Book Title: Sadhu to Chalta Bhala 2
Author(s): Prashamrativijay
Publisher: Pravachan Prakashan Puna
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009104/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu to calatA bhalA pustaka : sAdhu to calatA bhalA-2 lekhaka : munizrI prazamarativijayajI viSaya : tIrthayAtrAnA anubhavacitro AvRtti : prathama : rUA. 50-00 : PRAVACHAN PRAKASHAN, 2006 (prAptisthAna) lekhaka tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya munizrI prazamarativijayajI pUnA : pravacana prakAzana 488, ravivAra peTha, pUnA-4112 phona : 020-32922069, mo. 9898055310 amadAvAda : sarasvatI pustaka bhaMDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-380001 phona : 079-25356692 azokabhAI ghelAbhAI zAha 201, oesIsa, aMkura skUlanI sAme, pAlaDI, amadAvAda-380OO7 phona : 079-26633085 mo. 079-9327007579 pravacana prakAzana 488, ravivAra peTha, pUnA-2 TAIpa seTiMga : virati grAphikasa, amadAvAda-380016 phona : 079-22684 32 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdanA zabdo sAdhu to calatA bhalA-2nuM prakAzana amArA mATe AnaMdanI bInA che. tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA tejasvI ziSyaratno pravacanakAra baMdhubelaDI pU. munirAjazrI vairAgyarativijayajI ma., pU. munirAjazrI prazamarativijayajI ma.nA vihAranA anubhavonI A kathA che. ahIM tIrthayAtrAnI saMvedanA che. itihAsanuM anusaMdhAna che. vihAvratano mahimA che. bhAratamAM ane bhAratabahAra gujarAtI vAMcana karanArA bhAvikoe sAdhu to calatA bhalA-ne aDhaLaka AvakAra Apyo che. amerikAmAM rahetA eka bhAI A pustaka vAMcIne khAsa tIrthayAtrA mATe bhArata AvelA, evuM banyuM che. sAdhu to calatA bhalA-2 ne bevaDo AvakAra maLaze tevo atUTa vizvAsa che. - pravacana prakAzana bIjo mukAma vihAranA anubhavo bhUlavA mATe nathI hotA. nAnapaNathI mAMDIne Aja lagI jeTalA vihAro karyA che tenA anubhavo akSarazaH yAda che, yAda rahevAnA ja che. vihA2mAM thayelA anubhavono alagArI AnaMda zabdomAM bAMdhI zakAto nathI. thoDuM baMdhAya - ghaNuM badhuM chUTI jAya. mane DaoN. kArla rojarsanA zabdo yAda Ave che. Things we consider most personal are the most Genral. je anubhavane ApaNe aMgata bAbata mAnIe, vyaktigata samajI laIe chIe te kharekhara to sau koIno anubhava hoya che. je duHkhane ApaNe kevaLa ApaNA ja anubhavanuM duHkha mAnIe chIe te kharekhara to badhAnA anubhavanuM duHkha hoya che. A ja rIte je AnaMdane ApaNe kevaLa ApaNA ja anubhavanuM sukha mAnatA hoIe chIe te AnaMda kharekhara to badhAnA ja anubhavanuM sukha hoI zake che. mArAM nijI bhAvanAvizvamAM vihAranA anubhavoe jevAM spaMdana jagADyA che, tIrthayAtrAe jevI saMvedanA jhaMkRta karI che tevuM aneka mahAtmAonAM saMyamajIvanamAM banyuM che. A arthamAM sAdhu to calatA bhalA - e vihAvratadhArI zramaNazramaNIbhagavaMtonI anubhavagAthA che. kalyANa mAsikamAM cAlatI A lekhamALA vAMcIne gRhastho atyaMta abhibhUta thAya che te mAre mana gauNa vAta che. mahAtmAone A lekhamALA gamI che te mArI aMgata upalabdhi che. sAdhu to calatA bhalA-no A bIjo mukAma che. hajI keTalA mukAma thaze te khabara nathI. khabara eTalI che ke hajI ghaNA vihAro thaze. Age Age gorakha jAge. mahA vada 6 / bherUtArakatIrtha - prazamarativijaya Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anahada AnaMda amane A anuSThAnano lAbha maLyo amArA parama upakArI mAtuzrI caMdanabena kanaiyAlAla zAhanI preraNAthI. amArI para upakAronI helI varasAvanArA mAtuzrIe potAnA AtamAno pUrepUro khyAla rAkhyo che tenI gavAhI che temanI A ArAdhanAo : pa00 AMbela. navapadajInI 100 oLI. 3000 ekAsaNAM. 2 mokSadaMDaka tapa, dharmacakra - kapAyajaya - merUzikhara - karmasUdana - akSayanidhi - gautamakamala - nigodavAraNa jevAM tapa, chamAsI - cAramAsI - traNamAsI - doDhamAsI tapa, traNa upadhAna. sImaMdharasvAmInA 20 upavAsa. vIzasthAnakanI oLI. vardhamAnatapanI 36 oLI. 68 akSaramaya navakArano tapa. siddhAcalanI navANuM yAtrA ane anya tIrthonI aneka yAtrA. amArA mAtuzrInI A dharmasAdhanAnI anumodanA karavAnA zubhabhAva sAthe, zrI navANuMyAtrI anuSThAnanuM Ayojana thayuM hatuM. + mA pAsethI amane dharma maLyo. mA dharma kare che tenI anumodanA kAje ame vizeSa dharma-anuSThAnano lAbha lIdho. mA pAsethI maLelo dharma, mA nimitte savAyo banyo. saMtAna mATe AthI moTI kRtajJatA ane AthI vizeSa kRtArthatA kaMI hoI zake ? + zrInavANuMyAtrA anuSThAnanA nizrAdAtA gurubhagavaMto, tapAgacchAdhirAja, pUjayapAda AcArya bhagavaMta zrImavijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA tejasvI ziSyaratno pravacanakAra baMdhubelaDI pU. munirAjazrI vairAgyarativijayajI ma., pU. munirAjazrI prazamarativijayajI ma.nI preraNAthI 'sAdhu to calatA bhalA-2'nAM prakAzanano lAbha amane maLyo teno anahada AnaMda che. dhAnerA nivAsI zrI naiyAlAla avacaladAsa pAnasovorA parivAra ramezabhAI, anilAbena, rAkeza, kiMjala, kSitija, samIra, zvetA, zaizava, pratIti, nimiSA, jijJezakumAra, rUcita narezabhAI, smitAbena, aiphI - Arya pharma : cirAga vaeNlarsa, - 16-B, - zeksapiyara saraNI, bI.ke. mArkeTa, kolakAtA-71. uttama sapanuM sAkAra thAya teno AnaMda jIMdagIbhara jIvato jAgato rahe che. amArA parivArane paramAtmAnI pAvana kRpAthI zrInavANuM yAtrA anuSThAnano saMpUrNa lAbha maLyo hato. maMgala prAraMbha vi. saM. 206 1 kArtaka vada 5, guruvAra tA. 2-12-2004thI thayo hato. samApana poSa vada 5, ravivAra tA. 30-12005nA divase thayuM hatuM. A be mAsamAM keTalA badhA lAbha maLyA hatA ? + 200thI vadhu navANuM yAtrAnA ArAdhakonI niyamita ArAdhanA, ekAsaNAmAM uttama sarabharA. siddhAcalajImAM birAjamAna zramaNazramaNIbhagavaMtonI bhaktino aNamola lAbha. girirAjanI yAtrAo doDha gAu - traNa gAu - cha gAu - navaTUMkanI yAdagAra yAtrAo. giripUjAnI avismaraNIya ArAdhanA. + chaTha karIne sAta yAtrA karanArA bahusaMkhya ArAdhakonI viziSTa bhakti. + roja sAMje zrI pArzvanAtha bhagavAna samakSa bhaktisaMdhyA. navANuM yAtrA samApana nimitte zrIpaMcadivasIya jinabhakti mahotsava. - poSa vada 5 ravivAra tA. 30-1-2005nA zubhadine dAdAnA darabAramAM mALAropaNa. A badhI eka eka lAInanI vigato je kALe ane je samaye sAkAra banI hatI te ghaDI ane te paLano harakharomAMca to ame ane amAro parivAra ja jANe che. kevA uttama divaso hatA ? kevo anupama lAbha maLyo hato ? + + + Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sathavAro prakAzanuM kiraNa sUrajathI pRthvI sudhInI yAtrA kare che. gaMgA gaMgotrIthI sAgara sudhInI yAtrA kare che. sahajapaNe cAlatI A yAtrAnA mukAma badalAya che. paNa paropakAranuM tattva kAyama rahe che. prakAzanuM kiraNa jayAMthI pasAra thAya te jagyAne ajavAsathI bharI de. gaMgA dharatIne hariyALI rAkhe. sAdhujIvananI vihArayAtrA prakAza jevI ane gaMgA jevI che. je sahajapaNe thatI rahe che. anekonAM jIvana ajavALatI rahe che. hRdayamAM dharmanI hariyALI khIlavatI rahe che. sAdhuo pravAsa nathI karatA. vihAra kare che. vihAramAM yAtrA gauNa hoya che. sAdhanA mukhya hoya che. samatA vihAranI maMjhila che. "sAdhu to calatA bhalA'nI vihArayAtrA eka mukAma AgaLa vadhI che. kAgaLa para akSara banIne vahetI A yAtrI itihAsanuM dastAvejI Alekhana nathI ke sAhityika pravAsavarNana paNa nathI. "sAdhu to calatA bhalA' saMvedanAnI saphara che. thIjIne paththara banI gayelo itihAsa ahIM sajIvana thayo che. itihAsanuM saMzodhana karavuM saheluM che, itihAsane sajIvana karavo agharo che. tamArI pAse bhArobhAra saMvedanazIlatA hoya to ja mRtaprAya: lAgato itihAsa sajIvana thAya che. munirAjazrI prazamarativijayajInI saMvedanazakti eTalI jAgRta che ke temanI sAthe paththaro paNa vAto kare che. temanA dareka zabdamAM saMvedanAno sparza anubhavAya che. A zabdo vAMcIne aneka lokoe tIrthayAtrAnI preraNA meLavI che. aneka bhAvukoe A pustaka sAthe rAkhIne tIrthamAM aitihAsika pariveSanI jIvaMta anubhUti karI che. A saMvedanAno sathavAro mArA jIvanano sAco AnaMda che. A sAttvika saMvedanA, samatAnA sahAre siddhigati sudhI laI javA sakSama che. dhULeTI, 2062 - vairAgyarativijaya sIrohI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNAnubaMdha + + + + + mArA parama tAraka gurudeva tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI mahArAjA vAtsalyanidhAna suvizAlagacchAdhipati pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijaya mahodaya sUrIzvarajI mahArAjA parama zraddheya gacchAdhipati pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya hemabhUSaNa sUrIzvarajI mahArAjA anaMta upakArI pitA gurudeva pU. munirAja zrI saMvegarati vijayajI mahArAjA mArI jIvanayAtrAnA saMgAthI pU. prANapriya baMdhu munirAjazrI vairAgyarati vijayajI mahArAjA paMDitavaryazrI rajanIkAMtabhAI parIkha. pagathiyAM 1. 2. vaDanagaranI vAto 3. tAraMgAjI-1 4. tAraMgAjI-2 5. kuMbhAriyAjI 6. Abu girirAja-vimalavasahi 7. Abu girirAja-luNigavasiMha 8. acalagaDhanI AsapAsa 9. sarahada 10. AbunA paDachAyA 11. dhoLakA ane kalikuMDa 12. dhaMdhukA umatA gAmano rAjagaDhI TIMbo 13. zatruMjaya 14. zatruMjaya 15. pAlItANAnI AsamAnI sulatAnI-1 16. pAlItANAnI AsamAnI sulatAnI-2 17. pAlItANAnI AsamAnI sulatAnI-3 18. dhodhAtIrtha 19. pATaNa 1 9 * * * * * OM OM OM = = * >> OM = ? 18 48 91 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu to calatA bhalA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umatA gAmano rAjagaDhI TIMbo caitra suda-2 : kobA eka ja nadInA sImADe vihAra aTavAto hato. jIva akaLAto hato. akAruM lAgatuM hatuM. sonAnuM pIMjaruM ane hAthIdAMtano mahela-koThe na paDe to AkarAM lAge. gati vinA paga du:khatA hatA. gAmathI paragAma javAnuM vihAvrata pALavA para virAmano paDado paDelo hato. zvAsa bhAre banI rahyA hatA. AtmakathAnAM jUnAM pAnAo jevo chello vihAra yAda Avato hato. thAkIne cUracUra thaI gayelA, pagamAM chAlAM paDelAM, gocarIpANI sulabha banyA nahotA-te divasa yAda Avato hato. vihAra vadhI gayo temAM taDako caDI gayo, ane dhAryA karatA mukAma vadhAre lAMbe hato tethI sAMjanA vihAramAM aMdhArAnuM caDI vAgyuM, e DhaLI cUkelI godhUliveLA sAMbharatI hatI. tIrthamaMdironA ghaMTanAda, bIbADhALa dharmazALAo, gAmogAma badalAtAM pANI, hAIve para ghughavAto TrAphika sAunDa, kUtarAono jIddI pIcho, dhULiyA upAzrayo ane bIjuM ghaNuM badhuM hatuM, je bhUlAyuM nahotuM. | vihAra nakkI thayo. eka sAthe be saphara cAlu thavAnI che - te samajAyuM. paga cAlaze rastA para, paina cAlaze pAnAM para, sAdhu to calatA bhalA. jIvamAM jIva Avyo che. mamatA vinAnuM avasthAna have roja karavAnuM che. caitra suda-4 : mANasA gAmaDAnA raste cAlatA jaIe. mulAyama mATI para paga mAMDavAnA. kAMTo vAgyo hoya tenI khabara na paDe tevI pocI jamIna, neLiyuM pAra karavAno gAmaThI anubhava. sUraja ugavAne thoDI ja vAra hoya. paMkhIonA judA judA avAja kAne paDe. thoDA oLakhAya. cakalI, popaTa, kabutara, kAbara, koyala, holo. jhAjhA na oLakhAya. ekadama navI ja jAtanA avAjo sAMbhaLIne ema lAge ke ApaNuM ajJAna keTaluM badhuM vyApaka che ? e avAja gaNIe. eka, be, traNa, cAra, pAMca...koI avAja jANIto, kaho ke sAMbhaLIto nathI. khetare khetare navo pAka jovA maLe. tamAkuM, ghauM, eraMDo, vAlapApaDI, ghAsacAro. pratyeka vanaspatikAyanI vizALa sRSTi soDamabhera vartAya. mATInA raste, pANInAM TIpAM paDIne sukAI gayA hoya tevA jhINAM pagalAnI AkhI hAramALA. koI jagyAe maravo, kAcI kerI. ekadama zAMta ane prasanna vAtAvaraNa. kalAko sudhI cAlIzuM toya thAka nahIM lAge tevo anubhava thAya. AsamAnamAMthI evo AnaMda jharI rahyo che ke dUradUra bhasI rahelA kUtarAno avAja paNa mITho lAge che. mAthe beDAM mukIne jatI panihArIo. 'mA'nI AMgaLI jhAlIne jhaDapI pagalAM bharatuM bALaka, thoranI vADa pAchaLa su komaLa hariyALI, baLadanAM gaLe raNakatI ghaMTaDI, khabhe DAMga mUkI haDI kADhatA kheDUo. A gAmaDuM che. bhAratanI nirdoSatAnI bhUmi. caitra suda-7 : umatA rAjagaDhIno TIMbo tUTI cUkyo che. mATInI 40 phUTa UMcI TekarIne dhIme dhIme utArI devAmAM AvI che. rAjagaDhI para pahelAM, bahu ja pahelAM mahela hato. emAM ummarasiMha nAmano rAjA raheto. tenAM nAmathI A gAma umatA tarIke oLakhAtuM thayuM. e mahela khaMDera thayAne varaso vItyAM. gAyakavADanI sarakAre rAjagaDhI para skUla baMdhAvI. savAso varasa sudhI e skUla cAlI. TIMbAnI taLeTImAM dukAno goThavAtI gaI. hajI thoDAM varSo pUrve ja eka navI dukAnane pAkI bAMdhaNI ApavA TIMbAnI sapATInuM thoDuM khodakAma thayuM. mATInI pAchaLathI zilpabaddha bhIMta nIkaLI. TIMbAnI bhItaramAM maMdira che te nakkI thaI gayuM. sarakAranuM purAtattva khAtuM kAme lAgyuM. thoDuM khodakAma karIne e aTakI gayuM. umatA gAmanA zvetAMbara jaina saMghe purAtatva khAtAnAM adhivIkSaNa taLe khodAvavAnuM cAlu rAkhyuM. 18 jaina mUrtio nIkaLI. sarakArI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyama mujaba purAtattvanA kabajAmAM rahelI vastu saMghanI mAlikInI banI nathI zakatI. paraMtu A mUrti ApaNane maLI. khodakAma cAlatuM rahyuM. bIjI pada mUrtio maLI AvI. e to ThIka, TIMbo dhIme dhIme khodI kADhayo tenI nIcethI solaMkIyuganuM suMdara majAnuM derAsara nIkaLI AvyuM. khodakAma saMbhALIne karavuM paDyuM hatuM. TIMbAnI mATI nIce IMTanI bhIMta hatI. e toDI to retInA thara hatA. ene vikheryA. AkhI sRSTi ughaDI AvI. AyojanapUrvaka dATI devAmAM AvyuM hoya tema badhuM patharAyuM hatuM. derAsaranAM mULamaMdiranI sAme cokamAM zikharanA TukaDAo, toraNo, zRMgArikAo DhagalAmAM mUkAyAM hatAM. derAsaranA be vibhAga. eka mULamaMdira. bIjo , bhamatInI lagabhaga 26 derIo. mULamaMdira ane bhamatI vacceno coka kotaraNIvALA pASANakhaMDothI bharAI gayo hato. mATInA thara caDelA hatA te utaratA gayA. mULamaMdiranAM paDakhethI ekI sAthe pa6 mUrtio maLI, temAM be devInI mUrtio hatI. chApAmAM samAcAro AvyA. TIvI para nyUjha vahetA thayA. gAmogAmathI loko darzanArthe AvatA thayA. mUrtio zvetAMbara AmnAya mujabanI paNa hatI ane digaMbara AmnAya mujabanI paNa hatI. be pakSa thayA. vaheMcaNIno thoDo vicAra thayo. mAmalo kaoNrTamAM pahoMcyo. zvetAMbara mUrti zvetAMbarone maLe ane digaMbara mUrti digaMbarone maLe, tevo pheMsalo Avyo. derAsara konuM? A prazna hato ja. sarakArano nirNaya jAhera thayo, A maMdira purAtattvakhAtAnI mAlikImAM raheze, tene paryaTana sthaLa tarIke vikasAvavAmAM Avaze. atyAre sarakAre TIMbAnA vistAramAM kaoNmyuniTI hola bAMdhI lIdho che. ame umatA AvyA tyAranuM A upalaka avalokana hatuM. sAMje to nIkaLavuM hatuM eTale thoDA kalAkomAM badhuM jANI levAnI bhAvanA hatI. mAhitI maLatI gaI. eka anizcita bhAvinI kalpanA manamAM ghaDAtI gaI. A gAmamAM digaMbaronuM koI ghara nahotuM. gAmanA itihAsamAM kyAMya temanuM nAma ke nizAna nathI. rAjagaDhI TIMbAnAM maMdiramAMthI digaMbara mUrtio nIkaLI te ja divase umatA gAmamAM A mUrtio mATenAM maMdiranI taiyArIo temaNe zarU karI. prAcIna maMdira maLe tema nathI. temaNe umatA gAmamAM eka bhADAnuM makAna lIdhuM. A pahelI taiyArI. pa6 mUrtio mUkavA mATenI jagyA tarIke e makAna sarakArane batAvyuM. sarakAre mUrtio rAkhavA e makAna pasaMda karyuM. makAnanI bahAra takatI lagAvavAmAM AvI ke "A makAna ane mUrti sarakAranI mAlikI heThaLa che.' pahelI najare ema ja lAge ke mUrti salAmata rIte sacavAya che. ame A AzvAsana sAthe te mUrti jovA gayA. ATha vAge e makAna khUlI jatuM hoya che. Aje e makAnane tALuM lAgatuM hatuM. 10-30 vAgyA hatA. tALuM mAranAra cAvI laIne digaMbara mahArAja pAse gayo hato. amAre bahAra UbhA rahevuM paDyuM. rAha joI. cAvI AvI. jALI khUlI. aMdarano daravAjo ughaDyo. haoNla moTo hato. bhIMta para digaMbara bApajInA phoTAo hatA. eka tarapha digaMbara dharmanA pracArakanI bhUmikA bhajavatI ArthikAo paNa phoTAmAM beThI hatI. bhagavAnanI sAme pUjApAThanI copaDIo digaMbara vidhi mujabanI hatI. Ano artha kevaLa eTalo ja thAya ke mUrtio digaMbaronAM makAnamAM hatI, temanA kabajAmAM. makAnanI bahAra temanA koI tIrthanI prasiddhinuM pATiyuM jaDyuM hatuM. digaMbara saMghanA kAryakramanA benaro bahAra havAmAM jhUlatAM hatAM. makAnanI bahAra paNa digaMbara sAmrAjaya hatuM. AmAM ApaNA bhagavAna hatA. dRSTi mUrtio sAthe joDAI. haoNlanA pravezadvAranI sAme oTalo Ubho karIne tenI paNa traNa zreNimAM mUrtio rAkhavAmAM AvI che. bhIMtane aDIne oTalo banAvI lagabhaga AkhI bhIMtane Teke mUrtio mUkAI che. jeTalI UbhI mUrtio che te digaMbara - AmnAya mujabanI che te dekhAtuM hatuM. bhagavAna jina hatA, tIrthakara nAmakarmanA dhaNI hatA. temane anAvaraNa avasthA zobhe. mUrtimAM anAvRtta dazA jovAnuM gamyuM nahIM. AMkho A mATe TevAI nathI. A vAraso che. A maryAdAne lIdhe ja digaMbarone phAvatuM maLe che. ApaNe anAvRtta mUrtine digaMbara mAnIne chUTI jaIe chIe. ApaNe mana to keDe kaMdoro hoya te ja ApaNI mUrti hoI zake. A bhrama che. asalamAM zvetAMbara ne digaMbaranA bheda paDyA nahotA tyAranI pratimAo bane che. anAvRtta avasthAnI mUrti tyAre banatI. e pratimAo tIrthomAM rahetI. digaMbara zAkhA navI nIkaLI, temAM paNa digaMbaromAM terahapaMtha nIkaLyo. saM. 1980nI sAlamAM. temaNe mUrtipUjAno vidhi badalyo. digaMbaromAM ja vIsapaMthIo judA paDyA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMnenI pUjAvidhimAM phera Ave tethI aMdaraaMdara saMgharSa thatA. A terahapaMthIo sAthe ja ApaNo A mudde saMgharSa thavA mAMDyo. vIsapaMthIonI pUjAvidhi ApaNA jevI ja hovAthI tenI sAthe vAMdho paDato nahIM. AmarAjAnI kathAnuM eka prakaraNa A itihAsa sAthe saMkaLAyeluM che. giranAranI taLeTImAM digaMbara saMgha ane zvetAMbara saMgha vacce bhAre athaDAmaNa thaI hatI. digaMbaro bAra bAra rAjavIone laIne yuddha karavA mATe taiyAra thayA hatA. zvetAMbaro taraphathI AmarAjA emane ekale hAthe mahAta karavA mAMgato hato. zrI bappabhadisUrijI mahArAjA vacce paDyA. baMne saMgha vacce samAdhAna thayuM. te vakhate prAya vi. saM. 890mAM saMdhastare nirNaya levAyo ke zvetAMbaronI mUrti anAvRtta na hovI joIe. Aje vi. saM. 2060 cAle che. e ghaTanAne varaso thaI gayo che. eTale anAvRtta mudrA mATe AMkho TevAtI ja nathI. digaMbara AmnAyanI mUrti jo digaMbaronI gaNAya to digaMbara karatA judA AmnAyanI mUrti zvetAMbara gaNAya. mATe digaMbara mUrti digaMbara rAkhe ane zvetAMbara mUrti zvetAMbara saMgha rAkhe tevI samajUtI umatA gAme thaI che. paNa digaMbaro badhI ja mUrtine potAnI gaNe che. maLeluM badhuM ja potAnI pAse rAkhavA mAMge che. A dAnata sAthe have temane bAMdhachoDa karavI paDI che kema ke kAyadAnI laDAImAM baMne pakSane sAMbhaLyA bAda sarakArI kaoNrTe mUrtione japta karI levAnuM vicAryuM hatuM. eka ja pakSane badhI mUrti apAya nahIM. baMne pakSanI nIti judI hatI. zvetAMbara pakSa digaMbarone temanI mUrti ApavA taiyAra hato. potAnI mUrti rAkhavAnI temanI bhAvanA adhikRta hatI. digaMbaro to potAnA ja phALe badhuM jamA karavA mAMgatA hatA. sarakAre A tAla joIne potAno ide tRtIyam nirNaya jAhera karyo. baMne saMghanI pharIthI beThaka thaI. gAmanA bhagavAnuM, gAma bahAra koI zaheranA myujhiyamamAM cAlyA jAya te game nahIM, mATe bAMdhachoDa karavAnI digaMbarone pharaja paDI. jamInamAMthI prApta thayelI mUrtio to bIjI paNa che. Aje ApaNAM jinAlayamAM gabhArAnI bahAra be kAussagiyAjI birAjamAna che. te jamInamAMthI nIkaLyA che. bIjI vakhata, be bhavya pratimA maLI hatI. eka khaMDita hatI te visarjIta karI devAI. bIjI mUrti zrIcaMdraprabhasvAmI bhagavAnanI che te saMghanAM derAsare che. A pratimAjIne amadAvAdamAM ApI devAnI taiyArIo thaI cUkI hatI. paraMtu gAmamAM cArapAMca bhAgyavAnone sapanuM AvyuM ke "bhagavAnuM bahAra javA mAMgatA nathI' A sapanAne lIdhe bhagavAnane gAmamAM ja rAkhI lIdhA. A banyuM tenA paMdaramAM divase rAjagaDhImAMthI bIjA bhagavAnuM maLI AvyA. emAM digaMbaronI mUrti temane suparata karIne ApaNI mUrti ApaNe rAkhI lIdhI. e aDhAra mUrtio hatI. bIjA tabakke pa6 mUrtio nIkaLI te badhI Aje digaMbaronAM bhADAnA makAnamAM che. hajI paNa digaMbaro mUrtinI soMpaNI bAbate kevuM valaNa dAkhave che, te to AvanArA divaso para avalaMbe che. kAyadAnI dRSTie zvetAMbara AmnAyanI dareka mUrti temaNe ApaNane levA devI joIe. emanuM valaNa sahakArabharyuM nathI. zvetAMbara maMdiranA pUjArIjI e mUrtionI pUjA karavA gayA to emane digaMbaravidhithI ja pUjA karavAnuM kahevAmAM AvyuM. zvetAMbaravidhi pramANe pUjA karavAnI spaSTa nA bhaNI dIdhI. zvetAMbara pUjArI ane TrasTIo eka savAla para aTakI gayA : koNa kajIyo kare ? ame to najare joI AvyA. ApaNane nAnI ane sAdI mUrtio ApI devAnI temanI nema che. digaMbaroe potAnuM palluM bhAre karavA, temanA eka digaMbara bApajIne umatAmAM rahevA samajAvI lIdhA che. te Araesaesa ane bhAjapa sAthe gRhavAsathI saMkaLAyelA che. bAbarIdhvaMsa vakhate hathoDo jhIMkIne jelavAsa bhogavI AvyA che, dIkSApUrve. Aje te maMtrataMtradorAdhAgA dvArA arjana samAjane AvarjIta karI rahyA hoya ema saMbhave che, gAma mATe moTuM davAkhAnuM kholAvavAnA che, maLI AvelI mUrtio mATe gAma bahAra jamIna kharIdI che. tyAM navuM tIrthakSetra vikasAvavAnA che. gAma temanI sAthe che. hamaNAM teo vizvazAMti yajJa karAvI rahyA che. prabhumUrtino mahAmastakAbhiSeka karAvavAnA che. A sAdhujI sAthe dilhI, emapI, madrAsa, mahArASTranA temanA saMgho saMlagna thayA che. temanuM pracArataMtra ane saMkhyAbaLa temaNe kAme lagADyuM che. dUradUrathI loko Ave che. ApaNuM derAsara prAcIna che. navuM kAMI UbhuM karavAnuM nathI. pratimAo maLI jaze to te maMdiramAM birAjIta karavAnI che. digaMbarone to pahelethI ekaDo ghUMTavAno che. teo jAnanI bAjI lagAvIne macI paDyA che. gAma lokonI peDhIo rAjagaDhInI skUlamAM bhaNI che, teo jaina nathI chatAM rAjagaDhImAMthI nIkaLelA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanAM navAM maMdiranI vAte prabhAvita che. jANe digaMbaronA bhagavAna nIkaLyA ane digaMbaro tIrtha banAvI rahyA che tevuM ekataraphI vAtAvaraNa sarjAI gayuM che. ApaNe ApaNI mUrti mAMgIzuM tenA arthaghaTana rUpe te loko zo avaLo pracAra karaze te socI zakAtuM nathI. A jamAta bInabharosApAtra che te aMtarikSa, zikharajI jevAM tIrthonAM prakaraNothI pUravAra thaI gayuM che. A mUrtio ApaNane maLI jAya to sAruM che. maLI ja jaze tema mAnavuM game che. je nathI maLavAnuM te yAda Ave che : khodakAma daramyAna sarasvatI devI ane aMbAdevInI mUrti paNa nIkaLI che. Arasa pASANanI banelI. emAM sarasvatIjInI pratimA to adabhuta che. dhavalaraMgI Arasa sArI jAtano vAparyo che. mUrtinI mukhamudrA pramudita che. mUrtinAM gaLe jhUlI rahelA hAra kotaryA che. pagamAM jhAMjhara ane ghUMgharuM bane che. paganA aMgUThA karatA tarjanI lAMbI batAvI che. vastrasajajA manohara che. eka hAthamAM rahelI vINA nAjuka namaNI che. bIjA hAthamAM pothInAM pAnAM che. vIsanagaramAM moTA derAsare gabhArAnI DAbI tarapha vi. saM. 1522nA zilAlekhavALI sarasvatImUrti che. tenI para pratiSThAcArya zrI lakSmIsAgarasUrijI manuM nAma paNa che. rAMteja, surata vaDAcauTAmAM sarasvatInI benamUna pratimAo che. paraMtu ahIMnI pratimA alaukika che. mA sarasvatI-devIrUpe prakaTa thayA hoya, AcherAM smita sAthe bolatA hoya ne bolavAnI kSaNe ja paththaramAM parivartita thaI gayA hoya, tevA jIvaMta lAge che. baMne devInI mUrtinI sAthe aDhI kilonA sonAnA dAgInA ane nIlamanI vIMTI paNa nIkaLI che. digaMbaromAM A devI hotI nathI ane AbharaNapUjA to kadApi temaNe mAnya rAkhI nathI, mATe A be devIonI pratimAo ApaNane ja maLavAnI hatI. nizcita hatuM. digaMbaroe kahyuM ke 'A mUrti amArI ja che.' vivAda lAMbo na thAya mATe sarakAre nirNaya lIdho ke 'be devInuM maMdira gAmamAM juduM banAvavuM, kharce baMne saMghe karavo. devIonuM maMdira gAma saMbhALe.' Ama purAvA ApaNI tarapheNamAM hovA chatAM mUrti ApaNA hAthamAM AvI nathI zakI. dAgInA paMcAyate kabajAmAM rAkhyA che, sIlabaMda. maMdira purAtattva khAtAnuM che. mUrtio Aja lagI to hAthamAM soMpAI nathI, digaMbaro zuM karaze te kahI zakAtuM nathI. | umatAmAM A derAsara nIkaLyuM te koNe baMdhAvyuM haze tenA purAvA zodhavAmAM AvyA. eka kaDI maLI che. maMtrIzvara udayananA be putra. bAhaDa ane AMbaDa. AMbaDano putra kumarasiMha. teNe A maMdira ane mUrti banAvyA che. A gAmamAM maMdira banAvyuM to e TIMbAmAM kevI rIte dabAI gayuM ? A savAla para paNa zodhakhoLa cAlI che. I. sa. 1360 pUrve A gAmanI jAhojalAlI khUba hatI. AsapAsano IlAko samRddha hato. allAuddIna khIlajInA senApati maleka ThAkure A gAmane lUMTIne bALI nAMkhyuM hatuM. I. sa. 1360mAM A banAva banyo. pachI be vakhata A gAma vasyuM. baMne vakhata tenI para AkramaNa thayuM ane gAma ja AkheAkhuM bALI nAMkhavAmAM AvyuM. jamInamAM UMDuM khodatA Ajeya rAkhoDA nIkaLI Ave che. ATaluM ochuM hoya tema I. saM. 17ra6mAM marAThA saradAra kaMtAjI bAMDee A gAmane lUMTIne bALI nAMkhyuM hatuM. cAra vakhata baLI cUkelAM gAmane pAMcamo phaTako kudaratano vAgyo. I. sa. 1825mAM rUpeNa nadImAM bhayAnaka pUra AvyAM temAM A gAma tArAja thaI gayuM. rAjagaDhI mATe anumAna evuM che ke, muslima AkramaNo maMdirane Agano bhoga na banAve ane mUrtine hathoDAthI bhAMgI na nAMkhe tevA umadA AzayathI AjubAjunA vistAranI ghaNI mUrtio bhegI karavAmAM AvI haze. te badhI A maMdiranA aMdaranA cokamAM mUkI haze. te mUrtio tUTe nahIM mATe iMToDAnI pALI karI temAM mUrtio padharAvIne tenI para retInA Dhera pAtharyA haze. jayAMthI, jeTalI ane jevI mUrti AvI te samAvI lIdhI haze. TIMbo caNatI vakhate maMdiranAM zikhara toDIne tenA TukaDA maMdiranA ja khoLe pAtharI dIdhA haze. Aje maMdira TIMbAnI bahAra AvI cUkyuM che. ame A maMdirane madhyAhnanA samaye bharaujALe dhyAnathI joyuM. zilpakalA suMdara che. gUDhamaMDapa ane gabhAro baMne nAnA che. gabhArAmAM eka ja moTA bhagavAnuM haze tevuM lAge che. digaMbaronI UbhI mUrtio mAI na zake tevI nAnI devakulikAo che. temAM jhAMkharA UgI gayA che. mULanAyaka prabhunA pabAsaNa para taDako patharAyo hato. zikhara ane guMbaja jamInadosta thaI cUkyA che. devakulikAomAM kyAMka mArbala Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDanagaranI vAto vaparAyo che, kyAMka khAro paththara, maMdira tUTyuM che paraMtu temAM bhAMgatoDa karI che tevuM nathI dekhAtuM. sAcavIne maMdiranI zilAone nIce utArI mUkI che dekhAI Ave che. e kevI asahAyadazA haze ? e kevo ajaMpo haze ? e nirNaya lenArAonI lAgaNI keTalI badhI khaLabhaLI haze ? mUrtine dATI detAM hAtha dhrujayA ja haze ? anavadya saundarya dharAvatI pratimAono vijoga gAmathI jIravAyo nahIM hoya. jenI dhAstI haze te vidharmI AkramaNa AvyuM haze. gAma AganI lapeTamAM ane kaleAmamAM phasAyuM haze. e AkrAntAo mAramAra karatA bIje nIkaLI gayA haze. adhamUo ane lohIluhANa bhaktoe rAjagaDhI TIMbe AvIne tenI dhULa mAthe letAM prANa tyAgyA haze. amArA nAtha salAmata rahyA teno parama saMtoSa temaNe mAnyo haze. e bhaktivAraso Aje varasonAM vahANA bAda jAgI rahyo che. bhagavAnuM bahAra padhAryA che. have AkramaNano bhaya nathI. A gAmanA jUnA mANaso evuM mAnI rahyA che ke hajI ghaNA bhagavAna jamInamAM che. kALa jAgaze tema e bahAra Avaze. umatA nAnuM gAma che. nakazAmAM bahu jANItuM nathI. jainonAM gharo ghaNAM hovA chatAM khulluM ghara ekAdathI vadhu nathI. umatA saMgha ekale hAthe prabhurakSAnI naiyA haMkArI rahyo che. prabhukRpA kare, sau sArAM vAnAM thAya to bhayo bhayo. (vi. saM. 2060) caitra suda-8: vaDanagara savAranA vihAramAM utAvaLa nahotI. umatAthI vaDanagara cha ki.mI. thAya tema vIsanagaramAM jANavA maLyuM hatuM. ArAmathI nIkaLyA. hAIvethI aMdara vaLIne nAnA raste vaDanagara tarapha cAlavAnuM hatuM. paryuSaNAnAM divaso sAthe vaDanagara saMkaLAyeluM che. rAjA dhruvasenano juvAnajodha dIkaro marI gayo tenA zokane haLavo banAvavA kalpasUtranuM vAMcana gRhastha samakSa eTale ke zrAvakasabhA samakSa pahelI vAra karavAmAM AvyuM hatuM. e kalpasUtranuM vAMcana vIra saMvata 993mAM thayuM hatuM. e vAMcana karavAmAM AvyuM tyAre pratamAM joIne vaMcAyuM hatuM ke mukhapATha karavAmAM Avyo hato ? khabara nathI. pistAlIsa AgamamAM kevaLa Avazyaka sUtro ja gRhastho bhaNI zake che. bAkI koI AgamanA mULa zabdo gRhastho bhaNI zakatA nathI. A vaDanagaramAM gRhasthone kalpasUtra sAMbhaLavAno adhikAra maLyo. mULa zabdo kAne paDe teno lAbha nAnosUno nathI. e yugamAM saMvatsarInA divase bArasAsUtra vaMcAyuM haze, e pavitra Agamika akSaronA artho samajAyA nahIM hoya chatAM koIe kazI phariyAda karI nahIM hoya. sUtrakAra maharSinAM layabaddha sUtrono ekadhAro AlApa maMtrAlaronI jema beThI asara jamAve che. dArU pIne tabalAM vagADanArA jhAkira husaina, zaraNAI vagADanAra bismillAkhAM ke saMtUravAdana karanAra zivakumAra zarmAnI keseTsa Aje dhUma vecAya che. emano lAIva-zaoN jovo tene lahAvo mAnavAmAM Ave che. amadAvAdamAM pacIsa varasathI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 'saptaka yojAya che. bhAratIya saMgItano jalaso hoya che. khyAtanAma kalAkArone sAMbhaLavA bhIDa umaTe che. mane savAla e thAya che ke tabalAM, zaraNAI, saMtUra, vINA, baMsarI, vAyolina (belA), sitAra, meMDolIna jevAM vAdya sAMbhaLatA hoIe tyAre arthanI samaja kadI paDatI nathI. laya pakaDAya che ane mAthuM jhUmavA lAge che. A vAjIMtronI sAme, artha samajAto na hovAnI phariyAda nathI thatI. bArasAstrano artha samajAto nathI tema Aje bolAtuM thayuM che. zrIbhadrabAhu svAmIjI mahArAjAnI jIvanasAdhanAmAMthI nIpajelA e pavitra zabdo, dazAzrutaskaMdhanI aMtargata rahenArA e zabdo - vaDanagaranI bhUmi para jAhera udghoSa pAmyA. A alaukika sabhAgyano vAraso Azare 160 varasathI ajoDa rIte vaheto vaheto vartamAna samaya sudhI pahoMcyo che. dazAzrutaskaMdha para kevaLa eka cUrNi racAI che. kalpasUtra para to AThathI dasa saMskRta TIkAo lakhAI cUkI che. mahAbhAratamAM gItA samAviSTa che paraMtu mahAbhArata karatAM gItA vadhu pracAra pAmI. to dazAzrutaskaMdhamAM kalpasUtra samAviSTa che paraMtu dazAzruta karatAM kalpasUtra vadhAre prasiddha che. kalpasUtra sauthI vadhAre lakhAyuM paNa che. vaDanagaranI paMcabhiH divasaiH ane navabhiH karNaH apAyelI aitihAsika vAcanAe kalpasUtranA bhAva UMcakI lIdhA. Aje paryuSaNAmAM kalpasUtra ja na hoya to zuM majA Ave ? umatAthI vaDanagaranA raste jatAM AvA AvA vicAra AvatA hatA. vaDanagara samagrasaMghavyApI nirNayanI ghaDatarabhUmi che. e rAjA, eno indra mahotsava ane e zrI kAlikAcArya bhagavaMta. samayanI sonerI mosama haze. AnaMdapura, madanapura, camatkArapura, vRddhanagara ane vaDanagara. pAMca nAma ane eka zahera, lagabhaga doDha hajAra varasa jUno itihAsa, vallabhIpuranI samAMtare A nagarInuM zAsana cAlyuM haze. somasaubhAgyamAM ullekha che te mujaba vaDanagaramAM zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnanI jIvitasvAmI pratimA hatI. kuvalayamAlAmAM zrI udyotanasUrijI mahArAjAe AkAzavapranagaranuM varNana karyuM che te A ja vaDanagara che. ahIM 360 derAsara hatAM, 360 vAva hatI. 360 pagathiyAMvALI eka moTI vAva hatI. 25 pagathiyAno eka mALa gaNIe to e vAva sAta mALa UMDI haze. sAta mALanuM UMDANa levA pagathiyAnI, mALe mALe nIce utaratI sAta mALa sudhInI ghaNI laMbAI levI paDI haze. sAta mALe beThako haze. vAvanAM pANI para jhaLaMbatA jharUkhA haze. vAvanAM pANIne uparathI jonArA loko sAtamA mALa tarapha DokAtA haze, cakkara AvI jatA haze. to vAvanA sAtamA mALe pANImAM paga jhaboLIne upara jonArane AkAzano eka TukaDo kevo jhaLahaLa dekhAto haze ? vaDanagaramAM zrImaMtonI havelIo haze, rAjAnA moTA mahelo haze. bagIcA ane taLAva ane killo ane khAI haze. moTuM smazAna paNa haze. kalpasUtranI vAcanA vaDanagarane cirasthAyI yaza Ape che. ema lAge che ke A nagaramAM comAsuM karavuM joIe. kalpasUtra vAMcavuM joIe. e vinA vaDanagaranA te kALa ane te samayane juhArI zakAze nahIM. jo ke, sapanAM jovAya nahIM te yAda rAkhyuM che, eTaluM sAruM che. caitra suda-9 : kherAlu zatruMjayanI taLeTImAM gaIkAlano eka divasa rahevA maLyuM, parama AnaMda. cothA ArAnA prAraMbhe bharatarAjAe zatruMjayanI taLeTI pAse AnaMdapura vasAvyuM tevuM hIrasaubhAgyamAM lakhyuM che. A nagarI ayodhyAne AMbe che. dAdA RSabhadeva zatruMjaya para javA mATe A taLeTIno upayoga nahIM karatA hoya ? e to gheTInI pAgathI caDatA evI anuzruti che. ajitanAtha bhagavAnuM ane zAMtinAtha bhagavAn zatruMjaya para comAsuM karavA padhAryA te A taLeTIthI ? pAlItANAnI jaya taLeTIe A be prabhunAM pagalAnI derI che. zatruMjayanI sauthI jUnI taLeTI vaDanagara che. gAma bahAra kuMDa ane pagalAM che, girirAjanI dizAmAM. vaLA eTale vallabhIpura e paNa zatruMjayanI taLeTInuM gaurava pAme che. tyAMthI sUraja DUbavAnA samaye girirAja dIse che, evI janazruti che. jo ke vaDanagarathI girirAja to zuM, gAMdhInagara paNa nathI dekhAvAnuM. zatruMjaya to che, atizaya dUra. vaDanagarathI pAlItANAno 6 'rI'pAlaka saMgha nIkaLe to trIsa divasa avazya lAge, girirAja pahoMcatA. lagabhaga 300 ki.mI.nI dUrI che. vaDanagara girirAjanI taLeTImAM haze tyAre girirAjano phelAvo keTalo haze. vaDanagarathI zatruMjayanA 30 ki. mI. to AgaLanI dizAmAM thayA. pAchalI tarapha paNa 2m ki.mI. laMbAI haze. AjubAju taraphanI pahoLAI saheja vadhAre haze. 6O Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 14 ki.mI. gaNIe. pa00 ki.mI. lAMbo ane 60 ki.mI. pahoLo girirAja e jamAnAmAM kevo bhavya lAgato haze ? e vakhate hIMgaLAjano haDo kaMI jagyAe Avato haze ? prazno majAnA che. sAMje vaDanagaranI bhojaka zerImAM darzana karavA gayA. ApaNA mahotsavomAM saMgItanuM sAmrAjaya jamAvanArA 40thI vadhu bhojako eka zerImAM vasatA. hIrAbhAI ThAkura, gajAnana ThAkura, vinoda rAgI jevA zAstrIya saMgItanA maramI kalAkAro vaDanagara pAsethI maLyA che. bhojaka zerImAM derAsara-upAzraya che. bhojako ja vahIvaTa kare che. pUjAone sAta sUronA sathavAre gAnArA bhojako Aje mahatvanAM sthAne nathI rahyA. bhojaka zerImAM eka mAsIne pUchayuM to kahe : "e saMgItano jamAno to gayo. have badhA nokarIe lAgI gayA che.' hArmoniyamane badale ki-borDa para pUjAo vAgavA mAMDI tyArathI zAstrIya saMgItanI dazA besI gaI che. derAsaromAM Aje game tevA rAgamAM pUjAo gavAtI hoya che. philmI tarja chUTathI upayogamAM levAya che. gAvAvALA inazarTa karelA paeNnTa-buzazarTa paherIne beThA hoya che. vAjApeTIno mULa svara khovAI gayo che. hakIkatamAM to hArmoniyama paNa bhAratIya vAgha nathI. AkAzavANI para vAMsaLI, sitAranuM saMgIta vAge che tema hArmoniyama nathI vAgI zakatuM kema ke te bhAratIya nathI. Aje piyAno tarIke oLakhAtuM kiborDa AvyuM che tethI vAjApeTI yAda karavI paDe che. bAkI bhAratamAM to sura mATe taMburo ja vaparAto. bhojako pAse eno janmajAta vAraso hato. hIrAbhAI ThAkuranI pUjAomAM taMbUro khAsa raheto. emane DholadhamAkA phAvatA nahIM. e kahetA : saMgItamAM mIThAza hoya, mRdutA hoya, taralatA hoya, saMgItamAM ghoMghATa na hoya. - bhojaka zerInAM derAsare darzana karyA. bhojakonA vArasadAro dhaMdhe lAgI gayA che te joIne thoDo raMja thayo. komarziyala saMgItakAro vacce emano gaja nahIM vAge te samajI zakAya che. nijAnaMda mATe, kevaLa bhakti mATe saMgIta sAdhanA karanArA bhojakonuM nagara nokhuM che. cosaTha prakArI pUjAnI mULa dezIo A bhojako pAse hatI. zrI sakalacaMdrajI mahArAjAnI sattara bhedI pUjAnA zAstrazuddha rAgo A bhojakone sAcA arthamAM kaMTha-stha hatA. te badhA rItasaranA bhojaka hatA, anubhAvaka hatA. kalApIe kahyuM che tema : kalA che bhojayathI mIThI, bhoktA viNa kalA nahIM. ApaNe saMgItanA pArakhuM rahyA nathI. sAruM sAMbhaLavAno rasa rahyo nathI. pujAo vahevAra banI cUkI che, ApaNI mATe, pUjanomAM gIto to navA hoya che ja, maMtro paNa mAikamAM dhUmadhaDAkAnAM saMgIta sAthe bolAya che. sAruM, sAttvika sAMbhaLanArA rahyA na hoya tyAM kaLAnuM zuM thAya ? vaDanagaranI bhojaka zerInAM aneka ghare laTakatA tALAM ema kahI rahyA hatAM ke, saMgIta samajanArA rahyA nathI mATe saMgIta pIrasanArA maLatA nathI. tAnasenanA dIpakadAhane bUjhavanArI tAnArIrI vaDanagaranI hatI. meghamalhAranA varasAda bhIMjAtuM vaDanagara Aje gAyaba che. caitra suda-10: tAraMgA sTezana kherALunI sAMja nahIM bhUlAya. upAzrayanI agAsI parathI dUra dUra tAraMgA dekhAya che te DUbatA sUrajanI sAkhe jovA najara mAMDI. lAMbI rekhAmAM e pahADI patharAI che. enAM ArohaNa ADe be rAta ane eka divasanuM aMtara hatuM. DuMgarA dUrathI raLiyAmaNAM - A kahevata ghaDanAro jaDa AdamI haze. DuMgarA to haMmezA raLiyAmaNA hoya. nisarganI mahAzakti samA DuMgararAjAo dharatI para rAja karatA AvyA che. DuMgarAonI guphAo agaNita Azcarya ApatI hoya che. DuMgarAnAM zikhara, svataMtra adhyAya thAya tevA adUbhuta hoya che. Aja savAre sUraja ugI rahyo hato. tAraMgAnI sauthI pahelI TekarInI pAchaLathI sUrajanA lAla kiraNo upara uThatA hatA. A TekarI maoNrDana ArTanI jhalaka batAvatI hatI. TekarInuM nAnuM zRMga adala, moM phADIne UbhA rahelA gerIlA vAMdarAnA sAiDa paoNjha jevuM hatuM. vAMdarAnI haDapacI jADI ane lAMbI. hoTha cUla. moMphADa moTI, nAka cIbuM. kapALa DhaLatuM. AMkhanI jagyAe khADo. asalamAM to paththaro e rIte goThavAyA che ke tenI pAchaLathI ajavAsa pheMkAto hoya tyAre A dezyano AbhAsa thAya. lagabhaga eka ki. mI. sudhI A gerIlA jotA rahyA. tAraMgA sTezananI dharmazAlA mATe rasto vaLyo. te TekarInA paDakhethI nIkaLyA to vAnara gAyaba. paNa TekarI to ramaNIya ja dekhAya. dUrathI ke najIkathI, TekarI ne DuMgarA ekasarakhA ja Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 15 hoya. mANaso mATe evuM kharuM. dUrathI mahAnuM lAganArA AdamI najIkathI pAmara lAge. akasara evuM banatuM AvyuM che. ' are, lakhavAnI dhUnamAM vAta ADe phaMTAI gaI. kherALunI sAMja yAda AvI rahI che. agAsImAM huM Ubho chuM. AsamAnamAM pharapharatI lIlAzanAM jhUMDa nIkaLI AvyAM che. moTAM tIrthomAM, nAnAmoTAM gAmaDAomAM sAMja paDe, aMdhAruM DhaLavA lAge te samaye asaMkhya kabUtaro salAmatI zodhavA nIkaLI paDe che. lAITanA thAMbhalA para laTakatA tAra, maMdiranA zikharomAM zilpanA khAMcA, AvI jagyAo pasaMda karIne dhIme dhIme goThavAtA jAya. A rojanuM dezya hoya che. kherALanI agAsI parathI lIlI pAMkhonI vAdaLIo pasAra thaI rahI hatI. lAla cAMco jovI hatI, dekhAtI nahotI, popaTonA ToLeToLA khetaronI dizAmAMthI AvI rahyA hatA. dariyAnuM mojuM kAMThe pahoce te dekhAya paraMtu kyAMthI Ave che. tenI khabara na paDe tema A zukavRnda AvatuM hatuM te jovAtuM hatuM, kayAMthI phUTI nIkaLatuM hatuM teno khyAla Avato nahoto. ekadama tIravege e gharabhaNI dhasI jatA hatA. pAMkha phaphaDAve ne bIDI de, AgaLa tarI jAya. pharI pAMkha phaphaDAve. dasa, so, hajAra...gaNanA nahotI. kherALunI vacce traNa-cAra UMcAM vRkSo che. tyAM A ToLAM utarI paDatAM hatAM. vRkSanI uparanI DALo A popaTo dvArA dhrujatI hatI. DALe DALe ne pAMdaDe pAMdaDe emanAM Asana banI rahyAM hatAM. bagIcAnI lIlI bichAta para phUlo kharatA jAya, patharAtA jAya. na jagyA khUTe, na phUla. e rIte popaTo AvatA ja rahyA. huM to dasa miniTamAM nIce utarI gayo. zukadevano maLo aalita ubharAto rahyo. - atyAre tAraMgA sTezana para sAMja patharAI rahI che. khisakolInA ThamakArA sivAya bIjI koI halacala nathI. ekadama zAMta jagyA che. savAre kAna pAse madhamAkhI gaNagaNavA lAgI. mAthuM dhUNAvyuM. gaNagaNATa dUra na thayo. upara joyuM. madhamAkhI to makAnanI chata pAse hatI, taddana zAMti hovAne lIdhe eno avAja moTo lAgato hato tethI e kAna pAse baNabaNatI hoya tevo bhrama thayo hato. kAla savAre TIMbA thaIne tAraMgA hIla pahoMcavuM che. dhuDiyA dhakkAnA raste sarakAre bAvaLa vAvI dIdhA che. e rasto TUMko paDe, paNa nahIM javAya. thoDuM pharIne javuM paDaze. tAraMgAnI eka daMtakathA vaDanagara sAthe joDAI che. vaDanagaranuM mukhya derAsara zrI AdinAtha bhagavAnanuM che. bhoMyarAmAM zrI pArzvanAtha bhagavAna che. ema kahevAya che ke A bhoMyarAmAMthI eka rasto tAraMgA sudhI jato hato. vaDanagaranI bhUmi nAgara brAhmaNo mATe vakhaNAya che. itihAsanA lekhAjokhA karIne temAMthI coMkAvanAruM satya nIkaLI Ave che. durgAzaMkara zAstrIe vaiSNava dharmano saMkSipta itihAsa lakhyo che. te jaNAve che ke 'saM. 1546nI AsapAsa puSTimArga zuddhAdvaitasiddhAMtanA prarUpaka zrIvallabhAcArya gujarAtamAM AvyA, jaina dharmAnuyAyI moDha, khaDAyatA ane nAgara vANiyAo emanI asara taLe AvyA. nAgaro zaivAnuyAyI thayA, pachI puSTimArgI banyA. vaDanagaramAM nAgaroe derAsara baMdhAvelA, mUrtio bharAvelI. zilAlekhonI nAmAvali A hakIkatane sAcI sAbita kare che. abhijAta ane zAlIna gaNAtI nAgara jJAtine vaDanagare janama Apyo. e jJAti jaina hatI. Aje temanA koI vArasadAro jaina nathI rahyA. nAgaronuM jaina hovuM te bhUtakALanI vAta thaI gaI che. vaDanagare A parivartana joyuM che. ApaNe AkhI jJAtio ApaNA hAthamAMthI gumAvI dIdhI che. vallabhAcArya pracArataMtra dvArA jItyA haze. kabUla. ApaNe e jJAtine pAchI meLavI zakyA nathI te kamane kabUlavuM paDaze. sAcA hovA chatAM, sArA hovA chatAM ane nirdabha hovA chatAM ApaNI pAsethI kazuMka khUMcavAI gayuM hoya te sahana thatuM nathI. baMgAlamAM AvuM ja sarAka jAti sAthe thayuM che. emanA gotradeva tIrthakaro, emanA kulAcAramAM jainatvanA saMskAra. chatAM e loko dharmathI vikhUTA paDyA. emane dharma pamADavAnuM ekaMdara saheluM che. saMpanna prajA nathI e. nAgaro to UMcI prajA gaNAya. temane samajAve koNa ? pamADe koNa ? ApaNane emanI garaja nathI. emanA vagara dharma aTakI paDyo nathI. e jJAti dharma choDIne parivartana pAmI temAM koI Abha tUTI paDyA nathI. kasaka eTalI ja rahe che ke have e ApaNA nathI. emaNe A vaDanagarane jinamaMdiro ApyA ane e ja loko have jinamaMdirothI vegaLA thaI gayA. vaDanagarathI vidAya letI veLA manamAM A khaTako rahI jato hato. vaDanagaranuM taLAva ramaNIya che. vaDanagaranuM zilpabaddha toraNa bhAratanuM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAraMgAjI 17 jovA lAyaka sthAna gaNAya che. 1208mAM kumArapALa rAjAe vaDanagarane pharato killo baMdhAvyo hato. vaDanagaranA be mukhya moTAM jinAlayono jIrNoddhAra thaI cUkyo che. hAthIvALuM derAsara ane AdinAthanuM derAsara. jIrNoddhAranI takatI para be majAnA zloka che. zatrujayAdrestalahaTTikAyAM yadArSabhirvAsayati sma pUrvam / dviSanniva kSoNibhRtAM vinItAM yasmin tadAnandapuraM samasti / artha : indra vinItA nagarI vasAvI tema A gujarAtamAM bharata mahArAjAe zatruMjayanI taLeTImAM AnaMdapura nAmanuM zahera racyuM. (hIra saubhAgya 1. 