Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ // namo titya | jaina yuga [ zrITa jena vera kaeNnpharansanuM mAsika-patra ] pustaka 2 pustaka 2 vizAkha - 1983 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda desAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAIkorTa, muMbaI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya. viSayAnukrama. pRSTha. 409 taMtrInI noMdha 1. zuM zvetAMmbarIoe digambara bhAione mAryAM. 2. zvetAMmbara ahevAlA. jaina sAhitya saMzodhaka jaina gUrjara kavio bhAga 1 lo. 41 417 --jainadharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, jIvanacaritra te samAjapragatine lagatA viSaye carcatuM uttama jaina mAsika. viSaya. snehanA sarajyA (kAvya) adhyAtma rasika paDita devacaMdrajI --vidvAna muni mahArAjazrI tathA anya lekhakAnI kasAyelI kalamathI lakhAyelA gadyapadya lekhA temAM Avaze. --zrImatI jaina ve. kAnsa (pariSad) sabadhInA vatta mAna--kAryavAhInA ahevAla sAthesAthe apAze, te dareka sunu A patranA grAhaka banI potAnA mitrAne paNu grAhako banAvaze ane sadhasevAnA pariSanA kAryamAM puSTi Apaze. bhAravanuM (?) phri kAvya gAMdhIjI jainayuga mArA aMgata sphurelA vicAra ratuti-ratAtrAnuM paryAkSeAcana pRSTha 422 423 438 * 440 442 446 cAlu varSathI vArSika lavAjama TapAlakharca sahita mAtra rU. traNa lakhA-jaina zve0 phaeNnsa oNphIsa 20 pAyadhunI muMbaI na. 3. A mAsika aheALA pramANamAM phelAvA pAmavAnI khAtrI rAkhe che te jAherakhabara ApanArAone mATe te upayogI patra che; te temane uparane saranAme lakhavA ke maLavA bhalAmaNa che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina yuga. " na caitadevaM yat tasmAt-zuSkatarkagraho mahAn mithyAbhimAna hetRtvAt tyAjya eva mumukSubhiH // 14 // grahaH sarvatra tatvena mumukssuunnaamsNgtH| muktau dharmA api prAyastyaktavyAH kimanena tat // 146 // arthAta-" mamukSajanee te e zuSka takanA pAzamAMthI chUTavuM ja joIe-e mithyAbhimAnane hetu che-enA - ekanA pAzamAMthI chaTavAthI kAMI saraze nahi, kiMtu evA evA bIjA mAnyatAnA pAzo. Akhara choDavA ja paDaze, to pachI A zuSka takane rAkhIne zuM kAma che ? -zrI haribhadra sUrikRta gakhrisamuccaya.. pustaka 2 aMka 0. virata ra4pa3 visaM. 1983 - vaizAkha, taMtrInI nedha. zrI kezarIAjI tIrtha prakaraNa 1 zuM vetAmbarIoe digaMbara bhAIone mAryA svarUpamAM bahAra na Ave tyAM sudhI A khabara upara gata menI 6 ThI tArIkhe muMbainA patramAM digaM. vicAra thaI na zake; paNuM hRdayane AghAta te thaja; barI bhAIonI jaina tIrthakSetra kamiTInA maMtrI chatAM A khabaramAM atyukti te nathI ? evo prazna te zrIyuta cunIlAla hemacaMda jarIvAlA taraphathI je pragaTa hRdayamAM uge. thayuM teno sAra e che ke - Aja maMtrI 5 mI menA patrathI ApaNuM kaeNnka"amane khabara maLI che ke kesarIAnAthanA maMdiramAM ransanA janarala sekreTarI pratye jaNAve che ke - dhvajA ane mugaTa maMDaLanI kriyA vakhate ahiMsAnA upA " amone tAra e rItano maLe che ke - sake gaNAtA vetAMbara jainene hAthe digaMbara jainene "Diganabarles seriously beaten by mAra paDe chetArathI khabara maLI che ke badhA digaMba- Lathis by the Hakim with his rane hakIma ane zvetAMbarIoe khuba mAryA che. 5 Swetamber followers causing death mANase mAryA gayA che. 15 maravAnI aNI para che ne of 5 persons fifteen about to die. lagabhaga 150 ne sakhata ijA thaI che. 150 seriously injured at the Dharaja. A khabarathI amane ghaNe kheda thaye, vastu dand & Mukul Kundal ceremony sthiti zuM che te jyAM sudhI niSpakSapAtapaNe satya very serious struggle."
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja jainaga vaizAkha 1983 AvyAM, 15 maravAnI aNIpara haiM ane 150 sakhata rIte dhana pAmela che. --pAtAnA zvetAmbara anuyAyIo-anucara sahita Agrahane lIdhe tyAM hAjara rahelA ephisare byugala jhukI hakIme dhvajAdaMDa ane mukuTakuMDala kriyA vakhate lAThIethI lazkarane agAuthI madiranI cAre AjImAjI killeba'hiMgabarIone sakhA mAryAM ane pa jaSNunA macchu nipadInI paDe vAyavyuM hatuM tene aMdara bolAvyuM. ane teNe (lazkara) maMdiramAM dAkhala thatAMnI sAthaeNja tenAM dvAra baMdha karI dIdhAM ane hukama maLatAMja tyAM dAmanI kriyA karavA mATe pahelAM baLataNanAM lAkaDAM vaDe jamA thayelA digabarIone mAravA ravA mAMDayA ane jenA piraNAme pAMca mANase tA tyAMne tyAMja mAraNa thai gayA ane doDhaso kha bhayaMkara rIte ghAyala pane paDayA che. eka nA te vakhI nAMkharI badhI kriyA baMdha zaLA (ne paLa, amaladAro sAthe palAyana karI gayA. eke pAchaLathI bIje divase cupacApa ane caDAvIne ke potAnA parAkramamAM mahAna jijaya meLavyA DhaMya yA sattAdha ane AnaMda mAnyA. muMbaisamAcAra tathA sajavartamAna tA. 10-5-27 teja matrI mA jIvAlA tA. 6 DI tainA patrathI vaLI jaNAve che keH-- 'hakIme ane tenA zvetAMmarI anuyAyIoe badhA digabarIone mAryAM. 5 mAsa mAryAM, 15 maravAnI aNIpara che ane lagabhaga 150 lAThIthI sakhata ghavAya. che. bhAre kaDaka Ama ke lIno tAra che. bIchanA tAra paNa tevAja che ne jiMzaSamAM jaNAve che ke zvetAMbarIkha haju humalAkhA-chApanA (aggressive) che ne kaDhI para kriyA vA mAge che. * A parathI bIka mAmalA che ane zvetAmbarIe ane mahArANAnA mAronuM amAyika pattana che te namAM gaI kA AzA rAkhIe chIe ke A turataja tamA budha karAvo ane tame zuM karavA mAgo che. te jaNAvo. A najare jonAra digambara bhAInA kathanamAM kyAMya ema AvatuM nathI ke badhA digaMbarone tA. 8 mI e diga'kharI bhAionI sabhA muMba-zvetAMbaDIAe khUba mAryAM che. AmAM teA hAjara dhramAM bharAya che te temAM eka najare jonAra bhAi jaNAve che keH-- rahelA ephisare lazkara khelAvyuM ane te lazkare baLataNanAM lAkaDAMthI kiMga'barIone pUrI mAryAM ne tene pariNAme maraNa vagere nipajyuM ema jaNAvyuM che. vaLI zvetAMbarI sabaMdhe teo badhI kriyA karI sadhaLA amArI sAthe palAyana karI gayA ane khIje dine cupacApathI dhvajadaMDa kriyA temaNe karI ema jaNAvyuM che. " digabarIenI naNu bahAra khAnagI rIte keTalAka vatAMbarIonI bapI dhvajA caDAvavAnI tajavIja thaI cukI evI khabara digabarIone paDavAthI teoe zrI kumArasAheba pAse tema nahIM thavA devA prArthanA karI temaNe kaMi paravAnagI ApI nathI ema jaNAvavAthI teo zrI mahAza pAse gayA. tyAMthI paNa jvAba maLyo ke ame temane na caDhAvavAnI kaMIpaNa paravAnagI ApI nathI, te uparathI se'kaDA digaMbarI vakhata pahelAM ma`ddhivamAM hAjaya thaI gayA. zvetAMbarI tathI potAnA kAryakrama pUro karavA mATe puratI taiyArI hatI, kAraNa temanI sAthe rAjyanA lazkaranI tathA meTA amaladAronI hAjarI rAkhavAmAM AvI hatI. temAMnA devasthAna hAma tathA khAsa hAma bane. zvetAMbarIAjha che. pachI dhArmika kriyAnA prAra'bha thatAM digabarInA eka AgevAna paMDita gira-vIne dhvajadaMDa caDhAvavA jeTalA durAgraha karyAM che ane temAM dhArIlAlacha nyAyAdhIse (!) zvetAMbarIne tema karatA ATapaNa lAcAra tyAkAMDa karIne keTalAo digAra kAvyA, ane te kAnA hukamathI A kriyA kare che te bhAionI dhAra amAnuSikarIte hatyA paNa karI navA mAgyuM, kAraNa ) temane te agAthI mahArAja che AdhA karmacArIedvArA digabarane burI tarekumAra temaja zrI mahArAna pAse prArthanA karatA jaNAva-huthI pIDAvIne marAvI na`khAvyA che. temanA A vAmAM AveluM ke temaNe keie tevI paravAnagI zvetAMkha-kAne mATe A sabhA ghRNA kare che ane tiraskAra rIone ApelI nathI. A pramANenA Tvigambara sAinA pragaTa kare che. ' zyAma chatAM jAhera patramAM badhA dIgabarAna hakIma ane zvetAMbarIe khuba mAryAM che ema prakaTa karavAmAM AvyuM che, ane vizeSamAM uparokta sabhAmAM paNa sabhAmAM paNa atyukti bharelA eka evA karAva karavAmAM Ave che keH-- * zrI kesarIAchanA kiMga bara jaina maMdiramAM zvetA ArIoe dhIre dhIre pAtAnA adhikAra mA
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ taMtrInI noMdha AmAM kALA akSara ame mUkAvyA che. je te pramANe thayuM hAya to dhRNA-tiraskAra eka rIte vyAjamI re, paNa mU nArita to cAlA e nyAye tyAM ekaThA thayelA zvetAmbarIee mAra 41 caDAvavAnI paravAnagI nathI ApI. te uparathI 'seMkaDA di'bharIe| vakhata paDelAM maMdiramAM hAjara thai gayA. zvetAMbarIene dhArmika kriyA karatAM eka digambara bhAi e aTakAvyA. te pachI lazkara vAmAM bhAga lIdhA hoya ema najare jonAra diga...vagere AvyuM te A prasaMga anyA' kevI rIte aTa ke ara bhAinAja upalA ahevAla parathI paNa dekhAtuM nathI, temaja zrIyuta jarIvAlAe kAnpharansa para zarUAtanA je e patrA lakhyA ane temAM peAtAne maLelA tAranI hakIkata jaNAvI temAM paNa ema nIkaLatuM nathI. e badhuM teA lazkara ne ekisara (hakIma ke kAI khIjA) e mAravAmAM bhAga lIdhe ema jaNAve che. e badhuM kharUM hoya te| pakhAlInA vAMke pADAne DAma' e pramANe ekanA dekhatu AreApaNa bIjAnA para karavAmAM Ave che evuM phalita A parathI spaSTa rIte thaI zake. kAvyA ? temAM kaI atireka karavAmAM AvyA hatA nahi ? eksare vAryAM hatA ke nahi ? vagere kaMI paNa batAvavAmAM AvatuM nathI. ame te peAtAne thayelA upalA khyAlathI kaMI paNa atireka karavA prerAvAnuM svAbhAvika mAnIe to pachI te saMbadhI DhAMkapachADA zuM kAma karavAmAM Ave che ? A mArAmArI 4thI mee savAramAM khanI ema digabarabhA jaNAve che. mAravuM ane bIjA eTale amaladAra ke lazkara mAre te amuke jovuM e be bhinna bhinna vastu che. temAM paNa zvetAMbarIee rAjakarmacArIo dvArA digakharAne khurI tarehathI pIDAvIne marAvI nakhAvyA che evuM zvetAMbarIe paratuM ALa paNa ucitana gaNAya. digabarI bhAionA manamAM zvetAmbarIAnA meTA gunhA e vaseleA jaNAya che ke zvetAmbarIe dhvajA daMDa kriyA kema karI jAya ? ema thai jAya ane thai gayuM te potAnA hakakApara te AkramaNa thAya che, ane tethI game te bhAge te na thavA devuM joie Ave! khyAla digabarI bhAionA manamAM AvyA hAya te te ame svAbhAvika gaNIe. te khyAlathI pote je karavA dorAyA hatA ane je karyuM hatuM tenuM varNana kaMika aMza bhAge uparanI sabhAnA najare jonAra dimabara bhAie je jaNAvyuM che. te e che huM digaMbarI bhAione agAuthI khabara maLI gai hatI (ke jenI khabara ame dhArIe chIe ke jInI digabarIya jaita tIrthakSetra kamiTIne paNa ranA prasaMga banyo te pahelAM agAuthI maLI gayelI hAvI joie) tethI zrI mahArAjakumAra ne pachI zrI mahArANAne teo maLI AvyA. kahevAya che ke teoe jaNAvyuM hatuM. ke zvetAmbarIe,ne dhvajAdaDa muMba upa tA. 10 mI menA muMbai samAcAramAM najare jonAra digabarabhAi taraphanA ahevAla, eka judA lekhamAM prakaTa thAya che temAM mugaTa kuMDaLa caDhAvavAnI kriyAnI vAta temaja baMdukanA gAdAthI mAravAnI vAta vizeSamAM Ameja thAya che, A bhAI uparAta sabhAmAMnA 'najare jonAra' heAya ke anya, te ame kaLI zakatA nathI. cAthI tArIkhanI savAre A saghaLu' joi sthAnika temaja jAtrAe AvelA digaMbara bhAie ma`diramAM ekaThA maLyA ane devasthAnahAkema ke je paNa zvetAMbara che temane hukama batAvavA mATe lekhita temaja meDhethI kahyuM paraMtu teoe hukama batAvyA nahIM ane tyAM AvelA Avata jitAlayamAMnI mUrttio upara zvetAMbarA sugaTakuM`DaLa caDhAvavAnI taddana navI kriyA karavA lAgyA huM je digaMbara dharmathI taddana virUddha che temaja AgaLa dipaNa A mugaTakuMDaLa caDhatA nahI, kAraNake ma`dira diga'kharIonuM banAveluM ane temanuM che. jenA purAvA tarIke zilAlekho mUttie vagere atyAre paNa mAjIda che. A kriyA thatI naI digabarImAMthI eke aTakAvavAnI kozIza karI, je uparathI madharAhAkema ke je zvetAMbarI che temaNe byugala vagADI AgaLathI taiyAra rAkhelA sIpAiene adara khelAvyA. ane daravAjA khaMdha karI tyAM paDelAM bALavAnAM lAkaDAMthI temaja baMdukanA zeDhAthI mAravAno hukama ApyA. sAme thanAra 5'Dita giradharalAlajI nyAyatIratha ( nyAyAMdhIza ? nahi ) ne paheleja phaMTako mAthA para mAryuM ke je tyAM maraNane zaraNa thayA ane sIpA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 ie ekdama leAkA upara tuTI paDayA. digabarImAMthI ekapaNa mANasa pAse lAkaDI ke hathiyAra nhotuM, kAraNake te maMdiramAM lai javuM. dharmavirUddha hatuM (teja pramANe zvetAMbara sabaMdhI paNa kahI zakAyataMtrI) Ama karatAM ghaNAM mANasone gaMbhIra ina thaI ane pAMceka mANasa marI gayAM ema khabara paDatAM hAkema vagere zvetAMbara madhu` paDatu... mukI bhAgI gayA. maraNa pAmelAMnAM muDadAM be divasa sudhI rajhaLatAM rahyAM pachI mahArANA taraphathI sarjana ophisara ane e khIna amaladAroe AvI khALavAnI rajU ApI. A daramyAna ATalAthI dharAyAM na hoya tema zvetAMbara tA. 6 DIne divase vadhu polIsane paherI rAkhI zikharIne ma*diramAM jatAM aTakAvI pote petAnI jAtavAlA amaladArAnI madadathI vAdaDanI kriyA karI ke je karavAne hakka digaMbaraneA hateA, kAraNa makttira diga'kharIenuM che." jainaga AmAM paNa zvetAMbarIee digaMbara bhAionI hatyA karI evuM nathI. * pAMceka mANasa marI gayAM ema khabara paDatAM teone hAkema badhuM paDatuM mukI bhAgI gayA' ne '6 ThI me e ekalA dhvajAda'DanI kriyA karI' ema AmAM kahevAmAM AvyuM che. vizeSamAM kahevAmAM Avyu* che ke dhvajAdaMDa karavAnA haka diga'khareAnA hatA, tA A dhvajadaMDa pahelAMne dhvajadaMDa zvetAMbara bhAIe ja caDAvyeA hateA e eka aiti hAsika binA che temaja te dhvajaoMDa uparanA lekhathI sAkhIta thAya che. rA. kha. ejhAjIe jaNAvyuM che keH vaizAkha 1983 te| sAthe zvetAMbarIenA paNa lekhA temaja anya dharmAMnA tAmrapatrA pazu dhyAnamAM levAM ghaTe. ejhA jInA zabda uSkRta karIe tA pR. 347. ma*dira digabarIonu` che' eTale enA artha emaja thatA hAya ke mAtra digabarIonu` che. te te krAi paNa sajjana svIkAraze nahi. diga`kharI bhAie ane temanA bhaTTAraka dvArA thayelI pratiSThAnA devakulikAo para ke khIjA sthaLe temanA lekhA hAya, * ahIMnI mUttipara kesara ghaNu caDhAvavAmAM Ave che; tethI tene kesarIyAjI cA kesariyAnA thajI paNa kahevAmAM Ave che. mUrti kALA pattharanI hAvAthI bhIlaleAka tene kALAjI kahe che. RSabhadeva viSNunA 24 : avatAromAMthI ADame avatAra hovAthI hiMduonu` paNa A pavitra tIrthaM mAnavAmAM Ave che. AkhA bhAratavarSanA zvetAMbara tathA digabara jaina eva mevADa, mAravADa, DUMgarapura, vAMsavADA, IDara Adi rAjyAnA zaiva, vaiSNava Adi ahIM yAtrArthe Ave che. bhAlaleka kALAjIne pAtAnA ISTadeva mAne che ane te leAkAmAM enI bhakti tyAM sudhI che ke keriyAnAtha par caDhelA kesarane pANImAM dheALA pI lIdhA pachI te-cAhe teTalI vipati potAne sahana karavI paDe-tUruM kheAlatA nathI. 'AkhA hiMdusthAnamAM Aja eka evuM maMdira che ke jyAM digabara tathA zvetAmbara jaita ane vaiSNava, rAva, bhAla ema tamAma sake snAna karI samAna rUpe mUrttinu pUjana kare che. '' kaeNziyALa yA kezarIyAnAthajI e nAma digaMbara bhAie mukatakaDe svIkAre che e mATenA temanA TharAvA paNa e jaNAve che, kezara jinapUjAmAM vApa ravuM, caDhAvavuM e zvetAMbarAja kare che. digaMbarabhAi / jinadeva para krezara caDhAvatA nathI tema jinapUjAmAM kezara vAparatA nathI. teA pachI peAtAnA RSabhadevanI mUrttipara kezara dhaNAkALathI caDhAvavAmAM Ave che tema caDhAvavA dai temanuM nAma kezarIyAjI yA kezarIyAnAthajI evuM zvetAMbaranI pUjAvidhipoSaka ane - visa', 1886 ( I.sa. 1832) mAM jesalameranA (te samaye udayapuranA) nivAsI esavAla jAMtinI vRddha zAkhAvALA bAphaNAgAtrI zeTha gumAnacaMdanA putra bahAduramalanA kuTuMbiyAe prathama dvAra paranA nakkArakhAnuM banAva rAvI vartamAna hRdaDa (eTale hamaNAM caDhAvyA te paDe. daCka nAma digabara bhAioe krama paDavA dIdhu lAMne ) caDhAvyA. rAjapUtAnekA itihAsa-prathama khaMDa huM ahIM pUjananI mukhya sAmagrI kesara ja che ane pratyeka yAtrI peAtAnI IcchAnusAra kaisara caDhAve che. kAI kAi jaina tA potAnA bAlaka Adine kesarathI tALI te badhuM kaisara caDhAvI de che. prAtaHkAlanA pUjanamAM jalaprakSAlana, dugdhaprakSAlana, ataralepana Adi thayA pachI kesaranuM caDAvavuM zarU thaine eka vAgyA sudhI caDhavuMja rahe che, rA. ba. ejhAjI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatrInI noMdha Ane haze ? te bhAio paikI vidyAne, paMDitA uttara zAMta ane saMyamI bhASAmAM atiDAsika dRSTithI Apaze teA kAMika ajavALuM jarUra paDaze. amane te hindu ane jaina baMnene mAnya A jaina tIrthanA gaurava mATe AnaMda upaje che. vRthA Aropo karavA, jhadhaDA upasthita karavA e teA samagra jaina samAjanA saMgaThanamAM aMtarAyarUpe che ane te mATe pUrNa kheda thAya che. zvetAmbara ahevAlA (1) pATaNavALA zeTha punamaca'da kATAvAlA ke je zrIma'ta jaina zvetAMbara AgevAnanA hAthathI kAjA da'DanI chellI kriyA thai hatI. (2) rA. rA. meAtIya' giradharalAla kApaDIA ke je mubaimAM eka zvetAMbara AgevAna che, kaeNnpharansanA mAjI janarala sekreTarI ane seAlIsITara che. (3) zeTha raNacheADabhAi rAyacaMda meAtIcaMda jhaverI ke je paNa muMbainA zvetAMbara AgevAna che-ema e traNa kezarIAchanI yAtrAe upalA banAva anyA pachI lagabhaga turatamAM gayA hatA temanA taraphathI keTalIka hakIkato tyAMnI paristhitithI vAkeph thai rajI thaI che. A paikI koi paNa mRtyunA banAva vakhate hAjara nahi hatA. zeTha kATAvAlAe jaNAvyuM ke 'dhaNA Ana'dathI mAre hAthe dhvajAdaDa zAMti pUrvaka caDAvavAmAM AvyA che. badhuM sArUM che. jhaghaDeA nathI'-A vAta 6 ThI e banI ane te kriyA zAMtipUrvaka khatI-te vakhate kaI paNa jhaghaDA thayA nathI e te digabara bhAie paNa svIkAre che. meAtIca'dabhAine hAikorTanI rajA hatI ane temaNe kezarIyAjInI yAtrA karavAnA agAuthI nizcaya karyAM hatA te te pramANe temaNe nIkaLI 6 ThI e kareDA tIrthanI yAtrA karI te vakhate raNucheADabhAi sAthe hatA. 7 mI e udayapura paheAMcyA. tyAM kaeNAnpharansa taraphathI kharI hakIkata zuM che te vigatavAra jaNAvavA temanA para tAra maLyA te khIjAM paNa tevA tArA maLyA eTale udayapuramAMja tapAsa karI TukA tArI 413 karyo ke digabarAe sTeTanI peAlIsa sAthe jhaghaDA karyAM ane pAchA haThatAM peAtAnIja vaDe cAra jaNAne dAkhI mAryo. digaMbara ane zvetAMbara vacce krAi jhaghaDA thayA nathI...vadhAre vigata mATe rAha jue.' ne teja 7 mI nI sAMje kezarIAjha paheAMcyA. tyAMthI hakIkata meLavI 8 mI e gujarAtI tathA aMgrejImAM hakIkatA lakhI kAnpharansa ophisa para mAkalI. A ane tA. 12 mI nA gujarAtI temaja aMgrejI patramAM chapAyela che. temaja raNacheADabhAie Apela inTarablu paNa chapAyA che temAM paNa pote najare jonAra tarIke nahi, paNa tyAM yAtrAe gayelA ne je hakIkata tapAsa karI meLavelI te pote jaNAvelI che. AmAM mArAmArI kAnI vacce ane kevI rIte thai tene sAra meAtIca'dabhAinA zabdomAM e che : vazAkha zuda 3 nA roja savAre abhiSeka karavAne hatA. cAra kalAka te kriyA cAlI. digabarIe AmatraNa karI Ase upara jainone ekaThA karyAM hatA. teo A AkhI kriyA joI rahyA hatA. lagabhaga apeAranA bAra vAge kriyA pUrI thaI ane zvetAMbarA jamavA mATe dharmazALAmAM gayA. te vakhate mAtra eja zvetAMbaro madiramAM hAjara hatA ane seAnI pratimAjIone mugaTakuMDaLa caDhAvatA hatA, nAnAmeATA hAya ! barAbara besADatA hatA. lagabhaga tera pratimAjIne mugaTa caDhI gayA tyAM eka diga'are dhamAdhama karI, bUma barADA karyAM ane e mugaTa bhAMgI pheMkI dIdhA. khIjA dIgaMbarA cArase jeTalA mumeA pADavA mAMDayA ane dhamAla macI. sTeTanI peAlIse badhAne ekadama bahAra javA hukama karyAM ane pakaDA pakaDAnI bUma paDI. diga'arA bIkamAM paDI gayA ane doDayA. daza pagathIA che te lapasaNA che te para doDatAM keTalAka paDI gayA. daramyAna sAme daravAje eka digabara muni je udepura vidyAlayamAM gRhapatinuM kAma kare che te bahAra nIkaLavAnA daravAjA ADe ubhA rahI bUma pADavA lAgyA ane kAi bahAra na nIkaLe tema uMcethI kahevA lAgyo ane ADA hAtha karI bahAra AvanArane rokavA lAgI gayA ( A ekavacana amane anucita lAge che. taMtrI) bahAra paNa suma paDI ane bahAranA loko AvavA lAgyA. A dhamAkSamAM keTalA paDI gayA ane tenA zarIrapara pachavADevALA paga mUkI deADayA. A dhamAdhamamAM cAra dIgarAnA zarIra dhAi gayA ane khAnA bhArathI dabAI maraNa pAmyA. :
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 jainayuga vaizAkha 1983 " A dhamAlamAM kahetAMbarane bIlakula hAtha nathI. cAra jaNa) ka vahIM kAma tamAma ho jAtA he ! kaI teo hAjara paNa nahotA ane hatA te eTalI nAnI janmI hete hai aura zeSa bhAga jAte hai !' saMkhyAmAM hatA ke e laDAI karI zake tevI sthitimAMja magarA-hAkima vahAM maujUda the hi, devasthAnana hatA. koI ghAyala thayuM nathI. lehInuM eka TIpuM paDayuM hAkima bhI khabara pAkara turata A jAte hai, bhistinathI, hathiyAra ke lAkaDI vaparAyA nathI ane je banAva bane che te ghaNe dilagIrI bharele paNa ene mATe javA yese maMdira dhulavAkara khUna Adike nizAna miTA badAra moTI saMkhyAmAM reLo macAvanAra dIgaMbara A diye jAte hai. aura phisala kara gira paDane aura dama bhAIo ja che. ghuTakara mara jAnekA kissA gaDha kara sabake usakA pATha 'sTeTanI pilise turataja zAMti pAtharI dIdhI. mara- paDhA diyA jAte hai ! ! kayA tAMgevAlA, kayA moTaravAlA, nAranI lAsa para tapAsa karI. koI jAtane ghA maLI A kayA maMdirakA sevaka, kayA sipAhIjisase suno nathI. kacarathI dabAIne zvAsa rUMdhAvAthI maraNa thayAnA sabake muMha yahI bAta sunAyI degI !..' abhiprAya Ape che. pAMcamane divase nImela vakhate eTale sIpAIoe mArelo mAra te chupAvavA dhvajAdaMDa caDhAvyo che. e kriyAmAM koI jAtanI agavaDa mATe hAkima lohIne sApha karAve che ne paDI gayA ne thaI nathI. udepura taraphathI tapAsa karavA kamIzana nImAyuM zvAsa rUMdhAI marI gayAno badhAne pATha paDhAvI de che:che. tenI tapAsamAM paNa koI "vatArane javAbadAra gaNe Ama vAta jaNAve che. vAmAM AvyuM nathI. vagere" AmAM paNa tAMbarIoe digabara bhAIone A motIcaMdabhAIe tapAsa karI je kaMI hakI mAravAnuM kyAMya nathI; chatAM "udayapurane hatyAkAMDa' ke kata pitAne maLI zakI te-pitAnI information evA mathALAnA bIjA keTalAka lekho' AvyA che eTale khabara pramANe maLI te jaNAvI che. pote tene ; temAM devane piTale zvetAMbare upara mUkavAmAM Ave sAkSI nathI. eTale pitAnA Knowledge-jAta che e te beha, ane satya virUddha hoya ema spaSTa mAhatInI A vAta jaNAvI nathI. AmAM je kaMi ane siddha che. 2 khAsa dhyAna kheMce che te e che ke sTeTanA lazkare savAla mAtra e che ke lazkaranA mArathI maraNa mArAmArI karI ane tethI cAranAM maraNa thayAM ema thayAM ke paDI javAne lIdhe zvAsa rUMdhAvAthI maraNa thayAM. " AmAM jaNAvyuM nathI, paNa digaMbarIe bhAgavAthI Ane nirNaya marelA bhAIonI DAkTaronI posTa tenI bahu saMkhyAnA dhasArAmAM amuka mANaso paDI mema' tapAsa tathA kamizanane riperTa parathI turataja gayA ne tenuM ToLuM tenA para pharI vaLyuM ne te kaca. jaNAI zakAze. temAM paNa cazamapozI thayAnA Aropa DAI muA (jema haradvAranA kuMbha meLAmAM 32-40 mUkAya to te Aropa mUkanAra jANe. mANaso marI gayA tema). zrI konpharansa ophIsa ame je kaMi mRtyu thayAM che te mATe sAtheno A saMbaMdhI patra vyavahAra tathA mAtAcada atyaMta dilagIra chIe ane sA vetAMbarI bhAIe bhAino rIpeTe AvatA aMkamAM Avaze. kaMpharansa paNa dilagIra thAya te svAbhAvika che. ahiMsAnA ophIse rIporTa ane hakIkata meLavavA mATe pAtAthI upAsaka digaMbaro ane tAMbaro bane che ane anya teTaluM badhuM karyuM che ane te parathI jaNAze. vyavahArathI temaja paramArthathI rahevA ghaTe. sarvee A tarUNa rAjasthAna' pitAne digaMbarI bhAIo maraNanA dAkhalAthI zeka kare-darzAvo ghaTe. taraphathI maLelA khabara uparathI TheTha tA. 30-5-27 rA. vADIlAla motIlAla te sthAnakALa , nA aMkamAM jaNAve che ke - saMpradAyamAM potAnA taMtrIpaNuM nIce jaina hiteccha "ujaka sipAhI nihathe digaMbariya para tUTI paDate ane jaina samAcAra e patra kADhI ghaNI sevA hai aura lakaDI ke DaMDA tathA baMdUke ke kundase unheM bajAvI che. te patro asta thaI gayAM ethI amane mAranA pITanA zurU kara dete hai! isase paM, (Adi dilagIrI thaI che. temaNe jarnAlisTa'-patrakArane
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ taMtrInI noMdha 415 dhaMdhe eka vepArI thaI gayA pachI dhIme dhIme choDI keTalIka vakhata asahya hoya che, chatAM nagna satya dIdhe e ThIka nathI karyuM. teo jarmana philasupha teja kAmanuM, jo tenAthI gaMdI bhUmi sApha thAya nIzInA vicAra pravAhathI eTalA badhA AkarSAyA ne zuddha nirdoSa phalavatI bhUmi bhaviSyamAM taiyAra che ke AjanA nItinAM dhoraNe ane tenI kiMmata thAya; paNa kahevAtA "nagnasatyathI vaimanasya ane para pate navI temaja judIja kiMmata te philasuphane virodhane ukaraDa bhego ja thatuM jAya e zuM anusarI mUkatA thA che. tethI tenA vicAra kAmanuM? viveka-maryAdAnuM ullaMdhana vicAraka na kare. vAtAvaraNamAM abhuta parivartana thayuM che. amoe pelo Avo. ema tuMkArAmAM kaIne kahevuM e paNa thoDe ghaNo nIzI vAM, paNa ame kabUla karIe ThIka lAgatuM nathI. chIe ke te jIravavAnI amArI azakita jaNAtAM tene keI AvezamAM AvI kaMI jaNAve to te pratye amAre choDI devoja paDayo. rA. vADIlAle 'udayapurano vicAraka pitAnI Sanity-samatolatA tajI na detAM hatyAkAMDa e mathALA nIce aneka lekho lakhyA che. vivekapUrNa bhASAmAM pitAnA vicAra jaNAve che. ame ane lakhatA jAya che-haju tene aMta ame A te zrIyuta vADIlAlane zAMtinA dUta tarIke A praka. lakhIe chIe tyAM sudhI Avyo nathI. temAM tA. raNathI yatra tatra upajelA virodhanA zamAvanAraarIo uparaja Arepa, tiraskAra, vagerenAM bANa lavAdanA svAMgamAM jovA icchIe chIe. sarvatra zAMti cheDayAM che ane aneka jAtanI aprastuta philasuphI thAya e dina prabhu satvara Ape ! DaLI che. A take jALa mATe A aMkanA prathama metIcaMdabhAI paNa amArA meTa mitra che. pRSTha mUkelA zrI haribhadrasUrinAM vAkayo lAgu paDatA temaNe mI. munazI kamiTImAM je virodhI miniTa heya ema amane jaNAya che. Ama amArAthI karIne gerasamajutI ubhI karI hatI te prakaraNa zamyuM moTA te mitrane mitra bhAveja kahevAmAM Ave che na hatuM tyAM tIrthayAtrA karavA gayA ane tyAM paNa te ramamArA pratye duHkha nahi lagADe ema ame emanI temanA hAthe thayela rIporTathI digabarInA taraphathI pAsethI mAgI laIe chIe. gerasamajutI thaI. e eka kAlane prabhAva che. te ame rA. vADIbhAInA lekhonI jhINavaTamAM utaryA gerasamajutI dUra karavA mATe ane khAsa vADIbhAInA vagara je kaMI temane kahevA icchIe chIe te eja lekha sAme radiyo ApavAnA lekho temane lakhI bahAra ke temanA A lekhAthI zrI digaMbara ane zrI zvetAMbara pADavA paDyA. mI. manazI kamiTInI pitAnI 'miniTa' e baMne samAjanuM eka bIjA pratye vaimanasya vadhe che ke saMbaMdhI haju joIe tevo radIye temaNe Apela ghaTe che e kadi temaNe eka vicAraka tarIke vicAryuM che? nathI ane temaNe karelI gera samajutI dUra karavA gata eka vicArake pitAnI dRSTi potAnA samayathI ghaNI phAgaNa-caitra aMkamAM amAruM vaktavya sthAnA bhAve AgaLa-50 varSa AgaLa kheMcIne pitAnA vicAra mokupha rAkhIe chIe ema ame jaNAvyuM hatuM teja jaNAvavA ghaTe. vartamAna kSudratAthI te para rahe, vaimanasya atra punaH amAre jaNAvavuM paDe che. kAraNa ke zrI ane virodhane dUra karanArA vizuddha vicAra bahAra pADe, kezarIyAjIne mAmalo jAhera patramAM eTalo badhe ane pitAnA jamAnAne prophet-payagaMbara amuka kudI paDaye ke amAre AvaDI moTI noMdha lakhyA aMze bane, AvuM zrIyuta vADIlAla pAsethI maLe che temane vagara rahevAya tema na hatuM. tethI te ane bIjI paNa ame jarUra dhanyavAda ApIe ane vadhAvIe. aneka neMdha atyAre amAre sthAnA bhAve mulatavavI paDe satya keTalIka vakhata kaDavuM hoya che, nagna satya te che. prabhu! saune sadabuddhi arpe !
