptA 53 samucaya bAdara / asaM.kAla asaM. jitane 54 bAdara vnspti| lokAkAza pradeza ho Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantakAla. 2000 sAga0 jhAhirI 10 7 koDA koDI sAgaH asaMkhyAte kAla . , antaramuhUrta antara 176 55 samuJcaya nigoda | 56 bAdara sakAya 62 bAdara pR. appa. te. pA pratyeka va.bA.ni. " 69 samuJcaya sUkSma pR.|| a. te. vA. va. ni. " 86-53 se 69 naM. taka ? ke aparyAptA 93 samuccaya sUkSma pR. a. te. vA. va. aura nigoda paryApta 99 bAdara pR. a. vA. pratyeka bA.va.paryAptA " 100bAdara teu. paryAptA , 101 samuccaya bAdara pa. 103 samuccaya nigoda / bAdara nigoda paryA. " 04 sayogI 105 manayogI 106 vacanayogI 107 kAyayogI antara muhUrta 108 ayogI saM. hajAroM varSa saMkhyAtA ahorAtrI pratyeka so sAgaH sAdhika antaramuhUrta nAdi ananta anA. sA. antaramuhUrta 1 samaya anantakAla (vanA) sAdi ananta Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 189 savedI a0 a, a0 sAM, sA0 sAM 11. zrI veda 1 samaya 110 palyo. pR.ko. pU. sA. 111 puruSaveda antaramuhUrta | pratyeka so sAgaro0 112. napuMsakaveda 1 samaya / ananta kAla ( vana ) 113 avedI sAdI ananta sA. sA. ja.1 sa.u.aM.mu. 114 sakAI ! a. a. a. sAM , sAdisAnta sA. sA. | dezona arddha pudgala 115 krodha antaramuhUrta ____ antaramuhUrta 196 mAna 117 mAyA 118 lobha 1 samaya 119 akaSAI sA.a. sA. sA. ja. 1 samaya u0 aM. mu. 120 salezI - anA0 a, a0 sAM. 121 kRSNalezI antara muhUrta 13 sAgara aM. mu. adhika 122 nolalezI 10 ,, palya. asaM.bhA.a. 123 kApotalezI 124 tejolezI 125 padmalezI 10 ,, antaramu. adhika 126 zuklalezI 127 alezI ... | sAdi ananta 128 samyaktvadRSTi / antaramuhUrta sA.a,sA.sAM,66sA.sA. 129 mithyASTi | a. a. a. sA. sA. sAM. .., sAdi santa | antara muhUrta anantakAla (arddha pudgala) 130 mizraSTI , antara muhUrta . Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 131 kSAyaka samya. sAdi anantaH 132 kSayopazama. | antara muhUrta 66 sAgara sAdhika 233 sAsvAdana samaya 6 AvalI 134 upazama 1 samaya antara muhUrta 135 vedaka 136 sanANI antara muhUrta sA. a, sAlA, 66 sAla 137 matijJAnI 66 sAgara sAdhika . 13. zrutajJAnI 139 avadhijJAnI 1 samaya 140 manaHparyavajJAnI dezoNa pUrva kroDa 141 kevalajJAnI sAdi ananta 142 ajJAnI | a a anAsA, sA. sA. jisameM 143 mati ajJAnIsAsA.kI sthiti jaghanya antara 144 zruta ajJAnI 1) muhUrta u0. anantakAlakI (arddha pudgalA. 145 vibhaMgajJAnI / 1 samaya / 33 sAgara pR. sA. 146 cakSu darzana antara muhUrta / pratyeka hajAra saagro| 147 acakSu darzana a. a. a. sAnta 148 avadhi darzana 1 samaya 132 sAgaro sAdhikA 149 kevala darzana sA. ananta 150 saMyatI 1 samaya dezoNa pUrva kroDI 251 asaMyatI antara muhUrta a. a. a. sA. sAsa ,.sA. sau. | anantakAla (arddha pura) 152 saMyatAsaMyata dezoNa pUrva kroDa 153 nosa0 nosa0 | ... sAdi ananta 3 : Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 154 samAyaka cA0 / 1 samaya dezoNa pUrva kroDa 155 chaMdopasthApanIya antara muhUrta 156 parihAra vi0 , 18 mAsa 157 sukSma saMparAya0 1 samaya antara muhUrta 158 yathAkhyAtA dezoNa pUrva kroDa 151 sAkAra upayoga antara muhUrta antara muhUrta 160 anAkAra upa0 161 AhAraka chadmasthakSulaka bhavado samaya nthUna asaM kAlax 162 AhAraka kevalI antara muhUrta | dezoNa pUrva kroDa 163 aNAhArI chadma 1 samaya | do samaya 164 ,, kevalI sayogI 3 samaya 3 samaya 165 ,,kevalI ayogI,pAMca hrasva akSa ra uccArNa kAla 166 siddha sAdi ananta 167 bhASaka 1 samaya antara muhUrta 168 abhASaka siddha ... sAdi ananta 169 abhASaka saMsArI antara muhUrta ananta kAla 170 kAyaparata asaM. kAla (puDhavIkAla) 171 saMsAra parata arddha pudgala parAvarta 172 kAya aparata anantakAla (vanA. kAla) 173 saMsAra aparata a0 a0 a0, sAM. 174 noparatAparata sAdi ananta 175 paryAptA antara muhUrta pRthaktva sI sAgaro sAdhika 176 aparyAptA antara muhUrta x vigraha na kre| Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 177 noparyAptA'paryAptA | ... | sAdi ananta,. . 178 sukSma | antaramuhUrta asaM. kAla ( puDhavIkAla 179 bAdara , asaM. kAla ( lokAkAza) 180 no sukSma no bAdara ... sAdi ananta 181 saMjJI | antaramuhUrta pRthaktva so sAgara sAdhita 182 asaMhI anantakAla (vana) 183 no saMjJI asaMjhI sAdi ananta 184 bhava siddhi anAdi sAnta 185 abhava siddhi anAdi ananta 186 nobhavasiddhi asi sAdi ananta 187 dharmAstikAya anAdi ananta 188 adharmAstikAya 189 AkAzAstikAya 190 jIvAstikAya 191 pudgalAstikAya 192 carma anAdi sAnta 193 acarma a0 a0, sA. a. sevabhaMte sevabhate tameva saJcam / --* *--- Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 thokaDA naM0 107 zrI pannavaNA sUtra pada 3. (alpAbahutva ) jIva 9 gati 5 indriya 7 kAya 8 yoga 5 veda 5 kaSAya 6 lezyA 8 samyaktva 3 nANa 8 darzana 4 saMyama 7 upayoga 2 AhAra 2 bhASaka 2 parata 3 paryAptA 3 sukSma 3 saMjJI 3 bhavya 3 astikAya 5 carma 2 ina 22 dvAroMkA alaga 2 alpAbahutya tathA jIvoMke 15 bheda, guNasthAnaka 14 yoga 15 upayoga 12 lezyA 5 evaM 62 bola utAre jaayeNge| 13 mArgaNA. jI0 gu0 yo0 u0 le0 alpAbahutva. 1 samuccaya jIvoM meM 2 nArakImeM 3 tIryacameM " tIryacaNImeM 5 manuSya meM 6 manuSyaNImeM 7 devatAmeM 8 devImeM siddhameM 14-14-15-12-6 / vi. 9 3-4-11-2-3 | asaM0 gu03 14-5-13-9-6 / anaM0 gu08 2-5-13-9-6 / asaM0 gu04 3-14-15-12-6 / asaM0 gu0 2 2-14-13-12-6 stoka 1 3-4-11-9-6 / asaM0 gu05 2-4-11-9-4 | saM0 gu06 ---2-0 anaM0 gu07 . - - - Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 1 devagatI 2 manuSyagatI 3 tIryacagatI 4 narakagatI 5 siddhagatI 1 saindriya 2 ekendriya 3 beindriya 4 teindriya 5 caurindriya 6 paMcendriya 7 anendriya 3-4-11-9-6 asaM. gu0 3 . 3-14-15-12-6 stoka 1 14-5-13-9-6 anaM0 gu.5 3-4-11-9-3 asaM0 gu0 2 0-0-0-2-0 anaM0 gu04 14-12-15-10-6 vi07 4-1-5-3-4 : anaM0 gu06 2-2-4-5-3 vi04 2-2-4-5-3 - vi03 2-2-4-6-3 vi0 2 4-12-15-10-6 stoka 1 1--2-4-2-1 anaM0 gu: 5 14-14-15-12-6 vi08 4-1-3.3-4 vi03 4-1--3-3-4 vi04 4-1-3-3-3 asaM0 mu02 1 sakAyI 2 pRthvIkAya 3 appakAya / 4 teukAya 5 vAukAya 6 vanaspatikAya 7 trasakAya 8 akAya -IIIAN 4-1-3-3-4 anaM0 gu0 7 10-14-15-12-6 / stoka 1 0-0-0-2-0 anaM0 gu06 14-13-15-12-6 vi0 5 1-13-14-12-6 stoka 1 5-13-14-12-6 asaM0 gu02 1 sayogI 2 manayogI 3 vacanayogI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 4 kAyayAgI 5 ayogI 14-13-15-12-6 / anaM* gu04 1-1-0-2-0 anaM0 gu03 - - 1 sadI 2 zrIvedI 3 puruSavedI . napuMsakavedI 5 avedI 1 sakaSAyI 2 krodha 3mAna 4mAyA 5 lobha0 6 akaSAyI 14-9-15-10-6 / vi05 2-9-13-10-6 | saM0 gu02 2-9-15-10-6 / stoka 1 14-9-15-10-6 / anaM0 gu04 1-5-11-9-1 | anaM0 gu03 14-10-15-10-6 vi06 14-9-15-10-6 yi03 14-5-15-10-6 / anaM0 gu02 14-9-15-10-6 vi 4 14-10-15-10-6 vi05 1-4-11-9-1 stoka 1 14-13-15-12-6 vi08 14-6-15-1-1 vi06 14-6-15-10.1 vi07 14-6-15-10-1 | anaM05 3-7-15-10-1 saM0 gu03 2-7-15-1-1 saM0 gu02 2-13-15-12-1 stoka 1 1-1-0-2-0 anaM0 gu04 6-12-15-9-6 | ana0 gu02 14-1-13-6-6 | anaM0 gu03 - - - 1 salezI 2 kRSNalezo 3 nIla 1 kApota. 5 tejo0 7 zukla 8 alezI0 - - - 1 samyagadRSTI 2 mithyASTI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 - - . 3 mizraSTI 1-1-10-6-6 stoka 1 1 sAsvAdana 6-3-13-6-6 stoka 1 2 kSayopazama 2-4-15-76 asaM0 gu74 3 vedaka 2-4-15-7-6 saM0 gu. 3 4 upazama 2-8-15-7-6 saM. gu02 5 kSAyaka 2-11-15-9-6 anaM gu05 1 sanANI 6-12-15-9-6 vi0 5 2 matizruti jJAnI 6-10-15-7-6, vi03 3 avadhi 2-10-15-7-6 asaM0 gu0 2 4 manaHparyava0 1-7-14-7-3 | stoka 1 5 kevalanANI -2-4-2-1 | anaM0 gu04 1 matizruti anANI 14-2-13-6-6, anaM0 gu02 2 vibhaMganANI 2-2-13-6-6 | stoka 1 1 cakSudarzana . 36-12-14-10-6 / asaM gu0 2 2 acakSudarzana 14-12-15-10-6 | anaM0 gu04 3 avadhidarzana 2-12-15-10-6 | stoka 1 5 kevaladarzana 1-2-7-2-1 | anaM0 gu03 1 saMyatI saMyama 1-9-15-9-6 vi06 2 sAmAyaka. 1-4-15-7-6 / saM0 gu05 3 chedopasthApanIya , 1-4-15-7-6 / saM0 gu04 4 parihAra vizuddhi, 1-2-9-7-3 | saM0 gu. 2 5 sukSma saMparAya " 1-1-9-7-1 / stoka 1 -- - Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 - - - - - - - - 6 yathAkhyAta 1-4-11-9-1 | saM0 gu0 3 .. 7 saMyamAsaMyama 1-1-12-6-6 / asaM* gu07 8 asaMyama 14-4-13-9-6 / anaM0 gu0 8 1 sAkAraupayoga 14-14-15-12-6 saM0 gu0 2 2 anAkAra upayoga 14-13-15-12-6 | stoka 1 1 AhArika 14-13-14-12-6 / asaM0 gu02 2 ANAhArika 8-5-2-10-6 | stoka 1 1bhASaka 5-13-14-12-6 / stoka 1 2 abhASaka 1.-5-5-10-6 / anaM0 gu02 1 parata 14-14-15-12-6 | stoka 1 2 aparata 14-1-13-6-6 / anaM0 gu03 3 noparatAparata -----2-..anaM0 gu0 2 1 paryAptA 7-14-14-12-6 saM. gu03 2 aparyAptA - 7-3-5-4-6 anaM0 gu0 2 3 noparyAptAaparyAptA ----2-2-0 stoka 1 1 sukSma 2-1-3-3-3 asaM0 gu03 2 pAdara 12.14-15-12-6 anaM0 gu02 3 nosukSmanovAdara -----2-0 stoka 1 1 saMjJI 2-12-15-10-6/ stoka 1 2 asaMjhI anaM0 gu03 3 nosaMjhInoasaMhI 1-2-57-2-1 | anaM0 gu02 . Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 1 bhavya 14-14-15-12-6 / anaM0 gu03 2 abhavya 14-1-13-6-6 stoka 1 3 nobhavyAbhavya o-o-0-2-0 anaM0 gu02 1 carama 14-14-15-12-6 / anaM0 gu0 2 2 acarama 14-1-13-8-6 stoka 1 paMca astikAyakI alpAbahutva zIghrabodha bhAga 8 vAM meM dekho| sevaM bhaMte sevaM bhate tameva saccam / thokaDA naM0 108 / zrI pannavaNA sUtra pada 10 - (kriyAdhikAra) hai bhagavAna ! jAva anta kriyA kare ? gautama ! koI kare koI na kare! evaM narakAdi yAvat 24 daMDaka aura eka samucaya jIva evaM 25 eka jIvAzrIya aura isI taraha 25 daMDaka ghaNA jIvAzrIya kula 50 sUtra huve| nArakI nArakIpane anta kriyA kare? gau nahIM kare evaM manuSya varjake zeSa 23 daMDaka bhI kaha denA / manuSya meM koI anta kriyA kare koI na kare / asura kumAra asura kumArapane anta kriyA kare ? gau0 nahIM kare evaM manuSya varjake 23 daMDaka kahanA aura manuSyameM anta kriyA koI kare koI na kare isI taraha 24 daMDaka cauvIsa daMDaka pane lagA lenaa| cauvIsakoM 24 guNA karanese 576 sUtra! Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArakIse nikala kara anantara anta kriyA kare yA paraMpara anta kriyA kare ? gau. anantara aura parampara anta kriyA kre| evaM ratnaprabhA, zarkarAprabhA, pAlUkAprabhA, aura paMkaprabhA, samajha lenA zeSa dhUmaprabhA, tamaHprabhA, aura tamastamaHprabhA, anantara anta kriyA na kare kintu parampara anta kriyA kara sake ! ____ asurAdi dazoM devatA paraMpara anaMtara donoM anta kare / evaM pRthvI, pANI, vanaspati bhI samajha lenA aura teu pAu, tIna vikalendri anaMtara nahIM kintu paraMpara anta kriyA kara ske| tiryaca paMcendri manuSya, vyaMtara, jyotiSI aura vaimAnika anaM0 paraM, donoM kre| agara jo nArakI anta kriyA kare to eka samaya kitanA kare isakA adhikAra sijhjhaNA dvArameM savi. stAra likhA hai| dekho thokaDA nambara 120 / nArakI marake nArakImeM upaje ? gauH nahIM upaje evaM 22 daMDaka nArakI meM nahIM upaje / tIyeca paMcendrime koI upaje koI nahIM upaje / jo upaje usako kevalI prarupita dharma sunane koM mile? koIko mile koIko na mile / jisako mile vaha samaje ? koI samaje koI nahIM samaje / jo samajhe usako matizruti jJAna mile ? hAM niyamA mile| jisako matizruti jJAna mile vaha vrata niyama upavAma posaha paJcakakhANAdi kare? koI kare koI na kre| no vratAdi kare usako avadhijJAna hove ? kisIko avadhijJAna upaje kisIko nahIM upje| jisako avadhijJAna upaje yaha dikSAle ? nahIM leve| nArakI manuSya pane upaje usako vyAkhyA avadhijJAna taka 'tIrthacavat karanI / Age jisako avadhijJAna ho vaha dikSA le ? koI le aura koI na bhI le| jo dIkSA le usako manaH , Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ryava jJAna upaje ? kisIko upaje kisIko nahI upaje / jisako manaH paryava jJAna upaje usako kevala jJAna upaje ? kisIko upaje kIsIko nahIM bhI upaje / jisako upaje vaha anta kriyA kare ? hAM kevala jJAnavAlA niyamA anta kriyA kre| .. daza bhuvanapatikI bhI vyAkhyA isI taraha karanI; parantu itanA vizeSa ki bhuvanapati pRthvI, pANI. ghanaspatime upaje / parantu usa jagaha kevalI prarupIta dharma sunaneko nA mile. zeSa bola nArakIvat / pRthvI, pAnI vanaspati marake pAMca sthAvara tIna vikalendrImeM koI upaje koI nahIM upaje / jo upaje usako kevalI prarupita dharma sunaneko na mile. zrotrendriyakA abhAva hai / tiryaMca paMce. ndriya aura manuSya meM upaje unako vyAkhyA nArakIvat / teu vAu marake pAMca sthAvara tIna vikalendrIme upaje usakI vyAkhyA pRthvIkAya vat karanI / aura jo tiryaMca paMcendrImeM upaje usako kevalI prarupita dharma kisIko mile aura kisIko nahIM mile| jisIko mila bhI jAya to vaha zraddhe nahIM aura zeSa manuSya, nArako devatAke daDakameM teu vAu nahIM upaje / bendriya terindriya caurindriyakI vyAkhyA pRthvIkAyavat karanI parantu itanA vizeSa hai ki manuSyame manaHparyava jJAna upArjana kare / ( kevalajJAna nahIM.) tIryaca paMcendrIkI vyAkhyA pRthvIkAyavat / parantu itanA vizeSa ki tIryaca paMcendriI nArakImeM bhI koI upaje / koI nahIM upaje / jo upaje usako kevalI prarUpita dharya sunaneko mile| kisako mile kisIko na mile! jisako mile vaha samajhe ? koI samajhe koi nahIM samajhe / jo samajhe vaha zraddhe, paratIte, ruce? hAM samajhe yAvat ruce / jisako ruce usako mati, zruti. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 avadhi jJAna hove ? hA~ hove / jisako jJAna hAve vaha vrata niyama kare ? nahI kare isI taraha tiryaca asura kumArAdise yAvat 8 mAM devaloka taka deva paNe upaje usakI bhI vyAkhyA kara denI manuSya meM kevala jJAna aura anta kriyA bhI kara sakate hai / isI mAphIka manuSya zrI samajhanA vyaMtara, jyotiSI, vaimAnikI vyAkhyA asurakumAravat karanI / sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva sacam / - 41761K thokaDA naM0 106 ( padvi dvAra ) zrI panavaNA sUtra tathA jambUdvIpa pannatI sUtrase tevIsa padvi. ( 1 ) sAta ekendriya ratna 1 cakraratna --- khaMDa sAdhanekA rahanA batAnevAlA 2 chatraratna - bAraha yojanameM chAyA kare 3 danDaratna - tAmasa guphAkA kamADa khole 4 khaDgaratna --- vairIko sajA dene ke liye 50 aMgulakA laMbA 96 aMgulakA ghoDA, AdhA aMgulakA jAr3A aura 4 aMgulakI 5 maNiratna mUTha yaha cAroM ratna Ayudha zAlAmeM utpanna hote haiM -cAra aMgula lambA do aMgula cauDA aMdheremeM prakAza karanevAlA | 6 kAMgaNI ratna - sonAra kI araNa ke AkAra / ATha sonaIyoM bhAra tolameM AThapAsA. che talA, bArahakhUMNA. isase tamisrA guphA 49 mAMDale kiye jAte hai / cAra cAra , hAtha ke lambe hote haiM Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 cAmara ratna-do hAthakA lambA hote hai nadI utaratAM kAma Ave ( yaha tIna ratna lakSmIke bhaMDArameM utpanna hote hai| (2) sAna paMcendriya ratna 1 senApatI ratna-madhya ke do khanDa varjake zeSa 4 khanDa sAdhe / 2 gAthApatI ratna-cauvIsa prakArakA anAja nipajAve / pahile peharameM bove. dUje peharameM pAve, tIje peharameM lUNe (kATe cauthe paharameM sthAnapara paMhucA de| 3 vArddha kI ratna-nagara vasAve 42 bhUmIyA mehala banAve / 4 purohita ratna-zAntI pATha paDhe yA muhUrta batalAve ye cAroM ratna rAjadhAnI meM utpanna hote hai| aura cakra vartIse kucha nyuna hote hai| 5 hAthI ratna- ye donoM ratna vaitAbya parvatake mUlase prApta hote hai| 6 azva ratna- aura asavArIke kAma Ate hai / 7 strI ratna-vidyAdharoMkI zreNI meM utpanna hotI hai aura cakrava tike bhogameM AtI hai / aura cakravattise cAra aMgula nyUna hotI hai| (3) nau baDI padviye. 1 tIrthakara-cautIsa atIzayAdi sarvajJa bhagavAn 2 cakravartI-84 hajAra hastI, azva, ratha 96 koDa paidl| 3 vAsudeva-cakravartIse AdhI Rddhi bala hotA hai| 4 baladeva-dikSA leke sadagatImeM jAte hai 5 maMDalIka-dezakA adhipati eka rAjA hotA hai| 6 kevalI-ananta jJAna-darzana-cAritra vIryaguNa sNyukt| / 7 sAdhU-8 zrAvaka / 9 samyaka dRssttii| Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvaNahAra. pahilI nArakIse nikale huve jIvoMme hai sAta ekendriya varjake zeSa 16 padvi paave| dUsarI narakase nikale huveme 15 padvi pAve (cakravartI varjake) tosarI narakase nikalA. 13 padvi pAve (baladeva vAsudeva varjake) cauthI narakase nikalA0 12 padvi pAve (tIrthakara varjake) pAMcamI narakase nikalA011 padvi pAve (kevalI varja ke) chaTThI narakase nikalA0 10 padvi pAve (sAdhu varjake) sAtamI narakase nikalA0 3 pati pAve. hastI azva aura samya. kUdRSTi, bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSIse nikalA huvA 21 pachi pAve. tIrthakara cakravartI varjake / pRthvI, pANI, vana0 sannI tiryaMca aura sannI manuSyase nikalA 19 padvi pAve (tI-ca-ba-vA varjake) teu, vAu, vikalendrIse nikalA09 padvi. (7 ekendrIya ratna, hastI aura azva asannI manuSya. tiryacase nikalA018 padvi pAve. 7 ekendrI ratna 7 paMcendrI aura * naM0 ma. sA. zrA. sa. ena 18 pahile dUsare devalokase nikalA 23 padvi paave| tIjese AThaveM devaloka takakA nikalA0 16 padvi paaveN| (7 padvi paMcendrI 9 moTI aura nause bArahavA tathA nauveyakase nikalA 14 pachi pAve (hastI0 azva nahIM) paMcAnuttarase nikalA0 8 padvi pAve (vasudeva varja ke 8 moTI0) jAvaNadvAra nArakI pahilIse cothI taka 11 padvi vAle jIva jAve (7 paMcendrIya padvi, cakrI, vAsudeva, samyakadRSTI aura maMDalIka rAjA) nArakI 5-6 meM 9 padvi vAle jAveM / (khI, samya gadRSTIvarjake) pAMca sthAvarameM 14 padvi vAle jAveM / ekendrI 7 paMcendrIya 6 (strI nahIM) aura maMDalIka evaM 14 // vikalendrI 3 asannI manuSya tiryavameM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 15 padvivAle jIva jAve yathA (14 pUrvavat aura samyagavRSTI ) sannI manuSya tiryaMcameM 15 padvi vAle jAve pUrvavat / / bhuvanapatI 10 vyantara, jyotiSI, 1-2 devaloko 10 pachi vAle nAve (strI varjake 6 paMcendrI, sAdhu, zrAvaka, samyaga0 aura maMDalIka tIjese AThame devaloka 10 padvi vAye jAve pUrvavat parantu ArAdhika / nauvese bArameM devalaukameM 8 padvi vAle jAve pUrvavat parantu ( hastI azva varja ke) ArAdhika / nauvese bAraveM devalo kameM 8 padvi pAve jAve sAdhu. zrAvaka, samyaka maMDalIka senA patI, gAthApatI, vArddhakI, pohata naugreveka, paMcAnuttarameM do padavI vAle jAve ( sAdhu. smygdRssttii| pAvaNadvAra. nArakI deghatAmeM padavI 1 mile samyagadRSTI) pRthvIkAyame 7 pachi mile (ekendrI ratna 7) cAra sthAvara meM padavI nahIM mile| vikalendrI 3 meM 1 padvi mile (samyagaSTI, aparyApti avasthAmeM) samuccaya tiryaMcame 11 padvi mile ( ekendrI 7, azva, hastI, zrAvaka, samyagdRSTI) tiryaMcapaMcendrI meM 4 pachi mile hastI azva0 zrAvaka samyagaSTI) asannI tiryaMca meM 8 pachi mile| sAte kendri aura samyagdRSTI) napuMsakame 11 padvi mile (7 ekendrI, sAdhu, kevalI, zrAvaka, samyagdRSTI) kRtanapuMsaka 4 par3I mile (sAdhu, kevalI, zrAvaka, samyagdRSTI) janmanapuMsakame 2 padvI mile zrAvaka, samyagadRSTI] samuccayapaMcendrImeM 16 padvi mile ( ekendrIya 7 varjake) samuccaya manuSya meM 14 pati mile (7 ekendriIya, azva, hastI parjake) puruSavedameM 12 pati mile 7 ekendrIya aura strI0 varja ke Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 sAdhu 12 pazi mile cAra pAMcendriya 8 vaDI padvi - aDhAI bIpake bAhara 2 pati mile ( zrAvaka smygdRssttii| sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / thokaDA naM0 110 ( gatyAgati) jIva marake dUsarI gatImeM utpanna hotA hai usako gati kahate haiM / aura jisa gatIse AkAra utpanna hotA hai usako bhAgatI kahate haiM / jaise nArakIse nikalakara jisa gatimeM jAve ( yathA ratnaprabhA nArakIkA jIva tIryacake 10 aura manuSya gatike 3. bhedoMmeM utpanna hotA hai / usako gatI kahate haiN| aura 10 bhedeM tIryacake jIva 15 bhede manuSya ke jIva ratnaprabhA nArakImeM utpanna hotA hai usako AgatI kahate haiM / isI taraha saba ja. gaha samajha lenaa| mArgaNA na. tI. manuSya devatA. samucaya. 1 ratnaprabhA nArakIkI AgatI 0-10- 15- 02. , , gatI 0-10- 30- - 3 zarkara0 , AgatI 0-5- 15hai , , gatI 0-10 30- - 40 5 vAlUprabhA , AgatI -+4- 15- 0- 19 6 " " gatI 0-10- 30- - ! ! ! Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 : : ? 7 paMkaprabhA , AgatI 0-3- 15-..-- 18 gatI 0-100 9 dhUmaprabhA , AgatI 0-42- 15-.- 17 10 , , gatI 0-10- 30- - 40 11 tamaprabhA , AgatI 0-x1- 1512 ". , gatI 0-10- 3013 tamastamaH / , AgatI 0- 1- 15- - 14 tamastama nArakIkI gatI 15 bhuvanapati vyaMtara ki AgatI -10-101- 0-111 gatI 0-16-30- - 46 17 jyotiSI saudharma de0 AgatI or 5- 45- - 50 18 , , gatI 0-26-30- 0-46 19 dUjA de0 AgatI ...-5-35- 0-10 20 , gatI 0-16- 30- 0-46 21 prathama kilviSI ki AgatI 0-5-2522 gatI 0-16- 3023 tIjese AThave de. AgatI 0-5, gatI 0-10-30- - 25 nauve de se sarvArthasiddha Agato 0-8- 1- - 15 26 gatI 27 pR0 pANI0 vanaH AgatI 0-48-131-64-243 28 , , , gatI 0-48-131- 0-179 29 teu vAu AgatI 0-48-131- 0-179 30., , gatI 0-48- - -18 31 tIna vikalendrI AgatI 0-48-131- 6-179 32 . , gatI 0-48-131-0-179 + bhuja0 varje / khecaravarje. thalacara. ujapuravarje x 24 i? Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 33 asannI tIryaca paMcendrI. AgatI 0-48-131-0-179 34 , gatI 2-48-243-02-395 35 sannI , AgatI 7-48-131-81-267 gatI 14-48-303-162-527 37 jalacara / AgatI ... 14-48-303-162-527 38 thalacara | pA~coMkI ... 8-48-303-162-521 39 khecara - 367 kI ... 6-48-303-162-519 40 uraparI ) hai. gatI ... 10-48-303-162-523 41 bhujaparI / kahate haiM ... 4-48-303-162-517 42 asannI manuSyaki AgatI 0-40-131-- -171 43 , gatI -48-131- 0-179 44 sannI manuSyaki AgatI 6-40-131- 99-276 45." " gato 14-48-303-198-563 46 devakuru uttarakuruki AgatI -5- 15.0-20 47 gatI 0-0-0-128-128 48 harIvAsa ramyakakI AgatI 0-5- 15- 0-20 49 , gatI 0-0- 0-126-126 5. hemavaya airaNavayakI AgatI 0.5- 15- - 20 51 / gatI 0-0- 0-124-124 52 chappana antaradvIpa AgatI 0-10- 15-0-25 1-102-102 54 tIrthakarakI AgatI 55, gatI ...- mokSa 56 kevalIkI AgatI 4-8-15- 81-108 57 , gatI 0- 0- - HIN 58 cakravartIkI AgatI 1-0- 0-61- 2 59 gatI 14- 0-0-0- 14 9: * ! Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 60 baladevakI AgatI 61 , gatI padavI amara (dikSA le) 62 vAsudevaki Agati 2- - 0-30- 32 63 , gati 64 maMDalIka rAjA AgatI 6-40-131- 99-276 65 , , gati 15-48-303-170-536 66 sAdhu ArAdhika AgatI 5-40-131- 99-275 " gatI .-.- 0-70-70 68 sAdhu virAdhika AgatI 5-40-131- 94-270 69 , , gatI -0- 0-124-124 70 zrAvaka ArAdhika AgatI 6-40-131- 99-276 71 , gatI - - -42-42 72 , virAdhika AgatI 6-40-131- 94-271 73 gatI - - 0-122-122 74 samyaktvadRSTIkI AgatI 7-40-217- 99-363 75 gatI 12-18- 30-32 76 mithyAdRSTIkI AgatI 7-48-217- 94-366 kama gatI 14.48-303-188-553 78 mizradRSTIkI AgatI 7-48-217- 94-366 79 gatI amara (kAla na kare) 80 strIvedakI AgatI 7-48-217- 99-371 81 gatI 12-48-303-198-561 82 puruSa vedakI AgatI 7-48-217- 99-371 , gatI 14-48-303-198-563 84 napuMsakavedakI AgatI 7-48-13 - 99-286 , gatI 14-48-303-198-563 sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 thokaDA naM0 111 zrI pannavaNA sUtra pada 6 ( gatyAgatI) 1 ratnaprabhA nArakIkI AgatI 11 kI-pA~ca sannI tIryaca, pAMca asannI tIryaca aura saMkhyAte varSakA karmabhUmI manuSya. evaM 11 tathA gatI 6 kI pAMca sannI tIryaca aura saMkhyAte varSakA karmabhUmI manuSya / 2 zarkaraprabhA nArakIkI AgatI 6 kI-pAMca sannI manuSya aura saMkhyAte varSakA karmabhUmi manuSya / tathA gatI 6kIpAMca sannI toryaca aura saMkhyAte varSakA karmabhUmi manuSya / 3 vAluprabhA nArakIkI Agati 5 kI-bhujaparI tIryaca varja ke uparavat pAMca aura gati 6 ko pUrvavat / 4 paMkaprabhA nArakIkI Agati 4 kI khecara varjake zeSa 4 pUrvavat aura gatI 6 kI pUrvavat / 5 dhUmaprabhA nArakIkI Agata 3 kI-thalacara varjake zeSa 3 pUrvavat aura gati 6 kI pUrvavat / .. 6 tamaprabhA nArakIkI Agata 4 kI-strI, puruSa, napuMsaka aura jalacara tathA gatI 6 kI pUrvavat / / 7 tamAtamaprabhA nArakIkI AgatI 3 kI-puruSa, napuMsaka aura jalacara tathA gatI 5 kI ( sannI tIryaca pAMca ) daza bhuvanapatI, vyaMtarakI AgatI 16 kI-pAMca sannI pA~ca asannI tIryaca 10 saMkhyAte varSakA karma bhUmi manuSya 11 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAte varSakA karma bhUmI manuSya 12 akarma bhUmi 13 antara dvIpa 14. khecara yugalIyA 15 thalacara yugalIyA. 16 tathA gatI 9 kI--pAMca sannI tIryaca 5 saMkhyAtA varSakA karmabhUmi manuSya 6 pRthvI0 7 appa0 8 vanAspati 9 / ___ jyotiSI saudharma IzAna devalokakI AgatI 9 kI-pAMca sannI tIryaca, saMkhyAte varSakA karmabhUmi manuSya, asaMkhyAte varSakA karmabhUmi, akarmabhUmi, aura thalacara yugalIyA / tathA gatI 9 kI bhuvanapatIvat / tIje devalokase ATha devaloka takakI AgatI 6 kIpA~ca sannI tIryaca aura saMkhyAte varSakA karmabhUmi manuSya / tathA gatI 6 kI--pAMca sannI tIryaca aura saMkhyAte varSakA karmabhUmi mnussy| ___naumeM devalokase bArameM devaloka takakI AgatI 4 kIsaMyatI, asaMyatI, saMyatAsaMyatI aura mithyAdRSTI manuSya / tathA gatI 1 saMkhyAta varSakA karmabhUmi manuSyaki. naugrevaika vimAna kI AgatI 2 kI-sAdhuliMga samyagadRSTI aura sAdhuliMga mithyaadRssttii| tathA gatI 1 saMkhyAte varSakA karmabhUmi manuSya / pAMca anuttara vimAnakI AgatI 2 kI-apramatta Rddhi pattA aura apramata aRddhi pttaa| tathA gatI 1 saM0 varSakA karma bhUmi manuSya / pRthvI, appa. vanaspati kI AgatI 74 kI-tIryaca 16 (vanaspati 6 kI jagaha 4 samajhanA ) manuSya 3 bhuvanapatI 10 vyantara 8 jyotiSI 5 saudharma, IzAna devaloka / tathA gatI 19 ki tIryaca ke 46 manuSya ke 3 / Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 teu0 vAyu0 kI AgatI 49 kI-tIryaca ke 46 manuSya 3 tathA gatI 46 ki tIryacake vikalendriyakI AgatI 49 kI pUrvavat tathA gatI bhI isI taraha 49 kii| tIryaca paMcendriyakI AgatI 87 kI-tIryaca 46 manuSya 3 bhuvanapatI 10 vyantara 8 jyotiSI 5 devaloka 8 aura nArakI 7 evaM 87 tathA gatI 92 kI-87 pUrvavat saMkhyAte varSakA karma bhUmi asaMkhyAte varSakA karmabhUmi, akarmabhUmi, antaradvIpA, sthalacara yugalIyA evaM 12 / manuSya kI AgatI 96 kI-tIryaca 38 ( teu0 vAyukA 8 barjake) manuSya 3 bhUvanapatI 10 vyaMtara 8 jyotiSI 5 devaloka 12 graiveka vimAna 9 anuttara vimAna 5 nArakI 6 evaM 96 tathA gatI 111 kI-96 pUrvavata teu0 vAu08 sAtamI nArakI, asaM khyAte varSa karmabhUmi akarmabhUmi antara dvIpA sthalacara yugalIyA, khecara yugalIyA aura siddha gatI evaM 111 sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 thokaDA naM0 112 zrI pannavaNA sUtra pada 21 / (zarIra) (1 / nAmadvAra -- audArika zarIra, vaikriya zarIra, AhAraka zarIra tejasa zarIra kArmaNa zarIra. (2) artha dvAra-(1) audArika zarIra yAne hADamAMsa lohI rAghayukta saDaNa paDaNa viddhaMsaNa dharmavAlA hone para bhI tIrthakara gaNadharAdi isa zarIrako dhAraNa kiyA hai mokSa jAneme yaha zarIra pradhAna kAraNa hai vAste isa zarIra ko pradhAna mAnA gayA hai (2) vaikriya zarIra audArikase viprIta aura dRzyAvRzya nAnA prakArakA rupa bnaave| (3) AhArIka zarIra caudaha pUrvadhara banAdhe jisake cAra kAraNa hai yathA prazna pUchane ke liye tIrthaMkaroMkI Rddhi dekhane ke liye, saMzaya nivAraNa karaneke liye jIva rakSAke liye / (4) tejasa zarIra, AhArake pAcana kriyA karanevAlA (5) kArmaNa zarIra, pace huve AhArako yathAyogya praNamAve / (3) avagAhanA dvAra--audArika, vaikriyakI jaghanya agulake asaM0 bhAga u0 audArikakI 1 hajAra yojana sAdhika, vaikriyakI 1 lakSayojana sAdhika / AhAraka zarIrakI ja0 1 hAtha UNA u0 1 hAtha / tejasa, kArmaNakI ja* aMgulake asaM0 bhAga u0 14 rAja pramANa / (4) zarIra saMyoga dvAra--audArikameM tejasa kArmaNakI niyamA zeSa dokI bhjnaa| vaikriyemeM tejasa kAramaNakI niyamA Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 audArikakI bhajanA AhAraka nahIM / AhArako vaikriya nahIM zeSa 3 zarIrakI niymaa| tejasameM kArmaNakI niymaa| kAmaNameM tenasakI niyamA bAkI tIna zarIrakI bhjnaa| (5) dravya dvAra--audArika vaikriya zarIrakA dravya asaM. khyAte asaMkhyAte hai / AhAraka0 sNkhyaate| tejasa kArmaNakA anaMte anante hai| (6) pradeza dvAra--pradeza pAMco zarIroMke anante anante hai| (7) dravyakI alpAbahutva dvAra--sabase stoka AhAraka zarIrake dravya, dhaikriya zaH dravya asaM0 gu0 audArika za. dravya asaM0 gu0 tejasa kArmaNa paraspara tulya anaM0 gu0|| (8) pradezakA alpA bahutva- sarvase stoka AhAraka zarIrakA pradeza, / vakriya za0pra0 asa0 gu0 / audArika za0 pra0 asaM0 gu0 / tejasa za0 pra0 anaM0 gu0 kArmaNa za0 pra0 anaM0 gu0| (6) dravya pradezakI alpA bahutva-- (1) sabase stoka AhAraka zarIrakA dravya (2) vaikriya za0 kA dravya asaM0 gu0 (3) audArika za kA dravya asaM0 gu0 (4) AhA. rika za0 kA pradeza anaM0 gu. (5) vaikriya za0 kA pradeza asaM0 gu0 (6) audArika za kA pradeza asaM0 gu0 (7) tejasa kArmaNa za0 dravya ananta gu018) tejasa za0 pradeza anaM. gu. (9) kArmaNa za0 pradeza anaM0 gu0 (10) svAmI dvAra--audArika za0 kA svAmI manuSya tIryaca vaikriya za0 kA svAmI cAroM gatIke jISa / AhAraka za. ke svAmI caudaha pUrvadhara muni / tejasa kAramaNa kA svAmi cAroM gati ke jIva hote hai| Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 (11) saMsthAna dvAra---audArika, tejasa, kArmaNa za0 meM cha saMsthAna / vaikriyameM do ( sama huDa0 ) AhArako 1 samacaurasa / (12) saMhanana dvAra-audArika, tejasa kArmaNa che saMhanana kriya za0 meM saMhanana nahIM / AhArako 1 vrjRssbhnaaraac| . (13) sukSma bAdara dvAra-(1) sabase sukSma kArmaNa za0 (2) usase tejasa bAdara (3) AhAraka bAdara (4) vaikriya bAdara (5) audArika bAdara / sabase bAdara audArika usase vaikriya sUkSma / AhAraka sukSma / tejasa sukSma / kArmaNa sukSma / (14) prayojana dvAra-audArikakA prayojana ATha karmoMkoM kSaya karake mokSame nAnekA hai / vaikriyakA prayojana nAnA prakArakA rupa banAnA / AhArakakA prayojana saMzaya chedana karanA / tejasa kArmaNakA prayojana saMsArameM bhavabhramaNa karAnekA hai| (15) viSaya dvAra--audArikakI viSaya rucakadvIpa, taka vaikriyaki asaMkhyAte dvIpa samudra tk| AhArakaki aDhAI dvIpa taka / tejasa kArmaNaki caudaha gajaloka taka ki viSaya hai| (16) sthiti dvAra-audArika, ja. antara mu0 u0 tIna palyopama / vaikriya ja01 samaya u. 33 sAgaropama | AhAraka ma. u. antara muhUrta / tejasa kArmaNakI anAdi ananta anAdi sAnta / (17) avagAhanAkI alpAbahutva / (1) sabase stoka audArika zarIrakI ja* avagAhanA (2) tejasa kAmaNakI ja0 a0 vi0 / (18) alpAbahutva bAra (3) paikiyakI ja0 a0 asaM0 gu. (1 stoka AhArIka zarIra (4) AhArakakI ja. a. " 2) vaikraya za. asaM0 gu. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 (5) " kI u0 " vi0 (3) audArika za0 asaM0 gu. (6) audArikI " " saM.gu0 (4) tejasa kAramaNa Apasa (7) vaikriyakI " " " meM talya aura anaMta gu. (8) tejasakArmaNa' " asaM* guru sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / thokaDA naM. 113 zrI bhagavatI sUtra za0 19 u03 (avagAhanA alpA0) (1) sabase stoka sukSma nigoda ke aparyAptAkI jaghanya avagAhanA (2) sukSma vAyukAyake aparyA0 kI ja0 ava0 asaM0 gu0 (3) sukSma teu0 (4) sukSma appa (5) sukSma pRthvI : (6) bAdara vAyu0 " , " (7) bAdara teu0 (8) vAdara appa0 " " " " " (9) bAdara pRthvI0 , " " " " (10) bAdara nigoda . , , , " " . (11) pratyeka zarIra bAdara vanaspatike apa0 ja0 ava0 asaM0 gu0 (12) sukSma nigoda paryA0 kI ja. ava0 asaM0 [. (13) sukSma nigAda apa0 kI utkRSTa ava0 vi0 (14) , paryA0 kI " , " . Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 (15) sukSma vAyu0 parya0 ja0 aba0 asaM0 gu0. . . (16) , apa0 u0 ava0vi0 (17) paryA0 u. ava0vi0 (18) sukSma teu0 paryA0 ja. ava0 asaM, gu0 (19) apa0 u0 ava0 vi0 (20). , paryA0 u0 ava0vi0 121) sukSma appa paryA ja. ava0 asaM gu. (22) , apa. u. ava0vi0 (23) , paryA0 u0 ava. vi. (24) sukSma pRthvI0 paryA ja. avaa0 saM0-gu0 (25) , apa0 u0 ava0 vi0 (26) , paryA0 u0 ava0 vi0 (27) bAdara vAyu0 paryA. ja. ava asaM0 gu0 (28) , apa0 u0 ava0vi0 (29) , paryA0 u0 apa0 vi0 (30) bAdara teu0 paryA0 ja. aba0 asaM0 gu. (31) apa0 u0 ava0vi0 (32) paryA0 u0 ava0vi0 (33) bAdara appa0 paryA0 ja0 ava0 asaM0 gu0 (34) apa0 u. ava0vi0 (35) , paryA0 u0 aba0 vi0 (36) bAvara pRthvI0 paryA. ja. ava0 asaM0 gu0 (37) , apa. u. ava0vi0 (38) paryA0 u0 aba0 vi0 (39) bAdara nigoda.paryA0 ja0 aba0 asaM gu. (40) apa0 u. ava0vi0 (41) , paryA0 u0 ava0vi0 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 (42) pratyeka zarIra bAdara vana paryA0 ja ava0 asaM0 gu0 (43) , , apa. u. ava0 asaM0 guru (44) , paryA0 u0 ava0 asaM gu0 sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / thokaDA naM0 114 zrI bhagavatI sUtra za0 8 u0 5 / (sapradeza) pudgala cAra prakArake hote hai-dravyase, kSetrase, kAlase, aura bhAvase jisameM dravyase pudgaloMke do bheda sapradezI (viparamANuvAdi) aura apradezI ( paramANu kSetrase pu0 ke do bheda-sapradezI (do pradezIse yAvat asaM pradeza avagAha ) aura apradezI (eka AkAza pradeza avagAhI) kAlase pudgaloke do bheda-sapradezI (do samayase yAvat asaM samayakI sthitikA) aura apradezI (eka samayakI sthitiko) bhAvase pudgaloMke do bheda-sapradezI (do guNa kAlese yAvat ananta guNa kAlA ) aura apradezI (eka guNa kAlA) ... jahAM dravyase apradezI hai vahAM kSetrase niyamA apradezI hai| kAlase syAt sapradezI syAt apradezI / evaM bhAvase aura kSetra se apradezI hai vaha dravyase syAt sapradezI syAt apradezI / evaM kAlase bhASase // aura kAlase. apradezI hai vaha dravyase kSetrase bhAvase syAt sapradezI syAta apradezI hai| aura bhAvase apradezI hai vaha dravyakSetrakAlase syAta sapradezI syAt apradezI hai aura Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo dravyase sapradezI hai vaha kSetrase kAlase bhAvase sthAt sapradeza syAta apradezI hai| aura kSetrase sapradezI hai vaha dravyase niyama sapradezI hai| aura kAlase bhAvase syAta sapradezI syAt apradezI hai| aura kAlase sapradezI hai vaha-dravya kSetra bhAvase syAt sapradezI syAt apradezI hai / aura bhAvase sapradezI hai| vaha dravyase kSetrase kAlase syAt sapradezI syAta apradezI hai| . ( alpAbahutSa) (1) sabase stoka bhavase apradezI dravya (2) kAlase apradezI dravya asaM0 gu0 (3) dravyase apradezI dravya asaM0 gu. (1) kSetrale apradezI dravya asaM gu0 (5) kSetrase sapradezI dravya asaM0 gu.. (6) dravyase sapradezI dravya vi0 (7) kAlase sapradezI dravya vi. (8) bhAvase sapradezI dravyavi. sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saJcam / -- -- thokaDA naM. 115 zrI bhagavatI sUtra za0 5 u08| (hiyamANa vaDhamANa) he bhagavAn ! jIva hiyamAna (nyana honA ) hai badamANa (vRddhi honA) hai yA avasthita hai ? gau0 jIva hiyamAna nahIM hai| Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 dhimAna nahIM hai kintu avasthita hai / nArakIke nerIyoMkI pRcchA ? mArakIke nerIyA hiyamAna0 bhI hai vRdvimAna bhI hai aura abasthita bhI hai evaM yAvat 24 daMDaka kahanA siddha bhagavAna vRddhamAna hai aura avasthita hai| . samucaya jIva avasthita rahe to sadAkAla sAsvatA, nArakIkA nairIyA hiyamAna vRddhamAna rahe to ja. eka samaya u0 AvilIkAke asaM0 bhAga, aura apasthita rahe to viraha kAlase dumuNA / "dekho zIghrabodha bhAga 1 meM viraha dvaar"| evaM cauvIsa daMDakameM hiyamAna vRddhamAna nArakIvat aura avasthita kAla viraha bArase dugaNA, parantu pAMca sthAvarameM avasthita kAlahiyamAnavat samaja lenaa| siddhome vRddhamAna ja. eka samaya u. ATha samaya aura avasthita kAla ja eka samaya u0 che mAsa iti| sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / thokaDA naMbara 116 zrI bhagavatI sUtra za0 5 u08| (sAvacayA sovacayA) .... he bhagavAna ! jIva 'sAvacayA hai yA sovacayA hai ? yA sApacayA soSacayA hai ? yA 'niruvacayA niravacayA ? jIva nisvacayA niravacayA? hai zeSa tIna bhAMgA nhiiN| nArakI Adi 24 daMDakameM pUrvokta cAroM bhAMgA pAve / siddhoMmeM bhAMgA do [1] sAvacayA 2] niruvacayA nirvcyaa| 1 vRddhi / 2 haanii| 3 vRddhi hAnI / 4 vRddhi nahIM hAnI nahIM / Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 samucaya jIvameM niruvacayA niravacayA hai vaha sarvArddha hai aura nArakI meM niruvacayA niraSacayA varjake zeSa tIna bhAgakI sthiti ja0 eka samaya u0 AvalIkA ke asaM0 bhAga aura niruSacayA freeeerat sthiti viraha dvAra sadRza samajhanA parantu pAMca sthAvarameM niruvacayA niravacayA bhI ja0 eka samaya u0 AvilIkAke asaM0 bhAga, siddha bhagavAna meM sAvacayA ja0 eka samaya u0 ATha samaya aura niruvacayA niravacayA ja0 eka samaya u0 hai mAsaH iti / noTa- pAMca sthAvarameM avasthita kAla tathA niruvacayA niravacayA kAla avalikAke asaM0 bhAga kahA hai vaha parakAyA pekSA hai svakAyakA viraha nahIM 1 sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / -*O*-- thokaDA naM0 197 zrI pannAsUtra pada 14. ( kaSAyapada ) jina mahAtmAoMne caturgatI rUpa ghora saMsArako tairake parama padako prApta kiyA hai ve saba isa kaSAyake svarUpako samajhake aura isakA parityAga karake hI akSaya sukha [ mokSa pada ] ko prApta hue haiN| binA isake parityAga kiye akSaya sukhakI prApti kadApi nahIM ho saktI isa liye pahile isako yathAvat samajhe aura phira usakA tyAga kareM / Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 / kaSAya cAra prakArakA hai-krAdha, mAna, mAyA aura lobha. jisame pahile eka krodhakI vyAkhyA karate haiM / krodhakI utpattI cAra kAraNoM se hotI hai ythaa| [1] apane liye svikArya] [2] parake liye [ kuTumbAdi ) [3 donoMke liye svapara] [4] nirarthaka [binA kAraNa] aura bhI krodhake utpattIkA cAra kAraNa kahe hai yathA / [1] zarIrake liye / [ 2 ] upAdhI-dhanadhAnyAdi vastuke liye / [3] kSetra-nagA-jamInAdike liye / [4] vatthu bAgabagIcA khetI Adike liye| krodha cAra prakArakA hai| 1] anantAnubaMdhI-pattharakI rekhA sadRza / 2] apratyAkhyAnI-talAvake maTTIkI rekhA sahaza | 3) pratyAkhyAnI gADIke pahiyekI lakIra sadRza / 4' saMjvala-pAnIkI lakIra sadRza / ora bhI krodha cAra prakArakA kahA hai| 1] upazAnta-upazamA huvaa| [2] anopazAnta-udayameM vrttaa| 3]. Abhoga-nAnatA huvaa| [4] anAbhoga-anajAnatA huvaa| . evaM solaha prakArakA krodha samucayajIva kare / isI mAphaka 24 daMDakake jIvoM kreN| isa liye 16 kA 25 guNA karanese 400 mAMge huve / 1.14 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka jIva krodha karanese bhUta kAlameM AThoM karmoM ke pula ekatrita kiye / vartamAnameM karate hai / aura bhaviSyameM kreNge| evaM vizeSakara karma pudgaloko ekatritakara bandha sAmagrI yogya kiyA, "kare aura kareMge, isI taraha krodha karake AThoM karma bAMdhyAM bAMdhe, bAdhasI.-udIrIyA, uhIre, udIrasI-vedIyA. vede, vedasI-aura nirjarIyA, nirjare, 'nirjarasI evaM eka jISA zrIya krodhake 18 bhAMge huve | isI tarahe ghaNo jIvoMzraya bhI 18. kula 36 yaha samucaya jIvoMzraya kahA / isI mAphaka 24 daMDakame bhI 36-36 bhAMge lagAnese 25 ko 36 guNA karanese 900 aura pUrvake 400 evaM 1300 bhAMge huve. isI taraha mAna, mAyA, lobhake lagAnese 1300 ko cAraguNa kula 5200 bhAMge huve / sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva saccam / -**--- thokaDA naM 118 zrI bhagavatI sUtra za0 1 u0 5 / ( kapAya ) ____ sthiti 4 avagAhanA 4 zarIra 5 saMhanana 6 saMsthAna 6 lezyA 6 dRSTI 3 nANa 8 yoga 3 upayAga 2 evaM 47 bola jisameM nArakI Adi 24 daMDakameM kitane kitane bola mile vaha yaMtra dvArA dikhAte hai Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 43 la la mh_sh_s_lh cccccc ce m la Moon m h sh mArgaNA. I sthia.za.saM.sa.le.pa.nAyo u.| 4 /6/6/6/3/8/3/2 nArakImeM bhuSana vyantara jyo yAvat acyut de0 maugrevaka vai0 anuttara vaimAna pR. pA0 vanA0 teu0 vAu. vikalendriya tIryaMca paMcendriya | manuSyoM ka7 | ka | kavi da pa rU 8 rU2 1 sthitike cAra bheda hai-yathA [1] jaghanya sthiti [2] jaghanya sthitise eka samaya do samaya tIna samaya yAvat saMkhyAte samaya adhika [3] saMkhyAte samayase eka samaya adhika yAvat asaMkhyAte samaya adhika [4] utkRSTa sthiti| ... 2 avagAhanAke cAra bheda hai yathA-[1] jaghanya avagAhanA [2] jaghanya avagAhanAse eka do tIna ,yAvat saMkhyAte pradeza adhika [:] saMkhyAtese eka do tIna yAvat asaMkhyAte pradeza adhika 4] utkRSTa avgaahnaa| __ zeSa sAta dvAroMke bola sugama hai dekho lghudNddkmeN| nArakImeM bola pAve 29 jokI sthiti ke cAra bheda haiM jisamese dUsarA bheda aura avagAhanAke dUsare tIsare bheda aura mizra vRSTI evaM cAra boloMmeM krodhI mAnI mAyI lobhI ina cAroM kaSAyake 80 bhAMge hote haiN| zeSa 25 boloMmeM krodhAdi cAra kaSAyake 27 bhAMge hote haiM / ye donoM prakArake mAMge nIce lIkhe yaMtrase smjhnaa| Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 80 bhAgoMkI sthApanA... asaMyogI 8 bhAMgA, bisaMyogI 24 bhAMgA, trikasaMyogI 31 bhAMgA, cAra saMyogI 16 bhAMgA, evaM 80 bhaaNgaa| asaMyogI 8 yathA-krodhIeka, mAnIeka, mAyIeka, lobhIeka, kodhoghaNA, mAnIghaNA, mAyIghaNA, lobhiipnnaa| dvisaMyogI bhAMgA 24 kro. mAM. kro. mA. kro. lo. mAM. mA. mAM. lo. mA. lo. or or - m mm Mr - tIna saMyogI bhAMgA 32 kro. mAM. mA. kro. mA. lo. kro. mA. lo. mAM. mA lo. m m m www .wm s MmmY www. ~ Mmmm m mom s s s Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 cAra saMyogI bhAMgA 16 kro. mAM. mA. lo. kro. mAM. mA. lo. s s m orm s or or or s Mom mm www www . or s sy evaM 80 bhAMge / aba 27 bhAMgokI sthApanA nIce likhate hai yathA-[1] krodhake harabakhtase sAsvate milate hai| [2] krodhakA ghaNA aura mAnakA eka [3] krodhakA ghaNA aura mAnakA ghaNA evaM do mAyAke aura do lobhake evaM 7 asaMyogI dvisaMyogI bhAMge hudhe, aura tIna saMyogIke 12 bhaaNge| yNtrse| / kro0 mAM0 mA0 | kromAM0 lo0 | kro0 mA0 lo0 w 0 w 0 mr m mm w 0 Ww W Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kro0 mAM0 mA0 lo0 3 3 214 cAra saMyogI bhAgA da 1 1 1 1 1 1 * 3 1 kro0 ma0i mA0 lo0 m me m m m m ov ov 3 3 1 3 3 3 devatA bhuvanapatI yAvat bArahaveM devaloka taka apane 2 boloMse cAra 2 bola [ nArakIvat ] meM bhAga 80 zeSa boloMmeM bhAMge 27 hai| jisakI sthApanA uparavat / parantu nArakIke 27 bhAgoM meM krodhI sAsvate bahuvacana kahe haiM yahAM devatAmeM lobhI bahuvacana sAsvatA kahanA / evaM nau nauyaiveka aura paMcAnuttara vaimAnakheM tIna bola ( mizradRSTI varja ke) meM bhAgA 80 zeSa boloMmeM bhAgA 27 kahanA / pRthvI, pAnI, vanaspatimeM bola 23 jisameM tejulezImeM bhA~gA 80 zeSa bola 22 tathA teu vAyuke 22 boloMmeM abhaMga hai / yAne cAroM kaSAyavAle jIva harasamaya asaMkhyAte milate hai / tIna vikalendriyameM bola 26 jisameM [ 1 ] sthitikA dUsarA bola | [ 2 ] avagAhanAkA dUsarA bola [3] matijJAna [4] zrutijJAna | [ 5 ] samyaktvadRSTI ina pAMcoM boloMmeM bhAMgA 80 zeSa boloMmeM abhaMga / tIrthaca paMcendriya nArakIvat cAra boloM meM bhAMgA 80 zeSa boloMmeM abhaMga / manuSyameM bola 47 jisameM do sthitikA dUjo tIjo bola do avagAhanAkA dUjo tIjo bola AhArika zarIra, aura mizradRSTI ina che boloMmeM 80 bhAMgA zeSa boloMmeM abhaMga / sevaMbhate sevate tameva saccam / Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 