26) dhaNakaNakaMcaNanikara AdijinesaravihAravimalayaraM / gaDhamaDhamandirapavaraM vaDanayaraM jayau vaDanayaraM // artha : vaDanagara moTuM zahera che. A zaheramAM dhana, dhAnya, sonuM DhagalAbaMdha che. A zaherane AdinAtha bhagavAnanA jinAlayane lIdhe ujajavaLatA maLI che. A zaheramAM gaDha ane mahela, moTA ane zreSTha che. A bIjo zloka vi. ma. 1547nI sAlamAM lakhAyelI (bArasAsUtranI) suvarNAkSarIya hastapratamAMthI maLyo che. mArI DAyarImAM trIjo paNa eka zloka che : vIrAt tri-nandAGkazaradyacIkarat tvaccaityapUte dhruvasenabhUpatau / yasmin mahe saMsadi kalpavAcanA-mAdyAM tamAnandapuraM na kaH stute // artha : vIraprabhunAM nirvANa pachI 993 varase dhruvasena rAjAe utsavapUrvaka prabhucaityanI chAyAmAM pahelI kalpasUtranI vAMcanA karAvI, te sthAna AnaMdapura che. A nagaranI stavanA koNa na kare ? | (vi. saM. 2060) caitra suda-11 : tAraMgA dhIme dhIme dharatInI UMcAI vadhatI cAlI. pAchaluM gAma na dekhAya. AgaluM gAma UMce dekhAya. tAraMgA sTezanathI tAraMgAhila javAnA traNa rastA che. pahelo rasto che dhuDiyA dhakko. e agharo paDe mATe kaeNnsala thayo. bIjo rasto che dhAraNamAtA-vALo. te bAjuthI janArA ochA che. e paNa kaeNnsala. trIjo rasto TIMbA gAma thaIne jAya. amAre e rastethI javAnuM hatuM. mAhola sumasAma ane zAMta. jaMgalI janAvarono bhaya hovAthI avarajavara nahivat che mATe sUmasAma. avarajavara nathI mATe ghoMghATa nathI tene lIdhe zAMta. ghUmato, vaLato, sApanI jema mAthuM UMcakato mAraga AgaLa sarakato hato. raoNDa para cAlavAnuM hatuM. khAsa zrama nahoto. be jagyAe sIdhuM caDhANa hatuM. tyAM zvAsa bharAI gayo. khINa UMDI ochI ne pahoLI khUba. rastAnI baMne tarapha jhAMkharAnuM rAja, totIMga zilAonI khetI thaI hoya tevo phAla hato paththarono. havA nahotI. vAraMvAra parasevo lUchavo paDato hato. upalI kore rasto lato jato hato. khUba AgaLa tAraMgAnA nAthano darabAra hato. pahoMcatA vAra lAge tema hatI. Arya khapUTAcArya ahIM AvyA hatA. rAjA veNIvatsarAjanuM A ilAkAmAM sAmrAjaya hatuM. teNe bauddhadharmathI prabhAvita thaIne A girirAja para, (hAthI mAtrane ApaNe gajarAja kahIe chIe tema tAraMgA jevAM tIrthone girirAja kahevAnI jarIka chUTa levI joIe ne.) bauddhadharmanI adhiSThAtrI tArAdevInuM maMdira bAMdhyuM hatuM. te ghaDI ane te dahADo. tArApura nAma paDI gayuM, tArAphara paNa thayuM. vaLI tArAgrAma, tArAgAMva A nAmo, tAraMgA nAma para aTakyAM. tArAvaranagara, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 tAraNagiri, tAraNagaDha jevAM nAmo to chogAmAM. Arya khapUTAcArye veNIvatsarAjane bodha ApI jaina banAvyo. teNe A girirAja para siddhAyikAnuM maMdira bAMdhyuM. tAraMgAjI mATe A sauthI pahelI kathA. sa nata unanI ga: tIrthe nI kathA to hajI have ghaDAvAnI hatI. rAjA kumArapALa ajamera para caDAI laI gayA tyAre paNa hajI kathA ghaDAI nahotI. emaNe A girirAjano camatkAra anubhavyo. bAra vakhata temano humalo niSphaLa gayelo. hatAzabhAve pAchA pharatA hatA. koI maMtrI dvArA tAraMgAnI gauravagAthA sAMbhaLI. ahIM yAtrA karI. pachIno humalo saphaLa nIvaDyo. rAjAne girirAja para zraddhA beThI. vikramanA teramA saikAmAM ajAtapUrva prAsAda emaNe baMdhAvyo. e prAsAda Ajeya Ubho che. enAM darzana karavA kAje AgaLa vadhatA hatA ame. e jamAnAmAM raoNDa nahoto. pAyavATa hatI. prAsAda bAMdhavAnA paththaro kyAMthI ane kevI rIte upara sudhI pahoMcyA haze, te savAlano javAba nathI maLavAno e nakkI karavA ja khINa tarapha AMkho maMDAtI rahI. A durgama pahADIne AMbavAno mahAprayatna goviMdajI zeThe karyo hato. vikramanA caudamA saikAmAM mleccha AkramaNe A maMdiranA mULanAyakano bhoga lIdho hato. rAjarSi kumArapALa dvArA taiyAra thayelI ane kalikAla sarvajJa zrI hemAcArya dvArA pratiSThA pAmelI pratimA khaMDita thaI tenA soeka varasa pachI IDaranA goviMdajI saMghavIe ArAsaNa AvIne maMtrasAdhanA dvArA aMbAdevIne pratyakSa karyA, AbanA vimalamaMtrInI jema ja, devIe pUchyuM to zeThe tAraMgAnA mULanAyaka mATe zilAnI yAcanA karI. devIe javAba Apyo : 'tamArA pitAjIe tamArI jema ja sAdhanA karIne mArI pAse zilA mAMgI hatI. tyAre ArAsaNanI khANamAM paththaro vacce A zilA hatI, paNa nAnI hatI. Aje e zilA moTI thaI gaI che. tame e zilA vAparIne tamArA pitAjInA ane tamArA potAnA manorathane ekI sAthe sAkAra karajo.' goviMdajInA pitAjInuM nAma vaccharAja zeTha. zubhadivase, devIe ApelA saMketane anusarIne jamIna khodavAmAM AvI. mahAzilA maLI AvI. ene bhAre prayatnapUrvaka bahAra lAvIne mUkI devAmAM AvI. Avo gaMjAvara pASANakhaMDa ArAsaNathI be-pAMca ghATa pasAra 20 karIne tAraMgAnA UMcA mukAme zI rIte pahoMcaze te prazna hato. zilAne majabUta rathamAM padharAvIne e zilA samakSa dhUpadIvo karIne goviMdajI zeThe devInA jApa kya. naivedya prasAda dharyo. ratha sAthe ghaNA baLada joDI prayANa AraMbhya. rathanI AgaLa saMkhyAbaMdha yuvAno tainAta hatA. rathane sIdhI dizAmAM tAraMgA tarapha hAMkavAmAM Avyo. mAragamAM nAnAmoTA paththaro AvatA te yuvAno ukheDIne haTAvI detA. khADA ke DhALa Ave tyAM yuvAno paththaro pAtharIne paiDAne sadhiyAro ApatA. tAraMgAnuM amAruM ArohaNa cAlu hatuM. bAjumAM laMbAIne phelAyelI khINanA DhALamAM, goviMdajI zeThanA rathamAM beselI mahAzilAno mAnasika saMgha AgaLa cAlato hato. bhAvanAnuM jagata taraboLa hatuM. vi. saM. 2060nI sAla para e bhUtakALa savAra thaI cUkyo hato. mahAzilAne sIdhA caDhANa para AgaLa vadhAravA be taraphathI phauja kAme lAgI hatI. baLada to hatA ja, yuvAnonA hAthamAM paNa kAthInAM jADAM doraDAM kheMcAtA hatAM. rathanAM paiDAM pAchA na vaLe te mATe paththaronA TekA mUkAtA hatA. ratha parathI zilA sarakI na paDe te mATe ene muzkeToTa bAMdhI dIdhI hatI. ratha, kIcUDATanA karkaza avAja sAthe AgaLa vadhato hato. iMca iMca para lohIpasIno eka thatA hatA. mAtra 75 ki.mI.no rasto che. cAlatA nIkaLIe to vadhAremAM vadhAre cha divasa lAge pahoMcatA. ratha ke gADuM to doDha-be divase pahoMcADI de. paNa A atulabalI zilA hatI. devatAo jANe parIkSA letA hatA. ghaNIvAra to ratha sAva aTakI jato. ne AgaLa vadhe, na pAchaLa jAya. himmata khUTI paDe tevo mAmalo banI jato. paganA joDAM kADhI nAMkhI, paMjAne jamIna sAthe casocasa bhIDI daIne bhayAnaka jussAthI doraDA kheMcAtAM. baLadanAM moDhe phINa vaLI jatAM. AdamInAM pAMsaLAM kheMcAI Ave tevo bhAra lAgato. hAthamAM ane pagamAM lAMbA cIrA paDI jatA. kammaranI naso taNAI jatI. goviMda zeTha ane emanA e javAMmarda sahayAtrIonAM aMtaramAM zraddhAnuM akhUTa baLa rahetuM. ratha AgaLa kheMcAI Avato. DhALa Ave tyAre ratha purapATa sarakato. baLadanA paga lathaDI paDe tevo vega umaTato rathamAM. te vakhate juvAniyAo rathanI pAchaLa lAMbI-jADI dora Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 tANIne UbhA rahetA, kheMcAtA rahetA. gADuM kyAreya tUTyuM nahIM. zilAmAM ghasarako paNa nA paDyo. aravallInI pahADIo vaccethI e ratha AgaLa ne AgaLa vadhato rahyo. mahinAo vItI gayA. saunI AzA jIvaMta hatI. hoMsale bulaMda the. rAjA kumArapALe baMdhAvelo koTa dUrathI dekhAyo. zarIramAM navo thanathanATa umerAyo. baLada paNa samajI gayA hoya tema, cholAyelI kAMdhanI baLatarA bhUlIne AgaLa dhasyA. emanA gaLe raNakatA ghUgharA sAMbhaLIne sAmethI navA juvAno doDI AvyA. thALI DaMko vAgyA. bUMgiyo gAyo. zaMkha phUMkAyo. siMhagarjanAo samo jayajayakAra thayo. sohAgaNa nArIonA kaMThe maMgalagIto guMjyAM. ghoDesavAroe salAmI ApI. akSatanAM vadhAmaNAM thayAM. moTo camatkAra thayo hoya tema mahAzilAe tIrthanAM saMkulamAM praveza karyo. 800 varasa prAcIna derAsaranAM prathama darzana raoNDa para, dUrathI karyA tyAre khuzIno sumAra nahoto. ane manojagata para mahAzilAnI padharAmaNIno parama saMtoSa chavAI rahyo hato. jANe goviMdajI zeTha ane ame ekI sAthe ja tyAM pahoMcyA. caitra suda-12 : tAraMgA pahADIonI vacce UbheluM derAsara pahelI najare UMcuM nathI lAgatuM. najIka pahoMcIne derAsaranAM pahelAM pagathiyethI zikhara tarapha juo to ja lAge ke ApaNe koI DuMgaranI taLeTImAM UbhA chIe. 140 phUTanI UMcAIe dhvajA laherAya che te joIne unmatta AnaMda anubhavyo. zikharanI UMcAI vadhe tema phelAvo paNa vadhAravo joIe. nahIM to zikhara tADa jevuM lAge. zikharanI jADAI vadhu che mATe ja tenI UMcAIno aMdAja nathI AvI zakato. upara suvarNakaLaza che te jamIna parathI jotAM nAno lAge che. bAkI enI paNa UMcAI to khAssI badhI che. kaLazanA mukAbale dhvajadaMDa nAno dekhAya che. zikharanAM mApe dhvajadaMDa barobara hoya to kaLaza vadhAre paDato moTo lAge che. bhUla kADhavAno prazna nathI. AMkhono anubhava Ama bole che. AjakAla atizaya calaNI banI gayelo 'bhavyAtibhavya' zabda ahIM sadehe avataryo che. zikhara, kaLaza ane dhvajadaMDa ekabIjA sAthe susaMgata ja haze. 22 najIka AvyA bAda derAsara bahArathI eTaluM badhuM manahara lAgatuM hatuM ke aMdara pravezavAnuM mana thatuM nahotuM. samuttuMga zRMga, vizALa gherAvo, AnaMdanimagna zilpapuruSo, nRtyavibhora devAMganAo, Toca sudhI jhINI kotaraNInI sera, virATa kada AMkho para chavAIne evo madamasta bhAra pAtharI rahyA hatA ke paga AgaLa vadhI ja zakatA nahotA. mana ane AMkha vacce saMgharSa cAlyo. paga vihArathI thAkelA hatA, temaNe manano pakSa lIdho. AMkhane AzvAsana ApavAmAM AvyuM ke 'Akho divasa hAthamAM che, badhuM nirAMte jovAnuM ja che. atyAre darzana karI levAnA che, basa.' AMkho, derAsaranI mohinImAMthI bahAra AvavA, derAsaranI aMdara javAnA dAdarA tarapha jhUkI. zUnya pAlanapurInA zabdo, asaMbaddha rIte yAda AvyA : AMkho jhUkI gaI che e zaraNAgati nathI saundaryanI hajUre praNayano viveka che' bhagavAna sAtheno praNaya amane aMdara laI gayo. aMdara pravezatA ja paga pharI thaMbhI gayA. pralaMba ane pracaMDa staMbho, solaMkIyugane sajIvana karI rahyA hatA. chatamAM bArIka nakazIkAma sAthe jhummara opatuM hatuM. paNa have prabhunAM ja darzana karavA hatA, pachI bIje najara TheravavI hatI. A jinAlayanA mULanAyaka goviMdajI zeThe ANelI mahAzilAmAMthI nirmANa pAmyA che. e mUrti adbhuta haze ja. thAMbhalA vacce thaIne raMgamaMDapamAM pahoMcI prabhunAM darzana karyA. mana jarA nirAza. bhagavAnanI mUrti to nAnI lAgatI hatI. tIrthadarzanamAM chapAyelo phoTo joyo che. bhagavAnanA caherAnI AjubAju pUjA mATenA sTaeNnDa karelA che te joIne phoTA dvArA ja mUrtinI bhavyatAno aMdAja bAMdhyo hato. raMgamaMDapamAMthI to prabhu nAnA lAgatA hatA. gabhArA tarapha AgaLa cAlyA. traNa-cAra kamAno mAthAM parathI pasAra thaI. gabhArAnAM uMbarethI prabhune joyA. hajI saMtoSa nA thayo. garbhagRhamAM praveza karyo. vAstuzAstramAM gabhArAne prAsAdakamala kahe che. prabhunI bhavyatA have AMkhe caDI. hajI bhagavAnanI najIka pahoMcyA. bhagavAnane jovA Doka UMcI karavI paDI. A dUrI paNa khaseDavI hatI. bhagavAna pAse pahoMcavAnI nAnakaDI sIDI caDIne prabhunA khoLA samakSa pahoMcyA. mArI hAITa cha phUTathI vadhu che. bhagavAnanA kaMTha pAse mAruM mAthuM mAMDa pahoMcatuM hatuM. bhagavAna kharekhara virATa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 24 hatA. bhagavAnanI chAtImAM zrIvatsa che te sonAnI moMghI dAbaDI jevuM moTuM lAge che. bhagavAnanAM nava aMge sonerI TIkAM che. prabhunA palAMThI vALatA paganI AgaLanI tarapha, ghUMTaNanI kore mANeka jaDelAM be TIkA che, suzobhana tarIke bhagavAnane dUdharaMgI lepa karAyo che. bhagavAna para Aja sudhI lepa nahoto. paraMtu goviMdajI zeThavALA pASANane 500 varasa thaI cUkyA che. agaNita arcanAonA ghasArA lAgavAthI e pASANanI zyAma naso ughaDI rahI hatI. te DhAMkavA lepa karyo che. derAsarajInuM pravezadvAra lagabhaga savAso phUTa dUra che chatAM tyAMthI ajavAsa, prabhusamakSa Avato hato. bhagavAnanI AMkhomAM anirvAcya AnaMda che. bhagavAna mitamudrAmAM che, mohaka lAge che. bhagavAnanA khabhA para jANe jagatano bhAra che. A khabhe nAnosUno bhAra hoya paNa zAno ? bhagavAnanA hAthano saMpuTa sAgarapAra karAvatA moTA tarApA jevo sohe che. chAMyaDo haMmezA zyAma raMgano ja hoya che, jo te sapheda raMgano hoya to A aMjali jotA je TADhaka vaLe che te chAMyaDA pAsethI maLe. bhagavAnanuM parikara atyaMta vistIrNa che. A mUrtinI nIce lekha che temAM lakhyuM che ke 'goviMde potAnI bhAryA, dIkarI tathA samasta parivAra sAthe - kalyANa prApti mATe pratiSThA karAvI.' pratiSThA karAvanArA sUribhagavaMtanuM nAma vAMcI zakAtuM nathI. somasaubhAgyakAvya anusAra zrIsomasuMdarasUrijI mahArAjAe navA pratimAjInI pratiSThA karAvI hatI. mahArAjA kumArapALa jevuM jinAlaya bAMdhI gayA che tevuM to Aje koI bAMdhI zakaze nahIM. A jinAlayamAM mULanAyakanI mUrti bharAvavAno ane birAjamAna karavAno lAbha lenArA goviMdajI zeTha, kharA nasIbadAra kahevAya. caitra suda-13 : tAraMgA kAla bapore cAra vAge ame bhItarI AlamamAM jaI AvyA. thoDA varasa pahelA bhUkaMpa thayo tyAre gujarAtamAM pAyamAlI sarjAI hatI. tAraMgAjInI dharmazALAne paNa enA dhakkAthI nukazAna thayuM hatuM. paraMtu A derAsara aDIkhama rahyuM. A jinAlayano pAyo keTalo UMDo haze tenI khabara nathI. pAyo, vAstumAtrane TakAu banAve che. A rIte pIlara paNa vAstu mATe mahatvanA che. UMcI imArato keTakeTalA TekAo ane sAMdhaNo dvArA Take che te tajajJo ja jANe. tAraMgA jinAlayanI UMcAI mulkamazahUra che. zikhara ane sAmaraNanI bevaDI UMcAInA AdhArastaMbho to bahAra UbhA che. A zilpavAstune UMce caDAvIne tathArUpe TakAvI rAkhatAM avalaMbano aMtarnihita che. amAre te jovA javAnuM hatuM. sAthe cAra mANaso peDhI taraphathI AvyA hatA.. gabhArAnA daravAjAnI jamaNI tarapha tALuM vAseluM bAraNuM hatuM. te kholavAmAM AvyuM. jhUkIne aMdara pravezyA. aMdhArA jevI jhAMkhapa hatI. AMkho TevAI. samajAyuM. gabhArAne pradakSiNA ApavA mATenI goLAkAra galImAM ame UbhA hatA. meDI caDavAnI hatI. jUnI Dhabano lAkaDiyo dAdaro caDyA. pUjArIjI TaoNrca laIne AgaLa cAlatA hatA. upara aMdhAruM lAgatuM ja hatuM. AgaLa ajavALA jevuM lAgyuM te bAju cAlyA. pagane Thesa na vAge tenuM dhyAna rAkhavAnuM hatuM. acAnaka ame navA ja vistAramAM AvI gayA hoIe tevuM lAgyuM. derAsaranAM zikharanI AgaLa sAmaraNa hoya che tenI bhItaramAM ame hatA. derAsarajIno raMgamaMDapa amArAthI be mALa nIce hato. amArI samakSa UMce sameTAI rahela goLArdha bAMdhaNI hatI. paththaronA TekA eka para eka jaDyA hatA. e dezya AMkho mATe sugama hatuM. zabdo dvArA e dezyane ghATa Apavo muzkela. kUvo uparathI pahoLo hoya, nIcethI eno vyAsa ghaTato jAya. AvA kUvAmAM paththaranI ATha pagathAra racavAmAM Ave. kuvAnA taLiye eka paththara. enI para jarA lAMbo bIjo paththara. enI para jarA lAMbo trIjo paththara. AvA agiyAra ke bAra paththaro sIdhA goThavIne kUvAnA kAMThe chelluM pagathiyuM lIdhuM hoya. vaLI, AvI kula maLIne ATha pagathAra banI hoya. ATheyanuM paheluM pagathiyuM eka bIjAnI sAme hoya. pachI enI hAra ATha dizAmAM upara caDe, pachI zuM thAya ? A kUvo, je uparathI pahoLo che ane nIcethI bArIka che tene taddana UMdho karI devAmAM Ave. ApaNA paga pAse je pahoLAI hatI te ApaNA mAthAnI upara jhaLuMbhe. ane e pahoLAIthI upalI mera kuvAnI pahoLAI TaMkAtI jAya. pelAM pagathiyAM je nIce tarapha utaratAM hatAM te pagathiyAM na rahetA mAtra thara banIne upara caDatA jAya. kUvAmAM ATha pagathAro taLiye bhegI thatI hatI te have uparanI Toca para bhegI thAya. tAraMgAjInAM jinAlayanA bhItarI bhAgamAM ame AvuM Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 26 akalpanIya bAMdhakAma joyuM. zilpIe A kAma bhale karI batAvyuM. paraMtu A kAma mATe eka ja zabda vaparAya : asaMbhava. jinAlayanA raMgamaMDapanI uparano vizALa guMbaja ame caDyA. tenI para caDavA traNa khAMcA che. ame caDyA. cotarA jevI phelAyelI jagyA para paga maMDAtA gayA. vacce nAno guMbaja hato. tenI para paththarano kaLaza hato. najarabaMdhI to upara tarapha thaI cUkI hatI. e ATha paththarahAro lAkaDAnA Teke joDAI hatI. vakhAramAM khaDakAyA hoya te rIte lAkaDAM moTI saMkhyAmAM hatAM, cheka upara paththaranA navamA thare lAkaDAnI cokaDI hatI. lAkaDAne paththaramAM khUMpavI dIdhA hatA. e cokaDInI upara ADI cokaDI hatI, paththarahAranA dasamA thare. enI upara agiyAramAM thare pAchI sIdhI cokaDI hatI lAkaDAnI. AThe hAra pUrI thatI hatI tyAM paththaramAM khAMcA pADIne emAM lAkaDAo, jALI banAvIne kholavAmAM Avyo hatA. jALI banAvIne eTale koI DijhAIna banAvIne nahIM. e chellA paththaronA ATha moDhAM eka bIjAnI sAme paDatAM hatAM. e badhAne subaddha karavA lAkaDAonuM joDANa racavAmAM AvyuM hatuM. Ane lIdhe paththaronAM vajananuM vikendrIkaraNa thaI jatuM hatuM. vaLI pahelA tharathI agiyAramAM thara sudhI upara jatI paththarahAra upara vadhe tema ekabIjA vaccenuM aMtara ghaTatuM jatuM hatuM. pahelo paththara to A mALanI jamInanA Teke hato. bIjo paththara e pahelA paththaranA Teke saheja AgaLa hato, pagathiyAnI jema. have A rIte cothA ke pAMcamAM paththare AvyA eTale navI muzkelI Ave. pahelA paththara karatA cotho paththara to khAsso badho AgaLa vadhI gayo hoya, A UMdhAM pagathiyAnuM gaNita che. sAdhAraNa pagathiyAmAM nIce sauthI moTuM pagathiyuM hoya. pachInuM pagathiyuM nAnuM. pAMcamAM pagathiyAnI nIce cArathI mAMDIne eka sudhInAM pagathiyAM pUrepUrA AvI jatA hoya. baeNlaeNnsa na tUTe. UMdhA pagathiyAmAM to vastuta: bIjAM ja pagathiye samatulAno prazna sarjAya. ApaNo pAMcamo thara ke ApaNo pAMcamo paththara pahelA paththarathI ghaNo ja AgaLa AvI gayo hoya. teno jhoka jamIna tarapha bane to thara upara na caDI zake. paththarane nIce gabaDato aTakAvavA lAkaDAnI zreNio racavAmAM AvI. kadAca, bAMdhakAma A rIte thatuM haze : pahelAM tharanA ATha paththaronI pATa bhIMta sarasI goThavAI jAya. upara caDatI ane DhaLatI dizAe hajI dasa thara karavAnA che te lakSa rAkhIne A ATha pATo UbhI patharAya. tenI para lAkaDAM mUkAya. be paththara vacce setunI jema lAkaDuM joDAya. paththaramAM polANa pADIne temAM e lAkaDuM custa rIte goThavAya. pahelA tharanA ATha paththaro ekabIjAthI dura cakravyuhamAM hoya. e darekanI vacce lAkaDAnI AkhI goLa phrema jaDAI gaI hoya. have paththarono bIjo thara AThe jagyAe eka sAthe upara caDe. A paththaromAM, nIceno pahelo paththara jayAM pUro thato hoya tenAthI thoDoka AgaLa tarapha addhara jhoka mUkavAno hoya. karavAnuM zuM ? pahelA paththaramAM khAMcA pADIne je lAkaDAM goThavyA che te ja lAkaDAnI khAca A paththarane maLe te jarUrI che. ema samajo ke pahelA paththaranI laMbAI daza phUTanI che. pahoLAI aDhI phUTanI. A paththaranI laMbAI para trIjA phaTe khAMco paDyo hoya lAkaDA mATeno. to bIjA tharanA paththarano khAMco cothA phUTe paDe. eka phUTa AgaLa jAya. pahelA paththaranA trIjA phUTe ane bIjA paththaranA cothA phUTe khAMco paDyo hoya. barobara temAM lAkaDAnAM dabANathI joDANa racAya. emAM pUraNa bharavAmAM Ave. e paththaranI pAchaLa bhIMtanI tarapha vadhAre vajana mUkavA paththaronA TukaDA mUkIne tene, te bIjA tharanA paththarane UMco rAkhavAmAM Ave. pAchaLa paththara goThavyA che tene eka bIjAnAM vajanathI dabAvI rAkhavA mATe AkhA bIjA tharanA AThe AThe paththaronI AsapAsa lAkaDAnA TekA ane tenI ja bhIMsa apAya. Ama eka eka thare ATha paththara ATha taraphathI upara caDe. tenA goLAkAra TekA rUpe lAkaDAnI lAMbI phrema, e dareka tharanI pachIte, te te paththarane UMco rAkhavAnuM vajana ApavA paththaracUno karAya tyAM bIjI lAkaDAnI zreNi. e zreNinI pAchaLa paNa A ja uddeza jALavavA trIjI lAkaDAzreNi. A vAMcavAmAM thoDuM agharuM che. lakhavAmAM vadhAre agharuM che ane prekTikalI kAma karavAmAM to atizaya kaThina che. muddAnI vAta e thaI ke paththaronI hArane TakAvI rAkhavA lAkaDAno bharapUra upayoga thayo che. bAMdhakAma karatI vakhate paththara ane lAkaDAnAM AyuSyanI sarakhAmaNI karAI ja haze. paththaranA mukAbale lAkaDuM ochuM Take. sAcI vAta. lAkaDAnA mukAbale paththaranuM vajana khUba ja vadhAre hoya. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 upalA mALe vajana vadhe to derAsaranI bhIMtomAM tirADo paDe, pAyo paNa DhIlo thAya. mATe paththara ane lAkaDAnI ja jugalabaMdI karavAnI hatI. paththara sAthe mukAbalo kare tevuM lAkaDuM hoya to ja kAma cAle. paramArhat tarIke oLakhAtA rAjA kumArapALe khAsa 'kegara'nA lAkaDAnI pasaMdagI karI. A lAkaDuM saDatuM nathI, baTakatuM nathI. emAM jIvAto paDatI nathI. Aga lAge to A lAkaDuM baLatuM nathI. AgamAM to A lAkaDAmAMthI pANI jhare che. A lAkaDA pAsethI rAjA kumArapALe paththaranuM kAma lIdhuM che. paththarone TakAvI ane aTakAvI rAkhavA lAkaDAM vaparAyA che jinAlayamAM. upalA mALanA saMvaraNAnI nIce jema lAkaDuM vaparAyuM che tema zikharanI bhIMtone, aMdaranAM polANamAM Amane sAmane Teko daI majabUtI ApavA A ja lAkaDAM vaparAyAM che. vajanane vaheMcI devAno mALakhAkIya siddhAMta lAkaDAM dvArA barobara sAcavavAmAM Avyo che. ame to kevaLa lAkaDAM jovA mATe gayelAM. badhA A lAkaDAM jovA ja jAya che. A lAkaDAne kASThano vajanadAra mobho rAjA kumArapALe Apyo. adbhuta. hajI to zikharanI vAta karavI che. Aje ahIM aTakavuM paDaze. kegaranuM kASTha zikharamAM cokaThAM rUpe upara ne upara sudhI goThavAtuM gayuM che. A kASThane hAthethI aDIne jovuM hatuM. e moko maLyo. enI para hAtha mUkyo. Arasa jevuM lIsuM ane kaThaNa. paththara jevuM vajana nahIM hoya. kALanA ghasArA sAthe temAM lAMbA lAMbA aneka khAMcA paDyA che. hajI sudhI Aga lAgI nathI. A kASTho AgamAM cUve che teno anubhava hajI jinAlayanA bhItarI bhAge lIdho nathI. sAruM ja che. AganAM pArakhAM karavAnI jarUra paNa nathI. rAjA kumArapALe potAnI najara sAme parIkSA levaDAvI ja haze. maMdiranAM bAMdhakAma vakhate, bahAra cogAnamAM ja vidhi thayo haze e jovAno. tyAre zrI hemAcArya paNa pAse ja UbhA haze ne ? (vi. saM. 2060) 4 tAraMgAjInI traNa TUMka caitra suda-13 : tAraMgA koTizilA, vAsudevanI zaktiparIkSA karanArI zilA. koTizilA, karoDo mahAtmAone paramapada bhaNI vidAya ApanArI maMgala zilA. koTizilA, zikharano mobho vadhAranArI mahAzilA. tAraMgAjInI traNa TUMka che, temAM eka A koTizilA che. sAMje enI TekarI caDavAnuM zarU karyuM. samasamatuM ekAnta hatuM. sIdhuM caDavAnuM hovAthI zvAsa UMDo levAto, teno eMjInavaoNisa gaLAmAMthI pheMkAto hato. sUraja stabdhabhAve A giribhUmine ajavALI rahyo hato. lADusaranAM taLAva pAsethI AchA lAlaraMganI pharasavALI pAyavATa taLeTI sudhI AvatI hatI. pachI DAbI tarapha vaLIne upara javAno AraMbha. vacce dhAbAM jevA be visAmA AvyA. thoDAM pagathiyAM, thoDo kAco rasto. vaLAMka ane caDa. nIce ajitanAtha dAdAnuM derAsara benamUna dIsatuM hatuM. pagathiyAM upara tarapha laI jatAM hatAM. ekAeka UMcA paththarono Dhagalo Avyo. ekabIjAne aDhelIne mastIthI beselA mahApaththaronI nIcethI pagathiyAM jatAM hatAM. aTakIne UMce joyuM. bAramAsI havAnI jhApaTa lAgavAthI zilAo ghasAIne lIsI thaI gaI hatI. jAtajAtanA AkAro emAM UpasI AvyA hatA. vIsa pacIsa hAthanA paththaro arasaparasa mAthuM TekavIne beThA hatA. paththaranAM taLiye nAnakaDA paththaro hatA. moTA paththaro vAMkA vaLyA hoya tenI nIce nAnA paththaro phITIMga jALavavA besI gayA hoya tevo dekhAva hato. ekabIjA para ladAI rahelA virATa pASANono gaMjAvara khaDakalo, TekarInI Toca para kevI rIte AvI gayo haze ? parvato para Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 mATIonI vacce paththaro hoya che tevuM joyuM che. Aje UMdhuM joyuM. paththaronI vacce thoDI thoDI mATI. varasAdamAM mATI bhIMjAya ne polI thAya, paththaro dabAya ne sarakI paDe, evuM ahIM nahIM bane. paththaro sajjaDa rIte AsapAsamAM saMpI gayA che. mATIno gaja vAgato nathI. pUnAbaoNmbe raeNlve lAIna, khaMDALA ane lonAvalAnA ghATa pasAra kare che tyAre bogadAM Ave che rastAmAM, rasto pahADanI aMdara ghUsI jAya. tAraMgAnI TekarI para A vaoNkIMga bogaduM AvyuM hatuM. pagathiyAM sAthe paththaronI nIce peThA. banne bAju totiMga mahAzilAo. uparathI e chatra banI rahI hatI. mAthAnI upara, Doka taNAya te rIte joyuM. lagabhaga 80thI 100 hAtha sudhI paththaro khaDakAyA hatA. paththaronI nIce dabAIne marI javAya che e vAta khoTI sAbita thaI rahI hatI. A paththaronI nIce ame salAmata hatA. A DuMgara najIkathI raLiyAmaNo hato. pagathiyAM paNa pAchA vaLatA, ghUmatA hatA. paththaronI vacce bakhola hatI, emAM sUkko kAdava, pAMdaDA, kacaro. nirbhaya rIte paththaronI vaccethI ame pasAra thatA hatA. UbhI tirADamAM gherAtuM aMdhAruM. polANomAMthI sarIne Avato ujAsa. pariyAM gharamAM pANIno chAMTo paNa na dekhAya. be-aDhI phUTa pahoLAM pagathiyAnI hAra, vaLa khAtA ajagara jevI lAge. havA nahotI AvI zakatI. ThaMDaka naisargika hatI. UMcA mANasanuM mAthuM aphaLAI bese. baTukajI to jANe dekhAya ja nahIM. hAthInA paga pAse beseluM sasaluM kevuM dekhAya ? ame evA vAmana lAgatA hatA. vizvanA bahetarIna pASANakhaMDonA khoLethI ame bahAra nIkaLyA. have AsamAna sAme AvIne UbhuM hatuM. vAyaro made caDyo hato. derImAM caumukhajInAM darzana karyA. derInAM zikhare ghaMTaDI raNakI rahI hatI. koTizilAe AvIne mokSe janArA mahAn AtmAomAM ApaNo naMbara nathI lAgavAno mATe DAhyA thaIne nIce UtaravAnuM hatuM. AtmA mAnato nahoto. basa, UbhA rahIne A jagyA joI. mAnavakRta sAjasajjA koI nahotI. AkAza ane zikharanA saMgame ahIM tIrthAvatAra sarajI dIdho hato. paMkhIono kalakalanAda Thera Thera paDaghAto hato. vAdaLavihoNuM AkAza bhUruM ane jIvaMta lAgatuM hatuM. A AkAzanI nIce moTAmAM moTA pahADo AvI jAya. eNe tAraMgAne chAMyo dharyo hato. lAkaDAnI paTTIvALA saLiyAnI raeNlIMga pAsethI UMDI khINa dekhAtI hatI. A rastethI paNa 30 ArohaNa thaI zake. AvaDavuM joIe. koTizilAnI TekarI para evo koI paththara pUjA mATe judo rAkhyo nathI. traNa judI judI derI che. eka zvetAMbaranI, be digaMbaranI. eka digaMbaranI derI thoDI UMce che. raeNlIMga vaccethI sAMkaDo rasto che. TAilsa jaDI rAkhI che. tenI pAchaLathI sIdho jhUkato prapAta dekhAya. bIjI digaMbaranI derI mATeno rasto jarA nIce che. paththaro vaccethI ja pagathiyAM UtaratAM DAbI tarapha vaLavAnuM. vizALa chatanI nIcethI jhUkIne cAlyA javAnuM. e chata eTale bhayAnaka hade moTA dekhAI rahelA paththarano nIcalo hisso. e pasAra karo. pagathiyAM Ave. saMkocAIne upara caDo, paththaro vaccethI. derI dekhAya. A digaMbara derImAM siddhacakrano paTa che temAM pratiSThAcArya tarIke koI tapAgacchIya AcAryanuM nAma che. derInI samIpamAM pALI sIdhI cAlI jAya che. pALInA chevADe khAMco Ave tyAM pahADa tarapha UtaravAnA be-traNa dAdarA che. pahADanI asala DhoLAvavALI caTTAna tyAM Ave. saMbhALIne AgaLa vadho to DAbe hAthe paththariyo cotaro che. svayaMbhU nirmANa che. divALInA divase ahIMthI AkhA vistAramAM dekhAya te rIte hutAzana karavAmAM Ave che. A cotarAno pASANa keTalo UMco che te jovA pAchaLanI tirADa joI. Azare sattara ke aDhAra phUTa UMDI hatI. AjubAju AvA ja jabbara pahADaputro UbhA hatA. A sthAnethI haTavAnuM mana ja na thAya. caitra suda-14 : tAraMgA siddhazilA. cauda rAjalokanA chevADe harahaMmeza mATeno paramAtmabhAva saMvedavAnuM sthAna. tAraMgAnI bIjI TUMka tarapha javAnA mAragaDe e borDa mAryuM che. siddhazilA tarapha javAno rasto. keTaluM badhuM najIka hatuM paramapada ? hAthaveMtamAM ja jANe. ATaluM amathuM caDI gayA eTale saMsArabhramaNa pUruM. manamAM sukhada kalpanAo cAlatI rahI. Aje yAtriko ghaNA hatA. ghoMghATa ghaNo thato hato. sAthe rasto batAvavA AvelA kAkAjIne meM pUchyuM : 'ApaNe jogiyAnI guphA jaIzuM ? ekAda sekaMDa vicArIne kAkAjIe hA pADI. amAro rasto badhAnI sAthe ja hato. yAtrALuo, paryaTakanI jema dhamAla karatAM upara jaI rahyA hatA. siddhazilAnI TekarI para pagathiyAM nathI. cAlavAnA raste jhINI mATI bichAvelI che. paga duHkhI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jAya tevA thara che mATInA. caDavAnuM agharuM nathI. dAdarA na hovAthI sIdhesIdhuM caDavAnuM pagane koThe paDe temAM ja phAyado. Akhare eka jagyAe kAkAjIe keDI batAvI, badhA jaI rahyA hatA tenAthI taddana judI dizAmAM ame cAlyA. pAchaLathI be-traNa jaNA sAthe AvavA nIkaLyA. emane ema ke A ja mULa rasto haze. emane pAchA ravAnA karyA. kAkAjIe hAthamAM lAThI rAkhI hatI. taLapadI bolImAM e satata bolatA hatA. emane kAne saMbhaLAtuM nahotuM mATe bolI bolIne potAnuM astitva e pUravAra karI rAjI thatA haze. paththaranI pALa UtaravAnI hatI. kAkAjI pahelA UtaryA. AgaLa to rasto ja dekhAto nahoto. emanI pAchaLa cAlatA javAnuM. meM moTA avAje pUchyuM : "ahIM vAgha rahe che ?" emaNe mArI sAme joyuM. hasyA vagara bolyo : 'ApaNane kAMya no kare. A bhAThAM badhA inA ja che..." emaNe lAThI cIMdhIne traNa cAra paththaranI moTI bakholo batAvI. nirjana vana hatuM. kAramuM jaMgala vartAtuM hatuM. mAraga avAvaru hato. mANasanA vaparAza vinAno vagaDo hato. sUkAM pAMdaDAM paga nIce khakhaDatAM hatAM. meM kAkAjIne kahyuM : "e vAdha hamaNA bahAra nIkaLaze to ?' kAkAjI tarApa mAravAnI adAmAM bolI paDyA : 'i Ave to ene mArI nAMkhuM...' sittera varasanuM kAkAnuM zarIra hatuM. ghero kALo vAna. eka AMkhe jhAMkhapa vaLI gaI hatI. sukalakaDI deha hato. emano jusso bhArI hato. e pahADane bhAThuM kahetA hatA. sAcavIne cAlavAnuM che evI sUcanA karavA mATe emanA zabdo hatA : 'jADuM cAlajo' ane "jADuM Utarajo.' pAchaLa rahI gayelo rasto oLakhAto nahoto. AgaLano rasto ukelAto nahoto. e kAkAjI kahetA hatA...' i mAya beTho beTho joto haze, garamImAM bA'2 no nIkaLe, varasAda hoya tA'ra bA'ra beTho re. ApaNe nIkaLI paDIe to AMkho kADhIne jue. kAMI kare nA...sAthe kUtaro na joe. tarAne e mArI nAMkhe. ApaNe vacce AyA to ApaNI para paMjo pADI de...' vAghane jovAnI icchA to thaI, vImo hato. kAkAjI ane huM ema be ja jaNA hatA. kAkAjI to jANe bagIcAmAM TahelatA hatA. DhALa UtarIne thoDo caDAva pasAra karyo. pharIvAra jaTAjUTa zilAonuM UMcuM jhuMDa AvyuM. kAkAjI vAMkA vaLIne paththaragaDhamAM ghUsyA. pAchaLa huM. kAkAjI aMdara UtaravAnuM hatuM tyAM UbhA rahyA. jamIna para lAThI pachADI. jora jorathI haTa haTa evA avAja karyA. pharIthI lAThI pachADI paththara kUdI gayA. aMdara lAThI pachADIne haTa haTa karatA e AgaLa cAlyA. emanI pAchaLa huM. bheMkAra ekAntamAM taddana guphA jevA paththaronA gherAvAnI vacce ame cAlatA hatA. kAkAjI babaDyA. "A jagA vAghanI che. tame UbhA cho tyAM I bese che. ApaNe AyA eTale e bahAra gayo. A pAchalA raste. ApaNe jasuM tyAre I pAcho Ai jase. A guphA che, jogiyA guphA.' mArA kAnamAM paDaghA paDyA : 'jogiyA guphA.' ame vAghanI boDamAM hatA. paththaro eka bIjAno Azaro laIne UMcI meDI racI rahyA hatA. emanA taLabhAgamAM cAra prabhumUrtino paTa hato. sAdhAraNa oTalA para prabhujI birAjatA hatA. prabhunI sAme kAcI jamIna para yajJavedI hatI. emAM kaDIvALo cIpiyo rAkha-soto khUpavIne Ubho rAkhelo hato. eka khaMjara paNa mUTha bahAra rahe te rIte dabAvI rAkhyuM hatuM. A aghora saMpradAyanuM thAnaka hatuM. dara amAse ahIM AhalekanI dhUna macAvavA jogI bAvA Ave. vAgha bAjumAM besIne emanI mastI joyA kare. dIvA agarabattI thAya. prasAda caDe. ApaNA bhagavAnanI mUrti samakSa A vidhi thAya. koI devIdevatA ke cUDalA ke trizUla nahotA. bhagavAnanA oTalA nIce bhoMyaruM che te koI dUranA agama sthAne nIkaLe che tevI kahetI che. e to ThIka. sAcuM ane khoTuM zuM te parakhavuM paDe. A jagyAe vAgha vasato hato te satya, gabharAvI mUke tevuM hatuM. huM prabhunI samakSa caityavaMdana karato hato te jagyA para ja vAgha zarIra laMbAvIne paDyo raheto haze. hamaNAM traNa cAra miniTa pahelAM ja amArA avAjathI e cAlIne bahAra gayo haze. amArI gaMdhane pArakhIne te amArA javAnI rAha joto A boDanI koI bakholamAM beTho haze. enA DoLA amArI para maMDAyelA haze. najara dhIme dhIme cotarapha pharatI hatI. mArI DAbI tarapha eka ja mANasa pasAra thaI zake tevo khAMco hato. te pUro thAya tyAM ADo paththara paDelo hato. mArA jamaNA hAthe jogaMdaranI beThaka jevuM hatuM. upara paththaronAM polANamAMthI AkAzanA TukaDA dekhAtA hatA. sauthI UMce rahelA paththaranI nIce betraNa paththaroe ADo ghero banAvyo hato. te paththarono Teko banIne nAnI moTI zilAo nIce sudhI baMdha besatI goThavAI hatI. varasAdI pANInA relAo UtaratA AvIne sukAI gayA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 hoya tevA ogharALAvALI eka gaMjAvara paththarazilAtaLuM, beThaka jevo ja eka paththara hato. enI para mATInA thara hatA. cokkasa, varasAda paDato hoya tyAre besavA mATenI A jagyA. bIje badhe agama polANa ane aMdhAriyA khAMcA hatA. pasIno chUTI jAya tevo bhayAnaka mAhola hato. kudaratanuM A rUdraramya svarUpa hatuM. bolIne zAMtimAM khalela pADavAnuM game nahIM. huM jApa karato hato. kAkAjI kaMTALyA ke pachI gabharAyA. emaNe nIkaLavAnI utAvaLa karavA kahyuM. thoDIvAre ame cAlyA. paththaronI vaccenA khAMcAo bahu ja UMDA hoya che. vAgha potAnA moTA zikArone AvA khAMcAmAM chUpAvIne tenI para pote chUpAI jAya to paNa khabara na paDe ke aMdara koI haze. sAcavI, saMbhALIne guphAmAMthI bahAra AvyA. mana be rIte Azvasta hatuM. eka, vAdhe Aja sudhI koI mANasane ijA karI nathI. be, vAghanI gaMdI vAsa AvatI nahotI. ame nirbhaya hatA. jogiyA guphAnI TekarI dUrathI joI. AzA hatI ke kyAMya vAgha dekhAI jaze. vAgha na dekhAyo. Avajo. caitrI pUnama : tAraMgA mokSabArI sarasa nAma che. tAraMgAjInI trIjI TUMka. raoNDa para thoDuM cAlIne moTA khetarethI keDI pakaDIne javAya. TekarI UMcI nathI. sAdhAraNa dekhAvanI pahADI. rastAmAM kAMTA puSkaLa, kAMkarA ghaNA. TekarInI Toca para UbhelA mahApASANapara dAdaravATe caDo eTale mokSabArI pahoMcI javAya. jogiyA guphA pachI tarata ja siddhazilAmAM pagalAM samakSa vaMdanA karI. khulluM AkAza hatuM. sapATAbaMdha havA hatI. mITho taDako hato. gheghUra zAMti hatI. anahada AnaMda maLato hato. mokSabArI para jagyAnI saMkaDAza che. besavA mATe mokaLAza ja nathI. UbhA UbhA darzana karI pAchA pharyA. tAraMgAmAM dara pUname meLo bharAya che. pahelA to aDhI-traNa hajAra mANasa thatuM. AjakAla doDhaso basonI bhIDa thAya. bahAra raoNDa para mAMDave dukAno naMkhAya. gAmaThI loko Ave. kolAhala thAya. A eka divasa sivAya, tAraMgAmAM taddana zAMti che. amAro vada ekamano vihAra nakkI che, kAla savAre. Aje manabharIne zrI ajitanAtha jinAlaya joyuM. 34 zikharanI nIce, bhagavAnanI pITha ane jamaNI DAbI bAju, derAsaranI je bAharI bhIMta hoya che tene maMDovara kahe che. A jinAlayanI maMDovara Azare traNa mALa UMcI che, merUmaMDovara pAyo pUryA pachI jamInanI samathaLe bAMdhakAmano upADa thAya te pAyAnI zilAnI upara Ave. jamIna paranI A bAMdhakAmanI zarUAtamAM pITha Ave. pIThanA alaga alaga thara hoya che. kula daza thara hoya che. temAM apruthara, puSpakaMTha, jADyakuMbha, kaNI ane kaivAla A pAMca tharo avazya hoya. tenI upara gaja, azva, siMha, nara ane haMsa A pAMca thara karavA hoya to thaI zake. ATale pahoMcyA bAda maMDovara ane pachI chaThThuM Ave. AkhI maMDovarane mApIne tenA teramA bhAganI uparathI A chaThThuM zarU thAya. tene chAgha ane chajjA paNa kahe che. chaThThuM eTale zikhara have zarU thaze tenI nizAnI. jamInane aDatI pahelI pIThathI mAMDIne chAjja sudhIno prastAra Asakta bhAve joto rahyo. goLa pharatI maMDovaranI chAtI para traNa zreNie zaNagAra mUrtionuM alaMkaraNa che. pahelI ja najare dhyAna kheMce che te nRtyamatta devI-devatAo. emanI harSabharI mukhamudrAnI irSA thaI Ave. jinAlayane pradakSiNA Apo tyAre e devIdevatAo vAjIMtranAda sAthe jhUmatA hoya evo anubhava thAya. mane sauthI gamelI eka mUrtimAM deva AnaMdathI unmatta cahere svarga bhaNI tAkI rahyo che. e svargalokamAM vasatA mitrone jANe kahe che ke - 'ahIM AnaMda che tevo tamArI pAse nahIM ja hoya. Avo, khAtarI karI juo.' enAM zarIrano hilloLa paNa pramodanI udreka avasthA vyakta kare che. enI mukhamudrAmAM ATalo badho AnaMda umeranArA zilpIne dhanyavAda ApavA paDe. A devI-devatAonI vividha mUrtionI nIce jhINI zilpapaTTIomAM saLaMga AkRtio che. koI lAMbI vArtA hoya, prasaMgonI mALA hoya ke sAMketika saMyojana hoya - koNa jANe ? ekadama bharacaka AkRtio TheThathI TheTha sudhI che. e narathara kahevAya. nRtyamatta devI devatAonA judA judA zilpo che. dareka zilponI AjubAju thAMbhalI pADIne gavAkSikA jevuM banAvI tenI baMne tarapha apsarAo mUkI che. te paNa kaLAnA utkarSa sAthe prasanna che. dhyAnathI joyuM to dareka apsarAnI upara, A ja pIThanA thare - praNayadezya dharAvatA yugmazilpo che. vArtAlApa, matabheda, rakajhaka, samAdhAna, samarpaNa, vRttAMtanivedana jevA aparaMpAra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 bhAvo nItare che. ekAdabe sthAne avikala ratimudrA. A devIdevatAonI uparanI haroLamAM adhiSThAyaka devonAM zilponI eka zreNi che. uparanI zreNimAM gavAkSikAnI bahAra baMne tarapha apsarAo nathI tethI te zreNi khAlI khAlI lAge che. jo ke tyAM bArIka kotarakAmavALAM suzobhano suMdara lAge che. tenI upara chajuM Ave che. maMDovaranI uttaradakSiNamAM ane pazcimamAM jALI che. tyAM jharUkho banAvavAno hoya tema cAra cAra thAMbhalA mUkAyA che. vacce moTI jALI che tenI aMdara judI judI DijhAinavALA tera cokaThAM che. te jALI be thAMbhalAnI vacce UbhI rAkhavAmAM AvI che. bIjI be jALIomAM UbhA cAra cokaThAM, cAra DijhAIna sAthe che, te moTI jALInI ja haroLamAM saheja pAchaLa che. temane potapotAnA svataMtra thAMbhalA maLyA che. AjanI bhASAmAM veMnTIlaMzana kahevAya tevI A jALIo aMdara gabhArAnI pharate pradakSiNApatha che temAM ajavALuM pahoMcADe che. ame pahele divase kegaranAM lAkaDAM jovA gayA hatA tyAre zikhara paNa najIkathI joyuM hatuM. e ja divase zikharanI vAta lakhI devI hatI. rahI gaI. Aje kevaLa yAdadAstanAM jore lakhAze. dariyAmAM AgaLa vadhatA jAo tema pANInAM UMDANa ane phelAvAno khyAla Avato jAya. zikharanuM evuM che. nIcethI zikhara joyuM to bhavya lAgatuM ja hatuM. so TakA. sAmaraNanI sAme zikharano daravAjo khUle che tyAMthI bahAra nIkaLIne tyAM ja oTale besI zikhara sAme joyuM to cakkara AvI gayA. tumula zabda ja baMdhabesato lAge. be AMkhomAM samAI zake nahIM A zikhara. dUrathI ja be hAtha pahoLA karIne mApavuM hoya to zikharanuM mathALuM paNa mApI na zakAya. zikharanI vacovaca uzaMga, tenI pele pAra ekadama UMce amalasAra. tenuM gaLuM IMDaka to dekhAtAM nahotAM. zikharanI pAghaDIe kaMkaNavalaya ajAyaba hatuM. moTI rIMgane ADA goLAkAra kApAothI gherI levAI hatI. e kApAonI vaccenA khAMcAmAMthI, AkAzanA judAjudA TukaDA paDI jatA jovAtA hatA. ame zikharane aDoaDa beThA hatA. kaLaza dekhAto nahoto. zikharanuM vajanadAra astitva amArI para virATa paDachAyo banIne patharAtuM hatuM. comAsAnA divasomAM vAdaLAo vinAzaka vege bhAgatAM hoya tyAre A jagyAethI zikhara jonAro, baeNlaeNnsa cUkIne bhoMyabhego ja thAya. dara sAlagIrIe pUjArI cheka kaLaza sudhI caDIne dhajA badale che. zilpakhaMDone pakaDI pakaDIne caDI jAya che upara. nIce UtaravAmAM A kotarakAmanA khAMcAo kAma lAge che. mAMcaDA bAMdhyA vagara ane kAyamI sIDI lagADyA vagara A zikhara para dhvajA pahoMce che te mArA prabhunI balihArI che. ahIMthI kaMkaNavalaya dekhAya che. tenI para cAlIseka mANasa besI zake eTaluM e pahoLuM haze ja. zikharano uparano bhAga jo cAlIsa mANasane samAvI zake to nIce vadhato phelAvo keTalo badho hoya. beThA tyAMthI halavAnI hiMmata nahotI thatI. UMcI AMkhe zikharane mApatA rahevAnuM gamatuM hatuM. zikhare najara sAmenuM aDadhuM AkAza DhAMkI dIdhuM hatuM. pAchaLanI TekarI lagabhaga gAyaba hatI. nIce derAsaranAM cogAnamAM haratA pharatA loko caNAmamarA jevA dekhAtA hatA. zikharanAM uttaradakSiNanAM paDakhe bIjA cAra zikharo nIce UtaratAM hatAM. A zikharone lIdhe mULa zikhara jAjaramAna jaNAtuM hatuM. jinAlaya pUrva sanmukha che. cAra dizAmAMthI pUrva sivAyanI traNa dizAe cAra zikharo chajajjA sudhI utaratAM hatAM. pUrva dizAmAM eka zikhara AvatuM hatuM. tenI para zukanAsa hovAthI bIjA zikharone kadAca, avakAza nathI. cAra vidizA lo. IzAna, agni naiRtya ane vAyavya. pUrva ane uttaranI vacce IzAna khUNo. temAM pUrva ane uttaranAM nAnA zikharanI vacce eTalI ja UMcAInAM bIjA be zikhara drikoNa mudrAe UpasatA hatA. A be zikharanI vaccethI eka ane banne zikharane ekaeka cheDethI eka eka, ema kula traNa zikhara jarA nIcethI UpasyAM hatAM. A zikharonI nIce bIjAM be be zikharo joDAtAM hatAM. gaNatarI karI. traNa tarI nava. nava ne be agiyAra. pUrva ane uttara zikharanAM khUNe be nAnAM zikhara sauthI nIce hatAM. agiyArane be tera. A IzAna khUNAnAM tera zikhara thayAM. cAra khUNAnAM tera gaNIe to bAvana thAya. temAM traNa mULa dizAnAM caccAra zikhara, bAvana ne bAra, cosaTha. pUrva taraphI eka zikhara gaNo. pAMsaTha. mULa zikharano eka umero. chAsaTha zikhara thayAM. have sAmaraNanA cheDe cheDe kotarelAM zikharo gaNavAnAM. sAmaraNamAM | vidizAnA cAra khUNe pAMca pAMca zikharo che. chAsaTha ane vIsa kyAsI zikhara. ATalA to najare gaNAyA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAriyAjI ane aMbAjI bIjI gaNatarI, sAmaraNamAM nAnA nAnA IMDAM mUkavAmAM Ave che. temanI saMkhyA kula maLIne 403 thAya che. zikhara ane raMgamaMDapane joDatAM sthAna para jaina sAdhuonI manahara mUrtio mUkavAmAM AvI che. dhvajAnA daMDane AdhAra ApavAnI jagyAe dhvajApuruSa racavAmAM Avyo che. te khAsa dhyAna kheMce che. AvuM philmAMkana bIjAM koI ja tIrthomAM nahIM maLe. rAjA kumArapALanuM Ayojanabaddha bhaktikarma gadgada banAvI rahyuM hatuM. temaNe maMtrI abhayadevane A prAsAdanI javAbadArI soMpI hatI. caitra vada-1 : satalAsaNA tAraMgAjIthI Aje vihAra karyo. gaIkAle pUnamanI rAta hatI. lagabhaga daza vAge cAMdo amRta varasAvIne jinAlayajIne zAzvatInuM teja Apato hato. tArAo zikharano sparza pAmI harakhAtA hatA. pahADIone haMphAvI raheluM A jinamaMdira hajAro varasa pachI paNa A ja rIte pUnamanI rAte dIpatuM haze. prabhunA darabAramAM vahelI savArano ghaMTArava thAya che tyAre pUrava dizAmAM sUraja Uge che. tenA pahelAM kiraNo dAdAnA gabhArA sudhI Ave che. solaMkIyugane sAkArarUpe jIvaMta rAkhanArAM A jinamaMdiranAM samakAlIna maMdiro - pATaNanAM karNamerU ane siddhamerU prAsAda, siddhapurano rUdramahAlaya ane prabhAsapATaNano kailAsabherU jamInadosta thaI cUkyA che. zrI ajitanAtha prAsAda avicala che. ane avicala raheze. (vi. saM. 2060) caitra vada-1 : satalAsaNA AgaLa kuMbhAriyAjI AvI rahyuM che. thoDI vAra che. tAraMgAnI Toca parathI A satalAsaNA dekhAtuM hatuM. have satalAsaNAthI tAraMgAnI Toca dekhAI rahI che. have A joDI tUTaze. sAMje aMbAghATa mukAma karIne kAle dAMtA pahoMcavAnuM che. rasto ghATavALo che, ema kahe che. joyuM jaze. nIkaLyA chIe to have kazI phikara rAkhavI nathI, kuMbhAriyAjInuM nAma pUchIe to koI javAba ApatuM nathI. aMbAjInuM pUchIe to tarata javAba maLe che. aMbAjI juduM tIrtha che. kuMbhAriyA juduM tIrtha che. aMbAjI jainonuM tIrtha nathI. joke jaina tIrthanA adhiSThAyikA aMbAjI che tenuM ja maMdira aMbAjI tarIke prasiddha banI gayuM che. maMtrI vimala zAhe aMbAdevInuM maMdira baMdhAvyuM hatuM. muslima-AkramaNa pachIno veravikhera samayakALa Avyo. e vakhate verAna paDelAM aMbAjI maMdira para brAhmaNoe kabajo jamAvI lIdho. Aja lagI temanA ja hAthamAM e kabajo rahyo che. maMtrI vimala para aMbAdevI nArAja thayelA tevI kathA paNa te lokoe pracAramAM mUkI che. eka vAta to nakkI. kuMbhAriyAjI ane aMbAjImAM maMtrIzvara vimalanuM nAma guMje che. caitra vada-2 : dAMtA kuMbhAriyAjI tIrthano vahIvaTa eka kALe dAMtAno saMgha karato. ghaNI lIlI sUkI joI che kuMbhAriyAjIe. pATaNano rAjA karaNa ghelo ane maMtrI mAdhavanI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 39 kahAnI sau jANe che. karaNa ghelAe mAdhavamaMtrInA bhAI kezavanI hatyA karIne tenI patnI kamalAvatIne potAnAM aMtaHpuramAM rAkhI lIdhI, vera levA mAdhavamaMtrI dillI pahoMcyo. prabaMdhagraMtho dillIne DhillI tarIke oLakhAve che. bAdazAha allAuddIne potAnA nAnA bhAI ulughakhAnane moTuM sainya laI gujarAta jItavA mokalyo. rastAmAM AvatAM gAmo, maMdiro ane mUrtiono nAza karato e kuMbhAriyAjI najIka AvI pahoMcyo. kuMbhAriyAnA saMghe derAsaromAM ane derIomAM rahelI pratimAo koI ThekANe bhaMDArI dIdhI. ulughakhAna Avyo tyAre maMdiro hatAM paNa temAM mUrtio na maLe. ulughakhAna dAjhe bharAyo. kuMbhAriyAnAM derAsaronI kotaraNI adbhuta hatI. teNe toraNo, staMbho, kamAno, jhummaro, daravAjA , derI para hathoDA jhIMkAvyA. lUMTaphATa ane kaleAma karAvI. AkhA vistArane Aga cAMpI dIdhI. kuMbhAriyAjInI AsapAsa ArAsaNa nAmanuM nagara vasyuM hatuM te bhasmasAtuM thaI gayuM. vi. saM. 1356mAM ulUkhAna gujarAta para caDI Avyo hato. A ja sAlamAM kuMbhAriyAjI para AkramaNa thayuM tema mAnavuM rahe. satalAsaNAthI dAMtA AvavAnA raste gAmaDe gAmaDe muslimonI vasati che, masjido che ane madaresAo che. lAMbI dADhIvALA miyAo khetIvADI saMbhALe che. asalamAM A paTela samAjanI vasati hatI. muslima AkramaNa vakhate temanuM dharmAntara thayuM teno vAraso Aja lagI jIve che. kuMbhAriyAjInAM jinAlayono jIrNoddhAra thaI gayo, te pAchuM mULa svarUpe UbhuM thaI gayuM. A samAjano jIrNoddhAra nathI thayo. tethI muslima ja che. caitra vada-3: kuMbhAriyAjI sAme ja khajUrIno chAMyaDo madhadahADe, oNkTaoNpasanI jema paga phelAvIne paDyo che. ghaNI khajUrI che. AkhA saMkulamAM ghaNAM oNkTaoNpasa ubharAyA che. kuMbhAriyAjInI bapora madamasta che. pAMca derAsarone lIdhe parisara bharyuM bharyuM lAge che. klatI khajUrIonA paDachAyA Amatema sarake che. khajUrImAM bharAto vAyaro ghoghATa vinAno avAja kare che. A sthAna Aje kevaLa tIrtha che, zahera nathI ke gAma nathI. saikAo pUrve A sthAna ArAsaNa nagara tarIke oLakhAtuM. aMbAjI ane kuMbhAriyAjI baMne A nagaramAM samAI jatA. Aje aMbAjI juduM che, kuMbhAriyAjI juduM. aMbAjImAM moTI bajAro ane ghaNI dharmazALAo che. kuMbhAriyAjI nAma kaMI rIte AvyuM te aMge aneka kathA cAle che. cittoDanA rANA kuMbhAe A zahera vasAvyuM te parathI kuMbhAriyA nAma paDyuM tevo eka mata che. bhaThThI banAvanArA kuMbhAronuM nivAsasthAna hovAthI kuMbhAriyA kahevAyuM tevI bIjI mAnyatA che. A be mAnyatAmAM vajUda nathI. trIjI mAnyatA e che ke bAdazAha akabare mevADa para caDAI karI tyAre kuMbhA nAmano rAjapUta tyAMthI nIkaLIne ArAsaNa Avelo teNe potAnAM nAma parathI A sthaLe nagara vasAvyuM. sattaramI zatAbdInI A ghaTanA bAda kuMbhAriyA nAma jANItuM thayuM. A mAnyatA paNa pUrepUrI saMtoSajanaka nathI. vAta vahetI Ave che. ArAsaNa nAma purANuM che te zenA AdhAre paDyuM ? madhusUdana DhAMkIjI lakhe che ke "A nagaranI uttaramAM rahela pahADamAM ArasapahANanI khANo hatI. khANa mATe saMskRta zabda che Akara. ArAsaNAkara A abhidhAnamAM tyAM AgaLa khANa hovAnI hakIkatano paDagho rahelo che. Aje Arasano sAmAnya artha ApaNe mArbala eTale saMgemaramara ghaTAvIe chIe. paNa madhyakALamAM to kevaLa ArAsaNanI khANamAMthI nIkaLelA saMgemaramarane ja ArAsaNAma eTale ke ArasapahANa kahetA. bIjI jAtano prasiddha mArbala mammANazaila nAmathI prasiddha hato. je nAgapura (nAgora)nI samIpamAM makaDANa, hAlanA makarANA - pAse rahelI mANI khANamAMthI prApta thato, je Aje makarANAnA Arasa tarIke oLakhAya che.' makarANAmAMthI ekadama dUdhiyo Arasa nIkaLe che. ArAsaNano mArbala dhoLo hoya, paNa samaya jatAM te hAthIdAMta jevI jhAMya dharAvato thaI jAya che. ArAsaNanA mArbalamAM saheja lIlA, jAMbuDI, bhUrA raMgonI chAMTa paNa maLe che. zatruMjaya, tAraMgA, Abu, pATaNa, khaMbhAta, prabhAsapATaNa, siddhapuramAM ArAsaNano mArbala vaparAyo che. A ArasanI mAMga khUba rahetI tethI ahIMnI khANonI pAse ja zahera vasI gayuM te ArAsaNa nAme oLakhAyuM. ApaNe Arasa zabda bolIe chIe te ArAsaNanA saMgemaramaramAMthI nIpajelo zabda che. Aje savAre vihAramAM ghATa pasAra karyo. vacce vacce pahADamAM UbhA, moTA khAMcA pADelA jovAtA hatA. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 Trakone javAno rasto hato temAM. nakkI A ja badhI khANo hovI joIe. suraMgo phUTe. jamInanA paDa phATe. aMdaranA dhavalagarbhamAM prastArano ughADa thAya. paththaro bahAra kADhavAmAM Ave. ArAsaNano mArbala koIne khabara nathI paDato. ahIMno mArbala aMbAjIno mArbala kahevAya. caitra vada-4 : kuMbhAriyAjI adbhuta kArIgarI. akalpya zilpakalA. avarNanIya saMyojana. joI zakAtuM hatuM chatAM manane saccAI lAgatI nahotI. umatAmAM nIkaLelAM derAsara jevA ja traNa derAsara che, covIza devakulikA. derAsaranI pAchaLa khulluM cogAna ane teno koTa. derAsaranI samakSa, AsapAsa derIo. bAvana jinAlayamAM derAsaranI pAchaLa derIo hoya che. covIsa jinAlayamAM, ahIM - derAsaranI bAjumAMthI bhamatI zarU thAya. bIjI bAju pUrI thAya. aDadhI pradakSiNAmAM devakulikA Ave. vAtAvaraNa zAMta hatuM, kalAsAmrAjya anupama hatuM chatAM manamAM nirvedanI lakIra aMkAtI hatI. zilpazAstrano niyama yAda Avato hato. jinAlaya taiyAra thaI jAya pachI bhagavAnanuM Asana khAlI na rAkhavuM. tarata pratimA birAjamAna karI devI. ahIM bhamatInI dareka derIo bhagavAna vinAnI che. AtamAno khAlIpo bharI ApanArAM jagatAraka jinamaMdironI beThako, pabAsano para khAlIpo patharAyo hato. eka kALe bhagavAna birAjyA hatA. muslima AkramaNanI saMbhAvanAne dhyAnamAM rAkhIne, saMghe pratimAjI uthApI lIdhA. A badhI pratimAo bhoMyarAmAM bhaMDArI dIdhI. varaso ane saikAo vItyA. mUrtio akAraNa bhoMyarAmAM che. mUrti akAraNa bhUminI aMdara che. bhUmimAM bhagavAna nihita hoya te ApaNane prasannatA ApI zake. paraMtu prayojana vinA bhUmimAM aMtarhita rahe bhagavAna, to viSAdano vAyaro Ave ja. kuMbhAriyAjI tIrthamAM AvyA. prabhunAM darzana suddhAM karyA. AnaMdano koI umaLako jAgato nathI. kaMTALA jevuM lAgyA kare che. bojo lAge che. eka moTo vaDa che saMkulamAM. tenI nIce bhagavAn hovAnI vAyakA che. bIjI be traNa jagyAo mATe paNa AvI vAta cAle che. pUrepUruM khodakAma karAvyA vagara sAcuM khoTuM zuM te khabara nahIM paDe. mane to ema vicAra Ave che ke A jamInanI nIce bhagavAn ja bhagavAna che. ApaNA paga bhagavAn para na AvI jAya tenI nizAnI ApavA kudarate khajUrIo ugADI 42 che. dareka khajUrInI nIce, bhagavAn bhaMDArAyelA beThA haze. UMcI khajUrI, prabhunI dhajA banIne jhUlyA kare che. caitra vada-6 : kuMbhAriyAjI giranAranI jema kuMbhAriyAjInA mULanAyaka zrIneminAtha bhagavAn che. bhagavAnanI pratimA vizALa che. maMdiranI racanA evI che ke pravezadvArethI eka eka pagathiyuM caDIe tema sUraja Ugato hoya te rIte neminAtha dAdAnAM darzana UghaDatA Ave. pravezanAM pagathiyAnI upara - zaraNAI sUra nobata vAge, te mATe alAyadI gaeNlaeNrI banI che. pravezanA daravAjAnI upara nobatakhAnAno jharUkho dekhAya che. pagathiyAM caDIne meghanAda maMDapamAM pahoMcIe eTale hAMsI zrAvikA yAda Ave. dharamanI bena banatA tene AvaDeluM. pATaNamAM e rahetI. rAjavihAra pUjA karavA jAya. siddharAja jayasiMha ane zrIhemAcAryanA saMbaMdhanuM pariNAma hatuM rAjavihAra. kumAravihAra to pachI banyo. hAMsI zrAvikAe rAjavihAramAM eka daridramUrtine pharatI joI. e maMdirane jhINavaTathI jotI hatI. hAMsIe tenI pAse jaIne kahyuM : 'bahu dhyAnathI maMdira juo cho to zuM navuM maMdira bAMdhavA mAMgo cho ?' e daridramUrtinuM nAma hatuM pAsila. ArAsaNanA maMtrI gogAno e putra. nasIbe tene garIba banAvI mUkyo hato. teNe hAMsIne kahyuM : 'tArI vAta sAcI paDe ne huM jo maMdira baMdhAvuM to tAre pratiSThA para AvavuM paDaze.' Ama arasaparasanI vAta thaI. pAsila ArAsaNa Avyo. aMbikAnI ArAdhanA karI. devInI AziSathI sIsAnI khANa rUpAnI thaI gaI. 45,000 sonAmahoranA kharace nemanAthadAdAno prAsAda baMdhAvyo. pATaNanI hAMsI zrAvikAne pratiSThA prasaMge notaruM mokalyuM. teNe gajaba karyo. nava lAkha rUpiyAnA kharace maMdiranI samakSa meghanAda maMDapa baMdhAvyo. nemanAtha dAdAnA darabAramAM pravezatAveMta A meghanAda maMDapanuM mahAchatra maLe che. nakazIdAra staMbhonI upara havApALa ane havAjALa. sabhAmaMdAraka jAtinA karoTakanuM mAna pAmatAM bhavya guMbajane jovAmAM AMkho apalaka banI jAya. goLa gherAvamAM uparanI tarapha vaLAMka letA ghumAva. vacovaca jhabhUMbheluM jhummara. AbunA guMbaja joyA nathI hajI. A guMbaja tenA mukAbalAmAM jarUra Ubho rahI zake. meghanAda maMDapanI vizeSatA staMbhonI UMcAImAM chatI thAya. uparanI pALa AvarI laIne UMce AkhA kalAkarmano bhAra A staMbho dvArA ja Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 sacavAI rahyo che. rAjavihAramAM upahAsa pAmelo ArAsaNano zrAvaka gharaAMgaNe itihAsa racI de che temAM pATaNanI nAra, paToLAthI lAkha darajja savAyA raMga pUre che. nemanAtha bhagavAnanA prAsAda vize ema paNa kahevAya che ke A maMdira vimalamaMtrIe baMdhAvyuM hatuM, AbunAM derAsaranI pahelAM. pAsale jIrNoddhAra karIne maMdirane bhavyatA bakSI. nemanAthaprasAda mATe vadhu eka lokavAyakA cAlatI Ave che. aMbikAnI kRpAthI vimale athavA to pAsile maMdiranuM bAMdhakAma zarU karyuM. kAma zikhara sudhI pahoMcyuM. vimala athavA to pAsilane, vihAramAM padhArelA sAdhubhagavaMte pUchayuM : kAma kevuM cAle che ? vimale athavA to pAsile javAba Apyo ke 'devagurunI kRpAthI badhuM sarasa cAle che.' aMbikAdevIne A javAbane lIdhe gusso Avyo. tene ema lAgyuM ke - A vANiyo mArI pA bhUlI ja gayo lAge che.' zikharathI AgaLanuM kAma aTakI paDyuM. cetI jaIne vimale athavA to pAsile ATalAM kAme ja pratiSThA karAvI lIdhI. hajI eka daMtakathA cAlatI Ave che : vimalamaMtrIe ArAsaNamAM 360 derAsaro baMdhAvyAM. aMbAmAtAe tene ghaNI dolata apAvI hatI. ekavAra aMbAjIe pUchyuM ke "A derAsara konI madadathI bAMdhyA ?" vimalamaMtrIe kahyuM ke mArA gurunI kRpAthI bAMdhyA.' devIe traNa vAra savAla pUchayo. dareka vakhate A ja javAba maLyo. devIe gusse bharAI kahyuM : "jIvatA rahevuM hoya to bhAga ahIMthI.' vimalamaMtrI bhoMyarAmAM peThA ne Abu pahoMcI gayA e raste. devIe 360 maMdiromAMthI 355 maMdiro bALI nAMkhyA. pAMca bacyA te Aje maujuda che. A badhI daMtakathAo che. mATe vizvasanIya na gaNAya. meghanAda maMDapanAM eka paDakhe bhoyaruM paNa che. have te pharasI lagAvIne paeNka karI devAyuM che. zrI dharmasAgarajI mahArAjAe paTTAvalimAM lakhyuM che ke 'zrI vAdidevasUrijI mahArAje ArAsaNamAM pratiSThA karAvI." caitra vada-7 : siyAvA kuMbhAriyAthI sAMje aMbAjI AvyA. savAre aMbAjIthI nIkaLyA. aMbAjInI jaina dharmazALAnA upAzrayamAM takatI che : parama camatkArI aMbAmAtA kI kRpA se isa dharmasthAnaka kA lAbha..." upAzrayomAM have mAtAonI kRpA AvI gaI che. zuM kALa Avyo che ? khera. kuMbhAriyAjInI smRtio manamAMthI bhUMsAvAnI nathI. temanAtha prabhunAM jinamaMdiranA gUDhamaMDapano guMbaja atyaMta manohArI citrakarmathI alaMkRta che. raMgo eTalA gADha ane jIvaMta che ke taddana tAjAnaravA ane bhInAzathI sabhara hoya tevA ja lAge che. nakazIkAmanuM sthaLa AvAM benamUna citrakAmathI navInatAno sparza pAmyuM che. phUlonI pAMkhaDIono mAvo copaDyo hoya, mAkhaNamAM vividha raMgonuM puraNa karIne te lepyuM hoya tevI sukomaLa chAyA Upase che. garbhagRhamAM vizALa pratimAjI. devAdhidevazrI neminAtha bhagavAnuM dAdAnI karUNAthI A dharatI sohAgaNa banI che. prabhunAM darzana to thoDA samaya pUratA karavA maLe ApaNane. prabhunI sparzanA to A bhUmi haMmezA pAme che. potAnA khoLe prabhune birAjIta karanAruM jinAlaya ane evI ja tIrthabhUmi. prabhune sAcavanArAM A tattvo. ApaNe to hAtha joDIne ravAnA thaI jaze. prabhu sAthe A tattvo raheze. ApaNe pArakA gaNAIe. maMdira ne bhUmi gharanA mANasa gaNAya. prabhunAM darzana karatI vakhate A gharanA mANasonI irSA jAgatI hatI manamAM. prabhunuM maMdira che paNa benamUna. raMgamaMDapanI bahAra oTalo che ne chata che. cha cokI kahevAya che. cAra thAMbhalAnI vacce, chatamAM eka ghummaTa Ave te rIte che ghummaTanI cokI. khUba ja manohArI kotaraNI che. joke, A oTalA paranAM darzanIya sthAnomAM thoDI bhIDa banI gaI che. pravezadvAranI baMne taraphanuM levala jALavIne bAMdhakAma karavAno niyama ahIM sacavAyo nathI. eka tarapha aMbikAnI derI banAvI che, bIjI tarapha gokhalA che tethI astavyasta lAge che badhuM. hamaNAM jIrNoddhAra cAle che temAM A avyavasthA para dhyAna ApIne pheraphAra thavAno ja che. prabhunAM bhavya biMba jevA ja be biMba bahAra bhamatImAM che. pArzvanAtha bhagavAna ane AdinAtha bhagavAnuM. bIjI paNa mUrtio che paraMtu A derAsaramAM sauthI moTI traNa mUrti, mULanAyakanI ane A be-tema traNa ja che. tene janasamAja yudhiSThira, bhImadAdA ane arjuna kahIne oLakhAve che te acarajanI vAta che. maMDovaranuM jIrNoddhAra kAma cAlatuM hatuM. gajathara, naratharanI dhyAnAkarSaka saMyojanA che. naratharamAM uddAma kAmazilpo. zikharanI AkRti addala tAraMgAjI jevI che, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMcAI nahIM. maMdiranI pachIte vizALa cogAna ne cotarA jevo oTalo che. ema hatuM ke A mULa maMdira che tIrthanuM. AthI vizeSa kazuM jovAnuM bAkI nathI. bahAra nIkaLIne upAzraye pahoMcI ArAma karyo. bapore mahAvIra svAmI, zAMtinAtha ane pArzvanAthanAM jinamaMdire darzana karyA. jabaradasta stabdhatA anubhavI. paththarone jIvatA jAgatA AdamI jevI cetanA ApatuM zilpakarma jovAmAM sAMja najIka AvI gaI. kharuM ArAsaNa A che. kuMbhAriyAjIno asala anubhava A maMdironAM zilpamAM maLe che. mahAvIra svAmInuM derAsara paheluM Ave che. Ane vIranAtha caitya paNa kahe che. pravezadvAranI upara nAno sarakho maMDapa che, te mukhamaMDapa. mukhadvAranI upara che ne, mATe. ApaNe dAdarA caDIne maMdiramAM AvIe to mukhamaMDapa gaeNlaeNrI jevo alaga tarI Avato dekhAya. AgaLa raMgamaMDapa che. adbhuta guMbaja. paththarone guMbajamAM kotarakAmapUrvaka goThavIe chIe tevI sabhAnatA hatI. sAMdho dekhAya nahIM, suMdaratA nityanavIna lAge ane UMcAIne lIdhe akhaMDa dezya najaramAM samAya. vaccethI nIce jhUkI raheluM jhummara, tenI pharate traNa mahAvartuLo nIcethI upara AvI rahyA che. temAM motIne janama denArI chIpanAM agaNita pratirUponA thara che. maMDovaramAM azvathara, gajathara hoya che tema A vitAna-chatamAM chIpa-thara. AMkho bhUlI paDe tevI chIpakalA che. AbumAM AvI kalAyojanA nahIM ja hoya. A AkRtine kAgaLamAM cItaravI asaMbhavita che. A chIpachatranI nIcethI haTavuM khUba agharuM che. prabhuvIranA gUDhamaMDapa tarapha javA mATe cha cokIno oTalo caDatApagathiyAnI uparanI chata joI. kalpanA bahera mArI gaI. samacorasa pALa dharAvatA kuMDamAM pAMca kamaLa khIlyAM hoya tevA uThAvadAra pAMca gajarA che. sauthI chevADe, pAMdaDI phelAvatAM kamaLo. prabhuvIranAM dhAmanA daravAje UbhA rahI upara joyuM, nakazIdAra UMDANa. upara tarapha UThatA zrIvatsane ApaNe joyuM che. ahIM ApaNe e zrIvatsanI nIce hoIe tevuM lAge. gaMbhIra nAbhivivara. kamAledAda chata. prabhu samakSa UbhA UbhA vicAryuM : A apratima zilpavaibhavamAM prabhu to nirlepa che. je pratibhAva ApavAnI vikarALa Adatane haMmeza mATe choDI de che te AvA Adara satkAra pAme che. jIvanamAM sukha maLe te mATe mAnasika stare eka ja sudhAro lAvavAnI jarUra che : pratikriyA ApavAnI nahIM, basa. zarU zarUmAM agharuM lAgaze. pachI to vAsaMtI havA AvI maLaze. maMdira ane bhamatInI derIo vacce khullA AkAzano paDachAyo nathI paDato. saLaMga chata che. ane A chatamAM aparaMpAra vividhA che. lAMbA ArasapaTTo para alaga alaga AkRtikhaMDo che. nRtya sabhA, pravacanasabhA, gArohaNa, azvakrIDA vagere. A vizeSatA AbumaMdiromAM nathI. mahAvIra jinAlayathI agnikhUNe bahAra tarapha ArasanuM samabhuta toraNa che. zrI zAMtinAtha jinAlayamAM raMgamaMDapanA guMbajamAM jhUlatA hAranI kalagI jevuM laMbanaka che. chaTAdAra phuvArAnI sera jevo dekhAva bane che. raMgamaMDapanI chatanI samAMtare bIjI eka chatamAM gaMgAvarta jevI phINanA paMjabharI koNI che. Ane kalpavalI kahe che. raMgamaMDapanA cha staMbho nAjuka, namUnedAra che. ahIM paNa bhamatI ane mULamaMdirane joDatI chatomAM AkarSaka koraNI che. pAchaLa chelle zrI pArzvanAtha jinAlaya Ave che. tenA raMgamaMDapanA guMbajanI vAta zI karavI ? vaccovacca kamaLanI phelAyelI pAMkhaDIo ne tenI nIce tevuM ja kamalapatramaMDaLa. virATa phelAvAmAM ArasazilpanI zatamukhI dhArA. A jinAlayanI bhamatImAM ekAda be derInI bArasAkha anavaghakomalAMgI che. A kAgaLa, A paina ane A akSaro jhAMkhA thaIne bhUMsAI jaze, pheMkAI jaze. paraMtu kuMbhAriyAjInAM jinAlayonI madamasta kotaraNI mahAkALane aTakAvI rAkhaze. prabhubhakti karavA mATe tIrthonI yAtrAe javuM, tema ApaNe zraddhAthI mAnIe chIe. prazAMta ane prasanna vAtAvaraNamAM prabhubhakti karIne tIrthanI yAtrAne anubhavavI tevuM ApaNe vicAryuM nathI hotuM. ame to kuMbhAriyAjI rahyA temAM nirAMtabharyo AnaMda ane AnaMdabharI nirAMta maLI. A tIrthamAM eka rAta rokAIne, vahelI savAre pAMceya derAsarone juhAravA joIe. pUjA karavAno samaya bhIDanI khalela pAmato nathI. ahIM ekaMdare ochA yAtrALu Ave che. AvanArA tamAma jovA mATe Ave che. AgaLanAM mukAme pahoMcavAnI utAvaLamAM ArAsaNanI aMtaraMga sparzanA cukI jAya che e loko. zrInamanAtha caitya, zrI vIranAtha caitya, zrI zAMtinAtha caitya, zrI pArzvanAtha caitya ane zrI saMbhavanAtha Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Abu-girirAja H vimalavasahi caityanI potapotAnI alaukika duniyA che. derAsaronI garbhagRhavartI dareka beThakomAM bhagavAnuM nathI mATe sUnuM sUnuM to lAge. chatAM A derAsaro anubhUtino khajAno laIne beThA che. kalAsamAdhi, zilpasAdhanA, ArasanI ArAdhanA, paththaranAM pavitra puSpo - A badhA zabdonA bhAvArtha sudhI pahoMcavA maLe che. kuMbhAriyAjIthI ame sAMje vihAra karelo. Aje AkhA raste pahADI ane lIsA paththaravALI nadIno sathavAro rahyo. ame Abu tarapha jaI rahyA chIe. tyAMnI vizva vikhyAta kotaraNI jarUra joIzuM. paNa kuMbhAriyAjInA bhagavAnuM bhUlAvAnA nathI. ArAsaNanI ArasakalAnI suvAsa bhItaramAM mahoratI ja raheze. 'bhagavAna samakSa uttama vastu dharavI, bhagavAnane je dharIe te uttama banI jAya ane bhagavAnane uttama vastu dharavAnI icchA hoya to paththaro paNa kaThaNa svabhAva badalIne ApaNane sAtha Ape.' manamAM vicAro cAlatA hatA. pagale pagale kuMbhAriyAjI dUra rahI jatuM hatuM. ArasanI khANo para vaseluM kuMbhAriyAjI tIrtha, aMbAjInA mArbalathI banelAM maMdiro dharAve che. aMbAjIno mArbala nIkaLe tyAre sapheda raMgano hoya che, samaya jatAM te gajadeta jevI pILI raMgachAyA dhArI le che. makarANAno mArbala atyaMta sapheda hoya che te sapheda ja rahe che. pILI raMgachAyA sonuM che. sapheda varNa cAMdI che. kuMbhAriyA sonerI ArasathI maDheluM che. sonAne kATa nathI lAgato, sonAnI kiMmata AMkI zakAtI nathI. sonuM sadAbahAra rahevA ja sarjAyuM hoya che. (vi. saM. 2060) caitra vada-9 : AraNA cokI raziyAmAM, galpha oNpha phInalenDa pAse pITarsa paeNlaeNsa che. dha greTa pelesa paNa kahevAya che. 15 hekTara ane 40 eNkaramAM A mahela phelAyo che. be vibhAga che. apara gArDansa ane laoNara pArka, apara gArDansamAM pANImAMthI phINanI sera phUTatI hoya tevA 48 phuvArA che. dareka phuvArAnAM mULamAM suMdara majAnI sonerI AkRtio che. laoNara pArkamAM 31 jeTalI AkarSaka racanAo che. bhavya zabda lekhe lAge ane bhavyAtibhavya zabda vadhAre paDato moTo na lAge tevo A mahela che. duniyAbharanA sahelANIo ToLe vaLe che. AbumAM, A mahelane AMTI mAre tevAM maMdiro che. jovA javAnuM che. mana rAjI che. haiye harakha ghaNo che. mahApUjAo ghaNI joI che, sAmaiyAM ghaNAya dekhyA che. emanuM AyuSya nAnuM hoya che. Abu pahADa para delavADAmAM prabhuno maMdira mahela seMkaDo varasathI Ubho che. tyAMnA paththaromAM amRtanAM phINanI sera chUTI che. racanAkarma tyAM besumAra che. UMco pahADa caDavAno thAka ja lAgato nathI. kAla sAMje zAMtiAzrama rokAyA hatA. kevI gaMjAvara paththarazilA hatI ? nahIM nahIM toya pacAsa phUTanI kALamIMDha zilA. tenA ardhagoLa phelAvAnI Toca paranI dharmazALA kampAsaboksa jevI lAgatI hatI. caDavAnA dAdarA hatA. huM to lIsA DhoLAva parathI caDyo. dharmazALAnI bAjumAM nAnI koThI banAvI che. temAM guphA paNa che. sAMje tALuM lAgI gayuM hatuM. ame dharmazALAmAM rAta vItAvI. brahmAkumArI vizvavidyAlayano DAyamaMDa haoNla dekhAto hato. thoDA varasa pahelA AbumAM Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 50 brahmAkumArInAM nAma ke nizAna nahotA. Aje Abu temanuM sauthI moTuM mathake banI gayuM che. bIjA badhA ja temanAthI DhaMkAI jAya che. joke, AMtararASTrIya stare to ApaNuM delavADA ja prasiddha che. Aje AraNA cokIe mukAma che. be pahADInI vaccenA khAMcA para AraNA gAma vasyuM che. cotarapha lIlI hariyALI to che ja, temAM khajUrIo dUra dUra jhUlatI dekhAya che, UMcI kamAna jevAM thaDanA chevADe lAMbA pattAM phelAvIne divasarAta Dole che. havAne A khajUrInA saMge nazo caDe che. cetra vada-10H delavADA gaIkAle AkhI rAta jANe dariyAnA mojAM uchaLatAM rahyAM, tophAne caDelo vAyaro gheghura vanaghaTAne ramADato hato. pAMdaDe pAMdaDe naTarAjanuM nartana cAlyuM. AraNA cokInI dharmazALAmAM makAnanI vacce cogAnamAM AMbo, gulamahora ne bIjuM ekAda jhaDa che. virATanA hIMDoLe beThA hoIe evo jhUlAvo anubhavAto hato, vRkSo dvArA. savAre vihAramAM havAnA hIloLA vacce Abu kyAre AvI gayuM tenI khabara ja nA paDI. Abu taLeTIthI cheka upara sudhIno raoNDa ghUmarAto, cakarAto AgaLa vadhe che. gADIne koI roka nathI hoto. Abu Ave te pahelA TolanAke gADI aTakAvavI paDe. mUMDakA vero bharavo paDe. mAthA dITha daza rUpiyA bharavAnA. sarakArI kAyado che. saDasaDATa cAlI jatI gADIo ahIM lAInamAM zistathI UbhI rahe, mazIna dhIme dhIme gharaghara avAja kare. mUMDakuM bharAya eTale gADI sIdhI giyaramAM, videzI pravAsIo ane sAdhusaMtonuM mUMDakuM levAtuM nathI. ame loko oNphisa pAse UbhA rahyA. bhIMta para Abuno nakazo hato te joyo. polIsa sAthe vAta karI nIkaLyA. Abu javAno rasto sIdho hato. delavADA mATeno rasto AgaLathI vaLato hato. ame bhUlathI AbunA raste caDI gayA. rasto vaLato hato te joyo. paNa javAnuM mana thAya tevo rasto na lAgyo. eTale sIdhA cAlyA raoNDa para. cAlatA cAlatA eka pANIvALA bhAIne pUchyuM. eNe pAchaLa rahI gayelA raste javA kahyuM. ame pAchA pharI e raste vaLyA. vihAramAM navA rastA ane navA mANasa maLe. pUchavAnI zarama rAkhIe to rakhaDI paDIe. rasto pUchavAnI zarama, nAnapaNamAM bahu AvatI. kevI rIte pUchAya ? pUchIe to ApaNI kevI chApa paDe ? have vihAra koThe paDI gayo che. rasto pUchIe ne alakamalakanI vAto paNa pUchIe. navA mANasa sAthe vAta karavAmAM saMkoca rAkhIne cUpacApa rakhaDI paDavuM have nathI phAvatuM. delavADAno raoNDa zAMta hato. savArano samaya hato. AkAza ughaDI rahyuM hatuM. have to basa, ghaDIo gaNAtI hatI. Aje bhaktinA zilpatIrthane juhAravAnuM hatuM. paga utAvaLe upaDatA hatA. nAnI TekarIo, khajurIo, koThIo badhuM pAchaLa rahI jatuM hatuM. amArI AMkho betAba hatI, delavADAnAM mazahUra jinAlayonAM darzana karavA. Akhare ame pahoMcyA. jUnI dharmazALAnA munIme rasto batAvyo. uchaLatAM dile tIrthanA parisaramAM pravezyA, vimalavasahimAM paga mUkyo ane... caitra vada-11 : delavADA vimalavasatinAM pravezadvAranI upara chatamAM ghummaTa che. hAthInI be katAra maMdirajInAM chajAne baMne tarapha aDhelIne UbhI che. chajA mAM ja mAnavI nAcatAkUdatA AnaMdayAtrAmAM cAlI rahyA che. chatanA ghummaTamAM A ja AnaMdayAtrA goLAkAre pharI rahI che. temanI upara haMsalAo ToLuM banIne valaya race che. temanI upara sabhA bharAI che. ghummaTanI goLa paTTIe sabhA goThavAI che. eka gurubhagavaMta beThA che, sAme sthApanAjI che, pAse hAtha joDIne zrAvaka Ubho che. kadAca, gurubhagavaMta e ja zrI dharmaghoSasUrijI mahArAja che. zrAvaka e vimalamaMtrI che. vimalamaMtrI jIvanamAM thayelAM pAponI AloyaNa mAMge che. guru Abu para tIrtha racavA jaNAve che. ghummaTamAM A dezya dekhAya che. to bIjI tarapha sabhA che. temAM rAjA beTho che te kadAca, bhImadeva hoya, vimalamaMtrIno rAjA . A ja ghummaTamAM vizALa hastisabhA che. ghummaTa goLa hoya. chata corasa hoya, goLa ghummaTanA cAra khUNe trikoNa che. temAM kiramithuno che. eka mithuna baMsarI vagADe che, bIjuM taMbUro vagADe che, trIjuM tabalAM vagADe che ne cothuM nRtya kare che. praveza cokInA bIjA ghummaTamAM azvasenA haNahaNI rahI che. A guMbajanI nIce maMdiranI ijAnI uparano pATaDo che. tenI para hAthInI haroLa UbhI che. eka hAthI sUMDhathI baLadanI Doka pakaDI tene UMcakI rahyo che. teno kAna teno mAlika kheMcI rahyo che. AgaLa eka hAthIe koI mANasane bhIMsamAM lIdho che. be daMtazULa para mANasanuM zarIra che ne zarIra para suMDha bharaDe vaLI che AgaLa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 52 vaLI hAthI ane vAgha vacce mastI cAlu che. vAgha potAno paga hAthInA paga para TekavI UMco thayo che. A lIlA jamaNI tarapha cAle che, DAbI tarapha hAthInI haroLa che temAM eka hAthIe sUMDhathI mANasane UMcakI lIdho che. alabatuM, enA paga sUMDhamAM che ne mAthuM jamIna tarapha, havAI zIrSAsana. A tarapha kadAvara AdamI bIjA koI hAthI sAthe laDI rahyo che. anyatra, vAghane bhAlAthI mArI rahyo che AdamI. enI jAMgha para hAthInI sUMDha vIMTaLAyelI che. vAghanAM moDhA pAse bIjA be hAthInI sUMDha che. yuddha che ke ramata, khabara nathI paDatI. A tarapha eka hAthI baLadane upADavAnI taiyArImAM che. vimalavasahinI 57 derInAM darzana hajI bAkI che, mULamaMdira, raMgamaMDapa, zRMgAracokI hajI joyA nathI. A to kevaLa zarUAta che. AMkho aMjAI gaI che. mArA bhagavAnanI nagarInI ramaNIyatA para phIdA thaI javAya che. caitra vada-13 : delavADA vimalavasatinI derIomAM bhagavAna che. derIne bArasAkha che. temAM kotaraNI che. be derInI be bArasAkhanI vacce bhIMta Ave e bhIMto para nAnI racanAo che. derInI AgaLa be chata che. baMne chatamAM alaga kotaraNI. 58 derInI 116 chata che. darekamAM navI DijhAIna che. punarAvartana muddaleya nathI. 'fa iisa nirivaraghuvira'no niyama pALavAnuM nathI banatuM. najara chatamAM ja ghUme che. koI chatamAM guMbaja banelA che, koI chata sapATa che. darekamAM kalAkarma acUka che. pahelI derInI prathama chatamAM - vartuLanA pAMca thara upara caDe che ne traNa thare jhummara nIce utare che. vanarAjanuM vartuLa che bIjI chatamAM. ATha devI UbhI che, ATha devI beThI che. saMgIta-nRtyanI jamAvaTa thaI che. vanarAjoe goLAkAre beThaka jamAvI che. bIjI derInI prathama chatamAM ghummaTa che. cAra thara upara caDe che. cothA tharamAM nAgarAjoe eka bIjAnI sAMkaLa racI che. tenI nIce trIjA tharamAM temanAM mukha UMcA thayelA dekhAya che. trIjo thara nAgamukhano, cotho thara nAgacUDano. nIce madamasta gajarAjonI yAtrA nIkaLI che. bIjI chatamAM cAra thara caDe che. pahelA tharamAM 16 mogarA che. phUlano gajaro banAvIe tevA AkAranAM, ArasanAM lAMbAM laTakaNiyAne mogaro kahe che. vimalavasatinI ghaNI badhI vizeSatAmAMnI pramukha vizeSatA te A mogarA. bIjA tharamAM 12 mogarA che. trIjA tharamAM ATha mogarA che. cothA tharanI nIce traNa thare jhummara utare che. tenA cheDe eka mogaro laTake che. saMgemaramarano bagIco lAge che A ghummaTa, trIjI derInI prathama chatamAM ghummaTa che. trIjA thare mAnavonuM vartuLa, cothA thare haMsanuM vartuLa, sauthI nIce azvasenA che. kalpavRkSano paTTo pADyo che. bIjI chatamAM vanarAjanuM vartuLa che. gaNyA to 63 vanarAja hatA. cothA thare mAnavo che, sihAsana che, nRtya che, A ghummaTamAM paNa nAgacUDano ane nAgamukhano thara che. cothI derInI prathama chata sapATa che. kamaLanI kotaraNI karI che. pharate vyAdhramukhanuM vartuLa che. bIjI chatamAM kamaLa che tenI cotarapha mAnavasabhA che. pAMcamI ane chaThThI derInI chata eka ja che. sapATa chatamAM kamaLa ane temAM bIDeluM koza che. sAtamI derI. sapATa chatamAM motIsaranI goLAkAra sAMkaLagAMTha racI che. AThamI derInI chatamAM samavasaraNa che. maMtravidyAnA paTamAM hoya che tevA traNa gaDhe che. UbhaNI vinAnA traNa gaDhanI traNa baoNrDara dekhAya te ja UbhaNI. bharacaka parSadA che. bhavyatAno ubhAra che. jhINavaTa che ane saphAIdAra kalA che. navamI derInI chatamAM paMcakalyANaka che, padmaprabhu bhagavAnanA. eka pASANapaTamAM badhuM samAvI lIdhuM che. ekabIjAmAM bhaLI jatuM lAge chatAM ekabIjAthI taddana svataMtra che. navamI derInI bIjI chatanA pATaDAomAM vairatyAganI kavitA che. siMhanuM AkhuM ToLuM comera beThuM che. koI siMha nIce AdamI dabAyo che. kayAMka be siMha vacce gAya beThI che. siMhanI AsapAsa kyAMka vAnara che, kyAMka haraNa che, kyAMka bhUMDa to kayAMka sasalAM che. siMho sAtheno samanvayabhAva addabhuta lAge che. dazamI derInI chatamAM nemanAthadAdAnI kathA che. kRSNanI jalakrIDA, nemaprabhunI jAna, corI, prabhunI dIkSA ane kaivalya. paththaramAM UbharI AvyuM che A badhuM. bIjI chata sapATa che, DijhAIna banAvI che. agiyAramI derInI chatamAM vidyAdevI mahArohiNI che. 14 hAtha che. bIjI chatamAM sauthI nIce gajarAjanI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 54 ToLI UbhI che. eka hAthI UMTa sAme laDI rahyo che. bIjo hAthI ghoDA sAthe laDe che, ghoDesavAra jamIna para paTakAI paDyo che. bIjA hAthIe mANasane pagethI laTakato rAkhI UMcakyo che. e mANasa mAthuM jamIna para paTakAya nahIM te mATe potAnA baMne hAtha mAthAnI nIce (ke mAthA upara) vALI rahyo che. be hAthInA traNa khela che. pahelA khelamAM be hAthIe eka ja mANasanA eka eka paga pakaDIne tene UMco karyo che. te mANasanA hAtha nIce pahoLA thaIne laTake che. tenA mAthAnA lAMbA vALa jamIna sudhI pahoMce che. bIjA khelamAM be hAthI ane eka siMha vacce laDAI cAle che. siMhano paga eka hAthInA daMtazULa para che ane tenA paMjA para bIjA hAthInI sUMDha che. trIjA khelamAM be hAthIe eka mANasane eka ja page pakaDIne uchALyo che. tenuM mAthuM hAthInA paga pAse che, te bIjA hAthI sAthe jorathI aphaLAyo che. - bAramI derImAM pahelI chatamAM paMcakalyANakano vistAra che. bIjI chatamAM sapATa DijhAIna che. teramI derInI pahelI chatamAM kamala khIlI rahyuM che tenI pAMdaDIomAM ATha devIo che. dazArNabhadranI sAme indranA hAthInI sUMDhamAM kamaLa hatA tenI yAda AvI jAya. bIjI chatamAM suMdara AkRti che. ahIM siMhonI pradakSiNA che. eka jagyAe gajamukhI rAkSasa sAthe siMhanI laDAI cAlu che. kadAca, aSTApada ane siMhanuM yuddha. caudamI derInI pahelI chatamAM kamaLanI pharate devIonA be rAunDa che. bIjI chatamAM alAyadI DijhAIna che. paMdaramI derInI pahelI chatamAM mAnavo ane pazuonI sabhA che. bIjI chatamAM DijhAIna ane mAnavasabhA. soLamI derInI bIjI chatamAM kamaLa khIlyuM che tenI cAre tarapha lakSmIjI che. sattaramI derInI pahelI chatamAM ekI sAthe aDhAra mogarA khUle che. bIjI chatamAM DijhAIna che. azvayAtrAnuM eka vartuLa che. temAM be jagyAe ghoDA parathI baeNlaeNnsa cUkI janArA AdamInI avasthAno tAdeza citAra che. aDhAramI derIthI navaracita derIo ane chato zarU thAya che. I. sa. 1950mAM javAharalAla naheru delavADA AvyA hatA. temanA kahevAthI A derIonI navaracanA karavAmAM AvI. aDhArathI covIsa derInuM kAma navesarathI thayuM che. jUnuM zilpa yathArtha rIte pharI kotaravAmAM AvyuM che. paththara sAro vAparyo che paNa koNa jANe kema ? jUnA paththara jevI jIvaMtatA nathI vartAtI. tevuM ja lAge che. aDhAramI derInI baMne chatamAM suMdara DijhAIna che. ogaNIsamI derInI pahelI chatamAM kamaLa pharate soLa devI nRtya kare che. vIsamI derInI prathama chatamAM kotarakAma uparAMta azvadoDa che. bIjI chatamAM zaMkhezvarI devInI atyaMta ramaNIya mUrti che. A mUrtinA ghaDavaiyA Aje taddana vayovRddha hAlatamAM jIve che. AbunAM kalAkarmano vAraso 900 varasa pachI paNa jIvato rAkhI zake tevA kalAkAro Aje maLe che te kevA AnaMdanI vAta kahevAya ? jIrNoddhAra vakhate A devInI mUrti navI banAvavAmAM AvI. AMkho, AMgaLIo, nakha badhuM ja jANe jIvaMta lAge che. devInI ATha bhujAo hamaNAM hAlavA mAMDaze evuM lAge. stabdhakArI nirmANa. trevIsamI derInI aMdara vizALa oraDo. temAM mULa Adezvara prabhunI bhavya ane AhUlAdaka pratimA che. ahIM samavasaraNa che. zrAvakamUrti che. to gurumUrti paNa che. kAmacalAu dhoraNe rAkhyuM hoya te rIte badhuM goThavAyuM che. aMdara bIjo paNa eka oraDo che. temAM paNa paroNA bhagavAnuM birAjamAna che. pratimAo ghaNI che. covIsamI derImAM tIrtharacanAnI mULa zaktisamA aMbAdevInI mUrti che. paga AgaLa vadhatA jAya che. chatamAM hAthI sAthe ramato AdamI dekhAya che. tene traNa hAthIe UMcakyo che. eka hAthIe tene kammarethI pakaDyo che. bIjA hAthIe tenA be paga jhAlyA che. trIjA hAthInA daMtazULane teNe hAthethI pakaDyA che. taddana TaTTAra rIte zarIra tANIne e traNa hAthI para jhUlA laI rahyo che. cothI derI pachI cheka pacIsamI derIe ghummaTa Ave che. ghummaTImAM nAgapAza ane nAgamukha che. gajathara, azvathara, mAnavathara, haMsathara che. batrIsamI derInI chatamAM vimalavasahino camakAro che. kRSNa kAliyadamana kareluM tenI koNI che. AkhuM dazya traNa TukaDAmAM vaheMcAyeluM che. eka tarapha kRSNa-baLadeva ane sAthIo geMDI daDo rame che. vacce uchaLatAM pANImAM kRSNa, nAganI phaNA para UbhA che. AsapAsa nAgaNo hAtha joDI rahI che. bIjI tarapha samaMdarataLe zeSanAganI zayyA para kRSNa zayana kare che. kAgaLa para citrakAre yojanAbaddha rIte citra doryuM hoya evuM ja dekhAya che. jaDa ane jADA paththara para AvuM surekha Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 55 avataraNa thAya te mAnI zakAtuM nathI. saMgemaramarano pASANa jANe vArtA kahevA beTho che. ApaNe darzaka nahIM paNa zrotA chIe. vimalavasahi e pUnamanI rAta che. AbupahADIno vAyaro vaheto jAya che. vArtA cAlatI rahe che. tetrIsa ane cotrIsamI derInI chata eka che. navapaTTo suMdara lAge che. pAMtrIsamI derInI pahelI chatamAM AsopAlavanAM pAMdaDAnuM chatra banyuM che. kalpatarUnAM pAMdaDAM jevA manahArI AsopAlavanI nasenasa upasI Ave che. pahelI najare A kamalapatra lAgatAM hatAM, dhyAnathI joyuM to khyAla Avyo ke A to AsopAlavanAM pAMdaDAM goLAkAra mUkyAM che. tenI vacce mogarAnuM laMbanaka. bIjI chatamAM cAra cAranI lAInathI ATha mogarA mUkyA che. unALAnA divasomAM AmravRkSa para laTakatA AMbA AvA ja dekhAya. A bharacaka chatanA kinAre mAnavayAtrA nIkaLI che. temAM pAlakhI paNa che. pAlakhIno dAMDo be mANasanA khabhA para che. pAlakhImAM besanAranI Doka ane pAlakhI upADanArAnI Doka eka ja lAInamAM Ave evI nIcI pAlakhInI beThaka che. samajone dAMDA para jhUlo ja che. bhagavAnanI pAlakhIo karatAM nIcI ane AjanI DolI karatAM UMcI beThaka. sADatrIsamI derInI chatamAM assala AbunA darajjAnuM jhINuM kAraNa che. temAM vaLI sAta mogarA mUkyA che. bIjI chatamAM kamaLavana ughaDyuM che. chatanA kinAre hAthIonuM jhuMDa che. eka hAthI tophAnamAM AvIne ghoDesavAranI Dokane pAchaLathI pakaDI rahyo che. ADatrIsamI derInI pahelI chatamAM pacAsa pAMkhaDInuM virATa kamaLa che. sAme bhagavAnu kAussagamAM UbhA che. vAjIMtrapUjA thaI rahI che. bIjI chatamAM... ahIM alpavirAma levo paDaze. caitra vada-12 : delavADA vimalavasatino uttarArdha jabaruM kAThuM kADhI rahyo che. eka pachI eka navI ane akathya pezakaza. ADatrIsamI derInI bIjI chatamAM siMhavAhinI vidyAdevInI kalAtmaka mUrti che. devI saheja trAMsI najare joI rahyA che. gaLAnA hArano jhola cheka nAbhi sudhI. kAnanI bUTa para moTA karNapUra. mAthA para devIyogya mugaTa, AMkhomAM mAtAsamuM vAtsalya. sapramANa dehamudrA. A mUrtine soLa hAtha che. tema kahevAya che. paraMtu vIsa hAtha gaNI zakAya che. nAsikA khaMDita che te sAMdhI levAI che. dekhAI Ave che. AjubAjumAM sapheda bhairava ane zyAma bhairava che. pAchaLa parikara. devIzilpanI aDakhepaDakhe AkhuzilpanA suprasiddha mogarA traNa traNanI lAInamAM. ogaNacAlIsamI derInI pahelI chatamAM ghummaTa nathI chatAM kamaLanA traNa thara banyA che. bIjI chatamAM ghummaTa che. be corasa tharanI upara trIjuM aSTakoNa thara che. cothuM thara catuSkoNa che. mIThAInA cosalA goThavyA che, jANe. A racanAnI be tarapha uchaLatAM mojAM che. cAlIsamI derInI bahAranA thAMbhalA vizeSa najIka che. mULamaMdiranI samAMtare thAMbhalo Ave te mATe A vyavasthA rAkhavI paDI haze. chato paNa necaralI, nAnI banI che. bIjI chatamAM soLa kamaLa che, pAMca mogarA che, mithunanRtya che. ekatALIsamI derInI chatamAM traNa ughaDatAM kamaLa che. bIjI chatamAM AnaMdano uchALa che, raMganI choLa che, ullAsanI caramasImAM che. vimalavasatinI kalAkArIgarI e jANe satata vAgatuM madhura saMgIta che. saMgItamAM vacceno AMtaro UMcA svaromAM levAya che. tenI majA aura hoya che tema vimalavasahimAM vacce UMcA gajAnuM zilpakarma Ave che. te jovAno AhalAda anero hoya che. ATha paTarANIo sAthe kRSNa mahArAjA hoLI ramI rahyA che. yuddhamedAnamAM hajAro sainikono salukAIthI sAmano karanArA kRSNa ATha priyatamAo sAthe najAkata jALavI khela mAMDe che. raMga uchALavA mATe pIcakArI nathI. zIMgaDAM pahelAM banAvyAM che, suMdara rIte zaNagAryA che. temAM raMga bharIne eka bIjA para chAMTavAno che. kRSNa hAtha UMco karI rAkhyo che, raMga chAMTavA mATe. sAme eka rANI hAtha ADo karIne potAnI para raMga na paDe tenI kALajI le che ne bIjA hAthe kRSNa para raMgapANI nAMkhI rahI che. A bhInAM mulAyama AkramaNa kRSNa jhIle che. betAlIsamI derImAM pahelI chata tArAmaitrakavALI che. khUNAdAra thara che. paheluM moTuM, bIjuM nAnuM, trIjuM sAva nAnuM, avaLo trikoNa dorI tenI para savaLo trikoNa doravAthI tAro bane, tene cha khUNA hoya. ahIM ghaNA khUNA vALA traNa tArA che. tInakI dostI se hotA hai tArAmaitraka. bIjI chatamAM zilpasaMgItano UMco AlApa. cAra devInI dilahara mUrtio, mayUrAsana sarasvatI, gajavAhinI lakSmI, kamalAsana lakSmI, garUDAsana zaMkhezvarI devI. paripUrNa dehasaundarya. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 mirarapaoNlIza jevo ja skInaoNna, vastro, AbhUSaNa, aMgarekhAo taddana baMdha besatI, hAthapaganI AMgaLIo ekadama nAjuka. tenA nakha paNa pAMdaDI jevA nokhA tarI Ave, bahota khUba. tetAlIsamI derInI pahelI chatamAM soLanartikAonI vacce kamaLa che, bIjI chatamAM lakSmIdevI ane anya devIdevatAo, cummALIsamI derInI chatamAM kamaLanI pAMkhaDIo che. tenA cheDe soLakamaLonI kaLI che. tenI para soLa devIo nRtya kare che. bIjI chatamAM nakazIdAra jAjama para nava mogarA gela kare che. pistALIsamI derInI pahelI chatamAM soLa mogarAo jhUme che, kinAre azvadoDa che temAM be ghoDA vacce eka ghoDAno zikAra thaI rahyo che. bIjI chatamAM patrasaMpuTanA thara che. chettALIsamI derInI pahelI chata traNa tharamAM upara jAya che. vacovaca che mogaro. bIjI chatamAM zItalA devI che. suDatAlIsamI derInI pahelI chatamAM kamalaracanA che. bIjI chatamAM haMsavAhinI sarasvatI devI che. paga aTake che. dhyAnathI jovAnuM game che. soLa hAtha che. nAjuka vINAdaMDanI AgaLa cAra sukomaLa AMgaLI, tarjanI ane aMgUThAnI vacce japamALA, traNa AMgaLI polANamAM nAMkhIne zaMkha pakaDyo che. vacalI AMgaLI ane aMgUTho bahAra. judA judA hAthanI judI judI mudrAo che. dhavalapASANamAM mA zAradA adbhuta lAge che. aDatAlIsamI derInI pahelI chatamAM aMtargoLa kuMDa banAvyA che. darekamAM mogarA laTake che. bIjI chatamAM padmAvatI devI che. ogaNacAlIsamI derInI pahelI chatamAM tInariyo ghummaTa che. mogarAnuM laMbanaka. bIjI chatamAM zilpasaMgItano paMcama sUra gavAI rahyo che. vizALa kamala chIpanI jema ja ughaDyuM che. narasiMha avatAra prakaTyo che. hiraNyakazipune bhIMsamAM lIdho che. khoLAmAM e phasAyo che, chaTakavA jhAMvA mAre che. tenA pagamAM narasiMhe AMTI mArI che tenA hAthane paNa gAMThamAM lIdhA che. lAMbI AMgaLIonA nakha peTane cIravA Atura che. bhayAnaka dazya che chatAM racanA karma atyaMta sukomaLa che. paththarane mRdutA ApavAnuM vrata cAle che, vimalavahimAM. pacAsamI derInI pahelI chatamAM abhiSekanuM dRzya che. bIjI chatamAM ghaNA badhA kuMDa che. dareka kuMDamAM phUlo khIlyA che, te mogarA banIne laTake che. ekAvanamI derInI pahelI chatamAM kalpavRkSa che, bIjI chatamAM vIsa cokaThAno paTa che. nAnI nAnI AkRtio cokaThAomAM mUkI che. suMdara lAge che, cAlI AvatA pravAhathI kaMIka juduM. bAvanamI ane trepanamI derInI chatamAM paNa cokaThAnuM zilpa 58 che. copanamI derInI chatamAM eka kamaLa khIlyuM che. tene vartuLabaddha thaIne 44 kaLIo bahAra nIkaLI rahI che. kaLInI nALano vaLAMka ekasarakho korAyo che. mATe AkAra manamohaka lAge che. paMcAvanamI derInI pahelI chatamAM tInathariyo ghummaTa, bIjI chatamAM aNIdAra tharanI tripuTI. chappanamI derImAM jAna reDIne jhummarane sAta tha2 sudhI nIce utAryuM che. cha tharamAM koraNI. sAtamA thare mogaro. A bIjI chatanI vAta thaI. pahelI chatamAM mAnavavartuLanI vacce bhagavAna kAussaga kare che. sattAvanamI derI chevaTanI che. pahelI chatamAM 56 hAthInuM vartuLa che. traNa kalAtmaka thara upara caDe che. bIjI chatamAM 60 vanarAjano pahelo, goLAkAra che. ghummaTamAM ATha devI UbhI che. ATha devI beThI che. traNa suzobhita thara diladhaDaka rIte nIce utare che. ATha mogarAo potapotAnI jagyAe astitvano utsava mANI rahyA che. sattAvanamI derI pachI praveza cokI Ave che. bhamatI pUrI thAya che. UMce tAkI rahevAmAM garadana jakaDAI gaI che te yAda Ave che. kalAkothI UbhA rahevAne lIdhe paga dukhI rahyA che te ekAeka sAMbhare che. AMkhone nazo caDelo ja rahe che. caitra vada-14 : delavADA pravezacokIthI be dAdarA utaravAnuM. sauthI pahelAM zRMgAracokInI traNa chata. vaccenI chatamAM atizaya lAMbo, laMbacorasa citrazilpapaTa che. athavA zilpacitrapaTa che. bharata bAhubalinI kathA dekhAya che. be bhAInI joDInAM judAM judAM yuddha thAya che. virakta bAhubali dIkSA laI dhyAnamAM UbhA rahI jAya che. pachIte ghoDA ane hAthI bakhtara paherI UbhA che. brAhmI suMdarI Ave che. vanaghaTAmAM rahelA bAhumunijI dIse che. pratibodha pAme che, sAme moTo mahela che. bharatarAjAno prAsAda, arIsA bhavanamAM bharatajI kevalI bane che te dazya zodhavA chatAM maLyuM nahIM. paraMtu kotareluM che te nakkI. DAbI tarapha pahelI derInI sAme moTI chata che. temAM be tarapha dariyAI mojAM uchaLatAM hoya tevuM koraNa che. vacce tArAmaitrakanA traNa tharanuM jhummara che. trIjA thare mogarA che. mogarAnI nALa para comukhe nartikAo che. temanI nIce mogarAnI ughaDatI pAMkhaDIo che. A chatamAM kalAsajjA phATaphATa thAya che. sattAvanamI derInI sAme jamaNA hAthe moTI chata Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 EO Ave che, emAM AvuM ja kotarakAma che. kahevAya che ke A be chata jANI joIne ekasarakhI banAvavAmAM AvI che. joke, pelI chatanA cAra khUNe mojAM che to A chatanA cAra khUNe cAra pUrNa nAgapAza che. praveza cokI pachI turaMta raMgamaMDapa Ave che. atyAra sudhI je joyuM te badhuM bhUlI javAnuM. bhaviSyamAM je jovAnuM thaze te jhAMkhu lAgavAnuM. jovAnI kSaNomAM AMkho palakArA cUkI jAya che. virATa gherAvAno ghummaTa che. bAra alaMkRta staMbho para te Ubho che. jhagArA mAratI dhavalatA, cokkasa pramANanuM UMDANa, gaMgAvartamAM ubharAtA phINanI caMcaLatAno jANe stabdha citAra. ekI sAthe badhuM ja dekhAya che, dekhAya che te badhuM ekAkAra banI jAya che. himAlayanI bakholamAM baraphanA thara para kAcanI saLIthI DijhAIna banAvIne tenA jevI ujjavaLa suMdaratA cAra khUNe bhUmisanmukha che. brahmA-viSNu-maheza ane aMbikA dhummaTanA khUNA saMbhALe che. paheluM mahAvalaya 158 hAthIonuM che. bIjo thara kaMkaNavalaya, trIjA tharamAM 64 devIo, pAMcamA tharamAM gujarAtI garabo, paNa kevaLa puruSo ja rame che. sAtamA thare bAvana azvarAjo yAtrAe upaDyA che. AThamAM tharamAM ardhagoLa khAMcAo. dareka khAMcAmAM eka mogaro, kula 33 mogarA. navamA thare goLA khAMcAonI zreNI che. dasamA thare pharIvAra ardhagoLa khAMcA, temAM mogarAo che. 29 mogarA thAya che. agiyAramA thare 76 mAnavonI yAtrA nIkaLI che. bAramA thare 70 haMso pAMkha phaphaDAvI rahyA che. caudamAM thare bAra moTA mogarA mUkyA che. temAM nartikAo paNa che. caudamA thare 32 devI-devatAo che. paMdaramo thara utare che. soLamo thara vadhu nIce jAya che. sattaramAM thare AkhI jIMbhikA nIce utarI rahI che, temAM goLAkAre rathayAtrI gatimAna che. aDhAramo thara pleTa jevo che. tenI para ogaNIsamAM tharanA cha ardhagoLa puTa che. emanI barAbara madhyamAMthI vIsamAM tharanA mogarAnI lAMbI nALa laTake che. tenA cheDe nartikAo khele che. ekavIsamAM thare mogarAnI pAMdaDI ane kaLIo che. devalokamAMthI maMgAvIne prabhu samakSa dharyo hoya tevo mahAnuM raMgamaMDapa che. raMgamaMDapanI DAbI taraphe cha cokI che. jamaNI taraphe cha cokI che. bAramI derInI sAme, DAbI cha cokInI pahelI chata Ave che. temAM tArAmaitrakanA traNa thara che. trIjo thara AMTI laIne upara vaLa leto ghummaTanAM taLane sparze che. pahelI najare A kotaraNInI bhUla jevuM lAge. dareka sarkala potAnAmAM ja pUruM thavuM joIe. goLa hoya, corasa hoya ke koNabaddha hoya. A chatamAM koNabaddha tharanuM sarkala pUruM thavAne badale upara caDIne ardhagoLa zreNi sAthe joDAI jAya che. A lAInanI trIjI chatamAM paNa AvuM ja che. hakIkatamAM A kru DrAIvara sisTamanI AMTa banAvI che. mAtra zilpajJa loko ja samajI zake tevI karAmata che. oNpha bITa kriezananI hoMzamAM AvI DhAMcAbahAranI DijhAIna paNa goThavAI zake che. A chatanI bAjumAM bIjI chata Ave che. temAM traNa aSTakoNa nIce utaratA Ave che. agiyAramI derInI sAmenI chata taddana sAdI che. tenI bAjunI chatamAM taddana sAdagIpUrvaka devI birAjIta che. dasamI derInI sAmenI chatamAM paNa aSTakoNano tInatharI ghummaTa che. TU DrAivIMganI lAIna AmAM paNa racI che. raMgamaMDapanI jamaNI taraphanI cha cokImAM paNa AvI chata che. temAM bhamatI taraphanI pahelI ane trIjI chatamAM ekasarakhAM kamaLa racAyAM che. A kamaLa ekadama pahoLAM che, bharAvadAra che. bIjI chatamAM vizALa kamaLa che te kamaLanI pharate 68 kaLIonuM kuMDALuM che ne kamaLanI vacce mogaro che. raMgamaMDapa taraphanI pahelI ane trIjI chatamAM aSTakoNavALI tInathI ghummaTanI saMracanA che, tArAmaitraka. trIjI chatamAM to vaLI ATha UbhI ane ATha beThI devIo che. bIjI chatamAM sAdagIpUrNa devImUrti che. raMgamaMDapa pUro thatA oTalo caDavAno che. nava cokI Ave. naveya chato ananya saMmohana dharAve che. nRtya sabhA, kalpavRkSa, mogarAnI zreNi ghaNuM che. paraMtu najara have gUDhamaMDapamAM birAjatA prabhu tarapha maMDAI cUkI che. mULamaMdiranI bArasAkhanI sUkSma kotaraNI jovAnuM bhUlIne pagalAM prabhunI samakSa jevA upaDe che. caitra amAsa-delavADA AdIzvara bhagavAnuM. samavasaraNanA mahAvaibhavamAM paNa nirlepa hatA. cakravartI bharatanA bharapUra bhaktibhAvathI aMjAyA nahotA. vItarAgI hatA. rAjIpAthI raMgAyA nahotA, mArA prabhu. emane niraMjana dazA AtmasAt thaI gaI che. bhagavAna pAse zIkhavA maLe che. 