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 vaizAkha 1983 jenayuga jaina sAhitya saMzodhaka. [jaina itihAsa, sAhitya, tatvajJAna Adi vividha viSayaka sacitra trimAsika patra khaMDa 3 aMka 1 pR.160 saMpAdaka zrI jinavijaya AcArya-gUjarAta purAtattva maMdira, amadAvAda prakAzaka jaina sAhitya saMzodhaka kAryAlaya elisabrija, amadAvAda, vArSika lavAjama rU. jaNAvela nathI. ghaNuM karI pAMca rUpIA, ] A trimAsika keTalAMka varSo thayAM baMdha hatuM tene ne te dhArmika zikSaNakramamAM sAruM sthAna le tema che. A trIjo khaMDa zarU thaI pahelo aMka bahAra paDyo zrIyuta rasikalAle eka etihAsika cUta paraMparA e jANI ati AnaMda thAya che. jaina itihAsa, nAmanA lekhamAM vastupAla maMtrInA prabaMdhamAM AvelA sAhitya ane tatvajJAnane phALe jagatathI avagaNI maujudInanI hArane prasaMga ItihAsanI daSTie sAdhaka zakAya tema nathI, paNa jagata pAse mUkavAnuM kArya pramANe ApI suMdara rIte cho che ane bIjA te janonuM che. zrImaMte dravya ApI, vidvAno adhyA anusaMdhAnanA lekhamAM bIjI keTalIka hakIkata para thana karI lekha lakhI, paMDita prAcIna graMthane saMzo- prakAza pADavAnI AgAhI ApI che. rA.mehanalAla dhita karI che te saMbaMdhI bahAra pADavAmAM sahAyabhUta bha. jhaverI solIsITare zrI jina bhadrANinA samathAya teja A vizAla viSayone koI paNa aMze yanI carcA karI che te vicAravA yogya che. zrIyuta pahoMcI vaLAya. saMpAdaka mahAzaya eka jabarA vidvAna vAlajI goviMdajI dezAie AhAra zuddhi ane rasa che ane janatara vidvAne temaja jarmana vidvAna tyAga nAmane lekha lakhI dUdhane AhAra tarIke upathAkebI jevAe temanI vidvattA svIkArI-pramANI gane prazna paNa jaina daSTie batAvI chevaTe jaNAvyuM che ke "dudhAdino tyAga avazya dharma che. paNa tIrthaMche; tethI temanI pAsethI ghaNAnI AzA samAja kare lAMbA upavAsanuM pAraNuM dUdheja karatA ema rAkhe te yogya che. samAje mAtra evI eka pakSI lAge che, eTale e dharmanuM AcaraNa A kaThaNa AzA rAkhavA sAthe te AzA phalibhUta thAya te mATe kalikAlane viSaye jenuM tenuM kAma nathI. e dharmanA grAhako saMkhyAbaMdha meLavI ApavAnI temaja bIjI pALanAra mahArathIone sahastravAra vandana ho." ' sagavaDo prApta karI ApavAnI che. saMpAdaka mahAzaya janetara vidvAnomAM mahAtmA gAMdhIjInAM rAyacaMhave A patrane akhaMDa dhArAe calAvavA zaktimAna bhAinAM keTalAMka smaraNo mananIya che, rA. nAnAlAla thAya ema jarUra IrachIzuM. siviliyananA jaina pratimAvidhAna ane citrakalA A aMkamAM saMpAdake devavAcaka kRta zrI mahAvIra e lekhamAM keTalAMka dRSTibiMduo che te para zodha stuti-zravaNa saMdha stuti-vIrazAsana stuti zrI hema karatAM ghaNuM maLI zake tema che, temaja prasiddha citra caMdra sUri prasAdI kRta maMtrapado, jinaprabha sUrinuM kAra zrIyuta rAvalanA hiMdI kalA ane jina dharma phArasI bhASAmAM RSabhastavana, vastupAla tejapAlanA saMbaMdhe. di. ba. kezavalAla ha. dhruva e prasiddha sAbe rAsa vagere saMzodhita karI bahAra pADyA che. te kSare pavana dUtanA kartA dheyI para puSkaLa prakAza pADyo. uparAMta vaDodarA narezano jaina sAhitya prema svataMtra che. chevaTe A trimAsikane vijaya irachI te mATe lekha lakhela che. paMDita bahecaradAse dhamastikAya mahAtmA gAMdhIjIe je saMdeza mokalyA che te TAMkIe chIe ke -- eTale zuM? e carcAtmaka lekha lakhyo che paMDita jana matanA mArA "pakSapAtIne lIdhe ne janonA sukhalAlajIe ratnasiMhasUri kRta AtmAnuzAsti bhAva satsaMgane lIdhe keTalAka mane jalaja mAne che. evo nAnuM bhASAMtara karyuM che ane te uparAMta khAsa mana huM te jarUra chuM ke A traimAsika dvArA jaina mata nIya ane ucca kakSAnuM zrI siddhasena divAkarakata kita je atyAre te jIvadayA eTale khoTI jaddayAnA nyAyAvatAraratranuM bhASAMtara ane te para vivecana pravartanane nAme vagovAya che te jIvadayA eTale manuSya karela che temAMthI ghaNuM jANavAnuM maLe che. amane sudhAM prANImAtra pratyenA vizuddha vyavahAranA zikSaka A nyAyAvatAra khAsa nyAya pravezaka graMtha lAge che tarIke oLakhAtA thAo.'
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina gUrjara kavio bhAga le jaina gUrjara kavio bhAga 19aa. te sa'kha'dhI abhiprAyA. sAkSara zrI kRSNalAla mAhanalAla jhaverI. M. A. L, L. B. muMbainI smeAla kAjhIjha korTanA vaDA jajasAhebe je abhiprAya gata DIseMbaramAM ApyA te jAnyuArInA 27 nA meADanA rivyumAM prakaTa thayA cheH-- (1) JAIN GURJAR POETS, PART I:-By Mohanlal Dalichand Desai, B. A. LL, B., Vakil, High Court. Printed at the Diamond Jubilee Printing Press. Ahmedabad. Cloth Cover. Pp. 320-656. Price Rs. 5-0-0 (1926). This is a treasure house of old poems written by Jain poets in Gujarati between the XIIth and XVII centuries of the Vikrama Era. The collection is the 'result' of Mr. Desai's persistence and assiduity as he has left hardly a single Jain Bhandar unexplored, wherever and whenever he could help it. His opinion is that prior to the XIIIth century, the literature of Gujarat was written in Apabramsha (very old Gujarati) and hence he has taken that century as the starting point for his collection. A preface of staggering volume consisting of 320 pages, containing a short history of old Gujarati forms an important part of this book. 1 the author calls this a short history we wonder what the 'size' his preface would have been, had it been 417 a full one. He passes in rapid review the different stages of the development of the language from Sans. krit to Prakrit, thence to Shaurseni and Paishachi, Apabramsha, old Gujrati to its present state. He asserts the principle that the prior or older forms of the language were not dying or becoming dead, but that they were developing and presenting an altered exterior. The preface is replete with quotations, from very old writers in support of the facts stated by the writer who is at pains to show that so far as the language or vehicle for expression was concerned there was no difference or distinction between the writings of Jain and Non-Jain (Brahmin) writers in those far off days, just as there is none now. We congratulate Mr. Desai in his magnum opus, and await the second part with great interest. K. M. J. Modern Review January 27. jaina gUrjara kavio bhAga 1lA--kartA mAhanalAla dalIca'da dezAI bI. e. ela ela. bI. vakIla hArkeTa". mudrita-DAyama`Da jyubili prinTIMga presa amadAvAda. lugaDAnuM puSu pR. 320+656 kiMmata rU. pAMca (1926), A pustaka vikrama savat 13mA saikAthI te 17 mA saikA sudhInA gUjarAtImAM jaina kavioe
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ janayuga vaizAkha 1983 lakhelAM jAnAM kAvyane eka khajAnAno saMgraha-mahA tInA saMbaMdhamAM hakIkatanI khANa rU5 che. huM dhAruM saMgrahanidhi che. A saMgraha mI. dezAine satata chuM, hemAM AvI che hevI ane teTalI hakIkata eka Agraha ane khaMtavALA udyamanuM pariNAma" che ThekANe te mAtra hamArA pustakamAM ja kendrastha karakAraNa ke teNe pitAthI banI zakyuM tyAM tyAM ane vAmAM AvelI che. vaLI hame saMskRta ane prAkRta tyAre tyAre koI paNa jana bhaMDArane tapAsyA vagarano apabhraMzanA arthane sphoTa paNa gujarAtImAM Ave bhAgyeja rAkhela che. teno abhiprAya e che ke 13 che tethI tamArI prastAvanAno upayoga khUba baLeALA mA zatakanI pahelAM gujarAtanuM sAhitya apabhraMza thavA saMbhave che. ATa ATalI hakIkatone eka ThekANe (ghaNI jUnI gujarAtI)mAM lakhAyuM hatuM ane tethI ApavA mATe, kharekhara hamArA prema-parizramane anya teNe pitAnA A saMgrahanA prAraMbhanA agrabiMdu bhinandana ja ghaTe che.' tarIke teja-teramA zatakane lIdhuM che. jUnI gUjarA vaDodarA tA. 31-12-26 tInA saMkSipta itihAsa vALI 320 pRSThonI AMkha maMjulAla majamudAra, B, A. LL B. nAMkhe teTalA moTA pramANuvALI prastAvanA e A graMthane eka agatyano bhAga sAre che. je kartA (3) "kalAne maMdire" e mathALA nIce vidvAna Ane "saMkSipta" itihAsa kahe che te amane acaraja lekhaka rA. ketu nIce pramANe jaNAve che - e thAya che ke te pUre ItihAsa hota, te jaina sAhityakAroe gurjarI vANInI zI zI pitAnI prastAvanAnuM kada kevAM hota ! te saMskRta- sevA karI tenI Aja pratIti paDe che. narasiMha mAMthI prAkRtamAM, pachI zaurasenI ane paizAcI, apa- mahetAnI pUrve paNa pAMca-cha sadIo sudhI gurjara braza, jUnI gujarAtI te atyAranI vartamAna sudhInA sAhityanuM gaurava, madhapUDAmAM madhu pUratI madhamAkhIbhASAnA vikAsanI judI judI kamika avasthAonuM enI mAphaka puSkaLa jana kavio saMgharI rahyA hatA jhaDapathI avalokana kare che. bhASAnAM pravanAM yAto ane te kevaLa eka ja dizAmAM nahi. ItihAsa. vadha janAM rUpe maratAM nahotAM thA mRta thatAM nahotAM vAta, kAvya, subhASita, alaMkArazAstra ane kaThera paraMtu teo vikAsa pAmIne pheraphAra thayelo-vita vyAkaraNa: evI sarva dezIya sAhitya-ArAdhanAmAM thayelo bAhya ghATa dAkhavatA hatA e mukhya siddhAMtane sAdhuo suddhAM zAmila hatA. bezaka, bhASA te vakhate teNe siddha-sthApita, yA nizcayapUrvaka pratipAdita apabhraMza hatI. paNa te apabhraMza hovAne kAraNe ja karela che. A prastAvanA lekhake mUkelI hakIkatonA ziSTa aziSTa sahu naranArIone sugamya hatI. apasamarthanamAM lIdhelAM ghaNA prAcIna lekhakonAM avata bhaMza hatI, chatAM athaMvAhinI, uMDANavALI, jAjararaNothI bharapUra che. kartAe zrama laIne batAvyuM che mAna ane sumiSTa kevI hatI te enAM subhASita ke jyAM sudhI bhASA athavA vicAra pradarzana mATenA batAve che - vAhanane lAge vaLage che tyAM sudhI jevI rIte varte. mahuM kanDahe be dosaDA, hehila ma jhaMkhahi Alu mAnamAM bIlakula nathI teja pramANe te jUnA kAlamAM detUha haUM para uDyuria jujhatao karavAlu paNa jaina ane janetara (brAhmaNa) lekhakanAM lakhA [ he sakhI ! mArA kaMthanA be deSa : ALa ma NamAM kaMI paNa taphAvata ke bheda hato nahi. mI. dezAine tenA A mahAbhArata graMtha mATe ame de: eka te tenA (dAna) detAM detAM huM ja phakta abhinaMdana ApIe chIe ane tenA bIjA bhA. ugarI. ane jhujhatAM jhujhatAM phakta talavAra ja bacI ! ] ganI ati rasapUrvaka rAha joIe chIe. jINuM mAraga kehari vu, raja lAgI tiraNAMha, meDana rivyuM jAnyu. 27, te khaDa ubhI sUkhasI, nahi khAsI hariNAMha Aja e duhe bhASA-palaTo khAIne ema (2) heMmArI vistRta prastAvanA jAnI gUjarA belAya che ke,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina gUrjara kavio bhAga 19A-abhiprAyA je mAraga kaisarI gayA, raja lAgI taraNAM te khaDa ubhAM sUkaze, nava khAze haraNAM, na bhUlIe ke eka divasa A bhASA chatI hatI. lokeAnA prANamAMthI vhetI hatI. A dRSTAMte tA bindu samAna ja che. eka pracUra sAhitya-khAbhutI e nizAnI che. pAMca sadIonI A aMdhArI guDhDhAmAM mazAla lai javAnA yaza rA. meAhanalAla dalIcaMdra desAine maLe che. A daTAyela samRddhinI mULa bhALa denAra tA sva. manasukhabhAi. paraMtu bhA. desAinA aparazrAMta udyama vinA e ratnAkara ukheLavAnA samaya ATalA najIka krANu lAvata ! savA varSathI e baMdhu jainayuga' nAmanuM mAsika kADhI, itihAsa, bhASA ane saskRtinI dRSTie cupacApa sa'gIta saMzAdhana karye jAya che. paNa kamabhAgye janasamudAyanI AMkheA ADe paMtha-dRSTinA kAcA jaDAyA hovAthI emanA prayAsA bahu thADAnI ja najare caDatA haze. daramI-gra'tha Ana Aja emaNe 'jaina gurjara kavio' nAmanA sA pRSThonA saMzAdhana-graMtha gujarAtane khALe melyeA che. ane enI pAchaLa bIjo bhAga paNa cAlyeA Ave che. amane lAge che ke graMtha-dRSTitI saMkucita tA bhedI anyAnya sevA-vinimayanA bhAva jagADavAmAM A prayAsa mATeA phALA Apaze. saiArASTra 5-2-27. (4) 'navA phAla'e mathALA nIce nIce pramANe tA. 5-2-27 nA sANaSTramAM samAleAcanA prakaTa thaI cheH-- 419 prAcInatAnA aneka Azake! Aje pabhrimaNa karI karI, ApaNA asalI khaLanuM preraNA-sthaLa zodhI rahyA che. e virata gatithI kheAdAi rahelA saMzodhana pradezamAM prastuta graMthanA kartAe kareluM apUrva sAhasa Aje gujarAta saharSa vadhAvI leze. narasiMha mahetAnI pUrve te kema jANe gujarAtI sAhitya jIvatuM ja naheAtuM, evI tamAma bhramaNAone vidvArIne A graMtha dasamI sadIthI mAMDIne sattaramI sadI sudhInA apabhraMza sAhityanA vipula khajAnAne ApaNI rasamakSa khulle| mUkI de che. Azcarya upajAve teTalA badhA prAcIna rAsA ne hastalikhita pustakAmAMthI avataraNA TAMkI TAMkI, prakaraNAvAra e viSayane kramazaH heMsI nAkhI, gurjara sAhityanA pAyAmAM maLavAna caNutara karanAra traNase jeTalA jata vienAM kA vya| utArI, graMthakAra vidvattAbhera siddha kare che ke apabhraM`za vANI vATe vikaseluM gurjara sAhitya sArI peThe samRddhivaMta hatuM. bhASAnA ghaDatara upara teA A atyaMta ujjavala jyeAti pAthare che, ane gurjara sAhityane jAjvalzyamAna banAvavAmAM jaina kavione mahAna hissA pUravAra kare che. graMthakAranA AvA bhagIratha parizrama mATe ucca Adara upaje che. saiArASTra tA. 5-2-27. suzAdhana jaina gUrjara kavio (prathama bhAga): prayojaka mAhanalAla dalIca'da dezAi. bI. e. ela ela. A, prakAzaka zrI jaina kAransa eDDIsa, muMbAi. pAkuM pUruM, pRSTha 656, mUlya pAMca rUpiyA. gurjara sAhityamAM prAMtika asmitAnI je javAlA pragaTa thai che, tene ajavALe ajavALe ApaNI bhASA tathA itihAsanA uMDA bhUtakALanI guDDAmAM (5) zrIyuta nAnAlAla cImanalAla mahetA Ai. sI. esa. DepyuTI kamizanara patlRbagaDha, avadha tA. 17 mI phebruArI 1927 nA patrathI A saMbaMdhe jaNAve che ke: I have read the introduction of your book which alone I am in a position to appreciate. Your book is really a book for the book-makers. There is so much matter new and interesting that nobody interested in Jaina and Prakrit literatures can afford to ignore it. The only criticism I have to make is that the presentation might have been more concise and systematic with a detailed Syno
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 psis at the beginning. A few footnotes for the old verses would have been also useful. jainayuga --meM tamArA pustakanI prastAvanA vAMcI che, ke je ekajanI kadara karavAnI sthitimAM huM chuM. tamArUM pustaka kharekhara pustakanA kartA thavA mAMgatAne mATe che. temAM eTaluM badhuM navuM ane rasaprada dravya-vastu che ke jaina ane prAkRta sAhityamAM rasa lenAra kAine paNa tethI ajANyA rahevAnuM pAlave nahi. phakta eka TIkA sUcana mAre karavuM paDe che ke AraMbhamAM vigatavAra sArAMza ApIne vastunivedana -pratipAdana vadhu sakSipta ane vadhu vyavasthita kadAca thaI zakata. jUnI kavitA mATe thADI 'puTaneATa' paNa upayAgI nivaData. vaizAkha 1983 che, ke " teramI caudamI sadImAM gujarAtInuM vAMgmaya nirmANa thayuM; tethI gujarAtI bhASA teTalI prADha thai hatI evuM jaNAya che. te pUrve traNa sadI te te kheAlAtI hAvI joie. + + A saMbadhe kevaLa anumAna para te vAtanA AdhAra rAkhavA jevuM nathI rahyuM. + + savata 835 mAM racAyelI kuvalayamALAmAM mukhya dezamAM + + gurjara leAka ne temanI bhASAne spaSTa ullekha che:~~ (6) mArca 1927 nA 'sAhitya'mAM nIce pramANe ca'cAvalAkana'mAM pragaTa thayuM che. jaina gurjara kavio--pahelA bhAga saMdharanAra meAhanalAla dalIcaMda dezAi, muMbAi, jaina zvetAmbara kAna'sa ophisa, kiMmata rUA. 5) A sAlamAM bahAra paDelA pustakAmAM Ane ame sauthI agatyanuM gaNIe chIe; tenAM e kAraNe! AH AmAM jUtI gujarAtI bhASAnA sakSipta itihAsa e nAmaneA nirbaMdha bhAi meAhanalAle lakhyA che; ane vikramanA teramA saikAnI kavitA pahelI vAra bahAra pADI che. e kharUM, ke nibaMdha jUdI jUdI taiyAra sAmagrI parathI dhaDAyA; paraMtu muddAnI vAta e ke taiyAra sAmagrInI thayA yAgya cALavaNI karIne upayAgI sAdhanAne ekaThA karI te parathI mAnya thai zake evA siddhAMtA bAMdhavA e muzkela kAma bhAi meAhanalAle karyuM che. emanA A nibadha bhASazAstrIne jema Ape tevA ane bhASAzAstranA abhyAsIne kAmamAM lAge tevA che. emAM vidvatA, vAMcana ane manananAM pariNAmeA spaSTa taravarI rahe che. ee sAcu' kahe che, ke jUnI apabhraMza saMskRta ane prAkRta sAthe maLatI che ane pAchaLanI apabhraMza jUnI gujarAtIne maLatI che.' AgaLa cAlatAM teo sArI rIte sAbIta karI zakyA 'na ure bhallaI bhaNire atu pecchai gujjare avare eTale--pachI gurjara leAkeAne joyA. e lekA + + na ure bhallauM ema melanArA hAya che, '' matalaba ke amArI mAnyatA che ke gujarAtI ghaNI jUnI che. pArasIonA hiMdamAMnA vasavATa jeTalI jUnI che, te bIjI rIte bhAi meAhanalAla sAzmIta karI zakyA che. have jovAnuM che, ke pU. narasiMharAva bhAi kevI rIte Anu' khaMDana kare che. . A nibaMdhamAMnA eka matathanA amAre virAdha karavA joie, bhAi meAhanalAla mAne che, ke jenA ane brAhmaNeAnAM sAhitya jUdAM jUdAM khIlyA nahotAM. Ane mATe kazA AdhAra teo ApI zakyA nathI, peAtAnI virUddhanA purAvA emaNe pragaTa karelI A cApaDIthI maLI rahe che. jaina gurjara kavio' e nAma sa`pradAyanuM, tema aMdaranI kavitA paNa saMpradAyanI che. ethIja ame kahIe chIe, ke jena gujarAtIne jUnI gujarAtI mAnavAnI bhUla na kare. jaina gujarAtI eja te te kALanA hiMdu lakhanAranI bhASA hatI ane hAlanAM rUpa te bahu pratanA kramane lIdhe lAkhyAM ema kahevuM nyAyayukta nathI. e caryAM javA daIzuM, ane A ceApaDImAMthI saMvata 1241 mAM lakhAyela kavitAenI e cAra lITI vAnagI tarIke raju karI aTakIzuM. "guNa gaNuddha' e taNuOM bhaMDAra,sAlibhadrasUri jANIie kIdhIuM eka tINi ritu bharaha naresara rAsu cha dipta X X X X saMvata e bAra ekatAli phAgaNu pa`miI eka kIue sAhitya. mArca. 27,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina gUrjara kavio bhAga lA-abhiprAyA (7) 'gujarAta'mAM mI. jyAtIndra ha. dave navuM sAhitya' e nAmanA vibhAgamAM fAlguna sa. 1983 nA aMkamAM nIce pramANe lakhe cheH-- jaina gujara kavioH-prathama bhAgaH prayeAjakaH rA. meAhanalAla dalIcaMdra desAIH prakAzakaH zrI jaina zvetAMbara kAnpharasa eDDIsa, muMbAi. mUlya rU. pAMca. jaina sAhityanA prakhara abhyAsaka tarIke rA. meAhanalAlanuM nAma suparicita che. sa`sada prayAjita gujarAtI sAhityanA pAMcamA khaMDamAM temaNe madhya yuganA jaina kavienA paricaya karAvyA che. A pustakamAM vikramanA teramA zatakathI te sattaramA zataka sudhInA gujarAtI bhASAnA jaina kavi enI temanI kRtimAMthI namunA ApIne eLakhANu karAvI che.. ApaNA Adi kavi narasi' mahetA pahelAM anekAneka jaina kavie thai gayA che; ane tyAra pachI paNa ghaNA thai gayA che. e sarvanI kRtionuM pirazIlana karIne temAMthI sArohana karavAnuM kArya keTaluM kaThaNa che te saheja samajAya ema che. prastuta sagraDa taiyAra karatAM rA. mehanalAlane keTale parizrama karavA paDayA hatA. keTakeTalI pratAnuM avaleAkana karavuM paDayuM hatuM tenA jhAMkhA khyAla 'nivedyana' vAMcyAthI Ave ema che. A graMthane jaina sAhityanI Encyclopidea nuM nAma ApIe teA temAM jarA paNa atizayAti nathI. 411 saMbaMdhI keTalIka hakIkatA' ApavAmAM AvI che. 320 pAnAnA A vistRta nibaMdha ghaNI rIte upayeAgI che. varSonA abhyAsanuM e parINAma che ema tarata jaNAi Ave che. AkhA nibaMdha rA. meAhanalAla chuTA chapAvaze teA gujarAtI bhASAnA abhyAsIe para emanA mATe upakAra thaze. rA. meAhanalAla AnA khIjo bhAga satvara pragaTa karaze evI AzA sAthe viramIzuM. gujarAta-phAlguna 1983, (8)jaina sAhitya sa'zAdhaka nAmanA trimA sikanA phAlguna sa. 1983 nA aMkamAM . AcAya zrI jinavijaya 'nava prakAzita graMtha paricaya'mAM peAtAnA vicAre| ane udgArA nIce pramANe jaNAve cheH-- jaina gUrjara kavio-prathama bhAga. [ vikrama teramA zatakathI te sattaramA zataka sudhInA gUjarAtI bhASAnA jaina kavionI temanI kRti sahita vistRta sUci, jUnI gujarAtI bhASAnA itihAsa'nI vistRta prastAvanA sameta sagrAhaka ane saprayAjaka zrIyuta mAhanalAla dalIcaMdra desAi, khI. e. eela. khI. vakIla hAIkArDa muMbaI. prakAzaka jaina zvetAMbara krAnpharansa ApIsa, muMbaI. ] A gaurava bharelA graMthanA 'sa'prayeAjaka' zrIyuta meAhanalAla da. dezAI. A viSayamAM, amArA sama* vyasanI ane samasvabhAvI ciramitra che. jaina sAhitya ane jaina itihAsanA parizIlananeA temane dhaNA jUnA rAga che. je vakhate amane kalamaye jhAlatAM nahAtI AvaDatI te vakhatanA e jaina itihAsa ane jena sAhityanA vicAraghelA ane ananya Azaka banelA che. kAi 20-22 varSoMthI je eka peAtAnA priyavicArarUpa suputranI e pratipAlanA karatA AvyA che tenA lagnasatra samAna saubhAgya bharelA suprasaMga A graMthane prakAzamAM mUkavAne temanA mATe suavasara Avele gaNAya. ane e suavasarane jovA meDanabhAi saphaLa thayA te mATe ame emane vadhAmaNI ApIe chIe. A yuganA jaina vyavasAyI gRhasthAmAM mAhana A uparAMta graMthanA ArbhamAM gujarAtI bhASAne sakSipta itihAsa' ApyA che te bahu upayeAgI che. enA sAta vibhAga pADayA che. pahelA vibhAgamAM saMskRta ane prAkRta bhASA sabaMdhI vivecana che. khIjA vibhAgamAM dazamI sadIthI mAMDI seALamI sadI sudhI apabhraMza sAhityanA paricaya karAvavAmAM AvyA che. trIjA vibhAgamAM hemacaMdrA cArya tathA tenA vyAkaraNu para vistArapUrvaka carcA karavAmAM AvI che. ceAthA vibhAgamAM seAmaprabhAcA-jevA, ryanA kumArapAla pratimAdha vIze. pAMcamAmAM prabaMdha ci'tAmaNi vIze bahuja upayukta mAhitI ApavAmAM AvI che. chaThThA vibhAgamAM * apabhraMza saba~dhI keTa lIka hakIkatA' ane sAtamAmAM 'jInI gujarAtI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenayuga vaizAkha 1983 bhAI jAnA jana gujarAtI sAhityanA abhyAsI udeza rAkhela che. A bhAgamAM 280 lekhakanI 540 tarIke sarvocca che ema je kahIe to temAM jarAye kRtionI neMdha AvelI che ane teNe lagabhaga 600 amane atizayatA nathI lAgatI. kayAM te vakIlAtano pAnA rokelA che. e ekalI noMdha ja nathI paNa kharI vaheto dhaMdhe ane kayAM A akhaMDa sAhitya sevA ! rIte 500 varSanA gALAmAM thaelA 300 jeTalA . kharI rIte jyAM A be pravRttione jarAye meLa gUjarAtI bhASAnA utkarSaka ane piSaka evA jaina nathI tyAM mohanabhAI AvuM atyutama phaLa nIpajAvI vidhAnA jIvanakAryanuM sArabhUta tAraNa che. A 600 zakyA te mATe emanA udyoganI zI varNanA karI pAnAnA mULa graMtha upara 300 karatAM vadhAre pAnAnI zakAya. kevaLa sAhitya pravRtti e ja jemanA jIvana- "prastAvanA (!)' che. enuM nAma prastAvanA che, paNa nirvAha khAsa upAya hoya ane e ja jAtanuM jIvana , vAstavikamAM gUjarAtI bhASAnA baMdhAraNa ane jIvavA mATe jeo sarajAyA hoya tevA puruSo paNa, ItihAsa upara prakAza pADanArA anekAneka prastAje kAryo mohanabhAie karI batAvyuM che te, karI batA- prakarathA- dhAnA saMgrahanI A eka mAtra graMtha ja vavA bhAgye ja bhAgyazALI nIvaDe che. mohanabhAi jo banelo che. suMThanA gAMThie gAMdhI jevA banelA sAkSara na janmyA hota to kadAca jana gurjara kavionI vargamAMnA moTA bhAgane te A graMthanAM pUrAM pAnAM jhAMkhI karavA jagatane 21 mI sadI nI vATa jarUra pheravI javAM jeTaluM vairya paNuM hovuM kaThaNuM che tyAre mohanabhAI te AvA aneka bhAga lakhI, sudhArI, jovI paData. chapAvI bahAra pADavAnA hajI te moTA manoratho karI have madA upara AvIe, A graMthamAM gUjarAtA rahyA che. bhagavatI zratadevatA emanA e mahAya manAbhASAmAM padya rUpe, je je jaina vidvAne, je kaI rane saphaLa karavAnI zubha taka Ape. lakhI gayA che tenI vigatavAra yAdi ApavAne mukhya - jaina sAhitya sAdhaka-phAlgana saM. 1983. [ A graMtha (1) jaina zvetAmbara kaeNnpharansa oNphisa, pAyadhunI muMbaI, (2) mesarsa meghajI hIrajI jena bukaselara, pAyadhunI, muMbaI ne tyAMthI maLI zakaze. kiMmata rU. pAMca che.] snehanA sarajayA" ame te snehanA sarajyA sadAnA snehi rahevAnA, ureura ekatA sAdhI lalita ura lAva levAnA. amAre snehathI jIvavuM, amAre snehathI maravuM; amAre snehathI taravuM, ame te snehi divAnA. rahe je jaLavinA malya, rahe je dehI vaNa deva; amAre sneha vINa tema kharekhara prANu jAvAnA. samudra chAtI para jahAja, ame tyama snehanI sAtha; daDhIbhUta bAtha bhIDAvI samAdhi masta thAvAnA. ame. dhIrajalAla be, zAha, ame.