thokaDA naM0 116 zrI pannavaNA sUtra pada 15 / (indriya ) saMsArI jIvoMke indriya do prakArakI hai-eka dravyendriya aura dUsarI bhAvendriya. dravyendriyadvArA pudgaloMko grahaNa karate haijaise karNendriyadvArA pugaloMko grahaNa kiyA aura ve pudgala iSTa aniSTa honese rAgadveSa honA yaha bhAvendriya hai| arthAt dravyendriya kAraNa hai aura bhAvendriya kArya hai| yahAM para dravyendriyakA hI adhikAra 18 dvAra karake likheNge| [1] nAmadvAra-zrotendriya, cakSuindriya, ghrANendriya, rasendriya, sprshendriy| 2] saMsthAnadvAra-zrotendriyakA saMsthAna kadamba vRkSa ke puSpAkAra, cakSuindriyakA candra yA masUrakI dAlake AkAra, ghrANendriya lohArakI dhamaNAkAra, rasendriya chUrapalAke AkAra aura sparzendriya nAnAkAra / [3] jADapanA dvAra-ekeka indriya jaghanya aura utkRSTa aMgulake asaMkhya bhAga jADI hai / yahAM para itanA avazya samajhanA cAhiye ki indriya aura indriyake upagaraNa jaise zrotendriya aMgulake asaMkhyAtame bhAga hai aura kAna zarIra pramANa hote hai / kAnako upagaraNa indriya kahate hai aura jo pudgala grahaNa kiyA jAtA hai yaha indriya dvAra usIkA yahAM jADapanA batalAtA hai| [4] lambApanAdvAra-rasendriya ja aMgulake asaMkhyA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tameM bhAga u0 pratyeka aMgulakI hai| zeSa cArondriya ja. u0 aMgula. ke asaMkhyAtameM bhAga hai bhAvanA tIje dvArakI mAphaka smjhnaa| [5] avagAhyAdvAra-ekekendriya asaMkhyAte 2 AkAza pradeza avagAhA hai| jisakI taratamatA dikhAne ke liye alpA: bahutva kahate hai| [1] sarvastoka cakSu indriya avagAhA [ 2 ] zrotendriya a0 saMkhyAtaguNA / [3] ghrANendriya a0 saM0 guNA / [4] rasendriya a0 asaM0 guNA / [5] sparzendriya a0 saM0 gunnaa| [6] pudgala lAgAdvAra-ekekendriyake anante anante pudgala lAgA hai| jisakI alpAbahutva [1] cakSu indriya lAgA, sabase stoka [2] zrotendriya lAgA saM* gunnaa| [3] ghANendriya lAgA saM0 gu0 4 ] rasendriya lAgA asaM* gu0 [5] sparzendriya lAgA saM0 guru [7] avagAhyA lAgAkI-sAmala alpAbahutva-[1] cakSu indriya avagAhA sabase stoka [ 2 ] zrotendriya a0 saM* gu0 [3] ghrANendriya a0 saM0 gu0 [4] rasendriya a. asaM0 gu0 [5]sparzendriya a0 saM0 gu0 [6 cakSu indriya lAgA0 anaM0 gu0 [7 / zrotendriya lAgA saM0 gu0 [8 } ghrANendriya lAgA saM0 gu0 [9] rasendriya lAgA asaM0 gu0 [10] sparzendriya lAgA saM* gu0 [8] kakkhaDA [karkaza ] guruvA [ bhArI] dvAra-ekekendriyake anante anante pudgala lAgA hai| jisakI alpAbahutva [1] sabase stoka lAgA cakSu indriyake [2] zrotendriyake ananta gu0 3 ] ghrANendriyake ananta gu0 [4] rasendriyake ananta gu0 [5] sparzandriyake ananta gu0 [1] lahuyA [ halakA ] mahuyA [ komala ] dvAra--eke. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 kendriyake anante 2 pudgala lAgA hai| jisakI alpAbahutva [1] sabase stoka sparzandriyake lAgA [2] rasendriyake lAgA ananta gu0 [ 3 ] ghrANendriyake lAgA ananta gu0 [4] zrotendriyake lAgA ananta gu0 [5] cakSuindriyake lAgA ananta gunnaa| [10] AThavA nauvA bolakI sAmIla alpAbahutva-- [1] sabase stoka cakSu indriyake kakkhaDA guruvA pudgaloM lAgA. (2) zrotendriyake kakkhaDA guruvA lAgA ananta gu0 (3) ghrANendriyake , " , " (4) rasendriyake , " " " (5) sparzendriyake , " " " (6) , lahuyA mahuyA lAgA , (7) rasendriyake " " " " (8) ghrANendriyake " " " " (9) zrotendriyake " " " " (10) cakSundriyake , , , (11) jaghanya upayogakA kAladvAra(1) sabase stoka cakSu indriyakA ja? upa0 kAla (2) zrAtendriyakA na upa0 kAla vizeSAdhika (3) ghrANendriyakA ja0 upa0 kAla " ( rasendriyakA " , " (5. sparzandriyakA , " " " (12) utkRSTA upayogaki alpA0 jaghanyavat (13) jaghanya utkRSTA upayoga kAladvAra alpA0 (1) cakSu indriyakA jaghanya upayoga kAla stoka (2) zrotendriyakA , 5 vi0 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - 218 (3) ghrANendriyakA , (4) rasendriyakA " (1) sparzandriyakA / (6) cakSundriyakA utkRSTa (7) zrotendriyakA (8) ghANendriyakA " " " (9) rasendriyakA " " (10) sparzendriyakA " , (14) viSayadvAra yntr| mArgaNA sparzendriya rasaindriya ghrANendriya cakSundriya zroteMdriya ekendriya | 40000 berindriya 8000 6400 0 terindriya | 16000 1280 100dha . caurindriya 320080 256dha0 20.0 295420 . asannI paM0 642050 512204000 590810 1 yojana sannopaceMdri 9 yojana 9 yojana 9 yojana lakSayoH sAdhi 12yojana (15) alpA bahutva dvAra (1) zrotendriya sabase stoka (2) cakSundriya vizeSAdhika (3) ghrANendriya vizeSAdhika (4) rasendriya vizeSAdhika (6) sparzendriya anaMtagu0 sevabhaMte sevaMbhaMte tameva saccam / Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra zrI pannavaNA pada 20 tathA nandI sUtra ( siddha dvAra ) kaunase 2 sthAna se Aye hue eka samayameM kitane 2 jIba siddha hote haiM vaha isa thokaDe dvArA kheNge| sarva sthAna para utkRSTa pada samajhanA aura jaghanya pada eka samaya eka bhI siddha hotA hai / saMkhyA mArgaNA saMkhyA 1 naraka gatike nikale hue eka | 15 vaimAnika mArgaNA samayame 10 siddha hote hai / 10 20 108 2 tiryaca 3 manuSya 4 devagati 5. pahilI naraka, 6 dUsarI 7 tIsarI 8 cauthI 9 bhavana pati 10 devI 11 bANa vyataMra 12 devI 13 jyotiSI. 14 devI 29 " "" 39 " 39 " "; "" 216 thokaDA naM. 120 23 "" 10 10 4 10 16 devI 17 pRthvIkAya " "" " d. 18 appakAya 19 vanaspatikAya 20 tiryaca paMcendriya,, 21 tiryaJcaNI 22 manuSya 23 manuSyaNI 20 " 108 24 puruSa mara puruSa ho 25 puruSa mara strI ho 10 26 puruSa mara napuMsaka ho 10 27 zrI mara puruSa ho,, 10 28 strI mara strI ho 10 " 29 strI mara napuMsaka ho 10 dr 19 108 " 20 10 10 10 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 .. . -- ---- -- - --- . 30 napuMsaka mara puruSa ho 1054, 6 Aro 10 31 napuMsaka mara strI ho 1055 jaghanya avagAhanA , 4 32 napuMsakamara napuMsaka ho1. 56 madhyama 33 tIrtha meM 57 utkRSTa 34 atIrthameM 58 nIce loka 35 tirthaMkara 59 UMce loka . 36 atirthakara 60 ti loka 37 svayaMbuddha 61 samudra meM 38 pratyeka buddha , 4 62 zeSa jalameM 39 buddha bodhitA , 10863 vijayameM 40 puruSaliGga , 108 64 bhadrasAlavana 41 strIliGga , 2065 nndndhn| 42 napuMsakaliMga 66 sudarzanavana 43 svaliGgI , 108 67 pANDukavana 44 anyaliGgI 68 bharatakSetra 45 gRhaliGgI , 69 airavata kSetra 46 eka samayameM , 1 70 pUrva padhima videha " 108 47 eka samayame ,, 108 71 karmabhUmi 48 utarato kAla 1.2Aro18 72 akarmabhUmi 49 , 3-4 Aro 108 | 73 sAmAyika cAritra 50 , 5-6 Aro 10 64 chedopasthAnIya 51 caDhato kAla 12 Aro 10 | 75 parihAra vizuddhi " 10 52 , 3-4 Aro 108 76 sUkSma saMparAya 53 . 5 Aro 2077 pathAkhyAta .. . . . . .. .. - 21 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 taka 78 sA0 che0 ya. 18 / 92 asocA kevalI , 10 79 sA0 sU0 ya. 108 93 eka samayase ATha 80 sA0pa0 ya0 sU0 "18 samaya taka " 32 81 sA0 che0 sU0 ya0 " 10 | 94 eka samayase sAta 82 mati zruta " 4 samaya taka , 83 mati, zruti, avadhi " 10 95 eka samayase che samaya 84 mati,zruti, manaH paryava ,, 10 85 mati, zruti, avadhi, 96 eka samayase pAMca manaH , 108 samaya taka 86 anantakAla paDivAI,, 108 / / . , 72 17 asaMkhyA kAlake paDi- 97 eka samayase cAra 1. samaya taka , 84 88 saMkhyAte kAlake paDi- 98 eka samayase tIna vAI samaya taka , 96 89 apaDivAI , 4 99 eka samayase do sama90 upazama zreNise Aye " 54 ya taka .11 kSapaka zreNise Aye 100 eka samaya niraMtara , 108 , 108 101 sAntara , 108 bAI sevaMbhaMte sevaMbhaMte tameva saccam / -* * Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 thokaDA naM 121 vahu suutr| ( kAlakA alpA bahutva ) 1 stoka eka samayakA kAla 2 vaikriya zarIrake sarva bandhakA utkRSTa kAla saMkhyAta guNA 3 sayogI kevalI anAhArika kAla vizeSA0 4 sthAvara jIvoMkI vigraha gatIkA kAla vizeSA 5 kevalo samudgha AhArikakA 6 kevalI samudghata madhya kAla 7 chadbhastha saMyatIke avasthita 8 kevalI samudaghAtakA 9 paramANu pudgala kampamAnakA ,, asaMkhyAta guNA 10 AvalikAkA 11 jaghanya Ayu bandhakA , saMkhyAta guNA 12 utkRSTa Ayu bandhakA 13 ekendriya aparyAptA ke jaghanya bandhakA ., 14 , utkRSTa ,, ,, 15 paryAptA jaghanya , , 16 nigodakA jaghanya 17 tasakAyakA viraha ,, saMkhyA 18 beindriyako aparyAptAkA jaghanya , " " 19 , utkRSTa , , 2. beindriyake paryAptAkA jaghanya , " " 21 teindriyake aparyAptAkA jaghanya , " Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 . ,, vi0 22 , , utkRSTa ,, , , 23 / paryAptA jaghanya , , 24 caurendriyake aparyAptAkA jaghanya ,, 25 , utkRSTa ,, , ,, 26 , paryAptA jaghanya , , 27 paMcendriyake aparyAptAkA jaghanya , , , 28 , utkRSTa . , , , 29 paryAptA jaghanya ,, , ,, 30 utkRSTa antara muhUrtakA 31 muhUrttakA 32 cAroM gatikA viraha ,, saMkhyAtaguNA 33 utkRSTa dinamAnakA 34 asannI manuSyakA viraha " " 35 ahorAtrikA 36 teUkAyakA bhavasthitikA ,, saMkhyAtaguNA 37 dusarI nArakIkA viraha 38 tIsare devalokakA viraha ,, vi. 39 cauthe 40 tIsarI nArakIkA ghiraha 41 pAMcame devalokakA ,, 42 nakSatra mAsakA 43 cauthI nArakIkA viraha 44 chaThe devalokakA , 45 asanni manuSyakA avasthita 46 teindriyakI bhavasthitikA 47 RtukA 48 harivaMza kSetra yugala saMrakSaNa Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 49 hemavaya kSetra yugala , 50 sAtame devalokakA viraha 51 chaThe devalokakA avasthita 52 chaTThI nArakIkA viraha 53 sAtameM devalokakA avasthita 54 ayanakA . 55 chaTThI nArakIkA avasthita 56 saMvatsarakA 57 yugakA 58 tiryacanIkA u0 garbhasthiti 59 beindrikI bhavasthiti0 u0 60 tirthaMkaroMkI jaghanya sthiti 61 vAyukAyakI u0 bhavasthiti 62 appakAyakI, 63 vanaspatikI , , 64 pRthvIkAyakI,, , saMkhyA 65 bhujaparisarpakI vize0 66 uraparisarpakI " " , vi0 67 khecarakI 68 khalacarakI 69 pUrvakA 70 tirthaMkaroMkI 71 saMyatIkI 72 jalacarakI 73 chappana antaradvIpokI sthiti 74 uddhAra palyopamake saMkhyAtame bhAgakA,, 75 uddhAra palyopamakA u:sthiti " " marakhyA asaM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 kAla saM. 76 uddhAra sAgaropamakA 77 jaghanya ardhA palyopamake asaMkhyAtame bhAgakA a0 78 utkRSTa ardhA palyopamake , 79 ardhA palyopamakA 8. manuSya tiryaMcakI sthiti 81 ardhA sAgaropamakA 82 devatA nArakIkI sthiti 83 kAlacakrakA 84 kSetra palyopamakA " . " 85. kSetra sAgaropamakA 86 teUkAyakI kAyasthitikA 87 vAyukAyakI kAya sthitikA 88 appakAyakI kAyasthitikA 89 pRthivIkAyakI kAyasthitikA 9. kArmaNa pudgala parAvartakA 91 tejasa 92 audArika 93 zvAsozvAsa 94 mana 95 vacana 96 vaikriya 97 vanaspatikAyakI kAyasthitikA " " 98 atItakAlakA 99 anAgata kAlakA " 100 sarvakAlakA . .. sevaMbhaMte sevabhaMte tameva saccam / -*ER guNA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 thokaDA naM0 122 sUtra zrI anuyoga dvaar| (chai bhAva) bhAva 6 prakArakA hai yathA (1) udaya bhAva (2) upazama bhAva (3) kSAyaka bhAva (4) kSayopazama bhAva 5) pariNAmika bhAva (6) sanipAtika bhAva / (1) udayabhAvake do bheda haiM udaya '(2) udaya niSpanna jisame udaya to ATha kamauMkA aura udaya niSpanna ke 2 bheda hai (1) jIva udaya niSpanna (2) ajIva udaya niSpanna, jisameM jIva udaya niSpannake 33 bola hai-gAta naraka, tiyazca, manuSya de. batA / kAya 6 pRthivIkAya, apkAya, teUkAya, vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAya, kaSAya 4 krodha, mAna, mAyA, lobha, lazyA 6 kRSNa, nIla, kApota, tejo, padma, zukla, vada 3 strIveda. pu. ruSaveda naghumakaveda, mithyAtvI, ati, ajJAnI, asanni, AhA. rika, saMsArika chadmastha, sayogI, akevalI, asiddha, eSam 33 * (2) ajIva udaya niSpannake 30 bola pAMca zarIra audArika, vaikriya AhArika, tejasa, kArmaNa aura pAMca zarIroM meM praNameM hue pudgala evam 10 aura varNa 5 gandha 2 rasa 5 sparza 8 sarva milakara tIsa bola hue| . * jIna udaya niSpannake 33 bola haiM, jisameM ajJAna, chadmastha, akevalI, asiddha, yaha 4 bola jJAnAvaraNIya karmake udaya haiM / AhArika vedanI karmakA udaya hai| tIna veda. cAra kAya, avata, mithyAtva, yaha nava bola mohinI karmake udaya hai| zeSa 19 bora nAma kamake udaya hai| Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 (2) upazama bhAvake do bheda hai (1) upazama (2) upazama niSpanna jisameM upazama to mohinI karmakA aura upazama niSpanake aneka bheda haiM, upazama krodha, u0 mAna, u. mAyA, u0 loma, u. rAga, u0 dveSa, u. cAritra mohinI, u. darzana mohinI, u. samyaktva labdhI, u0 cAritra labdhI, chamastha kaSAya, vItarAga ityaadi| (3) kSAyaka bhAva--kSAyaka bhASake do bheda haiM (1) mAyaka (2) kSAyaka niSpanna jisameM kSAyaka to ATha kamaukA kSaya aura mAyaka niSpannake 31 bheda haiM yathA / (1) jJAnAvarNIko pAMca prakRti kSaya honese ananta kevala jJAnako prApti hotI hai / (2) darzanAvarNIkI nau prakRti kSaya honese ananta kevala darzanakI prApti hotI hai / (3) vedanIyako do prakRti kSaya honese ananta avyAbAdha guNakI prApti hotI hai| (4) mohanIyakI do prakRti kSaya honese ananta kSAyika samakita guNakI prApti hotI hai| (5) AyuSyakI cAra prakRti kSaya honese ananta avagAhanA guNakI prApti hotI hai| (6) nAmakarmakI do prakRti honese ananta amUrti guNa prApta hotA hai / (7) gotrakarmakI do 'prakRti kSaya honese ananta aguru laghu guNakI prApti hotI hai| (8) aMtarAyakI pAMca prakRti kSaya honese ananta vIrya guNakI prApti hotI hai / 5 / 9 / 2 / 2 / 4 / 2 / 2 / 5 / evaM 31 / / .. (4) kSayopazama bhAvake do bheda hai,-kSayopazama aura kSayopazama niSpanna |kssyopshm to cArakarmIkA jJAnAvaraNIya, darzanA. gharaNIya mohinIya, aMtarAya ) aura kSayopazama niSpanna ke 32 bheda haiM. yathA jJAnAvaraNIya karmakA kSayopazama honese mati jJAna, zruti jJAna, avadhi jJAna, manaHparyava jJAna, aura AgamakA paThana, pAThana tathA mati ajJAna, zruti ajJAna, vibhaMga jJAna, evaM ATha bolakI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 prApti hotI hai| darzanAvaraNIya karmake kSayopazama se zrotrendriya, caindriya, ghrANendriya, rasendriya, sparzendriya, cakSudarzana acakSudarzana, avadhidarzana, evam ATha bolakI prApti hotI hai| mohanIya karmake kSayopazamase pAMca cAritra aura tIna dRSTi evam ATha bolakI prApti hotI hai| aMtarAya karmake kSayopazamase dAnalabdhi. lAbhalabdhi, bhogalabdhi, upabhogalabdhi aura vIryalabdhi, bAlalabdhi, paMDitalabdhi aura bAlapaMDita