'tame sArA hazo, uttama hazo to tamArAM vadhAmaNAM thavAnA ja. tamArI prazaMsA thaze ja. tame enAthI levAtA nahIM. tame tenAthI aLagA rahejo to tamArI nijI pratibhA paNa jIvaze. ane tamArI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAnatA gAtA prazastilekho paNa TakI raheze.' bhagavAna Avo bodha Ape che mATe ja bhagavAnanI bhakti karavAnuM game che. A prabhunI bhakti mATe ja aDhAra karoDanI A alaukika nagarI ghaDAI che. prabhue zuM ApyuM che ? sAcI samaja, nirvyAja prema ane anahada karUNA. prabhu pAsethI e maLatuM ja rahe tevI bhAvanA che. prabhunI A zilpanagarImAM viharatI veLAe mananA rAgadveSa vIsarAya che. sAcAkhoTAM sapanAM bhUlAya che. khAvApIvAnuM yAda nathI AvatuM. ekatAna banI javAya che. prabhu sAtheno dhyAnayoga sadhAya che. A prabhuno ja upakAra che. jhUkI jhUkIne AdIzvara prabhune vAMghA, prabhunI AMkhe AMkho meLavIne apalaka netre joyA karyuM. zAMta hatI e AMkho. nirvikAra hatI e AMkho, jJAnano pUrNa sAgara hato e AMkhomAM. vimalavasatinI tamAma kalAkArIgarIno artha e AMkhonAM tejamAM samAI jato hato. arihaMta prabhunI prIti pragADha banAve tevuM vimalavasatinuM vAtAvaraNa che. siddhazilAno nAnakaDo TukaDo jANe ahIM AvI vasyo che. AnaMda sivAya bIjI koI saMvedanA nathI. ahobhAva sivAyanI koI anubhUti nathI. vimalavasahimAM paththaramAMthI pASANanI bAdabAkI thAya che ane manamAMthI mamakAranI. (vi. saM. 2060) Abu girirAja H lusigavasahi caitrI amAsa : delavADA vimalamaMtrI para mahAkAvya lakhAvuM joIe, lakhavAnuM mana thAya che. e parAkramI hatA. rAjanItimAM kuzala hatA. mutsaddI ane mahattvAkAMkSI hatA. ghora AkramaNonA netA hatA. svarUpavAna ane parama saMpanna hatA. gujarAtanA itihAsano eka bhAga hatA. pATaNa ane caMdrAvatI A be mahAnagarI sAthe temaNe nAto bAMdhyo. AbugirirAjanA kaNekaNa para temane pratibhAva hato. temane pApano pastAvo thayo tyArathI jIvananI navI dizA ghaDAI. kamma zurA hatA te dhamma zUrA banyA. ATalA sudhImAM mahAkAvyanuM pUrvArdha Ave. pachI zarU thAya uttarArdha. zrI dharmaghoSasUrijI mahArAja pAse te AlocanA mAMge che. zenI ? pote yuddhanAM bhayAnaka pApa karyA che tenI AlocanA karavI che. vimalaprabaMdhamAM zrIlAvaNyasamayajI mahArAja lakhe che : vimana maMtrI jana vitavaDa, pAya na choDuM devA, pApa vArI 3 mana, vi4 AnIyA seva | sUrijI AlocanA ApatA pahelA kaDaka thaI kahe che ke "teM karelA pAponI AlocanA hoI na zake." vimalamaMtrI karagare che. sUrijI maMtrIvarane tAvIne jaNAve che : Abu para derAsara baMdhAva, tujJa cha3 bAnImAnI vaMti, dharma vat cha3 tAra fdhatA vari milzatnI saritu vAdra, sUratA nIpagas prAsAH ' jo tuM mithyAtvIone harAvI, ajaina sthAnakamAM jaina tIrtha sthApe to tArAM pApa dhovAya.' maMtrIzvara kAme lAgyA. aMbAdevInI sAdhanA ane Arasa ke vArasavALo prasiddha prasaMga banyo. maMtrIzvare derAsara bAMdhavAnuM vara mAMgyuM. jamIna jovA Abu para pahoMcyA. vimalaprabaMdhamAM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhyuM che : AviDa vimata sahita parivAra, arvaH fjhanaprAsAH vivAra 1 pUgArA nava nAba3 pAra, fmanIyA maraDI sadasa rUAra || Abu para derAsara bAMdhavAnI dhAraNA rAkhIne vimalamaMtrI AvyA che te jANI pUjArIo ginnAyA. agiyAra hajAra bharaDAo bhIDa karI bUmarANa macAvavA lAgyA. vItarUM saddha thayA mato, nava AvuM dharanI rUve ratI . kahevA lAgyA : 'cokhAnA dANA jeTalI jamIna paNa na daIe.' maMtrI vimala sarvasattAdhIza hatA. chatAM premathI samajAvavA lAgyA. pATaNanA kAvAdAvAomAM haMmezA pAsA pobAra karanArA maMtrIzvara kahe ke "A sthAna para jainadharmanI nizAnI maLe to jamIna Apajo , bAkI mAre tamArI jamIna levAnI ja na hoya.' AkhuM ToLuM zAMta thaI gayuM. e rAte maMtrIzvare aMbAdevI sAthe vimarza karyo. aMbAmAtAe saMketa Apyo : "zrImAtAnI pAse je zilA che te phoDAvajo . nIcethI dAdAnuM agiyAra lAkha varasa jUnuM biMba maLaze. tame khodavAno dekhAva karajo . kSetrapALa deva paththara toDIne bhagavAna dekhADI deze...." A saMketa mujaba prabhu prakaTyA. bharaDAo-brAhmaNo mAnI gayA. tyAM ja mUrtinI derI sthApI. aMbAjInI, kSetrapALanI ane potAnI mUrti racAvI jaina tIrtha sthApyuM. moTAM maMdira mATe moTI jagyAmAM kAma karavA lAMbo koTa bAMdhavAnuM zarU karyuM. pharI vighna AvyuM. bharaDAo kahe : "A jamIna ane aMdara aMdara vaheMcI rAkhI che. tame ene maphatamAM na laI zako.' maMtrIvare kharIdInI taiyArI batAvI. bharaDAono bhAva zuM hato : "AkhI jamIna para sonAmahora pAtharo.' maMtrIzvare mahora pAtharIne jamIna kabaje karI. vimalaprabaMdhamAM lakhyuM che ke 'pathArI pAtharatA hoya tema maMtrIe sonAmahora pAtharI dIdhI." bharaDAo kahe : 'jamIna bhale tame rAkho. paNa vaccenI sonAmahorathI DhaMkAyA vinAnI jagyA to amArI ja gaNAya. pharIvAra samAdhAna karavAnuM hatuM. maMtrIvare rasto kADhavA kahyuM to bharaDAo kahe : 'tame jamIna para cAra-cAranI thappImAM sonAmahora pAtharI che te sAruM che. AnI para sonAmahoranI pAMcamI thappI karo to jamIna tamArI.' maMtrIzvare te pramANe pAMca sonAmahoranI thappIo pAtharIne jamIna para pUro kabajo meLavyo. have zilpIono vAro hato. derAsarano pAyo khodAyo, sAta mAthoDA UMDo. pUraNa karavAnuM zarU thayuM. ghaNI ja vAra lAgI. vimalamaMtrIe sAtaso sAMDhanA khabhe kothaLAo bharIne sauneyA ane rUpaiyA maMgAvyo. A sikkAothI ja pAyo pUravA kahyuM. zilpIo stabdha thayA. kahe : 'A sikkA nAMkhavAthI to pAyo polo rahI jAya. nakkara pUraNa joIe.' maMtrIzvare badhAM sauneyA-rUpaiyA pIgaLAvI tenI nakkara iMTo banAvI. zilpIone ApIne kahyuM ke 'lo, A pAyo pUravA cAlaze." zilpIo to avAcaka thaI gayA. sonArUpAnI iMTone vAparyA vagara ja temaNe majabUta rIte pAyo pUrI dIdho. have bAMdhakAma zarU thayuM to kSetrapALa vAlInAtha ADo phATyo. divase je bAMdhakAma thAya te rAte tUTI jAya. cha mahinA sudhI Ama cAlyuM. eka divasa maMtrI vimaLe kSetrapALane dUdha, khAMDa, lADu ane lApasIno bali dharyo. vAlInAthe mAnavabalinI mAMgaNI mUkI. maMtrI cUpa rahyA. rAte bAMdhakAma tUTyuM. divase tenuM samArakAma karAvIne maMtrI rAte dIvA pAchaLa chUpAyA. vAlInAtha Avyo. tenI para sIdho ja humalo karyo. talavAra tANIne kahyuM ke "A prazna pUro karo, nahIM to khera nathI.' e vAlInAtha, e kSetrapALa deva DarI gayo. (mahAkAvyanI dRSTie A prasaMga kaMIka aMze kirAtAjInIyam-mAM kirAta ane arjunanA saMgrAma jevo banI zake.) aMbAdevIe paNa vAlInAthanI sAna ThekANe ANI. eno upadrava maTyo. maMdiranuM kAma cAlyuM. jotajotAmAM mULamaMdirano gabhAro banI gayo. maMtrIzvara vimaLe sUtradhAra kIrtidharane phariyAda karI ke "maMdira bAMdhavAmAM to sAva thoDo kharaca thAya che. ema karo. derAsara sonAnuM ja banAvo. pUrato kharaca thAya." gajaba vAta hatI. sonAnuM deruM bAMdhavA e taiyAra thaI gayA. ajainonI vacce jainatIrtha UbhuM karavAnuM tIvra bhAvanAbaLa ane pAponI AloyaNa pUrepUrI vaLe tevI utkaTa vAMchanAmAMthI kevI udAratA nIpajI ? zilpIe kahyuM ke 'paDato kALa che. sonAnA maMdira na hoya. kAma uttama thaze..." ane sonAnAM maMdiranI avejImAM cAlI zake tevuM anavadya, alaukika ane ajAtapUrva zilpasaundarya maMdiramAM chavAI gayuM. mahAkAvyanI dRSTie vimalamaMtrI dhIra ane udAtta nAyaka banI zake. vimalamaMtrInuM maMdira vi. saM. 1088mAM pratiSThA pAme che. Aje vi. saM. 2060 cAle che. AjathI 28 varasa pachI A derAsarane 100 varasa pUrA thaze. e vakhate vimalamaMtrInuM mahAkAvya taiyAra hoya to sahasrAbdInI ujavaNInAM sonAmAM sugaMdha bhaLI jAya. vimalavasahi maMdiranAM nirmANa mATe 1500 zilpIo, 1400 majUro Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 cauda varasa sudhI satata kAma karatA rahyA. jamInanI kharIdI mATe cAra karoDa, trepana lAkha rUpiyA vaparAyA. 140 phUTa lAMbI ane 90 phUTa pahoLI jamInano bhAva jo ATalo hoya to eka skavera phUTa jamInano bhAva zuM thayo ? maMdiranI mATenA pASANo, paththaro kharIdavAmAM rU. be karoDa vaparAyA. Abu para lAvavAnI majUrI sAthe gaNIe to paththara cAMdInA bhAve paDato. kula maLIne derAsaramAM 18 karoDa 53 lAkha rUpiyA vaparAyA. 14 varasanI sarerAza mAMDavI joIe. pachI mahinA-mahinAnI sarerAza. vimalamaMtrIe vimalavasatinuM sarjana karI bhaktino navo mArga Ubho karyo. temanA raste rAjA kumArapALa, maMtrIzvara vastupALa tejapALa, mahAzrAvaka dharaNAzA cAlyA. vaizAkha suda ekama : delavADA be bhAI che. baMdhubelaDI. bemAM vadhAre sAruM koNa te nakkI karavAnuM muzkela che. be bhAInuM A phaeNkTara baMne vahine lAgu paDe che. neDha ane vimala be bhAI hatA. vastupALa ane tejapALa be bhAI hatA. AbunI baMne vasati sAthe nAnA bhAI saMkaLAyA che. vimala vasatimAM vimala. lUNigavasahimAM tejapALa. be ullekha maLe che. vastupALa tejapALanA bhAI luNiganI yAdamAM lUNigavasati che ane tejapALano dIkaro lAvaNyasiMha, tenI yAdamAM lAvaNyavasati che. prabaMdha graMtho luNigavahino pakSa le che. luNigavahinA zilAlekho lAvaNyavasatino pakSa le che. A baMdhubelaDInAM nAme keTalA badhAM sukRta bole che ? 1300 zikharabaMdha jinAlaya baMdhAvyAM. 3202 jinAlayono jIrNoddhAra karAvyo. 10,5OOO navAM jinabiMba bharAvyAM. 84 pASANabaddha sarovara karAvyAM. 984 pauSadhazALA karAvI (soLa ochI paDI. nahIM to 1000 thaI jAta.) 400 paraba baMdhAvI. 701 tapasvInAM sthAnako baMdhAvyA. 18 karoDa kharcI jJAnabhaMDAro banAvyA. 18 karoDa 96 lAkha jeTaluM dhana zatruMjayamAM kharyuM. eTaluM ja dhana (18 karoDa 96 lAkha) giranAramAM kharyuM. 12 karoDa 53 lAkha AbumAM khacyuM. 700 dharmazALA baMdhAvI. 70 sadAvrata karAvyA. sADAbAra vakhata zatruMjayanA 6'rIpAlaka saMgha kAyA. 21 mahAtmAone AcAryapade sthApavAno lAbha mahotsava ujavIne lIdho. kula maLIne 3,73,72,18,800 rUpiyAno eTale ke traNa abaja, tottera karoDa, bottera lAkha, aDhAra hajAra ne AThaso rUpiyAno saccaya karyo. A Akho hisAba bhAgIdArIno che. vyaktigata rIte baMnee potapotAno lAbha keTalo lIdho te jANavA maLavAnuM nathI. eka luNigavasati mATeno ullekha maLe che. A vasahi tejapALa baMdhAvI che. vastupAlacaritamAM lakhyuM che : zrImanneffnanendrandrimavuM XXXX zrI tainapAnI cadhAt // A nemanAthamaMdiranI racanA zrI tejapALe karI che. luNigavasahinI bhamatInI derIe derIe eka ke be lAInanA zilAlekha che. temAM moTe bhAge eka ullekha Ave pratiSThApituM 2 tai1:pAneta... vastupAlamaMtrIe Abu paranAM jinAlayanI saMpUrNa javAbadArI tejapALane ja bhaLAvI hatI. tejapALe caMdrAvatInA rAjA dhArAvarSanI anumati laIne A maMdiranI racanA karAvI. ' dhArAvarSa ane tejapALa sAthe Abu para gayA hatA. rAThoDa rAjAone rAjI karIne maMdira mATenI jamIna kharIdI. vimalavasahimAM mithyASTi samAja kara ugharAvato thaI gayelo, te baMdha karAvyuM. aMbAjI jaIne ArAsaNanI khANamAMthI uttama pASANo meLavyA. AbunI taLeTIthI cheka upara sudhI navI pagathAra karAvI. pAMca yojana sudhInA rastAmAM eka gAu para eka, e rIte ghaNI badhI dukAno baMdhAvI, temAM kAmadArone ane yAtrikone khapamAM Ave tevI cIjavastuo bharAvI. kAma zarU karAvyuM. zobhanadeva mukhya sUtradhAra hato. tenI sAthe 500 zilpI hatA. caMdrAvatInA nagarazeTha caMpaka zreSThIne maMdira saMbaMdhI javAbadArI soMpI. anupamA devInA bhAI udA zreSThIne kArIgaronI vyavasthA bhaLAvI. tejapALe ATaluM karyA pachI dhoLakA pahoMcIne zrI nemanAtha dAdAnI manohara mUrti ghaDAvI. tenI pratiSThA karAvI, e pratimAjI laIne te Abu pahoMcyA. joyuM to kAma sAva dhImuM cAlatuM hatuM. derAsaramAM mAtra gabhAro ane gUDhamaMDapa ja banelA. bIjuM badhuM bAkI. udAjIne bolAvIne pUchyuM to paristhiti jANavA maLI. kArIgaro roja paisA laI jAya che, kAma thoDuM ja kare che, koI gAMThatuM nathI. vagere. tejapALe, chUTathI paisA kema vAparatA nathI evo Thapako Apyo, paNa te polo lAgato hato. tejapALa ane anupamAdevI tyAM ja rokAyA. maMdiramAM prabhune besADI roja pUjA karatA rahyA. eka vAra anupamAdevIe Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 lAgaNIbhInA avAje zobhanadevane kahyuM ke 'eka thAMbhalo banAvavAmAM ATalo samaya jAya che to AkhuM derAsara kayAre UbhuM thaze ?" zobhanadeva DiphensIva raoNlamAM hato. phariyAda sAcI hatI. to tenI potAnI paNa sAme bIjI phariyAda hatI. teNe kahyuM : "Abu pahADa caDavAmAM khUba thAka lAge che, upara bhayaMkara ThaMDI paDe che, amAre kAma karavuM hoya to paNa madhyAhna sudhI rAha jovI paDe che. tyAre vaLI bhojana banAvavuM paDe che. moDI bapore kAma zarU thAya che. sAMja sudhImAM ThaMDI UMcakAI Ave che. Ama, kAma karavAmAM samaya ja ocho maLe che. bIjI vAta, ame khAIe temAM zAka nathI hotuM, gorasa nathI hotuM. thAkI jaIe chIe parizramathI. A badhI nAnI nAnI vAto che. AmAM ja kAma aTakI rahyuM che..." anupamA devI hajI to javAba Ape che tyAM tejapALa AvI pahoMce che. te paNa anupamAdevI pAse ja javAba mAMge che. A mahAsatIjI maMtrIvarane kahe che ke 'ApanI A vyApAramAM vyastatA che te khoTI che. dhaMdho ane padanI javAbadArI choDIne ahIM rahevuM paDe. to kAma thAya. hAtha chUTo rAkhIne dhana vAparavuM joIe. bacAvavAnI vRttithI kAma na thAya.' tejapAle malakAIne kahyuM : 'vAta sAcI. kAmanI jhaDapa vadhAravAno rasto zuM ?' malTInezanala kaMpanInA cIpha sekreTarInI jema mahAsatI navo plAna mUke che : "ghaNuM badhuM karavuM paDaze. eka divasanA ane rAtanA kAmadAro judA rAkho. be, zilpIo mATe rasoDuM calAvIe. traNa, rasoI sArAmAM sArI bane ane pIrasAya tevI vyavasthA goThavIe. cAra, zilpIone masAja karI ApanArA mANaso goThavIe. pAMca, temanI nahAvA dhovAnI sagavaDa sAcave tevA nokaro temane ApavA joIe...' tejapALe dareka sUcanAo amalamAM mUkI. jotajotAmAM kAma pUrajozathI upaDyuM. vi. saM. 1287mAM pratiSThA saMpanna thaI. utsava paNa mahAnuM thayo. pratiSThAcArya zrI senasUrijI mahArAjA Adi sAta hajAra to sAdhu bhagavaMto hato, bottera rANIo sAthe rAjA vIradhavala AvyA. dUradUrathI rAjAo ane maMtrIo AvyA. lAkhonI saMkhyAmAM zrAvako AvyA. aMjanazalAkA mATe sAcA caMdrakAnta maNinuM pAtra, nakkara sonAnI ratnamahelI saLI ane cAMdIno pATalo vaparAza lIdhela. bAvana derIomAM ane mULamaMdiramAM prabhumUrtio hatI te darekane mAthe sonAnuM chatra baMdhAyuM hatuM. prabhunA utsava nimitte bAvIsa lAkha rUpiyA jeTaluM dhana yAcakone apAyuM hatuM. pratiSThAnI kSaNe AsamAnamAMthI daivI kaMkuchAMTaNAM thayAM hatAM. lUNigavasahinI kathA adbhuta ane hRdayaMgama che. vaizAkha suda bIja : delavADA kalAne mANavI hoya to ekAMta joIe. kAla sAMje lUrSigavasahimAM lagabhaga koI ja nahotuM. aMdhAruM thavAne vAra hatI. sUraja DUbI rahyo hato. nirava zAMti hatI. tejapAlamaMtrInA jamAnAmAM hoIe tevuM lAgatuM hatuM. raMgamaMDapanI vacovaca UbhA rahI upara joyuM. besIne pharI UMcuM joyuM. vajAsanamAM besI, mAthuM pAchaLanI tarapha jhUkAvI, be hAthane khabhAthI pAchaLa jamIna para TekavIne joyuM. AMkho mAnI na zakI. ravizaMkara rAvaLanA zabdo yAda AvyA : A maMdironI kalAmAM gujarAtanA zilpIoe AThamI sadInA khajUrAho karatAM je vizeSatA karI che te tenA raMgamaMDapanI racanA che. te pahelAnA raMgamaMDaponI chata cArepAsanI dIvAlo para TakAvavAmAM AvatI. ane tenI para nAnuM merughATanuM zikhara thatuM. maMDapane kadI kadI aMdaranI be bAju jALiyAM tathA vimAnaghATanA gavAkSo ke jharUkhA mUkavAmAM AvatA. paraMtu gujarAtanA zilpIoe ATha thAMbhalA para goLAkAre lAMbI zilAo goThavI uparathI aThAMsa mArI dhIre dhIre nAnA thatA goLa vartuLono upara maLI jato ghummaTa racyo. temAMya jagatane apAra Azcarya karAvatuM nakazIdAra ArasanuM jhummara jene madhucchatra kahe che te gujarAtanA zilpIonuM nAvinya che. AbunI zilpakalAnI carama kakSA A ghummaTamAM che. raMgamaMDapamAM praveza nAnI sarakhI oTalI caDavAthI thAya. nakazIdAra staMbha, svayaMskRrta suMdaratAthI sabhara toraNo, pASANomAM zatadhAre vahetuM kAvya. A badhuM jhAMkhuM lAge che, ghummaTanI sAme. dhummaTanuM prathama caraNa 268 mAnavAnuM che. jANe indrasabhA jevI vItarAga prabhunI sabhA bharAI che. pelI sabhAmAM devo beThA hoya. A sabhAmAM mAnavo che. temanI upara 60 munimUrtio che. be mUrti vacce avakAza rakhAyo che.A bAda trIjA thare goLAkAra paTTI che. cothA thare jADo nakazIdAra paTTo. pAMcamA thare pAnabIDAnuM saLaMga vartuLa che. chaTTA thare caukaTavALA kaMkaNa che. sAtamA thare kamalAIdalanI zreNi che. ardhA kamaLo najIka najIkamAM beThA che. AThamA thare Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 bhUmisanmukha nartako che. darekane ekabIjAthI dUra rAkhyA che. saunI mudrA nokhI che, nirALI che. navamAM thare 70 bhagavAnuM che. be nartaka vacce pAMca, dasamA thare gADha jALI che. agiyAramAMthI mAMDIne soLamA thara sudhI kramazaH vartuLa nAnuM thatuM jAya che. vaLAMka letA paTTA che ane temanI kinArI che. A cha tharanI AgaLa soLa vidyAdevI che. temanAM zastro, vAjIMtro, zaNagAra alaga paDe che, arasaparasa. A tharamAM koI khAsa kotarakAma nathI tenAM be kAraNo. eka to maeNcIMga karavAnuM hatuM. jo pAchaLa jhINuM kAma hoya to vidyAdevIne uThAva na maLe. bIjuM, sattaramA tharathI bharatI lAvavAnI hatI tenI A khullI sapATI hatI. uchaLatA dariyAnA retALa kAMThA hoya che tema. sattaramA thare vidyAdevIonA mukuTa sparze che. pachI, jANe ke vidyAdevIo paNa mAthe caDAvatI hoya tevI kalAniSpatti che. pAMdaDAmAM pAMdaDA gUMthIne chAbaDI banAve, tema ahIM kamaLanI pAMdaDIono saMpuTa racyo che. pAMca pAMdaDInA saMpuTamAM traNa pAMdaDIno bIjo saMpuTa, temAM vaLI eka pAMdaDI. A nava pAMdaDIono saMpUrNa saMpuTa, bhItarathI goLAkAra hoya to dekhAya nahIM. temanI sukumAra garbhazayyA jovA maLe te mATe saMpuTAI, eka nahIM balka soLa saMpuTArdha. soLa vidyAdevIo che temAM be vidyAdevInAM mukhanI vacce eka saMpuTArdha Ave che. ogaNIsamA thare Akho bagIco khIlyo che. Aja kAla kArnezansanA phUlomAMthI buke banAve che. ogaNIsamAM thare mArbala bukaeNnI gaeNlaeNrI che. phUlonI bichAta che. lAMbA laTakatA gajarA jevA mogarA che. covIsa mogarAnI AkhI goLa pradakSiNA che. suvAsa A saranAmuM joI le to phUlo sAthe rahevAnuM choDIne ahIM ja vasI jAya. vIsamo thara, ekavIsamo thara, khyAla na Ave tema upara caDe che. bAvIsamA thare 24 saMpuTonuM vartuLa che. temAM pAMdaDAM che, puSpo che. pamarATanI paravA nathI, cAle che tenA vagara, trevIsamo thara ghummaTanI chatano che. temAM kamaLapatranuM vartuLa banAvyuM che. ahIMthI have nIce taraphano DhALa Ave che. kamanIya ane kalpanAtIta. zAMta sarovaranI vacce paththara pheMko to eka taraMga sarjAya. temAMthI bIjuM, trIjuM, cothuM, ema taraMganI AkhI mALA ja cAle. A jalataraMganI manahara vartuLa dhArAne najara samakSa rAkhIne A utaratuM jhummara racAyuM che. A ja madhuchatra che. ane A ja rasasutra che. AMkho para e pakkaDa jamAvI le che. bIje jovAnuM game ja nahIM. paththarano ughaDato vAna, virATa ghummaTanI pArzvabhU ane sapramANa UMcAIne laIne A jhummara apArthiva banI gayuM che. sphaTika, caMdrakAMta maNi ke thIjeluM amRta, jhummaranuM ghaTaka A traNamAMthI banyuM hovuM joIe. kAcanI jevuM nAjuka che. motInI jema camakadAra che. hIrAnI jema pAsAdAra che. uparathI nIcenI tarapha Avato DhALa sAta thara le che. dareka thara nIce nIce saMkoDAto Ave che. ekabIjA sAthe te custa rIte phITa thayA che. ekAda tharane alaga tAravI na zakAya. 80 kIlonA paththaramAMthI A jhummara koryuM che. paththara akhaMDa che. TukaDA karIne coTADyuM hoya tevuM nathI. goLAkAra vAvaDInI pALe pALe phuvArAonI dhAra chUTatI hoya, te vAvaDInA madhyabhAgethI sIdhI gatimAM UMce uDatA eka phuvArA tarapha badhA phuvArAone DhALa Apyo hoya, ne pachI e uDatAM pANI ja palakavAramAM jemanAM tema thIjI gayAM hoya, enI UbhI himaserone sAcavIne vAvaDInI pALa sAthe ja UMdhI karIne UMcethI pakaDIe to e himanI AkRti kevI manahara lAge ? A jhummara tethI savAyuM manahara che. himasero pAse vaLAMka sivAya kAMI na maLe. A jhummaramAM thara thare jhINerAM puSpo karyA che. dareka tharane batrIsa pAsAM ApyAM che. nIcethI jotAM AkhuM cakra jevuM lAge che. ne sAtenAM pAsAMnI saLaMga 32 zreNi cakranA ArA jevI dekhAya che. pANInAM vamaLonI Adarza kalpanA najara sAme rAkhIne jo A jhummarane kotaravAmAM AvyuM hoya to pANInI caMcaLatAne dareka vamaLa dekhADavI paDe. ekamAMthI bIjuM vamaLa sarjAyuM te vakhate pANImAM mulAyama halacala hovAnI ja. jhummaramAM e jalatattvanI sukomaLa chAyA upase te mATe kalAtmaka rIte aMtargoLa racyA che. batrIsa pAsAMnI vacce batrIsa aMtargoLa Ave che. nIcethI upara jato ajavAsa A goLa khAMcAmAM chAyA pADe che. bhItaranI saphedIne Acho rAkhoDI raMga caDe che. jalatattvano e sAkSAtkAra che. sapheda kapaDAM bhInA hoya te sUkAyA pachI ekadama ujaLAM lAge che paraMtu bhInAM bhInAM sukAI rahyA hoya tyAre ekadama Achero jalasparza vartAto hoya che. evuM ja kaMIka A jhummaramAM bane che. pAsAMnI pAtaLI rekhAo upara che te camake che paNa aMtargoLa saheja jhaMkhavAya che. e gulAbI jhAMya paNa lAge ane jhAMkho rAkhoDI raMga paNa lAge. A jhAMkhapanuM kaoNmbinezana samagra kalAkRtine uThAva Ape che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghummaTanA chatanA trevIsamA thara pachI sAta thara jhummara nIce utaryuM. eTale kula trIsa thara thayA. jhummaranI nIce cakra mUkyuM che te ekatrIsamo thara. temAMthI batrIsamAM thare masta majAno mogaro nIce utare che. mogarAnI vacce phUlonI pAMkhaDIo che. tenI nIce nartikAo saMmohaka nRtya karI rahI che. jhummaranA chevADe nAnakaDuM zRMga. pAMtrIsamA thare ghummaTa aTake che. pAMcamA ArAnA pApe ja e aTakyo. bAkI hajI A ghummaTa vistarato raheta. bhaviSyanI peDhInAM nasIba ATaluM ja jovAnA hazene. ane A 'ATaluM ja' kharekhara to 'ATaluM badhuM' che. AnAthI vizeSa zuM thaI zake ? sUjhatuM nathI. vimalavasatinA raMgamaMDapano ghummaTa joyA pachI maMtrI tejapALe eka kadama AgaLa cAlIne A ghummaTa racyo. lUNigavasahino ghummaTa joIne have koI aDadhuM kadama paNa Age vadhI zakavAnuM nathI. IT IS ENOUGH. karnala TaoNDa AbunI mulAkAte pahelIvAra AvyA tyAre bolI uThyA hatA : MY HEART BEAT WITH JOY. mAruM hRdaya dhaDakI uThya. 1 EXCLAIMED EUREKA. mAre je joItuM hatuM te mane maLI gayuM. lUNigavasahi EUREKAnI anubhUti Ape che. AyurekAno artha e thAya che ke ApaNane joItuM hatuM te eTaluM badhuM maLI gayuM ke have bIjA kazAnI jarUra nathI rahI. hA, lUNigavahinA raMgamaMDapane joyA pachI - gokhalAo - chato staMbho-toraNo kaze ja jovAnuM sUjhatuM nathI. WE EXCLAIM EUREKA. Abu paranI AjanI sAMja sudharI gaI. A yogAnuyogane duhAI ApavAnuM mana thAya che. Aje dhyAnathI derANI jeThANInA gokhalA joyA ane Aje ja A gokhalAmAM prabhu birAjyA tenI sAlagIrIno divasa che. derANI nAnI ane jeThANI moTI. baMne vacce spardhA hatI. potAnA piyarathI navalAkha rUpiyA lAvIne baMnee gokhalA taiyAra karAvyA. ekabIjAnA gokhalA joIne pharIthI navo gokhalo racAve, jUno toDIne. AvuM traNavAra athavA sAtavAra thayuM. pachI vastupALa ane tejapALe kaeNsa hAthamAM lIdho. baMne ekasarakhA gokhalA racAvyA. zilpIe derANI karatAM jeThANI moTI kahevAya te pUravAra karavA jeThANInA gokhamAM be vizeSatA mUkI. hAthInI saMkhyA ane uparanI trIjI devInI Doka. kahA jAtA hai ki - thI zarU thatI A kathAmAM tathya zuM che? kadAca, koI ja tathya nathI. baMne eka sarakhA ja gokhalA che. baMnenI racanAmAM derANI ane jeThANIno jhaghaDo nathI, samajo ke jhaghaDo hoya to kaMI derANI ane kaMI jeThANI vacce jhaghaDo hato ? vastupAlane be patnI, lalitA devI ane vayajallA devI. tejapAlane be patnI, anupamAdevI ane suhaDA devI. A cAra nArIratnomAM spardhA thavAno saMbhava ja nathI, ane jo spardhA hoya to cAreya vacce spardhA thavI joIe kema ke derANI jeThANI pachInuM bIjI paribaLa che zokya . saravALe cAra gokhalA bane to ja pUro ukela Ave. paraMtu Avo koI ja spardhAbhAva nahoto. sAcI vAta to e che ke A be gokhalA eka ja vyakti mATe banyA che. suhaDAdevI. tejapAlanI te dvitIyabhAryA. baMne gokhalA para eka sarakho zilAlekha che ke tejapALe nijadvitIyabhAryA suhaDAdevInA zreyArthe A gokhalA racAvyA. suhaDAnuM saMskRta nAma zuM hoI zake ? zubhADhayA, zubhadA, sukhadA ke sukhaMdA. vastupALa caritamAM A nAma che : saukhya - latA. AjanI bhASAmAM lakhIe to akhaMDa saubhAgyavatI zrImatI saukhyalatAdevI tejapALa ThakkaranI kalyANaprApti kAje A gokhalA bharAvavAmAM AvyA che. zuM che A gokhalAmAM ? pabAsaNanI AgaLa be thAMbhalI che. tenI upara chajuM. tenI para gavAkSikAo tharabaddha rIte upara ne upara jAya che. jhINI thAMbhalIo, nAnA jharUkhaDA, nAjuka kArIgarI, gokhalAnAM dvAranI upara kramasara traNa devI mUrtio, ekanI pAchaLa eka. gokhalAnA garbhanI baMne taraphanI bAharI bhIMta para Aja layakArI. pabAsaNanA oTalAno bhAga nIce tarapha saMkoDAto Ave che. temAM vacce gajathara lIdho che. aDadhethI e oTalo pahoLo thAya che. paththarane jeTalo kotarI zakAya, korI zakAya teTalo kotaryo che, koryo che. ArasapahANane jema jhINuM zilpa maLe tema e vadhu saMmohaka lAge. A gokhalAo ArasanA che te nakkI. paraMtu tenI para je kArniMga thayuM che te parathI e hAthIdAMtanA hoya tevo dekhAya sarjAya che. paththarane phUla jevo nAjuka banAvI dIdho che ahIM. A gokhalAomAM prabhu pratiSThA vi. saM. 1297mAM thaI. vaizAkha suda cothe, guruvAre. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 vaizAkha suda pAMcama : acalagaDha luNigavasatinI bhamatImAM bAvana derI che. dareka derInI chatamAM manahArI zilpasajjA che. vimalavasatimAM na hoya tevuM zuM zuM che ? te zodhatI AMkhone puSpachatra jovA maLyA. derI naMbara 24+25+26+3637+38+ 39+42nI chatomAM phUlanAM chatra racyA che. kapaDAnuM chatra jema saMpUrNa goLArdhamAM hoya che tema A phUlonI pAMkhaDImAMthI chatra jevo goLArdha racyo che. A puSkachatranI AkhI cokhaMDI lAIna chatamAM gUMthI che. khUba suMdara dekhAya che. bIjI navInatA, derI naM. 41nA chajAnI upara UbhelA haMsa, vimalavasahimAM mULamaMdira sanmukha rahe te rIte praveza cokInI lAInamAM chajA para hAthI che. paraMtu saphedajhaga saMgemaramaramAM haMsa, kamAla kare che. trIjI navInatA, sUrajamukhI. jeThANInA gokhalAnI sAme navacokImAMthI traNa cokInI traNa chata Ave che. bIjI chata ane trIjI chatamAM be sUrajamukhI che. eka sUrajamukhI ughaDI rahyuM che, bIjuM mIMcAI rahyuM che. raMgamaMDapanA jhummaranA pASANanI jema A eka pASANanI kRti che. sUrajamukhInI lAMbI pAMdaDIo. tenI pAchaLa pAMdaDIo. tenI pAchaLa pAMdaDIo. cAracAra jALI banI che jANe. A paththara che tevuM lAge ja nahIM. bIjI chatanI sUrajamukhImAM covIsa gulAba paNa che, bhUmisanmukha. A gulAbanI upara covIsa prabhu beThA che te dhyAnathI nirakho to ja dekhAya. mulAyama patravallIonuM jaTAjuTa paththarane phUla banAvI de che. cothI navInatA, kuMDaracanA. navacokInI barobara vaccenI chatamAM vizALa kotarakAma che. A giranArano revatIkuMDa che. Ane rAjarANIonAM snAnagRhanA phuvArAo paNa kahe che.AnI bhavyatA gajaba che. derI naM. 46nI sAmenI bIjI chatamAM to vaLI mAnasarovara che. bAra thara sudhI phUlagulAbI paththarane aMdara aMdara utAryo che. tyAMthI traNa tharanuM jhUmakhuM nIce Ave che. Ane samacorasa AkRtiono kalAnamUno mAnavAmAM Ave che. pAMcamI navInatA, pravezacokI ane raMgamaMDapa vaccenI jamIna para eka laMbacorasa kALI pharasI. najara na lAge te mATe ja raMga ahIM mUkyo. chaThThI navInatA, A pharasanI uparanI traNa chata, puSpamaMDapano AbhAsa sarjAya che ahIM. sAtamI navInatA, zRMgAracokImAM 48mI derI taraphanI chatamAM che. nATyazAstranI tamAma nRtyamudrAo ahIM sajIvana thAya che. khUba UMce chatamAM traNa rAunDa nAcatI devIo dekhAya che. paheluM yUtha batrIsa nartikAonuM che. dareka UbhI che. bIjo rAunDa bhUmisanmukha che. chatamAM kamaLa rahyuM che. tenI ughaDatI pAMdaDIomAM 24 nartikAo dekhAya che. pahelA rAunDanI nartikAo ane bIjA rAunDanI nartikAonAM mAthAM ekabIjAnI taddana najIka che. trIjuM yUtha kamaLanI pAMkhaDImAM ja che. bAra nartikAo. kula 68 nartikA thAya che. emanA hilloLa, bhaMgI, zaNagAra, padanyAsa, hastamudrA badhuM ja avarNanIya che. sUrajamukhI ane A 68 nartikAo to raMgamaMDapanAM jhummaranI hArohAra UbhA rahe tevAM tejathI chalake che. laNigavasahinI pAchaLa hastizAlA che. tenI vacce kalyANatraya-staMbha che. dIkSA, kaivalya ane mokSa A traNa avasthAone A staMbhamAM traNa mALe samAvI che, prabhunI caumukha mUrti dvArA. giranAra para kalyANatrayanuM bhavyatIrtha tejapALa maMtrIe ja racAveluM tevA ullekho maLe che. paraMtu giranAra para tenI nizAnI suddhAM jaDatI nathI. kalyANatrayanI mULa vibhAvanAne anurUpa AvA staMbhane zilpamAM avatarita karavAno yaza maMtrI tejapALane maLe che tevuM itihAsanA jANakAronuM mAnavuM che. lUNigavasatimAM kalAsamAdhinI anubhUti thAya che. suMdaratAnA sAthasathavAre samatva sudhInuM saMcaraNa. lUNigavasatinI pAchaLa giranArI guphAnI racanA paNa che. A jinAlayanuM mULa nAma to ujjayaMtaavatAratIrtha che. giranAranA nemanAthadAdAne ahIM giranArI mAholamAM birAjIta karyA che. giranAranA sAvaja vakhaNAya to A giranArI tIrthanI pUrNa asmitA vakhaNAya che. vRNigavasahimAM paththaro je rIte dIpe che te jotA ene tejavasati kahevI joIe. tejano zleSa karIe to vaLI tejapALa paNa yAda Ave che. keTalIya vAto che hajI ! ema kahevAya che ke lUNigavasahi be bhAIoe sAthe maLIne baMdhAvI. tejapALane ema thayA karatuM ke - "mArA moTAbhAI jeTalo ja yaza mane maLe te ThIka nahIM.' mATe temaNe derAsaranI jamaNI bAjunI derIomAM, tenI chatamAM vizeSa jhINavaTathI kotaraNI karAvI. derAsarano DAbo bhAga tejapALano ane jamaNo vastupALano evI samajapUrvaka. jeThANIno vadhu sAro gaNAto gokhalo jamaNI tarapha che. sUrajamukhI ane 68 nartikA jamaNI tarapha che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 A to khyAla na Ave tevI vAta. raMgamaMDapanI DAbI taraphanA be mukhya staMbhomAM sAdI kotaraNI rAkhI che. enI sAme ja jamaNI taraphanA be staMbhomAM bArIka kotarakAma che. moTAbhAInAM mAna jALavavA tejapALe hastizALAmAM badhI gRhasthamUrtiomAM eka vastupALanI ja mUrtinAM mAthe chatra racAvyuM che. tejavasatinuM A samarpaNateja paNa jabaruM che. hastizALA mATe eka kaDavo ullekha maLe che : pratiSThA mahotsava pachI maMtrIzvare yazovIra maMtrIne jinAlayanI koI vAstugata bhUlo hoya to jaNAvavA kahyuM. yazovIra maMtrIe kahyuM : "bhagavAnanI pITha paDe tevI jagyAe hastizALAmAM pUrvajo birAjamAna karyA te khoTuM thayuM che. maMdirajInA dAdarA paNa vadhu paDatA nAnA che..." Aja lagI e bhUla paNa TakI rahI che. bhAvibhAva. Ama paNa, aMjanazalAkA thaI cUkI hoya ane prabhu pratiSThA pAmI gayA hoya tevAM derAsaromAM karuNa ke krUra dRzyo na hovA joIe tevI maryAdA che. vimalavasatimAM kAliyadamananI citravArtAmAM nAgiNIo karuNa hAlatamAM che ane hiraNyakazipuvadha to bhayaMkara krUra dezya che. aura. mahApuruSonI moTAInA guNa gAvA joIe. ane bhUlonI pAchaLa temano udAtta Azaya hoya ke cokkasa saMyogomAM te bhUla, bhUla tarIkenI oLakha ja gumAvI detI hoya e bane. vi. saM. 1368mAM allAuddIna khIlajIe A baMne vasatinAM mULamaMdirone khaMDita karI nAMkhyAM hatAM. AvA nagharoLa AkramaNakAro ATale sudhI kema AvI zakyA ? A savAlanA javAbo ghaNA sUjhe che. paNa te kabUlavAnI hiMmata thatI nathI. - delavADAjImAM pittalamaMdirajI che ane caumukhajI maMdira che. ekamAM che zrI AdinAtha prabhu, paMcadhAtanI bhavya pratimA, bIjAmAM che zrI pArzvanAtha dAdA. prabhu traNa mALe caumukhe birAjamAna che. trIjuM nAnuM jinAlaya zrI vIraprabhunuM che. temAM bhitticitro majAnAM che. vimalavasahi ane lUNigavasatinAM saMmohanane lIdhe A maMdiromAM vadhu samaya ApI zakAto nathI. vimalamaMtrIe vimalavasatinA nirvAha mATe AbunI AsapAsa 360 gAmomAM poravADa jJAtinA jainone vasavATa Apyo hato. roja te te gAmano saMgha AvIne snAtra bhaNAvato. tejapAlamaMtrInI bhUNigavahinA nirvAhanI vyavasthA saraLa hatI. jinAlayanI sAlagIrInA aThThAI utsavanA ATha divasa ATha gAmane phALavyA hatA. temAM pahelo divasa caMdrAvatI, uMbaraNI ane kIsaraulIno hato. A kIsaraulI te AjanuM kivaralI. amAre tyAM ATha divasa rahevAnuM che.) bIjo divasa kAsIndrA, trIjo divasa brahmANa kahetA varamANa, cotho divasa dhaulI, pAMcamo divasa muMDasthaLa matalaba muMgathalA, chaThTho divasa aNAdrA ane DabhANI, sAtamo divasa maMDAra, AThamo divasa sAhilavADA. nemanAthanAM paMcakalyANakanI ujavaNI delavADA gAma karatuM . derAsarano vahIvaTa maMtrI malladeva, maMtrI vastupALa-tejapALa ane anupamAdevInAM parivArajano kare tevuM nakkI thayuM hatuM. bhaviSyamAM temanA vArasadAro kare te nizcita karAyuM hatuM. baMne vasatimAM sthAnanI zista jALavyA vinA ghaNAya zilAlekho mUkAyelAM che. koI khUba prAcIna che. koI sAva navA che. lUNigavasatinI hastizAlAmAM be moTA lekha che. ekadama suMdara che. tenI lakhAvaTa atyaMta manohara che. vi. saM. 1287mAM lUNigavasatinI pratiSThA thaI. vi. saM. 1368mAM A maMdira islAmI AkramaNano bhoga banyuM. vi. saM. 1378mAM koI pethaDa zrAvake jIrNoddhAra karAvyo. eka nAno sarakho zilAlekha A pethaDa zAhano paNa che. hakIkatamAM to kalAdevatAe dharatInAM kAgaLa para potAnA hastAkSara karyA che, A maMdironAM rUpamAM, kalAdevatAnA maroDadAra akSaro ane tenI niravadya bhASA vAMcavAmAM anahada AnaMda sAMpaDe che. (vi. saM. 2060) Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 acalagaDhanI AsapAsa vaiizAkha suda 5 : acalagaDha nAnapaNathI mane zrAvaNa-bhAdaravA mAsa mATe pakSapAta che. varasAda hoya. khUba badhI ArAdhanA hoya. eTale bahu raDanArI vyaktinI AMkhamAM vahetAM AMsune zrAvaNa-bhAdaravo kahIne oLakhAvatI rUDhi nathI gamatI. kyAM zrAvaNiyA sArevaDA, bhAdaravo bharapUra ane kyAM rottala AMkho. Aje acalagaDhamAM AvyA pachI zrAvaNa ane bhAdaravo joyA. be taLAva che. aDoaDa vase che. rAte rIMcha, dIpaDA ane vAgha tenAM pANI pIvA Ave che. bahu moTAM nathI. evA kAMI khUbasUrata paNa nathI. mAvajata nathI tethI gaMdAM lAge che. je majA che te nAmanI che. sAvana-bhAdo. be mahinA ane be taLAva. Abu para nakhI taLAva prasiddha che. RSioe nakhathI khodeluM che mATe nakhI nAma paDyuM che. jabaruM moTuM che. havAnA hiloLe enAM pANI uchaLe che. to ziyALAmAM AkhuM e thIjIne barapha thaI jAya che. ThIka che. taLAvanAM nAma to A ja jAme. zrAvaNa-bhAdaravo. varasAdI nAma. rovAnI rUDhinI chAMTa nathI tethI game tevAM nAma. arbudAcalamAM anda zabdano artha che dasa karoDa. eka stotramAM lakhyuM che ke Abu tIrthanA AdinAtha dAdA samakSa je dharIe te AvatA bhavamAM dazakaroDa gaNuM thaIne maLe che mATe A tIrtha arbada tarIke prasiddha che. abUda zabdanI aura eka kathA che. hiMdu samAjanI mAnyatA mujabanI vArtA che. vasiSTha RSi A parvata para tapa karatA. temanI pALelI kAmadhenu gAya hatI. uttaka RSie moTo khADo khodelo, temAM e gAya paDI. phasAI gaI. kAmadhenu daivI gAya hatI. khADo dUdhathI bharI dIdho. tarIne bahAra AvI gaI. vasiSThane A ghaTanAthI du:kha thayuM. himAlayane phariyAda karI. himAlaye potAnA putrane A parvata para mokalyo. putra sApa para besIne Avelo. himAlayaputrane khADAmAM sthApI vasiSTha khADo pUryo. sAthe Avelo sApa pahADanAM taLiye jaIne vasyo. himAlayaputranuM nAma naMdIvardhana hatuM. tethI A pahADanuM nAma naMdIvardhana paDyuM. pelo sApa hato tenuM nAma abda hatuM. tethI pahADanuM bIjuM nAma thayuM abda. ' nAmanI vAta che. acalagaDhane gaDha zuM kAma kahe che? khUba UMco pahADa che. Abu (delavADA) samaMdarathI cAra hajAra phUTa UMce che. to acalagaDha sADA cAra hajAra phUTa, A pAMcaso phUTano vadhAro amatho ja nathI. khAsso badho vistAra Avare che acalagaDha. A pahADanI UMcI TekarI para rAjAonuM lazkara rahetuM, topakhAnuM hatuM ane ghaDiyALAM vAgatAM hoya tevI cokI hatI. upara killo hato ane mahela hato. vi. saM. 1509mAM mevADanA mahArANA kuMbhakarNa temAM vizALa parivAra sAthe rahetA. rAjA rahe to samAja paNa vase ja, jaina saMghanI moTI vasati hatI. bhoMyaNItIrthanAM prAcIna jinAlayamAM ajitanAtha prabhunI paMcadhAtunI paMcatIrthI che. tenI para akSaro korelA che ke - saM. 1515 varSe mAgha sudi 8 gurau acala durgavAsI zrI zrImAlajJAtIya che. rAghava bhAryA sed suta che. dalA bhA. setu svazreyArthe zrI ajitanAtha bilba kArita pratiSThita zrI tapAgaccha zrI zrI zrI somasuMdara sUri ziSya zrI ratnazekhara sUribhiH. rAghavazeThanA bhAryA saMdUbena ane temanA putra dalAzeThanA bhAryA setUbena acalagaDhanA rahevAsI hatA. teno artha AkhI saMghavyavasthA ahIM hatI. moDherA prasiddha che. tyAMnA zrI moDherA pArzvanAtha jinAlayamAM eka paMcadhAtunI mUrti che temAM akSaro aMkita thayo che : saM. 1235 va.vai.zu. 5 gu. zrI zrImAlajJAtIya che. panA bhA. bApu zrI pArzva bilba 4 kA. acalagaDhe zrI saMghaprabha sUrimu5. prati. moDherA. moDherA nivAsi panAbhAI tathA zrImatI bApubene zrI saMghaprabhasUrijI ma.nA upadezathI pArzvanAtha prabhunI cAra mUrti acalagaDhamAM pratiSThita karAvI. eka bIjo ullekha : ahIM eka moTo Arasano cotaro hato te 1553nI saMvatamAM jeTha suda 11nA divase banelo. te acalagaDhamAM rahenArI nagaranAyikA premIe baMdhAvyo hato. nagaranAyikA eTale gaNikA. have Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 79 nagaravadhUo jo cotaro baMdhAvI zake to samRddhi kevI haze bhalA? acalagaDhanI taLeTImAM gAma vasyuM che. taLeTIthI upara jatAM gaNezapoLa, hanumAna poLa, caMpA poLa, bhairavapoLa ane AgaLa chaThThI poLa Ave che. paNa A nAmonI ja majA che. bAkI badhuM bheLabheLA thaI gayuM che. evuM kahevAya che ke bhairavapoLa sudhImAM vANiyAo rahetA, bhairavapoLathI upara rAjapUtono vAsa hato. matalaba rAjapUtonI salAmatI vANiyAonA hAthamAM hatI. masta majAnI avaLI gaMgA. ame to kevaLa daza kalAka ja acalagaDha para hatA. anya sthaLo karatAM A sthaLe vadhu zAMti ane vadhu sAttvika bhAva che. vaizAkha suda-5 : Abu bhAratanAM tIrthonI sauthI suMdara pratimAomAM kSatriyakuMDanA zrI mahAvIra svAmI, paMjAba kAMgaDA tIrthanA zrI AdinAtha bhagavAnuM, nAlaMdAnA zrI zAMtinAtha bhagavAna, ajoDa che. emanI hArohAra Ave che acalagaDhanA zrI RSabhadeva prabhu. mULa derAsaranA bIjA mALe, pUrva dhAre manahara mUrata. A mUrtinuM saundarya bhagavAnanI mAtAnA hAthe ghaDAyuM che jANe. A mUrti zvAsa letI hoya tevI sacetana lAge che. thoDuM bolyA pachI saheja smita karIne AgaLa bolavAnuM zarU karatA hoya tevo AvakAra ane svIkArano bhAva che prabhumAM. prabhunI dehamudrA sukomaLa che. prabhunI tejarekhAo dedIpyamAna che. prabhunI, aMgaaMgamAM lakhalakhatI sonerI chaTA ajaba che. ekAMtamAM prabhu samakSa mITa mAMDI hoya to palakAro cUkI ja javAya. prabhune najare joIne temanuM citra doryuM hoya ne te citranA AdhAre mUrti ghaDAI hoya tema mAnavAmAM atizayokti nahIM thAya. acalagaDhamAM mukhya jinAlayanA gabhArA jANe paMcadhAtugaDha banyA che. 1444 maNa pittaLanI bAra pratimAo che. 1700 maNa pittaLanI 14 mUrtio hovAno ullekha paNa maLe che. 'tIrtha darzana' jaNAve che te mujaba yahAM para dhAtu kI kula 18 pratimAe hai aura unakA vajana 1444 mana kahA jAtA hai, mULa nAyaka zrI AdinAtha bhagavAnanI pratimA 120 maNanI che. pratimAo pittaLanI che tema kahevAya che paraMtu paMcadhAtunI che. temAM sonuM vizeSa bheLavyuM che tethI mUrtio ekadama jhaLahaLe che. paraMtu bIjA mALAnI surekha mUrtinI anupama lAvaNyabhaMgI sAva anokhI che. A mUrti 2100 varSa prAcIna manAya che. bIjI dareka mUrtionI nIce lekha kotarelA che. A mUrti lekha vinAnI che. bhagavAnane sAkSAt jotA hoIe tevo bhAva jAge che. prabhunA suvAsita zvAso jANe cAlu che. prabhunA dehamAM jANe jIvanano saMcAra che. prabhunI hAjarI jANe mahorI rahI che. A mUrti banAvyA pachI tenA ghaDavaiyA pAse koI kalAkarma bacyuM nahIM hoya. tamAma rasa A mUrtimAM saMcita thaI gayo che. vaizAkha suda-6 : AraNA rANakapura ane acalagaDha vacce sagapaNa che. rANakapuramAM dharaNAzAhe derAsara bAMdhyuM. acalagaDhamAM sahasA zAhe derAsara bAMdhyuM. sahasA zAhanA pitA sAliga zAhanA pitA ratanA zAha e dharaNA zAhanA moTAbhAI thAya. dharaNAzAhanA bhatrIjAnA dIkarA sahasA zAhe ahIM derAsara baMdhAvyuM, pratiSThA mATe mAMDavagaDhathI saMgha laIne AvyA, moTo utsava karyo ane vi. saM. 1566nA phAgaNa suda 10 somavAre zrI jayakalyANa sUrijInA hAthe prabhu pratiSThA karAvI, teno kula kharco 76 karoDa pIrojI jeTalo thayo hato. eka pIrojI e mAlavanA rAjA gyAsuddInanA jamAnAnI eka raumyamudrA thAya. pratiSThA mahotsavamAM bIjuM badhuM to ThIka, bhojako, saMgItakAro ane sevakone ja lAkha rUpiyA jeTaluM dhana ApavAmAM AvyuM hatuM. tIrthamALAo acalagaDhanAM mukhya maMdirane sahasA sulatAnanuM maMdira, bAdazAhanuM maMdira kahIne oLakhAve che. gyAsuddIna rAjAno maMtrI hato sahasA zAha, teNe je ThAThamAThathI pratiSThA ujavI tethI te sulatAna tarIke prasiddha thaI gayo. mULanAyaka sivAyanI traNa pratimAnI pratiSThA DuMgarapuramAM zrIlakSmIsAgarasUrijI mahArAjAe karI che. bIjI mUrti kuMbhamerunA saMdhe bharAvI. trIjI mUrti sAlDA zAhanI mAtA karmAde zAhe potAnA pati sAbhA zAhanA kalyANa mATe bharAvI. baMnenI saMvata 1518 vaizAkha vada 4 zanivAra. cothI mUrti DuMgarapuranA saMdhe bharAvI. saMvat 1529 vaizAkha vada 4 zukravAra. bIjA mALanI pUrvadvAra sivAyanI traNa mUrtio para vi. saM. 1566nA lekha che. acalagaDhanuM AkarSaNa tenI AsamAnI havA ane tenuM havAI AsamAna Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AsamAna be mALanA prAsAdane mAthuM TekavI, paga laMbAvI poDhI rahyuM che. havAnA vIMjhaNA tenI nIMdarane gherI banAve che. dhummasa ane vAdaLAnI cAdara oDhe tyAre acalagaDha svargIya lAge. derAsaranA koTanI pachavADe pahADI pradeza che, temAM aphATa vanarAzinI bichAta che, ghanaghora khINa che, guphA, jharaNAM ne paMkhIonA kalabalATanA paDaghA che. zaherIkaraNa thayuM nathI, rAte bilADInAM baccAne upADI javA dIpaDo AvI caDe che. pANInI taMgI hoya tyAre gAya bheMsanI jema ja tarasanA mAryA-rIMchaDAo valakhA mAratA dekhAI Ave che. jUnI dharamazALAmAM dhumaketunI vArtAnAM pAtronuM vAtAvaraNa che. ahIM upara nIceno ja vahevAra che. peDhI nIce che. tenAthI upara dharmazALA. tenAthI upara bhojanazAlA. tenAthI upara upAzraya. tenAthI upara cokiyAtonI beThaka. tenAthI upara derAsara. aticAramAM AvatA, Urdhvadizi adhodizi taNA niyama kevI rIte bhAMgyA tenuM baMdhAraNa samajI zakAya tevI bhUgoLa che. rasoDe khAsa bhIDa thatI nathI ane toTo haMmezA rahe che. taddana svaccha havA, nirava ekAMta, pavitra pariveza. acalagaDhanI A oLakha. jinAlayathI cArekora navA dezyo ughaDe che. derAsaranI pAchaLa virATano khoLo vistaryo che. AbunI jagavikhyAta kaMdarAomAM patharAyelAM agaNita vRkSo. jaMgalI jAnavaronI aNadITha keDIo. bhUkharA, rAkhoDI paththaronA jaMgI AkAro. pahADanuM paDakhuM sIvyuM hoya tevI saDakanI lAMbI rekhA dUra dekhAya. cokhAnA dANA jevI gADIo maMthara gatie sarake che tema lAge. AraNA cokInA dhAbAno aNasAra vartAya. pUrva tarapha derAsaranA ja saMkulamAM caumukhajInI nAnI chatrI, eka khUNe banI che. tyAMthI acalagaDhanI taLeTInuM taLAva dekhAya. to mULa derAsaranA bIjA mALethI zrAvaNabhAdaravovALI UMcI TekarI dekhAya. jhUlatI khajUrIo lalacAve. e TekarI para be mALanI guphA che. eka guphAnI aMdara bIjI aMdhAraguphA che. chAtInA pATiyA besI jAya tevI DarAmaNI. vaizAkha suda hiM.