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarasika paDhita devaca'kUMjI adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI, " anukrame sayama sparza tA, pAmyA kSAyika bhAva re; sacamazreNI pulaDenTa, pUjI padma niSpAva re. --saMyama zreNInI svAdhyAya. --(AtmAnI abheda ciMtArUpa ) sayamanA eka pachI eka kramane anubhavIne kSAyakabhAva ( jaDaragRtinA tyAga) ne pAmelA evA je zrI siddhArtha putra, tenAM nirmaLa caraNakamaLane sayamazreNirUpa pulathI pUrjA chuM.'' 2. " marUsthala--mAravADanA vIkAnera pAsenA eka gAmamAM esavAla vazIya lUNIA geAtranA zAha tulasIdAsajI vasatA hatA. tene dhanabAI nAmanI bhAryAM hatI. upAdhyAya rAjasAgara AvatAM teNIe jaNAvyuM ke peAtAne jo putra thaze te te gurUne bhAvapUrvaka vaherAvaze. dhanabAIne ga vadhatA cAlyA, ane zubha svapnA AvavA lAgyAM. tyAM kharataragacchanA AcArya zrI rajinacaMdrasUri vihAra karatAM karatAM gAme AvI caDayA, te temane A daMpatie svapnA jaNAvyAM, te parathI temaNe svapnazAstrAdhAre jaNAvyu` ke putra eka mahAna thaze, kAMtA te chatra leze. sarajI gayA pachI saM. 1746 mAM putra janmyA pati thaze ane kAMte patrapati thaze-dIkSA-saMnyAsa maiM nAma devacaMdra ApyuM. te ATha varSanA thayA tyAM anukrame vihAra karatAM karatAM uparAta rAjasAgara A atizaya gaMbhIra vayanA che. te dvArA, zrImante mahAvIra prabhunuM smaraNa karI,zrI vIranA eka suputranuM smaraNu-guNAkattana-caritrAlekhana gheADuM thADuM mArI adhUrI vANImAM karavA pravrutta thAuM chuM. 1. devacaMdrajInA 17vananA itihAsa alabdha hato, paNa hamaNAM eka 'kaviyaNu'tA temanA svargavAsa pachI tera varSe ( sa. 1825 AzA zuda 8 ravivAre ) racelA devavilAsarAsa' prApta thatAM temAMthI maLatI TuMka hakIkata lai laIe. 423 1--devacaMdrajInuM saMkSipta jIvana lakhavAnuM bhAgya mane rA. rA. meAhanalAla hImaca'dya vakIle temanA AgamasAra- AgamasAroddhAra e nAmanA graMtha temanA taraphathI judo ne 2-devaca'drajI peAtAne yugapradhAna kharatara gacchAcArya jinaca drasUrinI paraMparA zAkhAmAM thayela jaNAve che. (jIe vicArasAra prazasti ) ane te jinaca'Tcha ke jemaNe bAdazAha akabarane pratikhAdhele, ane te akabara pAsethI yugapradhAna ' e nAmanu* birUda meLaveluM, tene janma sa. 155, dIkSA sa. 1604, sUripada te 1746 mAM devaca'drajInA janma pahelAM 76 varSe sva prakaTa thayuM che. tyArathI te atyAra sudhImAM zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI temanA sarva graMthaiA be bhAgamAM ' zrImad devaca'dra ' e nAmathI prakaTa thayA che-ane hamaNAM A sAtheja ' devavilAsa ' e nAmanA rAsa adhyAtmajJAna pracAraka ma`DaLa taraphathI zrImad buddhisAgarasUri eka nAnI cApaDInA AkAre chapAtA hatA temAM mUkavA preraNA karelI tyAre thayuM hatuM. tene Aje 15 varSa thai gayAM. te vakhate jIja hakIkata maLI te parathI lakheluM TuMkasa. 1612, svargavAsa saM. 1670 mAM thayA hatA tethI jIvana temAM temaja jaina zve. kaoNnpharansa heraeNlDamAM temaja, jaina kAvyadeAhana (rA. manasukhalAla ravajI prakAzita ) mAMstha thayelA. e kAraNe je jinaca'dra sUrie devaca'dranI mAtAnAM svapnanA vicAra kahyA ane jemaNe devaca`drajIne vaDI dIkSA ApI te ukta yugapradhAna kharataragacchanI paTTAvilinA 61 mA paTTadhara nahi, paNa te pachInA 65 mA paTTadhara samajavA. temanA gaNadharacApaDA geAtranA sAha, sahasakaraNa pitA, ane suvicAra devI mAtA hatAM. mUla nAma hemarAja ane dIkSA nAma harSa lAbha. temanI padasthApanA sa. 1711 nA bhAdrapada vada 10 ne rAja rAjanaga nAhaTA gotranA sAha jayamallu tejasInI mAtA kasturakhAie mahotsavapUrvaka karI hatI. tyAra pachI temaNe vhedhapuravAsI zAha manaharadAse karAvelA caityamAM RSabhAdi 24 jinanI pratiSThA karI. e rIte vidhavidha dezavahArI siddhAMtajJAtA jinacadrasUri sUrata dare sa. 1763 mAM svastha thayA. (jIe kSamAkalyANakRta kharataragaccha paTTAvali.) graMthamAlA graMthAMka 103-104 mAM prakaTa thayA che te sarve parathI, temanA saMbaMdhI ghaNuM jANavAnuM maLe che. temAMthI ahIM jarA vistArathI jaNAvavAnuM subhAgyaramAM pharIthI ukta rA. meAhanalAla hImacaMda vakIla pAdarAvALAnI punaH preraNAthI mane prApta thAya che. AmAM zrImad deva'nA ane bhAgAnA sthaLe sthaLe ullekha Apela che, temAM pahelA bhAgane 1 ne bIjA bhAgane 2 ema jaNAvI pachI ADI lITI dorI te tenA pRSThanI saMkhyA jaNAvI che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ janayuga vaizAkha 1983 vAcaka padhAryA. devacaMdrane mAtapitAe vahorAvyo, ne AvI pATaNamAM padhAryA tyAM pUrNima gacchanA bhAva zabha mata te gurUe saM. 1756 mAM tene laghudIkSA prabhasUrinA upadezathI pUrNima gacchanA zrAvaka nagarazeTha ApI. pachI ukta jinacaMdra sUrie vaDI dIkSA ApI, zrImAlI vaMzIya desI tejasI jetasIe sahasakUTa, ne nAma rAjavimala rAkhyuM. pachI rAjasAgarajIe jina biMba bharAvyAM hatAM, ane te bhAvaprabhasUri dIkSitane sarasvatI maMtra ApatAM ziSya devacaMdrajIe pAse temAM pratiSThA karAvI hatI; te zeThane devacaMde pUchyuM tenuM dhyAna khelADA gAmamAM ramya veNAtaTe bhUmigRhamAM ke tame sahasakUTanAM jinabiba te bharAvyAM, paNa te bhoMyarAmAM) yathArtha karatAM sarasvatIe prasanna thaI graMtha kiM manaraMgase, sitapakha phALuM mAsa, rasanAmAM vAsa karyo. zAstrAbhyAsa zarU karyo, paDAve. bhamavAra arU tIja tithi, saphala phalI mana Aza. zyaka sUtra, anyadarzananAM zAstra, paMcakAvya-naiSadhAdi, pa-bhAvaprabhasUri-parNamika gacchanA sthApaka caMdranATaka, jyotiSa, 8 koSa, kaumadI mahAbhASyAdi prabhasUri saM. 1150-tenI paTTa paraMparAmAM pradhAna zAkhAmAM vyAkaraNa, piMgaLa, svarodaya, tatvArthasUtra, Avazyaka vidyAprabhasUri-tenA paTTe lalitaprabhasUri tenI pATe vinaya prabhasUri-tenI pATe mahimAprabhasUri ane tenI pATe brahavRtti, vizeSAvazyaka, zrI haribhadra sUri, hemAcArya, bhAvaprabhasUri. temanuM sUripada pahelAM bhAvaratna nAma harta ane yazovijayajInA racelA graMthA, cha kama graMtha, karma ane pitAnuM nAma mAMDaNa ane mAtAnuM nAma bAdulA ) prakRti Adi aneka zAstranI jema AmnAyathI sugaMdha navA uga hatuM. temaNe saM. 1793 nA mAgha zuda 8 gurUe yazalaI matijJAna ane zratajJAna meLavyuM. (devacaMdrajIe vijaya upAdhyAyakRta saMskRta pratibhAzataka para saM. TIkA mulatAnamAM saM. 1766 nA vaizAkhamAM dhyAnadIpikA racI che. temane sUripada mahotsava pATaNamAM mAtA rAmA lakhI: mulatAna tathA vIkAneramAM comAsAM karyA, ne ane pitA jayasInA putra tejasI (ke jemaNe sahastraphUTa saM. 1767 nA piSa mAsamAM dravya prakAza banAvyo.) maMdiramAM biMba temanAja hastathI bharAvyA hatA) e saM. 1774 mAM rAjasAgara vAcaka devaloke gayA. saM. karyo hato. temaNe saM. 1769 mAM rUpapuramAM haribala 1775 mAM jJAnadharma pAThaka svargastha thayA. macchIne rAsa, saM. 1797 mAM pATaNamAM subhadrA satI rAsa, saM. 1799mAM pATaNamAM buddhi vimalA satI rAsa, . "devacaMdrajIe vimalAdAsanI be putrI nAme saM. 1800 mAM aMbaDarAsa tathA navAvADa sajhAya, 13 mAIjI ane amAIjI mATe AgamasAra nAmane kAThIyAsajhAya, adhyAtma thaI vagere gurjara bhASAmAM racela gadyamAM graMtha racyo. teo saM. 1777 mAM gujarAta che, A devacaMdrajInA samakAlIna hatA. teo pATaNamAM 3-Ama hoya te devacaMdrajIe game tyAM paNa sara DhaMDheravADAnA apAsarAmAM rahetA ne tenI zAkhA DhaDhera paDI svatinI stuti avazya karI haze ema manamAM AvatAM hatI. temaNe kAlidAsakRta jyotirvidAbharaNa para sukha dhikA nAmanI saMskRta TIkA paNa racI che. tenA graMthanA baMne bhAga pheravI gaye, paNa mArA jevAmAM na AvI. -devacaMdrajI pote A pATaNanA sahastraphUTa saMbaMdhe 4-jyAre devacaMdrajI pate te graMthanA aMtanI praza stavana racyuM che (zrImadda devacaMdrajI bhAga 2 je pR. stimAM svAmitra durgAdAsane zubhacitte samajAvavA mATe 923-924) temAM jaNAvyuM che ke - maTakoTamAM saM. 1776 nA phAgaNa suda 3 bhamavAre sahastrakUTa siddhAcala upare, timahija dharaNI vihAra, tethI addabhUta e che sthApanA, pATaNa nagara majhAra. 9 AgamasAra e ema kahe che. tIrtha sakala vaLI tIrthakara sahu, eNe pUjA te pUjAya, saMvata sattara chiDuttare, mana zuddha phAgaNa mAsa, eka hathI mahimA eha, kizuM bhAte kahevAya. 10 mATe koTa mareDa me, vasatA sukha comAsa. * * zrImALI kula dIpaka jetasI, zeTha suguNa bhaMDAra, AgamasaddhAra eha, prAkRta saMskRta rUpa, tasa suta zeTha zimaNuM tejasI, pATaNanagarameM dAtAra. 11 graMtha kiye devacaMdra muni, jJAnAmRtarasakUpa, teNe e biMba bharAvyA bhAvazuM, sahasa adhika covIsa, karyo ihAM sadAya ati, durgAdAsa zubha citta, kIdhI pratISThA punamagacchadhara, bhAvaprabha sUrIsa, 12 samajAvana nija mitraE, kIne graMtha pavitta. A sahastraphUTanuM maMdira pATaNamAM tAMgaDIyA vADAmAM dharmamitra jina dharma ratana, bhavijana samakitavaMta, sahastraphaNA pArzvanAthajI pramukha sAta deharAsarajI che zuddha amarapada elakhaNa, caMya kI guNavaMta. * * temAMnuM eka che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarasika paDita devacaMdrajI sahasaphUTanA 1024 jinanAM nAma gurU mukhe kadi dhAryA che ? zeThe ajANapaNuM batAvyuM. e avasare tapagachIya jJAnavimala sara hatA tenI pAse jai zeThe saheakUTanAM nAma pUchyAM, tyAre temaNe ema kahyuM ke avasare jaNAvIzuM. eka vakhata tyAM zAhanI pALamAM cAmukha vADIpArzvanAthanA maMdiramAM sattarabhedI pUjA ne stavanA thatI hatI tyAM jJAnavimala sara AvyA te temane sahasakUTanAM nAme pUchatAM temaNe jaNAvyuM ke prAya: zAstramAM te nAmeA nathI. kAi zAstre kadAcita hAya. eTale enA pratirodha devacaMdrajIe karI chevaTe pAte sahasranAme batAvI ApyAM. AthI baMne vacce (devacaMdrajI ane jJAnavimala suri vacce ) prIti jAmI. rAjasAgaranA ziSyanI khyAti thai temaNe pachI bhavya pratiSThA ane navA occhava karAvyA, ane kriyAhAra karyAM. temAM aparigraha para bahu bhAMra mUkyA-satyaM prabhu mArgamAM mULeM tajavIja ghaTe te te ta". sa. 1787(1)! mAM amadAvAda AvI nAgeArI sarAhamAM utarI bhagavatI sUtranI vAcanA karI, te tyAM DhuMDhaka mANekalAlane mUttipUjaka karyAM; navuM caitya karAvI temAM pratimA sthApI, tyAM zAMtinAthanI pALamAM sahasakA biMba sthApyuM. sahasakreTa jinabiMkhanI pratiSThA karI. sa'. 1779 mAM khabhAta ce!mAruM karyuM pachI zatrujayapara navAM caitya karAvI chauddhAra karyo. mahA 7 jJAvimalasUri-bhinnamAlanA vIsA osavAla vAsava zeTha ane nakAvatInA putra. janma sa. 1694 nAma nathumaa; sa. 1902 mAM tapagacchanA dhIravimala gaNa pAse dIkSA. nAma nayivamala. sa. 1748 mAM pADhaNu pAse saMDeramAM sUripadanAma jJAtivamala sUra; temanA upadezathI sa. 1777 mAM suratanA zeThe premajI pArekhe zatrujayanA saMdha kADhayA. sa. 1782 AzA vada 4 ne dine khabhAtamAM svastha. 45 jate te siddhAcalapara chA~ddhAranuM kArakhAnuM maMDAvyu. sa'. 1781, 1782 ane 1783 mAM kArIgarA pAse kAma karAvI zatruMjayane mahimA vadhAryAM pachI gurU rAjanagara (amadAvAda) AvyA. ( A sa. 1784 mAM mUkAya te te vakhate temaNe sahastraphaNA pArzvanAthanI pratiSThA puTaneATamAM batAvI che te karI jaNAya che), tyAMthI surata AvyA. 4. saM. 1785, 1786 ane 1787 mAM 9pAlItANAmAM pratiSThA karI pachI pharI rAjanagara 9 --pAlItANAnA zatruMjayagiriparanA 118 zilAlekhAnI TIpa DA. budlare karI che temAM teNe 33 lekhA mULa sa MskRtamAM Apela che ane khIntanA mAtra aMgrejImAM sAra ApyA che te paikI na. 34 kharataravasI Tu'nA dakSiNa bAjunA khullA vibhAgamAM siddhacakra zikSAparanA lekhane sAra e che ke: saMvat 1783 mAdha suda 5 siddhacakra, dhaNupuranA rahevAsI, zrImAlI ladhu zAkhAnA khetA ( khetA ) nI srI ANunda bAie apaNu karyuM (banAvyuM ). bRhat kharatara gacchanI mukhya zAkhAmAM jinaca'drasUri thayA jemane ekakhara bAdazAhe yugapradhAnanu' pada ApyuM. tenA ziSya maDepAdhyAya rAjasAgarajI thayA. tenA ziSya maDApAdhyAya jJAnadharma cha, tenA ziSya upAdhyAya dIpacaMdra, tenA ziSya pa'Ditavara devacaMdre pratiSThA karI. na'. 35 pAMca pAMDava devAlayanI mukhya mUrtinI jamaNI bAjue AvelI eka mUrttinI besaNI, uparano lekha che tenA sAra e che ke;-saMvat 1788, mAdha sudi 6, zukravAra, kharatara gacchanA sA ( hu ) kIkAnA putra dulIcandre bhImamuninI eka pratimA arpaNa karI; upAdhyAya dIpaca'ke gaNie pratiSThA karI. ( A dIpaca'drajI devaca'drajInA gurU jaNAya che.) na'. 39 chIpAvasI TuMkamAMnA eka devAlayanA madiranI 8-amadAvAdamAM hAnta paTelanI pALamAMnI zAMtinAtha ahAra dakSiNa bhIMta uparanA lekhanA sAra e che kensa'vat pALanA khIjA derAsaranA vacalA bheAMyarAmAM sahastraphaNA 1794, zaka 1659, ASADha sudi 10, ravivAra, esapArzvanAthanI devacaMdrarjIe karelI pratiSThAnA zilAlekha savaMza vRddhe zAkhA nAhula gAtranA bhaDArI bhAnAjInA putra 1784 mAgazara vada 5 ne maLI Ave che. jIe A bhaDArI nArAyaNajInA putra bhaMDArI tArAcaMdanA putra pustakamAM jIvanacaritra pAnu` 31 jyAre A kaviyaNa sa'bhaMDArI rUpacaMdanA putra bha'DArI sivacaMdanA putra bhaMDArI 1787 nI sAla Ape che. te kadAca 1777nI haze. vaLI haraSaca'de, e devAlaya samarAvyuM ane pArzvanAthanI eka te tyAra pachI 1778 thI vAta kahevA mAMDe che-te A pratimA arpaNa karI ( karAvI ); bRhat kharatara gacchanA varSoMnukrama AgaLa pAchaLa ulaTA rAkhavAnu kAraNa samajAtuM nathI. jinaca`drasUrinA vijayi rAjyamAM maheApAdhyAya rAjasAga
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainayuga vaizAkha 1993 hatA. tene iSTa priya zeTha ANudarAma, devaca'jI bAIsaroya-nAyabamukhA tarIke prasiddha thayelA rasike sa'. 1789 thI sa. 1793 sudhI amala calAvyA. A vakhate samasta hiMdamAM azAMti ne avyavasthA hatI. marAThAo pa. amadAvAdamAM 10kisa'haDArI khopenAnA saradAra bo bhADenI saradArI nIce gUjarAta upara caDI AvyA tyAre ratnasiMhane potAnA navA dAra ra0nA ziSya upAdhyAya jJAnadharmanA ziSya upAdhyAya rahevAnuM muzkela thatuM gayuM chatAM te nAyaba subA AdhAracu jJAnadharmachanA ziSya upAdhyAya tISacaMdrajInA ziSya paDiMta kharcathI AvatA humalA pAcha kADhatA hatA. viramagAmanA devaca'drajIe pratiSThita karI. (jIe sAkSara zrI jinavi-bhAvasiMha herAnagatI ApatA tene pakaDavA mATe javAnamakhAnane sa. 1790 mAM ratnasiMhe Tama karavAM jaze tene paDayo paNa pachI tene cheDI devo paDayo. za 10 pacha saMpAdita prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga 2jAnA banA avalokana pU. pa1 ane para. ) A rUpAMtara jaya upara cAmukhanI TuMkamAM maMdiranA cokamAM jatAM DAbAmAM hAthe eka siddhacakranI sthApanA che temAM devacaMdrajI sabaMdhI ullekha che te lekha munizrI kalyANuvijayae pApI lakhI jaNAvyo che ke-- marAThAoe vaDodarA lIdhuM. tyAMnA subA zerakhAna khAkhIe ratnasi'hanI madada mAgatAM khaMbhAtanA subA meminakhAnane tenI kumake mAyA paNa mahAda gAyatpArka A jANI laI zerakhAnane harAvyA ne mAmInakhAna pA khaMbhAta gayA. gAyakavADe vaDAdarA sara karyuM. Aja varSamAM peTalAdane sUe dhanarUpa bha'DArI maraNa pAmyA ne zAMtidAsa zeThanA pAtra khuzAlaca'da zeTha ( A zAMtidAsa zeThe sa. 1994 mAM sasapuramAM pArzvanAtha maMdira karyuM hatuM ne sAhi pratibodhaka tatpradattayugapradhAna bhaTTAraka jene te vakhatanA gujarAtanA subA gabbe toDI tyAM sa. 1700 mAM masIda badhAvI hatI te pachI te maMdirane zrI jinacaMdrasUri zAkhAyAM mahopAdhyAya zrI zAhajahAMe pAchuM dhAvI ApyuM hatuM.) ne amadAvAdathI zrI rAnamAranI tatU ziSya upAdhyAya jJAna-bhaDArInI kaTTA thatAM cAlI javuM paDayuM hatuM. ( A khuzAdharmanI sat zilpa upAcAya zrI cIpacaMdrazIlada sa. 1804 mAM maraNa pAmyA. hu mArI jaina tat ziSya paMDita devacaMdra yutena / / " aitihAsika rAsamAlA bhAga 1 lo prastAvanA pR. 8 thI 10 ). saM. 1799 mAM ratnasi'hane dheAlakAnI sukhAgIrI apAI. viramagAmanI seharAkhakhAnane apAI. A bIjI vAta nihane na gamatAM te asitane apAvI. pachI laDAI thaI ne soharAbakhAna yAyA ne mRtyu pAmyo. rasiMha para eka dhoDesvAre khUna karavAnA prayatna karatAM tene pakaDI mArI nAMkhavAmAM AnyA. ratnasiMha thayelA te sukhAne dabAvavA mATe mokalyA ne ajamera ane guja-vAthI be mahIne sAthe thayA. nIramagAmanA bAvisarja rAtanuM rAjya sara karavAne amadAvAda tarapha meA lazkara sAthe kuca karI tyAre temaNe meTI phojamAM ratnasiMhane pAtAnI sAthe rAkhyA hatA. amadAvAdamAM keTalIka khuna, khvAra laDAi pachI mahArAAe sarakhula'dakhAnane jIvatA paDI dIllI, mAlAvI gujarAta prAMta che. ane rasiMhane peAtAnA madadanIza tarIke nImyA. traNa varSe gujarAta upara amala karyA pachI kAmavisaTha dIllI pAko gayA ne ratnasi'ha bhaDArIne dIlhI rAjyanA vatI gUjarAtamagAmanA dherA tajI amadAvAda javuM paDayuM sa. 1793 ahamadazAha sulatAne abhayasaMha pAsethI laI cemAna upara amala karane nImatA gayA. itihAsamAM phepyuTI 426 AvI . cAturmAMsa thA. sa. 1988 mAM ASADha zudi 2 ne dina dIpacaMdrajI pAThaka svarge padhAryAM. devacaMdrajI hatA kharataragacchanA, chatAM temanI pAse tapagacchanA vivekavijaya mane bhaNyA. " saMvat 1784 varSe || migazira vadi 5 tithau rAjanagara vAstavya bhI siddhacaka kaaraavita 6 zrI mahAvIravaiyAvicchinna-paraMparA yAta zrI bRhatkharataragacchAdhirAjazrI akavya 10-ratnasiMha bhaMDArI--mAravADa odhapuranI gAdI para mahArAjA abhayasiMhanA vi. sa. 1980 thI sa'. 86 nA amalamAM siddha DArIe ya pAmI pAtAnI nAmanA kADhI hatI. te jaina savAla kuTuMbanA hatA. saMvat 1786 mAM gujarAtanA subAdAra sarabulaMdakhAM svataMtra thavAthI bAdazAha muhammadazAhe abhayasihajIne marADA sAthe maLe temane gupta rIte gAmamAM bolAvyA. dAmAjIe mAravADI adhikArIne kADhI mUkyA ne raMgAjIne tyAM rAkhI pAte sAraTha tarapha jatAM vacamAM ratnasiMha bhaMDArI sAme thayA, ne raMgeAjIne vIramagAma hAMkI mUkyo. marAThAAno sAmAna patro kabare karyAM ne pachI vIramagAmane ghero ghAlyo. A sAme yukti karI bharADAe pratAparAyane amadAvAda gherA dhAlavA meAkalyA. AthI bhaMDArIne vIra