labdhi patram ATha boloMkI prApti hotI hai evam cAra karmoMke 32 bola hue / ( 5 ) pariNAmika bhAvake do bheda haiM ( 1 ) sAdi pariNAmika ( 2 ) anAdi pariNAmika / sArdi pariNAmikake aneka bheda haiM. yathA purANAM guDa purANA madirA, akSata ghRtAdi tathA purANA gAma, nagara, pura, pATaNa, yAvat rAjadhAnI ityAdi jisa vastukI Adi hai ki amuka dinase isa rUpapaNe banI hai aura jisakA aMta bhI hai. ( 2 ) anAdi pariNAmikake daza bheda / dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya, jIvAstikAya aura kAla dravya tathA loka, aloka, bhavya, abhavya, pavam dasa bola | ( 6 ) sannipAtika bhAva -- jo ki upara pAMca bhAva kaha Aye haiM jisake bhAMge 26 nIce yaMtra meM likhate haiM dvika saMyogI bhAMgA 10 1 udaya-upazama 2 udaya - kSAyika 3 udaya-kSayopazama 4 udaya - pariNAmika 5 upazama - kSAyika 6 upazama-kSayopazama 7 upazama- pariNAmika 8 kSAyika kSayopazama 9 kSAyika pariNAmika 10 kSayopazama- pariNAmika Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 trika saMyogI bhAMgA 10 1 udaya-upazama kSAyika / 6 udaya-kSayopazama-pariNAmika 2 udaya-upazama-kSayopazama / 7 upazama-kSAyika-kSayopazama 3 udaya-upazama-pariNAmika 8 upazama-kSAyika-pariNAmika 4 udaya-kSAyika-kSayopazama | 9 upazama-kSayopazama-pariNAmika 5 udaya-kSAyika-pariNAmika 10 kSAyika-kSayopazama-pariNAmika catuSka saMyogI bhAMgA 5 1 udaya-upazama-kSAyika-kSayopazama 2 udaya-upazama-kSAyika-pariNAmika 3 udaya-upazama-kSayopazama-pariNAmika 4 udaya-kSAyika-kSayopazama-pariNAmika 5 upazama-kSAyika-kSayopazama-pariNAmika paJca saMyogI bhAMgA? (1) udaya, upazama, kSAyika, kSayopazama, pariNAmika, evam bhAMgA 26 hai jisameM bhAMgA bIsa to sUnya kevala prarUpaNA mAtra hai zeSa bhAMgA 6 ke svAmI nIce likhate haiM ( 1 ) bIka saMyogI bhAMgo navamo siddhoMmeM mile kSAyika pariNAmika, kAraNa pariNAmika jIva aura kSAyika samakita / - (2) trika saMyogI bhAMgI pAMcamo " udaya kSAyika pariNAmika" manuSya kevalImeM udaya manuSya gatiko kSAyika samakita pariNAmika jIva / (3) trika saMyogI bhAMgo chaTTho " udaya kSayopazama pariNAmika" udaya gatiko kSayopazama indriyoMkA pariNAmika jIva cAroM gatime paave| Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 (4)catuSka saMyogI bhAgotIjo "udaya upazama kSopozama.pariNAmika" udaya gatikA upazama mohakA kSayopazama indriyoMkA pariNAmika jIva cAroM gatimeM tathA igyArahameM guNasthAnameM paave| (5) catuSka saMyogI bhAMgo cotho " udaya kSAyika kSayopazama pariNAmika" udaya gatikA kSAyika mohakA kSayopazama indri yoMkA pariNAmika jIva cAroM gatimeM tathA bArame guNasthAnameM paave| (6) pazca saMyogI eka bhAMgo kSAyika samakitavAle jIva upazama zreNI caDhate hueme udaya gatikA upazama mohakA kSAyika samakita kSayopazama indriyoMkA pariNAmika jIva iti / / / sevaMbhaMte sevabhaMte tameva saccam // -*OKthokaDA naM. 123 sUtra zrI bhagavatI zataka 20 uddezo 10 (1) he bhagavAna jIva 'sopakrama AyuSyavAlA hai yA nirupakrama AyuSyavAlA hai ! yA donoM prakArake AyuSyavAle jIva haiN| nArakI Adi 24 daMDakake jIvoMkI pRcchA ? nArakI, devatA, yugala manuSya, tirthakara, cakravarti, vAsudeva, valadeva, prativAsudeva, hanoMkA AyuSya nirupakramI hote hai zeSa sarva jIvoMkA AyuSya sopakramI nirupakramI donoM prakAra hotA hai| 1 sAta kAraNoMse AyuSya tuTatA hai use sopakramI AyuSya kahate hai| yathAjala, agni, viSa, zastra, ati harSa, zoka, bhaya, jyAdA calanA, jyAdA bhojana karanA, methunAdi adhyavasAyake kharaca honese / year Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23? (2) nArakI sva upakramase utpanna hote haiM ? para upakramase ? vigara upakramase ? nArakI sva upakrama (svahastase zastrAdi ) se bhI aura para upakramase bhI tathA nirupakramase bhI utpanna hotA hai| bhAvArtha-manuSya tiryaMcame rahe huve jIva narakakA AyuSya bAndhA hai maratI vakhata svahastase yA para hastase mare tathA vigara upakrama yAne pUrNa AyuSyase mare / evam yAvat 24 daMDaka smjhnaa| (3) nArakI narakase nikalate hai vaha kyA sva upakrama, para upakrama aura vigara upakramase nikalate hai ? sva para upakramase nahi kintu vigara upakramase nikalate hai kAraNa vaikriya zarIra mArA huvA nahIM marate hai evaM 13 daMDaka devatAvoMkA bhI samajhanA / pAMca sthAvara tIna vikalendriya, tIryaca paMcendriya aura manuSya evaM 10 daMDaka tInoM prakArake upakramase nikalate hai| (4) nArakI kyA svAtma Rddhi ( narakAyuSyAdi ) se utpanna hote hai yA para Rddhise utpanna hote hai ? nArakI svaRddhise utpanna hote hai parase nahIM. evaM yAvat 23 daMDaka smjhnaa| isI mAphIka sva sva daMDakase nikalanA bhI sthaRddhise hotA hai kAraNa jIva apane kiye huve zubhAzubha kRtyase hI daMDakame daMDAtA hai| (5) nArakI kyA sva prayogase utpanna hotA hai ki para prayogase ? sva prayoga ( mana vacana kAyAke prayogoMse ) kintu para prayogase nahIM evaM 24 daMDaka samajhanA isI mAphika nikalanA bhI smjhnaa| (6) nArakI svakarmoMse utpanna hotA hai ki para karmoMse ? sva karmose kintu para karmoMse nahIM. evaM 24 daMDaka tathA nikalanA bhI smjhnaa| itanA vizeSa hai ki nikalane meM jotISI vimAnIke nikalane ke badale caSanA kahanA iti / // sevabhaMte sevabhaMte tameva saccam // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 thokaDA naM0 124 sUtra zrI bhagavatI za0 20 u0 10 / (krata saMcaya ) (1) krata saMcaya-jo eka samayameM do jIvoMse saMkhyAte jIva utpanna hote hai| (2) akrata saMcaya-jo eka samayameM asaMkhyAte anante jIvoM utpanna hote hai| (3) avaktavya saMcaya-ekasamayameM rakajIva utpanna hote hai| he bhagavAn ! nArakIke neriye kyA kratasaMcaya hai, akrata saMcaya hai, avaktavya saMcaya hai ? nArakI tInoM prakAra ke haiM / isI mAphika 10 bhuvanapati : vikalendriya, tIryaca pAMcendriya 1 manuSya 1 vyAntara 1. jyotISI 1 vimAnIka evaM 19 daMDaka // pRthvIkAyakI pRcchA! krata saMcaya nahIM hai| akrata saMcaya hai| avaktavya saMcaya nahIM hai kAraNa samaya samaya asaMkhyAte jIvoM utpanna hote hai| agara koI sthAna para 1-2-3 bhI kahyA hai vaha para kAyApekSA hai evaM apkAya teukAya vAyukAya vanaspatikAya bhI smjhnaa| siddhoMkI pRcchA ? Rta saMcaya hai, avaktavya saMcaya hai parantu akrata saMcaya nahIM hai| alpAbahutva-nArakImeM sarva stoka avaktavya saMcaya unhoMse krata saMcaya saMkhyAta gunnaa| akrata saMcaya asaMkhyAta guNA evaM 19 daMDaka smjhnaa| 5 sthAvarameM alpA0 nahIM hai| siddhoMmeM stoka krata saMcaya unhoMse avaktavya saMcaya saMkhyAta gunnaa| // sevaMbhaMte sevabhaMte tameva sacam // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 thokaDA naM0 125 sUtra zrI bhagavatI za0 12 u06 (pAMcadeva dvAra ) nAmabAra 1 lakSaNavAra 2 sthitidvAra 3 saMciTThaNadvAra 4 antaradvAra 5 avagAhanAdvAra 6 gatyAgatidvAra 7 vaikriyadvAra 8 alpAbahutvadvAra 9 / [1] nAmadvAra-bhAvi dravyadeva 1 naradeva 2 dharmadeva 3 devAdideva 4 bhAvadeva 5 / [2] lakSaNadvAra -bhAvi dravyadeva-manuSya tIryacake andara rahA huvA jIva devakA AyuSya bAMdhakara baiThA hai| bhaviSyame devatoMmeM jAnevAlA ho use bhAvi dravyadeva kahate haiN| 1 naradeva cakradharatakI Rddhi saMyukta ho use naradeva kahate haiM / 2 dharmadeva sAdhuke guNayukta hotA hai / 3 devAdideva tIrthakara kevalajJAna kevala darzanAdi atizaya saMyukta hotA haiN| 4 bhASadeva, bhuvanapati, bANamitra, jotISI, vimAnIka yaha cAra prakAra ke devatAoMko bhAvadeva kahalAte haiN| [3] sthitidvAra-~bhAvi dravyadeva jaghanya antaramuhUrta u. 3 palyopama / naradeva ja0 700 varSa u084 lakSa puurss| dharmadeva ja0 antaramuhUrta u0 dezoNokroDa pUrva / devAdideva ja072 varSa u084 lakSa pUrva / bhAvadeva na0 1000 varSa u033 sAgaropama / [4] saMciTThaNadvAra-sthiti mAphika hai parantu dharmadevakA saMciTThaNa jaghanya eka samaya samajhanA / Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 [5] antaradvAra-bhAvi dravyadevako antara ja0 11000 varSa u0 anantakAla (vnsptikaal)| naradeva-ja01 sAgaropama nAjharo aura dharmadevako ja0 pratyeka palyopama u0 naradeva dharmadeva donoMko dezoNI arddha pudgala pra0 / devAdi devakoM antara nahIM hai| bhASadevakoM ja* antaramuhUrta u0 ananto kAla / [6] avagAhanAdvAra-bhAvi dravyadevako ja0 AMgulake asaMkhyAtame bhAga u0 hajAra nojana / naradeva ja07 dhanuSya / dharmadeva ja. eka hasta unnii| devAdideva ja07 hasta u0 tInukI 500 dhanuSya / bhAvadeva ja* AMgu0 asaM0 bhAga u07 hstprmaann| [7] gtyaagtidvaar-yNtrse| mArgaNA. 1 bhAvibhavya dravyadevakI Agati |284 gati | 198 2 nara devakI Agati 82 gati 3 dharma devakI Agati 275 gati |70 Agati * * * * | 3 | * * * 12 |*|* IETTE 4 devAdidevakI ____ gati mokSa 5 bhASa devakI , Agati 11 gati | 46 | 16 | 30 / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 [8] vaikrayadvAra - bhASi dravyadeva vaikraya kare to 1-2-3 u0 saMkhyAte rUpa kare aura asaMkhyAtAkI zakti hai evaM naradevadharmadeva bhI / devAdidevameM ananta zakti hai parantu kare nahIM / bhAvadeva 1-2-3 u0 saM0 asaMkhyAte rUpa kare / [8] alpAbahutvadvAra -- stoka ( 1 ) naradeva ( 2 ) de vAdideva saMkhyAta guNA ( 3 ) dharmadeva saMkhyAta guNA ( 4 ) bhAvi deva asaMkhyAta guNA ( 5 ) bhAvadeva asaMkhyAta guNA iti / // sevate sevate tameva saccam // || iti zrI zIghrabodha bhAga 6 vAM samAptam Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA puSpa nambara 42 // zrI ratnaprabhasUrIzvara sadgurubhyo namaH // atha zrI zIghrabodha nAga 10 vAM thokaDA naM. 126 - - (cauvIsa sthAnaka ) cauvIsa dvArake 219 boloko 219 boloMpara utArA jAvegA isa saMbandhako gaharI dRSTise paDhane se prazakti, tarkazakti, aura adhyAtmajJAnazakti baDha jAti hai vAste AdyopAnta paDhake lAbha avazya uThAnA caahiye| 1 gatidvAra narakAdi 4 13 samyaktvadvAra 2 jAtidvAra ekendriyAdi 5 / 14 AhArIkadvAra 3 kAyAdvAra pRthvyAdi 6 / 15 guNasthAnadvAra 4 yogadvAra manAdi 15 16 jIvabhedadvAra 5 vedadvAra striyAdi 3 | 17 paryAptidvAra 6 kaSAyadvAra krodhAdi 25 / 18 prANadvAra 7 jJAnadvAra matyAdi 8 19 saMjJAdvAra 8 sayamadvAra sAmAyikAdi 720 upayogavAra 9 darzanadvAra cakSuSAdi 4 21 dRSTibAra 18 lezyAdvAra kRSNAdi 622 karmadvAra 11 bhavyadvAra bhavyAdi 2 23 zarIradvAra 12 saMjJIdvAra saMhI 224 hetuhAra Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 [ gatidvAra 1] tiryaca manuSya deva naMbara. nAmadvAra. narakagati. gati. gati. gatimeM. aan ma swovora gatidvAra 41 1 . 11 apanI a. indriya 5 paMcendriya pacoM0 1 paMce01 paMceH panI gatI 3 kAya 61 trasakAya cha kAyA 1 sa01 trasa0 pAve. 4 | yoga 15 veda 3 1 napuMsaka 3 2 strI.pu. kaSAya 25 jJAna 8 saMyama 7 9 darzana savaw waran 9 m m` mh sh m m m 10 | lezyA 29 bhavya 12 sannI samyaktva7 | AhArikara guNasthA.14 16 jIvabheda14 17 paryApti 6 prANa 10 19 saMjJA 4 20 upayoga 2 6 nArakI de2 vatAme jANa 1 AzrI asa7 nI bhI mi2 late hai. m h s m h h m s sh m Ae AmarnNGuan .com.np Huwarm own 9 armswar m var devatA, nA rakI mana 2 aura bhASA 3 ekasAthabAM. dhe isavAste 35 kahI hai. 21 dRSTi sarm 33 23 / zarIra Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 [ indriyadvAra 2 ] dvAra keMdri beridriterivicauriMdri paMcedri gatI, 41 4 apane apanI mm mm mm h m m h m lh sh m m 6 kaSAya 25 23 jJAna | saMyama 7 darzana 4 lezyA 64 bhavya sannI samyaktva 7 14 AhArikara 15 guNasthA.14 16 jIvabheda14 paryApti 6 18 prANa 10 19 saMjJA 4 20 upayoga 2 draSTi karma 23 zarIra ng ng 9 9 9 9 9 9 9 9 9 " x 28 9 * * * * * * * * * * * * * 9 9 9 9 9 9 9 9 * m 2 oranar name or or .nar or nnn. 90.or vrs Fn.seena Gwasn conFrence 12 | 13-14 gu. anendIyA. m m m m m h h m m h s @ or or v32 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 [ kAyadvAra 2] dvAra. pRthvI. appa. teu. vAu. vanaspati prasa. . 2 indri 3 kAya 9 9 9 9 mm mm mm sm m yoga veTa 8-6000mpewww kaSAya jJAna 8 saMyama ___sosm49 usa 9 Durarr momsee a common acrowdwwwmom 10 lezyA bhavya 12 sannI 13 samyaktva 7 14 AhArika 2 guNasthAna 14 jIvabheda 14 paryApti 6 prANa saMjJA upayoga 21 draSTi 22 karma 13 zarIra 24 hetu .. or or or orang aron war ornar orn n n n ar or vomes m h m m h m m m m m annorsmom aroranorammanoar or voor 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 * * * * * * rs Enamance m h h h m m 8 sm en mvs. - Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 [yogadvAra 4] vyavahAra vyavahAra dvAra. manakA 3 ma.1 vacanakA gatI ndri kAya yoga apanA apanA / apanA | ram rur Vre ### kaSAya Susmtv9 murar jJAna saMyama haaNn lezyA bhavya sannI samyaktva 7 AhArika 2 guNasthAna 14 16 jIvabheda 14 paryApti. 6 prANa | saMjJA | upayoga vvv tv " ....... mvg 9 3 orm 0 90si.sarmvog # # # # | draSTi | karma From or zarIra * ... hetu Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 [kAyakA yoga 7 dvAra 4] dvAra. au0 2 | ve02 A02 kArma. 1 gatI AN kAya apanA apanA panA apanA 3 3 MS2600GMFcmom | 21 kaSAya jJAna saMyama nismtv9murar9 darzana your . 9. lezyA bhavya sannI samyaktva '7 AhArika 2 15 guNasthAna 14 16 jIvabheda 14 17 / paryAptA 6 18. prANa 10 19 saMjJA 20 upayoga 21 draSTi karma 23 zarIra . 24 hetu v mrr . 9 to us. Now my * * * * * * * * * * Swaro << Fun & xn 6 w an a wo kineer worm v * * * + * * Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 [vedadvAra 5] dvAra. | zrI. puruSa. / napuMsaka. 4 1paMcendri 1 trasa kaSAya SITO m h s a. mms 902442684 saMyama darzana lezyA bhavya sannI samyaktva 7 AhArika 2 | guNasthAna 14 jIvabheda 14 paryApti 6 prANa 19 saMjJA 4 20 upayoga 21 draSTi 22 karma 23 | zarIra m m m m m m m m m m m m m m m m m m m h m sh 9 m m susarmr mor.9022nr mot Srnman aoon m h h h h h h h - Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sur 92220002426- 1 veda | yoga 3 | kAya 1 gatI indriya 24 | hetu * DArI karma | draSTi saMjJA prANa sannI bhavya lezyA darzana saMyama 13 samyaktva. 7 jJAna kaSAya upayoga . 2 paryApti 6 jIvabheda 14 guNasthAna 14 AhArika 2 57 55 25 apani dvAra. Nagar 5 sh m bh h h h h h m h h m bh 8 w hm 5 Renau same an Gan.nan me, 109 h m m @ shm bh sh m bh yh m m m h m h h h h h h h [ kASayadvAra 6 ] anutA-apratyA pratyAH satva hAsAdi dha gheda 3 Awn en. GNw.nawm GAugme &PAawaneman GanmmGAnna pahele 5 ve dvArameM likhA hai. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 [ jJAnadvAra 7 ] dvAra ma0 zru0 a0 ma0 ma0 zru0 ajJAna - wws war or oraran mpe 5/7 mmmm gatI indriya kAya yoga veda kaSAya jJAna saMyama darzana lezyA | bhavya 25 apanA apanA apanA apanA apanA Www.09 ror o. o sh dh. lh 220120360330000 Grenown | sannI h h h h h | samyaktva 7 | AhArika 2 guNasthA. 14 10 jIvabheda 14 6 paryApti 6 6 prANa 10 / 10 saMjJA upayoga 21 draSTi 22 karma 23 zarIra mar // More.ornvs " w * * * * * * * * * * * * ng mow or or or morewr an vs. now. murn or arrrrrn. vo m h h yh bh anwar sms 8 bh hm Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 [ saMyamadvAra 8] saMyamA dvAra. mA0 pa0 / su0 yathA saMyamA asaMyama yathA0 saMyama | .. gati indriya kAya yoga rorno Y 2 | ornor o5090.4MMMMM. tA apanA apanA apanA evaM kaSAya jJAna saMyama ni lezyA bhavya marat2mm woman war on a one 12 sannI samyaktva ,7 AhArika 2 guNasthA. 14 jIvabheda 14 17 paryApti 6 18 | prANa 19 saMjJA 20 upayoga 2 21 dRSTi war or wor wawewr var yh m h m h m mh . bh m 8 mh ram.n'anarun commenden Ganam anandmone Morrar worrent on arvM 23 zarIra 5 | hetu .. 57 : Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 [ darzanadvAra ] dvAra. caca da0 acaca da avadhI da0 kevala i0 1 sa gatI indriya kAya yoga veda kaSAya saMyama darzana apanA | bhavya | sannI samyaktva 14 AhArika 15 guNasthAna 16 / nISa bheda 17 paryAptA prANa saMjJA upayoga dRSTI karma zarIra srs49 murnM 9222001 Srawaen.co..na.comne WE4992906 .. mv, tram marors ... A Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ orar more vde. + zarIra karma vada saMyama jJAna kaSAya yoga kAya dRSTI upayoga saMjJA prANa paryApti sannI bhavya nIya bheda guNasthAna ohArika samyaktva lezyA darzana indi gatI 0 rsmsv9murar // 9000.00 .0arri, Rama 19 apanI apanI susmom 247 kApota / kRSNa, nIla, teja [ lezyAdvAra 10] s m h m s hh m s . m m m m m s m h h m m @ m @ sh mr m h s hh m sh bh mw sm m m m m h m s 8 mh How wer ownaecommons zukla Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 [bhavya aura sannIdvAra 11-12 ] F bhavya abhavya sannI asantrI gatI indriya kAya yoga oram sur 9 vr 6.kumse Tws2v9 urror M 6 GMmme | veda | "wornvrr or apanA sannI apanA panA kaSAya jJAna saMyama darzana 10 lezyA bhavya 12 samyaktva 14 AhArika guNasthAna jIvabheda | paryApti prANa saMjJA upayoga Fea..............misan ke . en ms, ...maan en.ne. kama zarIra Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ( samyaktva dvAra 13) dvAra mA0 kSyo0 u0 | ve gati 2' indriya 3 kAya 4 yoga worm 5 veda * * * * * * * * * w aams.mornimoon o poran kaSAya 7 jJAna 8saMyama darzana 10 lezyA 12 bhavya 12. sannI 13. samyaktva 7 14 AhArika 2 15, guNasthAna 14 16) jIvabheda 14 17 paryApti 6 / 18 prANa 10 19/ saMjJA 20 upayoga 2 21 draSTI 22 karma 23, zarIra 24 hetu wororsms mwaren vr us. wronvs | manor.mews mutar or or won Movi mithyAMearn commendme.mawwwsauti re e sAsvA0 Seawwecondarowar.naw mau mountains sawant.mmon mowomasaram or vom * * s : * * * * * r wor us.war or vs - Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 (AhArika dvAra 14 prANa dvAra 18) dvAra. dvAra. ahA. anA0 spa0kA0 zvA0 AyU0 | ca.ghaTT 1234 gatIdvAra indrIya kAya yoga veda kaSAya * * * 9 8 w 9 **** Gun.nconfuse jJAna sayama 9 mr. randeonam Gaane Guam pe GNNE sur or order murn murari vawar or vom rom Gonce Gaanee darzana 10 lezyA 12 bhavya 12 sannI 13. samyaktva 7 14 AhArika 2 10 guNasthA 14 16/ jIva bheda 14 17 paryApti 6 18 prANa 19| saMjJA 20 upayoga 21/ dRSTI smsv9 >> urrr M 0 ur apanA * * * * * agawn com karma momvi.. zarIra Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ onorma30908 24 hetu 19 saMjJA 12 sannI zarIra | prANa karma . 11 bhavya draSTi 10 lezyA paryApta 14 AhArika 2 upayoga . 2 13 | samyaktva 7 9 darzana jIvabheda 14 guNasthAna 14 10 6 saMyama jJAna kavAya gheda yoga indriya gato dvAra. agaman Com sursmtv9 wor or or sense.narwww.mmmmmmon se mithyA0 morrow manmonoure. sorn vg o wo worremsmar muwar an ar arrantyenar v [guNasthAnadvAra 15] 251 h s mh s`h Sdr sh m m m h h m m m h h m m h h h h m m h h m h h h bh m m th srh sm mh sh m m m h m m m m mi0 ava0 desa0 pra0 ramaeomoomcommaww comwww ameraman mmmaraamanaraur.ornvr. apra0 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke . 0 . 0 amar oar oar or or oramarwar oar or or . e ! 0 . 0 0 nwar or or or orar omorrors or arware __ oramana o 0 normanor or oramorrorry maa oromanor. o wormanoranar or orarur corry mar rrora on war manoramanar or orwe or or v me 252 [guNa sthAnaka dvAra 15]. / ni0 ani0 su0 upa. war or my wr mar or or or or or oraon on v mur rana.orron or maaran aman aron or o r or vrs Smtv9 nown 90 R owar m vi dvAra 57 22 6 2 samyaktva 7 darzana jIvabheda 14 | lezyA bhavya 14 AhArika 2 sannI 15 guNasthA. 14 paryApti prANa saMjJA upayoga draSTi karma 23 / zarIra gatI indriya kAya yoga veda kaSAya jJAna saMyama | nirw ww 9 v. .. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 [jIva bheda dvAra 16] dvAra su02 vA02 su02 ve02 * or | norm wrr9 v4 gatI indriya kAya yoga veda kaSAya jJAna saMyama mwww.saximum Ram Nameen Gmasne Game darzana lezyA 11 bhavya sannI samyaktva AhArika guNasthAna jIvabheda 17 paryApti 18 prANa saMjJA upayoga 21 dRSTI 22 kama 23 zarIra . 24 hetu ..... no on or forwasnoon nvr E F.... Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ orrm 39:24 24 hetu 23 zarIra TITLE BREE 14 21 dRSTi upayoga saMjJA prANa paryApti sannI bhavya lezyA 9 darzana saMyama jJAna kaSAya jIvabheda 14 guNasthA. 14 AhArika 2 samyaktva 7 6 dvAra. Burstv9mrror 57 3938 h m m h s m h m sm m m m m m m m m m s mh sh h m [jIva bheda] 254 8 h s h m m m m shh mmh lh sm m m m m m m m mm h m cau02 a0pa0a0pra0pAsa paM0 sa0paM0pra0 ssmswarmurrorror mor30000000, Gram ne man orn.ne Ganga Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 [ paryApti dvAra 17-19-20] dvAra. paryAH 4 bhASA0 mana0 saMjJA0 0 gatI * ng * EEEEEEEE * | * * * * * * * * 8aaaaaaaaaaaa cha Misra nuwar. kaSAya jJAna sayama darzana lezyA bhavya sannI samyaktva 7 AhArika 2 guNasthAna 14 jIvabheda 14 paryApti 6 prANa saMjJA upayoga w somva own r" Ganne comfree wormstv9 www. no * * * * * * * * * * 203wsmsvgn winn 902 apanI apanI 10 apanI24 apanI 2 Pawa SPAN Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 [ dRSTI-karma-zarIra dvAra 21-22-23 ] .. mi0 mizra karmama aura vaiH dvAra ahA. sAya or wrn vur 9 amanars i Gla oix kaSAya jJAna saMyama darzana lezyA bhavya sannI samyaktva 5 AhArika 2 guNa nIva 6 14 paryAptA 6 6 prANa Goa Maar GKumge | | www. s539 vuvan Musive suremtmom or or or nararior ___wari mmmm war or marr 2200 42424 aw a come on Gosan ne codae mur ranworm or ur.. 1 6 saMjJA upayoga karma 23 zarIra 24 hetu apanA apanA apanA 52 21 27 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 [hetu dvAra 24 ] mithyaa adbhul hkghaass 27, yiil 25 ____ dvAra. | gatI indriya kAya 03 | yoga dheda orrm 39 Mm kaSAya jJAna saMyama darzana lezyA bhavya sannI samyaktva . 14 AhArika guNasthAna 16 jIva bheda 17 paryApti 18 prANa 19 saMjJA 20 upayoga 21 dRSTI 22 karma . . 23 zarIra hetu . Msv9 worrn 20 20.war mvs. esamanar... Mainiobe.decix.in. to a whole lehonohonolox" h m m s s h m m s m h h h h m kaSAya dvAra meM hai yoga dvAra meM hai m h h mh Anmoen sh 8 bh hm Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 bahuzruta--prazna bAzaTIyo. tho. 127 .. mArgaNa' jISa, guNa yoga. upa0 lezyA IF I ournaroramanarane vAsudevaki Agati meM hAsyAdi samadRSTi avratI mana yogI meM ekAnta saMjJI samadRSTi avatI apramata hAsyAdi 6 tejulezI pakendrI | amara guNasthAna meM 8 amara gu0 chaprastha 9 amara gu0 carmAnta 10 yathAkhyAta cA0 saMyogI guNasthAna ke camanti meM saMyogI gu0 , 13 chamastha gu0 , 14 sakaSAya gu0 // 15 sadhedI gula , 16 vratI chamastha gu0 17 apramatta chadmastha0 18 hAsyAdi saMyati , 19 hAsyAdi apramatta, vratI sakaSAya , vratI sadhedI , vratI chamastha , samadRSTi savedI , 24 samaSTisakaSAya, 25 bATa bahe tA jIva meM sevaM bhaMte sevaM bhaMte tameva sabam our omararmarmnarar 9urmar3099 vm 22222222222222222322 | 9409 20222999 111111 ruirurmourururarururururur errrrrowruro . ranoranar on our Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 thokaDA naM. 128 jIvoMke 14 bhedake prshnottr| prazna uttara 1 jIvakA eka bheda kahAM pAve 1 kevalImeM 2 , doya ,, behandriyameM 3 , tIna ,, , manuSyame ekendriyoM 5 , pAMca, bhASakame samyagdRSTImeM . , sAta,, , aparyAptAme 8 , ATha,, ,, anAhArIko ekAnta sarAgI prasameM 10 , daza, asa kAyame 11 , egyAre, ekAnta bAdara sarAgImeM bAraha ,, bAdarameM teraha ,, ekAnta chadamastame __ caudA, 1 sarva saMsArI jIvoMmeM 14 guNasthAnake praznottara. prazna uttara 15 paka guNasthAna kahAM pAdhe 1 mithyAtvI jIvameM . 16 daroya ,, 1-2 beindriyoM 17 tIna , 1-13-13 amarameM 18 cAra , 1-2-3-4 nArakI devatAdhoMmeM Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 19 pA~ca kramAsara tIryaca pAMcendriyameM . . 20 cha kramAsara pramAdI jIvoMmeM 21 sAta " tejo lezyAma 22 ATha , hAsyAdikame 23 nava , savedI jIvomeM 24 daza , sarAgI nIyoMmeM 25 igyAre, moha karmakI satAme 26 bAraha , chamasta jIvoMmeM 27 teraha , saMyogI jIvoMmeM 28 caudA, sarva saMsArI jIvoMmeM 29 bATe vahe to me gu0 tIna / 1 / 2 / 4 / 30 anAhArIka gu0 pAMca / 1 / 2 / 4 / 13 / 14 / 31 sAsvatA gu0 pAMca / 1 / 4 / 5 / 6 / 13 / 32 ekAnta saMjJI gu0 daza / tIjAse bArahataka / 33 asaMjJI gu0 doya / 1 / 2 34 nosaMjJI noasaMhI gu0 doya / 13 / 14 / 35 samyagdraSTImeM gu0 bAraha / pahilo tIjo vrjke| 36 sAdhume gu0 nava-chaThAse caudamA tk| 37 zrAvakame gu0 eka pAMcamo 38 apramAdimeM gu0 ATha sAtamA se caudmaa| 39 vItarAgame gu0 cAra / 11 / 12 / 13 / 14 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 thokaDA naM. 126 15 yogoMkA praznottara. prazna 1 eka yoga kIsame pAve ? vATe vehatA jIvameM-kArmANa 2 doya yoga , beMdriyakA paryAptAmeM 3 tIna yoga ,, ? pRthvIkAyame 4 cAra yoga , 1 cauridriyameM 5 pAMca yoga , ? vAyukAyameM 6 che yoga , ? asaMjJI jIvoMmeM 7 sAta yoga , 1 kevalI terahaveM gu meM 8 ATha yoga / / . ? pAMcendriya aparyAptA anAhArIkake 9 nava yoga , 1 nava gunnsthaanmeN| [aladdhiyAmeM 10 daza yoga , ? tIjA mizra guNa sthAnameM 11 igyAre yoga ,, ? devatAvoMmeM 12 bAraha ,, , ? pAMcameM gu0 zrAvaka 13 teraha , , ? tIryacapAMcendrimeM 14 caudaha ,, ,, ? AhArIka jIvoM meM 15 pandarA ,,, ? sarva saMsArI jIvoMmeM 12 upayogakA praznottara. 16 eka upayoga ? sAkAra upayogame siddha hote samaya 17 do , ? kevalI bhagavAnmeM 18 tIna ,, ? ekendriya jIvomeM cAra , 1 asaMjJI manudhyameM pAMca , ? teindri jIvoMmeM Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 21 che , 1 mithyAtvI jIvoMmeM 22 sAta , ? chamasta nIvoMmeM 23 ATha ,, ? acarama jIvoM meM 24 nava , 1 devatAvoMmeM 25 daza , ? chadamastajIvoMmeM 26 igyArA,, ? nobhaijameM 27 bAraha , sarva jIvoMmeM thokaDA naM. 130, che lezyAkA prshnottr| prazna uttara 1 eka lezyA ? anuttara vaimAnakA devatAyomeM 2 doya lezyA ? tIjI narakame 3 tIna lezyA ? beindriya jIvoMmeM 4 cAra lezyA ? yugala manuSyoMmeM 5 pAMca lezyA ? tIrthakaroM ki AgatimeM 6 che lezyA ? samucaya jIvoMmeM 7 ekalI kRSNa ? sAtamI nArakImeM 8 , nila0 ? cothI narakameM 9 , kApota? pahilI ,, 10 , tejasa0 ! jyotISI devoMmeM , padma ? pAMcamA devalokake devoMmeM , zukla ? sarvArtha siddhake devoMmeM 13 , kRSNa nila* ? pAMcamI narakameM Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 14 ,, kRSNa kApota ? nArakIke caramAntame 15 kRSNa tejasaH ? lakSa varSakA devatAvoMmeM 16 , padma ? parivrAjaka ki gatikA caramAntameM 17 , zukla. utkaSTa sthitimeM 18 nila. kApota ? tIjI nArakI 19 , tejasa0 ! palyopamake asaMkhyAta bhAga ki sthitikA devatAoMme 20 , pana ? daza sAgaropamaki sthitimeN| 21 , zukla0 ? daza sAgaropama aura palyopamake asaM khyAtameM bhAga adhika sthitivAlAmeM 22 kApota tejasa ? doya sAgaropamaki sthitimeM 23 , pana ! tIna sAgaropamaki sthitime 24, zukla ! vAsudevaki AgatikA caramAntame 25 tejasa0 panna ? vaimAnika devokI pratyeka sAgaropamaki sthitime 26 tejasa0 zuklA ? vaimAnika devoMkA caramAntame 27 pana0 , vaimAnikake eka vedavAloMmeM 28 nila kApota sejasa0 padma? pratyeka sAgaropama sthitimeM 29 kRSNa nila kApota, tejasa, padma? pAMcavA devalokameM 30 kApota0 tejasa0 padma0 zukla ? bAsudevaki Agatime / 31 kRSNa nila0 kApota tejasa zukla0 sarvArtha siddha dhaimAnameM thokaDA nambara 131 (tIryacake 48 bhedoMkA praznottara.) tIryacakA eka bheda cAra zarIrI ekendriyameM pAve / Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 toryacake do bheda ? bendriya jIvoMme pAthe / tIna bheda ? tejulezI ekendriyame pAve / cAra bheda ? pRthvIkAyake jIvoMme pAve / pAMca bheda ? cAra zarIrI tIryaca pAMcendriyame / che bheda ? paryAptA mizra yogi tIryacame / sAta bheda ? bAdara satva tIna zarIrI jIvoM meN| ATha bheda ? tejulezI aparyAptA tIryacame / nau bheda ? bAdara ekendriya tIna leshiimeN| daza bheda ? sukSama jIvoMmeM paave|| 11 bheda ekendriyake aparyAptA jiivomeN| 12 bheda ? ghrANendri ke paryAptA jiivomeN| 13 bheda ? samyagdaSTi aparyAptA tiirycme| 14 bheda ? manuSyakI agatike ekendriyme| 15 bheda ? tIryaca pAMcendriya mizrayogame / 16 bheda ? samyakadRSTi cakSuindriya tIryaca meM 17 bheda ! samyakadRSTi ghraNendriya tIyecameM / 18 bheda ? samya dRSTi tIryacameM / bheda ? tIna lezI ekendriya jIyo meM / bheda ? tIryaca paaNcendriymeN| 21 bheda ? tIna zarIrI ekendriyameM / 22 bheda ? ekendriya jiivomeN| 23 bheda ? urdhva lokake aparyAptA tIryaca meM / 24 bheda ? tIryacake apryaaptaameN| 25 bheda ? pAMcendriya ke alachiyA tIna lezImeM / 26 bheda ? tIryaca asa jiivomeN| 27 bheda ? pAMcendriya ke aladdhiyetInazarIrI tI 28 bheda ? pAMcendriya ke alddhiyaatiirycmeN| Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 265 29 bheda ? tIryaca ekAntamithyAtvI tiinshriirii| 30 bheda ? tIryaca ekAnta