-6 : mAnapura rAjA kumArapALe acalagaDhanI taLeTImAM derAsara baMdhAveluM. mULanAyaka hatA paMcadhAtunA zrI zAMtinAtha bhagavAnuM. paramAra dhArAvarSadevanA nAnAbhAI malAda rAjAe A paMcadhAtunI pratimA sameta kula traNa mUrti uThAvIne pIgaLAvI. temAMthI mahAdevano poThiyo naMdI baLada banAvyo ne acalagaDhanA mahAdeva maMdiramAM zaMkara samakSa te besADyo. thoDA samayamAM prahalAdane koDha thayo. prAyazcita rUpe potAnAM nAmathI vasAvelA pralAdanapura (pAlanapura)mAM pAmhaNa vihAra nAmanuM vizALa derAsara baMdhAvyuM. pArzvaprabhu mULanAyaka. roja prabhunuM prakSALajaLa zarIre lagAvI nIrogI banyo. alabatuM, je derAsaranA bhagavAna teNe naSTa karelA tyAM dhyAna ApavAnuM te cUkyo. rAjA kumArapALa vi. saM. 1230mAM divaMgata thayA. dhArAvarSanuM caMdrAvatI para rAjya hatuM, vi. saM. 12 20thI cheka vi. saM. 1276 sudhI lagabhaga. ajayapALanuM mRtyu vi. saM. 1233mAM thayuM. ghaTanAkrama Ama banyo haze. kumArapALanuM mRtyu. ajayapALanA vidrohI AkramaNo, tenAM samarthanamAM acalagaDhanA kumAravihAranI mUrtino nAza. ajayapALanuM mRtyu. have pralAda rAjAe mULanAyakano nAza karyo te derAsaramAM zrI nemanAthaprabhu birAjIta thayA. tyArabAda thoDA ja samayamAM zrI mahAvIra prabhu mULanAyaka pade birAjayA. prAyaH aDhAramI sadImAM prabhu zAMtinAthadAdAnI mUrti khaMbhAtathI lAvIne mULanAyaka pade sthApavAmAM AvI ane vIraprabhunI mUrti bAjumAM mUkI devAI. tAraMgAnI jema acalagaDha paNa kevaLa kumArapALa rAjAnAM derAsarathI ja prasiddha banavuM joItuM hatuM. Ama na banyuM. sauthI jUnuM hovA chatAM kumAravihAranuM derAsara potAno prabhAva jamAvI zakyuM nathI. rAjA pralAdananuM e pApa. kumAra vihArathI roDanI sAme tarapha dhanurdhArI dhArAvarSanI mUrti dekhAya che. tenAmAM eka tIre traNa pADAmAM vIMdhavAnuM baLa hatuM. dhArAvarSanI mUrti sAme traNa pADAnI mUrtio che. temAM ArapAra kANA hatA te Aje pUrAI gayA che. vanaghaTAnA khoLe, zAMtinAM sAmrAjayamAM sohI rahelA kumAravihAranI pratimA bhaMga pAmI teno jakhama haiye kANAM pADatI vedanA Ape che. tethI vadhu vedanA to e che ke AvuM banyuM che tenI koIne khabara nathI ane koIne paDI paNa nathI. acalagaDhanI pAchA pharatI vakhate manamAM zokanuM rAja hatuM. acalagaDhanAM derAsaromAM sukhaDa ghasavAnA ekAvana orasiyA hatA, jUnA jamAnAmAM. Aje Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAvana pUjA karavAvALA paNa nathI ne ekAvana vATakI bharAya teTaluM paNa kesara ghasAtuM nathI, sau tIrthone jovA Ave che, yAtrA karavA nahIM. AvyA, joyuM ane nIkaLI gayA. AgaLa javAnI utAvaLamAM tIrthabhUminA paramANuono prabhAva mANI zakAto nathI. kumAravihAranA paMcadhAtunA bhagavAnane pIgALI devAyA te hakIkata dilamAM DAma cAMpe che. AvAM nirghaNa AkramaNa vakhate koI pratikAra nahIM thayo hoya ? koI hohA nahIM macI hoya ? kAramI phariyAdo nahIM uThI hoya ? rAjyataMtre badhAno avAja dabAvI dIdho haze ? zI khabara zuM thayuM haze ? sahasA zAha AvyA te pahelAM A banI cUkyuM hatuM. sahasA zeThe upara durgama sthAnamAM derAsara bAMdhyA ane upADI ke halAvI na zakAya tevA pracaMDa pratimAjI bharAvyA tenuM A ja kAraNa haze. agamacetI. e pittaLano poThiyo zodhavAnuM mana thayuM. acalagaDhamAM ja mahAdevanuM maMdira che. tyAM moTo pittaLanaMdI che. tyAM jaIne joyuM. acalezvara mahAdeva sAme poThiyo avAk beTho che. pralAda rAjAno poThiyo A nathI. A to navo che. vi. saM. 1864mAM banelo. khera. zodhIne paNa hAthamAM zuM AvavAnuM hatuM ? kevaLa vedanA ane vyathA. acalezvaranAM maMdira mATe zrI durgAzaMkara zAstrIe lakhyuM che : 'acalagaDha nIce acalezvara mahAdevanuM moTuM devAlaya che. A mULa jaina maMdira hatuM tema anumAna thAya che.' jo ke A maMdiranI bahAra moTo zilAlekha che temAM vastupALa tejapALanuM nAma che. A mahAdeva maMdirano sabhA maMDapa AgathI baLI gayo hato. vastupALa tejapALe tenuM navesarathI bAMdhakAma karI ApeluM tema prabaMdha graMtho kahe che. khera. asalAmatI sAme laDavA ahIM surahi ane gadheyA tarIke oLakhAtA pALiyA mUkelA hoya che. gAya potAnA vAcharaDAne vahAlathI dUdha pAya che tevuM kotarIne surahimAM zilAlekha lakhyo hoya che ke ahIM nukazAnI karanArane A vAcharaDAnI ane gAyanI hatyAnuM pApa lAgaze. gadheyAmAM taddana vicitra kotaraNI hoya che. manuSyastrI para gadheDo AkramaNa karI rahyo che, AvuM kotarIne zilAlekha jaNAve ke ahIM nukazAnI karanAra Avo gaNAze. athavA AvI hAlata pAmaze. kevA kevA rivAjo hoya che ? vaizAkha suda-7 : mAnapura AnAthI UMce have kyAM javAnuM? acalagaDha para A prazna thAya. sAMje pAchA nIkaLyA. roDa DhALamAM utarato hato. eka tarapha UMco parvata. bIjI tarapha UMDI khINa. sUraja khINa tarapha AvI rahyo hato. ame pANI cUkavavA beThA. pANI vAparyuM. pachI najara sUraja sAme ja rahI. - sUraja AbhamAM addhara aTakyo hato. dhIme dhIme tenuM teja jhaMkhavAtuM cAlyuM. cAMdIno goLo AkAzamAM khelAI rahyo. caLakATa bhUMsAto gayo. sUrajano akhaMDa cahero dInahIna banyo. AkAzanA rAkhoDI raMge sUrajane grasI jevA jIbha laMbAvI. sUraja to sUraja. dAda na dIdhI. e DUbavA mATe nIce nA utaryo. hato tyAM ja aTakI rahyo. AkAze jalalIlA mAMDI. pANInAM pUra upara caDe ne mANasanA paga DUbe, pachI ghUMTaNa-evuM banyuM. AbunI benamUna TekarIothI saheja UMce AsamAnI pUra uchaLyAM. sUrajanI nIcenI dhAra kapAI. grahaNamAM sUraja dhIme dhIme dabAto jAya che tevuM dezya hatuM. paLavAramAM aDadho sUraja AsamAnamAM ja alopa thayo. aSTamI zazI sama bhAla, sUrajanA paNa evA hAla, AThamanA cAMda jevo aDadho sUraja, ne hajI e kapAto jato hato. karavatathI lAkaDAnI kaccara uDe tema sUrajanA divya khaMDo vikherAtA hatA. jotajotAmAM suraja DhAMkaNI jeTalo bAkI rahyo. AsamAna gelamAM AvyuM. sUraje zaraNAgati svIkArI lIdhI hatI. nAno TukaDo sAva jhaMkhavANo hato. rAtane rokI na zake, dinane ajavALI na zake tevo. eya kapAyo. have to rahI eka amathI dhAra. cAMdIno lAMbo doro. saMdhyA suMdarInI ardhabIDalI AMkhanI anerI camaka, airAvatanI lAMbI daMtazULa, AMkho chetarAI hatI. sUraja garaka thaI gayo hato. AMkhone AkharI vAra AMjIne e cAlI nIkaLyo hato. jevA chatAM khabara nA paDe te rIte e bhAgyo hato. it was sunset point. acalagaDha ane Abuno e AkharI anubhava.. (vi. saM. 2060) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 sarahada : rAjasthAnanI ane gujarAtanI vaizAkha suda-9 : posInA tIrtha AdivAsI samAja jhUMpaDIomAM vase che. bhUtapretamAM AMdhaLo vizvAsa rAkhe. kAmaNaTramaNa karavA mATe badanAma, meluM utAravAnuM jANe paNa kharA. garIbI zarIranI jema sadI gaI che. jaMgalamAM lAkaDAM vINI cUlo kare. ghauM, bAjaro je maLe tenA roTalA TIpI khAya, khajUrI ane madhapUDAne toDIne paisA upajAve. zaheramAM majUrI karatA thayA tyArathI sudharyA ema kahevAya che. pahelAM A loko jhADa para TIMgAIne rAte kADhatA. have to skUTara ne jIpa bhagAve che. tADImAMthI bATalI sudhInI pINAnI utkrAMti thaI che. cA pIvI bhAve che. roDa paranI kaeNbinomAM AkhI pI le che. amadAvAdanI aDadhI hajI AvI nathI. emanI bhASAmAM TIvI joI le. phesana sIkhI hai. peMTa busakoTa jamatA hai, hiMdIne TapI jAya tevI hiMdustAnI bhASA vApare che. mAnapurathI deladara, deladarathI nIcalAgaDha. nIcalAgaDhathI posInA. traNa Tappa vihAra karyo. bIjo Tappo sAMje, trIjo savAre. A ilAkAmAM polIsa vagara na nIkaLAya, polIsa pistola vagara nA nIkaLe. ame to ArapAra nIkaLI AvyA. paricitoe AvIne amArI para bhAre gusso karyo. majA AvI gaI. jokhama hatuM te jokhamI rIte pAra paDyuM tenI. devadarathI nIkaLo e tarapha, eTale jokhama zarU. dareka gAmanI bahAra ekAda jhADa para cIMtharA laTakatAM hoya. e bhUta utAryAnI nizAnI, devadaranA nAkethI battIsA nadI zarU thAya. dAMtanI saMkhyAne AnI sAthe levAdevA nathI. A malakanI pahADImAMthI A nadI batrIsa vaLAMka laIne sarake che mATe battIsA nAma. patharALa patharAvo. ghasAyelA lIsA paththaro. pANI hoya tyAre vega jozIlo. jIpane tANI jAya, polIsanI gADI ane bhADArIkSA sivAyanAM vAhanonI avarajavara nathI. corI thAya che. lUMTa ane khUnanA kissA bane che. Darapoka zrImaMto lAMbA raste jAya che. prANa ke paisA khovA karatAM peTrola bALavuM ekaMdara sastu paDe ne. ame jatA hatA. sAthe eka jANakAra AdamI hato. javAna hato. vAto thatI rahI. badhuM jovAtuM gayuM. | 'pelo mANasa jAya che te madhapUDA pADavAmAM ustAda che. bAvaDAno baLiyo che. battIsA nadInA, vAhanone kheMcI jatA gaMjAvara pravAhamAM paNa e chAtI sudhI pANImAM DUbIne sAmo Ubho rahe che, nadI ene aphaLAIne AgaLa vahI jAya che. enuM hulAmaNuM nAma che sanI deula.' hiMdImAM sAMbhaLatA rahevAnuM hatuM. madhapUDA pADe, madha veMcI paisA kamAya. eka pUDo 60 rU. thI 150 rU. sudhImAM veMce. dukAnadAro eno mAla tarata kharIdI le. AdivAsI samAja madhapUDA kyAM che te joI le. teno kAco bhAga keTalo che te najIkathI tapAse. kAcA bhAgamAM baccA hoya. te maravA na joIe. baccA uDavA jevA thaI jAya pachI madhapUDAnI nIce dhUmADo apAya. mAkhIo bhAge. kharcA karatAM pUDo ukhADI le. jaMgala ane pahADI upasI rahyA hatA. vAto ughaDatI hatI. A jaMgalamAM bharavADe prajA che. e loko bakarI cAravA jAya to mAthe lAlapheMTo pahere. zuM kAma ? nAnuM bacyuM ke ekAda jAnavara alaga paDI gayuM hoya to UMce jaIne sisoTI mAravAnI. ghaTAdAra jhADI vacce pAghaDIno lAla raMga joI copaguM bhAgatuM Ave. pAghaDI sIvelI nathI hotI. lAla kapaDAno lAMbo tAko ja hoya che. kapaDuM lAMbu ja rAkhavuM paDe che. jaMgalamAM pharatA hoIe. tarasa lAge to pANI koNa Ape. mAthe pheMTo salAmata hoya to kuvo zodhI levAno. kapaDuM aMdara laTakAvIne eno cheDo pANImAM DUbADI devAno. pachI kapaDuM jhaDapathI upara kheMcI laIne bhInuM kApaDa cUsI levAnuM, yahI hamArA lAla pAnI.' battIsA nadIne vAyakAothI vadhAvI che AdivAsIoe. sAMjano sUraja taDako pAtharato hato tema TekarIonA paDachAyA laMbAtA jatA hatA. be TekarI vaccethI sarakato DAmara roMDa salAmata nahoto. sUsavATA karatuM tIra AvI zake. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 bhAlA ke talavAra tAkanAro maLI Ave. hokArA-paDakArA thAya ke paththaro pheMkAya. ame rAha jotA hatA. AvuM kazuMka bane to jaMgAliyatano sAkSAtkAra thAya. paDakhethI rastA vacce AvI jatI battIsA ekadama ghumAva laIne TekarI pAchaLa sarakI jatI hatI. 'pelA be jhADa dekhAya che ? eka nAnuM che. bIjuM moTuM che. varasAdanI AgAhI A be jhADa parathI thaI zake. peluM jhADa jo UMcuM thAya to varasAda sAro paDe. e jo UMcuM na gayuM to dukALa pAkko. dara varase ame joIe chIe. badhA joI jAya che. dhaMdhApANIno AdhAra A be jhADa para che. ane hA, ahIM varaso pahelAM eka nAga-nAgaNane paththarothI mArI nAMkhavAmAM AvelA. temanA nizAna Ajeya zilA para aMkAyelA che. AgaLa Avaze. Abu parathI lakSmaNajIe ke hanumAnajIe je tIra choDeluM, te A pahADImAM bharatajIne vAgyuM hatuM. tenuM lohI hajI sukAyuM nathI. UMce caTTAna para varasothI e dekhAya che. varasAdamAM e dhovAtuM paNa nathI.' AvI ghaNI vAto sAMbhaLI. vaizAkha suda-10 : posInA tIrtha AdivAsImAM halakI varaNa ane UMcI varaNa vacce roTIbeTIno vahevAra nahIM. aMdara aMdara lagana karI le. cArapAMca jhUMpaDAnuM ekAda gAma hoya ke khetaravA dITha ekAda jhUMpaDI bAMdhI te ja gAma. ita gaMgA ita kAzI. emane tyAM javAna chokarA ane chokarInAM lagana nakkI thAya pachI turata chokarI sAsare AvI jAya. varaso sAthe vIte. bAla-baccA thaI jAya. e moTA thAya. pachI emanAM lagana ane emanA mAbApanAM lagananuM phUlekuM sAthe nIkaLe. mAbApa ane dIkaro vahu eka sAthe lagana kare ne ujave. kema to ke garIbI. mAbApe lagana karyA tyAre paisA nahotA. dIkarA javAna thayA. thoDA paisA bhegA thayA eTale sAthe sAthe ja laganano kharca bhogavI levAno. ajAyaba eNjasTamaeNnTa, ghaNIvAra to dIkaro ke dIkarI ghera ghera notaruM ApavA jAya. zAnuM? potAnA mAbApa lagna karI rahyA che temAM padhAravAnuM. dIkarAdIkarI potAnA sagA bApane potAnI saggI mA sAthe paraNAvIne DholanA tAle nAce. garIbImAM sAMdhA meLavIne jIvatI prajAnA AvA keTalAya rivAjo magajamAM utare tevA nathI. emanI navI peDhIo have ghaDAtI Ave che. reDiyApeTI aura TIvI kA DabbA saba sIkhA detA hai. vaizAkha suda trIja A lokonuM zikAra parva. utarANamAM jema AkhuM ghara dhAbe caDe tema akhAtrIje Akho samAja jaMgalamAM utarI paDe. ApaNAM varSItapanAM pAraNAM cAlatAM hoya tenI samAMtare jaMgalamAM pazuono bhayAnaka kaccaraghANa vaLe. jUnI prathA che. koNa samajAvavA jAya ? ane koNa e sAMbhaLe ? samAcAra pAsa karavA mATe ahIM phona ke mobAIla nathI. TekarIe TekarIe khoraDA hoya. nIcalAgaDhathI posInA sudhIno vistAra sAta pahADI kahevAya che. asaMkhya TekarIonA jhamakhA sAta tabakke pasAra thAya. AdivAsIo jaMgalamAM ne kotaromAM ne TekarInAM mathALe vase. samAcAra phelAvavA chApAM nathI, paNa buMgiyA che. eka TekarInA mathALethI buMgiyo vAge. dhapAku dhapAku dhama dhama. vAgyA ja kare. bIjI TekarI para navo buMgiyo vAge. dhapAkuM dhapA. pahelo buMgiyo aTake. saMdeza karma trIjI TekarInA buMgiyA sudhI pahoMce. dhuma dhuma dhapAku dhapAkuM. bIjo buMgiyo aTake. pavana vege zubha samAcAro phelAI jAya. azubha samAcAra mATe mAnava kaMTha. saMgItanA jANakAro kahe che ke mANasanA kaMTha sAme tamAma vAMjItro pANI bhare che. koI marI gayuM hoya to TekarI parathI karuNa avAja vaheto thAya. dilane vIMdhI nAMkhe tevo tINo. smazAnamAM rahetA ziyALavA jevo bhayaMkara. tUTelA tAranA AkharI raNakAra jevo karuNa. vAyaro vahevAnuM bhUlIne stabdha banI jAya tevo UMDo avAja TukaDe TukaDe vaheto jAya. ekalA UbhA rahIne rastA vacce e avAja sAMbhaLyo che. khINamAMthI upara caDato, jhAMkharAo para patharAto, TekarIo para kALAM vastranI jema chavAto e du:khabharyo nAda kALajAne cIrI nAMkhe che. ekalA sUro ja vedanAnI anubhUti karAve che. AsapAsa koI vasati na dekhAya ne A AMsunA svaro kAne paDe to DAkaNa rotI hoya tevuM lAge. ekAda jhUMpaDI dUra dekhAya. avAjanI dizA e ja hoya to aMtaramAM sahAnubhUtino juvALa jAge. e jhUMpaDInuM chAparuM AMsu sAratuM hoya tevuM lAge. aDadhA vAselA daravAjAmAM aMdara baLatA dIvAnI pILI jayota vartAya. zokanI pratimA aMdara poDhI hoya tevI lAgaNI thAya. e lokone ApaNI bhASA nathI samajAvAnI. emane dilAso ApavAnuM sAdhana ApaNI pAse nathI. cUpacApa AgaLa nIkaLI javuM paDe. du:kha dekhAya, duHkhI AdamIno avAja saMbhaLAya tema chatAM teno ilAja karavAnuM gajuM na hoya tyAre narI vivazatAthI abhibhUta thavuM paDe. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 vaizAkha vada 1 : lAMbaDiyA posInAthI acAnaka ja vikaraNI javAnuM nakkI thayuM. mane to vaitaraNI ja yAda rahyuM. vikaraNI zabda moDhe ja nA caDe. sAbaramatInI oLakhANa hatI eTale Agraha sAme nakArano gaja nA vAgyo. nIkaLyA. e ja AdivAsI mulaka. ekalA nIkaLo to lUMTAI jAo. amArI sAthe lAThIdhArI cAcA hatA. saune oLakhe. eTale bhaya nahIM. ane bhaya nahIM tethI kazI uttejanA nahIM. cIlAcAlu vihAranuM vAtAvaraNa. bhArata sarakAra dhIme dhIme gAmaDAo sudhI pahoMcI che. TheTha lagI DAmaranA raoNDa. basa sTenDa. gAmanAM nAmanuM pATiyuM. jAherAtonI bhIMtacitarAmaNa. sAIkala, skUTara ane bhaDabhaDa rIkSA. maMdiramAM mAIkanAM bhUMgaLAM. cUMTaNInA paoNsTaro, to kudaratI najhAro apAra. rastAnI baMne kora hariyALIno laherAto dariyo. najara pahoMcIne pAchI nA vaLe tevI aDAbIDa sRSTi. dUradUra vAgato kuhADIno kaThora ghA kyAMya paNa jaIe to saMbhaLAya ja. khetaro che. khetI che. raoNDanA kinAre dhAbA ane haoNTalo che. to raoNDanI pAse pANIno paMpa hoya tyAM nahAvA beselI nArIo che. cheDatI karavA koI AvatuM nathI. AvA vistAramAM khetaronI mATImAMthI paMcadhAtunI mUrti maLI. ApaNA lokone samAcAra maLyA. bhagavAnane levA gayA. ciThThI nAkhI to javAbamAM nA AvI. bhagavAnanA adhiSThAyaka A jagyA choDavA taiyAra nahIM. tyAM ja jagyA kharIdI, nAnI derI bAMdhI. pharate koTa bAMdhyo. Dele tALuM vasAya tevI salAmatI banAvI, cAvI AdivAsIone soMpI. varase ekavAra sAlagIrI prasaMge ApaNA zrAvako basa bharIne tyAM Ave. AdivAsI prajA mATe to jANe meLo bharAya. emane ghauM, goLa ne ghI ApI daIe. derAsaranI pAse ja UMcAM jhADa nIce paththaro ane lAkaDAnAM cUlAM para sAlagIrIno bATa raMdhAya. nAnA chokaraDAone biskuTa-caoNkaleTa maLe. prabhujIne dhajA caDe. pUjArI nAce. saMghanA bhAIo nAce. pachI derAsaranI bahAranAM medAnamAM AdivAsIo nAce. beMDavAjA nahIM. temano buMgiyo. garabAnI jema moTuM sarkala banAvI eka sarakhA pagale ghUme. AgaLapAchaLa Doka pharatI hoya. hAthathI hAtha bhIDAyA hoya paraspara. vacce emano kIMga mAsTara assala Adima bhASAmAM barADato hoya koI gIta. navuM ja dezya. enA zabdo sAthe badhA ja jussAmAM Ave. buMgiyo TIpAya. hAkalA paDatA hoya tema sAda UMco thAya. goLa pharatImAM AdivAsInAM pagalAM dhamadhama pharatA jAya. ekabIjAnA khabhe hAtha mIlAvIne e nAce. eka paga uchALe. pachI bIjo uchALe. kaoNriyogrAphI vagarano kaoNrasaDAnsa. badhAnI Doka eka sarakhI jhUle. deha mudrAno eka ja laya tarI Ave. jhaDapa vadhe. buMgiyo gAje. AkhuM ToLuM eka avAje ho, ho, ho kare. emanA saundaryavihoNA caherA para mArA prabhunI vadhAIno harakha camake che te joI apAra saMtoSa thAya. amane A sAlagIrI vikaraNI najIkanAM AMjaNI gAmamAM jovA maLI. bapore moDuM thaI gayuM hatuM tethI eka AdivAsInAM gharamAM rokAyA. amane maLeluM makAna (jhUMpaDuM ja vaLI.) sauthI sAruM hatuM. jamIna para chANa lIdheluM. chApare ghAsa bIchAvI tenI para naLiyAM. moTA thaDano sleba. nAnA thaDanA pIlara, bArInAM nAme mIMDuM. paththaronI thappI karIne temAM cIkaNI mATIno lepa bharelo te bhIMta. havA Ave nahIM. garamImAM zekAI javAya. be oraDA hatA. ekamAM pANiyAruM hatuM. sUvAno khATalo hato. bIjAmAM kIcana. eka cUlo. rAkha vaLelI hatI. khUNAmAM moTI koThI. temAM dhAna bhareluM. upara zIkuM TIMgADeluM. A loko mAMsa khAya, dArU pIe ne keTalAya ghora pApo Acare tevuM yAda AvatA kamakamAM chUTyA. sAMje to vihAra karI lIdho. jaMgala ane hariyALI suMdara hoya che. temAM nokhA tarI Ave tevA mahAvRkSo paNa ghaNA. vikaraNI jatA rastAmAM eka moTuM jhADa joyuM hatuM. khUba ja UMcuM hatuM. AMjaNI pAse AmravRkSa hatuM. sajAvI dhajAvIne rAkhyuM hoya tevuM suDoLa, sAMje skUlamAM utaryA hatA tenI pAchaLa uttuMga jhADa hatuM. Azare pacIseka phUTa pachI to eno parNavibhAga zarU thato hato. cokhkhI havA. taddana zAMta mAhola. apAra vanarAjI. ApaNA pUrvajo AvAM gAmaDAomAM rahyA che. ApaNe gAmaDAnA mukhI banIne rahIe. AdivAsIo dhAna ane zAkabhAjI veMcavA AvatA. ApaNe temane kapaDuM, vAsaNa ApatA. Aje zaheramAM ApaNane paisA maLe che eTale gAmaDAM khAlI thaI gayA. AdivAsIo tyAM ja rahyA che. have e loko derAsaro toDIne corI kare che, ApaNA baMdha makAnomAM gharaphoDI thAya che, je maLyuM te upADI jAya che. AdivAsIonI vacce ApaNAM jUnAM gharo ane ApaNAM derAsara salAmata nathI. A hakIkata kabUlavI ja joIe. (vi. saM. 2060) Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AbunA paDachAyA vaizAkha vada-2 : lAMbaDiyA raste cAlavAnuM jArI hatuM. jamaNA hAthe dUra e dezya dekhAyuM. Aga jalatI hatI. temAMthI taNakhA uDyA, upara caDatA hoya tema. upara pahoMcyA pachI be bAju verAyA. pAchA saMkelAIne nIce kharyA. bIjI vAra taNakhA UMcakAyA. jhADanAM taLiye Aga hatI. taNakhA thaDe para thaIne uparanI DALeDALa para patharAyA. tyAM ja aTakyA. jhabUkatA rahyA. aMdhAruM hatuM. sumasAma mAraga hato. doDha khetaravA Aghe A banI rahyuM hatuM. taNakhA kha2. upara Ave ne vaLI nIce verAI paDe. taNakhAnI 2mata cAlatI hatI te jhADanI lagabhaga samAMtarethI, e ja doDha khetaravAnI dUrIthI ame cAlyA to taNakhA ekAeka nIce utarI paDyA. Aga bUjhAI gaI. sAtapahADInuM jaMgala, cAMda vinAnI paroDherAta. AdivAsIono malaka, aDhaLaka vAyakAonI Alama, sAthe pUjArIno chokaro hato. pUchyuM : ye kyA ho rahA hai. javAba ApyA vagara IzArAthI AgaLa cAlavAnuM eNe jaNAvyuM. cAlatA rahyA. vAraMvAra battIsAno koro paTa Ave, Ubho caDAva Ave. bhammariyALo vaLAMka Ave. pahADIo UMcI nathI. raoNDanI caDautara thAya che tethI cAlavAmAM thAka lAge che. pahADImAM rasto vaLato hoya te joIne rAhata thAya ke have A TekarIo patI gaI. paraMtu rasto vaLe tyAM pahoMcIe to navI TekarIo gherAIne UbhI ja hoya. navyanyAyanI avacchedaka ane avacchinnanI aDAbIDa sRSTi AvI ja hoya che ne, ApaNe ema mAnIe ke A pariSkAra chello haze. mAMDa e magajamAM utArIe tyAM vaLI navuM avacchinna DokiyuM kare. dalIlono madhapUDo jAme. aneka TekarIomAM vaheMcAyelI eka pahADI. evI sAta pahADI ane seMkaDo TekarIo. nALAM Ave, nadI Ave ne mAthe pula hoya. ame eka pula para beThA. pAchaLa jhADImAM kAMI khakhaDatuM hatuM. cora che tema mAnyuM. bIcArA bharavADa nIkaLyA. bhalA hatA. lAkaDuM vINatA hatA. meM pUjArIyuttarane pUchyuM : vo aMdhere meM kyA thA ? Aga lagI thI kyAM ? pUjArIe Apelo jJAnavAraso ujALavA teNe prakANyuM. vo to bhUta thA. AdamI ko DarAne kI usakI karAmata hotI hai. hama Dare nahIM isa liye vo bujha gayA. Darate to jayAdA hotA. jayAdA Dara laga jAtA. phira bukhAra A jAtA. jAduTonA karake utAranA paDatA. aisA dikhatA hai to bolanA nahIM cAhiye.' - enI vAta sAcI lAgI nahIM. vismayabhAve AvI vAtonuM vizva kabUla rAkhIne be-pAMca gRhasthone vAta jaNAvI. to vAto zarU thaI gaI : bApajIe bhUta joyuM. evuM badhuM. vikramavetAlanI kathAnuM maDaduM bolatuM joyuM hoya tevA Dara sAthe amane salAho maLI : AvA raste javAya ja nahIM. meM to vaLI navI vAta kahI ke, rastAmAM eka DosImAM joyA hatA. bhayaMkara dekhAtA hatA. bhaLabhAMkhaLAnAM TANe maLyA. pachI gAyaba, na dekhAyA. zrotAjanone navI vAnagI maLI : bApajIe DAkaNa joI. A rastA para koIthI javAya ja nahIM. ApaNe loko sahelAIthI DarI jaIe chIe. pApanI sAme AvI jhaDapathI Dara jAgato hoya to keTaluM sAruM ? e taNakhAvALuM bhUta ane dAMtavihoNI DosI-DAkaNa, baMne paraNI gayA ke nahIM tenA samAcAra AvyA nathI. vaizAkha vada-5 : lAMbaDiyA lAMbaDiyA, posInA, kheroja, bhImANA, bhArajA, nAnaravADA, pesUAthI mAMDIne ThethI TheTha sudhI rAjasthAna ane gujarAtanI sImA para sAlagIrInA divaso Ave che. unALu vekezana hoya, gAmanAM derAsaranI dhajA hoya. zahera choDIne bhAviko gAmanuM ghara saMbhALavA AvI pahoMce che. derAsaramAM occhava thAya, maMDapo baMdhAya ne varaghoDA nIkaLe. varaso varasanI A paraMparA che. kalAko sudhI nAcavAnI hoMza hoya che. sakalazrI saMghano lAbha levAnI bhAvanA hoya che. dhaMdho, zaheramAM paDyo hoya che. rasoInI jimedArI ane bhaNavAnI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 94 skUla paNa zaheramAM sUtI hoya che. gAmaDe to nirAMta hoya che. phaLiye raMgoLI thAya. zerIe toraNa baMdhAya. derAsare prabhAtiyAM gavAya. vADIe AkhuM gAma jame. traNa TAImanuM khANuM vADImAM ja hoya. baporiyuM alaga. mIThAI ane pharasANa roja navAM. baoNrDa para roja AiTamsa lakhAya. nAsto karIne prabhupUjA, bapore jamIne pUjApUjana, pUjana pachI covihAra jamaNa. alabatta, pUjana pachI ane jamaNa pUrve cA pIvAnI vyavasthA aDadho kalAka pI jAya. veLAe vALa thavAnI bhIti rahe, Ayojako jAgatA hoya. kaDaka hAthe kAma levAya. koIne khoTuM lAge. bolAcAlI thAya. rAte nathI khAvAnuM A mudde sahamati hovAthI badhuM thALe paDI jAya. rAtanI bhAvanAmAM sau sAthe maLIne nAce. saMgItakAro ane vidhikAro kAyamanA bAMdhelA hoya. A badhuM varasothI cAlyuM Ave che ane varaso lagI cAlatuM ja rahevAnuM che. AvAM anuSThAnomAM nizrAdAtA banavA maLe. AnaMda thAya. preraNA karIe to navI choLo uchaLe. paraMtu - eka vAta nakkI. A occhavano mAhola svayaMbhU hoya che. amArI nizrA hatI mATe jamAvaTa sArI thaI tevo ahaM karavA jevo nathI. ahIM to saikAothI birAjelA prabhubiMbonI nizrA che. koI paNa gurubhagavaMta Ave. utsAha anero ja hoya che. A vistArano unALu samaya dhamadhamato rahe che jinAlayanI dhajAnA utsavothI. gAmane mAthe letA varaghoDAothI. prabhuzAsananI balihArI che. gAmamAM jeTalA ghara hoya tenA vArA hoya che. A vakhate dhajA amuka parivAranI. gAmamAM ghara ghaNA hoya eTale vIsa varase ekavAra dhajA maLe, so varaseya maLe. jene dhajA maLe te moTI ujavaNI kare. AvI ujavaNIo jovA maLe te AMkhonuM sadbhAgya. vaizAkha vada-14 : kiMvaralI kivaralIthI ame kAsIndrA darzana karavA gayA hatA. A gAmanI paDakhe ja vastupALa maMtrIe zAhabuddIna ghorIne harAvIne pAcho kADhyo hato. kAcholI tyAMthI AgaLanuM gAma. 108 pArzvanAthamAM eka kacchalikA pArzvanAtha dAdA che. temanuM gAma kAcholI. mULanAyaka dAdA utthApita hatA. jIrNoddhAra cAlu hato. prabhunI mUrti pratibhAvaMta. derAsaranI AbhAmAM mULanAyaka prabhunuM teja vartAya che. kAcholIthI acalagaDha javAno sIdho rasto che. aDhI kalAka lAge. kAcI keDInA kAMTAo kUdavAmAM samaya barabAda thAya te alaga gaNavAno. kAcholIthI ame nAnaravADA gayA hatA. gAmamAM koI jainanuM ghara nathI. A gAmamAM jinamaMdira zI rIte baMdhAyuM te prazna to che ja. A gAmamAMthI derAsara visarjIta karI bhagavAna laI javAnI vicAraNA thaI te vakhate nAnaravADA gAmanA brAhmaNoe virodha karelo, amArA gAmamAMthI bhagavAna nahIM laI javA daIe. ApaNe jemane ajainano darajjo Apyo che te saue saMpIne bhagavAnanuM utthApana mokUpha rakhAvyuM. nAnaravADAnA rasoIA mahArAjanI rAjasthAna ane gujarAtamAM zAkha che. saMghajamaNa hoya ke lagnano jamaNavAra, jAnaravADAnA mahArAjano hAtha temAM hoya ja, moTe bhAge. vaMzavArasAthI A loko saMghonA ane saMghavIonA moTA rasoDA saMbhALI rahyA che. nAnaravADAthI AgaLa vadho to eka pachI eka gAmo AvyA ja kare che. Abu girirAjanI saMpUrNa pradakSiNA thaI jAya. ame nAnaravADAthI pAchA pharyA. amane rastAmAM kahevAmAM AvyuM : A jagyAe mahArANA pratApa potAnA 400 sainiko sAthe chUpAIne rahelA. khUba moTI guphA che. bahArathI to guphA che teno khyAla ja nA Ave. ame raoNDa para cAlI rahyA hatA. AbunAM zikharonI alaga alaga rekhAo ughaDatI hatI. sUraja arbudAcalanI pAchaLa utarI paDyo hato. sUryAstane khAssI vAra hatI. AbunA pUrva khUNethI ame cAlI rahyA hatA. pahADa sAmosAma lAgato hato. paraMtu dUra hato. ahIMthI pahADane Taca karavA cAra ki.mI. cAlavuM paDe tema sahavartI zrAvake kahyuM. pelI guphA dUra rahI jatI hatI. na gayA ame. AbunA taLavistArane aDIne mIrapura vasyuM che. vimalamaMtrInuM kalAmaya derAsara banyuM te vakhate maMtrIzvara sAme mIrapuranuM derAsara raoNla maoNDela tarIke hatuM. hamIrapura mULa nAma. derAsara namaNuM che. nakazIkAma ananya che. varasothI jaMgalamAM hatuM. hamaNAM prakAzamAM AvyuM che. sADatrIsa varasanI uMmare prabhuvIra sAkSAta padhAryA hatA te bhUmi Abune aDI rahI che. muMgathalA. prabhuvIra dIkSita hatA. muMDa hatA. kevalI thayA nahotA. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM padhArI kAussagamAM rahyA. muMDa avasthAnI sAdhanAnuM sthala te muMDa sthaLa. nAma apabhraMza pAmI muMgathalA banyuM. ahIM derAsara che. eka nAma ajara ane amara che : caMdrAvatI. jainadharmanI rAjadhAnI banI cUkeluM sthAna Aje bhagna avazeSonA DhagalAmAM pheravAI cUkyuM che. AbutIrthanAM utthAnanI mUlakathA lakhanArI caMdrAvatI nagarImAM hiMdanA sauthI zrImaMta jaino vasyA hatA. ArasanI nagarI hatI. aDhaLaka saMkhyAmAM derAsaro hatAM. sAMjano samo thAya tyAre ekI sAthe tamAma derAsaronI jhAlara vAgatI. AbunI kotaromAM enA paDaghA paDatA. muslima AkramaNamAM A mahAnuM nagarI tUTI. svarganuM devavimAna jamInadosta thaIne TukaDAomAM vahecAyuM hoya tevA enA khaMDita avazeSo hatA. mATInA tharataLe te dabAyelA rahyA. varasAdamAM dhovANa thAya tyAre lUMTAya. Abu pahADanI copAsa keTalAya gAmomAM gokhalA, bArasAkha, staMbho, jALIo caMdrAvatInA avazeSamAMthI pahoMcyA che. jainetaronAM gharomAM ane maMdiromAM te jaDAyA che. dariyAnA motI jevA suMdara ane evA ja akhUTa avazeSo Treina bharIne luMTAyo che. vidharmInA hathoDA khAI cUkelA saMgemaramarI paththarone caMdrAvatInI bhomakA jhera lAgI hoya tema e badhuM ja corAtuM rahyuM. chelle sarakArI aMkuza Avyo. tabelAne tALuM lAgyuM te pahelA keTalAya ghoDA bhAgI gayA hatA. jUnA vakhatamAM chapAyelI copaDIomAM varNano vAMcIe tyAre khyAla Ave che ke ApaNe zuM gumAvyuM che. Aje caMdrAvatInA avazeSo sarakArI najarabaMdImAM keda che. Abu para eka myujhiyama che temAM caMdrAvatInA thoDA avazeSo saMgharavAmAM AvyA che. ame caMdrAvatInA jaI nathI zakyA. myujhiyama joyuM che. AdivAsI kalcaranI pradarzanI pachI purAtattva vibhAga che. tyAM kAussagiyAjI, staMbho, covIzI, parikara, mUrtio jemanA tema mUkyA che. myujhiyamanAM kampAunDamAM jhADanI nIce eka moTI pratimA che. zilpIe paththara joyA vagara ghaDatara cAlu karyuM. mUrtinuM ghaDatara surekha nA banyuM. paththara kAco haze. eTale uparauparathI kAma karIne zilpIe ATopI lIdhuM haze. mUrti jamInamAM daTAyelI hatI. maLI AvI, ahIM laI AvyA. eTalI vajanadAra che ke gADImAMthI medAnamAM utAryA pachI makAnamAM laI javAnuM muzkela lAge che. varasAdI jhApaTAmAM bhIMjAtI haze A mUrti. caMdrAvatInAM khodakAma daramyAna evI mUrti paNa maLI che je baMne taraphathI pratimA hoya. sAmAnya rIte mUrtinAM mukhanI pAchaLa vALa hoya che. vakSanI pAchaLa pITha. nAbhinI pAchaLa kaTi, paganI pAchaLa kachoTo. e eka mUrtimAM mUrtinAM mukhanI pAchaLa bIjuM mukha hatuM. vakSanI pAchaLa vakSa. nAbhinI pAchaLa nAbhi ane paganI pAchaLa paga. A dvimukhI mahAmUrti ekamAtra caMdrAvatImAM maLI hatI. teno phoTo joyo che. Abu AvyA chatAM A mIrapura, muMgathalA, caMdrAvatI, daMtANI jovAnA bAkI rahyA. have pharI AvIzuM tyAre A badhuM jovAnuM che. AbunA paDachAyA to jiMdagIbhara dilamAM rahevAnA. jeTha suda-1 : kivaralI kivaralIthI Abuno pahADa navI rUparekhAmAM dekhAya che. AbunI je chetarAmaNI cAla che te kivaralIthI ughADI paDI jAya che. Abu eTale delavADA. e sauthI Toca para Ave che tema mAnIne ApaNe pahADane bhALIe chIe. delavADA AbunAM zikhara para nahIM balba, dhAbA para che. zikhara para to acalagaDhe che. rAte acalagaDhanI dIvAbattI ahIM dekhAya che. kivaralIthI dekhAya che AbunA roDa paranAM vAhano. dhImA vege cAlatI ramakaDAnA nAnA TukaDA jevI gADIo upara bhaNI nIkaLI rahI che te ArAmathI jovA maLe. rAtanI to vAta ja nyArI. sUryAsta pachI aDadho kalAka thaI javA do. upAzrayanA Teresa para pahoMcI javAnuM. gAma zAMta hoya. Abu paranI gADIonA bhaNakArA saMbhaLAya. ApaNAcokInI pahelAM Avato satama tabakke tabakke bhISaNa DhALa pakaDe che. uparathI AvatI gADIonI heMDalAIsanAM TapakAM. ajavALAno lAMbo zeraDo vaLato Ave. eka TapakAM para dhyAnathI jovAnuM. gADI vaLI. jo nIce AvI. gAyaba. bahAra nIkaLI, nIce utarI. spIDa ochI thatI jAya che. aTakI gaI ? ghATanA paththaro ajavALatI gADI mAramAra bhAgatI hoya paNa dUrathI dhImI ja lAge ne. eka TapakAnI pAchaLa AkhI hAranI hAra cAlI Ave. bIjI tarapha nIcethI upara jatAM TapakAM. baMne lapakArA Amane sAmane Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 hovA chatAM bhegA na thAya. uparavALo ATha ki. mI. dUra hoya. nIcevALo eTale ja hoya ne. kaMI jagyAe bhegA thAya tenuM dhyAna rAkhavAnuM. baMnenA avAja najIka AvyA jaNAya. ekAeka baMne sAiDa jhaLahaLATa thAya. A jIpa ane sAme lakjharI te sekaMDamAM parakhAya. paNa e sekaMDano ja jhabakAro. vaLI pAchI TapakAnI kIDIo. have beyanI hAra dUra jatI hoya. lAla TapakAM paNa hoya. viralI upAzrayanAM dhAbethI A raoNDalIlA bhALI. roja bhALI. utsava hato. sAunDa sisTama rAte cAlu rahetI. avAja pakaDAto nahIM. bhAvanA pUrI thAya te sAthe ja TapakAM gAyaba hoya. rAte Abu para gADIonI avarajavara nathI hotI. bhAvanA cAlu thAya te pahelA TapakAM ramatAM ja hoya. gheraghura paNa pahoMce ApaNA sudhI. bhArajAthI paNa AbunI gADIo joI che. kevaLa pILI rozanI. dUrI hovAthI jhaLakATanI gati maMda. paNa joI che jarUra. zAMti AzramanI guphAthI rAte A TapakAM moTA AkAramAM joyAM che. kAcholIthI A TapakAM najIka lAgyA che. mAnapurathI A TapakAM nathI dekhAtAM. garamInA divasomAM unALo trAsa vartAve che. pasIno sUkAto nathI ne lUchAto nathI. gaLuM sUkAyA kare che ne bhIMjAtuM ja nathI. lU savArathI vAya che. paraMtu rAtanI vAta alaga che. registAnanI ThaMDI havA rAte vahetI Ave che. sUraja DUbe tenA betraNa kalAkamAM zItaLatAnI lahero chUTe che. gAmavAsIo potapotAnA gharanAM dhAbe poDhe che. gAdalA para sUe. jADI rajAI oDhe. tabiyata sudharI jAya tevI ThaMDaka vartAya. AbunA paDachAye rahetAM gAmaDAonI rAta vAsaMtI hoya che, nIMdara ASADhI hoya che. (vi. saM. 2060) 11 dhoLakA ane kalikuMDa ciloDA, kArtika vada-2 dhoLakA Aje kalikuMDanAM nAme prasiddha che. AjanuM kalikuMDa jyAre kevaLa dhavalakkapuram, dholakA hatuM tyAre rAjA vIradhavaLane svapna dvArA be ratno maLyAM. vIradhavaLe sapaneya kalpanA na karI hoya tevAM mahAna ratno. nAma : vastupALa ane tejapALa. A baMdhubelaDI mATe khUba lakhAyuM che : vasaMtavilAsa mahAkAvyam, saMghapati ciratam, sukRtasaMkIrtana, kIrtikaumudI, sukRtakIrtikallolinI ane bIjuM to aDhaLaka. A be ratnoe dhoLakAne svargIya vaibhavathI maDhI dIdhuM hatuM. dhoLakAno DaMko bhAratamAM ane bhArata bahAra vAgato hato. A badhuM ja jANItuM che. zrIsImaMdhara svAmI bhagavAnane mahAvideha kSetramAM traNa ratnonI prazasya AgAhI karavI paDe tevI ajAyaba tejasvitA A dhoLakAe jamAvI hatI e jamAnAmAM. maMtrIzvara vastupALa zatruMjayanI yAtrA karavA nIkaLyA. raste ja divaMgata banyA. maMtrIzvara tejapALa zaMkhezvaranI yAtrA karavA nIkaLyA. raste ja divaMgata banyA. baMne bhAInuM jIvana to samAna hatuM - mRtyu paNa ekadama samAna. eka khoLiye be jIva te AnuM nAma. anupamAdevI to gujarAtanI mA. te paNa divaMgata thaI cUkelA. maMtrIzvara vastupALanA svargavAsanA samAcAra sAMbhaLIne zrIvardhamAna sUrijI mahArAjAe akhaMDa AyaMbila dvArA vardhamAna tapa karavA mAMDyo. saMghe pAraNAno atyaMta Agraha karyo. sUrijIe zaMkhezvarajInI yAtrA bAda ja pAraNuM karavAnI bhAvanAthI vihAra karyo. zaMkhezvarajInA raste ja adhavacALe sUrijI divaMgata thayA. deva banyA. zaMkhezvara tIrthanA adhiSThAyaka thayA. deva thatAveMta Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 99 vastupALa yAda AvyA. A dhoLakAnI jIta hatI. devatAne dhoLakAnuM ratna yAda AvyuM ane thayuM kaMI gatimAM gayA haze ? pahoMcyA zrI sImaMdhara svAmI bhagavAnuM pAse. pUchyuM. bhagavAne javAba Apyo : 'vastupALa atyAre karUcandra nAmanA rAjA che. A mahAvidehanI puSkalAvatI vijayamAM AvelI puMDarIkiNI nagarImAM te vase che. jIvanamAM chevaTe saMjama leze. vijaya vimAnamAM deva tarIke janama pAmaze. tyAMthI cyavI manuSya thaze, rAjarSi banI mokSamAM jaze. anupamA devI A ja samavasaraNamAM kevaLI thaIne beThA che. emaNe ATha varasanI vaye dIkSA dIdhI. maMtrI tejapALa atyAre deva che. cothA janame mokSe jaze. (vastupAlacaritam - AThamo prastAva). bhagavAne samavasaraNamAM besIne A traNa mahApuruSonI prazaMsA karI te dhoLakAnA hatA. dhoLakA mATe AthI moTI siddhi zuM hoya ? baMne bhAI dhoLakAnA maMtrI ane anupamA devI dhoLakAnA putravadhU. joke, A traNa ratnonI vidAya pachInI A chevaTanI siddhi hatI. tyArabAda to dhoLakA kALanAM dhovANamAM ghasAtuM gayuM. hamaNAthI dhoLakA UMcakAyuM che, kalikuMDanAM nAme. pAlItANA ane zaMkhezvaranI jema ja samagra gujarAtamAM bAramAsI tIrtha tarIkenuM sthAna kalikuMDe meLavI lIdhuM che, A punarutthAna ApaNane rAjA saMpratinA yugamAM laI jAya che. eraMDI, kArtika vada pra. 3 vihAramAM to zuM zaheramAM paNa AvuM nahIM maLe. zrI paMcasUtra maMdira, nAnakaDI simenTa koMkriTanI maDhulI che. temAM mA sarasvatI beThA che. bhIMta Arasa bIchAvyA che. temAM paMcasUtronuM prathama sUtra kotaryuM che. A lakhI rahyo chuM, paMcasUtramaMdiramAM besIne, pUjArIe kahyuM ke dhyAna mATe pAchaLa sAdhanAnI rUma che. AvIne joyuM, gamyuM. badhAM kAmathI paravArIne ahIM beThaka jamAvI che. Aje savAre dhoLakA choDyuM. taLAvanI pALe vIradhavala rAjAnAM pagalAM jovA hatA. taLAvane ghATa hoya to paththarakhUNe maMtrIzvaronI prazasti zodhI kADhavI hatI. beno bhegA maLIne kapaDAM dhotAM hoya tyAM anupamA devIno sADalo zodhavo hato, je pAtrA lUMchavAnuM saubhAgya pAmato rahyo. jUnI meDIomAMthI kacaro pheMkAya te joIne kSullakamunine saMbhAravA hatA. mAmAnAM apamAnavALo aMtaraMga saMgharSa najara samakSa ANavo hato. tera tera vakhata nIkaLelA charIpAlaka saMghonA nizAnajkA sAMbhaLavA hatA. tresaTha yuddhamAM vijetA thanArA maMtrIzvara vastupALanI svAgatayAtrAnI nobato para kAna mAMDIne jovuM hatuM. TreInano Dabbo saLagavAnuM rAjakAraNa nahotuM khelAyuM te jamAnAmAM godharAnA rAjAne tejapALe harAvIne jIvato pakaDelo ane AropIe piMjarAmAM ja sajA-e-mautano svayaMbhU svIkAra karyo teno sannATo khojavo hato. tejapALanI navavadhU anupamAno apamAnita zvasuragrahavAsa ane baMne maMtrIvaryone mArgadarzana ApanArA mahAdevI anupamAnA bahuraMgI AyAma pArakhavA hatA. rAjA vIradhavaLanI agnizayAmAM kUdIne khAkha thaI janArA nagarajanonAM premabharyA AMsu vAMcavA hatA. pATaNanI paDatI pachI gujarAtanuM sukAna dhoLakAnA hAthamAM AvyuM hatuM. jaina saMghanI mahAjanavATanuM aMtimakendra paNa pATaNane badale dhoLakA ja banyuM hatuM. dhoLakAno e vaibhava Aje nathI. musalamAnonI vasati ghaNI ja che. Thera Thera masjido. raste nIkaLo to pharapharatI dADhI ane UMdhI vATakI jevI capocapa TopIo dekhAya ja. AjanI peDhInA islAmI samAja para dveSa nathI. tenI upalI peDhIo sAme bApokAra phariyAda che. zuM kAma amArAM maMdirone toDI nAMkhavAmAM AvyAM? amArI butaparastInI avahelanA karavAno paravAno tamane koNe Apyo hato ? ahIM amArAM jinAlayonI vizALa zreNi hatI. ame tamane kyAM naDyAM ? ame tamArI para kyAre AkramaNa karyuM ? amArI para berahama sitama gujAravAnI, khUnAmarakInI sajA zuM tamane nahIM maLe ? tame amArAM jinAlayone masjidamAM pheravyAM, amArAM garbhagRhonI jamIna para tame hathoDA laIne gayA. amArI prabhumUrtione tame toDI nAMkhI, tame amArAM gharone ane jJAnabhaMDArone Aga cAMpI. ame A dhoLakAmAMthI tamArI hajanI tIrthabhUmi para kalAmaya toraNo pAThavyA. ne tame saramukhatyAra humalAkhoro mokalyA ? have kalama nahIM aTake to kAgaLa para bhaDakI UThaze. astu. koTha, kArtika vada-3 kalikuMDa tIrthano saMpUrNa nava avatAra thayo che. hAIve para AkhuM kaoNpleksa sAmrAjaya khaDuM thayuM che. bhavya jinAlaya, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 101 laghuzatruMjaya, bhojanazALA, dharmazALA, upAzrayo, jJAnabhaMDAra. A badhuM jotI AMkho bhUtakALane zodhe che. tIrthanI paricAyikAnAM pAnAo vAMcatAM vAMcatAM dila dravIbhUta banI jAya che. zuM e bhUtakALa hato ? maMtrIzvara udayane zrI sImaMdhara svAmInuM derAsara baMdhAvyuM. pratiSThA konI pAse karAvavI, te prazna udayanamaMtrIe vicAryuM, kamAla vicAryuM : Aje sImaMdhara dAdA vicare che temano ja Adeza levo. zrI vAdideva sUrimahArAjAne jaNAvyuM. sUrijInAM mArgadarzana anusAra aThThama tapa dvArA zAsana devIno saMparka karyo. sakala saMgha jApa sameta joDAyo. trIjI rAte zAsanadevI hAjara. kAma pUchayuM. zeThe mananI bhAvanA jaNAvI. zAsanadevI kahe : saMgha kAussagamAM rahI zake to mArAmAM prabhu pAse javAnuM baLa Ave. saMgha kAussaga karavA sajaja hato. zAsanadevI prabhu sImaMdharadAdA pAse pahoMcyA. udayana zeThanI bhAvanA jaNAvI. prabhue zrIvAdidevasUrijI mahArAjAnuM nAma ApyuM. zAsanadevIe dhoLakA AvI saMghane jANa karI. zrIvAdidevasUrijI mahArAjAe pratiSThA karI. e derAsara udAvasahi tarIke prasiddha banyuM. bAramI sadInI A hakIkata. caMpAnagarImAM mULa kalikuMDa tIrtha hatuM, te kyAre dhvasta thayuM tenI mAhitI nathI maLatI. A tIrthanI purANI vigato maLe che. jesalamera ane pATaNa pAse zrIkalikuMDa dAdA che. paraMtu dhoLakAnA dAdA to anerA che, temanuM prAgaTya thAya te pUrve sImaMdharadAdAnAM zrImukhe prabhu pratiSThAno Adeza meLavanAruM dhoLakA Aje nUtana tIrtha rUpe cothA ArA jevuM AnaMdasAmrAjaya bhogave che. A dhoLakAnI sAlavArI sAthe itihAsa noMdha upalabdha che. vi. saM. 1132mAM kharataragacchanA Adya AcAryazrI jinadattasUrijI dhoLakAmAM janma pAmyA hatA. vi. saM 1143 pachInA samayagALAmAM zrI svAdidevasUrijIe udAvasatimAM sImaMdhara prabhunI pratiSThA karAvI. vi. saM. 1197mAM zrI jinacaMdrasUrijI mahArAjAe graMtharacanAno prAraMbha karyo. nAma : AkhyAnakamaNikoza. vi. saM. 1193mAM zrIcaMdraprabhasUrijI mahArAjAe dhavala zeThanI vinaMtIthI zrImunisuvratasvAmIcaritra racyuM. vi. saM. 1276mAM vastupALa tejapALanI dhoLakAnA ane gujarAtanA maMtrIpade niyukti thaI. vi. saM. 1286mAM zrInAgorathI zatruMjayagirino harIpAlaka saMgha jaI rahyo hato te pAcho pharatA dhoLakA Avyo. maMtrIzvaroe abhUtapUrva svAgata karyuM. vi. saM. 1299mAM zrI udayaprabhasUrijI mahArAjAe upadezamALA graMtha para karNikA nAmanI vRtti lakhI. vi. saM. 1313mAM zrI vyavahAra sUtra-malayagirivRtti, zrIdharmaratnazAstra laghuvRttinuM vizeSa anusaMdhAna zrI rAmacaMdrasUrijI ma. dvArA thayuM hatuM. vi. saM. 1426mAM IDaranA rAjAno putra sUradAsa kalikuMDanA dAdAnI pUjA karavA Avyo hato. tene zrImatuMgasUrijI mahArAjAe preraNA ApI hatI. vi. saM. 1642mAM aMcalagacchanA prasiddha AcAryazrI kalyANasAgarasUrijIe saMsArano tyAga karI dIkSA svIkArI hatI. vi. saM. 167ramAM zrI vidyAsAgarasUrijInI AcAryapadavI thaI. A badhuM dhoLakAnAM AMgaNe banyuM. alabatta, kALanI thappaDo A nagarIne vAgI. ghaNuM kharuM dhvasta thayuM. bacyuM te bhAMgyuM tUTyuM bharUca hatuM. enA jIrNoddhAranuM kAma zarU thayuM tyAre bhoMyarAmAMthI, Aje mULanAyaka pade birAjI rahelA kalikuMDadAdAnI manahara mUrti maLI. 2300thI vadhu varasanI prAcIna pratimA, benamUna smitamudrA, atizAyI AbhA. avarNanIya AkarSakatA. tejasvI saMnidhAna. aparaMpAra bhIDanI vacce paNa prabhu sAthe ekAMtabhAve AtmIyatA sAdhI zakAya tevI cuMbakIya zakti. prabhue jANe potAnA khabhe A AkhAM tIrthane UMcakI lIdhuM che. prabhuno jayajayakAra gAje che. kArtika vada-ddhi-3: araNeja kali ane kuMDa. kali te parvata. kuMDa te sarovara. kali nAmanI parvatamALAmAM madamasta hAthI raheto. sarovaramAM nAhavA Avato. tenuM zarIra bIjA hAthIonI tulanAmAM khUba UMcu ane kadAvara. e jaMgala kAdaMbarI aTavI tarIke oLakhAtuM. pArzvaprabhu zramaNa avasthAmAM padhAryA. kAyotsargamAM UbhA rahyA. hAthIe prabhune nihALyA. mAnavo jevI buddhimattA DaoNlphina mAchalI ane hAthI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 dhaMdhukA kAteka vada cotha chAparA ane ciMpAnjhI vAMdarAmAM vizeSa hoya che. hAthInAM manamAM adITha khaLabhaLa thaI. pUrvajanma yAda Avyo. e mAnava hato. sAva ThIMgaNo. enI khUba mazkarI thatI, lAgI AvatuM ene. Akhare kaMTALIne AtmahatyA karavA pahADI para caDyo. sAdhunA samAgama bodha pAmyo. munijIvana AdaryuM. mA khamaNane pAraNe mA khamaNanI tapasyA kare. zAstrAbhyAsa akhaMDa kare. varaso sudhI sAdhanA cAlI. ThIMgaNA hovAnI laghutAgraMthi bhUMsAI nahIM. chellI ghaDIomAM pracaMDa deha meLavavAnI icchA manamAM ramatI rahI. mahAtmA kALadharma pAmyA. bIjA bhavamAM bhavya ane pracaMDa deha maLyo. avatAra hato hAthIno. pArzvaprabhune jo Ine potAnI pUrvakathA sAMbharI AvatA ja hAthIne pastAvo thayo. sAdhujIvananI kamANI khoI dIdhAnI akhUTa vyathA anubhavI. have to prabhu ja AdhAra hatA. prabhunI bhakti karavA hAthI sarovaranAM kamaLo toDI lAve, prabhunAM caraNe kamaLano Dhagalo kare ane kamaLanAM paDiyAmAM pANI lAvI prabhu samakSa jalavarSA kare. caMpAnagarI najIka hatI, vAta phelAI. sau hAthInI anumodanA kare, rAjA dadhivAhana prabhunAM darzana karavA nIkaLyo. paraMtu prabhunAM pagalAM joyAM, ane tenI samakSa prabhuvihAra karI gayA hovAthI zokamagna banIne Ubhelo hAthI joyo. hAthIe kamaLano Dhagalo karyo hato tethI ja prabhunAM pagalAM dekhAI AvyAM. rAjAe tyAM derAsara bAMdhyuM. kali ane kuMDanI vaccenuM sthAna kalikuMDatIrtha banyuM. hAthI jIvyo tyAM sudhI prabhunI pUjA karato rahyo. kalikuMDa pArzvanAthano A mULa itihAsa. Aje kalikuMDatIrtha navAM derAsaranuM navuM tIrtha hoya tevuM nathI lAgatuM. saikAothI vahI AvatI pavitra amRtadhArA A tIrthamAM maMdI rahI che. DhaLatI sAMje dIvAonI rozanI vacce prabhunuM dhAma alaukika lAge che. ahIM UbhA rahIe chIe to manamAM evuM saMvedana thAya che ke, hamaNAM ja dhImAM pagale gajarAja Avaze, prabhucaraNe e kamaLono Dhagalo karI deze. pratIkSA karavAnuM game che. prabhunAM derAsaramAM ghaMTArava thAya che te paNa jANe hAthInA be khabhe jhUlatI ghaMTa vAgatI hoya tevo bhAva jagave che. (vi. saM. 2061) dhoLakAthI dhaMdhukAno rasto. hamaNAthI sarakAre vyavasthA goThavI che. pahelA gAmanAM nAmo pUchavA paDatA. have dareka gAmanI bahAra suvAcya rIte tenuM nAma lakhyuM hoya che. oNphisanA Tebala para nemapleTa hoya che, te rIte. eka nAma rastA para vAMcyuM : lothala. islAmI lIlo nahIM paNa lIlo hariyALavo raMga pATiyAno. akSara camakadAra akSaromAM. aMdhArAmAM lAITanI rozanI paDe to jhaLakI Ave tevo kalarasUrajanAM ajavALe sAduM lAgatuM pATiyuM. nAma AMtararASTrIya hatuM, lothala. bhArata sarakAranI spezyala sarvisa A jagyAne maLe che. aMgrejoe hiMdustAnane svataMtratAnI sAthe bhAgalA ApyA. bhAratane ane pAkistAnane potapotAnI jamInano vAraso maLyo. lAhora pAkistAnamAM gayuM tenI vedanA bhAratabharanA zAyaro ane sAhityakArone thaI hatI. karAcImAM to ApaNAM comAsAM thatAM. purAtattvaniSNAtonI vedanA alaga hatI. haDappA saMskRtinA pa00 varasa jUnA avazeSo, moheMjodaDonAM nAme vikhyAta hatA, te pAkistAnamAM gayA. bhArate mayUrAsana ane kohinUra pachI A moTI vastu gumAvI, aitihAsika amIrAta. bhAratanuM nAma ukhADI cUkelI pAkistAnanI dharatI paranA avazeSo mATe bhAratane zuM ? svataMtra bhAratamAM ja haDappA saMskRtinA avazeSo jovA maLe to purAtAttvika khoja thaI gaNAya. eka purAtattvavid hatA. esa. Ara. rAva emanuM nAma. gujarAtanAM gAmaDAM khUMdatA hatA. dareka gAmanI bahAranI jamInamAM temane haDappAnAM pagalAM dekhAya. AbhAsI hatI mahenata. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 - 18000 divasanAM pa0 varasa thayAM. sAme mUkIe sADAtraNa karoDa zloka. eNvareja rojanA 1944 zloka thAya. darakalAke 81 zloka. daraminiTe ekathI vadhu zloka. 50 varasa ane dara miniTano eka zloka, A jugalabaMdI khataranAka che. dhaMdhukAe A jugalabaMdIne janama dIdho che. dhaMdhukAnI havAmAM ukhanana karavuM che. je lAkho zloko atItamAM daTAI gayA che. te zodhI kADhavA che. eka jarA sarakho aMdezo paNa Ave te jagyAe macI paDavuM che. dvAdazAMgInAM bAramAM aMgano viccheda thayo che. e pharI nA maLe. hemAcAryabhagavAnanI racanAo uccheda pAmI che, tevuM zAstravacana nathI. zodhIe. mahenata karIe. jarUra maLe. pachI dhaMdhukA paNa lothalanI jema jagatabharamAM camakI uThe. kArtaka vada pAMcama : dhaMdhukA 105 varasAdanAM dhodhamAra vAtAvaraNamAM lothala AvyA. cArekora pANInI relachela. gAmaThI bhAIone hAthethI ThIkaruM batAvI pUchyuM : AvuM kAMI maLe che ? jamInamAMthI nIkaLe che ? gAmaDiyA loko kahe : pelA TekarA parathI bahu nIkaLe che. rAva tyAM pahoMcyA. varasAdamAM dhovANa pAmelI jamInamAM prAcIna bhIMto jevA pALA hatA. jhaTapaTa hAthethI mATImAMnI ITa upADI joI. kahyuM : A haDappA kalcaranA avazeSo che. kendrasarakArane phAIlo bharAya teTalo riporTa apAyo. khoda kAma cAlyuM. temAM ghaNI vastuo maLI. noMdhapAtra vastu hatI motInA dANA. bilorIkAca lagAvIe to ja dekhAya tevA jhINA. temAM kANAM pADelAM hatAM - mALAmAM parovavA mATe. e motIo kALI mATImAM alaga dekhAya te mATe rItasaranI AMkho kheMcAyelI rAkhIne tAkavuM paDatuM. AvuM to ghaNuM nIkaLyuM. I. sa. 1955thI I. sa. 1962 sudhI kAma cAlyuM. bhAlapaMthakanuM sAmAnya gAmaDuM inTaranezanala spesa banI gayuM. 