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI kara7 pAse AvI dharmacarcA karatA hatA. tene gurUe carcAmAM sthApyAM. tyAMthI paDadharImAM tyAM ThAkurane pratibodhyo. jI. ANaMdarAme gurUnI prazaMsA karatAM ratnasiMha tyAMthI pharI pAlItANe ane pha navAnagaramAM gayA. bhaMDArIe gurU pAse AvI vaMdanA karI; tyAra pachI 6. pachI saM. 1802 -1803 mAM rANatyAM mRgI upadrava-rogacALo cAlyo. te bhaMDArInI vAva rahyA. tyAMnA adhIza (rANAne) bhagaMdara roga ane mahAjananI vinatithI gurUe zamAvyo. tyAra hato te TALe. saM. 1, 4 mAM bhAvanagara AvI pachI raNajIe sainya lAvI bhaMDArI sAthe yuddhane TUMka metA ThAkarasIne : pUjaka karyo ane tyAMnA paDakAra karyo. gurUe bephikara rahevA bhaMDArIne kahyuM. rAjAne jana dharma pratye tivAna banAvyA [A rAjAnuM yuddhamAM bhaMDArI cha. ghelakAvAsI jayacaMda zeThe nAma bhAvasiMhajI che ke jeNe pitAnA nAma parathI eka viSNu yogIne gurU pAse Aye, tene gurUe bhAvanagara sthApya ta] jana banAvyo. saM. 1795 mAM pAlItANA ane saM. . (A vAta anya sthaLethI sAbIta thAya che.)12 1796 mAM ane saM. 1797 mAM navAnagara 11 gurU rahyA, ne tyAM huMkane chayA. navAnagaramAM co lopyAM 12-saM. .0 A saMdha nIkaLyA hatA tema deva vilAsa rAsakAra kahe che jyAre devacaMdrajI pate siddhAcala " hatAM ne pUjA baMdha thaI hatI tenuM nivAraNa karI pharI stavanamAM cokhkhuM kahe che ke saM. 1804 nA mAgazara suda khAnane gujarAtanI subAgIrI ApI. abhayasiMhe bhaDA- 13 ne dine suratathI te saMdha kacarA kIkAe kADhayA hataHrIne mAmInakhAnane sUbo thatAM aTakAvavA kahyuM. mAmIna- saMvata aDhAra cIDettara varase, sita mRgasara terasIye ? khAne amadAvAda gheryuM. bhaMDArIe jabare bacAva karyo. zrI suratathI bhakti harakhathI, saMgha sahita u9lasIye - Akhare dAmAjI ne mAmInakhAna baMne maLI gayA. Akhare kacarA kAkA jinavara bhakti, rUpacaMda (guNavaMta) 'jaie, salAha thaI. memInakhAne kharcAne dAma bhaMDArIne ApI zrI saMghane prabhucha bheTAvyA, jagapati prathama jiguMda.. ravAnA karyo ne pite sUbAgIrI lIdhI. saM. 1801 mAM zrImad devacaMdrajI bhAga 2, pR. 917 vikAnerane rAjA maraNa pAmatAM be hakadAra jAgyA. eke devacaMdrajInA ziSya matirane siddhAcala tIrthayAtrA e gAdI lIdhI bIjo abhayasiMha pAse jatAM teNe sahAya nAmanI padyakRti pAMca DhALamAM racI che temAM te A kacarA ApavA kabUla karyuM. bhaMDArIne senApatipada ApI sAthe kIkAdinA saMdhanI AkhI vigata Ape che. A saMvata laDavA nIkaLe. saM. 1803 mAM cahasAjaNa pAse khUna Apela nathI tema saMgha nIkaLyAno saMvata Apela nathI khAra laDAI thaI. vAMkAneranA lazkare Akhare rahyuM, bhaMDArI paNa tenI miti kArtika suda 13 maMgala Ape che. te Dage nahi ne pitAne AMkhamAM bANa vAgyuM chatAM laDaze. upara mAgazara suda 13 ApI che. AmAM vigata e che ke Akhare joyuM ke potAnA sAthI ochA che ne phAvavAne dAva mULa pATaNanA rahIza ane ravajIzAnA kulamAM thayelA nathI eTale pAchA haThavAno hukama Ape. Ama haDatAM vRddhazAkhIya zrImAlI kacarA kIko ema pote traNa bhAI eka vAkAnerI bhAlAdAre humalo karyo ane ratnasiMha sahita surata AvyA. teNe zatruMjayane (kArtika su. 13 bhaMDArI vIratAthI maraNa pAmyA. (zrIyuta umarAvasiMha ne dine saMvat Apyo nathI ) kADho.rUpacaMda nAmanA zeTha TAMkanA lekhaparathI.) * paNa saMdhavI tarIke joDAyA. huMbasa (Dumasa) AvI tyAMthI ATale lAMbe paricaya karAvavAnuM kAraNa e che ke bhAvanagara AvyA ke jyAM bhAvasiMhajI (ke jemaNe saM. A vakhate gUjarAtanI kevI azAMta sthiti hatI tenuM 1779 nA vaizAkha suda 3 ne dine bhAvanagara vasAvyuM hatuM digdarzana thAya. ane jeo 61 varSa sudhI svataMtrapaNe rAjya karI saM. 11-navAnagara te kAThiyAvADanuM jAmanagara. tyAM deva- 1920 mAM svargastha thayA) rAjya karatA hatA. temaNe caMdrajIe saM. 1796 nA kArtika suda 5 mI raja jJAna- cAMcIAne jera karI jagAta ochI karI samudrane nirbhaya sAra para TIkA nAme jJAnamaMjarI karI. aSTa pravacana ane vepArIone AbAda karyA hatA. A saMdhane bhAvanamAtAnI sajhA paNa tyAM ja racI. navAnagaranA Adi garanA saMghapati kuMarajI zeThe mAna ApyuM. temAMnA maMdijinapara stavana (2-919) racyuM che temAM "zeTha vihAra' mAM saMdhapatie pUjA karI. rAjAjIne sAthe AvavA nA AdIzvarane ullekha che. vinati karI ne rAjAe te mATe cokIdAra vagere mATenuM
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara8 jainayuga vaizAkha 1983 che. tyAMthI teja varSamAM pAlItANA jaI tyAM mRgI nAmano rogacALo dUra karyo. saM. 1805 ane lAgata kharca mAMgyuM; kacarAzAe dastura mAphaka devA kahyuM 1806 mAM lIMbaDI rahI tyAMnA AgevAna zeThane eTale rANAjI lazkara sAthe saMdha bhegA nIkaLyA (kArtika zAstrAbhyAsa karAvyo. lIMbaDI dhAMgadhrA ane cuDA ema vadi 13). cothe dina varateja, pachI kanADe AvyA. sAthe traNa sthaLoe biMba pratiSThA karAvI. (A traNe kAThiuttamavijya paMnyAsa, vimala tapasvI, kharataragacchI yAvADanAM zaheromAMnAM maMdiro tapAsI temAMnI pratimAnA devacaMdrajI (ApaNu caritranAyaka ) hatA. pAlItANAnA pratiSThA lekhe jevA ghaTe che.) dhAMgadhrAmAM sukhAnaMdajI rAjA pRthvIrAjajInA kuMvara sAmA Avyo ke jene saMdha maLyA hatA. saM. 1808 mAM gUjarAtathI zatrujyamAM vIe paherAmaNI karI. kuMvarazrI navadhana saMgha sAthe gArIyAdhara sudhI AvyA. ne mAgazara suda terasa dine zavuM bahu dravya kharcavI pUjA arcA karAvI. saM. 1809 ja yanI yAtrA karI. pachI pAlItANA AvyA. tyAM vidhi ane 1810 mAM gUjarAtamAM comAsAM gALyAM. saM. upadezaka zrata jaladhi devacaMda gurarAya, savegI jinama- 1810 mAM kacarAzAhe zatruMjayano saMgha kADhayo te ragI uttamavijaya sahAya "-devacaMdrajI ne uttamavijaya hatA sAthe devacaMdrajI padhAryA ane zatruMjaya para sATha hajAra eTale khaMbhAtathI jIvaNasAha saMghavI saMdha laI AvyA. dravya kharca jinabiMbanI pratiSThA karI13 saM. 1811 viLAvaLa pATaNathI rAmacaMdrazA, dakSiNathI masara gAma mAM lIMbaDImAM pratiSThA karI ane vaDhavANamAM TUMka saMdha laI galAlasA ema aneka saMghe te tenA saMghapati zrAvakane bujhAvyA. ne tyAM tethI ghaNuM citya thayAM. sahita AvyA. sUratathI vidhipakSa (aMcala gacchanA) devacaMdrajInA ziSya manarUpajI ane tarkazAstranA abhyAsI udayasAgarasUri (mULa navAnagaranA zA kalyANajI ane vijayacaMda hatA. manarUpajInA ziSya vakatujI ane bhAryA jayavaMtInA udayacaMda nAme putra janma saM. 1763 dIkSA saM. 1777, AcArya pada saM. 1797, svargavAsa rAyacaMdajI hatA. saM. 1812 mAM gurU rAjanagara saM. 1826 A su. 2 suratamAM.) AvyA. tapAgacchanA AvyA. gacchanAyakane teDAvI mahocchava karyA. devapAThaka sumativijaya ema aneka yatio ane caturvidha caMdrajIne ga7patie (A jinalAbha sUri hovA saMgha maLe. piza zudi 13 dine iMdramAlane utsava thA. ghaTe) vAcaka pada ApyuM. A pramANe yAtrA saphala thaI." AmAM jaNAvelA udaya 8. devacaMdrajI uttama vyAkhyAna tatvajJAnamaya sAgarasUrie saM. 1804 nA (abdhikhANe dumite) nA piSa sudi 15 ne somavArane divase snAtrapaMcAzikA' ApatA hatA. temaNe tAMbarIya haribhadra sUri tathA nAmane graMtha surASTranA pAlItANAmAMja ra temAM A yazovijaya vAcakakRta graMthane abhyAsa karavA upasaMghanA saMdhapati " devagurUbhakta kIkAnA putra kacarAe rAta digaMbarIya zAstra-gomadrasArAdi vAMcyAM hatAM, kAlA saMdhanI sAthe yAtrA karatAM jinarAjanI bhaktine ane gujarAta uparAMta mulatAna, bIkAneramAM paNa mATe A graMtha racyo che" evuM spaSTa jaNAveluM che. comAsAM karyA hatAM. temaNe navA graMtha TIkA sahIta (jIe pITarsanane trIje rIpeTa pR. 239 )-AthI paNa karyA tenAM nAma-dezanAsAra ( apakaTa ), nayacakra, spaSTa thAya che ke saMghavI kacarA kIkAe A saMdha 1804 jJAnasAra aSTaka para se. TIkA, karmagraMthapara TIkA mAM kADhaye hate.--" kacarA kAkAe pAlItANunA saMgha - ghaNI vakhata kADhayAnuM judAM judAM stavane tathA caritra 13-A saMbaMdhI eka lekha zatruMjaya para hAthIpaLa parathI jaNAya che ane tevAM traNa cAra prasaMge mArA tarapha jatAM dakSiNe AvelA devAlayamAM ( vimaLavaNI vAMcavAmAM paNa AvyAM che emAM saM. 1804 mAM zrImada liTsa . 207 naM. 285 bulara saMgraha) maLI Ave saMdha sAthe pAlItANe gayA hoya ane sa. 1810 mAM che tene sAra A pramANe che:pharI gayA hoya e banavA joga che. temAM asaMbhavita jevuM "saMvata 1810 mAha sudi 13, maMgaLavAra saMdhavI kazuMe nathI," ema rA. mehanalAla hImacaMda vakIla kacarA kAkA vigere AkhA kuTuMbe sumatinAthanI pratimA pAdarAvALA jaNAve che. arpaNa karI; sarva rasUrie pratiSThA karI." AmAMnA bhAvanagaramAM baSabha prAsAdamAM divAlI dine zrI jinavijayajI saMpAdita prA. je. le. saMgraha rijinavara nirvANa racI devacaMdrajIe pUruM karyuM (2-909) bhA. 2 avalokana pR, para.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 429 adhyAtmarasika pati evacaMdrajI vagere. A devacaMdrajI amadAvAdamAM dezIvADAmAM dAnezvarI (dInapara upakAra karanAra), 21 vidyAne birAjatA hatA, tyAM eka dina vAyuprakopathI vamanAdi dAnanI zALApara premI (aneka gacchanA munione vyAdhi thatAM nija ziSyane bolAvI zikSA ApI vidyAdAna denAra tema ja anya dharmane vidyA zikhake "sUrijInI AjJA vaheje, samayAnusAre vica. vanAra) 12 pustakasaMgrAhaka 13 vAcakSadaprAma, raje, paga pramANe soDa tANa saMghanI AjJA dharajo." 14 vAdIpaka, 15 nutana cityakAraka, 16 vacana A vakhate ziSyamAM mukhya manarUpajI ne tenA ziSya tizayavALA ( tethI dharmasthAne dravya kharcAvanAra), 17 rAyacaMdrajI, vaLI bIjA ziSya vijayacaMdrajI ne rAjendrapradhAnapUjita, 18 mAri upadrava nAzaka, 19 tenA ziSya rUpacaMdrajI, temaja sabhAcaMdajI vagere suvikhyAta, 20 kriyA dvAraka, 21 mastakamAM maNidhAhAjara hatA. pachI dazavaikAlika, uttarAdhyayana e raka ane 22 prabhAvaka. " AmAnAM ghaNAMka vizeSaNa sutronAM adhyayana sAMbhaLatAM arihaMtanuM dhyAna dharatAM prAyaH yogya ane sArthaka gaNI zakAya. have ApaNe saM. 1812nA bhAdrapada amAvAsyAne dine rAta eka svataMtra rIte devacaMdrajI saMbaMdhI judI judI hakIkata prahara jatAM devacaMdrajI devagati pAmyA. pAchaLa judI judI dRSTithI joIzuM. utsavathI mAMDavI karI ghaNuM dravya dAnArthe khacI seva garaparaparA - . zrAvakoe maLI zabane dAha dIdho." 11. teo kharatara gacchamAM thayA hatA. te ga- 9 rAsakartA kahe che ke teo "Asanasiddha hatA, 7mAM 61 mI pATe jinacaMdra sUri thayA ke jeo ne anumAne je dareka bhavamAM AraMbhamAM bhAvathI samrATa akabaranA samayamAM thayA ke jemaNe te samrAkarmane dhvasa karavA rahI dharma yauvanamAMja jIvana satata para pitAne prabhAva pADI tenI pAsethI "yugapradhAna" gALaze te sAta ATha bhAve siddhine varaze. vaLI te birada meLavyuM hatuM (juo mAro nibaMdha nAme kahe che ke temanA mastakamAM maNi hatI te hAtha AvI kavivara samayasaMdara' jana sAhitya saMzodhaka khaMDa 2 nahi. mahAjane dAhasthaLe stUpa karAvI pAdukA prati- aMka 3-4 tathA agAunI naM. rana phaTaneTa) temanAthI SThita karI. (A mATe vizeSa bArIka zodhakhoLa mAMDIne devacaMdrajI pitAnI guruparaMparA Ape che. A karavAnI jarUra che.) tyAra pachI thoDA divase mana- jinacaMdra sUrinuM nIce pramANe pite varNana kare che - rU57 svargastha thayA. temanA ziSya rAyacaMdajI rahyA teai dho jAto guNAtrA samApa: ke je gurU pramANe vartana rAkhI gurUnuM dhyAna dharatA krisTalAmawiNAAnikatAne pIDA hatA. temaNe kartAne gurUnI stavanA karavA kahyuM tethI zIkhavinavAdaH ri taijJAhitivratA: teNe A saM. 1825 Aso suda 8 ravivAre deva taraNAnArA najare na purAdhIH | vilAsa rAsa racI pUrNa karyo." (jJAnamaMjarI prazasti pR. 421. bhA. 1 lo.) 10 vizeSamAM kartA A rAsanA prAraMbhamAM ja 12. tenA ziSya puNyapradhAna upAdhyAya thayA-- devacaMdrajImAM 22 guNo jaNAve che te nedhavA lAyaka tene ziSya sumatisAgara-sumatisAra vidyAvizArada' che -" 1 satyavaktA 2 buddhimAna 3 jJAnavaMta, 4 thayA, temanA sAdhuraMgajI ane temanA ziSya rAjazAstradhyAnI, 5 niSkapaTI, akrodhI, 7 nirahaMkArI, sA(ga)rajI "zrI jina vacananuM mukhya sAratatva temAM 8 sUtra nipuNa (Agama, karmagraMtha, karma prakRti AdimAM pravINa (vicArasAra prakaraNa prazasti ), "suvihita niSNAta), 9 anya sakala zAstranA pAraMgAmI (alaM- kahetAM paMcAMgI pramANa, ratnatrayInI hetu ketAM kAraNa kAra, kemudI, bhASya, 18 koSa, sakaLa bhASA, piMgala, ehavI jehanI samAcArI-ehave je kharatara ga7 naiSadhAdi kAvyo, svarodaya, jyotiSa, siddhAnta, nyAya- te maNe vara kahetAM pradhAna, sarva zAstranipuNa, marUzAstra, sAhityazAstrAdi svApara zAstramAM pravINa). 10 sthaLa viSe aneka jina ciya pratiSThAkAraka, Avazya
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 jenayuga vaizAkha 1983 dvAra pramukha graMthanA kartA evA mahopAdhyAya" rAjahaMsa gaNi (gurU paraMparAmAM jJAna dharma pachI) gujarAtI covIsInA svopA bAlAvabodhanA aMtamAM), jaNAvyA che ane te jaNAvatAM dIpacaMdrajIne ulekha " AvazyakoThArAdi sadagraMtha karaNa, aneka caya karyo nathI. jemake - pratiSThA sthApita aneka jina bibAlaya jeNe karela rAjahaMsa sahagurU supAye, mujha mana sukhanita pAvejI; che evA" (vicArasAra prakaraNa TIkA), "sarva darza- eka sugraMtha racyo zubha bhAve, bhaNatAM ati nazAstrArtha tatvadezana tatpara evA supAThaka' (jJAna - sukha pAvejI. maMjarI prazasti) thayA; temanA ziSya "paramottama -dhyAna dIpikA catupadI 1-578 pAThaka, jenAgama rahasyArthadAyaka guNanAyaka' ( jJAna- juthavAdanA junA nAma sunAmAM maMjarI prazasti), "nyAyAdika graMthAdhyApaka jeNe dhmvvraa| sATha varSa paryata jinhAnA rasa tajI zAkajAta tajIne nivaLavitaykanA, daMrA jaficgar saMvega vRtti dharI evA' (cavIzIne bAlAvabodha) + 273 !! jJAnadharma upAdhyAya thayA, temanA ziSya "rUDA yazanA -karmasaMvedya prakaraNa 1-992 dhaNI, sukhanA devAvAlA, ehavA tathA jeNe zrI rAjahaMsa sahagarU supAye, devacaMdra guNa gAyajI; zatruMjaya tIrtha upara zivA somajIkata comukhanI bhavika jIva je bhAvanA bhAve, teha amita sukha pAyajI. aneka biba pratiSThA karI tathA pAMca pAMDavanA biba -sAdhunI paMca bhAvanA 2-942 nI pratiSThA karI, zrI rAjanagare sahastraphaNA pArzva 14. A parathI kAMte ema dhArI zakAya ke prabhunI pratiSThA karI ehavA' (covIsIne pajJa prathamanA kAlamAM pote A traNe kRtio banAvI Ta) eTale ke zrI zatruMjaye samavasaraNa merU pramukha hoya ne te vakhate rAjahaMsa nAmanA gaNu pAse pote aneka cetya zrI rAjanagare sahastraphaNAdi aneka satI abhyAsa karyo hoya eTale ke pitAnA vidyAgurU hoya thanI pratiSThA karI jeNe AtmasAphalya karyuM che evA (dIkSA gurU te devavilAsa pramANe rAjasa(ga)ra hatA) (vicArasAra prakaraNa TIkA)-eTale ke: ane pachI pote dIpacaMdranI AjJAmAM rahI temane gurU je gujare tIrNa thanAthAtaH punaH svIkAryA hoya, ane kAMte rAjahaMsa gaNi ene dIpa jo samayasara itigta viditA tharAH | caMdrajI baMne eka ja hoya ane pahelAM rAjahaMsa nAma tupuNe romAnItA te ja pUrNa thAta hoya te pAchaLathI dIpacaMdrajI nAma thayuM hoya. bIje itiwAM nirvivAna jo siva ni vikalpa vadhAre saMbhavita lAge che. amadAvAda maLe radaghanAghaneviMdAnAM 15. devavilAsamAM jaNAvela dIkSA nAma nAme tyAnAM 5 itig vAra ko dharmavRtta | rAjavimala te devacaMdrajIe pote pitAne mATe kayAMya -jJAnamaMjarI prazasti. paNa vAparyuM jaNAtuM nathI. e jeNe karyuM che evA mahApuNya karma saMsA- ziSya:-- namAM udyata evA dIpacaMdra pAThaka upAdhyAya thayA, 16. pitAnA ziSyo paikI keTalAka mATe jJAnaane tehanA "adhyAtma tattarasanA svAdana rasika, maMjarI nAmanI TIkA racI ema tenI chevaTanI prazajinAgamanA abhyAsathI jeNe jinAjJA rUci prApta stimAM kathela che te A pramANe. karI che evA" (vicArasAra prakaraNa TIkAne aMte), rASaDhAmadA: zatAbhyANaparAthanA: savega pakSI' (vicArasAra prazasti), "dhImAna' vine- jJAnAra phAsTabrAnamaH ziSyA thAya che.' ya-ziSya devacaMdra gaNi-paMDita thayA. e parathI matiratna, rAjalAbha, jJAnakuzala ane 13. devacaMdrajIe traNa ThekANe pitAnA gurU tarIke rAjapramoda e nAmane temane ziSya hatA. matirane
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ acAtmarasika paDita devacaMdrajI siddhAcala tIrthayAtrA e nAmanI kRti pAMca DhALamAM racI che temAM sa. 1804 mAM karela te tInI yAtrAnuM varNana che. (prAcIna tIrtha mAlA sagrahabhAga 1. pR. 176 thI 188) temAM chevaTanI kaDIe A cheH'vajhAya vara zrI dIpacaMde, zisa gaNui devacaMda e, tama sisa gaNi matiratna bhASa, sakala saMdha ANuMda e. 17. devivalAsamAMthI jaNAya che ke temane (anya) nAme manarUpajI ane zAstra abhyAsI vijayacaMda hatA. manarUpajInA ziSya vastujI ane rAyacaMda hatA. kavi: 431 kAgaLa paNa paheAMce nahI, navi paheAMce hai| tihAM kA paradhAna; je paheAMce te tuma samA, vi bhAMkhe hA kAinuM vyavadhAnasa prIti kare te rAgIyA, jinavarajI hA tume teA vItarAga; prItaDI, jeTha arAgIthI, belavI te hai| leAkeAttara mAgasa 19. cAvIzImAMthI prathama jina stavana kevuM sarala, chatAM tarkabuddhi mizrita bhAvanA-bhaktimaya che te eka vakhata gAIne samajatAM tarataja jaNAya tema che. RSabha jiSNudazuM prItaDI, kima kIje hA kahe catura vicAra; prabhujI jai aLagA vasyA, tihAM kaNe navi ha koi vacana uccAra. 0 prIti anAdinI viSabharI,te rIte heA karavA mujha bhAva, karavI niSi prItaDI, kriSNu bhAte hai| kaDA khate anAva prIti anaMtI para thakI, je teADe hA te joDe eha, parama purUSathI rAgatA, ekavatA hA dAkhI 18. devaca'drajI philasupha gaNAya che ane tenI philasuInI kaThinatA. jyAM tyAM dRSTigAcara thAya che. cAvIza jinapara eka eka ema cAvIza stavanA racyAM ane temAM potAnI dRSTie tattvajJAna kuTI kuTIne bharyuM che tethI te samajAvavAne pAtAne svApanna TokhAlAvamedha racavA paDayA. vIza virahamAna jina paranAM vIza stavanA ceAvIzInI apekSAe ochI philasuphI vALAM ane echAM kaThina-viSama che; AthI peAtAnA kAvyamAM prAsAdika guNa sahaja bhabhukI uThate nathI; jyAre yazAvijayajInI temaja anya pUrva gAmI kavienI ne samakAlIna temaja pachInA kavionI ceAvIzI vIzI Adi stavanA leAkeA samajI temAM AnaMda saralatAthI lai zake tema che; AnaMdaghanajInAM stavanAmAM leAkeA samajI zake tevI kAvyatvavALA phila-prItinI sunnI anupameya bharI che; chatAM paNa devacadrajInuM prAsA dika kavipaNuM taddana asiddha thai zakatuM nathI. kyAMka kayAMka te te evuM suMdara rUpe darzana Ape che ke ApaNe e ghaDI mugdha thai jaie. AnAM thoDAM udAharaNa atra ApIzuM:-- guNagRha-10 prabhujIne avalaMbatAM, nija prabhutA hai| pragaTe guNarAsa, devacaMdranI sevanA, Ape muja hA avicala sukhavAsa-0 20. AmAM saralatA jaNAya che, paNa bahu spaSTatA-vizadatA nathI; tenuM kAraNa kavimAM raheluM Mysticism che. AmAM kaDhI 'prIti anAdinI vaSabharI, te rIte heA karavA mujha bhAva' e lyeA. temAM 'rIte' eTale viSabharI rIte?-sAmAnya rIte ema samajAya, paNa kavine tevA bhAva nathI. kavite svApanna khAlAvakheAdhamAM spaSTa karavuM paDe che ke " jIvane pariNati anAdinI che. te prIti pundgalAdinA manane sukha ApanAra yAganI britApara nirbhara che. tethI te prIti aprazasta che--viSa bharI che. jema azvaryAdika dekhIne pudgala-azuddhatA upar je daSTitA te rAga viSamaya che; te rAga svajana, kuTuMba, parigraha upara che, te rIte prabhujI ! tuma upara rAga karavAnA mArA bhAva che..." 21. chelluM mahAvIra prabhuparanuM stavana 'tAra hA tAra prabhu muja sevaka bhaNI, jagatamAM eTalA suyaza lIre' e AtmAnI dInatA ane mananI aNutAthI bhareluM che ane dareka rasagrAhakane bhaktimAM lIna kare tevuM che. 22. jo kavie kASTa ApyAna lai te para
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 kAvya karyuM hAta te! je aneka bhAvA sAmAnya rIte temAM upasthita thAya tene vikasAvavA-praqhudgha karavA je vANInA upayAga thAta te parathI temanuM geya-rasabharyuM kavitva ApaNe prApta karI zakata; pazu temanA adhyAbharasika svabhAva ApyAnamAM rasa lai nathI zakyA. chatAMye evI chuTI chuTI kRtio che ke jemAM evA prasaMge| AvyA che ke jemAM peAtAnI umi enA maneArama AvirbhAva thayA che. temaNe teA nIcenAM sukava kukavinAM adhyAtmarasika banArasIdAsa kavizrIe ApelAM che. te khAsa lakSamAM rAkhyA jAya che. sukavanAM lakSaNa banArasIdAsajI potAnA sama yasAramAM A pramANe jaNAve che:-- jainayuga * akha kachu kahuM jathAratha khAnI, sukava kavi kathA kahAnI, prathamahi suva kahAve sAi, 52mAratha rasa varaNe eI, lipata khAta hIe niha Ane, gurU paraMparA rIta vakhAne, satyAratha zailI nahi chaDe, mRSAvAdasoM prIta na maDe. chaMda zabda akSara atha, kahe siddhAMta pramAna, je ivividha racanA race, se| he kavi sujAna. tyArapachIja kukavinAM lakSaNa teo A pramANe kahe cheH-- aba sunu kukavi kahAM hai jaisA, aparAdhi hiya a`dha anesA, mRSA bhAva rasa varaNe hitasAM, nai ukati je upaje ciMtaseAM. khyAti lAbha pUnta mana Ane, paramAratha patha bheda na jAne, vAnI jIva eka kari bUjhe, jAko cita jaya graMtha na sUjhe vAnI hIna bhayA jaga DAle, vAnI mamatA tyAga na khele, hai anAdi vAnI jagamAMhi, kukavi bAta yaha samujhe nAMhi. have suvi-kukavi aMte saMbaMdhe te samajAve che keH-- vaizAkha 1983 jinavara nirvANu ' mAM kevA Tu'kAmAM AtmazreNi batAvI madhuratAthI kahe che !-- 23. zrI gautama, zrI mahAvIra prabhunA paTTa ziSya -mukhya gaNudhara hatA. prabhu upara ati rAga-prazasta rAga hatA. prabhue nirvANu thatA pahelAM tamane khIje sthaLe meAkalyA; prabhunuM nirvANu thatAM gAtamane A dhAta lAgyA. A gautamavilApa devacaMdrajI vIra * he prabhu ! muja khAlaka NujI ye na jaNAyuM Ama, mUkI lye mane vegakSeAjI, e nipAvye kAma, nAthajI mATe tuja AdhAra. have kuNu sazaya meTaze", kaheze sUkSma bhAva, kAne vAMdiza bhaktisyu`jI,' kazyu' vinaya svabhAva -tAjI. vIra vinA krama thAyayejI, mune Atamasidhdhi, vIra AdhAre etalAjI, pAmyA pUraNa samRddhi-nAthajI. ma citavatAM upanyAjI, vastu dha upayoga, karatAM sahu nija kAnAjI, prabhu naimittika yoga -nAthajI. dhyAnAlabata nAthaneAjI, te teA sadA abhaga, tiSNu prabhu guNane jo vejI, joituM AtamaaMga -nAthajI. AtamabhAsanaramaNuthIjI, bhede jJAna pRthakatva, teha abhede pariNamyAjI, pAmyA tattva ekava-nAthajI. dhyAnalInagautama prabhu, kSapazreNi AreAhi, dhanAti savi cUriyAMjI, kIdhA Atma ameha -nAthajI. leAkalAkanI astitAjI, sa` sva-para paryAya tana kAlanA jANiyA, kaivalajJAna pasAya-nAthajI. prabhu prabhu karatAM prabhu thayA, zrI gAtama gaNurAya, takSaNa iMdrAdika bhaNIjI, eDa vadhAI thAya--tAjI. 2-904 ane 901 mithyAmati kukavi je prANI, mithyA tinakI bhASita vANI,zliSTa mithyAmati sukavi je hAi, vacana pramANe kare saba kAi, vacana pramANa kare sukavi, purUSa hice paramAna, dArU aMga pramANu o, sAhe sahaja sujAna. 24. A karatAM paNa vizeSa mehaka ane su. eka judA zrI vIra prabhunuM stavana' e nAmanA stavanamAM vIra prabhunA viraha darzAvyA cheH-- mAragadezaka meAkSane re, kaivalajJAnanidhAna, bhAvadayAsAgara prabhure, paraupagArI pradhAna rai vIra prabhu siddha thayA. vIra prabhu sidda thayA, saMdha sakala AdhAra have RNa bharatamAM kANu karaze upagAra ?--vIr nAtha viThThaNuM sainya yU' re, vIra viThThaNA re saMdha, sAthe kANa AdhArathI re, paramAnaMda abhaMga raeN-vIra0