mithyAtvIme / 31 bheda ? samyakadRSTi ghrANendriyake aladdhiyetIya 32 bheda ? bAdara tIna zarIrItIryaca jIvomeM / 33 bheda ? samya. tI0 pAMcendriya aladdhiya tIryacameM / 34 bheda ? pratyeka zarIrI eka saMsthAnI tIryacame / 35 bheda ? samya aparyA0 ke aladdhiyAtIryaca meM / 36 bheda ? urvaloka eka saMsthAnI tIryaca meM / 37 bheda ! ekendriya paryAptAkA aladdhiyA tI0 38 bheda ? eka saMsthAnI tIryacame / 39 bheda ? teju0 ekendri0 aladdhiyA tIna zarIrI tI0 40 bheda ? manuSyakI Agatike tIryaca meM / 41 bheda ? teju0 ekendriH aladdhiH pratyeka zarIrI tI0 42 bheda ? uhmalokake pratyeka zarIrI tIryaca meM / 43 bheda ? cAra zarIrI paMcendrike aladdhiyA tIryacame / 44 bheda ? pratyeka zarIrI tIryacame / 45 bheda teju0 ekendri0 alaMdhiyA tIryaca meM / 46 bheda ! urvalokake tIryaca meM / 47 bheda ? cAra zarIrI ekendri0 aladdhi tIryacameM / 48 bheda ? samuccaya tIryacameM / thokaDA nambara 131 (guNasthAnoMke praznottara) pahalA guNasthAna pAve abhavya jIvoMmeM / pahalA dusarA gu0 pAve asaMhI noSoMme / Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 pahalAse tIsarA gu0 ajJAnavAdI samausaraNameM / cotho , nArakI devatoMme paaye| pAMcavo , tIryaca jIvome paaye| chaThTho , pramAdI jIvoMme paaye| sAtavAM , pAve tejolezI niivomeN| AThavAM , , chehAsyAdIme pAve / nauvAM , , savedI nIvoMmeM / dazavAM ., sakaSAyi jiivoNmeN| igyAravAM , , mohakarmakI sattAmeM / bAravAM , , chamastha jIvoM meM / terahavAM , ,, saMyogI jiivomeN| caudahavAM ,, ,, sarva saMsArI jiivoNmeN| pahalA aura caudahavAM gu0 pAve guNasthAnoM ke crmaantmeN| terahavAM gu0 / saMyogI gu0 ke ghrmaantme| ,, bArahavo , chadmastha gu0 ke caramAntameM / igyAravAM , mohakarmakI sAta gu0 ke camAntameM / dazavo , sakaSAyi gu0 ke nauvA , savedI , , AThavo , chehAsyAdi , , sAtavo , tejolezI ,, ,, chaThTho , pramAdI " , pAMcavo ,, tIryacake , ,, cotho , devaguNasthAnake gu0 ke , tIsaro , mithyAtvakI kriyaavaalomeN| tIsaro gu0 ? ekAnta bhavya kriyAvAdI samau0 meM / " , cautho , avratI samyak dRssttimeN| ,, , pAMcavo ,, , , tIryaca gu0 crmaamtmeN| , , chacho , , , pramAdi gu. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 , gyAravA ,, , sAtavo , , , tejulezI guru ke ,, , AThavo ,, , hAsyAdi gu0 ke , , nauvA , , savedI gu0 ke , dazavo sakapAyi gu0 ke , ,, mohakarmakI sattAke,, " " bArahavA " " " chadmastha gu0 ke " " " terahavA " " " saMyogI gu0 ke " caudahavA " " sarvajIvoMke " tosarA aura cothA ,, eka saMjJI avratI jiivoNmeN| " " pAMcavA " " " tIrthaca gu0 ke caramAnta " " chaThA ." " " pramAdi ga0 ke " " sAtavA " " " tejolezI gu0 ke" " AThavA " , " hAsyAdi ke " nauSA gu0 , savedI gu0 ke dazavA ,, , , sakaSAyi , ke igyAravA0 , , mohasattA,, ke , bArahavA gu0 ,, , chadmastha0 ,, ke , terahavA, " " saMyogI0 ,, ke , , caudahavA0 , , samuccaya gu0 ke cotho aura paMcavA gu0 kSAyaka samya0 vAle tIryaca meM / cotho aura chaThTho gu0 ,, ,, pramAdi guru ke caramAntameM " , sAtavA gu0 ,, tejolezI ,, , ,, ,, AThavA ,, , , hAsyAdi ,,,, ,, nauvA , savedI ., , dazavA , sakapAyi ,, ,, igyAravA , ,, mohakarma sattA ,, , ,, bArahavA , , chadmastha ,, ,terahavA , ,, saMyogI Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ., , caudaha ,, . , , samuccaya ,,. pAMcavo ora chaTho gu0 vratI pramAdI gula meM paaye| , sAtavA ,, ,, tejolezA ke caramAntame ,, ,, AThavo ,, , hAsyAdi ke caramAntama ,, ,, savedI gu0 ke , , , dazavo ,, ,, sakaSAyi , , . , ,, igyAravo,, ,, mohasattA , , , , bArahavo ,,, chamastha , , , terahavA ,, ,, saMyogI , , caudahavA,, ,, samuccaya ,, ,, aura sAtavA gu0 tejolezI sAdhu meM pAveM ,, ,, AThavo ,, hAsyAdi , ke caramAntama , ,, nauvo ,, savedI ,, ke , dazavA ., sakaSAyi ,, ke , , igyAravI,, mohasattA , ke , ,, , bArahavo , chamastha ,, ke ,, ,, terahavo ,, sayogI , ke ,, , caudahavA ,, samuccaya ,, ke / sAtavAM aura AThavA0 apramAdi hAsyAdi gu0 me , , nauvA gu0 , savedI ke caramAnta meM , , dazadhA , sakaSAyi , " . , igyAravA , mohasattA ke , , , bArahavA , chamasthameke ,, , , terahavA0 1 , sayogI ke ,, , , caudahavA ? , samucaya gu.ke,, AThavAM aura nauvAM gu0 1 zukla dhyAna savedI gu0 meM ,, ,, dazavA ? , sakaSAyi ke caramAnta meM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,, igyAravA ? ,, bArahavA 1 terahavA 1 caudavA ? 15 nauSA aura dazavA gu0 1 avedI "" d. 29 r" ' d " " wr 17 ,, 35 " 39 ,, igyAravA ? " " 33 bArahavA 1 terahavA 1 1 " codahavA 0 " 75 " "" 37 264 " d d " 99 " mohalatA ke chadmastha ke sayogI ke samucaya " 39 " " dazavA aura igyAravA0 ? moha abandha mohasattA gu0 meM pAve bArahavA 1 chadmastha gu0 caramAntame sayogI ke terahavA ? caudavA ? "" >> " samucaya gu0 ke igyAravA aura bArahavA ? vItarAga chadmastha gu0 te pAve terahavA ? yogI ke caramAnta meM 15 " codahavA ? bArahavA aura terahavA ? kSINa moha saMyogI meM pAve 2) "> 39 caudahavAo ? samucaya gu0 ke caramAntameM terahavA aura codahavA gu0 ? kevalI bhagavAn meM pAve x nauve mu0 ke zeSa do samaya rahate huve avedI ho jAte haiN| chaMdUmastha gu0 ke saMyogI ke ke " samucaya gu0 ke sakaSAyi gu0 meM pAve mohasattA ke caramAnta meM " 39 " "" "" " dw 33 samucaya gu0 ke caramAnta meM Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 thokaDA nambara 132 .0.0.0.0.0.0.0.0 dazavA taka ? (trika saMyogAdi guNasthAna-praznottara) dUjo tIjo cotho gu0 ! ekAnta bhavya avratI meM pAve / dUjA se pAMcave taka ! , , tIryaca meM paaye| chaTA taka! , , pramAdI jIyo meM paaye| sAtavA taka! ,, tejolezI meM pAve / AThavA taka? ,, hAsyAdi meM paave| nauvA taka ? savedI meM paave| sakaSAyi meM paaye| igyAravA taka! mohasattA meM paaye| bArahavA taka ? ,, chamastha meM paave| terahavA taka ? ,, * sayogI meM paaye| caudahavA taka! ,, ,, samuccaya gu0 meM paave| tIno cotho pAMcavo gula ? ekAnta saMjJI tIryaca meM pAye / tIjA se chaTA taka ? , pramAdI meM paaye| sAtavA taka ! tejolezI meM paaye| AThaSA taka ? hAsyAdi me paave| nauvA taka ? ,, savedI meM paave| dazavA taka sakaSAyi meM paaye| igyAraSA taka? mohasattA meM paaye| bArahavA taka? chamastha meM paave| terahavA taka? sayogI meM pAye caudavA taka? " " samucaya meM paaye| Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 atri pAMco chaThThI gu0 ? kSAyaka samyaktva pramAdo meM pAve / "1 " tejolezI meM pAve / "" hAsyAdi meM cothAse sAtavA taka "" " "" d 97 " "" 33 " " "" AThavA taka ? nauSA taka dazavA taka pAMcavA chaThTho sAto ? vratI pAMcavA se AThavAtaka ? taras ? 2) dazaghAtaka ? >> "" igyAravAtaka ? " bArahavaTtaka ? teravAtaka ? caudahavartaka ? chaTo sAtavo AThavo ! chaTAse nauvAtaka ? " dazavAtaka ? 75 " ? ? "" d igyAravA taka, ? igyAravAtaka ? bArahavAtaka " terahavAtaka ? "" bArahavA taka terahavA taka caudaha taka ? ? gu0 caudavAtaka ? sAtavA AThavA nauvA sAtavA dazavAtaka ? igyAravAtaka ? "2 bArahavAtaka " " " "" 25 " 99 "" ? "" " "" " "" d " " " " " ?? savedI meM sakaSAyi meM " 93 39 samucaya meM muni hAsyAdi meM " muni savedI meM "" " sakaSAyi meM " " samucaya gu0 apramAdImeM pAve / hAsyAdi meM pAve / "" savedIme sakaSAya meM " mohasatA meM " mohalatA meM chadamastho meM " saMyogI meM chadamastha meM " sayogI meM samucaya meM apramatta savedImeM pAve / apramatta sakaSAyimeM pAve / " " ? 55 mohasattA meM " chadamastho meM " saMyogI meM "" 77 mohasattA meM chadmasthoMmeM yd 39 " " S zd 27 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 " terahavAtaka? " sayogImeM .. " __" caudahavAtaka? " samacayameM " AThavA mauvA dazavA? zukladhyAna sakaSAyimeM pAve / AThavAse igyAravA? " mohasattAmeM " " bArahavAtaka! " chadamasthoMmeM " " terahavAtaka? " sayogImeM " / caudavAtaka! samucayameM " nauvA dazavA igyAravA : avedI mohasattAme pAve / nauvAse bArahavAtaka! chadmasthoMmeM " " terahavAtaka! " sayogImeM " " caudavAtaka? " samacayameM " dazavA igyAravA bArahavA ? akaSAyi chadamasthoM meN| dazavAse terahavAtaka? " sayogImeM " caudahavAMtaka ? " samucayameM pAve / igyAravA bArahavA terahavA ? vItarAga sayogImeM pAve / igyAravAse caudahavAtaka ? samucayameM paave| bArahavA terahavA caudahavA ? kSINa vItarAgImeM pAve / inake sivAya bhI guNasthAnoM ke vikalpa ho sakate hai lekIna jo upara likhe vikalpa kaNThastha kara legA vaha svayaM hI hajAro vikalpa kara sakegA vAste yahAM itanAhI likhA hai iti / iti zIghrabodha bhAga 10 vAM samApta // samA ta. VIRAL Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vande vIram. pUjyapAda prAtaHsmaraNIya munizrI zrI 1008 zrI zrI jJAnasundarajI mahArAja sAhiba kA saM. 1980 kA caturmAsa lohAvaTa grAma meM huvA jisake jariye dharmonati. mAravADa sTeTa jodhapura kasbe phalodI se ATha kozake phAsale para lohAvaTa nAma kA grAma hai jiske do vAsa. eka jATAvAsa jisameM eka jinamandira eka dharmazAlA eka upAsarA 125 ghara jainoM ke acche dhanADhya dharmapara zraddhA rakhanevAle haiM dUsarA visanoivAsa jisameM eka jinamandira eka dharmazAlA 40 dhara jainoM ke 40 ghara sthAnakavAsI bhAiyoM ke haiM muni zrIkA cAturmAsa jATAvAsa meM huvA thA ApazrI kI vidvatA aura madhura vyAkhyAna dvArA jina zAsana ki acchI unnati huI vaha hamAre vAcaka varga ke anumodana ke liye yahAM para saMkSiptase ullekha kara pUjyavara muni mahArAjoM se marUsthala me vihAra karane ki savinaya vinati karate haiM / (1) tIna varSoM se prArthanA-vinati karate huve hamAre sadbhAgya se Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phAgaNa vada 2 ke roja phalodI se prApazrI kA padhAraNA lohAvaTa huvA zrI saMgha kI tarapha se nagara prevaza kA mahotsava vAjA gAjA ke sAtha kara vaDI khuzI aura Ananda manAyA gayA thaa| (2) zrI saMgha ke atyAgraha se caita vada 6 ke geja vyAkhyAna meM zrI bhagavatIsUtra prAraMbha huvA jisakA varaghoDA rAtrI jAgaraNa svAmI vAtsalya zAha ratanacaMdajI chogamalajI pArakha kI tarpha se huvA zrI saMgha kI tarapha se jJAnapUjA kI gaI thI jisameM aThArA suvarNa mudrikAyeM milA ke ru 1000) kI AmadanI hui isa suavasara para phalodI se zrAvaka samudAya tathA zrI jaina navayuvaka prema maNDala ke sekreTaMga-membarAdine padhAra kara varaghoDAdi meM bhaktikA acchA lAbha liyA thA / (3) jIvadayAmeM rasa-ajJAna ke prabhAva se hamAre grAma meM ati ghRNita rUDhI thI ki talAva meM mAsa doya mAsa kA pANI zeSa raha jAtA taba grAmavAle usa pANI ko apane gharoM me bharatI kara lete the jisase aneka jalacara jAnavaroM kI hAni hotI thI vaha ApazrI ke upadeza dvArA bandha ho gayA, syAt pANI rakhe to sAta dinoM se jyAdA bharatI na kareM . hamAre liye yaha mahAn upakAra huvA hai / ( 4 ) mahAn prabhAvIka sUtra zrI bhAvatIjI ke vAcanAsamayameM hamAre yahAM bhI sukhasAgara jJAna pracAraka sabhA kI sthApanA huI jisakA khAsa uddeza choTe choTe TrekTa dvArA yAni sukhasAgara ke amRtajala kA binduvoM Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA janatA ko amRtapAna karAnekA hai, tadanusAra svalpa samaya meM 20000 TrekTa chapavA ke janatA kI sevA meM bheja diye gaye haiN| (5) jamAnA hAla ke mutAbika ApazrI ke upadeza se caita vaha 6 ke roja yahAMpara zrI jaina navayuvaka mitra maNDala kI sthApanA huI jisameM acche acche mAtabara loka zarIka hai presiDanTa sekreTarI membarAdi ke 65 nAma darja hai maNDala kA uddeza samAja sevA aura jJAna pracAra karane kA hai isa maNDala ke jariye aura bujargo kI sahAyatA se hamArI nyAti jAti meM bahuta hI sudhArA huvA hai jaise prosavAla aura itara jAti eka hI paTe meM jImate the vaha alaga alaga karavA diye gaye-pANI ke varatano para membara ko mukarara kara diye gaye vaha pANI chAna ke pIlAyA kara jImaNavAra meM jhUThA itanA paDatA thA ki gharadhaNI ko vaDIbhArI nukazAna aura asaMkhya jIvoM kI hAni hotI thI vaha kurIvAja bhI nirmUla ho gayA, itanA hI nahIM kintu phajUla kharace para bhI aMkuza rakhane se hajAge rUpaiyA kA phAyadA darasAla meM hone laga gayA jisase hamArI prArthIka sthiti meM bhI bahuta sudhArA huvA aura ho rahA hai| . (6) mitra maNDala ke jariye dhArmIka jJAna kA bhI pracAra bahuta huvA jo ki thokaDe jIvavicAra navatattva daMDaka prakaraNAdi bahuta se loga kaNThastha kara tattvajJAna meM praveza huve aura hone ke ummedavAra ho rahe hai karIbana 40 membara thokaDe kagaThastha karate haiM jisme 5-6 jaNe to acche zrotA bana gaye hai aura jJAnameM rUci bhI adhika ho rahI hai| Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (7) ApanI ke virAjane se jina bhAgamoM kA nAma taka hama nahI jAnate the aura una Agamo kA zravaNa karanA to hamAre liye marUsthala meM kalpavRkSa kI mAphika muzkila thA parantu ApazrI kI kRpA se nimna likhita AgamoM kI vAcanA hamAre yahAM huI thii| 1 zrImad bhagavatIjI sUtra zataka 41-138 5 zrI niriyAvalIkAjI sUtra adhyayana 52 1 zrI dazavaikAlikajI sUtra adhyayana 10 . 1 zrI prAcArAMgajI sUtra adhyayana 25 1 zrI utarAdhyayanajI sUtra adhyayana 36 1 zrI jambudvipapannati sUtra. 1 zrI pannavaNAjI sUtra pada 36 1 zrI upAsakadazAMga sUtra adhyayana 10 kUla 12 sUtra aura 8 prakaraNa kI vAcanA huI / ApazrIkI vyAkhyAna zailI-syAdvAdamaya aura yukti dRSTAntAdise samajAnekI zakti itanI prabalathI ki sAmAnya buddhivAle ke bhI samajame A jAve. Apake vyAkhyAnameM jainoMke sivAya sthAnakavAsI bhAI tathA sarakArI karmacArI varga sTezana bAbujI, poSTa bAbujI, mAsTarajI pulIsa thANadArajI Adi bhI pAyA karate the hamAre grAmame sAdhu sAdhviyoM sadeva AyA karatI hai caturmAsa bhI huvA karate hai kintu itane Agama isa khulAsAke sAtha ApazrIke mukhAvidase hI sune hai / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) sabhAo, kameTIo, mirTIgo pablika bhASaNodvArA jamAnekI khabara janatAko dI gai thI resama yA bidezI, hiMsAmaya, padArthoMkA tyAga bhI kitanehI bhAI bahinone kiyA thA aura samAjameM jAgRtibhI acchI hui thI aura zrI vIrajayanti zrI ratnaprabhasUrI jayanti. dAdAjIkI jayanti ke samaya pablika sabhAvoM dvArA jainadharmakI mahatvatA para baDehI jozIle bhASaNa huve the. (9) pustakoMkA pracArabhI hamArA grAma aura samaya ke mukAbale kuccha kama nahIM huvA, nimna likhita pustake hamAre yahAMse prakAzita huI hai. 1000 zrI stavana saMgraha bhAga cothA. 