________________
વડનગરની વાતો
વપરાયો છે, ક્યાંક ખારો પથ્થર, મંદિર તૂટ્યું છે પરંતુ તેમાં ભાંગતોડ કરી છે તેવું નથી દેખાતું. સાચવીને મંદિરની શિલાઓને નીચે ઉતારી મૂકી છે દેખાઈ આવે છે.
એ કેવી અસહાયદશા હશે ? એ કેવો અજંપો હશે ? એ નિર્ણય લેનારાઓની લાગણી કેટલી બધી ખળભળી હશે ? મૂર્તિને દાટી દેતાં હાથ ધ્રુજયા જ હશે ? અનવદ્ય સૌન્દર્ય ધરાવતી પ્રતિમાઓનો વિજોગ ગામથી જીરવાયો નહીં હોય. જેની ધાસ્તી હશે તે વિધર્મી આક્રમણ આવ્યું હશે. ગામ આગની લપેટમાં અને કલેઆમમાં ફસાયું હશે. એ આક્રાન્તાઓ મારમાર કરતા બીજે નીકળી ગયા હશે. અધમૂઓ અને લોહીલુહાણ ભક્તોએ રાજગઢી ટીંબે આવીને તેની ધૂળ માથે લેતાં પ્રાણ ત્યાગ્યા હશે. અમારા નાથ સલામત રહ્યા તેનો પરમ સંતોષ તેમણે માન્યો હશે. એ ભક્તિવારસો આજે વરસોનાં વહાણા બાદ જાગી રહ્યો છે. ભગવાનું બહાર પધાર્યા છે. હવે આક્રમણનો ભય નથી.
આ ગામના જૂના માણસો એવું માની રહ્યા છે કે હજી ઘણા ભગવાન જમીનમાં છે. કાળ જાગશે તેમ એ બહાર આવશે. ઉમતા નાનું ગામ છે. નકશામાં બહુ જાણીતું નથી. જૈનોનાં ઘરો ઘણાં હોવા છતાં ખુલ્લું ઘર એકાદથી વધુ નથી. ઉમતા સંઘ એકલે હાથે પ્રભુરક્ષાની નૈયા હંકારી રહ્યો છે. પ્રભુકૃપા કરે, સૌ સારાં વાનાં થાય તો ભયો ભયો.
(વિ. સં. ૨૦૬૦)
ચૈત્ર સુદ-૮: વડનગર સવારના વિહારમાં ઉતાવળ નહોતી. ઉમતાથી વડનગર છ કિ.મી. થાય તેમ વીસનગરમાં જાણવા મળ્યું હતું. આરામથી નીકળ્યા. હાઈવેથી અંદર વળીને નાના રસ્તે વડનગર તરફ ચાલવાનું હતું. પર્યુષણાનાં દિવસો સાથે વડનગર સંકળાયેલું છે.
રાજા ધ્રુવસેનનો જુવાનજોધ દીકરો મરી ગયો તેના શોકને હળવો બનાવવા કલ્પસૂત્રનું વાંચન ગૃહસ્થ સમક્ષ એટલે કે શ્રાવકસભા સમક્ષ પહેલી વાર કરવામાં આવ્યું હતું. એ કલ્પસૂત્રનું વાંચન વીર સંવત ૯૯૩માં થયું હતું. એ વાંચન કરવામાં આવ્યું ત્યારે પ્રતમાં જોઈને વંચાયું હતું કે મુખપાઠ કરવામાં આવ્યો હતો ? ખબર નથી. પિસ્તાલીસ આગમમાં કેવળ આવશ્યક સૂત્રો જ ગૃહસ્થો ભણી શકે છે. બાકી કોઈ આગમના મૂળ શબ્દો ગૃહસ્થો ભણી શકતા નથી. આ વડનગરમાં ગૃહસ્થોને કલ્પસૂત્ર સાંભળવાનો અધિકાર મળ્યો. મૂળ શબ્દો કાને પડે તેનો લાભ નાનોસૂનો નથી. એ યુગમાં સંવત્સરીના દિવસે બારસાસૂત્ર વંચાયું હશે, એ પવિત્ર આગમિક અક્ષરોના અર્થો સમજાયા નહીં હોય છતાં કોઈએ કશી ફરિયાદ કરી નહીં હોય. સૂત્રકાર મહર્ષિનાં લયબદ્ધ સૂત્રોનો એકધારો આલાપ મંત્રાલરોની જેમ બેઠી અસર જમાવે છે. દારૂ પીને તબલાં વગાડનારા ઝાકિર હુસૈન, શરણાઈ વગાડનાર બિસ્મિલ્લાખાં કે સંતૂરવાદન કરનાર શિવકુમાર શર્માની કેસેટ્સ આજે ધૂમ વેચાય છે. એમનો લાઈવ-શૉ જોવો તેને લહાવો માનવામાં આવે છે. અમદાવાદમાં પચીસ વરસથી