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarasika pa`Dita devaca'drajI mAta viSuNNA khAla yuM re, arahAparaDA athaDAya, vIra viNA jIvaDAre, AkulavyAkula thAya re--vIra0 saMzayachedaka vIrane rU, viraha te kema khamAya ? je dIThe sukha upaje re, te viSNu kema rahevAya re--vIra0 niryAmaka bhavasamudranA hai, bhava-aDavI satthavA, te paramezvara viSNu malere, kema vAdhe utsAha re--vIra0 vIr thakAM paNa zrutatA re, hatA parama AdhAra, have chatAM zruta AdhAra che 2, ahA jinamudrA sAra phai-vIra0 traNa kAle sarvi jIvanare, AgamathI ANaMda, sevA dhyAveA bhavijatAre, jinaDimA sukhakaMda-vIra gaNadhara AcAraja muni re, sahune eNipari siddhi, bhavabhava Agama-saMgathI re, devacadra pada lIdha re --vI20 ( 2-918 ) samatAzIla gajasukumAla re, kSamA-nIre nDavarAvyA AtamA re, yuM dAjhe tene e javAla redhanya dhanya je munivara dhyAne ramyA re. danadhama te dADaje aganathI re, pAtakakSaye nija guNu ullasyA re, nirmala kevalajJAna anUpa re.-dhanya tha ayAgI zailezI karI re, TALyA sarva sayeAgIbhAva re, Atama AtamarUpe pariNamyA re, pragaTayA pUraNa vastu svabhAva re, sahaja akRtrima vaLI asa`gatA re, nipati vaLI nirde re, rUipama avyAbAdha sukhI thayA re, huM te parama adAja agAha re, je dADe te teA mAharA dhana nathI re, akSaya cinmaya tatttavAha re-dhanya0 kSakazreNi dhyAna-ArAhaNe re, pudgala Atama bhinna svabhAva re, nijaguNu anubhava vaLI ekAgratA hai, bhajatAM kIdhA karyuM--abhAva phai-dhanya0 nirmala dhyAne tattva abhedatA hai, nivikalpa dhyAne tadrupa ?, 433 -dhanya kRtioH-- 26. zrI devacaMdrajItI saMskRta, prAkRta, vraja ane 25. gajasukumAla munipara eka svAdhyAya racI gUjarAtI bhASAmAM racelI sa` kRtie zrImad deva che.temAM te rAjakumAra dIkSA lai dhyAnamAM kAyA-caMdrajI' e nAmethI be bhAgamAM zrI muddhisAgarajI sarga karI sthita hatA tyAM tenA bharataka para krodhAvezamAM AvelA temanA sasarA sAmile sagaDI saLagAvI hatI, chatAM te dhyAnI munie hRdayamAM leza paNa vairabhAva na ANutAM siddhi prApta karI~e prasa`ganuM varNana kavi A pramANe Ape cheH-- zirapara sagaDI seAmile karI, zrI gajasukumAla munI re--dhanya0 ( 2--1035 ) graMthamALA graMthAMka 4 ane 53 mAM pragaTa thayela che tethI tenAM nAmeAnI sUci vagerenA atra ullekha karavA niraka che, chatAM sAthe jaNAvI devAnuM atra yogya lAge che ke khIjA bhAgamAM pR. 873 thI 883 mAM zrAvaka guNa upara 21 prakArI pUjA chapAI che te devacaMdrajIkRta nathI paNa chelle prazastimAM batAvyA pramANe tenA racanAra jJAnasAgara upAdhyAyanA ziSya (jJAnauAta ?) che te tenI racanA (guNu yuga acala IMdu~sa. 1743 mAM) thaI che ke je samaye devacaMdrajIne janma paNa thayA nyAtA; teja bIjA bhAgamAM tyAra pachI pR. 884 thI 891 para pragaTa karelI aSTaprakArI pUjA paNa devacaMdrajI kRta nathI paNu ukta jJAnasAgarajInA ziSyanIja sa. 1743 mAM racelI che ( jue pR. 889 paranA dohA. ) 27. vizeSamAM e paNa kahevuM atra prApta thAya che ke pahelA bhAgamAM pragaTa thayela vicAraratnasAramAM te zrImad devacaMdrajIthI anyanA hastakSepa thayA hoya evuM eka pramANa cAkkasa maLI AvyuM che ane te e che ke te vicAraratnasAranA prazna 274 nA uttaramAM pR. 909 para ' mATe jJAnI kahe che je' ema
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 jenayuga vaizAkha 1983 kahI te jJAnInuM kAvya nIcenuM TAMkavAmAM AvyuM che - sva) 21 pIcholAri pAla, ubhA deya rAjavIra, viSayavAsanA bhAge cetana, sAce mAraga lIdhere 22 padmaprabha jina jaI aLagA vasyA (yazovijataSa japa kriyA dAnAdika sahu, gIti eka ne Are chakRta padmaprabha sta8) 23 ane 24 kaDabAnI; IdriyasukhameM khUlyuM e mana, vakra turaMga javuM kalaza-kAla belavAnI; vIzI -1 siddhacakapa do dhAvere. ItyAdi." (zrIpALarAsamAMthI) 2 nArAyaNa nI 3 saMbhavajina A kAvya kayA jJAnInuM haze te zodhatAM Akhara avadhArIe (mAnavijayakRta saMbhava jita na ) e maLI AvyuM ke te zrI cidAnaMdajInuM che ke jeo 4 bhAvAro vAlo brahmacArI, 5 dehe deha naNaMda devacaMdrajInA purogAmI nahi, paNa hamaNAM ja vIsamI haThIlI, 6 me manaDe heDAu ho misari kAkara mahasadImAM thayelA yogI puSa-karavijaya uphe cidA- dare (rAjasthAnI gIta lAge che ) 7 vArI re gaDI naMdajI che. pAsane 8 caraNAlI cAmuMDA raNa caDe 9 khaDakhAnI 10 prANI vANI jinataNI ( uparanI covIsInA dezIoH 17 mAM stavananI Aja dezI che) 11 nadI yamu 28 pitAnAM bhASAmAM karelAM kAvyomAM pitAnA nAke tIra (umero-uDe doSa paMkhIyA) 12 vIrA parvagAmI kavionI temaja bIjI dezIo lIdhI caMdalA. ( jinarAjasUrinI vIzImAM bIjuM yugamaMdhara che:-adhyAtma gItAmAM hAla bhamara gItAnI ( ke jine sta' che tenI dezI), 13 zrI aranAtha upA. je bhamara gItA vinayavijayajIe racI che) rAkhI senA (mAnavijayajIkRta aranAtha 10 nI ) 14 che; cAvIsImAM 1 nidraDI veraNa huI rahI. lUaranI, 15 kAla anaMtAnaMta (jinarAja sUrinuM 2 dekha gati devanIre, 3 dhaNurA DholA 4 bra* zAMti sta) 16 araja araja suNene rUDA rAjIpA hmacarya pada pUchaye 5 kaDakhAnI, 6 huM tuja AgaLa hojI, 17 lAchalade mAta mahAra 18 taTa yamunAnuMre zI kahuM kesariyA lAla, 7 he suMdara tapa sarikhuM ati raLiyAmaNuMre 19 mahAvidehakSetra sehAmaNuM jaga koI nahIM. 8 zrI zreyAMsa jina aMtarajAmI, 20 nathI mUkI. kalaza dhanyAzrI; gata covIsImAM 9 thArA mahela upara meha jarUkhe vIjalI ho lAla, 2-vIrajI mArA vIracha yArA. 3 camAsI pAraNuM 10 Adara jIve kSamA guNa Adara (samayasuMdarajInI Ave-bIjI prata zItala jina sahajAnaMdI, (jinakSamAchatrIsInI ) 11 prANI vANI jinataNI, tame vijayajIkRta zItala sta) 4 rAga kAga 5 kaDakho dhAro citta majhArare. (bIjI pratamAM pAMca pAMDava jagajIvana jagIvAlA (yazovijayakRta RSabha stanI) vAMdatAM mana mAre ) 12 paMthaDo nihAluMre bIjA 7 rasIyAnI, 8 rAga dhamAla 9 morA sAheba hA jina taNore (AnaMdadhanajI ajitastavananI), 13 zrI zItalanAthake, 10 (nathI) 11 raherahA rahe dAsa aradAsa sIpare karejI (jinarAja surita malli vAhA, 12 namaNI khamaNI ne mana gamaNI 13 jina sta0) 14 dIThI he prabhu dIThI jaga gurU kA haiyA lAla 14 thArA mehalA upara meha jhabuke tuja (yazovijayajIkRta abhinaMdana jina sta0) 15 vIjalIho lAla 15 mana meluM amAruM prabhu guNe, saphala saMsAra avatAra e huM gaNuM, 16 AMkhaDIye 16 ha pIu paMkhIDA 17 dekhe gati devanI re, meM Aja zetruje dIThe re ( udayarana ) 17 parama 18 rAga mArU. 19 adhikA tAhara huM aparAdhi, jisarU (jinarAjasUri vIra rasta) 18 rAmacaMdake huM aparAdhi, 20 akhIyAM, harakhana lAgI hamArI bAga cAMpa morI rahyAre 19 dekhI kAmInI deche ke, akhIyAM rAga parabhAti. 21 zrI jina pratimA ho kAmeM vyApIyare (bIjI pratamAM -karatAM satI prAti jina sarakhI kahI, (samayasuMdarakRta jina pratimA sahu haMsI kare re) 20 olaMgaDI elaMgaDI suhelI stavana juo jainayuga pu. 1 aMka 2 pR. 62 ); he zrI zreyAMsanIre. (jinarAjasUrinuM zreyAMsa jina snAtra pUjAmAM vastu chaMda, caMdrAvalA che ne keTalIka
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarasika paMDita devacaMdrajI 435 dezIo A che -1 zrI jinano kalaza kahIzuM prema- sarIkhI vaMdanIka, 7 karama parIkSA karaNa kumAra calyo sAgara pUra, 2 jaganAyaka tribhuvana jana hitakAra re (samayasuMdarakRta piyamelakarAsa) 8 kekeI vara lAdhyA e, paramAtamajI, cidAnaMda ghanasAra e 3 tIrthakamala 9 jatInI-vata nIma ne sAje ANI. 10 tAra udaka bharIne puSkara sAgara Ave, 4 rAga velAvala, kiratAra saMsAra sAgara thakI (jinarAjasUrikRta ajita vIrAjananirvANamAM-1 zrI supAsa jinarAja ra charI- sta), 11 dharama suNI rAjA pratibaMdho 12 sule yAnI athavA sehalAnI, 3 yatinI 4 bahinI rahI yebara jhilara. 13 IDara AMbA AMbalI 14 na saki tiseMjI 5 prabhu tuM svayaM buddha siddha azuddho mA mahi dakSiNa ANi milAI 15 pAra6 mere naMdanA, 7 megha munIsara, kAMI DamaDe laI re, dhIyArI 16 sAMjha thaI dina Athamyo 17 8 kumata Ima sakala dUre kAra, 9 bharata nRpa bhAvaze rUDIre rabAraNa rAmalA padamInIre, 18 hariyA mane (RSabhadAsa kata); sAdhuvaMdanAmAM 1 saphala saMsAra lAge 18 rAga gADI. jIvajA gorI 20 ToDaramala avatAra e huM giNuM 2 vIra jirNosara caraNa kamala chatare athavA AdIzvara tUThAre 21 dAna ulaTa dharI kamalAkara vAso (gautama rAsa) 3 zrI navakAra japI dIjIye. 22 lagaDInI, 23 eka laharI che goralo, manaraMge 4 gautama samudra kumAra saMsAra gaMbhIrA, 5 24 mero mana me INa DuMgare 25 pAMcama tapaaraNika maeNnivara cAlyA gocarI ( samayasaMdara) 6 vidha sAMbha, 26 nAyakAnI 27 mele thApi calyA sukhakAraNa bhaviyaNa samarI nIta navakAra, vizAlIyA vali rAvaNa, 28 pAsa jiNaMda juhAriye, 29 piMgala, 8 catura vicArIyere; paMcabhAvanA 1 lAka- gautamasAmI samosaryA, 30 dharI biMdalI raMga lAge, svarUpa vicAro Atama hitabhaNIre 2 anumatidIdhI 31 sItA ati sohe, 32 prabhu praNamu re pAsa bhAe revatI, 3 have raNa padamAvatI (samayasuMdarano jirNosara thaMbhaNa, 33 yuga liye rAjA bharatharI cAra pratyekabuddharAsa ) 4 prANa dharIe saMvega 34 raMgIle Atama, 35 mahAre bhIbhalIyAM nayaNANe vicAra, 5 INipare caMcala AukhuM jIva jAgere, pANI lAgaNe pANI rUjI (rAjasthAna) 36 be be 6 zalaga zetruje siddhA; aSTapravacana mAtA sajhAya munivara vitaraNa pAMgu re (matisArakRta zAlibha1 prathama govAla taNe bhajI (samayasuMdaranI zAlibhadra rAsa) 37 lAja gamavere lAlacI, 38 suguNa sa ), 2 bhAvanA mAlatI cUsIe, 3 jhAMjharIyA samAgI he sAhiba mArA. 39 sUraja sAhA he munivara 4 bholIDa haMsAre viSaya na rAcIe 5 cetana pali, 40 kumarI bulA kUbaDe 41 vAha baNayo cetajore, 6 vairAgI re 7 sumati sadAe dilameM vIMjhaNe 4ra bUjhire tuM bUjhire tuM bUjhi prANuM 43 dhara, 8 phulanA corasa prabhujIne zira caDhe; prabhajana rAme sItA khabara karI 44 INa pari bhAva bhagata sa0 mAM 1 nATakIyAnI naMdanI ra huM vAra dhannA mana ANI. tujha jANuM na desa 3 tu tuThA re muja sAheba 30. A dezIo parathI jaNAya che ke devacaMjagano tA, vanitA vikasIne vinave-Asa phaLI drajIe rAsAe Adi bhASAsAhitya ghaNuM vAMcyuM merI Aza phaLo, vahilaDA AvA dhana dhana sAdhu hatuM, temaja samayasuMdarajI, jinarAjasUri, AnaMdaghaziromaNI DhaMDhaNa. najI, yazovijayajI mAnavijayajI, vagerenAM stavana 29, dhyAnadIpikA pAImAMthI-1 dhIrakhA khAsa avadhA hatAM. temanA vakhatamAM bharatharInAM NI rANI celaNAjI (samayasuMdaranI sajhAyanI ) 2 gIta belAtAM hatAM. rAjasthAnI gItAno upayoga Azrava kAraNa e jaga jANIye, 3 mere naMdanA 4 pita karyo che. tirNa avasara bAje tihAMre, DhaDherane DhAla, 5 nAyaka meha nacAvIyo (jinarAjarita vAsa sta] sarakhAmaNuM:-- 6 ramaNi AThe ati bhalI jina pratimA jina 31. uparAMta zrImadeva nA bane bhAge prakaTa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainayuga 436 thavAthI ghaNI lakIkata maLI AvI che. 14jJAnasAracha karIne eka mastamuni zrIkharatara gacchamAM thai gayA temaNe AnaMdadhanajInI ceAvIzIpara bAlAvamedha racyA che; ane devaca'drajInI 'sAdhaka sAdhajyAM re nija sattA zaMka citta' e padathI zarU thatI sAdhu padaparanI svAdhyAyapara TakhA racyA che. temaNe temAM zrI AnaMdadhanajI, zrI yazAvijayajI, jinarAjasUri, devaca'drajI, ane meAhanavijayanA saMbaMdhamAM gujarAtamAM paDelI kahevata jaNAvI che te ati upayogI che; devacaMdrajInI ukta svAdhyAyanI pahelI kaDI para vivecana karatAM tenA saMbaMdhamAM jaNAve che keH-- 32. 'e kavirAjanA (devaca'drajInI) yojanAnA eja subhAva che. teja vAtane gaDhapar--genI pAche, pAche'nI Age hAMkatA cAlyA jAya (che) te tame pote vicAra (karI) lenthe. saMbaMdha virUddha aMge pAMga bhaMga kavitA vAraMvAra eka pada gu thANA te punarUti dUSaNa kavitA e ehIja sijhAyame tamehI joi lejgyA. eka nijapada dA jAgA (jagyAe) guthyA che te giNu (gaNI) lentyA; ekalA mRjate dUSaNu mata dejyuM. bIjuM ehune (emane) chuTaka likhata sapta nayAyazrayI saptabha'gyAzrayI custa che, svarUpanA kathananI yeAjanA temAM te (paNa) gaTara paTara che; e vinA bIcha sahija chUTaka yAjanA saTaMka che; yeAjanA karavI e piNu vidyA nyArI che. kaumudI kartAye ziSyathI Adya kSAka karAyA, ApathI na thayA. valI e vAta khulI na likhu' te e likhata vAMcavAlA mUkha zekhara jANe e kAraNe likhuM 27 33. A parathI devacaMdrajInA sabaMdhamAM jJAna sArajI jevA adhyAtmI purUSa je kahe te upekSa-mUrti NIya nathI. adhyAtmAne adhyAmIja vizeSa vaizAkha 1983 ane yathAyAgya pichANI zake; tethI jJAnasArajIneA abhiprAya bahu vajanadAra ane prAmANika gaNAya. ane te mata e che ke-AtmasvarUpanuM kathana karatAM gaTararapaNuM Ave che eTale ke AgaLanuM pAchaLa ane pAchaLanu' AgaLa ema thAya che. vicAranI sAMkaLa barAbara rahetI nathI--temAM punarUti doSa paNa thai jAya che. te sivAyanA lakhANamAM temanuM gaTaraTarapaNuM dekhAtuM nathI-temAM saTakapaNuM eTale nizcitArthapaNuM jovAya che-keTalAMka chUTAM lakhANAmAM sAnaya ane satabhaMgIne custapaNe vaLagI rahevAnuM dekhAya che temAM gaTarapaNuM AvI jAya che. saTakayAjanA-zRMkhalAbaddha vicArI ne yAjavAe vidyA -kaLA nyArI -saunI pAse hAtI nathI-viralA pAse hAya cheH-- 14-jJAnasAra-kharataragacchamAM jinalAbha surinA ziSya ratnarAjanA ziSya thayA. temaNe sa. 1861 nA pASa suda 7 sAme jayapuramAM da'Daka bhASA garbhita sta.. teja varSanA mAdha mAsamAM teja sthaLe jIva vicAra gabhita sta. temaja sa. 1861 mAM navatatva bhASA garbhita sta. racela che te uparAMta AnaDhadhanajInI cAvIsI para vicArapUrvaka khAlAvadha racyA che ane tema karatAM jJAvimalasUrae tenA paraja bAlAvabAdha karyAM che tenA paNa deSa batAvyA che. 34. tyAre AvI yojanA-saka vicArAnI vyavasthita sahaja gu'thaNI keAnI pAse che? tA tenA uttara temaNe ApelI kahevatamAMthI maLI Ave cheH-- 'gujarAtamAM e kahevata che ke Anadhana TakazAli, 15jinarAjasUri bAbA te| avaSyavacanI, 15. jinarAjasUri--( bIjA ) pitA zA. dharmasI, mAtA dhAralade, gAtra kheAhittharA. janma sa. 1676 ve zu. cha, dIkSA bIkAneramAM sa. 1956 mAgazara zu. 3 dIkSAnAma rAjasamudra, vAcaka (upAdhyAya) padma sa'. 1664 ane ripada AsakaraNe karelA maheAtsavapUrvaka kheDatAmAM sa'. 1674 phA zu. cha. temaNe ghaNI pratiSThA karIH dAkhalA tarIke the zAhe ulhAra karelA zrI ciMtAmaNi pArzvanAthanA caityanI pratiSThA jesalameramAM, sa. 1675 nA vaizAkha zudi 13 zukre zatru'ya para aSTama udhdhArakAraka amadAvAdanA saMdhavI sAmajI ziva- jIe RSabha ane khInna jinenI 501 banAvarAvI tenI pratiSThA karI. bhANavaDamAM pAnAtha sthApyA. sa. 1677 je vide 5 gurUvAre ukta AsakaraNe banAvelA mammANI (saMgemasaranA) paththaranA suMdara vihAra (madira )mAM meDatAmAM zAMtinAthanI mUrtinI pratiSThA karI. evuM kahevAya che ke temane abakAdevIe vara ApyA hatA. temaNe naiSadhIya kAvya para jainarAjI nAmanI vRtti racI che, ane khInna graMthA racyA che. bhASAkRtimAM dhannAzAlibhadra rAsa (?), gajasukumAla rAsa saM. 1699, cAvIzI ane vIzI racela che. jUe mArA saMgraha nAme jaina gUrjara kavio. pR 553 thI 561. teo sa. 1699 nA ASADha sudi ne dine pATaNamAM svargastha thayA.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAtmarasika paMDita devacaM che 437 u0 yazavijaya TAnarakunariyA-pita thAo teja laTakAlA oLakhAya che. temanI vyAkhyAnazailI temaja uthApyA, u0 devacaMdrajIne (gorajIne) eka kAvyacAturIthI rasa mUkavAnI kuzalatA parathI te laTapUrvanuM jJAna hatuM tethI gaTara paTarIyA, mehanavijaya kAlA gaNAyA che ema lAge che. panyAsa te laTakAlA.' bhASAprema35. eTale AnaMdaghanajI saka kahenArA. tenAM vacana kelkIrNa-pattharanI zilApara kotarelAM evAM, 36. devacaMdrajI saMskRtanA pote jJAtA hatA chatAM TaMkazALamAM mudrA paDe tevAM TakazAlI. paNa anabha. thoDI vrajabhASAmAM ane vizeSa gujarAtI bhASAmAM vInAMja vacane AvAM hoya. jinarAjari ke je temaNe racanA karI che. bhASAmAM racavAnAM kAraNamAM kharataragacachanA 62 mA paTTadhara (svargastha sa. 1 kI. temaNe potAnI 20 varSanI vaye jaNAvyuM che ke - hatA tenAM vacano avadhya-abAdhya hatAM yazovija- "saMskRta vANuM vAcaNI, kaika jANe jANa yajIe niyaSTithI aneka vAto lakhI che, temane jJAtAjanane hitakara jANa, bhASA karUM vaSANuM. dhyAnadIpikA catuSpadI zveta vastra sivAya anya vo-raMgIna vastra pratye virodha hatA, vijayaprabha sUrine pahelAM mAnavA-paTTa saMskRtavANI paMDita jANe, sarava jIva sukhadANajI. jJAtA janane hitakara jANI, bhASArUpa vakhANI che. dhara mAnavA mATe AnAkAnI hatI pachI mAnyA hatA. 1-578, ejana. evI evI temanA jIvanamAM aneka vAta mAnavAmAM Ave che tethI teo TAvarakunariyA lekamAM gaNAyA saMyamI - hoya. vAstavika rIte temanuM jJAna apUrva hatuM, tA- 37. pote daza varSanI kumAraye dIkSA laI . ki ziromaNI hatA ane temanA jevA jJAnI mahA- jIvanaparyanta brahmacaryastha sAdhu tarIke jIvana gALyuM, e purUSa ghaNAM saikAo thayAM-haribhadra sUri pachI kAI brahmacarya, e saMyama, AtmAnA uMcA pariNAma karI paNa kALethayA nahotA ema keTalAka vidvAna paMDi. tene ucca bhUmikA para laI javA mATe ochA kAraNarUpa tenuM mAnavuM che. A vAta paMDita sukhalAlajI yazo nathI. mahAtmAjI kahe che ke -brahmacarya eTale sarva vijayajInA saMbaMdhamAM vistArathI lakhavA dhAre che te Ihi upara saMpUrNa kAbu. je pUrNa brahmacArI che, tene lakhAze tyAre siddha thaze. devacaMdrajIne eka pUvene mATe A saMsAramAM kazuM ja asAdhya nathI. mana vANI, jJAna hatuM te zenA parathI kahevAyuM che te samajI ne karmathI saMpUrNa saMyama pALyA vinA AdhyAtmika zakAtuM nathI; ane tema hoya te te kAraNa ApI pratA prApta naja thai zake" saMyama sAthenuM zAstra tethI te gaTarapaTarIA hatA evuM kahevAmAM Ave jJAna zobhe che ane adhyAtma mArga para laI jAya che. che te samajI zakAtuM nathI. khUba vicAra karI te (apUrNa) kahevAte meLa khavarAvIe to ema bhAvArtha kADhI zakAya ke eka pUrva karatAM vadhu jJAna na hatuM tethI ziSya. temaNe mahesANAmAM saM. 1755 mAM harivahana tenA vaktavyamAM AgaLa te pAchaLa ne pAchaLa te rAjAnA rAsa pATaNamA : rAjAne rAsa, pATaNamAM saM. 1760 mAM mAnatuMgamAnavaAgaLa ema AvatuM ne punarUkti doSa paNa thato. tIna rAsa, saM. 1760 mAM pATaNamAM ratnapAlane rAsa, saM. 1763 mAM pATaNamAM puNyapAla guNasuMdarI rAsa. tethI te gaTarapaTarIo rahetA. (mULa jJAnasArane To jovAnI jarUra. saMdeDa TALavA mATe, rahe che. ane saM. 1783 mAM amadAvAdamAM caMdarAjAne rAsa, ane samInagaramAM 1764 mAM narmadAsuMdarIne rAsa tathA mehanavijaya (te caMdarAjA rAsa AdinA kattA) covIzI racela che. devacaMdrajInA samakAlIna, juo mAro 16. mehanavijaya-ta- vijayasena sUrinA ziSya graMtha jaina gUrjara kavio bhAga 2 pR. 428 thI 442 ke kIrtivijaya tenA mAnavijaya tenA rUpavijaya ne tenA je thoDA vakhatamAM bahAra paDanAra che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 jainayuga vaizAkha 1983 bhAravinuM (1) bhadrikAvya. suprasiddha zrImadda hemacaMdrAcAryanA saMskRtra dvayAzraya nI yunivarsiTImAM saMskRta parIkSAmAM pAThya pustaka mahAkAvyanuM gujarAtI bhASAMtara sAkSara maNilAla nabhu tarIke sthAna maLyuM che, tenA kartA bhAravi hoya tema bhAI dvivedIe kareluM, je vaDodarA dezI keLavaNIkhAtA jANavA jovAmAM nathI. taraphathI vi. saM. 1869 mAM prakaTa thayuM hatuM. temAM vAstavika rIte vicArIe to zizapAla vadhakAvya vizeSAvalokana (pR. 30)mAM nIce ullekha jovAmAM mahkavinA nAmathI "mAghakAvyanA nAme oLakhAya che, tema e uparyukana rAmakAvya paNuM bhaTi kavinA "te yAzrayakAvya A prakAre bhAravinA bhari. nAmathI bhaddhi kAvyanA nAme oLakhAya che, eTale kAvyane maLatuM Ave che, paNa phera eTalo che ke tenA kartAnuM nAma bhakTri spaSTa jaNAya che. jayamabhAravie jyAre pANinIyanI aSTAdhyAyIno kama galakata TIkA sAthe muMbaI nirNayasAgara presa taraphathI yathArtha sAcavyo che.1 tyAre be AzrayathI racelo prakAzita thayelI badhI AvRttimAM-mUla nIce- A graMtha bahu ja kaThina thaI game che. te makAnI " juti ramavA tathA zrI dAmajano sAhAya vinA te samajAvo paNa muzkela paDe evo che." (hi) mahAbrAhmaNasya mahAvayAkaraNasya sAhitya premI sAkSara zrIyuta motIcaMda gadhara. zata zara Madhe x x" ItyAdi tathA TIkAmAM 'zrIsvAmisanuH kavibhaTTinAmA rAmakathAzraya lAla kApaDiyA bI. e. ela ela. bI. solIsITare gata AThamI gUjarAtI sAhitya pariSad muMbaI mATe 5) mArce cAra" Avo ullekha jovAmAM Ave che. lakhelA ane jainayuga (1983 nA kArtika-mAgazara)mAM muMbaI sarakArI saMskRta sirijhamAM mallinAtha tathA "sAhitya' (1926 Disembara, 19 vALa kRta TIko sAthe prakAzita thayela ane goviMdazAstri prakAzita thayelA "zrI hemacaMdrAcAryanuM prAkRta vyAkaraNa saMzodhita mi. sA. presamAM chapAyela AvRttimAM paNa nAmanA lekhamAM paNa uparano phakaro TAMkelo jovAmAM bhakiAvyanA kartAnuM nAma bhaTTa jovAmAM Ave che. Ave che. (ja. pR. 96-97 tathA sA. pR. 25.) kalakattAmAM prakAzita yadunAtha tarkaranArA saMskRta A saMbaMdhamAM laya kheMcavuM Avazyaka che ke jayamaMgala ane bharatasenavALI baMne TIkAovALI AvRttimAM, tathA jIvAnaMda vidyAsAgara bhaTTAcArye mahema maNilAla na. dvivedIe "bhAravinuM bhaTTikA prakAzita tathA kamiTI sAhebanI AjJAthI prakAzita vya pramAdathI svayaM graMtha tapAsyA vinA lakhyuM jaNAya pustakamAM bhadrakAnA kartAnuM nAma bhaTTaja jovAmAM che. kAraNa ke bhAravinuM kirAtAjInIya mahAkAvya prasiddha che, paraMtu tenuM bhaTikAvya kayAMya hoya tema jANavAmAM nathI. Ave che, mAtra bhAratasena pitAnI TIkAmAM bhaTTi bhadikAvya je suprasiddha che, jenuM apanAma rAma kavine badale 'martarima viH thorAmAyaM mahAzve rA" Avo ullekha karI bharta kAvya ane rAvaNavadha paNa che ane je muMbaI, kala hari nAma jaNAve che, paraMtu bIjA TIkAkArone kattA vigere sthaLethI aneka AvRttimAM prakAzita thayela saTIka maLI Ave che, tema jenI hastalikhita abhiprAya pramANe ane prasiddhi pramANe bhadrikAvyanA kartAnuM nAma bhaja vizeSa yogya ja thAya che. prati paNa maLI zake che, tathA jene kalakattA vi jesalameranA killAnA prAcIna jaina bhaMDAramAM 1 mo. gi. kApaDiyAnA lekhanI TippaNImAM A rahela eja pustakanI tADapatrIya gati para ulekha sthaLe sUcavyuM che ke-"AmAM gerasamajutI che. bhadrikAvyamAM pAMDava ane rAmacaritra che eTale emAM itihAsa cAlu amhArA kathanane vizeSa puSTa kare che. che. paraMtu bhakikAvyamAM pAMDavacaritra levAmAM AvatuM "ir: red; chaarfmanoditrAnA nathI-lA. bha, Bta rAkhavADyuM samA" - jUo jesalamera