1000 zrI bhAvaprakaraNa sAvacUrI. 5000 zrI dravyAnuyoga dvitIya pravezikA. 5000 zrI zIghrabodha bhAga 1-2-3-4-5 pAMco bhAgaki hajAra hajAra nakala ekahI kapaDeki jildame bandhAigai hai. 1000 zrI guNAnurAga kUlaka bhASAntara. 1000 zrI mahAsatI surasundarI rasIka kathA. 1000 zrI muni nAmamAlA jisme 750 munIyoMko vandana. 5000 zrI paMcapratikramaNa sUtra vidhi sahita. ( kUla 20000) ( 10 ) pustake chapAnemeM madada bhI acchI milIthI. 1000) zrI bhagavatIsUtra prAraMbhame pUjAkA. 200) zrI bhagavatI sUtra samApta me pUjAkA. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250) zAha hajArImala kuMvaralAla pArakha. 200) zAhA lUNakaraNa dhUlamala pArakha. 65) zAhA AidAMna agaracaMda pArakha. 75) zAhA jamanAlAla indaracaMda pArakha. 75) zAhA phojamala gainamala pArakha. 51) zAhA motIlAla hIrAlAla pArakha. 50) zAhA indaracaMda saMpatalAla pArakha. 50) zAha mANakalAla copaDA. 25) zAhA lIkhamIcaMda mUlacaMda pArakha. 126) paracuna tathA bAhArakI AmadAnI. 800) paryuSaNoMme svapnoMkI zrAmadAnI kula 3000) paMcapratikramaNa 5000 nakalo kI chapAi eka gupta dAnezvarI kI taraphase madada milIthI. (11) jJAna paMcamipara eka dharma jalasA kiyA gayA thA vaha mAno samausaraNaki racanAhIkA svarupa thA 15 dina taka mahotsava rahA pratidina nai nai pUjA bhaNAi gaI thI karIbana eka hajAra rupaiyoMkA kharaca huvA thA. (12) svAmivAtsalya-svadharmIbhAiyoM me vAtsalya vRddhike liye svAmivAtsalya ( 1) zrI bhagavatIsUtrake prAraMbha meM phalodIvAle Aye the unhoMko svAmivAtsalya zAha chogamalajI pArakhakI taraphase huvAthA, aura Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAvanAbhI huithI (2) zrAvaNa vada 3 ko phalodIse zrI saMghajhAbaka gulecchA kocara veda loMkaDa lalavANI loDhA luNAvata luNIyA chAjeDa copaDA mAlu vorA mInI bubakIyA varaDIyA chalANI sarApha kAnuMgA maDIyA nemANI bhansAlI koThArI DAkalIyA seThIyA nAvaTA nAhAra kavADa coraDIyA saMkhalecA vachAkta pArakha DhaDhA Adi karIbana 250 AdamI aura bAiyAM munizrI ke darzanArthI pAye the una phalodIvAlokI taraphase donoM vAsoke jainoMko svAmIvAtsalya diyA gayA thA tathA zAhA dhanarAjajI AzakaraNajI gulecchAkI tarphase pUjA bhaNAi gai thI ora cAMdIkI dhvajA aura khopare rU 101) ke zrImandirajImeM caDhAye gaye the prabhAvanA bhI dI gaithI ( 3) zrI jaina navayuvaka mitra maNDalakI taraphase svAmivAtsalya phalodIvAloMko diyA gayA thA ( 4 ) zAha zeracaMdajI pArakhakI taraphase ( 5 ) zAhA agaracaMdajI pArakhakI taraphase ( 6 ) zrI bhagavatIjI samApta para phalodIvAle karIbana 250 AdamI aura auratoM mAi thI jisako zAha chogamalajI kocarakI taraphase svAmivAtsalya diyA gayA thA isa suavasarapara phalodIvAle muttAjI sIvadAnamalajIkI taraphase nAlIyaroM kI prabhAvanA huIthI veda DhaMDhokI taraphase tathA jhAbakoMkI taraphase tathA kocagekI taraphase evaM cyAra prabhAvanAo bhI vaDI udAratAse huithI. antame jeTha var3ha 7 ko munizrIke vihAra samaya karIbana 25-30 bhAiyoM palI taka pahucAne ko gaye vahAM palIme zAha chogamalajI kocara kI taraphase svAmivAtsalya huvA thA palI ke nyAtibhAiyoM ko bhI AmantraNa kiyA thA yAni, dharma kI acchI unnati huI / ( 13 ) bhagavAna ki bhaktike liye varaghoDe bhI vaDI dhAmadhUmase Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caDhAye gayethe jisameM jodhapurase aMgrejI vAje bhI maMgavAye gaye the| .. (1) zrI bhagavatI sUtra prAraMbhameM zAhA chogamalajI pArakhakI taraphase. (2) phalodIvAlokI taraphase zrAvaNa vada 4 ko (3) payuSaNome caityaparipATIkA varaghoDA (4) zrI bhagavatIjIsUtra samApta kA zrI saMghakI taraphase ( 14 ) munizrI ke virAjanese phalodIvAle karIban 2000. zrAvaka zrAvikAoM ApazrIke darzanArthI padhAre the jinoMkI svAgata yathAzakti acchI huithii| (15) inake sivAya cAMdIkA merU, joki merU bahutase grAmomeM hote hai kintu yaha khAsa zAstrAnusAra merU banAyA gayA hai tathA pUjA prabhAvanA tapazcaryA kaNThastha jJAnadhyAna samayAnusAra hamAre grAmake mukAbale bahuta acchA huvA hamAre grAmame aisI dharma unnati pahale syAt hI hui hogI hamane to hamAre jIvanameM nahI dekhIthI aura bhI navayuvaka logoMme bhI acchI jAgRtI huI vaha loga apane kartavyapara vicAra karane laga gaye hai hama ApazrI se punaH punaH prArthanA karate hai ki Apake lagAye huve kalpavRkSako jaldI jaldIse amRta sIMcana karate rahe yAni aise thalI ke kSetromeM bihAra kara hama logoMpara upakAra karate rahai yaha hI hamArI antima prArthanA hai ise svIkAra karAve / bhavadIya mANakalAla pArakha, sekreTarI zrI jaina navayuvaka mitramaMDaLa-lohAvaTa. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI vItarAgAya nmH|| tA. zrI jaina navayuvaka mitramaMDala. muH lohAvaTa-jATAvAsa ( mAravADa.) vIra saM. 2446 vikrama saM. 1676 . pUjya muni zrI harisAgarajI tathA muni zrI jJAnasundarajI mahArAja sAhiba ke sadupadezase saM 1976 kA caita pada 9 zanizcaravAra ko isa maMDalakI zubha sthApanA huI hai| mitra maMDalakA khAsa uddeza samAjaseSA aura jJAnapracAra karanekA hai / pahale yaha maMDala navayuvakoMse hI sthApita huvA thA parantu maMDalakA kAryakrama acchA honese adhika ummaravAle sajanoMne bhI maMDalameM sAmila ho kara maMDalake utsAhameM abhivRddhi kI hai| sambara. mubArika nAmAvalI. grAma. | pitAkA nAma. vArSIka candA - 11) | 11) q | zrImAn presiDanTa chogamalajI kocara lohAvaTa. catarbhujajI , vAisa presIDenTa indracandrajI pArekha ,, rAcalamalajI , nAyaba presiDenTa khetamalajI kocara ,, pIradAnajI ,, cIpha sekreTarI rekhacaMdajI pArakha , hajArImalajI joinTa sekreTarI punamacaMdajI luNIyA ,, ratnAlAlajI ,, ,, ,, indracaMdajI pArakha / , conaNamalajI , sekreTarI mANakalAlajI pArakha , hIrAlAlajI , AsIsTenTa se. rIkhavamalajI saMghI kucerAvAlA 9 / zrIyukta membara agaracandajI pArakha lohAvaTa. | AidAMnajI kh kh kh ykh sh Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyukta membara pRthvIrAjajI copaDA , ,, jItamalajI bhansAlI ,, ,, hastImalajI pArakha ..,, bherUlAlajI copaDA ., jugarAjajI pArakha ,, manasukhadAsajI pArakha ,, kuMnaNamalajI pArakha , kuMnaNamalajI kocara ,, bhabhUtamalajI pArakha , hIrAlAlajI copaDA ,, jamanAlAlajI pArakha ,, rekhacaMdajI pArakha mabhUtamalajI pArakha , sukhalAlajI copaDA ,, phUlacandajI pArakha , ghevaracaMdajI gaDIyA ,, jeThamalajI DAkalIyA ,, kuMnaNamalajI pArakha ,, jamanAlAlajI botharA ,, nemicandajI copaDA ,, kuMnaNamalajI copaDA ,, pukharAjajI copaDA ,, kuMvaralAlajI pArakha ,, cunilAlajI pArakha lohAvaTa. / khubacandajI . tulasIdAsajI rAvalamalajI rekhacaMdajI rAvalamalajI hajArImalajI hIrAlAlajI hIrAlAlajI zrIcaMdajI motIlAlajI rAvalamalajI motIlAlajI karaNIdAnajI hIrAlAlajI kevalacandajI mathANIyA. | juhAramalajI lo0 pratApacaMdajI sahajarAmajI alasIdAsajI punamacaMdajI mAlacandajI tArAcandajI seracandajI sIvalAlajI 3) Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lo 34 | zrIyukta membara sukhalAlajI pArakha ,, ,, saumarathamalajI copaDA , ,, alasIdAsajI kocara ,, indracaMdajI vaida ,, ThAkuralAlajI copaDA ,, ghevaracandajI botharA , kanyAlAlajI pArakha ,, saMpatalAlajI pArakha ,, nemicaMdajI pArakha ,, hemarAjajI pArakha .,. bhabhUtamalajI kocara ,, ,, bhIkhamacaMdajI kocara ,, godulAlajI seThIyA ,, jorAvaramalajI vaida ,, khetamalajI pArakha ,, gaNezamalajI pArakha ,, saMpatalAlajI pArakha ,, sahasamalajI pArakha ,, tanasukhadAsajI kocara bhIkhakhamacaMdajI pArakha ,, suganamalajI pArakha ,, jugarAmajI pArakha ,, . ., jamanAlAlajI pArakha ,, ,, khetamalajI kocara lohAvaTa. | motIlAlajI hIrAlAlajI pUnamacaMdajI rAtagaDha sIvalAlajI rekhacaMdajI rAvalamalajI jamanAlAlajI indaracaMdajI hIrAlAlajI cAMnaNamalajI hastimalajI megharAjajI chogamalajI vadanamalajI lo0 hajArImalajI manasukhadAsajI hIrAlAlajI chogamalajI jeThamalajI . mulacaMdajI cunilAlajI ratanalAlajI mulacaMdajI prabhudAnajI phalodI 11111111 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18) zrIyukta membara mANakalAlajI kocara 59 mIsarIlAlajI kocara 6 0 ghevaracaMdajI kocara 61 nathamalajI pArakha 62 nemicaMdajI pArakha 63 vijelAlajI pArakha 4 kezarIcaMdajI pArakha 65 baMsIlAlajI pArakha ?? " " d d " : " zrI " 33 " 33 "" "" 12 " lo0 " " " 13 " 13 " dalIcaMdajI khetamalajI jJAnamalajI haMsarAjajI manamukhadAsajI laganamalajI dhanarAjajI hastImalajI sukhasAgara jJAna pracAraka sabhAki tarphase prasiddha hui pustake. 5000 zrI dravyAnuyoga dvitIya pravezikA 1000 zrI bhAva prakaraNa sAvacUrI 5000 zrI zIghrabodha bhAga 1-2-3-4-5 pratyeka ki hajAra hajAra nakala 1000 zrI guNAnurAgakUlaka 3000 zrI zIghrabodha bhAga 6-7-8 pratyeka kI hajAra hajAra nakala tathA stavana saMgraha bhAga cothA 1000 mahA satI surasundarI 1000 muni nAmamAlA 1000 paMca pratikramaNa 5000 pustakeM zrI ratnaprabhAkara jJAna puSpamAlA meM bhI hamArI tarapha se chapI huI haiM - zrI sukhasAgara jJAna pracAraka sabhA mu0 lohAvaTa -- mAravADa. pattA- Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSpa na. 74. // OM // tA. 21-6-24 zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA oNphIsa phalodIse Ajataka pustakeM prasiddha hui jiskA. sUcIpatra. isa saMsthAkA janma-pUjyapAda parama yogirAja munizrI ratnavijayajI mahArAja tathA munizrI jJAnasundarajI mahArAnake sadupadezase huvA hai. saMsthAkA khAsa uddeza choTe choTe TrekTa dvArA samAjameM jJAnapracAra baDhAnekA hai. isa saMsthA dvArA jJAnapracAra baDhAnekoM prathama sahAyatA phalodI zrI saMghakI tarphase milI hai, vAste yaha saMsthA phalodI zrI saMghakA saharSa upakAra mAnatI hai| pustakoMka nAma. viSaya. kula prati. kImata. 1 zrI pratimA chattIsI . | 32 sUtroMmeM mUrti hai / | 20000 2 gayavara vilAsa | 32 sUtroMkA mUla pATha 2800 dAna chattIsI terApanthI dayAdAnakA ni| 4/ anukampA chattIsI Sedha karate hai jiskA utara / 5 praznamAlA prazna 100 | 32 sUtroMke mUla pAThase prazna 3000 6) stavana saMgraha bhAga 1 lo | jina stuti 7 paiMtIsa boloMkA thokaDA. | dravyAnuyogake bola 8 dAdA sAhibakI pUjA | gurupada pUjA 9+carcAkI pablika noTIsa | DhuMDhakoMko carcAkA AmaMtraNa . 1000 1000 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 0 1000 0 0 10 devaguru vandanamAlA vidhi sahita 11/ stavana saMgraha bhAga 2 jo | prabhu stuti 12/ liMganirNaya bahuttarI | jaina muniyoM ke tathA DhuMDhakoM ki 3000 13/ stavana saMgraha bhAga 3 jo | bhagavAnake bhajana 14 siddhapratimA muktAvalI | praznottarase mUrti siddha 15 +battIsa sUtra darpaNa | battIsa sUtroMkA sAra 16, jaina niyamAvalI mArgAnusArI bArahA vrata 15 caurAsI AzAtanA jina mandiroMkI AzAtanA 10 +Dakepara coTa DhuMDhakoMkA uttara , 19/ AgamanirNaya prathamAMka | AgamoMke sArakI bAteM 20 caityavandanAdi caityavandana stuti stavana 21 jina stuti saMskRta zloka . 22 subodha niyamAvalI caudA niyamAdi 23) jaina dIkSA prathamAMka dIkSAke lIye yogAyoga 24 prabhu pUjA. pUjAkI vidhi yA pAzAtanA 25/ +vyAkhyAvilAsa pra. bhA0 vividha viSaya 26 +zIghrabodha bhAga 1 lA dravyAnuyoga thokaDA 17 25/ zIghravodha bhAga 2 jA | navatattva pacavIsa kriyA 28 zIghrabodha bhAga 3 jA nayanikSepAdi SaT dravya 26 zIghrabodha bhAga 4 thA munimArgake thokaDA 30 zIghrabodha bhAga 5 vAM karga viSaya thokaDA 31/ +sukhavipAka sUtra dAnamahAtmya daza jIvoMkA 32/ +zIghrabodha bhAga 6 ThA | pAMca jJAna nandIsUtra 33 +dazavaikAlika mUla sUtra / munimArga 0 ri 300 500 2000 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 | zIghrabodha bhAga 7 vAM 35 meranAmo gu0 hi0 36 tIna nirnAmA lekhoM ke uttara 37 prozIyA jJAna lIsTa 38 zIghrabodha bhAga 8vAM 36 zIghrabodha bhAga 9 vAM 40 nandIsUtra mUlapATha 41 tIrthayAtrA stavana 42 zIghrabodha bhAga 10 vAM 43 ame sAdhu zAmATe thayA 44 vinatizataka 45 vajyAnuyoga * pravezikA 46 zIghrabodha bhAga 11 vAM 47 zIghravodha bhAga 12 vAM 48 zIghrabodha bhAga 13 vAM 46) zIghrabodha bhAga 14 vAM 50+ AnaMdaghana cauvIsI 51 zIghrabodha bhAga 15 vAM 52 zIghrabodha bhAga 16 vAM 53 kakkA battIsI 54 vyAkhyA vilAsa bhAga 2 jA 55 vyAkhyAvilisa bhAga 3 jA 56 vyAkhyAvilAsa bhAga 4 thA 57 svAdhyAya gahuMlI saMgraha 15. vividha praznottara vartamAna dhamAlakA darzana satyatAkI kasoTI pustaka nAma nambara bhagavatIsUtrakA sUkSma vi0 guNasthAnAdi vividha vi0 pAMca jJAna yAtrA daramyAna tirtha cauvIsa ThANA dravyAnu0 sAdhuvoMkA kartavya vartamAna vartAro dravyAnuyoga viSaya prajJApanA sUtrakA sAra prajJApanA sUtrakA sAra gaNitAnuyoga nArakI devalokAdi kSetra cauvIsa bhagavAnake stavana AgamoMke praznottara AgamoM ke praznottara caitanyake sumati kumati saMskRta zloka prAkRta zloka bhASAkI kavitA vividha viSaya = " 2000 4500 11) 2000 bheTa 1000 bheTa 2000 2000 1000 3000 bheTa 2000 bheTa 1000 bheTa 2000 bheTa 6000 bheTa 1000 1000 1000 1) 1000 1) 1000 bheTa 1000 1) 1000 1) 1000 jJAna vi. 1000 1000 1000 1000 " wr " "3 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 100 100 bArahA sUtroMkA bhASAMtara 1000 1000 / 100 / 1000 1000 -- | huvA jJAna 58 rAidevasi pratikramaNa Avazyaka sUtra ke, zIghrabodha bhAga 17 vAM upAsakadazAMgAdi tIna sUtra | 100 60 zIghrabodha bhAga 18 vAM niriyAvalIkA pAMca sUtra 61, zIghrabodha bhAga 16 vAM bRhatkalpa sUtra zIghrabodha bhAga 20 vAM | dazAzrutaskandha sUtra 63 zIghrabodha bhAga 21 vAM vyavahAra sUtra 64 zIghrabodha bhAga 22 vAM nizitha sUtra 65/ upakeza gaccha laghu paTTAvalI | upakeza gacchAcAryake nAma 66, varNamAlA bAlAvabodha akSarake nAma 67 zIghrabodha bhAga 23 vAM bhagavatI sUtrakA sUkSmajJA68 zIghravodha bhAga 24 vAM | nakoM thokaDerupase likhA 1000 69/ zIghrabodha bhAga 25 vAM | 1900 70/ tIna cAturmAsakA digdarzana | phalaudIke tIna caumAMsA 1000 71/ terahA praznoMkA uttara hitazikSA 72/ stavana saMgraha bhAga 4 thA / jJAna cauvIse 1000 vivAhacUlikAkI samAlocanA bAvIsa Tole DhuMDhakoki 74 pustakoMkA sUcIpatra pustakoMkA nAma kiMmata 75/ sura sundarI kathA karmaphala 1000 paMca pratikramaNa vidhi sahita | Avazyaka 77/ muni nAmamAlA / vandana pATha noTa:-jJAnavilAsameM uparake 25 pustakeM hai kiMmata ru. 1 // + aise cinhavAlI pustakeM khalAsa ho cukI haiM / milanekA pattA-zrI ratnaprabhAkara jJAnapuSpamAlA. mu0 phalodhI ( mAravADa) : 1000 1000 1000 . 5000