4800 varasa jUnI saMskRtinuM dhArAdhara lothala. IrAna, baherIna, IrAka sAthe vepAra karatuM lothalabaMdara. I. sa. pUrve 170)mAM mahApUramAM nAza. utnanana pAmIne TekarAmAMthI bahAra nIkaLI Avelo itihAsa. lAla iMTono majabUta TIMbo. jUnA avazeSo maLe che tenA AdhAre, je nA maLyuM hoya tenuM anumAna thAya che. ApaNane sADAtraNa karoDa bloka pramANe graMthasAhitya ApI janArA kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemAcAryo avatAra dhAraNa karIne dhaMdhukAne pAvana kareluM. te gAmanI dizAmAM paga mAMDatA A sADA traNa karoDanI evareja zodhavAnuM mana thAya che. saLaMga 50 varasa jo sarjana cAlyuM hoya, satata, to pacIsa varase poNAbe karoDa thAya. 1 poinTa 75. lagabhaga bAravarase 87 lAkha. cha varase 43 lAkhathI vadhu. traNa varase 21 lAkhathI vadhu. dara varase sAta lAkhathI vadhu. cha mahine sADA traNa lAkha lagabhaga. dara mahine 50,00thI vadhu. dara paMdara divase 25,0OO. aThavADiye 12,0OO. sADAtraNa divase cha hajAra. lagabhaga rojanA be hajAra Azare. bAra kalAke 1OOO. cha kalAke paOO. traNa kalAke 250. doDha kalAke 125. poNA kalAke lagabhaga 62. paMdara miniTamAM 20thI vadhu. sADA sAta miniTamAM 10 lagabhaga. savA traNa miniTamAM aDhI. pIstAlIsa sekanDamAM sevA zloka. A aDasaTTe lakheluM che. pharI vAMcuM chuM. saMkhyA phera thAya tema che. dhaMdhukAne hAIve kalcara AbhaDI gayuM che. bhAgoLa jaDatI nathI. kUvo hoya, taLAva hoya, kAco rasto Aghe sudhI jato hoya ne pAdare vaDalo jhabUbhato hoya to tyAM jaIne UbhA rahevuM hatuM. nAnakaDA kalaiyA kuMvaranI pagalIo retamAM bhUMsAI nahIM hoya tevo vizvAsa hato. vaLAvavA AvelI mAM pAhinIdevInI sajaLa AMkhomAM Tapakato AnaMda AsvAdavo hato. bhoLo ane rUpALo cAMgadeva chUTA paDatA pahelA gUMcavAyo haze : mAtAne page lAgyA vinA judA na paDAya, mahArAja sAhebanI hAjarImAM mAtAne vaMdana zI rIte thAya ? mahArAja sAhebe rasto kADhyo haze koI. have mAM mUMjhAI haze ; dIkarAnAM mAthe hAtha mUkAya ? gurumahArAjanI hAjarImAM mAtAe dIkarAne vahAlathI UMcakI lIdho hoya. vALa pasavAratA hitazikSA ApI haze. alabatta, mahArAja sAhebathI thoDe dUra. pachI ene haLavethI nIce mUkyo haze. mA raDI haze ? khabara nathI. cAMgadeva nahIM ja raDyo hoya. A AkharI milana pachI cAMgadeva cAlI nIkaLyo haze, jananIthI ane janmabhUmithI dUra. eNe gurumahArAjanI aparaMpAra kRpA hAMsila karI. udayana mahetAnI UMce tAkavAnI tAkAta para gurumahArAjane vizvAsa. khaMbhAtamAM roSathI dhamadhamatA pitAjI AvyA. premanA hathiyAra sAme hArIne pAchA gayA. pachIno itihAsa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 108 jagaprasiddha che. dhaMdhukAthI khaMbhAtano pahelo mukAma. khaMbhAtathI pATaNano bIjo mukAma. cAMgadevamAMthI muni somacandrajI pahelo mukAma. munimAMthI AcArya hemacaMdrasUrijI mukAma bIjo . zrI hemAcAryanI sAhitya sAdhanAnI jema ja temanI saMbaMdho vistAravAnI AvaData ajaba. siddharAja ane kumArapALa vacce kazo meLa nahIM. hemAcArya pAsethI baMnene saMtoSa maLe. zabdonuM zAsana haima hatuM. ane haima siddha hatuM. eka vyAkaraNanI ja vAta karIe to pustako bharAya eTalI vigato bhegI thAya. yogazAstranuM jagata amApa thaIne vistaryuM che. kozagraMthonI sImA nathI baMdhAtI. triSaSTizalAkAnuM kathAsattva to vAlmikI ane kAlidAsanuM saMyojana ja joI lo. e jamAnAnA dhuraMdhara jyotiSIo sAthe saMbaMdha, cAraNo ane bhATaloko sAthe to najIkano saMbaMdha. uparAMta tejatejanA aMbAra samAM saMvigna sUribhagavaMto sAthe saMbaMdha, purogAmI zrI haribhadrasUrijI mahArAjA ane anugAmI zrI yazovijayajI mahArAjAnI graMthapratibhA bejoDa avazya. saMbaMdhapratibhA to eka hemAcAryabhagavaMtanI ja. sagI mAtAno saMbaMdha kevo nibhAvyo ? dIkSA to ApI ja. avAcaka karI mUke tevI nirdhAmaNA karAvI. kalikAlasarvajJa hovuM zuM che te to zrI hemAcAryanAM graMthasAhityanA abhyAsa vinA nathI samajAvAnuM. vItarAgastotrano AThamo prakAza, anyayogavyavaccheda ane pramANamImAMsAnuM aDhaLaka artha-taMtra. A juhAravAnI bauddhika ane AdhyAtmika pAtratA bAMdhavI rahe. ane saMbaMdho vistAravAnI AvaData paNa yAda AvI rahe che. maravAnA vAMke bhAgI rahelA kumArane rAjA thavAnI bhaviSyavANI dvArA mAnasika navajIvana ApyuM. rAjA thayA pachI kumArapALa bhUlI gayA sUrijIne. pATaNamAM zrI hemAcArya khela karatA hoya tevI rIte AgAhI karIne kumArane marato bacAve che. rANInAM mahelamAM javAnI nA pADI udayane, mahela tUTyo ne rANI marI. rAjA bacyo ne A bhAvinA bhAkhanArA sUrijIne bolAvIne maLyo. upakAra upakAra laIne jIvI janAro kumArapALa pahelI vakhata to bhUlI gayo. bIjI vakhatano upakAra bhUlI na zakAya tevo tIvra hato hemAcAryano. rAjA zaraNAgata banyo. dhaMdhukAmAM moDhajJAtinA vArasadAro haze. temanA jUnA copaDA ukheLIne cheka hamayuga sudhI javuM che. athavA to moDha jJAtino itihAsa meLavIne pAhinI devIthI vikhUTo paDato taMtu zodhI kADhavo che. manamAM to kevA badhA taraMgo jAgI rahyA che? A dhaMdhukAmAM rahIne zrI hemAcArye koI graMtha racyo haze ? temaNe dhaMdhukAmAM comAsAM karyA haze ke comAsuM karyuM haze ke zeSakALanI sthiratA karI haze. dhaMdhukA dIkSA bAda pahelI ja vAra AvyA haze tyAre sAmaiyuM thayuM haze ? gAmanI bhAgoLethI ja sAmaiyuM cAlu thAya. e bhAgoLa paranAM pagalAM keTalI vAre bhUMsAyA haze ? rAjA kumArapALe potAnA gurunI janmabhUmimAM jolIvihAra nAmanuM derAsara baMdhAvyuM hatuM ane maMtrIzvara vastupALa tejapALe jIrNoddhAra karAvyo hato. Aje bhAgoLa nathI. sAmaiyAnI svAgatayAtrAno rUTa jaDato nathI. sAMbelAM keTalA ? hAthI keTalA ? sAmaiyuM keTaluM lAMbuM ? bahAragAmathI keTalA mahemAna AvyA? sAmaiyuM keTalA vAgye caDyuM ne keTaluM pharyuM ne keTalA vAge utaryuM ? saMghapUjana keTalA rUpiyAnuM thayuM ? keTalA mANasonI kula hAjarI thaI ? zrIphaLanI prabhAvanA hatI ke buMdInA lADunI ke patAsAnI ? koI javAba maLavAnA nathI dhaMdhukA pAsethI. chApAmAM samAcAra chApAyA nahotA, to paNa zrI hemAcArya itihAsamAM amara che. kArtaka vada chaTha tagaDI hemAcAryuM jeTaluM lakhyuM teTaluM bhAgye ja koI lakhI zake, aura isase bhI baDI bAta ye hai ki - hemAcArya mATe jeTaluM lakhAyuM che teTaluM bIjA koI para lakhAyuM nahIM hoya. aMgrejI, jarmana, saMskRta, prAkRta, gujarAtI, hindI ane marAThImAM hemAcArya vize lakhAyeluM che. A sivAyanI bhASAomAM lakhAyuM haze. jANa nathI. kumArapALanAM mAdhyame bhagavAna zrI hemacaMdrasUrijI mahArAjAe aDhAra dezomAM ahiMsAno DaMko vagADyo te atyaMta jANItuM che. rAjadarabAranA paMDito ane sArasvato sAthe saMbaMdha, jaMtaramaMtaranA jANatala devabodhi sAthe saMbaMdha, garIba sAdharmika sAthe saMbaMdha, keTalAya devIdevatA sAthe saMbaMdha, udayanamaMtrI sAthe saMbaMdha, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 110 nAnI uMmare zrI hemacaMdrasUrijI mahArAjAnuM jIvanacaritra lAibrerImAMthI maMgAvyuM. to bukamenano savAla Avelo : '"koNe lakheluM ? emanuM caritra to ghaNI copaDImAM ghaNA lekhakoe lakhyuM che.'' temanA vize lakhAyelAM pustakonuM List banAvIe to lAMbuM thAya. hemAcArya bhagavaMte potAnA graMtha para pote ja vivaraNa lakhyuM. temanAM graMtho para Aja sudhI saMskRta vivaraNo racAtA Ave che. temanA graMthanAM uddharaNo TAMkanArA TIkAkAro ane TIkAgraMthonI sUci khAssI moTI thavAnI, temanA graMthonA anuvAdo ane vivecano gujarAtImAM bharapUra thayA che, thatA raheze. temanA ekaeka graMtha para uMDANathI lakhAyuM che. temanA vyAkaraNa vize lakhAyuM teno ja pAra nathI Avato. jarA judI dRSTie vicArIe to hemacaMdrAcAryabhagavAne potAnAM sAhityamAM je je graMthakArone TAMkyA che, temanI sUci paNa lAMbI thAya tema che. mArI tapAsa to kevaLa hemAcArya saMbaMdhI sAhitya para che. temanA vize lakhAyeluM sAhitya, temanI para khoTA AkSepo lakhAyA che ne tenA sAcA javAbo lakhAI cUkyA che. temanI para zloko lakhAyA che, vastRpta thAranuM navuM jevA. temanI para kAvyo racAyA che. temanI mATe prabaMdho racAyA che. jinazAsana ArAdhanA TrasTa dvArA prakAzita thayelo graMtha haura svAdhyAya mane khUba game che. temAM zrIhIrasUrijI aMgenuM tamAma sarjanasAhitya suvAMga saMpAdita che. Avo moTo graMtha banI zake cheSa svAdhyAyano. jayAM jeTaluM lakhAyuM che te saMpAdita karI levAnuM. temanA graMthonAM jeTalAM saMpAdana thayA che te darekanI prastAvanAo paNa AmAM AvI jAya. temanA vize lakhAyelA dareka jIvanagraMtho paNa AvI jAya. temanAM sAhityane mUlavanArA thisIjha paNa AvI jAya. A kAma bhagIratha che. na karo to kazuM aTakavAnuM nathI. mArI lAgaNI zrI hemAcAryadevajInI A vizeSatA para oLaghoLa che atyAre. temaNe lakhyuM che te akhUTa che to temanI para lakhAyuM che te lakhalUTa che. teo kalikAlanA sarvajJa to kharA ja sAthosAtha kalikAlamAM sarvajJAta hatA. temanI prasiddhinI pahoMca bhayaMkara hade lAMbI hatI, che ane raheze. kArtaka vada sAtama baravALA Aje sAhityakAra ke lekhakane moTuM sanmAna maLe che. zabdo pAse dhAryuM kAma lenArAnI pratibhA mahAna hoya. tenuM gaurava thavuM ja joIe. jIvana alabatta, bolAtA ke lakhAtA zabdothI nathI jIvAtuM. vANI ane vyavahAra karatAM vizeSa to vicAraNAnA AdhAre jIvana jIvAya che. mIThuM bolanAro duzmana hoI zake. page lAganAro ja pITha pAchaLa khaMjara mArI zake. suMdara zabdomAM prabhAvaka rajUAta karavAnI sArasvata kalA jiMdagInI amIrAta che. jarUra. jiMdagI judI che. tamArI bhItaranuM jIvana sAttvika hoya, tamArA zabdo para tamArI bhAvanAzIla sAttvikatAno paDachAyo paDe. tamAruM zabdajagata bAda karIe to paNa tamAruM jIvana prazasya hoya te tamArI kharI oLakha che. khAsa to sAdhujIvanamAM mArI ArAdhanA ane sAdhanA pahelI che. pachI mAruM bAhya jagata che, mAro pracAra che, mArI prasiddhi che. mArA jIvananuM lakSya A sAhityasarjana nathI, mAruM lakSya che samatAbhAvanuM sarjana. mAruM jIvana khokhaluM hoya ane kevaLa zabdonAM jore mAro DaMko vAge te mArI hAra che. dhaMdhukA e caMdrAvatI che. ahIM caMdrane pahelAM somanuM rUperI teja maLyuM. e caMdra pachI temanuM pratApI teja pAmyo. e caMdra AsamAna mATe janma pAmelo. dharatInA TukaDA para baMdhAI rahevA eno avatAra nahoto thayo. A caMdra cAMgadeva banIne dhaMdhukAmAM ramyo. ramatA ramatA pATa para besI gayo ane jotajotAmAM guruno vArasadAra banI gayo. dhaMdhukAnI bahAra Aje bhAMgelo roDa che. kAMkarAnI relachela che. khullA page cAlanArAne e vAge che. bhale, cAMgadeva nIkaLyo dhaMdhukAthI, tyAre to suMvALI mATI hatI dhaMdhukAnI bahAra. emAM cAlI rahelA bAluDAe potAnAM pagalAM bhUMsAI rahyA che te joIne vicAryuM haze ke " "have huM evuM jIvana jIvIza ke mArAM pagalAM AkAzamAM paDaze. e pagalAM nahIM bhUMsAya." hA. enAM pagalAM bhUMsAyAM nathI. e bAluDo Aje sAhityajagatano avicala tAralo che ane sAdhanAjagatano jhaLahaLato sUraja che. (vi. saM. 206 1) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 zatruMjaya : zAzvata ane azAzvatano saMgama mAgarasa suda-6 : pAlItANA kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemAcArye girirAjane joIne je varNana karyuM che temAM jIvaMta anubhava che. * taLeTInI jamIna para yAtrikoe phoDelAM zrIphaLanAM pANIne lIdhe kAdava jAmI gayo che. (triSaSTi 1-6-405) 398) * parvatanA paththaro para ketakI, caMpaka, azoka, kadaMba, bakulanI parAga raja havAmAM uDatI AvIne patharAI che. (1-6-413) * dUra dUra, khabhe laTakatA ujaLA khesa jevAM jharaNAM vahe che. (1-6 * ahIM popaTone kerInAM jhUmakhAM cAkhavA maLe che. (1-6-412) x AMbalInAM vRkSa para vAMdarAonuM ToLuM beThuM che. emanI pUMchaDIo moTI saMkhyAmAM nIce laTakatI dekhAya che. tene lIdhe AMbalInuM vRkSa-vaDavAI dharAvatuM vaDanuM jhADa hoya tevuM lAge che. (1-6-405) Aje yAtrA karavA mATe taLeTIe pahoMcIe chIe to Avo najhAro maLato nathI. vizALa raMgamaMDapa che. ArasanI chata che ane ArasanA staMbho che. mahAtIrthanA khoLe hovo joIe tevo ja dabadabo che. taLeTIno pavitra pASANa cAMdInA varakha ane phUlothI pUjAyelo rahe che. mastakathI sparzanA karavAmAM eka iMTALavI pALI che te naDatI nathI. zodhuM chuM zrIhemAcArye batAvelAM zrIphaLajaLano 112 kAdava, yakSakardamanI jema A zrIphalakardama. paththarabaMda pharasamAM e maghamaghato kAdava dabAI gayo che. jayataLeTInA rastA para vRkSonI hAramALA nathI, vana-vaibhava nathI. simeMTa kalcaranI dharmazALAo UMcI banavA mAMDI che. rIkSA ane lakjharI ane TeksI ane moTaragADIo che. zAMta vAtAvaraNa nathI. raNakatA zloko sAMbhaLavA maLe tevI zAMti nathI. praoNphezanala sisTamane lIdhe vyavasthA sudharI che, avasthA bagaDI che. taLeTInA rastA para tIrthanI saMvedanA jagADavI paDe che. sahasA sphuratI AnaMdadhArAne DhAMkI de che, eNsa.TI.DInAM pATiyAM ane kenTina ane mIThAIgharo ane kaTalarI sTaoNrsa ane bheLapUrInI dukAno. zrI hemAcArya AvyA tyAre kevIka ramaNIyatA haze ? emaNe to pahADa bhALyo haze ne zloko vahI AvyA haze. jo ke, taLeTInI najIka pahoMcyA pachI to badhuM pAchaLa rahI jAya che. tIrthabhUmino ahesAsa jayataLeTIthI kharA arthamAM zarU thAya che. asala to AdapurathI ja caDavAnuM hatuM. e taLeTI bIjI yAtrAnA phALe jatI rahI che Aje. jayataLeTInI vAsturacanA. najara samakSa nathI AvatuM zrInemanAtha prabhunuM maMdira. vi. saM. 1176 ke 86mAM Azuka maMtrIe A taLeTImAM neminAtha dAdAnuM maMdira baMdhAvyuM hatuM. girirAja sAthe zrIAdinAthadAdAnI kathAo mukhya rIte saMkaLAyelI che. itihAsanuM eka khovAyeluM pAnuM che zrIneminAtha dAdAnI kathA. dvArakAnagarInA rAjakumAra zrInemanAthajInAM vakhANa devalokanA indre karyA. be devo prabhune pAmara pUravAra karavA mAnavalokamAM AvyA. dvArakAnagarIthI thoDe dUra navI nagarI racI. pAMDavo A nagarI para AkramaNa karavA gayA to hArIne keda thayA. kRSNa paNa hArIne kedamAM gayA. samAcAra nemakumArane maLyA. te mAyAvI nagarInI bahAra pahoMcyA. yuddha karIne katala calAvavI nahotI. zaMkhalaMchanadhara svAmIjIe zaMkhanAda karyo. devatAnI tAkAtanA hAjA gagaDI gayA. devo badhuM sameTI nAThA jAya dUra. indra tAla jotA hatA. te prabhu pAse AvyA. prabhunI mAphI mAMgI. prabhu kAMI kahe te pahelAM indra guno kabUlIne vinaMtI karavA lAgyA ke 'mAre ApanI bhakti karavI che.' prabhue vinaMtI svIkArI. indra prabhune potAnAM vimAnamAM besADI zatruMjaya girirAja para AvyA. juvAnajodha bhagavAnane vimAnamAM besADIne A rIte pharavA laI janArA A pahelA indradeva haze. prabhu sAthe indra girirAjane juhAre che. eka jagyAe indre vinaMtI karI ke 'amane Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 113 girivarano mahimA samajAvo.' ane nemakumAre girirAjanI koI bhavya zilAnI sAkhe madhurI dezanA pharamAvI. gRhastha avasthAmAM tIrthakare nAnI sarakhI dezanA indramahArAjAne ApI hoya tevuM Azcarya A bAvIsamA tIrthaMkara bhagavAnanAM jIvanamAM banyuM ane A AzcaryanuM sarjana girirAjanI Toca para thayuM. A kathA lagabhaga koIne khyAlamAM nathI. badhAne duho yAda che : nema vinA trevIza prabhu AvyA vimala girida. A duhAnuM tAtparya e che ke tIrthaMkara avasthAmAM trevIza tIrthakaro ja padhAryA che, temanAthadAdA nathI padhAryA. paraMtu gRhastha dazAmAM to nemakumAra ThAThamAThathI AvyA ja che. AzukamaMtrIe nemanAthadAdAnuM derAsara taLeTImAM baMdhAvyuM tenI pAchaLa A kathAne amara banAvavAnA manobhAva haze. prabhunI kathA to ApameLe amara hoya, maMdira hoya ke nA hoya. Aje kathA to zAstronAM pAne jIvatI beThI che. taLeTImAM hatuM te nemanAthaprabhunuM jinAlaya gAyaba che. bIjAM derAsaro che. temAM prAcIna koI nathI. taLeTImAM pAlItANA che temAM pahelAM maMtrI vAbhaTTe kumArapura nAmanuM AkhuM gAma vasAvyuM hatuM ane e gAmamAM tribhuvanavihAra nAmanuM derAsara baMdhAvIne temAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pratiSThA karAvI hatI. Aje kumArapura paNa adezya che ane e taLeTImAM vaseluM tribhuvana vihAra - jinAlaya paNa kaze jaDatuM nathI. ema to taLeTImAM maMtrIzvara vastupALe hiloLA letuM aphATe, agAdha sarovara baMdhAvyuM hatuM. sarovaranuM nAma hatuM lalitAsara, A sarovaranI pALe zrI mahAvIra svAmI bhagavAnanuM derAsara hatuM. Aje e derAsara ne sarovara kyAM che te bAbatamAM bhartuharinA zabdo che. nAnImade | vIrabAInI dharmazALAnI bAjumAM galI che te eriyAnuM TapAla mATenuM saranAmuM lakhavuM hoya to 'taLAvamAM" A zabdo lakhAya che. ATaluM amathuM lalitAsara Aje jIve che. taLeTI para je dekhAya che tenI pachavADe je chUpAyuM che teno patto maLato nathI. A taLeTI para keTalA badhA saMgho AvyA che ? sauthI pahelo saMgha zrI bharata cakravartI laIne AvyA. addabhuta hato e saMgha. zrI AdinAtha prabhu pahelA pRthvInAtha, pahelA sAdhu ane pahelA tIrthaMkara che. paraMtu pahelA saMghapati to rAjA bharata ja. saMghanAM prayANa vakhate khuda AdinAtha bhagavAne saMghapatine cokhA ane vAsakSepa nAMkhIne AzIrvAda ApyA hatA. saMghamAM bhagavAnanuM maMdira hatuM te sonAnuM hatuM te to ThIka. A maMdira indramahArAjAe ApyuM hatuM. maMdiramAM bhagavAna hatA teya indrapradatta. saMghanAM prayANa vakhate rAjArANInA kaMThamAM indramahArAjAe mALA paherAvI hatI. indramALa nAmanI vidhi thAya che tenAM mULamAM A ghaTanA. saMgha nIkaLyo temAM bharatarAjA sAthe vizALa parivAra hato. rAjA bharatanA savA karoDa putro. covIsa hajAra ne bottera pautro. eka lAkha hAthI, pAMtrIsa lAkha ghoDA. bAvIsa lAkha ratha. batrIsa lAkha rAjA. savA karoDa sainiko, AvaDo moTo rasAlo gAmogAma pharato pharato A taLeTIe Avyo haze ke AtapuranI taLeTIe te praznano javAba zodhavo nathI. A saMghanuM ArohaNa zarU thayuM haze tyAre dezya kevuMka haze ? Aje taLeTI che temAM hajAronI jagyAnA paNa sAMsA paDe che. A to karoDonI bhIDa. upara caDatA to sau vikharAya ne AgaLa vadhe. taLeTIe ghamasANa ja mace. e dezyano kazo aMdezo AjanI taLeTImAM Avato nathI. mane to siddhavaDa che, tyAMnI taLeTI game che. bhAMDavAnA DuMgarathI nIce utaro ne taLeTI Ave tyAM koI ja bAMdhakAma nathI. sAkSAta girirAja najaromAM bharAI Ave che. jayataLeTIe jinAlayo ane derIo che te anupama AlaMbana che tenI nA nathI, sAkSAta girirAjane nihALavAne badale A maMdirone jovAno artha e thAya che ke tame zAzvata bhUmine badale azAzvata zilpane bhALo cho. azAzvata maMdiro so TakA pUjanIya che. zAzvatIno sparza to alabatta, girirAjanI bhomane ja maLyo che. taLeTIe beThA beThA girirAjano mabalakha vistAra nihALavA maLato nathI, tenuM duHkha thAya che. hemAcArya bhagavAne taLeTImAM joyelo te zrIphaLakadama paNa maLato nathI. temaNe varNavelo vaibhava taLeTInAM pavitra maMdiranI pAchaLa chUpAyelo che. mAgasara suda-10: pAlItANA zikhara para sonAno sUraja roja ugato. gIca jhADI hatI. aTapaTI keDI hatI te janAvaroe AMkI hatI. AvarojAvaro koI ja nahoto. aDAbIDa vanasRSTimAM eka vRkSa nokhuM tarI AvatuM. UMcuM to khAsa nahotuM. pahoLuM ghaNuM hatuM. enA thaDa paranA AMkAmAM nityayauvana vasatuM hatuM. kayAreka A vRkSamAMthI sapheda pravAhI TapakatuM. jamIna para dhAbAM thaI jatA. bIjA vRkSonI jema A vRkSa paNa vaMToLanI havAmAM jhUlatuM. bIjA vRkSonI jema A vRkSanAM pAMdaDA paNa uDatA, paDatAM. jamInasotA thaDamAMthI upara tarapha navI ane nakkara zAkhAo nIkaLI hatI. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 AdamIno hAtha pahoMce tyAM sudhI to pAMdaDA ugatA nahotA. upara phelAtI ghaTAomAM pAMdaDAM puSkaLa hatAM, bharacaka nahIM. phUlo khAsa na AvatA. pAMdaDAno raMga lImaDA jevo ghATo lIlo nahi. saundarya ke lAlityamAM A vRkSane koI mAna maLe nahi. A vRkSa vanarAjano visAmo nahotuM. haraNAonI goda banavAnuM bhAgya A vRkSane nahotuM maLyuM. popaTa besIne phaLo TholI khAya tevuM dRzya A vRkSa para saMbhavita na hotuM. A vRkSanI DALe paMkhIo besatA ane killola karatA te eka zobhAnuM kAraNa kharuM. gulAbanA choDa ke kadaMbataru jevI mohakatA A vRkSanI pAse nA maLe. ane chatAM A vRkSamAM eka tIvra AkarSakatA hatI. A vRkSanI chAyAmAM ajabano khumAra maLato. bhayAnaka jaMgala vacce beseluM A vRkSa nirbhayatA ApatuM. A vRkSanI chAyAmAM Dara lAge ja nahIM. A vRkSamAM kazuMka atIndriya tattva vartAtuM. A vRkSano dekhAva sAmAnya bhale rahyo. A vRkSanuM sAnnidhya asAmAnya hade AhlAda ApatuM. A vRkSanI sugaMdhane DhAMkI de evA keTalAya vRkSonI lAMbI hAramALA pahADa para patharAyelI hatI. A vRkSe potAno aLago avAja cheka ayodhyA sudhI pahoMcADyo hato. na kAgaLa lakhyo, na kAsada mokalyo. kevaLa suvAsa pAThavI ne javAba aDhaLaka Avyo. A vRkSa mATe sAkSAt prabhu AvyA. zetruMjAnA pahADa para janma levAnuM sadbhAgya badhAya vRkSonuM ekasarakhuM hatuM. A vRkSa to pahADano navo janma ghaDavA beThuM hatuM. Ama A pahADa ajANyo hato. ayodhyAno rAjAdhirAja A pahADanI taLeTIe Avyo. enI najara A vRkSanI dizAmAM hatI. vanarAjI vistarelI hatI. guphA ghaNI hatI. khINamAM paththaronA gaMjAvara khAMcA ochA nahotA. jharaNA pAse AdamakadanI bakhola maLI zake tema hatI. vRkSonI vAta karIe to eka se baDhakara eka vRkSo hatAM. ayodhyAthI AvelA mahAna jogIMdara to sIdhA zikhara tarapha cAlI paDyA. cAlo to pagarava paDaghA pADe tevI zAMti vacce jogaMdare A vRkSane khoLI kADhyuM. tyAM AvIne dhyAnamAM UbhA rahyA. varasothI A ja ghaTanAnI pratIkSA hatI vRkSane. A vRkSanuM nAma che rAyaNavRkSa. stavanomAM gavAyuM che tema - rAyaNavRkSa samosaryA svAmI pUrva navANuM vAra. prabhunI upasthitine prabhunI sparzanA gaNIe to rAyaNavRkSane navI pavitratA maLI. rAyaNavRkSataLe prabhu 69,85,44 000000000 vAra padhAryA. dhyAnamudrA ane dezanA baMneno lAbha rAyaNavRkSane 116 maLyo. prabhunI zaktinuM amRtasiMcana rAyaNavRkSanA khoLAe satata jhIlyuM. Aje A rAyaNavRkSanAM taLiye mArbalanI pharasa che. rAyaNanAM pAna jamIna para paDe ane havAthI sarake to eno khakhaDadhaja avAja thAya che. mATI para ugelA ghAsanI saugAta rAyaNe gumAvI che. rAyaNanI comera mAnavanirmita vAstu che. lIlI vADIno sathavAro rAyaNa kane nathI. rAyaNanAM nAme ja prabhunI AkhI sRSTi vasI che ahIM. rAyaNa ekaluM hovA chatAM tene A girirAjanI sauthI moTI zakti hovAnuM mAna maLyuM che. zatruMjaya mAhAtmya lakhe che : 'surASTradeza sarva dezomAM uttama che. zatruMjayagiri surASTradezamAM uttama che. rAyaNavRkSa zatruMjayagirimAM uttama che.' Aje zatruMjayagirinI Toca para rahelAM zrI AdinAthaprabhunAM jinAlayane tIrthanI mULabhUmi samaje che sau. A jinAlaya atyaMta pUjanIya ane AdaraNIya che tenI nA nahIM. A jinAlaya zAzvata nathI. rAyaNavRkSa zAzvata che. zatruMjaya mAhAtmya lakhe che : anaMtA tIrthaMkaro ane kevaLajJAnIo AvyA ane Ave che ane Avaze te sau rAyaNavRkSanI nIce ja samosaryA che ane samosaraze. A vRkSa tIrthathI paNa uttama che. A rAyaNavRkSanuM mULanAma rAjAdanI che. devAdhideva zrI AdinAtha bhagavAnanA bhavya prAsAdanI pAchaLanA bhAgamAM rAyaNavRkSa che. rAyaNavRkSanI pradakSiNA ApavAmAM jagyAnI saMkaDAza paDe che. rAyaNavRkSanI pAchaLa bhamatInA bhAgano khUNo paDe che. bhamatI vaLIne rAyaNavRkSane aDoaDa hoya teTalI najIkathI pasAra thAya che. A bhamatInuM bAMdhakAma ja nA hoya to ? to khabara paDe ke rAyaNavRkSanI jagyA zuM che. derAsara ke bhamatI koI ja vAstunirmiti nA hoya to rAyaNavRkSanI pAchaLa thoDe dUrathI ja DhALa Ave. AgaLa joIe to rAmapoLathI cheka ratanapoLa sudhInuM caDhANa athavA ratanapoLathI rAmapoLa sudhIno DhALa. Ama rAyaNavRkSanI jagyA parvatanAM zikhare che. anaMta tIrthaMkaronI chAyA eka ja hatI A rAyaNavRkSa. e tamAma tIrthaMkaronI dezanAnI parSadA para chAMyaDo hato rAyaNavRkSano. yugalikonAM kalpavRkSo paDate kALe karamAyA. rAyaNavRkSa to kadI nA karamAyuM. A rAyaNavRkSano mahimA che. rAyaNavRkSanA pAMdaDAM ApameLe kharyA hoya te jIvanI jema jALavavA joIe, ema mAhAtmya kahe che. A rAyaNavRkSane sonArUpAmotIthI pUjo to svapramAM paNa zubhAzubha phaLanAM saMketo Ape che, ema mAhAtmya kahe che. A rAyaNavRkSanI pUjAthI bhUta-preta-pizAcanA vaLagADa utarI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 14 zatruMjaya : zA zA rUpa vakhANuM ? jAya che, enAM pAMdaDe pAMdaDe, phaLe phaLe, ane DALe DALe devatAono nivAsa che, ema to mahAbhya kahe ja che. vizeSa vAta e che ke 'rAyaNavRkSanI sASie maitrI bAMdhavAmAM Ave to e zAzvata bane che ane mokSaparyaMta cAle che.' mane rAyaNavRkSanI A vizeSato khuba gamI. maitrI amUlya hoya che. maitrI pAradarzI hoya che. maitrI ciraMjIva hoya che. maitrI e parivArathI vizeSa hoya che. tIrthakaro sAthe anaMtakALathI maitrI bAMdhIne beseluM rAyaNavRkSa zatruMjaya girirAjanuM mULanAyaka pada sohAvI rahyuM che. zatruMjaya girirAja pRthvIkAya che ane rAyaNavRkSa vanaspatikAya che. baMne ekendriya che. navatattvamAM ema bhaNavAmAM Ave che ke ekendriya jAti nAmakarma pApatattvamAM Ave ane paMcendriya jAti nAmakarma puNyatattvamAM Ave. zatruMjaya para navatattvanI vyAkhyAmAM gajabanAka apavAda, umerAya che. ahIM hajAro ane lAkho paMcendriyajAtinAmakarmadhArI AtmAo Ave che ane ekendriyajAtinAmakarmadhArI AtmAone, parvatarAjane ane vRkSAdhirAjane namaskAra kare che. alabatta, rAyaNanAM thaDane kaDhaMgAM lAkaDAnA TekA daIne ane lokhaMDanI paTTIo mArIne saundaryanI hANa notarI che ApaNe. mAgasara suda-11 : pAlItANA cakravartI bharata digvijaya karavA nIkaLelA. mleccha jAtinA rAjAone harAvyA pachI cakravartInAM sainyamAM rogacALo phATI nIkaLyo. be vidyAdharamunio pAsethI rAjA bharatane auSadhi maLI. tenAM jaLa chAMTIne rAjAe sainyane tAjuMnaravuM banAvI dIdhuM. e auSadhi kaMI hatI ? kalpavRkSanAM phUlo ? nA. e auSadhi hatI rAyaNavRkSanAM thaDa-DALa ane pAMdaDAM. bIjA rAjAonAM jIvanamAM paNa rAyaNavRkSa rogaparihAranI camatkArI kathA sarjI che. rAyaNavRkSanI nIce derI che. temAM pagalAM che. pagalAM para cAMdInuM pataruM maDheluM che, pagalAnI pAchaLanI bhIMta, derImAM ja paTa cItarelo che. A badhuM ja atyaMta pavitra che ane ekaMdara azAzvata che. rAyaNavRkSa ekaluM ja pahADa para evuM che jene zAzvatIno pAvana sparza maLelo che. ema kahevAya che ke allAuddIna khIlajIe rAyaNavRkSa sAta vAra chedI nAkhyuM to sAta vAra pAchuM ugI nIkaLyuM. khIlajI hArI gayo. (vi. saM. 2061) mAgasara suda-14 : pAlItANA pAlItANA AvyAne khAssA divaso thayA. beThA beThA lakhIne yAtrI karuM chuM to cAlatA cAlatA pagethI yAtrA karuM chuM. girirAjano mahimA nitya navIna banato jAya che. bhAratabharamAM zatruMjayanA paTa ane zatruMjayanI racanAo maLe che. dhAnerA bhavananAM dhAbethI zetruMjo jevo dekhAya che tevo koI paTamAM ke racanAmAM nathI dekhAto. pahelI najare be bAjuthI upara tarapha upasI rahelo pahADa che. dhyAna daIne jouM chuM to rekhAo judI paDe che. mArA DAbA hAtha tarapha taLeTI che ne taLeTInI TekarI che. jamaNI hAthe bIjI TekarIe zetruMjAno bIjo cheDo sAcavyo che. e TekarInI pAchaLa Atapura beThuM che. A be TekarInI Toca parathI mathALuM Ucakato vizALa pahADa che. cheka upara e pahADa Abhane aDake che tyAM chAlAkuMDa ane tenI bAjue saheja UMce padmAvatI TUMka che. taLeTI ane AtapuravALI be TekarInI vacovaca nAnI TekarI upasI che. chAlAkuMDathI UbhI dhAramAM eka khINa aMkAya che te taLeTIvALI TekarI ane vaceTa TekarInI madhyamAM rekhAbaddha rIte nIce Ave che. A khINanI vacovaca aTakIne DAbe najara karuM chuM to hIMgaLAjano haDo dekhAya che. haDAnI nIce ane Aghe kumArakuMDa dekhAya che teya khINanI samAMtara che. pagathiyAnI hAre hAra cAlatA yAtrALuo dekhAya che. cheka nIce, DAbI TekarInI nIce-madhyamAM taLeTI che. taLeTIthI TekarIno bhAga pUrava tarapha nIce DhaLato AgaLa sudhI jAya che ne dharatIbhego thaI jAya che. A dekhAvamAM na dAdAnuM derAsara che, na navaTUMka che, na nIcethI upara sudhI jato nakhazikha rasto che. racanAo ane paTo Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 120 zatruMjayano je dekhAva batAve che te vAstavika zatruMjayane pAlItANAthI jotA to kyAya kaze jaDato nathI. racanAo ane paTo bahumatimAM che. mULa zatruMjaya ekalo che : ladhumatimAM. paNa jIta zatruMjayanI ja thAya che. yAda Ave che zabdo : ekAda jaNanI hoya che evI bahumati Ape zikasta ekalA hAthe badhAyane mAgasara vada-2 : pAlItANA zatruMjaya tIrtha mATe lakhavAnuM mana che. jUnuM sAhitya lakhAyuM che te vAMcIne lakhuM tema vicArI zatruMjaya vize jemAM jemAM lakhAyuM che te graMthonAM nAma zodhavA zarU karyA. prabaMdha ciMtAmaNi. purAtana prabaMdhasaMgraha, prabaMdha koza. prabhAvaka caritra. vividhatIrthakalpa, sukutakIrtikallolinI. vastupAlacaritra, saMghapaticaritra. nAbhinaMdana jinoddhAraprabaMdha, zatruMjaya-tIrthoddhAra prabaMdha, jagaDUcarita. vardhamAna pAsiMha zreSThI caritam. A nAmo uparAMta hajI ghaNAM nAmo Ave che. AtmaraM jana girirAja zatru jaya. R bubhadeva caritra. RSabhapaMcAzikA. RSabharAsa, RSabhazataka, navANuM abhiSekapUjA , navANuM prakArIpUjA, zatruMjaya uddhAra rAsa. zatrujaya kalpakathA. zatruMjaya girirAja darzana. zatruMjaya girirAja sparzanA. zatruMjaya caityaparipATI. zatruMjayatIrthadarzana. zatruMjaya tIrthamAlA (ekathI vadhu). zatruMjaya tIrthoddhAra saMgraha, zatruMjaya digadarzana. zatruMjaya dvAtrizikA. zatruMjaya gaurava gAthA. zatruMjayaprakAza. zatruMjayamAhAbhya, zatruMjayamAhAbhyAsa. zatru jaya mAhAbhyolekha, zatruMjaya ladhu kalpa. samarArAsu. sinuM jakappo. kumArapALa carita. kumArapALa pratibodha. jainatIrthasarvasaMgraha. hiMdustAnanAM jaina tIrtho. 108 tIrtha darzana. ATalAM nAmo to 30 varasa jUnAM lIsTamAM che. atyAre AnAthI vadhAre graMtho maLI rahyA che. leTesTa buka che : zatruMjaya tIrtha sohAmaNuM. A chellI buka vAMcyA pachI be nirNaya karyA. zatruMjaya mATe have navuM pustaka mAre nathI lakhavuM, A pahelo nirNaya. bIjo nirNaya, zatruMjaya mATe lakhavuM hoya te TUMkamAM lakhavuM. mANasara vada-4 : pAlItANA vi. saM. 1972mAM mehetA premacaMda behecaradAsa siddhAcaLanuM vartamAna varNana lakhe che. siddhAcala ane pAlItANAne eka mAnIne cAlavAmAM Ave che. pAlItANA zAzvata nathI. vasAveluM zahera che. siddhAcalajI zAzvata che. zatruMjayatIrthamAM A zAzvata ane azAzvata bhegA thaIne jIve che. mahetA sAheba pAlItANAnAM bajAra mATe lakhe che : kApaDanA tamAma vepArI jaino ja che. gAMdhI kariyANAnA traNacAra dukAnadAra sivAya jaino ja che. ghI goLanA sarve jaino ja che. kapAsa, rU ane zarAphanA dhaMdhAdArIo saghaLA jaino ja che. ane be-traNa dukAno sivAya modIkhAnAno dhaMdho paNa jaino ja kare che. bAkI maNIAruM, phUTa ne gyAsaleMTa Adi dhaMdho karanArA paracuraNa thoDI saMkhyA che. dahi, dUdha, zikhaMDa, dUdhapAka ane AMbArasa vagere varahI pramANe karI ApI vecanArA gAmanA ane bahAranA maLIne paNa jaino ja che. mahetA sAheba, rAyabAbU dhanapati jaina pAThazALAnA mAstara che. te jamAno cokhkhI bhASAmAM lakhI devAno hato. teo bedhaDaka lakhe che : pAlItANA mAMhenA jainomAM eka ja ghara lakSadravya dharAve che. daza-vIza hajArI pacIsa ghara Azare che. pacAsa ghara ijjata vyavahArathI sukhI che thoDo bhAga sAdhAraNa sthitino che. ne kaMIka bAkIno je bhAga rahyA te taddana nabaLI sthitino aMdarakhAnethI duHkhI avasthA bhogavanArano che. Aje pAlItANAmAM jaino keTalA che tenI mane jANa nathI. pAlItANA nivAsI jaino to dAdA AdIzvara bhagavAnanA rakhevALa che. temanAM gharomAM koI ja khoTa nA hoya tenI tamAma takedArI bhAratabharanA zrAvakoe rAkhavAnI hoya. dareka varase prabhAvaka rIte thatAM cAturmAsa ane navANuM yAtrA - upadhAna jevAM anuSThAnomAM pAlItANAnA sAdharmiko sahAyanI apekSA laIne Ave che ane A varasothI jovA maLe che. pAlItANAnA jainomAM koI koI Arthika rIte taMgI bhogavatuM hoya teno eka dhaDAke upAya karI ApatuM virATa Ayojana AjalagI koIne sUryuM nathI. A prazna ghaNI rIte vicAra mAMge che. astu. mehetA sAhebanA jamAnAmAM dharmazALAo ochI hatI ane teya vaLI pagabhara nahotI, pAlItANAmAM thanArA anuSThAnonuM sukAna zrI ANaMdajI kalyANajI peDhInA hAthamAM rahetuM. mahetA sAheba A aMge mudA Ape che : + navakArazInuM jamaNa karAvavA badala ANaMdajI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 121 kalyANajI peDhIne rU. 26-12.2 poNI sattAvIza nakaro apAya che. vaMDo ane vAsaNa peDhI vAparavA Ape + svAmI vAtsalyano nakaro rU. 15-4-0 savApaMdara rUpiyA che. + navANuM ToLInuM jamaNa, rUpiyA 1-4-0 savA rUpiyo nakarAno ApI pAsa kaDhAvela hoya te jamavAnI DelInAM bAraNe batAvyAthI jamavA javA devAya che. vAsaNAdi madada vagereno nakaro rU. 8-8-0 sADA ATha rUpiyA ANaMdajI kalyANajI peDhIne apAya che. AvA nakarAomAM chello nakaro aphalAtUna che. pAlItANAnI dharmazALAomAM Tahela pADanAro Taheliyo sAMje nIkaLato hoya che. jenI noMdha mahetA sAheba A rIte le che : koI paNa prakAranAM jamaNavArano tathA vyAkhyAna, bhASaNa ane AMgI pramukhano sAda paThAvavo hoya to sAda pADanArane cAra AnA ApavAno rivAja che. A rivAja ANaMda kalyANajI sivAyanAne lAgu jANavo. jamaNavAramAM sAda pADanArane jamADavAmAM Ave che. Aje A badhI vAto upara Azare 90 varasano jADo thara caDI gayo che. A mahetA sAheba AjanAM siddhAcaLanuM varNana lakhavA bese to emanI kalama zenI zenI noMdha le ? basa. vicAryA karavAnuM che. mahetA sAheba lakhe : Aje to dharmazALAonI saMkhyAo eTalI badhI vadhI gaI che ane dareka dharmazALAmAM suvidhA eTalI badhI maLe che ke peDhInI pAse khAsa javuM paDatuM nathI. joke, dharmazALA hoya tyAM munImajIne khuza rAkhavAno vahevAra nA hoya to ja navAI. taLeTI para bheLapUrIno udyoga bharapUra jAmelo che. bhAthAkhAtuM hovA chatAM ApaNA jainone A hATaDIo para UbhA UbhA sastu khAvAmAM ja vadhAre majA Ave che. zeraDInA rasanA saMcA para UbhA rahIne rasa pInArA koI yAtrALuo eThAM moDhe taLeTIne juhAravA lAge che tevuM jovAmAM Ave che. yAtrA karanArA mATe veSabhUSAno dhAro hamaNAM ghaDAyo che. teno amala kaDakAIthI thAya to sAruM. videzI gorAo kautuka saMtoSavA upara caDe che. temanA dvArA AzAtanA thatI hoya te jovAnI jainone phurasada nathI kemake jaino dvArA thatI AzAtanAo kAMI ochI nathI. mahetA sAheba vaLI AgaLa noMdhI zake che : pAlItANAmAM DoLIvALA, kAmavALI ane mALI vinA cAlatuM nathI. DoLIvALA vahelI savAranI yAtrAno samaya bIDIthI gaMdhAtAM moDhAM batAvIne bagADI mUke che. emanI sAthe rakajhaka ane bhAvatAla karavAmAM yAtrAno sAttvika AnaMda dhovAI jato hoya che. potAnI dharmazALAnA daravAjethI yAtrAno joma-jusso laIne nIkaLelA yAtrikane A DoLIvALA sAthe mAthAjhIMka karavI paDe che tene lIdhe jusso hoya che tenuM gusso-mAM bhASAMtara thaI jAya che. yAtrALunI bhalamanasAIno bharapUra lAbha uThAvatA DoLIvALA na hoya to yAtrIo ghaTI jAya te kabUla. A DoLIvALAo vicitra rIte parezAna kare che te noMdhavuM ja joIe. sAmAna ane bALabaccAne upADavA mATe bAIo hAjara hoya che. temanI sAthe paNa bhAvatAla karavAnA hoya che. DoLIvALA ane bAIne sAthe levAnuM nakkI thayA pachI kAma patI jatuM nathI. rastAmAM cAlatA cAlatA A DolIvALAo ane bAIo potAnI jIvanakathanIno karuNa vistAra pUrI udAratAthI anAvRta kare che. dayAnI bhIkha mAMgyA vinA paisAnI majabUta bhIkha mAMgavAmAM A lokono joTo jaDe nahIM. alabata, dareka bAbatamAM bane che tema badhA ja DoLIvALA AvA nathI hotA. sArA ane sevAbhAvI DoLIvALAo ghaNA badhA hoya che. paNa arthazAstrano niyama che - badhAne sArA mAnIne cAlyA karavAthI nukazAnI bhogavavI paDe che. trIjI sattA che mALIonI. pAlItANAmAM roja Azare 70,000. gulAbono phAla utare che. hamaNAM sAta iMca moTuM ane sADA paMdara iMcano vyAsa dharAvatuM gulAba ugyuM hatuM. mALIonI gulAbavADIo rohIzALA ane AdapuranA raste patharAyelI che. pAlItANAnAM gulAbanI suvAsa gherI hoya che. pAMdaDI tarata kharatI nathI. mALIo kalagI sarasa banAve che. tame ene inDiyanabuke kahI zako. Damaro ane pILAphUla ane gulAbamAMthI banatI kalagInI keTalIya sAijha hoya che. vIMdhIne mALA na banAvAya, bAMdhIne banAvAya tevuM A mALIo samajAve. giripUjAmAM pagathiye pagathiye phUla mUkavAnI A mALIo nA pADe. paga nIce phUlo AvI jAya ne eTale. vastupALanA jamAnAmAM pAlItANAmAM mALIo hatA tevA ullekho maLe che. ApaNe hAthIpoLa ane ratanapoLanI vacce phUlonA DhagalA joIe chIe te nIcethI upara lAvavAmAM mALIo pasIno pADe che. yAtrALuo hoya ane phUlo vecAI jAya to uttama. koI divasa yAtrALu nA hoya to A mALIo potAnA kharce dAdAne pa00 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 124 rUpiyAnAM phUla ochAmAM ochA caDAve. badhA ja phUla veMcAI jAya to mALIone rAjIpo. phUlo thoDA veMcAyA ane thoDAM vadhyAM to ? mALIo e phUlo laIne nIce utarI jAya che. temAMthI gulakaMda bane che. bhagavAnane caDelAM phulo nathI mATe e gulakaMdamAM vaparAya tema A mALIo kahe che. hAthIpoLathI vAghaNapoLanA raste lagabhaga 40thI vadhu derAsaro che. tenA bhagavAnanI dRSTi A phUlo para, jatAM paNa paDe che ane AvatAM paNa paDe che. e phUlo gulakaMdamAM vaparAya nahIM tema mALIne samajAvIe to chIe. e sUcanAnuM pAlana karavAnI khAtarI mALIo ApI zakatA nathI. jo ke, DuMgara para na gayA hoya tevA agaNita gulAbo dvArA gulakaMda bane che. te vecAya che, dUdhanA mAvAnI jema ja. eka aphavA mujaba - girirAja para bhagavAnane caDAvelAM gulAbo bIjA divase nirmAlya banIne utarI jAya che te pachI tene gulakaMda mATe vAparavAmAM Ave che. pUjArIo ane mALIo A aphavAne mAnya gaNatA nathI. ApaNA mahetA sAheba, DolIvALA, bAI ane mALI sivAya pAlItANAmAM bIjuM zuM zuM yAda karAvI zake ? basa vicAryA karavAnuM. mAgasara vada-7 : pAlItANA amadAvAdanA jIo tharmalanA niSNAta avinAza brahmabhaTTano coMkAvanAro ahevAla che. gujarAtanA sAta pahADonI UMcAI vadhI rahI che. alTImITarathI UMcAInA AMkaDA mApIne riporTa jArI karavAmAM Avyo che. pAvAgaDha (paMcamahAla), jAsora (Abu najIka), coTIlA (surendranagara) veNu (baraDo), dAtAra (jUnAgaDha), gIranAra (jUnAgaDha) A badhA pahADonI UMcAI vadhI che tema zetruMjaya (pAlItANA) pahADanI UMcAI paNa vadhI che. sarve oNpha iMDiyA riporTamAM zetruMjayanI UMcAI 498 mITaranI hatI. atyAre te 686 thaI che. vArSika cha phUTanI UMcAI vadhI che. dharatInA nIcalA paDamAM maeNgneTika raoNka hoya che tenuM dabANa nIcethI upara Ave che. saurASTrane nIcethI hAiDrolIka phekyarIMganuM dabANa sparze che. bhUkaMpa thAya tenI aMdaranI asara cheka pAlItANA sudhI pahoMce che. zetruMjaya 1633 phUTanI UMcAI dharAvato pahADa hato te Aje 2250 phUTanI UMcAI dharAvato thaI gayo che - ema riporTa darzAve che. 617 phUTano dharakhama umero thayo che. roja eka cokhA jeTalo zatruMjaya parvata ghaTI rahyo che tevuM ApaNe sAMbhaLyuM che. zAstrakAroe A girirAjanI laMbAI pahoLAIne dhyAnamAM lIdhI che. to gujarAta sarakAre A pahADanI UMcAI mApavAmAM satata dhyAna rAkhyuM che. mAnI na zakAya tevI vAta karanArA avinAza brahmabhaTTa to 1600 kilomITarano gujarAtI dariyAkinAro 1700 kilomITarano banI gayo che tevo ghaTasphoTa kare che. mULa to A dharatIkaMpathI thanArA bhUstarIya parivartananI vAta che. girirAjanAM zikharIya parivartananI noMdha zAstromAM maLe che. ApaNe tene uddhAranI bhASAmAM oLakhIe chIe. Aje girirAjanAM zikhare RSabhadeva bhagavAnano bhavya prAsAda che tenAM mULa cakravartI bharata pAse pahoce che. te prAsAda hato ja nahIM. girirAjanAM zikhare rAyaNavRkSa hatuM. rAyaNavRkSanI chAMyamAM RSabhabhagavAnanAM pagalAM hatAM. tyAMkane indramahArAjA ane bharata mahArAjAno meLApa thayo. indra bharatane kahyuM : "bhAvi peDhI phakta pagalAM kAje nahIM Ave. emane mUratinI mohinI lAge to Ave. tame derAsara baMdhAvo.' cakravartI bharate baMdhAvyo railokyavibhrama prAsAda. e bhavya jinAlayane 84 maMDapo hatA. caityavaMdana karavA mATe besIe te ghummaTataLanI vizALa jagyAne maMDapa kahe che. caumukhajI derAsara hatuM. eka mUrti samakSa 21 maMDapa. cAra mUrtinA 84 maMDapa thayA. pUrva dizAnA mukhyamaMDapanuM nAma siMhanAda, dakSiNano maMDapa bhadrazAla. pazcimano maMDapa - meghanAda. uttarano maMDapa zrIvizAla. A derAsaranA lAkho gokhalA hatA, jALIo ane aTArIo hatI, agaNita ratnavedikAo hatI. mULanAyakapade caumukhajI pratimA hatA. te seMkaDo sUraja jevI rozanIthI jhaLahaLatA hatA. ratnanI mUrtio AbhAthI bharI hatI. prabhu mUrtinI AsapAsa zrIpuMDarIkasvAmIbhagavAnanI mUrtio hatI. bIjI eka kAusagamudrAvALI mUrti bharAvI hatI tenI AjubAju namivinaminI mUrtio hatI, dharmadezanA ApatI mudrAnI caumukha mUrti samavasaraNanI racanA karIne temAM birAjIta karI hatI. ane pote A caumukhajIne joI rahyA che tevI potAnI mUrti mUkI hatI. mUrtio nAbhirAjA ane marUdevAnI hatI. mUrtio brAhmI ane suMdarInI hatI. mUrtio sunaMdA ane sumaMgalAnI hatI. potAnA bIjA bAMdhavonI mUrtio hatI. AgAmI trevIza tIrthakaronI mUrtio hatI. A mUrtionI pratiSThA karAvavA mahAtmAo padhAryA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 hatA temAM koNa koNa hatuM ? kevalajJAnI zrI bAhubalijI, zrInAbhagaNadhara, mahAtmA namivinami ane aneka AcAryo. Aje pAlItANA devatAI nagarI che. bharatamahArAjAnI nagarI nathI. bhale. zrIpuMDarIkasvAmIjI mokSamAM gayA ane zrIbharatamahArAjAe jinAlaya baMdhAvyuM tyArathI zatruMjayagirirAjano mahimA vadhato ja rahyo. yAtrALuo agaNitanI saMkhyAmAM AvatA ja rahyA. Aje ApaNe kArtaka ane mAgasaramAM pAlItANA hoIe ke comAsAmAM ASADha-zrAvaNa ke bhAdaravAmAM pAlItANA gayA hoIe, aparaMpAra bhIDa dekhAya. zatruMjaya siddhonI bhUmi che. te uparAMta bIjI paNa mahattvanI hakIkata e che ke : bhAratanuM zreSTha ArAdhakadhana haMmezA zatruMjaya girirAjanA khoLe hoya che. tapasvIo ane dAnavIro jAna reDI de che dharma karavAmAM. ahIM dharmazALA sivAyanA jeTalAM anuSThAna saMbaMdhI rasoDAo hoya temAM hiMdustAnanA zreSTha rasoIyAo potAnI tamAma resipI sAthe bhakti mATe tainAta hoya che. uchAmaNIo harahaMmeza abhUtapUrva hoya che. rekorDa thAya che te kevaLa breka thatA nathI, satata ribreka thayA kare che. pAlItANAmAM vaMToLiyo vAya ne dhULa uDe temAM relAtI ane verAtI rajakaNonI pavitratAnuM koI mApa nathI. pAlItANAmAM audyogika vasAhato nathI tethI havA ane pANI cokhkhA che ema kahevuM te pAlItANAnuM apamAna che. pAlItANAmAM havA ane pANI pAvana che. pAlItANAno vAyaro girirAjane aphaLAIne Ave che mATe game che. meghadUtanA zabdo : aThThuM mRtraM yavi ti bhavet pUrvamebhistaveti / (vi. saM. 2061) 15 pAlItANA : AsamAnI sulatAnI mAgasara vada-9 : pAlItANA zatruMjaya ane pAlItANAne eka mAnIne cAlavAno khoTo dhAro che. pAlItANA gAma che. zatruMjaya pahADa che. pAlItANA lokavasati che. zatruMjaya devavasati che. pAlItANA sTezana che. zatruMjaya tIrtha che. baMne vacce taMtu che. mULa zatruMjayano mahimA che. zatruMjayane aDoaDa hovAthI pAlItANAnA bhAva bolAya che. pAlItANA nA hoya to zatruMjayanuM kAMI aTakavAnuM nathI. zatruMjaya na hoya to pAlItANAnuM samagra arthataMtra hacamacI jAya. pAlItANA para zatruMjayano paDachAyo bAre mAsa patharAyelo rahe che. phUlanA saMge rahe te suvAsI to bane ja. zatruMjayanI yAtrA sAthe, pAlItANAno itihAsa anivArya rIte saMkaLAyelo che. pAlItANAnI AsamAnI sulatAnI sAthe zatruMjayanI yAtrAno khAsso evo saMbaMdha rahyo che. pAlItANA A nAma sAthe be zabdono saMbaMdha che. pAdalipta ane pAlIbhASA. AcAryazrI pAdaliptasUrijI mahArAjA bALamuni avasthAmAM kAMjI vahorIne AvyA. temanA gurudeva zrInAgahasti mahArAjAe prazna pUchyo tenA javAbamAM bAlamunie rasALa varNana karyuM. gurudeve nArAjagImAM temanI mATe udgAra kADhyo : pattittosi. bALamuni A zabdano artha gaLI gayA. navo artha zodhI kADhyo. kahyuM : 'tamArI kRpAthI pAvattitta banuM ane page lepa lagAvI gaganavihArI banuM.' gurudeva A camatkArI arthaghaTanathI ekadama raMjita thaI gayA. AziSa evA maLyA ke page 108 dravyonAM mizraNano lepa lagAvI AkAza mArge uDatA. roja A rIte uDIne pAMca mahAtIrthonI yAtrA karatA. yogI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 128 nAgArjune A vidyA temanI pAse mAMgI. sUrijI banI cUkelA bALamunie tene dAda na ApI. siddhayogIe sUrijInA paga pakhALI temAMthI 107 dravyo to meLavyA. pANI sUMghIne 107 dravyonuM pRthakkaraNa karavAnuM gajaba kAma hatuM. eNe mAnyuM ke A vilepana pUratuM che. page lagAvIne uDavA jAya to thoDuM uDIne kUkaDAnI jema nIce paTakAya. zarIrane jakhama thayA. sUrijIe pUchyuM tyAre temane jANa thaI. nAgArjunane bAvrato ane pUjA karavAno niyama ApI, 108muM dravya batAvyuM. nAgArjuna uDato thaI gayo. sUrijI sAthe zatruMjayanI yAtrA karI. jIrNazIrNa derAsarono pUrepUro samuddhAra karyo. pahADanI taLeTIe zahera vasAvyuM. nAma : pAdaliptapuramuM. A ghaTanA jANItI che. pAdaliptas-mAMthI pAlItANA nAma saraLatAthI banI gayuM. pAlIbhASAno saMbaMdha kaeNpTana lI brAnDa jaikaoNbe The Palitana Jain case mAM zodhI batAvyo che. The very name of place Palitana, or the place of palee language. bauddhadharmanA tripiTako pAlIbhASAmAM racAtA hatA ane pAlItANA zaheramAM bauddhadharmano vasavATa lAMbo samaya rahyo hato mATe A zaherane pAnI-nam kahetAM pAlItANA nAma maLyuM. joke A ApaNane tarkabaddha na lAge. vAta khoTI ja hovI joIe. pAtI bhASAnAM ghaDataramAM A zaheranuM yogadAna hovAnI vAta pokaLa lAge che. sAthosAtha zatruMjayakalpa ane prabaMdhakoza ema jaNAve che : vi. saM. 774 pUrve A zahera ane tIrtha bauddhadharmanA kabajAmAM hatuM. vallabhIpurano rAjA zilAditya bauddha AcAryono bhakta hato. te samaye girirAjanA AdIzvara bhagavAnuM gautamabuddha tarIke pUjAtA hatA. zrI dhanezvara sUrijI mahArAjAe rAjAne jainadharma pamADyo. bauddhono tIrthamAMthI kAyamI nikAla thayo. devAdhideva zrI AdIzvara bhagavAnanAM bhavya maMdiranAM guMbajataLe UbhA UbhA vicAruM chuM : A jinAlaya bauddhanuM caitya banyuM hatuM ? A gabhAro bauddha sAdhanAnuM kendra hato ? A mUrtinAM sthAne tyAre je prAcIna mUrti haze te gautama buddha, tathAgata bhagavAn tarIke kevAM vidhividhAnothI pUjAtI haze ? A bauddha atikramaNa keTalA varasa sudhI rahyuM haze ? javAba je paNa hoya te kalpanAmAM baMdhabesato nathI. mAgasara vada-10 : pAlItANA pAlItANA choDIne pahADa para ArohaNa karavAmAM zvAsa bharAya che. te bhale. girirAjanAM pagathiyAM mane khUba game che. eka sarakhI katAramAM UMce UMce cAlI jatAM pagathiyAo manamojI vaLAMka le che. vi. saM. 1288mAM maMtrIzvara tejapALe taLeTIthI Toca sudhI aNaghaDa paththarono mArga baMdhAvelo. itihAsamAM tene 'saMcArapAjA' nAma maLyuM che. AjanAM A paththaranAM pagathiyAM khUba bolakA che. tenI para kAna dharIne besuM chuM kyAreka upara ke nIce yAtrALu na dekhAya tyAre pagathiyAM junI vAto saMbhaLAve che. pagathiyAne pAlItANAnI AsamAnI sulatAnInI khabara che. pagathiyAM cheka I. sa. 1240thI kathA mAMDe che. I. sa. 124mAM zAhabuddIna ghorIe bhArata para berahama AkramaNa karyuM. I. sa. 1001thI I. sa. 1024 daramyAna mahamada gijhanIe bhArata para 17 vAra caDAI karI hatI. chellI lUMTamAM te somanAtha pATaNathI 20 lAkha sonAmahora laI gayo hato. sAcA sonAnI ane vIsamaNa vajananI vajanadAra sAMkaLa, je ghaMTa laTakAvavAmAM vaparAtI te gijhanI laI gayelo. enA paDaghA zame te pahelA ja ghorI Avyo hato. tenI sAme hArelA ghaNA badhA rAjAomAM eka hato zivajI rAThoDa. te hArIne bhAgI nIkaLyo. potAnuM bhanuM Atmagaurava pAchuM meLavavA teNe kheragaDhanA rAjA sejakajI gohelanI sAme laDAI AdarIne jIta meLavI. rAThoDe jo gohela sAme laDAI karI na hota to pAlItANAno itihAsa kadAca, judo hota. rAjasthAnanA kheragaDhamAM thayelI laDAIno parAjIta rAjA dezavaTo svIkArIne paMcAla-soraTha Avyo. ahIM junAgaDhanA rA mahIpAlane tyAM e kAme rahyo. bahu jhaDapathI vizvAsa jItIne sejakajIe bAra gAmano paTTo bheTamAM meLavyo. sorASTranI jamIna para paga sthira karIne te 40 gAmanI hakUmata bhogavato thayo. sejakapura nAmanuM gAma vasAvyuM. sejakajInI dIkarI jUnAgaDhanA rA mahIpAlane paraNI. sejakajInA be dIkarA sAraMgajI ane zAhajI jUnAgaDhanI rAjyasevAmAM rahyA. temane jUnAgaDhanA rAjAe haThIlAnI ane mAMDavInI covIzI (covIsa gAmano kasabo) bheTa dharI. I. sa. 1260mAM zAhajI mAMDavI rahevA Avyo. thoDA varasa pachI mAdhavamaMtrInAM pApe allAuddIna khIlajIno bhAI ulughakhAna ane vajIra nusaratakhAna gujarAta para caDI AvyA. karaNa ghelo hArIne Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 bhAgI gayo. ulUghakhAna gujarAtano sUbo banyo. tenuM eka thANuM mAMDavImAM sthapAyuM. mAMDavImAM zAhajIno dIkaro sarajaNajI rAja karato hato. te trAsIne bhAgI nIkaLyo. e sIdho gAriyAdhAra AvIne rahyo. vaMzavelo vadhato rahyo. arajaNajI. noMdhaNajI, bhArojI, banojI, savojI, haddojI. 