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvinu' (!) TTikAvya bhAM. sUcI gA. A sirIjh taraphathI prakAzita pR. 24). " A uparathI sadgata sAkSara ma. na. drivedIe jaNAvela bhaTTikAvyanA kartAnuM nAma 'bhAvi' e bhURRbhareluM jaNAya che. ane e sAthe ema anumAna thAya che ke sadgate e bhagnikAvyanuM yathAyAgya ava leAkana nahi karyuM hAya; kemake temaNe eja karAmAM sUcavela abhiprAya uparathI evuM sUcita thAya che. sva. dvivedIe zrI hemacadrAcAryanA hrayAzraya mA kAvyane bhaTTikAvya sAthe sarakhAvatAM sUcavyuM che ke bhAvie jyAre pANinIyanI aSTAdhyAyIne krama yathArtha sAcavyA che' paraMtu barAbara tapAsI jovAmAM Ave te satya jaNAze ke-hemaca`drAcArye peAtAnA hrayAzraya mahAkAvyamAM peAtAnI ' siddhahuma' zabdA nuzAsananI aSTAdhyAyInA sUtravAra jevA krama sAcavyA che, tevA pANinIyanI aSTAdhyAyInA krama bhaTTikavi bhaTvikAvya aparanAma rAmakAvyamAM sAcavI zakyA nathI ? AvA abhiprAya vizeSa samucita lekhI zakAya tema che. niSpakSapAta tulanAtmaka dRSTithI avaleAkana karanAre mu`baI sarakArI saMskRta sirIjha taraphathI prakAzita hemaca'drAcAryanuM sa`skRta tathA prAkRta dvAzraya mahAkAvya tapAsI jovuM. e hrayAzraya mahAkAvyane TTikAtmya sAthe tulanA karatAM sva. dvivedIe e ja phakarAmAM AlekhyuM che ke tyAre e AzrayathI raceleA A graMtha bahu ja kaThina thaI gayA che, te TIkAtI sAAcya vinA te samajAve paNa mUzkela paDe evA che.' A saMbaMdhamAM ASaNe dIrdha dRSTithI vicAra karIe te samajAze ke zabdAnuzAsananAM kramavAra samasta sUtreAnAM samagra udAharaNa pratyudAharaNAnA yAgAtA upayega karI-parimita zabdonA vartulanI cokkasa maryAM dAmAM rahI abhISTa viSaya upara mahAkAvya racavuM e keTalu kilaSTa kArya che ? te-te viSayanA vizArada anu bhavIe ja samajI zake tema che. ane ethI emAM vyAkaraNanA apUrNa paripakava abhyAsI kAnyi jaNAya e paNa svAbhAvika che. bhagnikAvyamAM paNa 439 evuM kAnya kyAM nathI?, tenA kartA spaSTa zabdomAM sUcave che ke-- "TIvatuya: pravadhoDanuM zarU hrALa-cakSuSam | ddazyAmane vAndhAnAM maver thAvaranAvuM te vyAkhyAgamyamidaM kAvyamutsavaH sudhiyAmalam | hatA durmedhazcAsmin vidvatpriyatayA mayA // " --bhaTTikAya (sarga 22, Aaa. 33, 34,) bhAvArtha ---zabdalakSaNa-vyAkaraNa rUpI AMkhavALAne A prabaMdha dIvA jevA che, paraMtu vyAkaraNa vinA AMdha LAone hastasparza jevA che. vyAkhyAthI samajI zakAya evuM A kAvya sArI buddhivALA-zreSTha vidyAne adhika utsava-AnaMda Ape tevuM che, ane AmAM meM vinA paranA premathI durbuddhi-alpamatiyAne haNNA che-anugRhIta karyo nathI-adhikArI karyAM che. bhaTTikavinA uparyukta udgAra para vicAra karatAM spaSTa pratIta thAya tema che ke-ma. na. dvivedIe hemacaMdrAcAryanA hrayAzraya mahAkAvyanI bhaTTikAvya sAthe tulanA karatAM pakSapAta, anyAya ane ajJAnanI mAtrAne paricaya karAvyA che, ane temAM paNa nIcenA karAmAM peAtAnA abhiprAya darzAvatAM tene vizeSa vyakta karyAM che. te phakaro A pramANe che-- 'hrayAzrayanI bhASA saMskRta che, te bahu zuddha che, paraMtu temAM tathA TIkAmAM ghaNA dezI zabdo AvyAM jAya che. je kAraNane lIdhe A graMtha ati kaThina thai gayA che, te kAraNathI emAM ApaNe svAbhAvika rIte rasika kAvyatvanI AzA na rAkhIe, te paNa ema kahyA vinA kAmAM kAvyacAturI bahu halakA prakAranI che.' cAlatu' nathI ke hemacaMdranAM racelAM badhAM pusta yAzraya bhASAMtara (pR. 31) bhASAMtarakAra sadbhuta dvivedI mahAzaye uparyukta ullekha karatAM kayA kayA dezI zabdo temAM AvyA che ?, kai rIte temAM rasikatAnI nyUnatA che ? ane zrImad hemacaMdrAcAryanAM racelAM badhAM pustakA temaNe kyAre joI lIdhAM ? ane temAM kAvyacAturI bahu
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jetayuga vaizAkha 1983 halakA prakAranI temane kaI daSTithI tapAsatAM (saTIka) Aje varSo thayAM jamatsamakSa suprakaTa che. jaNAI? te je pramANapUrvaka sUcavyuM hota te vidvA: divedInA bhASAMtaramAM rahI gayela loka-bhASAMtara none te para vizeSa vicAra karavAnuM banI Avata. tathA khalanAonA saMbaMdhamAM avakAze anyatra sva. divedIne abhiprAya keTale aMze asatya yA ullekha karIzuM. pakSapAtajanya che, te tapAsavAne e dvayAzraya mahAkAvya -lA, bha, gAMdhI gAMdhIjI. . (AchI chAyA) lekhaka: dhIrajalAla ba, zAha, enethI devI gurjarI ujaLI che; duzmana prati prema dAkha: enethI mAtA bhAratI bhavya che. zaThane chata satyathI." e che teno sakhta, manuSTha: AvA AvA kaMI kaMI sUtro; diza diza gAjyA che-gAje che. samajAvyA e mahAtmane- enA jayaDaMkA vijayazIla nAdabharyA. ahiMsAnA yogIe. duniyA bhaDakI jAgI, A gAMDAI zuM?. pRthvI para aMdhArAM utaratAM hatAM, paNa zIkhavyuM anubhave-samaye, hiMsAthI vasuMdharA trAsI hatI. nahi gAMDAI e kharuM e satya. jagata AgaLa vadhatuM. zemAM ? ahiMsA yuddhanA senApatinI jaDavAdamAM prabhutAmAM hatA paththara. thaI have kharI kImata. phADakhAu, hiMsaka, svArthI vRtti enA tyAge dAnavone deva banAvyA; , patharAI hatI sarvatra. enI kSamAe duzmanane premI banAvyA. teve same koI ghanaghera AbhathI enI bhalAIe gavaSTonA garva tejAvyA; vIjaLI jhabuke, urvItaLa ujAse, enA jIvane jagata sArAne Akartha. pApaga aMdhakAra naSTa; enI sAdAI-ahiMsAe ene tyama jagatanI sughaDIe vIra e banAvyo mahAtmana. varasyo phADato ghera e pApadala. eNe kahyuM, dharma vinA AtmA nahi; hisAnI pRthvImAM ahiMsAne pegAma; eNe kahyuM, dharma vinA de nahi. lAvyo e divya dezathI. eNe kahyuM, dharma vinA saMsAra nahi; eNe kahyuM. dharma vinA rAjya nahi. * jAherAta karI jagatane, satya eja dharma dharmalIna rAjataMtrane eNe mAnyu julamI-amAnuSI. ahiMsa eja sukha sAdhana. khulA kADhayA veNu, hiMsA jagatane A pegAma phAve kAyama ? ukhADuM e taMtrane. pachI te maMDAyA yuddha tamAra AvA e purUSe vaNe dharmane hiMsA ane ahiMsAnA. saMsAranA cakre cakramAM. pApathI pApa jAya (janma); jagate avaloko A purUSane; pApane vairI apApa. samIkSA karI, parIkSA karI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 441 gAMdhIjI samIkSA karI, parIkSA karI. svAtaMtryane e amara pUjArI che. enI tapasyA bhAvanA joI vaghA. motanI ene paravA nathI. svagata jo, julma anyAya anItino A mahAvIrane dharmaputra te nahi ? e che duzmana. khrIstIonA dharmague upaderayuM, ene utsAha ajoDa che, IsunA darzananI icchA hoya, enI vicAra-vANi sabaLa che, te jAo hindamAM. e kAryakuzaLa vyavahAradakSa che, A prabhAvazALI ne pUjya che e mahAtmana; enuM hRdaya te sAgara sarakhuM vizALa che; enuM zarIra to che jarjarIta, dayA-prema-ahiMsAthI e sadA bhIno che. "muThIbhara hADakAne svAmina " garIbo te ene gaLe che. paNa enA AtmAmAM ugyA che. vyakitamaya enuM jIvana nathI. payagambarI teja, je AkarSe che e te che sarva jagatamaya. samasta mAnavakuLane. tyAga paropakAra enuM jIvana cheH koI rUpALI rAtanA lalita lalanAonA sadA e che itinitA kinnara kaMThathI kare che enA nAmajoDa garabA mAnavInI mAphaka e rUve che, tyAre smaraNapaTapara caDe che, mAnavInI mAphaka e hase che. bhagavAna zrI kRSNa jazodAne kAnuDeH enA jIvanamAM kayAMya nahi ? gopIone kahAna. e mAnavatAthI para hoya, bhagatajane enAM bhajana lalakAre, AvAja devI-mAnavathI tyAre zravaNapaTa paDe che enI rAmadhUna; uddhAra thAya jagatane. vIre enuM pUjana kare che tyAre AvAja devI-mAnava haiyA zakti samo bhAse che-bhAve che sarvane manukulanA Adarza jana. enA vacane paDe tyAre thAya, enA jIvananuM anusaraNa A brahmavAkya te nahi ? e te paramAtmAnI vATe, sArA jagatanA hRdayamAM ene vAsa che, paramAtmAnI pIchAne; sArA jagatanA hRdaye emAM vAsa kare che. enethI devI gujarI ujaLI che. e brahmA te nahi? enethI mAtA bhAratI bhavya che, e che kharo premI, enethI jagata sAruM dIpe che; AbAla-yuvAna to e "bApu" che. e che saoNne santa, manuSTha, bALake kaheze, bApu kahe te kharuM; diza diza gAjyA che-gAje che, juvAne kaheze, jaya bApunI; enA jayaDaMkA vijayazIla nAdabharyA. vRddha uccAraze Aja che khare nara. ( hastalikhita " bhAIbaMdha" mAMthI)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 jainayuga mArA aMgata sphurelA vicAra, 1 A jIve leAkamAMnA je je jIveA che temAMnA dhaNAkharA jIvAnA bhavA karyAM che. tethI tenAthI ghaNuMkharUM te jANavAmAM AvI gayuM che. A jIve kAgaDAnA bhave mALA bAMdhyA che, madhamAkhIne bhave madhapuDA racyA che, sutArane bhave tamAma lakkaDakAma jANyuM che, mAchalI bhave meAtI zarIramAMthI kADhela che, ekadriyane bhave hIrA rUpe paNa hateA vagere. vaLI tevA bhavA ekavAra nathI karyAM paNa ana tIvAra karyAM che tethI kharI rIte A manuSyanA bhavamAM te dhAre tA thaI gayelA--karAI gayelA tamAma bhavenuM saMsArI kAmakAja AvaDeja AvaDe. ramatarUpe te te kAma te te kaLA A jIvane mane che. phakta huMkAra, teja, zaurya, parAkrama ane AtmazaktinI sphuraNA joie. badhuM saraLa ne sugama che. 2 jo jIva pAtAnA para je je karmamaLa che te dhIme dhIme, dhyAnathI, tapathI, vicAraNAthI, padmA ttApathI, tathA kuAzathI bALI nAMkhe, cIkAza meALA pADe, athavA khaMkhere athavA paTa pAtaLA kare te zarIranI aMdarane AtmA evA teA zakitamata thAya ke, te kalAkAnA kalAkAra lagI game te viSayapara sidghAMtarUpe kheAlI zake, game teTaluM lakhI zake, game te hunnara tene AvaDeja, dhAryAM kAma thAya, dhArelI vastu game tyAM hAya tyAMthI Aveja Ave. e nakkI te cAkkasa che. ArasIparanA melanA jevI A vAta che. vaizAkha 1983 A rastA kharcALa, kaThaNa, samayane bhAga letArA ne zithila che. (2) dhera beThAM vA eka Asane game tyAM kheDAM, prabhunI mALA pheravavAthI, prabhumaya sRSTi mAnI tene zarIra arpaNa karavAthI, AtmAvicAraNA karI karmamaLane pAtaLA pADavAthI vA tapa japathI bhasma karavAthI uparanI badhI kaLAo tadvat thaI jAya che ane jhINAmAM jhINA bheda te vAtA jANavAmAM AvI jAya che. A bIjI vAta sAva sAcI che. paNa hAlanA pravRtti kALamAM e tarapha tyAgIonuM paNa prayANu nathI te! gRhAsakata sasArIenuM teA zuM kahevu? je je mahAtmAe thAya che te te jagA chaveAne bIjI bAbata tarapha vALe che ane temanI zALAmAM paNa dhaNA ziSyA vadhe che ane prabhune mArge ghaNI hunnara kaLAnI prApti kare che. 4 karanArA deva maMdiramAM besI rahetA ke jAtrA mANasA, paDayAM paDayAM khAya che-jagatane bhAra rUpa che ema mAnanArA dhaNI bhUla kare che, kAraNa ke tevA mANasAnA hRdayamAM dharmanA uMDA rahasyanu N bhAna bhale na heAya paNa vyavahArathI, zaramathI, pote devama diramAM vA dharmasthAnakamAM rahenArA-jatArA-kriyA karanArA manuSya che tethI ghaNAM kukamAM karI zakAtAM nathI. kA javAtuM nathI, kudamAM paNa tevA kadI paDeja nahi, meTAM te!phAna kajIyA kareja nahi vagere kAraNe jagatatA khIjA' mANasA ke jee rAta divasa jagatanuM khAnArA chatAM kalezaja vadhAre che ane phrAine paNa sukhe besavA detA nathI tenAthI dhaNA sArA che. devamaMdiramAM janArA mANase je devamaMdiramAM rahyA thakAM moTA kukarmo kare, tAkAna vigraha kare, pote azAM 3 jagatanI kaLAe davAnI, lazkaranI, sutAranI, luhAranI, citrakAmanI, zilpatI, 'trAnI, jaganA mukhya padArtha agni, vAyu, jaLa, pRthvInI uthala pAthalanI vArtAne AdhAre aneka kArya hAtha karavAnItimAM rahe jagatane mATe azAMti kare teA te evaDA kaLA e rIte jANI zakAya. (1) hAla je rIte jaganAM bALakAne nizALamAM nAMkhI, 10-20 ke vadhu varase aneka kaLA zALA-pAThazALAmAM zIkhavAya che tema. pazu gunhegAra che. paNa sarvathA tema hotuM nathI. vaLI devamadiramAM janArAM mANasAmAMnA ghaNAka teA mahAtmA jevA paNa hAya che teone uttama vANI nathI ke vakatA tarIke vicAre| jaNAvI zake, teonA hAthamAM kala
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArA aMgata phurelA vicAra manI kaLA nathI ke jagatane, lakhIne-graMtho banAvIne teja AkAza pradezamAM te vastunI aMdara AvI maLe pitAnA vicAro jaNAvI zake, teomAM kaMTha kaLA che ane tethI te zAzvatI vastu sadAkALa evIne paNa nathI ke gAi bajAvIne jagatane kharuM rahasya evI rahe che. A zAzvatI vastuo jagatamAM ghaNI ApI zake chatAM teonAM hRdaya mahAtmAnA jevAM paNa che. jema e bane che tema manuSya zarIramAM banatuM hoya e nakkI che. sAva edI jevA, sAva eka mArga nathI. kevaLajJAnI jevA samartha manuSya ke jemane mAtra khAvuM-rahevuM, jIvavuM ane sAthe sAthe dharmano je pitAnA dehamAM rahetA chatAM apUrva AnaMda rahe che, kevaLaDhALo temane pakaDAvyo hoya teja rUDha mArga kriyAomAM jJAnanA AnaMdane mukAbale Ave tevI koI upamA masta hoya temAM mahAtmA paNa hoya che. mATe evAnI nathI. chatAM jIvane te kevaLajJAnIe dhArelA zarIraniMdAnoja dhaMdhe laI besavA pahelAM bahu saMbhALa mAMthI nIkaLavuM paDe che, kevaLa jJAna jeTalI zakita rAkhavAnI che. vaLI evI jAtanA 200 mANase mAMthI jIve dharAvI chatAM evI kaI kaLA na AvaDI ke je teone te ne te rIte AgaLa vadhavA devAmAM Ave te zarIrane jIrNa na thavA detAM vA na maravA detAM te 50 TakA sajana sadAcaraNI ne sAdhu nIkaLe ane temAMne temAM merUnI peThe anaMta kALa lagI rahI zakAya. maraNAMte zAMtapaNe marI navA bhamAM uttama padavI je zarIramAM kevaLa jJAna che te zarIramAM je pugaLa prApta kare, paNa saMsAramAM rAcyo pacyA rahenArAmAMthI goThavAyAM che te muddagalamAMthI bhale asaMkhyAtA kALe teTaluM pramANa na Ave. A mArI mAnyatA che. ska-paramANuo jAya paNa tene badale teja kALe kAma karIne-parase utArIne khAvuM ja joIe-e ne teja sthAne bahArathI tevAja skaMdhane paramAe niyama sarvathA mAnya ke grAhya paNa nathI. manuSya AvI zarIraracanA evIne evI rahe. ane tethI sivAyanAM-manuSya Azraye rahelAM pazu prANIo sivA- kevaLajJAnI traNe kALamAM tene te sthaLe vicaratA jIvI yanAM tamAma prANIo khAvA-rahevAne mATe jarApaNu jagatapara upakAra cAlu karatA rahe. A eka acakaLAo-dhaMdhA-vyavahAro zIkhatA hoya tema raja che paNa te acaraja te kevaLajJAnIe jema thatuM jaNAtuM nathI. vaLI manuSya karatAM tevAM prANIo dIThuM temaja kahyuM. vaLI mere zAzvatI cIjamAMthI anaMta gaNAM che. teo manuSya karatAM jagatano upa* eke driya jIve paNa cave che, ane bIjA Ave yoga ghaNeja kare che. pANImAM, dharatImAM-agnimAM che, e jIvonI sAthe temanuM zarIra tejasaDAmaNa jAya ane dharatInA taLIAthI adhara rahetAM prANIonI che sAthe pugaLA paNa jAya che ane tethI huM nI che sAthe pugaLo paNa jAya che ane tethI kahevAnuM 0 2 adhAra vicAra karIe. e ke merU zAzvato ApaNe kahIe paNuM uparanA te manuSyanA jeTalI khAvA pIvA mATenI hAyavoya ke chAnA cavavA Azare tathA pugaLAnA gamanAgamana upAdhi bIjA koIne nathI. sA khArAka mAtra zodhe che. Azare merU paNa zAzvata nathI, chatAM merU anaMtakALathI ane bIjA viSaye-UMdha-maithana-yogya raheThANa eTaluMja che tene te atyAre che ane have pachI anaMtakALa cAhe che chatAM teo manuSyanI peThe zALAmAM javuM, vahana thaze tevo ne tevo raheze. ekeMdriya jIvonA sakolejamAM javuM, udyoga zIkhavA vagere kAMI karatA nathI. harUpa meda A pramANe rahI zake, ekeMdriya jIva mUke jene mana nathI te cha zAzvatAM rahI zake ane manuSya saMjJIpacediya kevaLajJAnI manuSya tene te sthi: zAzvatI cIjo jevI ke caMdra, sUrya, merU, vimA- timAM bhale merUnI peThe paNa --anaMtakALa rahI na zake? na, traNa loka vagere che te evI rIte ke temAMnA skaMdha acaMbo te kharaja paNa te acaMbo te kevaLajJAna asaMkhyAtA kALalagImAM bahAra nIkaLI jAya che, thaye naSTa thAya ne kharI khUbI jaNAya. atyAre to paramANuo khasIne jatAM rahe che paNa je kALe te acaMbeja rahe che. A kALe kevaLajJAna naja thAya pramANe bane che teja kALe teTalAja rakaMdha ke paramANu tethI A dehe to A arcane naSTa nahi thAya tema
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenayuga vizAkha 1983 naSTa kare te parama purUSa paNa hajI lagI jaNAye utarIye te Izvara jagatano kartA manAya che tyAre nathI. 10-5-25. jeTha vada 5 gurU. jo kahe che ke Izvara e upAdhi grahaNa kareja nahi. IzvaratvanA AnaMdane dhakake pahoMce. jagata te vedAntIo kahe che ke cetana sarva sthaLe anAdithI svabhAvasiddha che cheja, karma maLa sahita bharyo che-vizvano aMta nathI tyAre ApaNe cho temAM pheraphAra karyA kare che. jaDane ahIMthI tahIM suma ekedri nI apekSAe cetana sarva pitAnI vAsanAne karma nizAne jere pherave che, bhAMge sthaLe bharyo che, ema kahIe chIe. paNa eke' che, goThave che, ane zAzvatI jaDa vastuo te sadA kiya uparAMtanA jIvonI apekSAe kahI zakIe ke emane ema pitAnA svabhAvathI ja rahe che chatAM loka cetanathI bharyuM che, vizvane aMta nathI ane temAMthI jatAM AvatAM jaDa paramANuonA samuhane aMta vagaranA vizvamAM cetana sarva sthaLe che e vedA- badale bIjA tevAja pese che tethI zAzvata cIjo tIonuM kathana jaina svIkAratuM nathI kAraNa jata jevI ke me, caMdra, sUrya, devaloka, mekSasthaLa, e vizvanA be bhAga pADe che 1 loka ne 2 aloka. badhAM eka sarakhAM ja rahe che; rahyAM che; rahezeja. e alokamAM jIva ke cetana jevI vastu che ja nahi. mAtra sivAyanI cIjone nAnA moTA cho pitAnI vAsanA khAlI pilAra athavA AkAza che paNa lokamAM ke ne svabhAva pramANe ahIMthI tahIM ane tahIMthI ahIM jenI hada asaMkhyAtA zabdathI aMkAya che temAM cetana herava pherava kare che eTale jagatano kartA svabhAva mAtra che eTale A bIjI bAbata vedAntIo ke ane pheraphArane kataoN sakarmI chava ke chavasamUha che. sonI eka rUpa nathI. vedAntIo kahe che ke je (4) vedAnta dharmanA cheka UMDANamAM jagata che jIvane azarIrI thavuM che tenA chellA dehamAM deha paDI ja nahi mAtra bhrAnti che; mRgajaLa samAna, derapaDI gayA pachI AtmAne kyAM paNa javAnuM cheja nahi DAne sapanI bhrAnti samAna mAnIne avivAthI lipta vAsanAthIya thaye te jIva, jemAM pANI bharelo ghaDe jIva A jaDa mAyAne satya karI temAM aTavAyela che. pANImAM baDelo hoya tenuM ThIkarArUpI kalevara phaTI ane sAcuM ja mAnI beThe che paNa svapnanI sRSTine jAya tyAre temAMnA pANIne kayAMya paNa javAnuM nathI jAgRtamAM laya thAya che-beTIja manAya che tema jAgRta tema cetanamaya dehane, deha paDI gayA pachI vAsanA e paNa svapna ja che ema jJAnI mahAtmAone kSaya thaI hovAthI kyAM paNa javAnuM nathI paNa bIjA subuddhinI jJAnarUpa avasthAmAM pragaTa jaNAya che ane sthaLanI peThe teja jagAe teja cetanane rahevAnuM che teo A dekhAtA jagatane jagatarUpe jANutA jotA cetanamAM cetanane ekarUpa thavAnuM che. A bAbatamAM ja nathI. tene sarvatra brahma-cetana ja jaNAya che. janano ja mata che. jana kahe che ke caramazarIrI yAre jene kahe che ke ema nathI. dekhAtuM jagata chane dehane aMta AvyuM tyAMthI urvIlokamAM te lAkamAM tejarUpe che temAM pheraphAra thAya che, jIvana-maraNa che che lokane aMte uttama jagAmAM rahevAnuM che ane e ane ra kiyAo ApaNe joIe chIe temaja apUrva ne anupama ne parama sukhamaya jagAmAM anaMta pratyakSa na jovAya tevI jJAnathI jANIe chIe te kALa lagI teo raheze ja. tamAma kharekharI che. jagata mithyA nathI. jagata (3) vedAntIo jagatane keAI kartA che ema bhAsa nathI, jagata avidyAne paDachAyuM nathI paNa mAne che. vedAntanA cheka aMtamAM to A dekhAtuM cheja. A pramANe vicAra bheda che; A badhA vicAra jagataja nathI ema kahe che. pUrNa ke zuddha jJAna thaye bheda baMnenA chellI zreNionA mahAtmAone naSTa A jaDavata jaNunuM jagata cetanamayaja-thArUpaja paNa thatA hAya-jarUra thatA hAya mATe vicAra bhedapragaTa jaNAya che. eTale e rIte te vedAntamAM kartA thI laDI na paDavuM. mahAtmAne mArge cAlyAM jatAM zabdanI ja jarUra nathI paNa eTalA UMDANamAM na vicArabhedano laya theja joIe. kevaLa jJAnI ane
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArA aMgata skUlA vicAra siddhane jagata je rIte dekhAya che tenA UMDA raha- sAMsArika kAmomAM phurasada meLavo ne jhaTa jhaTa sthamAM jena ne vedAnta kadAca eka sarakhuM drazya jotA karI , jhaTa kolejanuM bhaNatara bhaNuM , jhaTa hoya ema mane lAge che paNa te huM lakhIne sama- paraNI lyo, jhaTa ghara bAMdhI lya, jhaTa vepAra karI jAvI zakato nathI. tA. 23-9-25 lyo, jhaTa gAma garAsa nANAM kamAI le e vAtamAM ghaNo pharaka che; kAraNa ke evAM kAme te pUrvanA mANaso kahe che ke utAvaLe kAma kare. kALa bhavamAM anaMtIvAra karyo, devalokanA iddha paNa thayA, ja raheze. kALa AvI jaze, pachI nahi thAya. te riddhisiddhi, camatkArika zakti vaikeya zarIra, vimA purasada nathI maLatI mATe AyuSya che tyAM tyAM vakhata namAM javuM AvavuM, game tevuM zarIra banAvavuM, regameLavI tamAma karI . A vAta pUrve je kAma padrava nahi, sattAne keAI pAra nahi, hAlanA jagatanathI karyuM tene mATe sAva sAcI che. dhIrajathI kAma nA cakravarti rAjAne kSaNamAM pAMzaro karI nAMkhe- karI-kALa anaMta che. phurasada pAra vagaranI che. phurasade namAve tevuM baLa vagere meLavyAM, anupama camatkAra A loka pharyo. pUrve nathI karyuM te kAma nIce vALA kAmo, vagara yaMtra, vagara kaLAe mAtra AtmapramANe che. zaktinA puNyodaye karyA mATe tevAM kAma karavAmAM dharmakaraNI, sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikAne AcAra A bhavanA AyuSyano vApara karavAmAM utAvaLa naja pALa, zAstrasiddhAMta vAMcI te para pUrNa vicAra karavI. hAva rahI gaye, ye rahI gayo ema baLatarA dhyAna-zraddhA, upavAsa piSo vagere tapa kare, sAdhu karI bhAre thavuM nahi, tevAM kAmo to have pachInA sevA, dharmasevA, vagere kAmo pUrvanA bhAmAM karyo bhavomAM paNa thaze ne tene mATe jIva je karmamaLa nathI, karyA che te pUrNa utsAha ne prayatnathI nathI mukta nahi thAya to anaMtakALa hajI bAkI che mATe karyA tethI tevAM kAmo te A bhave utAvaLAMja karI A vAta upara vicAra karI saMsArI kAmomAM levAM ja, paNa te utAvaLa evI na hovI joIe ke ke udAsInatA rAkhe ne bahu cIkAza, Asakti, utAAmA upaga cUke, yatna-jatana cUke, zAMti cUke, * vaLa, dhAMdhala, dhuvAsavAM, naja karo. A vAta sAva kaSAyavaza thAya, jIvahiMsA thaI jAya, chakAyAnI sAcI che. apUrva camatkArika zakti vadhAranArI che. dayA rahita karaNI thAya, vA mananA pariNAma DagI vicAra karI levAthI ghaNuM ghaNuM samajAze e vAta jAya. mATe phurasada meLavI AvAM kAma karavAmAM paNa para zraddhA vadhaze. tA. 7-6-1925 maMgaLa. zAMti apUrva-saMpUrNa joIe, nahi te AtmAne maLa lukho-nirbheLa naja thAya. paNa -uttamatanaya, [ A vicAra saMbaMdhI vicArabheda vicAramAM hoya te svAbhAvika che. viSaya sUkSma che, te vicArake pitAnA vicArabheda lakhI mokalaze te upakRta thaIzuM ane A patramAM prakaTa paNa karIzuM. taMtrI.]
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina yuga vaizAkha 1983 stuti-stAnuM paryAlocana. A carAcara jagatamAM aneka dharmone prAdurbhAva thI bapabhaTirie paNa caturvizatikA racI che. thayo che ane laya paNa thayo che paraMtu A paikI izvaravAdI ene anukaraNarUpa jaNAtI stuti-caturvizatikA ke anIzvaravAdI dharmamAM paNa ISTa vastunAM yazogAna te racIne te zrI zebhana munIzvara mahAkavi padane prApta jarUraja gavAyAM che. stuti-stotrano sAmAnya arthe karavA bhAgyazALI thayA che. A kRtinI mahattAthI gokIrtana che paraMtu prastutamAM eno vyApaka artha na prerAIne tilakamaMjarInA kartA kavi-ratna zrI dhanakaratAM IzvaranA guNonI prazaMsA eTaloja karavAmAM pAle tenA upara pruTa artha sUcaka TIkA paNa racI Ave che, vaLI e paNa prArambhamAM nivedana karavuM che; jyAre nyAyAcArya nyAyavizArada mahA mahopAdhyAya asthAne nahi gaNAya ke anyAnya IzvaravAdI dhArmika zrI yazovijaya gaNie te enI pratikRtirU5 sAhityanAM stuti-stotrone atra vicAra na karatAM endra stuti racI che. zrI munisundarasUrie paNa jana sAhityagata stuti-stotronuM yathAsAdhana paryA. stuti-stotra rU5 vRkSane pallavita karavAmAM sAro bhAga locana karavA huM pravRtta thAuM chuM. lIdho che, jyAre zrI jinaprabhasUrie to 700 A pravRttine mukhya hetu e che ke stuti-stotra stotro racIne jana sAhitya-udyAnane stuti-stae keTalAka dhAratA hoya tema avagaNanIya viSaya nathI tranA eka navA vRkSathI alaMkRta karyuM che. kayA kayA paraMtu emAM paNa gIrava raheluM che ane huM tenAthI Aka. munIzvaree A dizAmAM pravRtti karI che tenI nAmA So chuM. AnI pratIti karAvavAnI khAsa AvazyakatA valI paNa ApavA mATe atra avakAza nathI e nathI, chatAM paNa e saMbaMdhamAM huM be zabda lakhuM uparathI stuti-stAna jana sAhityamAM keTalo phALo chuM. vaiSNavAdika saMpradAyanI jema jana saMpradAyamAM che te samajI zakAze. paNa aneka dhuraMdhara AcAryoe stuti-stotro racyAM pratikramaNAdika zubha anuSThAnamAM paNuM stutine che. digaMbara saMpradAyamAM tArkika-ratna zrI samastabha- sthAna ApavAmAM AvyuM che e uparathI enuM gaurava kane Adya stutikAra tarIke oLakhAvavAmAM Ave kaLI zakAya che. vaLI stuti-stotroThArA gaMbhIra viSache; tAMbara saMpradAyamAM AvuM sthAna (huM bhUlate mane paNa UhApoha karI zakAya tema che e vAta nahi houM te) tArkika cakra cUDAcaNi AcArya zrI vItarAga stotrAdikanA samIkSakathI ajANyuM rahe siddhasena divAkarane apAya che. emaNe racelI tema nathI. A uparAMta stotro bhakti-rasanAM piSaka svationA saMbaMdhamAM to kalikAla sarvajJa zrI hema hovAthI mumukSujanene lAbhakAraka che. AvI paristhi: candra sUri kathe che ke timAM stuti-stotranuM yathAyogya sanmAna karavAmAM "kva siddhasena stutayo mahArthI paNa kaI kSobha pAme che tene zenI upamA safzakSitA sTAilAhA sA reSA ApavI ghaTe ? hemacandrasUrithI thoDAMka sakAo pUrve thayelA have prastuta viSayane vicAra karatAM e nivedana karuM chuM ke atyAre to A lekha dvArA tAMbara temaja 1444 granthanA praNetA, madhyasthabhAvanA pradIpaka digaMbara e ubhaya saMpradAyane mAnya, gIrvANa girAmAM zrI haribhadrasUrie paNa stuti-stotranA sAhityane guphita, ane vividha vibudhavoe racela TIkAdikathI samRddha karavA prayAsa karyo che. e vAtanI temanI alaMkata bhaktAmara tathA kalyANa maMdira e nAmathI saMsAra-dAvAnalanI kRti temaja zrI caturvizati suprasiddha stotra-yugalane aMge upasthita thatA keTajina stuti sAkSI pUre che. lAka prazno raju karuM chuM. AnI sapramANu gaSaNA vAdikuMjarakesarI pramukha birUdathI virAjita karavA sAla-samUhane huM vinavuM chuM.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ stuti-stanuM pAcana 447 vasantatilakA chedamAM 44 kenI mAnatuMga prakSipta hoya, te eTaluM te kahevuM paDaze ke kalyANa suri kRta bhaktAmara stotra e nAmanI kRtimAM 38 maMdiranI racanA thaI te samayamAM te te vAstavika mo zloka prakSipta hoya ema Do. harman yakebIe gaNAtuM haze. ema nahi hoya te kalyANa maMdiranA deDheka mAsa upara lakhI mokalela agravacana (Fore- lekanI saMkhyA baMdha besatI Ave nahi. word)mAM sUcavyuM che. A padya vAstavika nahi atre e spaSTa ullekha karavo Avazyaka samajAya hovAnI je gaMbhIra zaMkA temane upasthita thAya che, che ke De. kebI kalyANa maMdira stotrane bhaktAtenuM kAraNa darzAvatAM teo kahe che ke A 39 muM mara-stotranA anukaraNarUpa mAne che. padya e pUrvokta padyanAM bhAvArthanuM zabdataH rUpAtara vizeSamAM A paNa temanI kalpanA che ke bhaktAche. vaLI A padha sUcita Apatti sivAyanI bAkInI mara-stotrano 43 me eka e 34 thI 4ra mA sAta Apattio paikI pratyekanA varNana mATe te eka kane zuSka upasaMhAra che. kharekhare kavi Ave eka padhaja kavIzvare racyuM che, jyAre Ane mATe be ka raceja nahi, vAste A prakSipta che, paraMtu rahyAM che e Azcaryajanaka che. vizeSamAM je A parva kalyANa maMdira racAyA pachI bhaktAmara-stotramAM 1 A sAkSara-ratnane bAlabadha lipimAM potAnuM nAma e dAkhala thayelo hoya ema lAge che. kemake mULa lakhI mokalavA meM sUcanA karI hatI te dhyAnamAM laine bhaktAmara-stotra te 43 padanuM hovuM joIe ema temaNe svahaste A pramANe pitAnuM nAma lakhI me kahyuM ka9yANa maMdiranA vasaMtatilakA chaMdamAM racAyelAM 43 che. AthI harmanayAkobI ke jekebI ema lakhavuM azuddha po uparathI sacana thAya che. samajAya che. hI. 2. A uparathI nIce mubajanA traNa prazna upa2 A agravacana zrImatI AgamAdaya samiti tara- Dita sthita thAya che - phathI prasiddha thatA bhaktAmara ane kalyANa maMdira stotra nAmanA granthane uddezIne lakhAyela che. A granthamAM bhaktA- (1) zuM kalyANa maMdira-stotra e bhaktAmaremaranI zrI guNAkAra sUri kRta upAdhyAya zrI meghavijaya staMtranA anukaraNa rUpa che? mA kanakakuzala gANakRta ema traNa TIkAeAnI (2) zuM bhaktAmara stotranA 39 mAM ane 43 temaja mULa konA aMgrejImAM meM taiyAra karelA bhASA mA paze vAstavika nathI ? tarane samAveza karavAmAM Ave che. bhaktAmara TIkAdika (3) kalyANa maMdira bhaktAmarathI kaI apekSAe sahita chapAI rahetAM meM tenI saMskRta ane aMgrejI bhASAmAM mA utaratuM kAvya gaNI zakAya ? bhUmikA taiyAra karavA mAMDI. te samaye DaoN. kebIe pacAsa varSa upara A stotra temaja kalyANa maMdirane aMka 2 (4) bhaktAmara kayANumaMdirathI koI paNa apejarmana anuvAda temaja upaghAta lakhyA hatA temAM jaina kSAe utaratuM kAvya nathIja ? paraMparAthI keTalIka virUddha vAte lakhI che e tarapha meM (5) bhaktAmara-staMtranA kenI saMkhyA keTalI samitinA mAnada maMtrI zrIyuta jIvaNacaMdanuM dhyAna kheMcyuM. gaNavI yukta che? tyAra pachI temanI sAthe thayelI vAtacita pramANe DaoN. A paMcama praznanI sAthe saMbaMdha dharAvatA vivAdakebI-sAthe patra vyavahAra zarU karavAmAM AvyuM. enA grasta viSayanI paNa sthUla rUparekhA AlekhavI ucita pariNAma tarIke temaNe agravacana lakhI mokalavA kRpA karI, te badala temane dhanyavAda ghaTe che. samajAya che. upara sUcavavAmAM AvyuM che tema je kalyANa maMdira stotra zrI mANikya munIzvara kRta tathA ke laka ta tathA ke bhaktAmara stotra e zvetAMbara temaja digaMbara zrI kanakuzala gaNita TIkAo temaja aMgrejI anuvAda baMnene mAnya che, paraMtu bhinnatAnuM sthaLa e che ke sahita lagabhaga chapAI rahevA AvyuM che. TuMka samayamAM 31 mA padya pachI jamInatAna ityAdithI zarU tenI aMgrejI-saMskRta bhUmikA chapAvavI zarU thaze. thatAM cAra adhika padya digaMbaro mAne che arthAta hI. 2. digaMbara mAnyatA pramANe bhaktAmara 48 kanuM
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenayuga vaizAkha 1983 kAvya che. A padya prakSipta bhAse che ema kAvya. 13stra rasa rame | mAlAnA sakSama gucchanA saMzodhaka paMDita durgAprasAde vaya pramorvapura nizAzanAma TippaNamAM sUcavyuM che. prodavodhanaM bhajati kasya na mAnasAbjam // 2 // atra e prazna paNa uddabhave che ke 31 mA padya vyA vani netaliyattavAnA. pachIja Ama umere thavAnuM zuM kAraNa che ? Ane vyathAtupuyaDatra vivAdAnInAmA uttara ema apAya che ke 28 mA padyathI kavirAja taravAthaverAno vedha nanu sarvananuM prAtihAryanuM varNana Alekhe che. temAM prAtihAryanI bhASAvirodhamapuraHsuranAthaH mArA saMkhyA te baMne saMpradAya pramANe AThanI che, paraMtu vizvekajaitrabhaTamohamahImahendra vetAMbara mAnyatA mujabanA bhaktAmaramAM te cAraja sadyo jigAya bhagavAn nigadannivettham / prAtihAryonuM varNana che, tethI bAkInAM cAra prAti hataHthana yu ve mathAni hAryonuM varNana hovuM ja joIe ane azokAdika madhyane naiti Dumaracatte kI prAtihAryone koI khAsa krama nahi hovAthI bAkInAM () je bhaktAmara 48 panuM haiya, te tenAM cAra prAtihAryone lagatAM pa atra ApI zakAya pAdapUrtirUpa stotra 44 zlokanAja jovAmAM Ave tema che. che tenuM zuM kAraNa? A uparathI nIce mujabanA praznane raju karI De kebIe 18 mI eprilanA patramAM kalyANa maMdira stotra gata keTalAka prayogane lagatI je zaMkA zakAya che - upasthita karI che, tenA saMbaMdhamAM paNa isAre karo (1) jamatAthI zarU thatAM cAra po anucita nahi gaNAya, je ke Ane aMge temanI prakSipta che ? sAthe patravyavahAra cAlU karyo che. teo sUcave che ke(2) ATha prAtihAryone badale cAranuM varNana che. (1) 11 mA lokamAM "vaLA pitAe zvetAMbarIya bhaktAmaramAM najare paDe che, tethI mULa je prayoga che te vicAraNIya che. A rU5 vijJA kAvyamAM Ti che ema kahI zakAya ke zrIguNAkAra (hema prAkRta vyAkaraNa 2, 28)nA preraka rUpa vakatasUri tenuM je samAdhAna sUcave che te mAnya rAkhI zakAya? varanuM saMskRta rUpAntara che. vi upasarga pUrvaka sura (3) je truTi che ema svIkAravAmAM Ave, to dhAtu uparathI vijJANa udbhave che ema hemacandra atre je cAra padya hovAM joIe te luptaprAya thayAM sUcave che. kharI rIte te vi pUrvaka da dhAtu upache ema mAnavuM ke mULathI hatAMja nahi ke nIce rathI baneluM che. vitha ni temaja enA mULa dhAtu uparathI banelAM bIjA rUpa paNu jana saMskRta mujabanAM sUcavavAmAM AvatAM anya padya vaDe e 1 truTi dUra thAya che ke e paNa prakSipta jaNAya che ? sAhityamAM vAraMvAra najare paDe che, paraMtu ajene granthamAM te te kavacita ja daSTigocara thAya che. game 1 emaNe bhaktAmarane uddezIne racelI vRtti paM. hIrA tema che viNajitA A sAruM saMskRta nathI. lAla haMsarAja taraphathI bahAra paDelI che. hAlamAM Aga... medaya samiti taraphathI paNa e pharIthI chapAvavAmAM 1 AnI pUrvanuM savA padya jANavAmAM AvyuM nathI, AvI che. hI. 2, kemake tene lagatuM patra hAthamAM AvyuM nathI. hI. 2. 2 A uparAMta anya padya-catuSTaya che ema jainA- 2 A carcAmAM bhAga lenAra ke mahAzaya aMgata TIkA cArya zrI vijayavallabha sUrinA vidvAna ziSya-ratna karavA ke mithyAbhinivezapUrvaka kathana karavA prerAya te te munirAja zrI vicakSaNavijaye mane nivedana karyuM hatuM. iSTa nahi ja gaNAya. atre Apela leka paNa temanI kRpAnuM phaLa che, 3 vidhyAvata' rU5 zrI mANikayacatra munIhI. 2. zvare pote kalyANa maMdiranI TIkAmAM siddha karI batAvyuM
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ stuti-stotranuM paryAlAcana, (ra) 13 mA zleAkamAM annahoda nA arthamAM amutra hovheno je prayoga karavAmAM AvyeA che te azuddha che. (3) 28 mA zlokamAM avatra varlsane e khoTuM che. svabhaMgamAt ema joie. (4) 40 mA kSeAkamAM va o nI pAchaLa tarataja cer nA prayAga karavA joitA hatA. vadhyo smi pachI enA je prayoga karavAmAM AvyA chaeN tethI viparIta atha sphure che. (2) A steAtra-yugala zvetAMbarIya kRti che ke digabarIya te siddha karavAnAM kayAM kayAM sAdhanA che? (3) A staMtra-yugalanA upara jaina graMthAvalImAM je TIkAdika sUcavavAmAM Avela che te uparAMta anya kai che ? ( alabata zrI meghavijaya gaNinI eka TIkA che. bIjI paNa eka apUrNa raara mArI pAse che ) have bIjA paNa keTalAka praznA huM atra rajI karUM chuM ke jenI gaveSaNA sAkSakAne hAthe thAya te mArA jevA alpajJane ghaNuM jANavAnuM maLe. (7) jema vAgbhaTAla`kAranI sihadeva munIzvara kRta TIkAmAM (pR. 11 mAM) sukSya thI zarU thatA 26 mA zleAka saMpUrNataH TAMcaNu rUpe ApelA che tevI (1) jema tattvArthadhigama sUtranuM manana karatAM rIte bhaktAmaranA anya zlokA ke kalyANa makri ema jaNAya che ke tenuM vaLaSNu zvetAMbarAne vizeSaranA anukuLa che tema bhaktAmara ane kalyANa madira stotrAnA sabaMdhamAM kahI zakAya tema che ? kAi paNa zloka keAi granthamAM jovAmAM Ave che ? (8) bhakatAmara ke kalyANamaMdira viSe prabhA vaka caritra karatAM vadhAre prAcIna evA phrAI granthamAM ullekha che ?ja che, te tarapha DA. cakAkhInu' hAlamAM dhyAna kheMcavAmAM Avyu che. te peAtAnA abhiprAya pherave e banavA dvegache. hA. ra. 1 sthAnakavAsI sa'pradAyamAM bhaktAmaraneja mATe sthAna che ema kahevAmAM Ave che te kharI vAta che. hI. 2. 2 A avasUrinA be patro mArA sadgata pitAzrIne svargastha nyAyAMbhAnidhi nAcArya AtmArAmajI mahArAja taraphathI maLelAM hatAM, ema mane temaNe nivedana karyu hatuM. A avasUrinA prAraMbhanA zloka nIce mujaba che: maLye trAtAbAnI vizvasanavivasAyIzvara: sattvazAlI 66 vANIpAvalIDho vibudhbudhjnvRnd(vAta)vanyonavadyA nAbheyaH sarvvamukhyaH prakaTitavinayajJAna seturbhavasya prabhavatu satataM bhUyase vijJAnaotuH ane vaH // 449 (4) stAtra-yugala paikI kayuM steAtra vadhAre prAcIna che. ? (5) kalyANu maMdiranA kartA kumuddacandra che ane e nAma siddhasena divAkaranA dIkSA-samayanuM che e vAtane prAcInamAM prAcIna kayeA pUrAvA che ? (6) zrI siddhasena kRta dvAtri'zikAonI zailIthI kalyANamaMdira jAdu paDe che te A khenA kartA ekaja che ema kema kahI zakAya ? 35 evA brahmAdikanAM nAmapUrvaka 25 mA padya dvArA (9) hiMdue jemane paramezvara tarIke mAne che stuti karIne zrI mAnatu'ga sUrie potAnA madhyastha bhAva pradarzita karyAM che, te AvI rItanA madhyastha jaina sAhityamAM janAnA tIrthaMkarAnA nAmapUrvakanI prathama keNe AlekhyuM ? vaLI bhAvanuM svarUpa kAI stuti racAyelI che ? (10) zrI mAnatuMga surata mayUra ane bANunA samakAlIna tarIke je oLakhavAmAM Ave che te kAlagaNanAtmaka pramAda (Anachronism) che ? ema je DA. vekanseAsa (Quackenbos) mahAzaye pamayUranA saskRta kAvyo (The Sanskrit poe / 5 mArA mitra DaeNA. peTaoNDa (Pertold) sAthe huM cAreka varSa upara raoNyala eziyATika sosAyaTI (rAuna haeNAla ) nI lAibrerImAM gayA hatA, te veLA mayUrazataka saMbaMdhI tapAsa karatAM A pustaka mArA levAmAM Avyu hatuM. mane sphure che ke AnI upedghAtamAM tenA lekhaka mahArAye peAte bhaktAmaranu' aMgrejI bhASAntara karanAra che epa sUcavyuM hatu. temaNe tema karyuM ke nihuM tenA mate 3-4 A praznanA uttara uparathI huM bhaktAmara temaja kalyANa madiranA racanA-samayanI aMtima sImA deravA icchuM chuM. hI. 2.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainayuga vaizAkha 1983 450 ms of Mayura) nI upeddhAtamAM sUcavyu che te dheAdha jevI che. A sUcanane dAkhalA dalIlathI puSTa khATuM che ? karavA tenA yeAjaka mahAzaya ke anya koi vidyAn (11) brahmacArI rAyamala kRta bhaktAmara-kRpA karaze ke jethI enI vAstavikatA svIkAravAmAM kathAnA prAraMbhamAM mAnatu`ga sUrijIne bhAja rAjAnA kAne khacAvuM nahi paDe ? darabAramAMnA kavi kAlidAsanA samasamayI tarIke oLakhyA che te zu vAstavika che ? (12) zrI mAnatuMga sUrie bhaktAmara ane miUNa uparAMta kAI kAvyA racyAM che ? (13) jvALadhAma thI zarU thatuM.bhAjyAdita nAma garbhita zrI mahAvIr-stotra zrI mAnatuganI kRti che ema tenA aMtima padma uparathI joi zakAya che te! A mAnatuMga sUrijI te kANu ? vaLI ttimar amara thI prAraMbha thatA pAMca parameSThi stotranA kartAnuM nAma paNa mAnatuMga che te te kayA haze vAra (14) vi. sa'. 1974 nA jaina dharma prakAza (pu, 34 : 6)mAM jema kalyANa maMdira ane bhakatAmaranI sattulanA rUpa lekha najare paDe che, tevA kAi lekha A pUrve ke pachI kASTa sthaLe prakaTa thayA che ? ane tema hoya te temAM khAsa dhyAna kheMce evI kAi hakIkata che ? (15) uparyukta lekhamAM tenA yAjaka rA. rA. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA khI. e. ela. ela. khI. taraphathI ema sUcavavAmAM AvyuM che ke kalyANa maMdiranI bhASA kAlidAsane maLatI Ave che. jyAre bhaktAmaranI bhASA tA bhavabhUtine maLatI Ave. che. vaLI ekanI bhASA maMda maMda vahetA nirmaLa jharaNA jevI che, jyAre anyanI bhASA nAyagarAnA khabara nathI. anya kAI vijJAna taraphanI AnuM ke kalyANu sa'rinu` paNa a'grejImAM bhASAntara racAyuM hoya te te paNa mArI jANavAmAM nathI. hI. ra. 1 bhaktAmara-kathAne lagatAM traNa pustaka che. zvetAMbara soMpradAyamAM zrI guNAkara sUrie kathAo racI che, jyAre diga`bara sa`pradAyamAM rAyamalajI e temaja zubhacandra bhaTTArajIe kathAo racI che. A digabarIya e mULa kRtie saMskRtamAM lakhAyelI che, paraMtu te prasiddha thai hAya tA tevI mane khabara nathI; bAkI rAyamalajI kRta bhaktAmara-kathAnu` hindI rUpAntara nAmanu purataH tA mArA jovAmAM AvyuM che. aMtamAM eTaluM nivedana karavuM bAkI rahe che ke rastuti-steAtrAnuM paryAleAcana' e zIrSaka dvArA me' sauthI prathama bhaktAmara ane kalyANu madira e svetra-yugalate 'ge kema prazno upasthita karyo? AnuM kAraNa e che ke A staMtra-yugalane kArbse mAlAnA saxma gucchakamAM Adya sthAna ApavAmAM AvyuM che, vaLI DA, cakAzmIe paNu ( huM bhUlatA nahi hAuM te ) A che stotrAneAja prathama (jamana) anuvAda karyo hatA. A uparAMta anyAnya granthA paikI A stotra carcA rahyA chuM, kemake tenI gheADI ke ghaNI aspaSTa ke -yugalanI bhUmikAmAM huM atre darzAvelA keTalAka muddAo spaSTa jhAMkhI mane keTalAka vakhatathI thayelI che. A jhAMkhIo paikI keTalIka to garbhAmAM che, te janma letAM vakhata leze. paraMtu dareka gaveSakane mATe temAM avakAza che, tethI atra tene aMge udbhavatA praznA me' upasthita karyAM che. A pratyekane aMge mArA sapra mANu vicArA baMdhAyA che, paraMtu te pUrepUrA para ane teTalA mATe vizeSa pramANeA ane vyAsa'ganI apekSA rahe che, keTalAka sAkSarA-munivaryo temaja gRhasthA sAthe A sabaMdhamAM me UDApADa karyo che aMte temanA vicAro jANuvAtA mane lAbha maLyo che. samasta sAkSarane arUmAM maLIne ke temane patra lakhIne A viSayanA UDApAddha karI zakAya tema na heAvAthI A lekha prasiddha karavA mATe huM jainayuganA taMtrI mahAzaya upara meAkaluM chuM ane AzA rAkhuM chuM ke tee Ane potAnA mAsikamAM sthAna ApavA temaja A praznAnA saMbaMdhamAM peAtAnA vicArA paNa nive dana karavA kRpA karaze. have pachI bIjA maNukA tarIke samayAnusAra upasargahara stAtrane aMge gheADI dhaNI rUparekhA A lekhavAnI abhilASA pradarzita karatA huM atyAre tA viramuM chuM. bhagatavADI, bhUlezvara muMbAi, tA. 18-1-27. } tattva-jijJAsu, hIrAlAla rasikadArA kApaDiyA,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ No. 1732. To, Sir, 3rd. May 1927. K. B. MARZBAN Esq. B. A. Chairman, School Leaving Examination Board, University of Bombay. BOMBAY. With reference to the letter of your Board No. 596 dated 20th April 1927, we the undersigned beg to bring to your notice the strong objections of the Jain Community all over India and in particular Gujerat to a book like "Gujerat-no-Nath" by Mr. K. M. Munshi being prescribed as a text book for study at any of the University Examinations. The lower the examination and by consequence the younger the age of the candidates studying for it, the force of our objections to the book is obviously all the greater. You will realize our objections to the said book and other similar book of Mr. Munshi from a copy of the report prepared by the Sub-committee appointed on 29-8-26 by the Standing Committee of our Conference. A printed copy of the said report is herewith enclosed and marked A. We may mention here that Mr. M. G. Kapadia who has made a dissenting minute to the said report has changed his view and has sent his explanation to Jain Dharma Prakash in Chaitra Issue wherein he states that the writings of Mr. Munshi are such as to offend Jain feelings. Without going into the details as regards other books of Mr. Munshi referred to in the report of our Sub-Committee, we will specially invite the attention of your Board to our objections as regards "Gujerat-no-nath ". The author has therein depicted Udayan who is well known in the history of Gujarat as a Jain Minister of great calibre and political insight so low and wicked as to get the houses of Mohomedans burnt and killing Mussalmans and that a particular surviving Mussalman victim by name Khatib is made to reach Jaisingh's Durbar where justice is meted out to him and his community. Prof. N. B. Divetia in his prefece to the said book as also the author's note on page 78 leads one to believe that the author was not drawing, on his own imagination for such acts of cruelty on the part of the Jains but had relied on a book called Jame-ul-Hikayat for drawing materials. On reference to the said book we find that the writer of the said book has depicted that the fireworshippers a term which is never applied
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ to Jains burnt down the houses etc, belonging to the Mussalmans. The author as well as Prof. N. B. Divetia do not explain anywhere what led the learned author to twist the facts set out in the original and substitute Jains as the perpetrators of the cruelties rather than the fireworshippers. Hereto annexed and market "B" is a copy of the translation of Jame-ul-Hikayet. The learned author furthermore depicts the said Jain minister Udayan to be running after and harassing a Brahmin girl a creature of his own fancy and has thereby tried his best to lower the character of Udayan for which history gives no record. Mr. Munshi has described his novels as historical novels. We annex an extract marked "C" from the critical and learned introduction to the book Mayanalladevi or " Gujerat-ni-mata " by Mr. N. V. Thakkur to show how misleading this description is. This extract will further show in what estimate Mr. Munshi's novels are held amongst the literary class. We may mention that as soon as it was known that an attempt was made to introduce Mr. Munshi's novels in the University curriculum, we carried on correspondence with the University Registrar. We regret that our attention was not drawn by the Registrar that we should separately address your Board in the matter; otherwise we would have pointed out our objections to the Board before the said book was prescribed. On coming to know from the Secretary of your Board that the first 200 pages of "Gujerat-no-Nath" have been prescribed for the S. L. Examination 1928, we have requested the secretary of your Board to place the correspondence carried on by us with him as Registrar of the Bombay University before your Board. Hereto annexed and marked "D" is a copy of our letter dated 29th April 1927 addressed to the Secretary S. L. Examination Board. From the correspondence passed between us and the Registrar you will see that we wrote to the Registrar of the Bombay University as far back as 7th March 1927 with a request to him to place our objections before the proper authorities. You will please further note that the Board sanctioned Mr. Munshi's book on 20th March 1927, after our objection as sent to the Registrar of the Bombay University. The feeling of the Jain Community are very strong all over India and resolutions have been passed in public meetings not only in Bombay but in other towns and cities such as Ahmedbad, Surat, Bhavnagar, Cambay, Dhulia, Songadh Ambala etc; and reports thereof have appeared in ernacular papers in Bombay.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ We have no intention of encroaching upon the right of the Board to prescribe such books as they select, but we feel that gross injustice has been done to the Jains in prescribing a book which wound their feelings inspite of their protests in public meetings held in various cities and towns and of which protes to the Registrar of the Bombay University was informed. We are sure the Board or the Sub-Committee would not have prescribed "Gujrat-no-Nath" for S. L. examination if the strong objections of our community had been placed before the Board. We have ventured, Sir, to address this letter to you as president and to the Members of the Board through you because we feel certain that the Board, taking into consideration that among the different communities residing in India, the Jains stand second to Parsis in education, that the Jains have contributed richly towards art and literature not only of the province of Gujarat but all other provinces of India, that the Jains are well known for their charities and their donations need not be mentioned in details, the Clock Tower of the Bombay University being a donation of the Great Jain philanthrophist Sheth Premchand Raichand will not, by keeping the said book as text book, disregard the feelings of the whole of the Jain community in this matter. Our objections to the said book being prescribed as a text book for any examination are not merely based on sentiment but on reason also. We do not know what ideal the Board wants to place before the students by prescribing a book which as shown above has distorted historical facts-a book which will give false notions about the history of Gujrat to students a book which depicts hatred of one class against another and does not contain any great principle of morality which may impress and benefit the students. As the Board must be well aware there is no dearth of suitable books in Gujrati literature which can be prescribed as a text without the slightest objections from any individual or any community. We trust that the Board, will in the light of what is stated above, reconsider the matter and substitute some other suitable book instead of "Gujrat-no-Nath" the book prescribed as a prose text for 1928. We earnestly request you, Sir, to place this letter before the Board at a very early date for being favourable considered. Soliciting an early reply. We have etc. (Sd.) M. J. MEHTA (Sd.) MOHANLAL B. JHAVERY. Resident General Secretaries.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANNEXTURE B History of India by its own Historians. Vol. 2 JAME-UL-HIKAYAT. ( Translation by Elliot.) RAI JAI SING OF NAHRWALA. (1, VI. 2.) Muhammad Ufi, the compiler of this work, observes that he never heard a story to be compared with this. He had once been in Kambayat (Cambay), a city situated on the seashore, in which a number of Sunnis, who were religious, faithful and charitable, resided. In this city, which belonged to the Chiefs of Gujarat and Nahrwala, was a body of fireworshippers as well as the congregation of Musulmans. In the reign of a king named Jaising, there was a mosque, and a minaret from which the summons to prayer was cried. The Fire-worshippers instigated the infidels to attack the Musalmans, and the minerat was destroyed, the mosque burnt, and eighty Musulmans were killed. A certain Muhammadan, a Khatib, or reader of the khutba, by name Khatib Ali, escaped, and fled to Nahrwala. None of the courtiers of the Rai paid any attention to him, or rendered him any assistance, each one being desirious to screen those of his own peruasion. At last, having learnt that the Rai was going out to hunt, Khatib Ali set down behind a tree in the forest and waited the Rai's coming. When the Rai had reached the spot, Khatibali stood up, and implored him to stop the elephant and listen to his complaint. He then placed in his hands a Kasida, which he had composed in Hindi verse, stating the whole case. The Rai having heard the complaint, placed Khatib Ali under charge of a servant, ordering him to take the greatest care of him, and to produce him in Court when required to do so. The Rai then returned and having called his minister, made over temporary charge of the Government to him, stating that he intended to seclude for three days from public business in his harem, during which seclusion he desired to be left unmolested. That night Rai Jaising, having mounted a dromedary, started from Nahrwala for Kambayat, and accomplished the distance, forty parasangs, in one night and one day. Having disguised himself by putting on a tradesman's dress, he entered the city, and stayed a short time in different places in the market place, making enquiries as to the truth of Khatib Ali's complaint. He then learnt that the Mohamadans were oppressed and slain without any grounds for such tyranny. Having thus learnt the truth of the case, he filled a vessel with sea water and returned to Nahrwala, which he entered on the third