1570. gohela kAMdhAjI. gAriyAdhAramAM gohila rAjAo jAmI paDyA. temanI hakUmatanAM pAlItANA AvI jatuM hatuM. muslima AkramaNano samayagALo khophanAka hato. maMdiro tUTatAM. mUrtionA TukaDA thatA. kaTTara dhArmiko halAla thatA. hajAronuM dharmAMtara ekI sAthe thatuM. potAnAM gAmamAM ane gharamAM paNa pUratI salAmatI nahotI. bahAra gAmanI to vAta ja zuM karavI ? pATaNathI gujarAtanI rAjadhAnI amadAvAda pheravAI. tene lIdhe pAlItANAmAM navA pheraphAra thayA. pAlItANA ane zatruMjayanuM tIrtha tarIke dhyAna rAkhanArA gorajInI gAdI pATaNamAM hatI. udayapuranA tapAgacchAcArya gaNAtA zrIpUjyane pATaNathI amadAvAda javAne badale pAlItANA AvavAnuM vadhu gamyuM. e gAdI sAthe pAlItANA AvyA. emanI pAchaLa emane mAnanAro varga Avato jato thayo pAlItANAmAM. kharataragacchanA jatijIo, jemano amala jodhapura, bIkAnera, jesalameranA rAjAo para hato teo paNa pAlItANA AvI vasyA. tapAgacchanA gorajIe chAlAkuMDa sAme moTI TUMka paNa baMdhAvI. sahIsalAmata yAtrA mATe moTI saMkhyAmAM yAtrALuo sAthe nIkaLatA. charIpAlaka saMgho pAlItANA AvatA. gAma ane pahADanI vacce hiMloLA letA lalita sAgara sarovaranA kAMThe taMbUrAvaTIonI nagarI vasI jatI. pUjArIo ane judI judI nAtanA lokone bharapUra dAna maLatuM. saMdhone poTho joIe. pATaNamAM ane gujarAtamAM poThano saMgharo bAroTa loko rAkhe. dhaMdhAmAM ane dharmamAM bAroTo pAsethI poTha meLavAtI. bAroTone jainasaMgha sAthe najadIkI nAto raheto hovAthI temane jInasevaka tarIkenI oLakhANa maLI hatI. AvA bAroTa kuTuMbomAMthI keTalAka pAlItANAmAM vasI gayA. laDAyaka zaktinAM jore AsapAsanAM bAragAmo para temanI hakUmata jAmI gaI. moTo zahero para satata thatAM AkramaNothI sAva kaMTALelA vyApArIo ane vasavAyAo mATe nAnuM zahera pAlItANA to TharIThAma thavAnI jagyA banI gayuM. vasati vadhI ane yAtrALuo vadhyA. A saMyogomAM 130 jainasaMghane tIrthanI ane tIrthanA yAtrikonI salAmatInI satata ciMtA hatI. cAre, kaMI jagyAe, kevuMka AkramaNa thAya teno bharoso raheto nahoto. vi. saM. 1701mAM zAhajAdo auraMgajheba gujarAtano sUbo banIne Avyo. teNe kazA ja kAraNa vinA amadAvAdanA nagarazeTha zrI zAMtidAsajIe baMdhAveluM jAjaramAna zrIciMtAmaNi jinAlaya toDIne tenuM masjidamAM rUpAMtara karI nAMkhyuM. samagra gujarAtanuM AkarSaNa kendra baneluM A jinAlaya acAnaka khaMDita thayuM teno kSobha bhAre pedA thayo. komI hullaDo paNa thayA. pAchaLathI joke, bAdazAha zAhajahAMe zAhajAdA auraMgajhebanI badalI karAvI hatI. e bhagna maMdira zeThane pAchuM apAyuM hatuM. temAM rahetA phakIrone kADhI mUkAyA hatA. paraMtu salAmatI samakSa savAla Ubho thaI ja gayo. pAlItANAmAM kaDavA dozI hatA. tIrthanA pUrepUro khyAla rAkhatA hatA. vi. saM. 1707nI sAlamAM dillInA bAdazAhano sago ghorI belama pAlItANAmAM raheto hato. lokone raMjADavAmAM ene majA AvatI hatI. anArya lokonuM vartana kyAre jAmagarIne bhaDakAvI mUke te nakkI nA hoya. koI samAMtara taMtra goThavavAnI jarUra jaNAtI hatI. I. saM. 1240mAM kheragaDhathI visthApita thayelA gohilavaMzajone I.saM. 1707mAM pAlItANAnA pahADa aMgenuM rakhopuM soMpavAno karAra thayo. pagathiyAM para beThA beThA ArAmathI sAMbhaLI zako tevI kathA che. karAra thayA bAda vArtA je palaTo le che te pagathiyAnA vaLAMka jevo ja che. alabat, pagathiyAM dAdAthI dUra nathI jatA, gohilavaMzajo dAdAthI dUra jatA hatA. pagathiyAM pAsethI sAMbhaLavA maLe che te gherI stabdhatA UbhI kare che. mAgasara vada 11 : pAlItANA besIne joyA karavuM hoya to zreSTha jagyA pagathiyAM ja. girirAja para besavA mATe parabo ane visAmA che. tyAM besuM to girirAjano sparza adhUro lAge. pagathiyAM to girirAjanA khoLo ja. tenI para besI paDavAnuM. unALAmAM A pagathiyAM tape. ziyALAmAM thIje. varasAdanA divasomAM pagathiyAM dhodhanI jema nItare. rojanA agaNita yAtrALuo Ave che teno ghasAro pagathiyAM para vaLato nathI. pagathiyAM to paththarano jIva. ene kALajuM zAnuM hoya ? e to bedhaDaka kathA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 varNave che. sAMbhaLatAM AMkho nItaravA lAge che. pahelo karAra zrIsaMgha ane gAriyAdhAranA rAjA vacce thayo. vi. saM. 1707. kArtika vada terasa. temAM gohela kAMdhAjI, bhArAjI, hIrajI, bAI padamAjI ane pATamade lakhe che - "AmA zrI zatruMjInI cokI pahacuM karuM chuM. tathA saMghanI cokI karuM chuM. te mATeno paraTha kIdho che. XXXXXX zrI zetrujaI saMgha AvI tenI cukI pahacuM karavo. je saMgha Avi te pAse malaNuM karI levuM tenI vigata. XXXX e karAra bApanA bolazuM pALavuM tathA zrI AdizvaranI sAkhI pALavuM. raNachoDajInI sAthI pALavuM XXX.' jainasaMgha vatI zAMtidAsa zeTha, ratana zarA hatA. rAjAmAM ane prajAmAM zAMtidAsa jhaverI tarIke mobho dharAvatA zAMtidAsa zeTha bahu spaSTa hatA. pAlItANA rAjayanI mAlikI bhale gohila rAjAnI hoya. pahADa to jainasaMghano gaNavAno hato. zAMtidAsa zeTha pAse vi. saM. 1685-86mAM bAdazAha zAhajahAMe ApeluM zatruMjayanI mAlikIhakkanuM pharamAna hatuM. gohilanuM rAja to khaMDiyA rAja kahevAya. dilhInI ANa pravartatI hatI. dillIno rAjA zatruMjaya pahADa jaina saMghano che tevuM mAne che A hakIkata rAjA akabara, rAjA jahAMgIra, rAjA zAhajahAMe pharamAno dvArA jAhera karI hatI. murAda bakSa ane auraMgajheba paNa bhaviSyamAM A pahADanI mAlikI saMghanI che tema pharamAna dvArA jAhera karavAnA hatA. eTale gohilarAjAnuM kartavya dilhI sarakAre jaina saMghane ApelI bheTanuM rakhopuM karavAnuM ja hatuM. A spaSTatA jaina saMghanAM manamAM hatI ja. A karAra pachInAM 170 varSo daramyAna yAtriko girirAja para nirbhaya hatA ? A praznano javAba sAro nathI, kaDavo che. I. sa. 1795mAM pAlItANAnA darabAra gohila unaDajIe zihora para caDAI karIne mAra khAdho. lAMbI rAjakIya khaTapaTomAM unaDajInI tijorI khAlI thaI gaI. gohilarAja 42 gAmomAM phelAyeluM paNa aDadhoaDadha gAma to ujjaDa hatA. unaDajInI senAmAM Arabo hatA te ugharANuM mAMge. rAjA pAse bharavAnI hesiyata nahotI. potAno garAsa nIpajAu nahoto. rAjAnI najara girirAja para paDI. rAjAe ugharANuM vasUla karavA Arabone girirAja bhaLAvI dIdho. Araboe girirAja para aTTo jamAvyo. e loko dArU pItA, zikAra karatA. yAtrALuo para dAdAgIrI karatA. pahADa para Arabono ja kabajo hoya tevo vahevAra karatA. yAtrALuo dayApAtra dazAmAM mUkatA. uparAMta yAtrALuo pAse karanI ugharANI thatI. jaina saMgha vatI zrI motIcaMda amIcaMda ane zrI hemacaMda vakhatacaMde 309-1820nA divase muMbaInA gavarnara mAunTa TuarTa elphinsTanane patra lakhyo temAM A badhI phariyAdo rajU karyA bAda umeryuM hatuM ke 'AvAM kAmo amArA anAdikALanAM pavitra ane priya maMdira AgaLa thavA devA karatAM, amArI jAtane khapAvI devA Arabone amArAM mAthAM dharI devAnuM amane vadhAre yogya lAge che.' A jussAdAra nirAzAnuM kAraNa e paNa hatuM ke pAlItANA rAjaya dvArA kara ugharAvAno zarU thayo che te jANyA bAda bhAvanagaranA rAjAe ghoghA ane bhAvanagara thaIne AvanArA yAtrALuono paNa kara levAnuM zarU karyuM hatuM. AjanI yAtrAo keTalI saraLa che. have to relve sTezananA pATA mITara gaeNja banI cUkyA che. to vaoNlvo lakajharIo svIDanathI AvIne bhAratanA rastAo para AMcakArahita pravAsa karAvI rahI che. jaMgalonuM jokhama nathI. lUMTArAno bhaya nathI. karaverAnI to kazI ja mAthAjhIMka nathI. e jamAnAmAM gohilarAjAo thakI Araboe kALo kera macAvyo hato. temanI sAme pagalAM levAnI muMbaI sarakArane arajI karavAmAM prathama pahelI sahI karanArA motIcaMda amIcaMda koNa hatA ? khaDakhaDATa hasatAM hasatAM pagathiyAM javAba Ape che : na oLakhyAne ? are, A to zAha saudAgara motIzA zeTha. motIzAnI TUMka baMdhAvI ne, te. (vi. saM. 206 1) Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 16 pAlItANA : AsamAnI sulatAnI mAgasara vada 12 : pAlItANA taLeTIe paheluM pagathiyuM maLe che. rAmapoLanI sAme chelluM pagathiyuM gaNAya che. A be pagathiyAnI vacce pAlItANAnuM AkhuM bajAra sacavAya che. ziyALAmAM rAmapoLano daravAjo sADA cha vAge khUle che. ghora aMdhakAramAM nirbhIka rIte pagathiyAo parathI cAlIne yAtrALuo bhIDa macAve che. sADA cha vAge rAmapoLano daravAjo cokIdAra khole che te dvArodghATananI ghaDIe zatruMjaya ane pAlItANAnI ekarAga kathA vAyarAmAM vahetI thAya che. ziyALAmAM vahelI savAranuM maMgala dvArodghATane jovAno moko paNa meLavyo che. rAha jotA traNasocAraso jaNA beThA hoya. aMdhAruM patharAyuM hoya, gherAyuM na hoya. besavA mATe koI jagyA achUta na hoya. baMdha kamADanI pachIte cokIdAranI TaoNrca saLage tenI rozanI tirADamAMthI bahAra DokAya. badhA hoMzabhera UbhA thAya. daravAjo khUlatAveMta AjanA divasanA sauthI pahelAM darzana karavAnI mIThI spardhA jovA maLe. ratanapoLa to sAva sUmasAma hoya. dAdAnAM maMdire dIvA hajI thaI rahyA hoya. pahelo ghaMTanAda ane pahelI stuti je kare te jANe jaMga jItI gayo. pagathiyAM para dhIme dhIme ajavAsa patharAya. taDako DhoLAya ne baMdhAya. yAtrikonA paga para paga paDatA jAya, pagathiyAM porasAya, DoLIvALAnI lAThIo hokAya teno pagathiyAM raNako banAve. pagathiyAnA khAMcAmAM beselI dhULa kaMkutilaka jevI rUpALI lAge. pagathiyAM to girirAjanA dAgInA che. poSa suda-2 : pAlItANA pAlItANA rAjaya ane zrIsaMgha vacce saMvAditA banI rahe temAM ja saMghane rasa hato. kAyamI vasavATa karanArA rAjAonI khuzAlI para ja yAtrALuonI prasannatA ane salAmatI rahetI hoya che. ArabasenAne girirAjanI soMpaNI thaI temAM vAtAvaraNa badhI ja rIte kaluSita thaI gayuM. muMbaI gavarnarane zrI saMghavatI lakhAyelo patra maLyo tenA bIjA divase 31-8-1820 tArIkhe muMbaI sarakAranA cIpha sekreTarI phrAnsisa vaoNrDane kAThiyAvADanA poliTikala ejanTa kaeNpTana bArnavelane patra lakhyo. o phariyAda dUra karavA mATe zuM thaI zake teno ahevAla maMgAvyo. kaeNpTana bArnavale muMbaI sarakArane jaNAvyuM temAM 'zrAvaka koma pAlItANAnA darabArane vArSika rU. 3OO0 thI rU. 4SO0 yAtrikaverA tarIke bhare' tevI sUcanA hatI. rAjaya ane saMgha vacce matabhedane lIdhe taMgadilI hatI. muMbaI sarakAre pAlItANAmAM lazkara dAkhala karI zAMti sthApavAno vicAra karyo hato. muMbaI sarakAranA sekreTarI mi. je. bI. simsane kAThiyAvADanA poliTikala ejanTa mejara epha. DI , belenTAinane patra lakhelo temAM leTanTa karnala sTenahopanA hAtha nIce rahelI senAno upayoga karavAnI sattA ApI hatI. tA. 1-10-182 1nA roja zeTha hemAbhAI vakhatacaMde kaeNpTana bArnavalane patra lakhI muMDakAverAnI 2kama nakkI karavAnI mAMgaNI karI. A badhI gatividhionA niSkarSa rUpe sane 182 1no bIjo karAra thayo. briTIza sarakAranI daramyAnagIrIvALo A pahero karAra hato. A karAramAM dasa varasa sudhI dara varase 450 rU. rakhopAnI lAgata tarIke gohela rAjAne cUkavavAnuM nakkI thayuM. gohila rAjI kAMdhAjI ane kuMvara noMdhaNAjIe briTIza sarakArane vacana AvyuM tenA zabdo. zrI sarakAra haMtarAbala kaMpanI bahAdura nIvata Ajama kapatAna bAranavela sAheba puleTIkala ijaMTa prAMta kAThIAvADanI vidamAne temane ApuM che te upara lakhA pramANe dara sAla varasa 10 sudhI bharatA jajo. saMgha agara paracUraNa loka jAtrAne Avase tenI cokI porAnI khabaradArI ame sArI peThe rAkhIzuM. vagere. vi. saM. 1778 mAgasara suda pUname 9-12-1821 tArIkhe A karAra thayo. A karAra I. saM. 1860 sudhI amalamAM rahyo. cAlIsa varasa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 sudhI lagabhaga. karAramAM rAjavI kAMdhAjI ane pATavIkuMvara noMdhajInAM nAmo che. te baMnene UbhuM banatuM nahotuM. pAlItANA rAjaya devAdAra thaI gayuM temanA aNabanAvamAM. tene lIdhe pAlItANA rAjaya zeTha hemAbhAI vakhatacaMdane rU. 420OOnI rakamathI girave mUkAyuM. dasa varasa mATenuM girokhata pAchuM vIsa varasa laMbAyuM. sane 1843mAM pAlItANA rAjaya girokhatamAMthI mukta thayuM. gohila rAjAone A bIjA karAra dvArA maLatI rakama ochI lAgatI haze ke potAnI sattA para baMdhana lAgatuM haze ? game tema, paraMtu temaNe phariyAda zarU karI hatI. bIjA karAramAM zabdo hatA : tathA avadha purI thayA pachI karAra pramANe rU. AgaLa sAla Apaso tAM sudhI cAlu pAlIzuM. karAra pramANe matalaba ke dasa varasa pachI paNa jeTalA varasa 4500 rU. maLaze teTalA varasa karAra mujaba ja vartIzuM. paraMtu gohila rAjAne A zabdo sAme vAMdho hato. temane bIjo karAra dasa varasa pUrato ja che tevuM pUravAra karavuM hatuM. dasa varasa pachI je karavAnuM che te badhuM nakkI karavAnuM bAkI che tevI rAjAnI rajUAta hatI. briTIza sarakAre gohila rAjAnI A vAtane svIkArI nahIM. kema ke AkhuM lakhANa saLaMga hatuM. karAramAM pAchaLathI umeraNa thayuM hoya tevI koI ja nizAnI nahotI, je rAjAnuM kahevuM hatuM. 1821no karAra carcAspada banyo te gohila rAjAnI jIta. joke, bIjo karAra 1888mAM pUro thayo tyAre A karAra vadhu dasa varasa mATe cAlaze tevI sattAvAra goThavaNa paNa thaI ja hatI. bIjA dasa varasa pachI paNa daravarase 4000 rAjAne cUkavAtA hatA. bAkInA pa00nI cUkavaNI bhATa ane rAjagorane saMdha taraphathI thatI. gohila rAjAne A bIjA karAra aMge phariyAda hatI tenA pariNAme briTIza sarakAranAM taMtra dvArA trIjo karAra amalamAM Avyo. temAM rAjA mATe phAyadAnI vAta hatI. saMgha pAse mugala bAdazAhonuM pharamAna hatuM te ekamAtra purAvAnA jore jaino zatruMjayanA pahADane potAnI mAlikIno gaNAve che Ama kahIne - mejara kITIMje potAnI rajUAtamAM umeryuM hatuM ke I. sa. 1957mAM zAhajahAne pahADa bheTamAM Apyo tyAre tenuM varcasva hatuM ke kema te prazna vicAravo joIe. A uparAMta sane 1808mAM briTIza amala majabUta banavA lAgyo tyAre kAThiyAvADamAM gohila rAjA pAlItANA para rAjaya karatA hatA ane pahADanA yAtrALu pAsethI kara ugharAvatA hatA. AvA ghaNA badhA muddAo dhyAnamAM letA pAlItANAnA rAjAne vero ugharAvavAno haka che te pUravAra thAya che. 1821nA karAramAM je rakama 45OOnI hatI te have 10,000 rU.nI karavI. 1821no karAra kAyamI nathI mATe temAM pheraphAra thAya te khoTuM nathI. pAlItANAnA ThAkora potAnI bhUminA rAjakartA che ane temane 1821nA karAra mATe phariyAda che. sane 1788 agAu rAjA kara ugharAvatA hatA, yAtrALuvero. tenI rakama zuM hatI te to khabara nathI. 1750no karAra malakhuM, najarANuM ke vaLAvAnI nAnI 2kama saMbaMdhI che. rAjAnA copaDA vAMcyA bAda ema lAge che ke sarerAza yAtrALu dITha rU. 2-00 jeTalo Azare kara haze. ATaluM vicAryA bAda nirNaya e karavAno che ke ThAkorane maLatI rakama dara dasavarase pheraphAra pAmI zake che. 1864nI pahelI jAnyuArIthI jAtrALuverA badala rU. 10,0OO cUkavavAnA raheze. kITIMja sAhebe pa-12-1863mAM A pheMsalo Apyo che. tene baMne pakSanI sahI karIne karAranuM svarUpa ApavAnuM hatuM. jaino dara dasavarase rakama badalAya temAM ane A AkhI rajUAtamAM saMmata nahotA. jainoe karAramAM sahI karavAnuM svIkAryuM nahIM. ekalA rAjAnI sahI kAma na lAge. mATe kITIMja bAbunI sahIthI A trIjo karAra sattAvAra banyo. jaina saMgha taraphathI ANaMdajI kalyANajI peDhIe muMbaInA gavarnara samakSa be apIla karIne A pheMsalAno virodha karyo. tema ja 1821no karAra ja cAlu rAkhavAno Agraha rAkhyo. muMbaI sarakAre kITIMjanA pheMsalAne ja maMjura rAkhyo. zrIsaMghe mahArANI vikToriyAne apIla karI. temaNe paNa kITIMjanI rajUAtane ja bahAlI ApI. jaina saMghe Akhare 10,0OOnI rakama bharavAnuM svIkAryuM. sane 1881 sudhI A rakama bharAtI AvI hatI. sane 1880mAM darabArane vyaktigata muMDakAvero ugharAvavAnI icchA thaI. sane 1881mAM temaNe yAtrALudITha vero ugharAvavo pAlItANA rAjaye zarU karyo. karnala kITIMjanA phesalAmAM AvatI kaoNlamano darabAre AbehUba upayoga karyo. peDhI ane zrIsaMghe muMbaInA gavarnara sara jemsa phargyusanane vistRta arajI karI, temAM A muMDakAverA saMbaMdhI phariyAda karI hatI. A phariyAda karyAne cAra varaso vItI gayA. muMDako ugharAvavAnuM aTakayuM nahIM. bahAragAmanA yAtrALuo Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 pAsethI rU. 2-00nI rakama levAtI. pAlItANAnA rahevAsI yAtrALu pAsethI rU. pa-00nI rakama levAmAM AvatI. zAMtidAsa zeThanA vaMzajo , pUjArIo ane pagAradAra nokaro, rAjAnA parivArajano ane nokarone muMDakAvero bharavAnuM baMdhana nahotuM. gohila rAjAonA pratinidhioe gAma-paragAmanA yAtrALunI upara jANe haka jamAvyo. yAtrA karavA badala Aje saMghapUjana thAya che, dUdhe paga dhovAya che ane bhAtAno pAsa ApavAmAM Ave che. gohila rAjAe yAtrA karavA mATe rU. 2- athavA rU. pa-00 bharavAnI dAdAgIrI cAlu karI. saLaMga cAra varasa sudhI girirAjanA yAtrALuo pAse A TaeNksa levAto ja rahyo. kevA kamanasIba e divaso haze ? bhaktinI bhAvanAne eka majabUrI banAvI dIdhI hatI gohilarAjAe. e divaso, mahinAo, varaso keTalA lAcAra haze ? pagathiye beThA beThA vicAruM chuM. girirAja saMghanI mAlikImAM hato. tenI para rAjAno haka nahoto. ane rAjA haka jatAvIne yAtrA karavAnA sababa paisA udharAvato hato. pagathiyAM bolatA bolatA aTakI jAya che. poSa suda 4: pAlItANA rakhopAno bIjo karAra gohila kAMdhAjI (cothA)nA samayamAM thayo. trIjo. karAra thayo tyAre surasiMhajI ThAkoranI sattA hatI. rU. 10,000 bharavAno sarakArI pheMsalo saMghane maMjUra nahoto. sarakAranA copaDe potAno vAMdho Ubho rAkhIne saMghe 10,000 rU. bharavAnuM svIkAryuM hatuM. sane 1881thI niyamita rIte muMDakAvero ugharAvAto hato tenI sAme peDhIe muMbaInA gavarnara sara jemsa phargyusanane vistRta arajI karI. peDhInI phariyAda e hatI ke darabAre vero ugharAvAnuM zarU karyuM tenA eka sAta ATha mahinA bAda peDhIne te aMgenI jANakArI ApavAmAM AvI hatI. e verAne lIdhe yAtrALuo paDatI agavaDo dUra karavA mATe peDhIe sarakAra samakSa cAra muddAnI rajUAta karI hatI. (1) darabAra muMDakAvero levAnuM baMdha kare. (2) girirAja pahoMcavA mATe navo rasto bane. A rasto pAlItANA rAjyanI sarahadamAMthI pasAra thato na hoya. A rasto briTIza hakUmatanI maryAdAmAM 138 hoya. (3) yAtrALuone lIdhe ThAkorane vadhArAno kharca je thAya che te jaina saMgha bharI Apaze. A kharcanI rakama yogya rIte darabAra athavA briTIza sarakAra nakkI kare. ane nakkI thayA bAda A rakamamAM pheraphAra nahIM thAya tevI jogavAI karavI. (4) kepTana bArnavale 1821mAM karAvyo te karAra amalamAM Ave. - A cAramAMthI eka mAMgaNIno amala karavAnI saMghe mAMgaNI mUkI. sAthe sAthe be bAbatono aMtima nirNaya karavAnI bhalAmaNa karI. (1) pAlItANA darabAra vadhu vakhata sudhI kara ugharAvI zake ke kema te nakkI karavuM. (2) kara ugharAvI zake to enI paddhati ane maryAdA nakkI karavI. A arajI thaI gayA pachI cAra varasa vItI gayA. pariNAma AvyuM nahIM. Akhare 8-3-1886nA roja gohela mAnasiMhajI ane jaina saMgha vacce cotho karAra thayo. kAThiyAvADanA poliTIkala ejanTa je. Dablyu. voTsananI daramyAnagIrIthI A karAra thayo hato. A karAramAM 40 varasa mATe daravarasanI pahelI eprile rAjAne rU. 15,000nI rakama bharavI tevuM nakkI thayuM. rAjA A sivAya koI ja rakamanI apekSA rAkhaze nahIM te paNa spaSTa thayuM. A cotho karAra 47 varasa sudhIno hato. 47 varasabAda, darabAra athavA saMghane rakamamAM pheraphAra karAvavAnI chUTa hatI ane e pheraphAra maMjura karavAnI AkharI sattA aMgreja sarakAranA hAthamAM hatI. 1886no karAra thayA bAda muMDakAvero baMdha thaI gayo. saMghanI jIta hatI. darabAranI nAlezI nahotI. darabArane 10,000 ne badale 15,000 maLI rahyA hatA. peDhI dareka karAra vakhate eka vAtane bhArapUrvaka sAbita karatI rahI hatI. zatruMjaya pahADa jaina saMghanI mAlikIno che ane darabArane maLatI rakama e rakhopAnI rakama che. darabAra pAlItANA rAjayanA zAsaka che. zatruMjaya pahADanA e mAlika nathI. A vAtane jIvatI rAkhavA vAraMvAra karAra karavAmAM AvatA. e rakamano vadhAro svIkArI levAto. gohila rAjAone mAlikIne badale rakhopAnI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 139 rakama ja maLatI hatI. temane mAlikImAM vizeSa rasa hato. vakhatovakhata potAnI mAlikI batAvI devA darabAra rAjAo koIpaNa vartaNUka karatA. ThAkora sUrasiMhajInAM zAsanamAM jainasaMghe DuMgara para Araba sainikone salAmatI mATe rAkhyA. ThAkore vAMdho uThAvyo. mAmalo muMbaI sarakAra pAse gayo. sarakAre jainone aMgata rakSA mATe AvuM salAmatI daLa rAkhavAno haka che tevuM jaNAvIne vAta pUrI karI. ThAkoranI svataMtra sattA pahADa para svIkArya banI nahotI. + gaDhamAM thanArA majUrInAM kAmo mATe maMjUrI mAMgavAno darabAre hukama karyo hato. girirAjanA zikhara para derAsarone pharate gaDha che temAM bAMdhakAma ke samArakAma karAvavuM hoya to ThAkoranI maMjUrI hovI joIe tevuM ThAkora pUravAra karavA mAMgatA hatA. mAmalo pharIvAra sarakAra pAse gayo. sarakAranI nIti spaSTa hatI. sarakAre jaNAvyuM ke rAjyanA bIjA bhAganI jema pahADa paranAM kAmamAM dakhala karavAno rAjAne haka nathI. + zeTha premAbhAI. amadAvAdanA nagarazeTha. muMbaI dhArAsabhAnA sabhAsada. amadAvAdanI myunisipAliTInA pramukha tathA onararI mejIsTreTa, temanI para pAlItANA darabAre corIno AkSepa mUkyo. A vakhate muMbaI sarakAre ThAkorane Thapako lakhIne bhalAmaNa karI ke zeThanI mAphI mAMgI lo. + sane 1877mAM ThAkore DuMgara para halakA varNanA lokono meLo bharAvyo. mahAdeva maMdiranAM nAme kesa karyo. briTIza sarakAre ThAkorane javAba ApavA rAjakoTa bolAvyA. ThAkorane rAjakoTa AvavAno sarakArano hukama thayo te ThAkoranAM rAjapadanuM apamAna hatuM. ThAkore zeThane samAdhAna mATe pAlItANA bolAvyA. zeThe mANasane mokalI samAdhAna svIkAryuM. kAgaLiyAM thayA temAM sarakAre zero karyo - ThAkoranuM A vartana zrAvako sAthe nakkI thayelA saMbaMdhathI viruddha che. + ATaluM thayA bAda polIsadakhala thaI. karnala kITIMjavALI 15,0OOnI rakama vadhAravAnI mAMgaNI thaI. muMbaI sarakAre nArAja thaIne ThAkora sUrasiMhane pUnA AvavA hukama karyo. pratiSThAne jhAMkhapa lAge tevA A Adezane lIdhe ThAkorane AghAta lAgyo. pUnAnI musApharI daramyAna ja rAjA divaMgata thaI gayA. + 1886mAM karAra thayo te vakhate rAjA mAnasiMhajI hatA, te paNa kAMI kama nahotA. temaNe peDhI gunegArone chUpADe che tevuM bahAnuM AgaLa dharIne jaina saMghanI mobhAdAra saMsthA zrI ANaMdajI kalyANajI peDhInI jaDatI levaDAvI hatI. jasakuMvara zeThANI para polIsa kesa dAkhala karyo. mudo hato rastA paranA paththarano. zeThANIne keda karavAmAM AvyA. jo ke, tarata choDI devA paDyA. + I. sa. 1903mAM ThAkora mAnasiMhajI girirAja para caDyA. pagamAM bUTa ane moDhAmAM cirUTa rAkhIne te gaDha ane derAsaronI AsapAsa pharyA. saMghamAM hAhAkAra macI gayo. saMdhe poliTikala ejanTa samakSa A aMge phariyAda karI. ThAkorane sarakAra samakSa khulAso karavA rAjakoTanuM teDuM AvyuM. ThAkore gharameLe samAdhAna karavA sarakArane ane zeThane saMdezA mokalyA. dAda na maLI. mudato paDatI rahI. AghAtamAM ne AghAtamAM 1905mAM mAnasiMhajI gujarI gayA. temanA vArasadAra bahAdurasiMhajI uMmaramAM nAnA hatA tethI cheka 1919mAM temane gAdI maLI. e paNa AvyA tevA ja vartAyA. temaNe girirAja para kuMDanAM kAmamAM Dakho Ubho karyo. kuMDanAM taLiye kAdava jamA thayo hoya te kuMDanI bahAra pahADa para ThAlavavo paDe. A gALo pheMkavA mATe ThAkoranI maMjUrI levAno temaNe hukama karyo. kuMDamAM pANI lAvavAnA dhoriyA hoya che tenuM samArakAma karavAno manAIhukama pharamAvyo. gaDhanuM riperIMga karavAnI bAbate paNa vAMdho lIdho. AvI badhI kanaDagata cAlu rAkhI. + ThAkora bahAdurasiMhe 8-3-1886mAM thayelo cotho karAra tA. 31-3 1926mAM pUro thAya che te yAda rAkhIne navA karAramAM potAnI mAlikI batAvavA sAthe rU. be lAkhanI vArSika rakamanI mAMgaNI karatI arajI sarakArane pAThavI hatI. A vakhate temane sarakAra taraphathI Teko maLyo hato ane mi. voTsane A rakama bharavAnI vAtano svIkAra karyo hato. uparAMta jaina saMgha rakama bharavAnuM zarU na kare tyAra sudhI yAtrALu dITha muMDakAvero Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 142 levAnI rAjAne chUTa paNa ApI dIdhI hatI. pAMcamA ane AkharI karAra pUrvenI ajIbogarIba kazmakazamAM pAlItANA ThAkora ane muMbaI sarakAra lagabhaga eka thaI gayA hatA. Aja sudhI girirAjanI mAlikI zrIsaMghanI che te mahattvanI vAtane jIvatI rAkhavA mATe tamAma prayatno saMghe ane peDhIe karyA hatA. bahAdurasiMha ane voTsana saMpI gayA hatA. rAjA bahAdurasiMhe sarakArane arajI karI teno vigatavAra javAba ApavA chatAM zrIsaMghane sarakAra vatI voTsane jaNAvI dIdhuM ke "mArA mata mujaba pAlItANAnA rAja kIya kArobAranuM hAlanuM baMdhAraNa jotA AMtaravAhIvaTano A bhAga ThAkora sAhebane suparata karavo salAmata che.' voTsane taddana kaDavI bhASAmAM ApaNI nyAyI vAtone phagAvI dIdhI hatI. kheragaDhathI gAriyAdhAra AvelA gohila rAjA o e pahelIvAra zrIsaMghane parAjayanI lagolaga lAvIne mUkI dIdho. rakama cUkavIe to rAjAnA hakano svIkAra thato hato. 2kama na cUkavIe to muMDakAvero zarU thato hato. te samayanA jainasaMghanA bAhoza agraNIo A baMne bAbatanI viruddhamAM hatA. voTsane Apelo pheMsalo jaina saMgha mATe abhUtapUrva hato. to jaina saMghe eka evo nirNaya lIdho je itihAsanAM vizvamAM abhUtapUrva hato. samagra bhAratanA saMdhone ekamate vizvAsamAM laIne zrIANaMdajI kalyANajI peDhIe girirAjanI yAtrAno bahiSkAra karavAnuM elAna jAhera karyuM. dIkarAne mAtA mATe prema hoya ane kAyadAkIya gUMcane lIdho dIkaro mAtAnA khoLe javAnuM mAMDI vALe tyAre e dIkarAnAM aMtaramAM je tIvravedanA hoya tethI vizeSa vedanA sAthe zrIsaMghe A bahiSkArano svIkAra karyo. tA. 1-4-1926thI yAtrAno bahiSkAra zarU karavAnuM nakkI thayuM hatuM kema ke te divasathI pAlItANAnA ThAkorane girirAjanA yAtrALuone gaNavAno adhikAra sarakAre bakyo hato. A divasanI pUrvenA divasomAM girirAjanI yAtrA karavA bhAre bhIDa umaTI hatI. zuM thaI zake ane zuM karavuM joIe tenI carcA bhAratabharamAM cAlI hatI. yAtrAnI aMtima tArIkha 31-6-26 hatI. te divase zihora sTezana para svayaMsevakoe vAraMvAra jAherAta karI hatI ke AjanI rAte koI yAtrALue pAlItANAmAM rahevAnuM nathI. bhAvanagara relvee chellA divasomAM spezyala TreIna doDAvI hatI. mAravADa paMjAba-baMgALanA yAtriko chellI yAtrA karIne pAchA nIkaLI cUkyA hatA. gujarAta, mahArASTra ane bIjAM rAjayanA yAtrALuo paNa sAthe ja pAchA pharyA hatA. tA. 1-4-26nI savAre girirAjanI taLeTIe pAlItANA rAjyanA cArapolIso pILA DagalAmAM hAjara thayA. traNa paTTAvALA ane eka TikiTa kalekTara paNa hAjara thayA. e savAre muMDakAvero zarU thato hato. TikiTa yAtrALue levAnI hatI, paNa e savAre - eka paNa TikiTa phATI nahIM. caitra vada trIjanI e savAre koIe yAtrA na karI. e AkhA divasa daramyAna koIe yAtrA na karI. muMDakAvero levA rAjA taiyAra hato. aMgreja sarakAre muMDakAverAne svIkRti ApI hatI. savAla kevaLa yAtrALuno hato. koI yAtrALu na AvyA. koI TikiTa na phATI. koI vero na bharAyo. ThAkora ane sarakArano saMpa niSphaLa jAya tevo mahAna saMpa zrIsaMghe dAkhavyo. ane saLaMga 26 mahinA sudhI ThAkora ane sarakAranI sAme ekajUTa rahIne zrIsaMghe yAtrAno bahiSkAra jIvato rAkhyo. akalpanIya ane ajAyaba bahiSkAranI sAme ThAkora ane sarakAra lAcAra hatA. Akhare zrIsaMghane potAno avAja Ubho rAkhavAnI taka maLI. simalA mukAme tA. 22-5-1928nA divase tripakSI beThaka thaI. hiMdustAnanAM vAisaraoNya ane gavarnala janarala lorDa IravinanI hAjarImAM ThAkora bahAdurasiMha ane jainasaMghanA pratinidhio vacce samAdhAna thayuM. muMDakAvero mokupha rahyo. rAjAne daravarase rU. 60,000 cUkavavAnuM nakkI thayuM. 35 varSa mATenA kolakarAra thayA. mAlikIno prazna spaSTa thaI gayo. girirAjano adhikAra zrIsaMghanA hAthamAM ja rahyo. pacIsamA tIrthaMkaranI pavitra upamA pAmanArA zrIsaMghe vi. saM. 1984 jeTha suda terasa tA. 1-6-1928, zukravAre yAtrA prAraMbha jAhera karyo ane hajAro bhAvikonI hAjarImAM pAlItANAnA parAjIta darabAra zrI bahAdurasiMhajI gohilanAM zrImukhe ja yAtrA zarU thAya che evI yAtrA udghATananI sukhada vadhAmaNI bhAratabharanA saMghone apAvI. vijayanI AnAthI moTI kaMI upalabdhi hoI zake ? sarakAra ane rAjA saMgha sAme hAryA hatA. pagathiyAM ATaluM kahIne aTake che. pAMcamo karAra yAtrAno prAraMbha karAvanAro karAra hato. saMghanI jItano karAra hato. tIrthanAM bhaviSyanI salAmatIno karAra hato. te samayano AnaMda ullAsa ajaba hato. hajAro bhakto girirAja mATe nAnAmoTA niyamo svIkArI beThA hatA te A divase pUrNa thayA hatA. vi. saM. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 17 yAda ane yAtrA : yAtrA ane yAda 1984nI jeTha suda terasa girirAjanI yAdagAra tithi banI gaI. poSa suda 10: pAlItANA vi. saM. 203mAM bhArata svataMtra thayuM. aMgrejo bhArata choDI gayA. rajavADA vikherAyA. samagra bhArata eka rAjya tarIke sugrathita banyuM. tene lIdhe pAlItANAnA darabAranI sattA nAmazeSa banI gaI. pAMcamo karAra have aprastuta banIne rahI gayo. saurASTra sarakAre muMDakAvero dUra karyo. darabArane dara varase rU. 60,000 cUkavavA mATe je rakamanI vyavasthA thaI hatI te zrI ANaMdajI kalyANajI peDhImAM jamA karI devAmAM AvI. girirAjanI yAtrA Aje svataMtra ane karaverAthI mukta che. pAMca karAra ane yAtrAbahiSkAranI sAthe nAnI moTI aparaMpAra ghaTanAo saMkaLAyelI che. dareka ghaTanA sAthe keTalAya satpuruSonAM nAmo joDAyA che. e ghaTanAo Aje vIsarAI cUkI che. e ghaTanA sAthe saMkaLAyelAM zraddheya nAmo keTalAM badhAM che ? pAlItANA ke girirAja paranI koI takatImAM e nAma vAMcavA maLatA nathI. dhUnI mAMDaliyAnA zabdo che : kayAya tArAM nAmanI takatI nathI e havA ! tArI sakhAvatane salAma. e badhAM nAmo zodhavAnA che. comAsAmAM girirAja para varasAda paDe che tenAM TIpe TIpe A nAmo guMjatAM hoya che. ziyALAmAM girirAjanAM zikhara para dhummasa chavAya che tenA eka eka paDamAM A nAmo gUMthAyelAM hoya che. pAlItANAmAM rahyA. ghaNI yAtrA karI. dAdAnI TUMka ane navaTuMka ane taLeTIthI Toca sudhInI derIonI bharapura mAhitIo ekaThI karIne dareka sthaLone bhAvabhera juhAryA. mArAM manamAM to satata A aprakaTa rahI cUkelAM nAmo ja AvyAM karatAM hatAM. muslima rAjA allAuddInane pAcho vALavA 51 mAthAM vadherI denArA juvAniyAonAM nAma bhUlAI gayA che. pAlItANAmAM rahelAM thoDAka so bAroTa parivAro hAMsiyAmAM dabAyA che. ApaNe utAvaLe AvIe chIe. jhaTapaTa patAvIne nIkaLI jaIe chIe. itihAsane ane jAnaphesAnI karanArAM nAmone ApaNe bhUlI jaIe chIe. devAdhideva zrI AdIzvara bhagavAna ApaNI prArthanA zuM kAma yAda rAkhe ? (vi. saM. 2061) poSa suda 13 pAlItANA AkAzamAM pUnamanI rAte tArAo nA hoya ane ekalo cAMdo ja hoya to cAMdo jhAMkho nahIM lAge. tArAo cAMdAnI zobhA vadhAre che te kharuM. cAMdo pote svayaMbhU prakAzita pratibhA che. zatru jayanAM zikhara para devAdhideva zrI RSabhadevabhagavAnano prAsAda, girirAja para A eka derAsara sivAya bIjuM koI ja maMdira na hoya to A jinAlaya jarAya jhAMkhu nahIM lAge. balka dUra dUrathI AkheAkhuM AlokI zakAtuM hovAthI vadhu jAjaramAna lAge. zatruMjayanA dAdAnuM dhAma zilpakalAno Adarza che. A mahAmaMdiranuM zilpazAstrIya vivaraNa to tenA jANakAra ja karI zake, mane A derAsaranI sAthe mAyA baMdhAI che. A derAsarane jovAno kharo samaya sUryodayano che. pahADanA rohIzALAkhUNe vahetI zetrujInAM jaLamAM sUraja paDachAyo pADe te ja kSaNe tenuM paheluM kiraNa dAdAnAM zikharane sparze che. vahelI savArano tAjo taDako dAdAnAM zikharane sonerI AbhA Ape che. zikha2, saMvaraNA, kaLaza, dhvajadaMDa, gavAkSa, jALI para ghaTTakesaranuM vilepana karyuM hoya tevI raMgachaTA hoya che taDakAnI. suraja uge te pachInI caMda miniTomAM A jovA maLe. sUryanuM rUpa hajI bALavaye hoya tene lIdhe tenuM teja caMpAnAM phUla jevuM saumya ane suvAsI lAge. trIjI pradakSiNA mATenI bhamatIno upalo mALa khAsse badhuM ekAMta Ape che. tyAMthI AtapalIlA joI che. cAlatA cAlatA. UbhA UbhA beThA beThA. rAjA kumArapALe A jinAlayane motInI mUThThIo bharIne vadhAvyuM. temane pUchyuM ke Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 146 maMdirane zuM vadhAvo cho to kahe : "mArAM aMtaramAM bhagavAna beThA nathI ne A maMdiranA garbhamAM to prabhu saikAothI birAje che. tenAM vadhAmaNAM hIrAthI, motIthI thAya te paNa mane ochuM lAge che.' zikharane jotA e kumAravANI sAcI lAge. savAranA taDake jhaLahaLatuM zikhara kevuM lAge che ? bhItara birAjI rahelA AdIzvara bhagavAnanAM apArthiva tejanuM dhAradAra astitva bhIMtomAMthI, zikharanA kaNakaNamAMthI bahAra DokAtuM hoya tevI adbhuta urjA hoya che zikharanI, paDadAM pAchaLa hIro jhaLahaLato hoya tenuM teja paDadAne ArapAra vIMdhIne bahAra dekhAya te ja rIte maMdiramAM beselA bhagavAnanuM teja zikharanI ArapAra nIkaLIne comera verAtuM hoya che, sUryodayanI kSaNe. tIrthakaronI mAtA dhUma vinAno agni sapanAmAM jotI hoya che. te agnino varNa ja zikharane caDyo hoya che. mAnavo sonAnAM zikhara racAvaze to bIjA mAnavo corI jaze. sUrajadeva A samaje che. roja savAre paLavAra mATe te dAdAnuM zikhara sonAthI maDhI de che. AMkhothI lUMTI levA jevuM pavitra dezya. roja sUryodaya pachInI kSaNomAM dAdAnAM zikharanuM sUryasnAna. poSa vada 2 pAlItANA dAdAnI mUrti jIvato jAgato camatkAra che. A mUrtine zrIvidyAmaMDanasUrijI mahArAjA dvArA pratiSThita karavAmAM AvI che. pratiSThAnI pavitra kSaNe A mUrtie sAta zvAsozvAsa lIdhA hatA. adhiSThAyaka devoe mUrtimAM prANa pUryA tenI A gavAhI. A mUrtine ekAMta sAdhIne jovAnuM nasIba nathI maLatuM. yAtrALuonI sadAnI bhIDamAM ja dAdAne juhAravAnA hoya che. dAdAno gabhAro moTo che. dAdAnI AsapAsa moTI dIvAjayota jhaLahaLatI hoya che. gabhArAno daravAjo evo che ke kevaLa mULanAyaka dAdA para najara rahe. darzana karatAM karatAM, stuti ke stavana gAtAM gAtAM pAchaLano kolAhala satata vikSepa pADe che. pUrI ekAgratA nathI AvatI. koI moTA sAde stavana gAya che to koI loko samUhamAM stutio pharamAve che. ekI sAthe judAM judAM pAMca-cha stavano ekabIjAmAM bhaLIne saMbhaLAtA hoya che. ApaNe bolIe te ApaNane ja nA saMbhaLAya tevo ghATa thAya. dAdA mATe zraddhA aDhaLaka ane bhaktinI kSaNomAM nirAMtano mAhola ja nahIM. kAMThe AvIne tarasyA rahevA jevuM bane. mana makkama karIne moTA avAje stavanA karIne temAM bIjAne vikSepa paDe teya nA game. dAdAnI sAme jotAM jotAM A ekAMtanA abhAvanI phariyAda karI. dAdA sAme joyA karyuM. na stavana gAyuM. na sUtro uccAryA. na jApa karyo. apalaka netre prabhu sAme joyuM. kolAhala to hato ja. dAdAnA gabhArAmAM ja dhyAna ApyuM. prabhunI AMkho samakSa ja nihALyuM. dhIme dhIme e kolAhala mITho lAgavA mAMDyo. dareka stavano judAM hatAM, paNa kendra eka hatuM, mArA dAdA. darekanA avAja judA hatA paNa prArthanA eka hatI, mArA dAdAnI. e bhakto potapotAnI jagyAe prabhumAM DUbI zakatA hatA. emane bhIDa nahotI naDatI, ghoMghATa jevo zabda ja emane yAda nahoto Avato. e prabhune jotAveMta bhAna bhUlI zakatA hatA. prabhusamakSa jotAjotA mane e ghanaghora kolAhala gamavA lAgyo. dAdAnAM bhavya jinAlayanAM samunnata guMbajamAM paDaghAto e samUhanAda saMgItasaMdhyAnAM pArthasaMgIta jevo madamasta lAgyo. pachI to ApameLe stavana AvyuM, sutro AvyA ne dAdAnI sAthe ekAgratA AvI. have rojano krama thaI gayo che. dAdA samakSa besavAnuM. e meghADaMbara samo bhaktajanono pavitra nAdADaMbara sAMbhaLavAno. dAdAnA darabAramAM bhIDa na hoya ne zAMtithI dAdAnI bhakti karI hoya te dhanya ghaDI gamaze ja. seMkaDo bhaktonAM mukhethI jAgato ghanaghoSa haze toya mAruM ekAMta have akabaMdha raheze. dAdA ATalA badhAnI vAta sAMbhaLe che to mArI vAta sAMbhaLaze ja ne. poSa vada 7 gurukuLa gabhArAmAM AdIzvara dAdAnI najIkamAM besIne prabhunAM sAmIpyane zvAsomAM bharavAnI bharapUra icchA hoya. gabhArAmAM besavA kyAM maLe ? besIe toya romAMcanI sAthe eka phaDaka paNa hoya, hamaNAM pUjArIjI Avaze ane kaheze ke.. eTale dAdAne najIkathI maLavAnI bhAvanA adhUrI rahetI hatI. pachI yAda AvyuM. nAnI uMmare yAtrA karI hatI tyAranI vAta. dIkSA pAlItANAmAM ja lIdhI che ne dIkSA pachI pahelI yAtrAmAM taDako khuba thaI gayelo te yAda. te yAtrAmAM dAdAnA khoLe mAthuM mUkIne AzIrvAda mAMgavA jinAlayanA pahelA mALe ame gayA hatA. dAdAnA gabhArAnI uparanA mALe zikharanA garbhamAM caumukhajI che tenI pAchaLa dAdAnI beThakanI uparano bhUbhAga che. dAdAnAM mastake paga na Ave mATe Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 148 tyAM phrema banAvI che. relIMga jevuM. e krUmanI bahAra besIne mAthuM krUmanI aMdara jamInane aDADavAnuM. dAdAnA khoLe mAthuM mUkyuM hoya tevo ja sAkSAt ahesAsa thAya. zikharanuM madhyabiMdu mULanAyakanAM mastaka para kendrita thAya che te vAstuvyavasthAnI sAthe pirAmIDa siddhAMta paNa joDAyo che. zikhara bhavya hoya eTale urjAnuM kendrIkaraNa tIvra ja hoya. te niyama. dAdAnA khoLe mastaka mUkIe te samaye sthaLa ane kALa osarI jAya. vicAro virAma le. AkAMkSA ane ahaM vegaLA thAya. manamAM gadgadabhAva jAge. prabhu sAme beThA hoya ne dhyAnathI ApaNane sAMbhaLatA hoya tevo addala vizvAsa maLe. kaMI pUchIzuM to javAba saMbhaLAze tevI pratIti paNa thAya. prabhumilanano A madhamITho anubhava dAdAnAM jinAlayamAM pahelA mALe roja maLyA karato. A sthAnamAM mane ekAMta maLatuM. nIce raMgamaMDapamAM gAjato nAdAbara ahIM sudhI AvatA saheja dhImo ane aspaSTa banI jato. zikharanI traNa jALIomAMthI relAto ajavAsa. bhIMto najIka hovAthI bharyuM bharyuM lAgatuM vAtAvaraNa. gaIkAlanAM phUlonI suvAsa paNa vartAya tevuM havAbaMdha sthaLa. ane sAmasAma dAdA beThA che teno gajaba AtmasaMtoSa. A sthAne besIne jApa karyA che, stavano gAyA che, namutthaNaM-nuM arthaciMtana karyuM che, stotro paNa lalakAryA che, dhUna gAI che. A jagyA mArI mAlikInI hoya teTalI badhI AtmIya lAgI che. mArA bhagavAna ane huM. A sivAya bIjA koInuM astitva nathI rahetuM A sthaLe. dAdA nIcenA gabhArAmAM che to zuM thayuM ? dAdAnAM dehamAna jene chatra banAve che te pahelA mALanI bhUmino A nAnakaDo khaMDa prabhu jevo ja che. A bhU-khaMDanI AMgI thAya che ne phUlothI sajAvaTa thAya che. A garbhagRhano mAhola jIvaMta che. pAlItANAmAM ghaNA divasa rokAyA. chellI yAtrAnA divase dAdAnAM aMtima darzana viSAda thayo hato. pAchA kyAre AvIzuM tenI hatAzA anubhavI hatI. dAdA samakSa badhAnI vacce raDavAnuM zakace nahotuM. paraMtu uparanA mALanAM garbhagRhamAM to e viSAda ane hatAzA besumAra AMsu banIne vahI nIkaLyAM hatAM. mArAM AMsu ane DUsakAM mArA bhagavAn sivAya bIjA koInI mATe nathI tevA vizvAsa sAthe huM khUba raDyo hato. e uparanA mALano sacetana gabhAro mArI yAdagIrInuM jAjaramAna ghareNuM che. mane tyAMthI badhuM ja maLyuM che. prabhu. prabhuno sparza. prabhunI svIkRti. prabhunI kRpA. poSa vada 8 sihora bhagavAna sAme bhakta jIte tyAre kharI jIta bhagavAnanI ja kahevAya. puMDarIkasvAmIjInI pratimAno pASANa ekadama dUdhamala che. gaNadharapratimAnI mukhamudrA ekadama rUpALI che. sAme AdIzvara dAdAnI mUrti paNa che. tenI mukhamudrA para zyAma rekhAo upasI Ave che. jo ke e rekhAo e rIte upaselI che ke dAdAnI mUrti A zyAma rekhAne lIdhe behada suMdara lAge che. zekhAdama AbuvAlAnI zailImAM lakhavuM hoya to lakhI zakAya ? amArAM bhAgya evA kyAM ke amane e maLe jagyA huM tArA gAla paranI zyAma rekhA thAuM to sAruM. AdIzvara dAdAnA khabhe laherAtI jaTA jema suMdara, dAdAnA caherA para aMkAtI zyAma naso paNa suMdara ja suMdara, vAta che zrIpuMDarIka dAdAnI, temanI mukhamudrA cAMdA jevI dhavala che. te caherA para bhAvo keTalA badhA upasyA che. hoThanA vaLAMka che. AMkhomAM vizALatA che. mukhamudrAmAM bhavyatA che. bhAvo aDhaLaka che ke prabhu mATenA ja bhAvo. AbhAranI lAgaNI. RNAnubaMdhanuM AkarSaNa. AzAsvIkArano romaharSa. prabhuziSya hovAnuM Atmagaurava, prabhue ja kaivalya ane mokSano rAha cIMdhyo teno cirasthAyI saMtoSa. mohabaMdhananAM vilInIkaraNano sAttvika ullAsa. mokSaprAptinI icchA sAkAra thayAno hAzakAro. ane A badhAmAM ziramora.. prabhu sivAya bIjA koI mATe rAga nathI teno pracaMDa vijayaTaMkAra. AdIzvaradAdAnI sAmasAma puMDarIkadAdAne birAjamAna karyA che. gaNadharadeva devAdhidevane bhALI rahyA che tevI racanA. meM puMDarIkasvAmInA gabhArAmAMthI ghaNI vAra AdIzvara dAdAnA gabhArAmAM najara pahocADavA prayatna karyo hato. bhIDane lIdhe meLa besato nahoto. eka divasa acAnaka ja puMDarIkadAdAnA maMdiramAMthI najara karatAveMta dAdA RSabhadeva dekhAyA. dUradUra hovA chatAM ApaNI sAme ja jotA hoya tevuM lAgyuM. dIvAnI jayota ghaTTa lAgI. AMkhonuM ojasa UMDANabharyuM banyuM. mukhamudrA para eka adhikArabhAva hato. ziSya para to prabhu adhikAra jamAve ja. A adhikAra hato puMDarIkadAdA pratyeno. prabhu Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 puMDarIkadAdAne keTaluM badhuM kahI rahyA hatA ? mokSe javAnI AjJA. tIrathamahimA vAdhaze - tenI javAbadArInI soMpaNI. paMcakaroDane sAthe laI javAnuM sUcana. have mArI sAtheno vihAra nahIM. have to maLIzuM sIdhA mokSamAM. gaNadharadeva ane devAdhidevanI goThaDI te divase kAnokAna sAMbhaLI. mAro to janamAro saphaLa thaI gayo. poSa vada 9 varateja zrI RSabhadeva bhagavAnanI mUrti sAthe traNa saMvat saMkaLAyelI che. vi. saM. 1298. vi. saM. 1587. vi. saM. 1970. vi. saM. 1298mAM maMtrIzvaravastupALa dAdAnI mUrti khaMDita thAya to bhaviSyamAM kAma lAgaze tevuM vicArI uttama ArasapASANo zrIsaMghane samarpita karyA hatA. pUjArIjInA kabajAmAM e pASANakhaMDo gupta sthAne rAkhavAmAM AvyA. sAlamAM pharaka haze. ghaTanAmAM pharaka nathI. samarAzAhanA uddhAra vakhate vi. saM. 1371mAM A pASANakhaMDono upayoga karavAnI vAta hatI. bhAratanA zrIsaMghe A pASANane vAparavAnI tyAre manA pharamAvI hatI. karamAzAhe uddhAra karyo te samaye A pASANa upayogamAM AvyA. A pASANamAM eka zilA AdIzvaradAdAnI mUrtimAM vaparAI. bIjI zilA zrI puMDarIkadAdAnI mUrtimAM vaparAI. A zilAomAMthI mUrti banavAnI prakriyA vidhizuddha bane te mATe zrI ratnasAgara, zrI jayamaMDanagaNi A be mahAtmAoe cha mahinAnA upavAsa karyA hatA. pahADa para rahIne satata mArgadarzana ApanArA be mahAtmA upAdhyAya zrIvinayamaMDanajI ane upAdhyAya zrI vivekabIrajI, pratiSThAkAraka AcAryazrI vidyAmaMDanasUrijI, vi. saM. 1298nI AsapAsa maMtrIzvara vastupALe saMghane soMpI hatI te zilAo vi. saM. 1587mAM prabhupratimA banI. Azare 289 varasanuM tapa tapyA pachI vastupALanI zilA pratimA banI. trIjI sAla, vi. saM. 1670. derAsaromAM mULanAyaka mUrti siddhaavasthAnI paNa hoya, tIrthaMkara avasthAnI paNa hoya. siddha avasthAnI mUrtine parikara nA hoya. tIrthaMkara avasthAnI mUrtine parikara hoya. dAdA AdIzvarajI A girirAja para tIrthaMkara avasthA ja bhogavatA rahyA che. temanI siddha dazA aSTApadajI para saMpanna thaI. girirAja para dAdA tIrthaMkara avasthAe 150 ja zobhe tema vicArI zAMtidAsa zeThe vi. saM. 1970mAM dAdAne parikarathI aMkita ryA. Ama atyAre dAdA birAje che tenI sAthe traNa nAma joDAyelAM che. maMtrIzvara vastupALano pASANa khaMDa. karamAzAhanuM mUrtinirmANa ane zAMtidAsa zeThanuM parikara, traNeyane dhanya dhanya. dAdAnAM jinAlaya sAthe joDAyelAM nAmo. maMtrIzvara udayana. maMtrIzvara vAbhaTTa . zrI samarAzAha ane zrI tejapAla sonI. dAdAnuM jinAlaya kASThanuM hatuM tene pASANanuM banAvavAnuM sapanuM maMtrIzvara udayananuM. e sapanuM sAkAra karyuM maMtrIzvara vAbhaTTe. eka ja bhavamAM be jIrNoddhArano lAbha vAgabhaTTane maLyo. ekavAra navuM jinAlaya baMdhAI gayuM. kathA prasiddha che. havAne lIdhe tirADo paDI gaI. bIjI vakhata baMdhAvyuM. A pachI mUrtio khaMDita thaI ane mUrtionI navI pratiSThA thaI te uddhAra ja gaNAyA. paraMtu jinAlayanI bAMdhaNI para hAtha pharyo che maMtrIzvara vAbhaTTano ja . trIjuM nAma che tejapAla sonI. I. saM. 1pa94mAM zrI hIravijayasUrijI mahArAjA pATaNathI pAlItANA yAtrA karavA padhAryA. sUrijI sAthe ja pAlItANA pahoMcavAnI hoMzathI lAhora-AgrA-kAzamIra-jesalamerazirohI-nADalAI-baMgALathI hajAro loko pATaNa ekaThA thayA. saMgha nIkaLyo. mALavAthI DAyarazAha, mevADathI kalyANabaMdhu, meDatAthI sadAraMga zAha saMgha laIne nIkaLyA. sUrijI pAlItANA pahoMcyA tyAre judA judA 72 saMgho bhegA thaI gayA hatA. yAtrALunI saMkhyA be lAkhathI vadhAre. A prasaMge zrItejapALa sonIe dAdAnI TUMkano jIrNoddhAra karAvyo hato. dAdAnI devanagarImAM dAdAnI pratiSThA saMvat 1587 che. dAdAnA pASANanI saMvat aMdAjIta 1298 che. AthI jUnI saMvat devanagarImAM che ? javAba hAjara che. zAMtinAthajInAM jinAlayanA pravezadvAranI sAme zreSThI nArAyaNanI mUrti che. tenI saMvat che 1131. dAdAnI devanagarImAM AthI prAcIna koI saMvatu maLe ? javAba taiyAra che. vi. saM. 1064. dila bAgabAga thaI jAya tevI vAta e che ke A mUrti che zrIpuMDarIkasvAmIjI mahArAjAnI. A pratimA navA bAvana jinAlayamAM 39 naMbaranI derImAM che. mUrtimAM upara puMDarIkadAdA che. temanI AsapAsa devatA che. temanI nIce vAcanA cAle che. vacce sthApanAjI. eka pA guru che. bIjI pA. be ziSyo. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 152 vi. saM. 1064thI vadhAre prAcIna mUrti Aje jovAmAM AvatI nathI. che jarUra. jarA tapAsa karIzuM to yAda Avaze. cha gAunI yAtrAmAM cillaNa taLAvaDI Ave che. bharata mahArAjA saMdha laIne AvyA ane uttaranA mArgathI upara ArohI rahyA hatA. te vakhate pazcimanA mArgethI saMgha sAthe cillaNamunijI upara padhArI rahyA hatA. saMghane tRSAbAdhA thaI ane taLAvaDInI racanA thaI te kathA jagajAhera che. e cillaNa talAvaDI Aje caMdana talAvaDI tarIke prasiddha che. muddAnI vAta have Ave che. A caMdana talAvaDI pAse eka guphA che. Ama to zatruMjaya pahADa para ghaNI guphA che : sAtabArAnI guphA, kALI karADa, bhAThagALo, chIparavALo gALo, pIravALo gALo ane khoDiyAravALo gALo. paNa caMdana talAvaDI pAsenI guphA tyAM koThAnuM jhADa che tenI najIkamAM che. A guphAmAM bharatamahArAjAe bharAvelI RSabhadeva bhagavAnanI sonAnI mUrti che. tyAM aThThama karIne sAdhanA karIe to kapardI yakSa mUrtinAM darzana karAve che ane darzana karavA maLe to trIjA bhave mokSa. vi. saM. 1864 karatAM jUnI mUrti eka A che girirAja para. paraMtu teno darzana thatA nathI. eTale vi. saM. 1864nI mUrti ja prAcInatama pratimA che. girirAja para chellAmAM chellI pratiSThA pAmelI mUrtinI saMvat zodhavAnI na hoya. alabata, AMcako khAI jaIe tevo zilAlekha girirAja para che. ratanapoLanA saMgemaramarI lIssAM pagathiyAM caDatA DAbI bhIMte eka zilAlekha che temAM ekadama kaDaka bhASAmAM lakhyuM che : 'saM. 1867nA varSe caitra sUda 15 dane saMgha samasta mali karIne lakhAvyuM che je hAthIpolanA coka madhye koIe derAsara karavA na pAme ane jo kadAcituM derAsara jo koIe karAve to tIrtha tathA samasta saMghano khUnI che. samasta saMgha dezAvaranA bhelA maLIne e rIte lakhAvyuM che. te coka maLe AMbalI tathA pIpalAnI sAhamA dakSaNa tathA uttara dize tathA pUrva pazcima dize je kAMI derAsara karAve tene samasta saMghano gunahi che sahI che. sA. 1897nA varSe caitra suda 15 dine.' zilAlekha kahe che - have A hAthIpoLanA cokamAM koI derAsara karAvaze to te saMghano khUnI gaNAze. moDhethI arerATI nIkaLI jAya tevA zabdo che. te pAchuM samasta saMghe lakhyuM che. zuM kAma vAruM ? zatruMjaya laghukalpanI caudamI gAthAmAM lakhyuM che ke 'girirAja para mUrti bharAvo to pUjA karatAM sogaNuM puNya baMdhAya ane derAsara baMdhAvo to hajAragaNuM puNya baMdhAya." A zabdo sAMbhaLIne sogaNuM ane hajAragaNuM puNya ekaThuM karavA bhAvikoe satata navI pratimAo ane navA derAsaro ke gokhalAo racavAnuM avirata cAlu rAkhyuM haze. jagyAnI ane vyavasthAnI samasyAe ja A kaThora TharAva karAvyo haze. roja navI mUrti ane navAM derAsaro baMdhAtA ja rahe to taLeTIthI mAMDIne rAmapoLa sudhI derAsaro ja derAsaro thaI jAya. AvuM ja kAMIka vicArIne A nirNaya levAyo haze. mane vicAra Ave che. A zilAlekha ane A TharAva-muMbaI, amadAvAda ane bIjAM zaheromAM paNa ekadama prastuta che, paNa ApaNe nAnA mANasa. ApaNuM koNa sAMbhaLavAnuM hatuM ? poSa vada 10 bhAvanagara + vi. saM. 1675thI 192 1. 246 varasamAM navaTuMka baMdhAI. vi. saM. 1921 pachI AgaLanA varaso pAlItANA taLeTI roDanA rahyAM che. navI dharmazALAo, navAM derAsarono Akho yuga pravaryo che. AjanI tArIkhe paNa pAlItANAmAM navAM derAsaronAM kAma cAlu ja che. devonI nagarImAM AtmAne ajaraamara banAvavAnI nirmaLa bhAvanA sAthe bhakto karoDonuM vAvetara kare che. daravarase pAlItANAnAM maMdira ane mUrtinI saMkhyAmAM umero thato rahe che. zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI vi. saM. 1777mAM kArakhAnuM tarIke vahIvaTa karatI hatI. peDhInA copaDAmAM navuM varasa aSADha suda 2nA divasathI zarU thatuM. vi. saM. 1787mAM kArakhAnAnAM copaDe zeTha ANaMdajI lANa-nAM nAme 2kamo jamAudhAra thatI. 1787nAM copaDe zrI rAjanagarA khAto zeTha AkArA klANa khAto - e nAmanuM khAtuM hovAno matalaba peDhI rAjanagara sAthe saMkaLAyelI hatI. saMvata 1790mAM lakhAyelo copaDo - zrI sIdhAcalajInA kArakhAnAnI copaDI - A nAma paNa batAve che. zeThazrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInuM digaMtavyApI nAma zrIsiddhAcalajInA vahIvaTa sAthe saMkaLAyeluM che te aDhIso varasathI vadhu prAcIna hakIkta che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 poSa vada 11 bhAvanagara maMtrIzvara vastupALanAM mRtyu pachI temano agnidAha thayo te sAthe zatruMjayagirirAjanuM nAma joDAyuM che. prabaMdhakoza kahe che : temano agnidAha zatruMjayanA eka dezamAM karavAmAM Avyo ane tyAM svargArohaNa prAsAdanI racanA karavAmAM AvI. purAtanaprabaMdhasaMgraha kahe che : agnidAha pachI temanA asthi zatruMjaya para rAkhavAmAM AvyA ane tyAM ja svargArohaNa prAsAdanI racanA thaI. vastupAlacaritam kahe che : maMtrIzvaranA mRtadehane zatruMjayagiri para laI jaI tyAM agnisaMskAra apAyo ane jyAM agnisaMskAra thayo tyAM ja svargArohaNa prAsAda 18 ghoghAtIrtha racAyo. A prAsAdamAM nami-vinami dvArA sevA pAmatA zrI RSabhadevaprabhunI mUrti hatI. A prAsAda kyAM hato ? tejapALe anupamA sarovara baMdhAveluM tenA kAMThe hato prAsAda, A anupamAM sarovara te ja kuMtAsaranI khADI. jene pUrIne motIzAnI TUMka banI. anupamA sarovara ane svargArohaNa prAsAda Aje adezya che. maMtrIzvara vastupALanAM mRtyu ane agnidAha sAthe girirAjanuM nAma joDAyuM che te ullekha maujuda che. manamAM vicAra Ave che. 'mAruM mRtyu paNa ane mAro agnidAha jo nizcita ja che to e baMne sAthe girirAjanuM nAma joDAya tevI prabhukRpA khape.' rajanI devaDInuM mRtyu girirAjanA khoLe racAyuM, to samAdhi akhaMDa rahI. karasanadAsa mANekanuM gIta che. evuM ja mAMgu mota, hari huM to evuM ja mAMguM mota. (vi. saM. 2061) poSavada 14 ghoghA upAdhyAyajI mahArAjAe samudrane khalanAyake zuM kAma banAvyo ? ghoghA AvIne Dele hAtha devAnI hIrochApa mAnasikatAthI bacavuM hatuM. sAthe gUrjara sAhitya saMgraha bhAga-1 lIdho hato. ghoghAmAM navanirmita upAzrayanuM dhAbuM UMce che. tyAMthI dariyo sAmo dekhAya. navakhaMDA pArzvaprabhunuM jinAlaya samudra sanmukha che. AghethI jovAto dariyo polA pANIno nathI lAgato. tenA parathI cAlIne badhA AvajA karatA haze tevuM ja lAge. kinAro kALo. dariyo rAkhoDI. AsamAna bhUruM. havA gulAbI. dahejamAM kUtaruM bhase te ghodhAmAM saMbhaLAya tevuM jANavA maLeluM. rAte sAmasAmAM vAtAvaraNamAM kAna mAMDyA to kUtaruM raDatuM hatuM teno avAja Avyo. dahejanuM nahIM ghoghAnuM ja kUtaruM hatuM. dahejathI ghoghAnI vacce be kalAkano dariyo patharAyo che. tyAMno avAja Avato haze ? dariyAI bharatIno avAja alabat divasa-rAta gAje che. mAchImAro kahe che : divase beThAM pANInI bharatI Ave, rAte UbhAM pANInI bharatI jhapATAbhera Ave. pANInI chAtI dhamaNanI jema phUlAya. dIvAdAMDIvALo baMdarano Dakko UMco che. tenI pALInAM taLiye dariyo jabarI pachADa mAre che. mojAM sarakAvato dariyo ekeka pagaluM najIka Ave. saheja gaMdu lAge che pANI. vega joyo hoya to bhaTTanArAyaNanA veNIsaMhArano vIrarasa sAkSAtuM. akAya sthAvara hovA chatAM dariyAI bharatImAM trasakAya banIne uchALa bhare che jANe. nAkanAM nasakorAmAM bharAvelI lagAma kheMcI kADhavA uchaLatA azvarAjano mijAja che samudramAM. pANImAM uchaLato vega AMkho joI zake. akSaro ene batAvI na zake. A dezya phoTAmAM keda thAya to majA mArI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 155 jAya. rezamI jAjama lAMbe sudhI bichAvelI che. bilADInAM hajAro baccAM jAjamanI nIce bharAyAM che. e mAthuM dhUNAvatAM kinArA bhaNI AvI rahyA che. rezamanI jAjama A baccAone lIdhe TheThathI TheTha saLavaLatI rahe che. baccAne badale kAMThA para rezamanI gAMsaDI ThalavAya che. baccAno saLavaLATa zamato nathI. rezamanA ogaLelA taMtuo phINa banIne kinArA paranA paththaronI soDamAM bharAya che. dariyo virATa che. pANInI ghATaghaDAmaNa dariyAne suMvALo dekhAva Ape che. garjanAo karIne dariyo potAne bhayAnaka pUravAra karato rahe che. bharatI nA hoya tyAre keTalAya kilomITara sudhI pAroThanAM pagalAM bharato dariyo bharatInI pUrNakakSAe kAMThAnuM gaLuM dabAve che. laDAImAM jItavA mAMgato hoya ema mAthoDAo lagI Akho UMcakAI Ave che. oTanI veLAe khullA paTamAM cAlatA mANaso, bharatInA samaye e ja jagyAe hoya to soyanI dAMDI puravAra thAya. uchaLatAM pANI TekarIonI jema addhara toLAIne AgekUca kare che. raNanI retamAM TIMbA hoya che. A doDatA bhAgatA jalaTIMbAo. AvA manahara dariyAne upAdhyAyajI mahArAjAe vilana batAvIne harAvyo che. nAvaDAM ane hADakAM ane jahAjanA saggAbhAI evA vahANane upAdhyAyajI mahArAjA e jItADyuM che. mahApuruSonI dRSTi dayALu hoya che. ghoghAbaMdarethI dariyA para klatAM vahANane joIne emane A pAmara hastionI dayA AvI haze. dariyAnI sAme jahAjanuM gajuM keTaluM ? dariyAnI eka thappaDa jahAjane pAMsaruM karI de. dariyAthI gabharAtA rahIne kheDa karavAnI jahAjanI vivazatA sAme upAdhyAyajI mahArAjAe avAja uThAvyo. vahANa na hoya to dariyo zA kAmano ? A mudde temanI kalpanA AgaLa cAlI. temAMthI nIpajayuM suMdara majAnuM kAvya : samudravahANa saMvAda. ghoghAbaMdaramAM upAdhyAyajI mahArAjAe comAsuM karyuM che. vi. saM. 1717nI sAla, comAsA daramyAna ja A saMvAda racyo. dariyo kheDavA vepArIo nIkaLe che. vahANo madhadariye Ave che. dariyo gajagaja phUlato jAya te joI vahANa dariyAne abhimAna na karavAno upadeza Ape che. vahANa potAnI abhimAna karavAnI lAyakAta pUravAra kare che. Amane sAmane dalIlano moraco maMDAya che. abhimAna rAkhe te nAno mANasa. vahANanI vAta. abhimAna to moTA ja rAkhI zake. dariyAnI vAta. Akhare dalIlamAM dariyo cATa paDe che. bhayAnaka tophAna thAya che. dariyo jahAjanA phADacA karI nAMkhe che. jaladevatA jahAjane samAdhAna karavA kahe che. jahAja macaka nathI ApatuM. devo jahAja para prasanna thAya che. vahANano Akho AkAra dariyAne mAthe navesarathI ghaDAya che. dariyo hAra kabUle che. A kathAmAM nAnAM moDhe moTI vAta na thAya teno suvAMga apalApa thayo che. moTA lokothI DarIne moTuM sIvI na levAya. kahevA jevuM hoya te kahI ja devAnuM. pachI thAya, je thavAnuM hoya che. upAdhyAyajI mahArAjanAM samudravahANanI yAdamAM navakhaMDAjinAlayamAM gabhArAnI sAme pharasa para jahAja AMkeluM che. mahAsuda-1, bhAvanagara pIramabeTanI jAhojalAlI dillInA rAjAne irSA nIpajAve eTalI badhI hatI. eka rAjAnuM abhimAna pIramabeTane bhAre paDI gayuM. dillInuM muslima AkramaNa AvyuM. pIramabeTano zrIlaMkA jevo dabadabo khatama thaI gayo. derAsaro hatAM te bhAMgI gayAM. jainonI ane janonI vasti nAmazeSa thaI. paththaranI kuMDIomAM bhagavAna chUpAvavAmAM AvatA. hamaNAM eka mAchImAra paththara levA gayo to kuMDI nIkaLI nIce. aMdarathI bhagavAnuM maLyA. ghoghAnA zrAvake mUrti kharIdI lIdhI. mAchImArane to dhaMdho maLI gayo. kema ke kuMDImAM Dhagalo mUrtio hatI. amadAvAdanA manasukhabhAI bhagubhAInI rAjakIya lAgavagane lIdhe moTAbhAganI mUrtio ApaNane maLI gaI. te ghoghAnAM derAsaromAM rAkhelI che. A pIramabeTa dariyAnI vacovaca che, bhaugolika rIte vicArIe to ghoghAnI barobara sAme daheja baMdara che. ghoghAnI nIce tarapha laMbAto dariyo pIramabeTane khoLAmAM ramADe che. dIva ane damaNa dariyAnI paTTI para sAmasAma che. te paTTIthI upara pIramabeTa che. ghoghAbaMdarathI mazInaboTanA pravAse nIkaLo to aDhI kalAke pIrama pahoMcAya. ghoghAnuM A pADozI gAma che. sumasAma ane zAMta. pIramabeTanA kAMThethI eka mAchImArane sukhaDanA pratimAjI maLelA. te hAla bhAvanagara kuSNanagaranAM derAsaramAM che. pIramabeTanAM dariyAtane pratimAjIono bhaMDAra Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 158 hovAnI saMbhAvanA che. pAlItANA para muslima AkramaNo thayA tyAre ghaNI pratimA A pIramabeTa para salAmata rIte padharAvavAmAM AvI hatI. dhodhAnuM astitva navakhaMDA dAdAnA AdhAre che. temAM zaka nathI. A dAdA tIrthanA mULanAyaka pade birAjayA tyAre jUnA mULanAyakanuM zuM thayuM ? jUnA loko ema jaNAve che ke prAcIna mULanAyaka zrI AdinAtha dAdAnuM utthApana karI devAmAM AvyuM. zrI AdinAtha dAdAne bhAvanagara birAjIta karavAmAM AvyA, paraMtu temanA adhiSThAyaka vimalayakSa ane cakrezvarI devI A derAsaramAM ja rahyA ane mULanAyaka banI gayA zrI pArzvanAtha dAdA. bhAvanagaramAM zrIAdinAtha dAdAnuM mukhya jinAlaya che tyAM adhiSThAyaka tarIke pArzvayakSa ane padmAvatI che. AvI nAnI sarakhI herApherI Aje akabaMdha rahI che. ghoghAnuM jUnuM nAma guMDIgaDha che. Aje jaina saMghamAM viziSTa sthAna ane darajjo bhogavato ghoghArI samAja A tIrthanA vArasadArono samAja che. ghoghAmAM kALA mIThAnI peDhIno vahIvaTa che. dariyAkAMTho che mATe mIThAnI peDhI nAma bese che. paNa A mIThAne kALA kema kahevAya che ? varaso pUrve mIThA suMdarajI zeTha A tIrthano vahIvaTa saMbhALatA. temanI pachI temanA dIkarAe vahIvaTa saMbhALyo. tenuM nAma hatuM kALAbhAI, nAma joDAI gayuM. kALA mIThAnI peDhI. 108 kUvA, moTA taLAvomAM eka taLAvanuM AkhuM taLIyuM tAMbAnuM, mahAjanano kAMTo - telanA jaMgI kUvAo - ghoghAnA bhUtakALanA copaDe bolI rahyA che. samasta bhAvanagaranuM ekachatrI saMcAlana karI rahelI zrI DosAbhAI abhecaMdanI peDhI sAthe ghoghAtIrthane sAruM bane che. dara besatA mahine AkhuM bhAvanagara ghoghA Ave che. mahAsuda-2, bhAvanagara dariyAne cAMdA sAthe kAyamI leNuM. pUnamanI rAte dariyo pUrabahAra hoya ja. dariyAkAMThe derAsaranA mULanAyaka caMdraprabhu svAmI hoya to have pUchavAnuM zuM ? rAjA kumArapALanuM derAsara tIrthanA parisarathI saheja alaga che. ekavAra dariyAlAle pAgala hade bharatIvega batAvyo. pANI dhodhAgAmamAM bharAI gayA. sunAmI jevuM ja banyuM, lagabhaga. pANInI UMcAI khataranAka jhaDape vadhatI hatI. dariyAI taravaiyAo nagarazeTha dharamacaMdra maganalAlane khabhe upADI tophAnI pANImAM A derAsara sudhI laI AvyA. nagarazeThe derAsara sAmenA dariyAkinAre UbhA UbhA jamaNA hAthanI AMgaLInA veDho chedIne lohI pANI para chAMTyuM. cUMdaDI pAtharI pANI para. camatkAra thayo hoya tema e ja kSaNathI pANI osaravA lAgyuM. caMdraprabhujInuM jinAlaya suMdara che. acalagaDhanI jema ahIM paNa banyuM che evuM ke kumArapALanuM prAcIna derAsara lagabhaga upekSita che. tIrthanuM mULa derAsara A ja che. mahimA navakhaMDAdAdAno ja thAya che. rAjA kumArapALanAM A derAsarane dariyAkheDuo sAgara vaccethI juhArI zakatA. dAdAnI dhajA dUra dUra sudhI dekhAtI. Aje khAlIpo bacyo che. ghoghAtIrthe AvanArA yAtrikone navakhaMDAdAdAnI khabara hoya che. rAjA kumArapALanI kyAM koIne yAda hoya che. kevI karuNatA ? mahAsuda-3, bhAvanagara vi. saM. 1168thI vi. saM. 2061. 987 varasa jUnI pratimA. pratiSThAcArya zrI mahendrasUrijI, pratiSThApaka zrImALI hIrUbhAI nANAvaTI. bhagavAnanuM nAma zrI navakhaMDA pArzvanAtha. ghoghAtIrthanI yazogAthA navakhaMDA dAdAnAM nAme gavAya che. dAdAnI mUrtino itihAsa janajanamAM vikhyAta che. bhAvanagarano vaDavA vistAra. bApesarano kuvo, ghoghAnA rahevAsI zrAvakane sapanuM AvyuM : kUvAmAM navaratno poTalImAM baMdhAyelAM che. pleccho dvArA khaMDita thayelI pArzvaprabhunI mUrtinA nava TukaDA. e poTalI hIranA tAMtaNe bAMdhIne upara kADhazo. nava TukaDA ghoghA laI jajo . tyAM navamaNa lApasImAM nava TukaDA mUkI dejo. navamA divase bahAra kADhazo. nava TukaDA saMdhAIne akhaMDa mUrata banI jaze. bhAI to kUve pahoMcyA. pANImAM poTalI kharekhara hatI. tAMtaNe bAMdhI dora kheMcyo, tAMtaNo nA tuTyo. havAmAM phuggo caDe tema poTalI upara AvI. have kholavAmAM Dara lAgyo. hiMmata rAkhIne bhInA kapaDAnI gAMTha ukelI. jovA chatAM mAnI na zakAya. zyAma raMganA nava TukaDA hatA. ghoghA gAme sapanuM AvyuM paNa bhagavAnanA TukaDA to bhAvanagaramAM maLyA. Dele hAtha daIne pAcho jato rahelo hIro to bharUca raheto hato. ghoghAno hIro to sapanuM joIne ane bhagavAna laI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa9 160 javA ja Avelo. mIThI aMTasa paDI. bhAvanagaranA bhakto kahe : A TukaDA ahIM ja raheze. ghoghAvAsI jano kahe : bhagavAnano Adeza amane maLyo che. toDa kADhavAmAM Avyo. bhagavAnanA nava TukaDA gADAmAM mUkavo. baLada vagara gADuM cAle ane gADuM je dizAmAM cAle tene TukaDA maLe. bhagavAne jIvatA hoya te rIte ghaTanA banI. gADuM to cAlyuM. gADAnI dhuMsarI bhAvanagaranI dizAmAM nA vaLI. dhuMsarI ghoghAnI tarapha aMkAI. ghoghA saMghamAM jayajayakAra thaI gayo. vAjategAjate nava TukaDA ghoghA lavAyA, nava maNa lApasImAM nava TukaDA mUkAyA. ATha divasa vItyA. navamo divasa Akho bAkI hato. AvatI kAlano camatkAra jovA sau utsuka hatA. daramyAna bharUcabaMdarethI pAlItANA javA dariyAI mArge nIkaLelo saMgha te khADInAM pANImAM phasAI gayo. dariyAI tuphAna divaso sudhI cAlyuM. mahAmahenate e saMghanAM vahANa ghoghA kAMThe AvyAM. saMghane bIje ja divase mALa paheravA pAlItANA pahoMcavuM hatuM. ghoghAsaMghane bharUcasaMghe mUrtinAM darzana karAvavA vinaMtI karI. ghoghAsaMdhe, bharUcasaMghane eka divasa rokAI javA kahyuM. bharUcasaMghe mUrti dekhADavA khUba Agraha karyo. na chUTake nava TukaDA parathI lApasInuM anAvaraNa thayuM. navamo divasa cAlato hato. bhagavAnanI najIka ubhelA sajajananI cIsa saMbhaLAI : bhagavAnanA deha para tirADo dekhAya che. sAMdhA akhaMDa rahyA che. paththara bhaLI gayo nathI. saunA caherA para vIja paDI. have ? jo bIta gaI so bIta gaI. te divasanuM anAvaraNa Aja lagI sAMdhAonA dekhAva rUpe mUrtimAM jaDAI cUkyuM che. dAdAnI zyAmala mUrtimAM madhuratAno jharo che. Black beauty che bhagavAnuM. UbhA kApA jevI tirADo polI nathI. emAM pANI utaratuM nathI. e nava khaMDanI gavAhI che. mATe dAdAne navakhaMDA nAma maLyuM che. mUrtine khaMDita karanArA pleccha rAjAnA sipAIo navaTukaDAne bApesaranA kUve nAMkhI AvyA haze tevuM anumAna che. punaH pratiSThA vi. saM. 1865 vaizAkha vada-10 zukravAre thaI che. pratiSThAcArya zrI jinendrasUrijI ma. Aje A ja divasanI sAlagIrI hoya che. pahelAM bhagavAnanA aMgUThAmAMthI satata amI jharatuM. e camatkAra Aje nathI thato. dAdAnA akhaMDa dIvAnI jyotanI masI kesaravartI thAya che. navakhaMDA jinAlaya parisaramAM bIjAM cAra derAsara che. caumukhajInA derAsaranA maMDapamAM be samavasaraNa che. te gaMdhArathI AvyA che. sAthe traNa gurumUrtio che. prAcIna tattvonAM darzana AnaMda nIpajAve che. eka bhoyaruM paNa che : khUba nIce utaravAnuM che. temAM prabhunI aneka pratimAo che. sughaDa ane suMdara rIte prabhu birAje che. pUjA thatI nathI. A bhoMyaruM AgaLa kyAM nIkaLatuM haze ? rasto to che nahIM. A sthaLe prabhune rAkhavA mATe ja bhoMyaruM khodyuM haze. zodhakhoLa karIe to kaMIka maLe kharuM, ghoghAmAM vadhAremAM vadhAre prAcIna purAvA maLe che tema hajI maLatA rahe te jarUrI che. kAraNa ghoghA gAmamAM digaMbare maMdira paNa che. temanI pratimAo - caturthakAlakI mUrti - tarIke pUjAya che. digaMbaranAM bAraso ghara ghoghAmAM hatA tema te loko kahe che. digaMbara sAdhuo ane yAtriko tyAM darzana karavA AvatA hoya che. ApaNe sAbadA rahevuM sAruM. aMtarikSajI ane sametazikharajInAM prakaraNo thayA bAda to dareka jagyAe bhIti rahe che. jo ke, bhIti khoTI hoI zake che. mahAsuda 15 vAlavoDa borasadathI javuM hatuM. gaMbhIrA tarapha, kosIndrA borDa vAMcyuM : vAlavoDa tIrtha : padhAro. K.M. lakhyA hatA. vAlavoDa tarapha vaLI gayA. vihArano eka divasa bhale vadhe. yAtrA to thaze. rastA para moTA gaiTa che. bhAdaraNa. ramaNabhAI paTelanuM nAma che tenI para. nAma jANItuM lAgyuM. jhAyaDojha keDIlAcUpa, surezadalAlanI bRhakAvyasamRddhi tema ja zyAmala-saumilanI hastAkSara zreNInA sponsarara. kaoNleja ane basa sTenDa para suddhAM A nAmanI takatIo hatI. AvA udAra mANaso sAdhusamAgama pAmyA hoya to dharmanAM keTalAM badhAM kAma karI zake ? bhale paTela rahyA. A vistAranA paTelo ApaNA sAdhusAdhvIjIonI jainavatuM bhakti kare che. paTelanI putrIo dIkSA laI cUkI che, A vistAramAMthI. A mulakamAM tamAkunI khetI thAya. traNa phUTa UMco choDa hoya tamAkuno. upara phUla jevI kaLIomAM dANA, lIlI tamAku koI na khAya. jherathI paNa bhUMDI pAMdaDI sukavIne tamAku bane. kuvAnAM pANIthI siMcana thAya te tamAku sastI hoya. nadInA paTamAM, nadIthI uchare te tamAku moMghI. A khetI udyoga mANasanI vyasanavRtti para nabhe che. A khetaro para paMkhIo AvatA nathI, pazuo mAthuM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 19 pATaNa nAMkhavA taiyAra nathI. mANase A taMbAku pAchaLa haDI kADhI che. varase lAkho loko taMbAku khAIne, sUMghIne, pIne, ghasIne, kaeNnsaranI cuMgAlamAM phasAya che. lagabhaga pAMcalAkha kheDUto tamAkunAM khetaro para nabhe che. bhAdaraNageTanI aMdara peThA pachI bhAdaraNanI pAchalI bhAgoLe pahoMcyA tyAM sudhI vAlavoDanuM pATiyuM na AvyuM. pUchatA rahyA. DAbe jamaNe karatA rahyA. rasto maLI gayo. vAlavoDa ne mahIsAgara nadI najIka najIka che. rAjA vArikhillajIne RSabhadevaprabhue A vistAranuM rAja ApeluM. vArikhillapuram ane vAlavoDanA uccAramAM najadIkI mahesUsa thAya ja che. jo ke vAlmikyapuram ane tamasA A be nAme gAma ne nadInI prAcIna oLakha apAya che. tamasA nadInA kAMThe vAlmikIe rAmAyaNa racyuM te joDI ahIM nathI. e to uttarapradezamAM. vArikhillajInAM nAme vaseluM pura che. nadI kAMThe kUkaDiyo gaDha che. ApaNuM koI maMdira nathI. AdinAthaprabhunI paraMparAnA zrI kUkaDamunijI 88000 tApaso sAthe mahIsAgaranA kAMThAnI A TekarI para mokSagAmI banyA hatA, Aje koI avazeSa upalabdha nathI. gAmamAM suMdara derAsara che. lAlaraMgano koTa ronakadAra lAge che. tIrthakaronI jema athavA temanAthI vizeSa sanmAna devI devatAne maLe te jovAnuM gamatuM nathI. prabhunI mUrtino prazAMta ane prasanna AnaMda bIjI koI mUrtiomAM maLavAno nathI. prabhunI AMkhonI karuNAmAM prabhuno sAkSAtkAra thAya che. bIjA koI camatkAra jarUrI nathI. sAkSAtkAra kAphI che. (vi. saM. 2061) poSavada 1 : pATaNa dhumaketunI caulukya graMthAvali vAMcI hatI tyAranuM pATaNanuM gheluM lAgyuM hatuM. munazIe pATaNanI prabhutAmAM saMpradAyabreSane khoTI rIte sthAna ApyuM te hakIkata che. pATaNanuM vAtAvaraNa munazIe paNa jamAvyuM che ane naMdazaMkara mahetAe paNa. mahAkAvyomAM pATaNanuM dedIpyamAna varNana Ave che. DIsA comAsA bAda pATaNa tarapha vihAra thayo. roja rAte dhUmaketu ane munazInI vArtAmAM AvatI pavanavegI sAMDhaNIo ja sAMbhare. gujarAta para varcasva jamAvatuM sattAtaMtra pATaNa pAse hatuM ane bhArata deza para prabhAva pAtharatuM sAmarthya pATaNamAM hatuM. pATaNa kevuM haze ? tema manamAM thayA karatuM hatuM. DAmarano rasto pATaNanI aMdara praveza karato hato eno matalaba sApha hato. have pATaNamAM jamIna dhamakAvatA hAthI, haSArava karatA azvarAja ke saphAIbaMdha cAle vahetI sAMDhaNIo nathI. mahela ane mAholanuM pATaNa gAyaba che. je che te kevaLa paDachAyAnAM pagalAM. sarasvatI baeNreja parathI nadI joI. kAMTALa ane retALa paTa bheMkAra bhAse che. A nadIe varasothI khoLo bharIne pANI joyuM nathI. raste maLelo govALa kaheto hato ke nadI kuMvArI che eTale temAM pANI AvatuM nathI. sarasvatI nadImAM devabodhi tapa karato hato ane rAjarSi kumArapALe aDadhI rAte sarasvatInAM pANI vIMdhIne verAnavanamAM rotI sAsuvahunI mulAkAta lIdhI hatI, jene lIdhe rUdatIvittanI paraMparA baMdha thaI. mane dhUmaketunA zabda yAda AvatA hatA. 'sUryodaya samaye sarasvatI nadI kinAre UbhelI eka mahAna zakti Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 potAnA prakAzathI tejathI AkhA gujarAtane chAI detI kalpo ane tamane hemacaMdrAcArya dekhAze.' poSavada 2 : pATaNa pATaNanAM derAsaro ane jJAnabhaMDAro ApaNAM che paraMtu pATaNanAM paToLAM ApaNA nathI e to gujarAtI che. manamAM hatuM ke vhAlAjIne potAne sAruM moMghAM moMghAM pATaNanAM paToLAM lAvavAnuM kahetI jobanavaMtI nAre paToLAnuM gIta gAyuM te gujarAtano avAja che. paToLA sAthe jainadharmane zI nisbata ? pATaNa AvyA bAda paToLAmAM rasa lIdho tyAre khabara paDI ke pATaNamAM paToLAne lAvanArA to rAjarSi kumArapALa che. pUjAnAM kapaDAnI rojanI navI joDa rAjA pahere. e jamAnAnuM sauthI moMghuM vastra paheravAnuM rAjAne mana. dakSiNa mahArASTranA jAlanAmAM vaNATakAma karanArA 700 parivArone rAjAe pATaNamAM kAyama mATe sthAyI karyA. sAlavI vADAmAM paToLAM bane che te rAjA kumArapALanA vakhatathI cAlu che. A paToLAM che zuM ? paToLuM moMghuM vastra che. ratnakaMbala jema viziSTa kApaDa che tema. sAmAnya rIte kapaDuM vaNavAmAM Ave tyAre UbhA ane ADA tAra vaNavAmAM Ave che. kapaDuM taiyAra thaI jAya te pachI enI para DijhAinanI chApa pADavAmAM Ave che. traNa tabakke kapaDuM bane. UbhA tAra ane ADA tAra arasaparasa gUMthAya. tenA cheDA gAMThe baMdhAya. tenI para raMga caDe ke DijhAina thAya. paToLAmAM AvuM nathI banatuM. paToLAmAM UbhA tAra ane ADA tAra joDAya te pahelAM ja tenI para DijhAina mujabanI raMgapUraNI thAya che. (vAMcavA chatAM na samajAya tevuM che A vAkya.) samajo ke eka paToLuM banAvavA mATe UbhA pa tAra ane ADA 800 tAra vAparavAnA hoya to, UbhA 500 tArane alaga alaga raMga caDe. ADA 800 tArane alaga alaga raMga caDe. paToLAmAM cAra raMganI DijhAina banAvavI hoya to e DijhAinanI kalpanA karIne pa00 athavA 800 tAramAM keTalA tArane kyA raMga joIe ane te te tArane kaMI jagyAe kyo raMga joIze tenI cokkasa, mApaphera vinAnI dhAraNA bAMdhavI paDe. UbhA 500 tAramAM pahelA 40 tArane be raMga joIe. te 40 tAramAM pAchA uparanA 20 tArano raMga judo ane nIcenA 20 tAranI raMga chAyA judI. e 40 tArano paTTo ADA tAra sAthe joDAya tyAre te tAra sAthenA 164 raMganuM kombinezana na tUTe tevI cokasAI hovI joIe. Ama UbhA 500 tAramAM lagabhaga dara dasa tAre raMga badalAya ane raMganI jagyA badalAya. ADA 800 tAramAM paNa evuM ja. magaja kAma na kare tevI vAta che. kapaDuM banatA pahelAM kapaDAnI DijhAIna taiyAra thAya che, kapaDA mATenA tAramAM. tAra DijhAina mujabanA alaga alaga raMge raMgAI jAya pachI te tArane vaNI levAnA. paToLuM taiyAra. samajAtuM nathI te prazna bane che. samajo ke paToLAnI vacovaca hAthInuM citra hoya. to e hAthInAM citrane keTalA tAra ane tAranI kaMI kaMI jagyA joIze te nakkI zI rIte thAya ? pATaNanAM paToLAnA moMghA dAmanuM kAraNa ja A che. paToLAM banAvanArA vArasAgata rIte AvuM anumAna AdhArita saMpUrNa kalAkarma karavAmAM mAhera che. paToLA mATe keTalA tAra joIze te nakkI thayA bAda tAre tAre raMganI jagyA nakkI thAya che. sapheda rezamI tArone eka lAInamAM rAkhIne DijhAina mujabanA raMga caDAvavAmAM Ave che. hAthInAM citranI kalpanA karIne tArone raMgavAnA hoya to kalAkAra zuM karaze ? tAra para je jagyAe hAthI mATeno kALo raMga caDAvavAno haze te jagyAne AMkhothI dhArI leze. je jagyAe kALo raMga caDAvavAno nathI te jagyAne sUtaranI dorI vIMTIne DhAMkI deze. tAra para sUtaranI dorI vIMTIne custa rIte gAMTho mAravAnI. hAthInAM citra mATenI jagyA sivAyanI jagyA sUtaranI dorIo bAMdhI bAMdhIne DhAMkI dIdhA pachI hAthInAM citra mATeno raMga te khullI rahelI tAranI jagyA para caDAvaze. e raMga caDe zI rIte ? tAranI DijhAina mATe niyata thayelI jagyA para eka raMga caDAvavAno hoya che te raMganuM garama pANI taiyAra hoya temAM AkhA tArane boLIne e pANI ukALe. pANInI varALa nIkaLatI jAya tema tArane raMga caDato jAya. A pachI tArane sUkavI devAnA. have hAthI mATenI raMganI jagyAmAM hAthIne anurUpa raMga caDI gayo che. kAma AgaLa vadhaze. pelI sUtaranI gAMTho have khUlI jaze. e gAMTho eTalI majabUta rIte bAMdhelI hatI ke gAMThanI nIce dabAyelI tAranI jagyAmAM raMga caDyo nathI. e raMga vinAnI jagyAe navo raMga caDAvavAno che. have sUtaranI gAMTho hAthI mATenA raMga je jagyAe caDI cUkyA che tenI para mAro. hAthIno kALo raMga jene caDI cUkyo che te jagyA DhaMkAI jAya sUtaranI gAMThothI. pachI pharI navA raMgamAM tAro boLavAnA. e raMga caDI jAya pachI DijhAinanI apekSA anusAra je jagyAe raMga caDAvavAno hoya te jagyA khullI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 rahe. bAkInI jagyA sUtaranI AMTIthI DhaMkAya. A krama cAlyA ja kare. kApaDa paranI eka DijhAina mATenA jeTalA raMga hoya ane raMga mATenI jeTalI jagyA hoya te mujaba sUtaranI gAMTho baMdhAyA kare ane tAra pANImAM jhaboLAyA kare. A rIte lAMbo samaya prakriyA cAlyA kare che. dareke dareka tArane potapotAnI jagyA mujabano raMga caDI gayA bAda chevaTe tANA ane vANA, UbhAtAra ane ADAtAra gUMthAya che. kApaDanA tAra casocasa joDAtA jAya tema DijhAina ApameLe UbharatI Ave che. Akhare badhA ja tAra joDAI jAya tyAre kApaDa ane DijhAina baMne ekI sAthe taiyAra thayelA hoya che. tAramAM raMga pUrIne pachI kApaDa vaNavAmAM Ave che mATe A kApaDano raMga kadI Utarato nathI. A kApaDane paToLuM kahevAya che. cArapAMca vyakti bhegA thaIne kAma kare to eka eka paToLuM pAMcathI cha mahinAmAM taiyAra thAya. paToLAmAM vanaspatija raMgo vaparAya che. paToLAno raMga Azare basothI traNaso varasa sudhI Take che. jUnA jamAnAmAM paToLAne, ghareNAM jevuM ja mahattva apAtuM hatuM. dAgInA bheTa ApIe tema paToLuM bheTamAM apAtuM. paToLAnAM vastromAM gherA raMga vaparAya che. corasa AkRtimAM citrayojanA thAya che. hAthI, popaTa, mora, kaLaza, pIMpaLanuM pAna DijhAinamAM Ave. eka paToLuM sarerAza 60,000 rU.thI mAMDIne 2,50,000 rU. sudhImAM paDe. baMne bAjunA tArane raMga caDAvavAnI paddhatine bevaDI ikaTa kahe che. paToLAnuM vastra dhArmika ane camatkArika manAya che. thAilenDa, maleziyA, inDoneziyAmAM paToLAne, khajAnA karatAya vadhu kiMmatI mAnavAmAM AvyuM che. paToLA jAvA sumAtrA, samarakaMda, bukhArA ane roma sudhI pahoMcelAM che. keTalAya kuTuMbomAM paToLAnI sADI vArasAmAM apAtI. Aje ghaNA zrImaMto lagnaprasaMge dIkarIne ke putravadhUne paToLAnI sADI zukana tarIke Ape che. mane to pATaNanAM paToLAno nAto rAjA kumArapALa sAthe che te gamyuM. Aje asalI paToLAM ekamAtra pATaNamAM ja bane che. rAjA kumArapALe paToLAnI kaLAne pATaNamAM lAvIne jIvaMta rAkhI che. bAkI paToLAnI hista ja hota nahIM. bhAratIya kalAkRtiono itihAsa lakhAze tyAre paToLAno ullekha avazya thaze. paToLAno je pAne ullekha thaze e ja pAne rAjA kumArapALano ullekha thaze. paToLAnI bhAta matalaba DijhAinanAM nAmo sarasa che : nArI kuMjara, 166 phUlabhAta, rAsabhAta, chAbaDI, navaratna, pAMcaphUla, saravariyuM, laheriyA. phaeNsTIvala oNpha iMDiyAnA anvaye perisa, laMDana, Tokiyo, voziMgTana, maoNskomAM paToLAM pradarzita thayAM che. jApAnamAM cokInAvA ane philIpAinsamAM manIlA ane thAilenDamAM beMgakoka - A zaheromAM paToLAe nAma gajavyuM che. rAjA kumArapALanI pUjAnI joDa tarIke pATaNamAM AveluM paToLuM Aje bhAratIya hastakalAno utkRSTa namUno banI cUkyuM che. poSa vada 5 : pATaNa paToLA banAvanArA bhAIe jANakArI ApI'A ja pATaNamAM 1000 varasa pahelAM zrIhemacaMdrasUri ma.e saMskRta vyAkaraNa banAveluM. e graMthanI aitihAsika gajayAtrA nIkaLI hatI. atyAre ame paToLAmAM e ghaTanAne utAravAnA chIe. paToLAmAM rAjahAthI haze, aMbADI haze, graMtha haze, pATaNano mArga haze.' e bhAIe amArA hAthamAM citra mUkyuM. citra dhyAnathI joyuM. citra to surekha hatuM ja. e citra paToLAnA tAra mATe banyuM hatuM. keTalA tAre raMga badalAya, tAranA kayA bhAge raMga badalAya teno pAko aMdAja A citrathI Ave. paToLAnuM hArda A citramAM. A citra mujaba AMkhone tAra sAthe saMlagna rAkhIne kasabI kArIgaro raMga ane citrane sAkAra kare che. A citra 400 varasa pachI paToLe caDI rahyuM che, e bhAI kahetA hatA. pATaNamAM paToLAnA kArIgaranuM mukhya eka kuTuMba amArI sAme UbhuM hatuM. vaMzavArasAgata rIte ja A kaLA AvaDI zake che. paToLAnI racanApaddhati kaoNmpyuTarane palle paDe tema nathI, evuM jApAnIjha kalAkAronuM mAnavuM che. bajAramAM maLatI pAilaoNTanI maeNna para Made in Japan lakheluM hoya che. A jApAnavALA paToLuM hAthamAM le che tyAre parAjayanA bhAva sAthe bole che. Made in Patan. poSa vada 6 : pATaNa rAjarSi kumArapALa 96 karoDa sonAmahoranA kharce derAsara baMdhAve che. e derAsaramAM 125 iMcanA mULanAyaka nemanAthajInI mUrti besADe che. 24 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 168 ratnanI mUrti, 24 sonAnI mUrti, 24 cAMdInI mUrti paNa bharAve che. derAsara pitAjInI yAdamAM baMdhAvyuM che mATe tribhuvanapALavihAra nAma ApyuM che. roja savAre rAjA pUjA karavA nIkaLe che tyAre 72 mugaTadhArI rAjAonI sAthe sAthe hoya che. pUjA karyA bAda rAjarSi bIjA 32 derAsare darzana karIne pAchA phare che. hAthI para, pAlakhImAM ke rathamAM besIne rAjarSi AvI rahyA hoya, derAsaranI bahAra bhIDa ane kolAhala hoya, e jamAnAnAM zreSTha gaNAtAM vAjIMtro vAgatA hoya, varSIdAnanuM dravya uchaLIne janamedanImAM verAtuM hoya, pUjAnI sAmagrIo maghamaghATa karatI hoya ane rAjarSinA cahere AnaMda AnaMda relAto hoya evuM dRzya hajAra varasa agAu roja sarjAtuM hatuM. pATaNano saMgha ane samAja rAjarSinI adamya jinabhaktithI prabhAvita thato hato. dravyapUjA bAda bhAvapUjAmAM rAjarSi svaracita stotra namrAvinA-guDunama niratra... prakAzatA haze. prabhunA darabAramAM bhavya mAhola sarajAto haze. AjanuM pATaNa potAnA atItakhaMDamAM A hakIkata chUpAvIne beThuM che. ane AvuM to keTaluM badhuM ? vanarAja cAvaDA ane paMcAsara pArzvanAtha, siddharAja jayasiMha ane siddhavihAra jinAlaya, bIjuM ghaNuMbadhuM. - pATaNane maLelo yaza zrIsiddhahemavyAkaraNano. kalikAla sarvajJae eka varasamAM racanA karI ane traNa varasa paMDitasabhAe tenI cakAsaNI karI. sAMgopAMga adhyayanagraMtha tarIke pUravAra thayA bAda teno varaghoDo nIkaLelo. graMthane rAjAnA hAthI para birAjamAna karavAmAM Avyo. rAjAnI savArI mATeno viziSTa gajarAja rAjAe jAte thaIne graMthanI bahumAnayAtrA mATe Apyo hato. Aje bhADAnA hAthI para graMtho birAjIta karIe chIe ane pATaNano itihAsa navajIvita thayo tevuM pracArIe chIe temAM kasa nathI. siddharAjano hAthI eTale AjanI bhASAmAM rASTrapati abdula kalAma mATenI vikToriyA ghoDAgADI. rASTrapati potAnI bagI, sAme cAlIne graMthayAtrA mATe Ape te itihAsanuM sarjana kahevAya. pATaNamAM vyAkaraNanI bahumAnayAtrA nIkaLI ane pATaNathI A vyAkaraNa graMthanI 700 hastalikhita nakala gAmogAma rAjA taraphathI mokalavAmAM AvI. pATaNe AvAM gauravanuM sarjana karyuM che. saMskRtavyAkaraNa bhaNavA mATe ApaNe pagabhara banyA teno yaza pATaNane maLe che. pATaNane jJAnasAdhanAnuM dhAma kahevAmAM kazuM khoTuM nathI. kalikAlasarvajJane divaMgata thayAne hajAra varasa vItI gayA. pATaNa Aje jarA judA arthamAM jJAnanuM dhAma che. pATaNanI kharI tAkAta pATaNanAM jJAnabhaMDAromAM che. paMcAsarAnAM bhavya derAsaranI paDakhe zrIhemacandrAcArya jJAnamaMdiranuM bhavya makAna che. bejIyamanA sthapati zrImAnuM gaispara A makAnanI bAMdhaNInA ghaDavaiyA che. AkhuM makAna phAyaraprUpha che. hastalikhita ane mudrita pustakono ekasarakho vizALa saMgraha, mudrita pustakono vibhAga pahelA mALe che. hastalikhita prato lokhaMDanA evA daravAjAnI bhItara rAkhavAmAM AvI che jyAM havA paNa pravezI zakatI nathI. A jJAna bhaMDAra gujarAtamAM ja nahIM balka bhAratabharamAM bejoDa che. gujarAtanA rAjavIo ane maMtrIo potAno zAstrasaMgraha rAkhatA. siddharAja jayasiMha mALavA jItIne tyAMno bhAratIbhaMDAgAra pATaNa lAvyA hatA. rAjarSi kumArapALe 21 jJAnabhaMDAro taiyAra karAvyA hatA. rAjA vizaLadevano potAno alAyado graMthasaMgraha hato. pATaNamAM A paraMparA bahujUnI che. tADapatro para graMtho lakhAtA te jamAnAmAM tADapatrono saMgraha thato rahyo. pachI tADapatra maLavA muzkela banyA to kAgaLanI upara zAstro lakhAyA. zrI somasuMdara sUrijI mahArAjAno samaya kAgaLanI hastalikhita prato lakhAvAno samaya gaNAya che. be vAta hatI. tADapatra para lakhAyelA graMtho bhaNavAnA upayogamAM levAthI tene ghasAro pahoMcato. tADapatranI eka mAtra prata hoya te naSTa thaI jAya to graMtha gumAvI devAno vakhata Ave. uparAMta muslima AkramaNonI bhayAnaka AtazabAjI sAme graMthanI rakSA paNa jarUrI hatI ane graMthano abhyAsa na aTake te paNa jarUrI hatuM. itihAsakAroe noMdhyuM che ke "zrI hemacandrasUrijI mahArAjAnA samaye pATaNamAM tADapatra para thokabaMdha zAstro lakhAyAM. ane zrI somasuMdarasUrijI mahArAjAnA samaye pATaNamAM kAgaLa para thokabaMdha zAstro lakhAyAM. tADapatranA graMtho jesalameranA bhaMDAramAM salAmata pahoMcADavAmAM AvyA. kAgaLanA hastalikhita graMtho pATaNamAM rahyA.' zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnamaMdiramAM 24,0OO hastalikhita prato che. Ama to gujarAta pAse 4 lAkha jeTalI hastaprato che. amadAvAda, khaMbhAta, kobA, vaDodarA, surata, lIMbaDI vagere gAmonA bhaMDAromAM prato pATaNathI paNa vadhAre che Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 paraMtu pATaNanI vizeSatA enI prAcInatAmAM che. pATaNa pAse che teTalAM prAcIna zAstro bhAgye ja bIje che. keTalAya alabhya graMtho pATaNanA jJAnabhaMDAramAM che ane sau prathamavAra prakaTa thayelAM keTalAya zAstronI mULa nakala pATaNamAMthI maLI che. sonAnA akSaro, cAMdInA akSaro, citrakalA, vividha akSaro, vijJaptipatro, lekhana sAmagrIo pATaNa pAse che. varaso pUrve pATaNamAM nAnA moTA 20 jeTalA hastalikhita jJAnabhaMDAro hatA. gRhasthonAM gharomAM paNa koI bhaMDAra hatA ane koI saMghanA upAzrayamAM hatA. tenuM list nahotuM ane surakSita taMtra nahotuM. Aje tamAma jJAnabhaMDAro zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdiramAM eka banI gayA che. I. sa. 1064mAM lakhAyelI prata ahIMnI sauthI prAcIna prata gaNAya che. 40 kabATomAM hastalikhita prato sacavAyelI che. Aga, bheja, tApa, dhULa ane UdhaI na lAge tevI saphAIbaMdha surakSA che. I. sa. 1893mAM pITarsane lakhyuM che : 'pATaNa jevuM bhAratabharamAM eka paNa bIjuM nagara meM joyuM nathI. tenA jevAM juja nagaro che, jenI pAse ATalI badhI hastaprato hoya. A hastaprato yuropanI koIpaNa vidyApIThano magarUbI levA lAyaka ane irSAdAyaka rIte sacavAyelo bhavya khajAno che.' poSa vada 7 : pATaNa e divasa dhanya hato. mahesANAthI nIkaLelA. raoNDa jato hato gAMbhu tarapha. vacce eka rasto phaMTAto hato. eka pATiyuM mAryuM hatuM. zrIkanoDA tIrtha. tenI nIce nAnA akSare lakhyuM hatuM. mahopAdhyAya zrI yazovijayajI ma.nI janmabhUmi. kanjhoDA ane kanoDe to vAretahevAre kAne paDatAM nAma. vAcaka jasanA sathavArA vinAno eka sAdhu to koI batAve ? emanuM gAma kanoDA. rasto vaLato hato. ame paNa vaLyA. raste rAyaDAnAM pILA phUlothI lacakatAM khetaro. mAragapara patharAyelI DAmaranI zyAma camakadAra chAyA. AsamAna ekadama bhUruM. taddana zAMta vistAra. thoDuM vaLatAM vaLatAM cheka gAmane pAdara AvyA. jUno vaDalo Ubho hato. AnI nIce jasavaMta ne padmasiMha ramyA haze. dhULiyA pAdaranI kore beya hasatAramatA jamavAnuM TANuM bhUlI jatA haze. sAme dekhAtuM nAnuM gAma. temAMthI sobhAgade = mA hAkoTA pADatI jamavA bolAvavA AvatI haze. baMne jaNA mAtAno ekaeka hAtha pakaDI ghera pahoMcatA haze. 170 ghara. vAcakajasanuM ghara. romAMcita karI detI zodha. Aje e ghara haze ? jamIna to haze, saranAmuM nahIM maLe. rUpeNa nadI hatI. nadImAM pUra hatA. AbhamAM megha hato ne dhodhamAra varasAda chaMTAto hato. rastA jaLabaMboLa hatA. nAno jasavaMta mAtAne rAjI karavA, pAraNuM karAvavA bhaktAmara bolI jAya che. mAtAnI AMkhamAM AvelAM AnaMdanA AMsu sAme to bahAra varasatAM pANI jhAMkhA paDI jAya che. vAcakajasano prathama unmeSa dAkhavatI A ghaTanA je gharamAM banI te ghara, te gharanI bhIMto ane iMTo Aje cUpacApa kyAMka chUpAyA che. dIkSAno nirNaya levAyo che, ghare bALa jasavaMta mA-nA hAthe chellI vAra koLiyA bhare che. je thALImAM jasavaMta ane padmasiMha chellAvArakuM jamyA te thALIne mAtAe jIvanabhara sAcavI rAkhI haze. kanoDA gAmanuM ulbanana thAya to e thALI pahelAM zodhavI joIe. gAmanI zerImAM enA mitro to haze ja ne. e badhA sAthe ramAtI ramato kaMI kaMI haze ? hAravAnuM to bALapaNamAMya nahIM ja AvaDatuM hoya. jItavA mATe to janamelA. nAnuM kanoDuM gAma, pahelo zvAsa A gAmamAM lIdho. A kanoDuM gAme pahelA zvAsamAM evI cetanA bharI ApI ke traNaso varasa pachI paNa A kanoDuM gAmanuM ratana agaNita janonI ArAdhanA ane zraddhAno zvAsa che. kanoDuM gAmamAM nAno upAzraya baMdhAyo che. nAnuM derAsara banyuM che. hAIskUla navI banI che temAM vAcakajasanI mUrti paNa che. kanoDuM nAma che te sivAya koI avazeSa maujUda nathI. joke, nAma che temAM ja badhuM che. ame savArathI sAMja lagI kanoDuM gAmamAM rahyA. ajainonAM gharo che. jainonAM ghara nathI. je ghera vahoravA gayo te ghara paricita lAgyuM. vAcaka jasanA hAthe vahorelI gocarI vAparavA maLI hoya tevA kRtArthabhAva sAthe gAmaThI gAmanA roTalo-zAka vAparyA. kanoDuM gAmamAM vAcakajasane yAda karIne kahyuM : lo tumhAre gAMvameM A gaye hama, jaise dhUpa se nIkalakara chAMvameM A gaye hama. ane pATaNamAM paMcAsarAnAM derAsaranI bAjumAM medAna che te vAcakajasanI dIkSAbhUmi. e ja dhanyatA. (vi. saM. 2062)