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ might from his departure. The next day he held a Court, and summoning all complaints he directed Khatib to relate his grievance. When he had stated his case, a body of the infidels wished to intimidate him and falsify his statement. On this the Rai ordered his water carrier to give the water-pot to them that they might drink from it. Each one tasting found that the vessel contained sea water, and could not drink it. The Rai then told them that he had failed unable to put implicit confidence in any one. because a difference of religion was involved in the case; he had himself therefore gone to Kambayat, and having made personal enquiries as to the truth, had learnt that the Muhammadans were the victims of tyranny and oppression. He said that it was his duty to see that all his subjects were afforded such protection as would enable them to live in peace. He then gave orders that two leading men from each class of infidels. Brahmans, Fire-Worshippers, and others should be punished. He gave a lac of Balotras. " to enable them to rebuild the mosques and minarets. He also granted to Khatib four articles of dress." These are preserved to this day, but are only exposed to view on high festival days. The mosque and minaret was standing until a few years ago. But when the Army of Bala" invades Nahrwala, they were destroyed. Said Sharaf Tamin rebuilt at his own expense, and having erected four towers, made golden cupolas for them. He left this monument of the Faith in the land of Infidels, and it remains to this day. It (Tarsa This name is used for Christians and Fire-Worshippers. would also some times seem to be applied to Bhuddists. ) These Balotras appear to derive their name from Balas, In persian. (One Mr. Writes this name "Balwa" another "Malu-Malwa) ANNEXTURE. C . zrIyuta nArAyaNajI visanajI Thakakurata. "mayaNallAdevI-gujarAtanI mAtAnI prastAvanAmAMthI. zrI vIrakSetra-vaDodarAmAM pragaTa thatA "sAhitya" nAmaka mAsika patranA vartamAna varSa I. sa. 1924 nA jAnyuArI mAsanA prathama aMkamAM prakAzita karAyelAM "pATaNanI prabhutA," enI me. DumAnI navalakathAo sAthe sarakhAmaNI" zIrSaka tulanAtmaka abhyAsanA pariNAmarUpa tathA niSpakSapAta lekhamAM te lekhanA lekhaka rA. rAmacaMdra zukale pitAnA e lekhane lakhavAnA kAraNane darzAvatAM "sAMprata kALanA sAhitya kSetra" mAM nAnAvidha bIjonuM nikSepaNa thavA lAgyuM che; ane nUtana phaNagA phuTavA mAMDyA che. "prajAbaMdhu" nA "kha" vizeSAMkamAM ra. nArAyaNa Thakakure eka navI vastunuM Alekhana karI A kSetramAM khaLabhaLATa jagAvyo che. Adhunika navalakathAkAromAM uMcca gaNAtA rA. kanaiyAlAla munazInI "pATaNanI prabhutA" "gujarAtane
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAtha," ane "veranI vasulAta," nAmaka navalakathAo vizvavikhyAta phrenca lekhaka me. DumAnI "zrI markaTIyasa,"TavenTI Iyasa AphaTara" ane "menTekrisTa" uparathI anukaraNa rUpe lakhAelI che ema temaNe vyakta karyuM che. prastuta lekhamAM rA. munazInI "pATaNanI prabhutA" nAmaka navalakathA mailika nathI. kintu meM. mAnI "zrI maskeTIyasa" ane TavenTI iyasa AphaTaranA AdhAre lakhAyelI che ema puravAra karavAne mAre vicAra che. rA. Thakakare "pATaNanI prabhutA" e mAtra "zrI maskeTIyasa" nuM anukaraNa che ema ullekha karele che; paraMtu te na svIkAratAM mane je uparokata pustakamAM sAmyapaNuM dRSTigocara thayuM che te huM batAvIza." A pramANene lai prastAva karyo che ane tyAra pachI "pATaNanI prabhutA"nI "zrI maskeTIsa" tathA "venTI iyasa AkaTara" sAthe atyaMta vicAra tathA vivekapUrvaka tulanA karIne teo AvA nizcaya para AvyA che ke - "A uparathI ApaNe joIzuM ke mInaLanuM pAtra ghaDavAmAM enanA pAtrane upayoga karavAmAM Avyo che. muMjAlanA pAtramAM bakIMgatemanI chAyA levAmAM AvI che. muMjAlamAM je prema che, je rANI sAthe tene saMbaMdha che. te bekIMgatemanA ena sAthenA saMbaMdhanA uparathI lakhAyeluM che. muMjAlanuM caMdrapura javuM, tyAM mInaLa sAthe saMbaMdha, mInaLanuM muMjAla mATe pATaNa AvavuM, banne vacce prema ItihAsamAM kyAMya draSTigocara thatAM nathI. ItihAsamAM te mAtra karNadeva eka citrakAre lAvelI mInaLanI pratikRti joI tenA pyAramAM paDe che, mInaLa pATaNa AvI paraNe che, zyAmavarNI hovAthI aNamAnItI thAya che, ane muMjAlanI madadathI pitAnuM sthAna prApta kare che, evuM AlekhavAmAM AvyuM che. zrIyuta munazIe pitAnA pAtromAM etihAsika ghaTanA caratI mUkI, A AdhArabhUta thayelA pustakanoja ItihAsa gujarAtanA itihAsa tarIke palaTAvI dIdhe che. "pATaNanI prabhutAmAM muMjAla ane mInaLane prema vArtAnuM madhyabindu che. kintu karNadevanuM mAtra citra jaI tenI pAchaLa mugdha thanAra bALA muMjAla sAthe prema kyAMthI rAkhe ? rA. munazIe A pramANe kenya itihAsanI kAyA palaTAvI ApaNA itihAsamAM tene Ape che, ane tethI mInaLadevI jevI satI sAdhvI patiparAyaNa ane prAtaHsmaraNIya rANIne vaLI phara vyabhicAriNI jevI cItarI itihAsanuM khUna karyuM che. mInaLanuM pAtra banAvavA ena ane mIlADInAM pAtronuM saMmizraNa karavAmAM AvyuM che. mInaLanI krUratA, kIne levAnI dAnata, bhayaMkara kAma karavAnI hiMmata, sarva mIlADI uparathI levAmAM AvelAM che. muMjAlanA pAtramAM bakIMgatemane aMza levAmAM AvyuM che, chatAM mukhyatve karI te pAtra rIzelyu ane mejherInanuM mizraNa thaI baneluM che ema nirvivAda manAya che. "ApaNe have eka navI vastu hAthamAM laIzuM. zrIyuta munazI ane anya jano ema jaNAve che ke mInaLane muMjAla sAthe mAtra hRdaya-prema hate; temane daihika saMbaMdha nahate. " hRdayane punarjanma" nAmaka prakaraNamAM ra. munazI lakhe che. "kaNa deva ! prabhu ! svAmI !" te manamAM belI; te pAse paDelA bIjA lIA tarapha pharI, ane jayadevanuM moDhuM joyuM; tenI rekhAe rekhA tapAsI; te moDhAmAM, te rekhAmAM kAMI aparicitatA kAMI kaDhaMgApaNuM dekhAyuM. A zabdano artha vicitra lAge che. mInaLe kaNadevane saMbhAryo, ane jayadeva sAmuM joyuM, te tenAmAM aparicitatA dekhAI Ane artha zuM ? vastutaH tene bhAvArtha ema thAya che ke jayadeva zrIyuta munazInA matAnusAra kaNadevane rasa putra nahatuM, ane tethI mInaLa vyabhicAriNI hatI ema sAbIta kare che. "hRdaya ane hRdayanAtha prakaraNamAM munazI mahAzaya lakhe che:-"meM tane kahyuM, ke kSudra vAsanA tyAgI ApaNe gujarAtanA staMbha thaI rahevuM joIe." zudra vAsanA eTale hRdayalagna nahIM, premalagna nahIM, paNa viSayasukhAnubhava. A zabda ema sUcana kare che ke candrapuramAM muMjAla pAchaLa gAMDI bananAra mInaLane tenI sAthe dehika saMbaMdha haze. A divase yAda AvavAthI muMjAlane jIva rahe sAya che. "muMjAla ! paraNIne tarata saMketa sAcavavA huM rAjagaDha utarI te yAda che ? te paLa yAda AvatAM huM badalAI jAuM chuM te vakhate te zuM karyuM ?' A sAMbhaLI muMjAlanA paiyane aMta Ave che. pachI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ mInaLa kahe che. eka paLa, te rAte mu MjAla hatA tevA thaine rahe. zu muMjAla ! A muMjAla ! " kahI rANI pAse AvI ane muMjAlanA hAtha pakaDavA gai, te ekadama pAcho haDI gayA. rANInI phATelI AMkhoe ane javalata mukha upara je agni dekhAtA hatA, teNe tene paNa khALavA mAMDayA.'' A vAkayonA ze mAmi ka aM che te sahaja samajAya tema che. zrIyuta munazI A jagyAe cekhe cokhkhuM hRdayalagnane kAre mUkI, daihika lagnanI taiyArI karAve che. banne kAmathI uttama che. paNa muMjAla chevaTe rANIne, kacaDI, paTakI, nhAsI jAya che. A uparathI te rAte hatA tevA thaine rahe'to atha * te vakhate te zuM karyu ..' e zu sucave che ? mAtra eTalu ja sucave che ke je daihika saMbaMdha ahIMyA adhurA rahayA te te rAtre amalamAM mUkAyalA. AthI ApaNe joie chIe ke rA. munazIe mInaLa ane muMjAlane daihika sabaMdha paNa jaNAvela che. zrIyuta munazI upara te paLe paLe temane zuddha prema hato ane hRdayalagna hatAM ema lakhyA kare che, paNa mane lAge che ke temanA dhyAna bahAra A daihika sabaMdha AlekhavAmAM AvyA haze. rA. munazIe A pramANe svaicchAnusAra game te dhasaDI kADhI kalpanAnA gheADA doDAvI gujarAtanA itihAsane kalaMkita karyAM che. A aitihAsika ghaTanAonA khUna viSe darekajaNa zrIyuta munazInI virUddha paDayuM che, chatAM kalAvidhAna ane AvA lekhakoe AvuM karyuM hatuM. evA vAMdhA uThAvI rA. munazInuM kahevuM pratipAdana karanArA, satyanI hatyAmAM sadAcAra gaNunArA keTalAka bhAi che, je Ne bhAge munazInA prazaMsakeAja che. A viSaya upara vivecana AgaLa karavAmAM Avaze. " rA. munazInI pATaNanI prabhutA' e eka mAlika kRti nathI, ema vAMcakavarga AthI sArI rIte samajI zakaze, tyalam " meM rA. kanaiyAlAla munazInI aitihAsika navalakathAonAM saMbaMdhamAM je AkSepa 'prajAbaMdhu' nA rakha mahAtsavanA vizeSa aMkamAM karyAM hato te AkSepa rA. rAmacaMdra zukalanA A tulanAtmaka lekhathI akSarazaH siddha thaI gayA che ane vAre vAre gAyate tattvayodha: e niyama anusAra rA. kanaiyAlAla munazInI aitihAsika navalakathAnA sabaMdhamAM gata varSathI AraMbhAyalI sAdhaka tathA khAdhaka carcAnA pariNAme je satya hatuM te prakAzamAM AvI gayu che. eTale have kAipaNa vicArazIla manuSyathI rA. kanaiyAlAla munazInI 'pATaNanI prabhutA' tathA 'gujarAtane nAtha' Adi navalakathAne gujarAtanA gAravane vadhAranArI aitihAsika navalakathA tarIke oLakhAvavAnI dhRSTatA karI zakAya tema cheja nahi ane jo kASTha manuSya evI dhRSTatA karaze teA tenuM kathana pakSapAtanA pariNAma kivA pAgalanA pralApanI kaeNTinuMja manAze e sarvathA nivivAda che. have aitihAsika navalakathAo zA kAraNathI lakhavAmAM Ave che e viSayane ApaNe ki Mcit vicAra karIzuM. itihAsanA viSaya atyaMta gaMbhIra tathA gahana hovAthI saMsAranA anya vyavasAyeAmAM salagna thayelA sarva sAdhAraNa' manuSyAthI itihAsanA abhyAsa karI zakAtA nathI, ane tethI koIpaNa dezanA mAnava samAjanI bhAvi unnati mATe tenA potAnA dezanuM, tenI pAtAnI janmabhUminu je aitihAsika jJAna atyaMta AvazyakIya manAya che te aitihAsika jJAnathI sarva sAdhAraNa janasamAja sava thA vAMcita rahI jAya che. bhUtakALanA itihAsa bhAvi utkaSanA mAtA sUcaka hovAthI sarva sAdhAraNa janasamAja pAtAnI janmabhUminA bhUtakAlika itihAsanA jJAnane kAipaNa prakAranA vizeSa baiddhika parizrama tathA gahana abhyAsa vinA sahaja meLavI zake eTalA mATe vicArazIla tathA vidvAna purUSoe itihAsane aitihAsika navalakathAnA manera jaka svarUpamAM sarva sAdhAraNa mAnavasamAja samakSa rajU karavAnA ane aitihAsika navalakathAo dvArA sarva sAdhAraNa mAnava samAjamAM aitihAsika jJAnane prasAravAnA sarala mA zeodhI kADhayA che e navInatAthI darzAvavAnI AvazyakatA hoya evI mArI mAnyatA nathI. AvI rIte sarva sAmAnya janasamudAyamAM aitihAsika jJAnane manoraMjakatApUrvaka prasAra karavA eja aitihAsika navalakathAnA eka mAtra pradhAna uddeza hovAthI aitihAsika
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ navalakathAnI racanAmAM kalpanA tathA kalAnuM mizraNa dALamAM mIThAnA athavA dudhapAkamAM zakarAnA mizraNa jeTaluM ja thavu joie, ke jethI dALa tathA dudhapAkanI mAlika svAdiSTatA pramANe itihAsanI mAlika vAstavikatA rakSAyalI rahe, ane temAM viparItatA kivA vikRtinA AvirbhAva na thavA pAme; kAraNa ke, jo aitihAsika navalakathAmAM paNa navalakathAkAra potAnI yatheccha kalpanAnA niraMkuza aveAne game tema doDAvavAnI dhRSTatA karato rahe ane kalAnA nAmathI aitihAsikatAne potAnI icchA anusAra bhraSTa tathA vikRta karatA rahetA tethI aitihAsika navalakathAne je vAstavika uddeza che te vAstavika udezane savathA lopa thaI jAya che, ane evI kalpanApradhAna aitihAsika navalakathAe janasamAjamAM dezanA vAstavika pratihAsane badale itihAsanI bhraSTatAneja prasAratI rahe che, ane dezanA itihAsanAM bhUtakAlika gAravane naSTa karI bhAva utkarSa te paNa aTakAvatI rahe che itihAsanI bhraSTatA kivA vikRti e zabdothI mArA je ane darzAvavAno Azaya che te artha e che ke itihAsamAM je vyakitanuM cAritrya adhama AlekhAyeluM hoya te vyakitanA cAritryane aitihAsika navalakathAmAM Adaza kivA uttama AlekhavAnA prayatna karavA e jevI rIte pratihAsanI bhraSTatA che tevIja rIte itihAsamAM je vyakitanuM cAritrya Adaza` kivA uttama AlekhAyeluM hoya te vyakitanA cAritryane kalA athavA evAja anya kAi pazu nimittathI buddhipU`ka nIya, hIna tathA adhama AlekhavAnI ceSTA karavI te paNa datihAsanI bhayaMkara bhraSTatAja che, ane itihAsanI e bhayaMkara bhraSTatA rA. kanaiyAlAla munazInI aitihAsika navalakathAomAM bhayaMkara svarUpamAM ApaNA jovAmAM AvI zake che, kAraNa ke, gujarAtanA svAmI tathA pATaNanA prabhu ka sAlakInI je satI sAdhvI dhama patni ane gujarAtanA nAtha siddharAja jayasiMhanI mAtA mahArANI mayaNallAdevI cAritryamAM apasvalpa kalaMkane darzAvanArU eka paNa pramANu gujarAtanA mInaLadevI kRtihAsanI upalabdha sAmagrImAM kayAMya paNa dRSTigocara nathI thatuM. mAtra eTaluja nahi, paNa jenI niSphalakitA, pavitratA, patiparAyaNatA tathA alaukika prajAvatsalatAne darzAvanArAM pramANA gujarAtanA RRtihAsa graMthomAM jyAM daSTipAta karIe tyAM vistarelAM levAmAM Ave che, te prAtaHsmaraNIyA gujarAtanI mAtA, ApaNu sa gujarAtIonI mAtA mahArANI mayaNallAdevI-mInaLadevInA niSkalaMka cAritryane rA. kanaiyAlAla munazIe ' pATaNanI prabhutA' nAmaka pAtAnI lakhelI aitihAsika navalakathAmAM eka kuzaLa vyabhicAriNI vinatAnA cAritrya pramANe AlekhavAnI snehalagna kivA hRdayalagna tathA kalAnA nimittathI ceSTA karI che, ane temanI e ceSTA sathA vidhAtaka tathA dhuNAjanaka che, e vArtA vAdavivAdanA pariNAme upara jaNAvyA pramANe joke nivivAda siddha thaI cUkI che; tathApi AvI aitihAsika navalakathAo dvArA janasamAjamAM je tihAsa bhraSTatAnA pracAra thaelA hoya te itihAsabhraSTatAnA nivAraNa mATe ane sarva sAdhAraNa janasamAjamAM itihAsanI vAstavikatAne pracAravA mATe je aitihAsika navalakathAomAM itihAsanI vAstavikatAnuM saMpUrNa rakSaNa karAyalu hAya ane tihAsanI vAstavikatAne maneAraMjaka svarUpamAM siddha karavA puratuja jemAM kalpanAnuM kalAvidhAnayukata mizraNa karAyalu hoya tevI zudgha aitihAsika navalakathAnA lekhana tathA prakAzanI atyAranA samayamAM ApaNA gujarAtI sAhitya kSetramAM anivAya AvazyakatA hovAthI 'pATaNanI prabhutA'nI prativAdarUpiNI prastuta mahArANI mayaNallA athavA gujarAtanI mAtA' nAmaka aihiAsika navalakathA lakhavAmAM AvI che ane jene gujarAtanI prajA mInaLadevI nAmathI oLakhe che, paraMtu karNATakavAsinI hovAthI jenuM vAstavika nAma mayaNalladevI athavA mayaNullAdevI che te mahArANI mayaNullAdevInA Adarza jIvana caritrane atha thI iti paryaMta prakAza karI zakAya eTalA mATe prastuta navalakathAmAM mayaNallAdevInAM kaNa sAlakI sAthenA lagnano prastAva thayA tyArathI AraMbhIne karNAvatImAM thayelA kaNa sAlakInA mRtyunI ghaTana pantanA eTale ke saMvata 1138 thI savaMta 1152 sudhInA 15 varSa samaya levAmAM Avyo che ane jo jIvana avicaLa raheze te siddharAja jayasiMhadevanI kAya kAti nI eka anya aitihAsika navalakathA prastuta navalakathAmAMnA keTalAMka pradhAna pAtrAne AgaLa lakhavIne lakhavAnA mArA manAbhAva che, para`tu mArI e maneratha siddhinA AdhAra paramAtmAnI IcchApara rahelA hovAthI atyAre huM vizeSa kAMI paNa lakhI zakatA nathI.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ ANNEXTURE. D 29th April 1927. No. 1698 To, FARDUNJI M. DASTUR, Esq. Secretary, School Leaving Examination Board, University of Bombay. BOMBAY. Dear Sir, With reference to your letter dated 20th April 1927 bearing No. 596 of 1927 receipt whereof has been acknowledged by us on 26th April 1927, we beg to inquire of you whether you had placed before the members of the S. L. Examination Board or the Sub-Committee referred to in your letter under reply, the correspondence which passed between you as the Registrar of the Bombay University and us re-Mr. Munshi's books or whether you informed the members of the said Board or its sub-committee about the feeling of our Community against prescribing any of Mr. Munshi's books viz Patan-ni-Prabhuta, Gujarat-no-Nath, Raja Dhiraj, and Gujarat-na-Jyotirdharo, as a text book. 1 If you have not drawn the attention of the Board and the Sub-co mmittee, we shall thank you to place before the same the correspondence which passed between us and you as Registrar of the Bombay University, the report of the committee appointed by us re- Mr. Munshi's books, and the resolution passed at the public meeting of the Jains in Bombay. 2 Similar resolutions were passed by Jains residing in other places, such as Ahmedabad, Surat, Bhavnagar, Cambay, Pattan, Dhulia, Songadh Etc, and reports thereof have appeared in most of the vernacular papers of Bombay. 3 We encolse herewith copy correspondence, copy report, and the copy resolution for placing the same before the Board of the S. L. Examination and the Sub-Committee. 4 We wish you had informed us in time whilst we carried on correspondence with you in this matter that a proposal was before the Board or its Sub-committee for prescribing books of Mr. Munshi for School Leaving Examination of 1928. In that event, we would have carried on correspondence with the Board or the sub-committee informing of the fee. lings of our community in this matter and would have furnished to them
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ copy report of our committee and copy resolution passed at the public meeting of the Jains in various cities and towns. 5 We trust you will place this letter and the papers sent herewith before S. L. Examination Board or the sub-committee and request them to review their decision and set aside the order prescribing 200 two hundred pages of Gujarat-no-Nath for the S. L. Examination. 6 We shall hereafter, if required, submit in details our reasons to the Board or the sub-committee for not prescribing Gujarat-no-Nath for the S, L. Examination. Trusting that you will do the needful in the matter and inform us of the result and soliciting an early reply. Anand Sagar P. Bombay 2. We have the honour to be, Sir, Your most obedient servants, (Sd.) M. J. MEHTA. (,,) MOHANLAL B. JHAVERY. Resident General Secretaries, -:0:
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0000000000000000000000000030000000 00000000000 (6 "dukasAiTa glAsa" garamInA kIraNAne AMkhamAM jatAM aTakAve che ane eTaleja te uttama che. Heat Rays Ultra Violet tamArA caramA Ajeja krusAiTa kAcanA banAvo ane tamArI AMkhe jenA upara jI'dagIne ane meAjazekhanA AdhAra che tenu rakSaNa karo. zrI gADIjInI cAla, 20, pAyanI, muMbaI, 3. manasukhalAla jeThAlAlanI kuAM. ( jana-casmAvAlA ) AMkhA tapAsI uttama casmA anAvanArA. kAlabAdevI raratA, surajamala lalubhAI jhaverInI sAme, muMbai, zrI jaina zvetAMbara kAnpharansa taraphathI zeTha phakIracaMda premacaMda skaoNlarazIpa (prAIjha) dareka rUA. 4) nuM. chellI meTrIkyulezananI parIkSAmAM phattehamada nIvaDelA vidyArthIo mATe marhuma zeTha kukIca'da premacaMdanA nAmathI soMpavAmAM AvelA kuMDamAMthI kaoNnpharansa ApIsa taraphathI eka AAlarazIpa meTrIkyulezananI parIkSAmAM saMskRta viSayamAM sAthI uMcA naMbare pAsa thanAra jainane, temaja khIjI skolarazIpa,suratanA rahevAsI ane kulle sAthI vadhAre mArsa meLavanAra jainane ApavA mATe nakkI karavAmAM AvyuM che, e banne phaeNAlarazIpAnA lAbha levA icchanAra jaina zvetAMbara mUrtipUjaka vidhArthIoe nIcenA zIranAme tA. 31-7-27 sudhImAM araja karI, makanajI je, mhetA, mAhanalAla bhagavAnadAsa jhaverI. resIDenTa janarala sekreTarI, zrI jaina zvetAMbara kaeNnpharansa,
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyanI-mu bai naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara kAnpharansanI uparokta yAjanA tenA AzayA ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNu rUparekhA jAhera khabaradArA agara huMDakhIlArA rajI karavI e taddana bina jarUrIAtavALu gaNI zakAya. saba A yeAjanA jaina bhAiomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yeAjanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaita janatAnA bhaviSyanI rekhA dvArA hiMmata dharanAra jo kApaNa yAjanA hAya to te sukRta bhaDAra krUDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koi jAtane aMtara raDDatA nathI ane samAnatA, badhutva vagere bhAvanA khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAryo karavA A sa'sthAne joza ane jIvana arpe che. A kuMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI khAkInA aDadho bhAga kelavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA saMsthAnA nibhAvak'DamAM lai javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI zakAya. ApaNA samAjamAM aneka strI purUSo ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A sasthA potAnA prayAso karI rahI che A kuMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina badhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada arpI potAnA ajJAta badhuonuM jIvana keLavaNIdrArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve jaina ene A kuMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e meTI vAta nathI. aDhavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa AkhI samAja jAgRta thAya te temAMthI meTarI sasthAe nabhAvI zakAya evI suMdara yeAjanA che. " TIpe TIpe sarAvara bharAya " e nyAye phaMDane jarUra Apa apanAvaze| ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAI, baheneA ene lAbha le, emAM lAbha Ape evA prayatna karaze. bIjI kAmA AvI rIte nAnI rakameAmAMthI mATI saMsthAe calAve che te Apa jANeA che. te! Apa jarUra prayatna karaze. AkhI kAmanI najare Apane kAnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya to A khAtAne kTathI bharapUra karI deze| sutrane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hAya. ane te sevA, manajI juDAbhAI mahetA mAhanalAla bhagavAnadAsa jhaverI, A. re. ja. sekreTarI, zrI. jai. zve. kaeNnpharansa. nava
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ agatyanuM dharma ke vyavahAranA dareka kArya ke utsavamAM zArIrika ane mAnasika baLanI jarUra che. AtaMkanegraha goLIo. tevuM akhUTa baLa ApavAmAM pahele naMbara Aja 47 varSo thayAM gaNAi cukI che. kiMmata gALI 3ranI DakhInA phakata rU. 1). vadhAre vigata jANavA prAisalIsTa vAMcA. kAlabAdevI roDa vaidya zAsrI maNizaMkara goviMdajI, jAmanagara-kAThIyAvADa, lAkhA jIvAnAnI jIMdagIne acAvI lenArU uttama upadeza denArUM kAmazAstra na vAMcyuM hAya te jarUra vAMceA. ka'mata ke pAsTeja kaMi paNa nahi. vekazAstrI mANazaMkara goviM jAmanagara(kAThiyAvADa ),
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ have tA jAgA ! - AjakAla keTalAeka lekhA atihAsika kathAnakAmAM, prAcIna jainAcAryAM ane samatha jaina netAonI kAlpanIka kuthalI karatA jovAyA che. tevA jherI vAtAvaraNathI sAvaceta rahIne AvA lebhAgu lekhakAnI sAna ThekANe lAvavA dareka jainA te samayanA pramANika itihAsathI vAkepha rahI zake te mATe nIcenA pramANabhUta jaina aitihAsika kathAnakono bahoLo pracAra thavA jarUra che. vIraziromaNi vastupALa ( pATaNanI caDatI paDatI bhAga 1 le.) vIzirAmiNa vastupALa ( pATaNanI caDatI paDatI bhAga 2 jo. ) vIrazirAmaNa vastupALa ( aNahIlapuranA AthamatA sUrya ) gujarAtanuM gaurava yAne vimaLamatrIne vijaya. bhAgya vidhAyaka bhAmAzAha-sacitra ( mevADanA punarAdvAra ) AcArya zrI hIravijayasUri ane dharma jIjJAsu akabara. gujarezvara kumArapALa-sacitra. 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 2-0-0 4-0-0 zrI siddhAcaLajInI yAtrA. ghara beThAM thai zake te mATe zrI zatru Mjaya tIrthAdhirAjanA phATA sAthene aitihAsIka graMtha. OM zrI zatruMjaya prakAza, dareke vAMcavAja joie. jemAM zrI zatruMjayanI svataMtratAne chelrA paMdarase varSanA pramANabhuta itihAsa ane hAlanI laDatanI sapUrNa vIgatA paNa ApavAmAM AvI che. ka. rUA. 1-0-0 khAsa lAbha dareka jainA A lAbha lai zake temaja jainetara jagatamAM paNa chuTathI bahALeA pracAra karI zakAya te mATe AkhA lATa eka sAthe maMgAvavAthI-- phakta rUpiyA paMdara. pAsTa-pArsala kharca alaga. lakhA-jaina ephIsa-- bhAvanagara.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSad jaina sasthAne vinati 0 AthI sarve jaina saMsthAete khabara ApavAmAM | Ave che ke ApanI sarathAne pariSanA raMjIsTaramAM noMdhAvaze|. adhiveza pariSanA baMdhAraNa anusAra pariSadanA nAmAM rajIsTarDa sasthAonA pratinidhione AvavAne hakka che te upara ApanuM dhyAna khe'cIe chIe. saghaLA patravyavahAranIcenA zIranAme karavA vinati che. abdula rahemAna sTrITa taiyaama jIla muMbai na. 3 umedracaMda DhAlatacaMda bareDIA amRtalAla vADIlAla zAhe maMtrIo-zrI bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSad TALISMANS AND CHARMS For those People to Avoid all Sorts of Misfortunes and enter the Gates of Successful Life. Rs A.. Good Crops, etc. ... ... For Success in Minning Plumbago, etc. For Success in Gemming .. Rabbi Solomon's Special Talisman for every success Specially valued and worn by every successful Hebrew, 2nd quality 1st quality NOTE:-A Money Order or G.C. Notes will bring the Talisman to your door. One Extensive Life Reading Rs.15,to Rs.25,three Rs.30 or more at a time at Rs.10 her reading. Renit with birth date. Always the full amount should be venitted in advance. No. V. P. P. ... ... ( rajIsTarDa naM0 44 ) Apply to:-- D. A. RAM DUTH, Astrologer, No.30855 (T. Y.) Cheka Street, Colombo,(Ceylon),{ vIra bhAma mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, saMdhIvA, InphaluenjhA vigere hareka prakAranAM dara upara masaLavAthI turata ja ArAma kare che. vIra oinTamenTa 7 8 For Honour, Riches, Learning and Greatness 7 8 For Health, Physical Strength, etc ... For Power of Eloquence, Speeches, etc. For Success in any Under-taking or 7 8 Litigation, etc... 10 0 For success in Sport, Racing, Card', Games of Chance, etc... 7 8 For Success in Spiritual and Religious Life 10 0 For Success in Trule and Business... 10 0 7 8 For Men's Love to Women 0-12-0 For Women's Love to Men 1-0-0 10 0 pAi alacchInAmamAlA prAkRta kAza jaina gUrjara kavio For Love of Opposite Sex, Attractive Power For Agricultural Prosperity, Farming, 8 5-0-0 7 8 100 0 A mAsIka sAthe henDabIla vaheMcAvavA tathA 226 0 | jAhera khabara mATe patravyavahAranIcenA sIranAme 15 0 | karavA. eka aka mATe jAhera khabaranA bhAva 21 0 rUA. 90-0 30 0 khasa kharajavAna akasIra malama. dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. proH--mAhanalAla pAnAcaMdanI kuM The. vaDagAdI, bhIkha galI-muMbaI 3, ejanTa H--mArArajI raNachoDa. The. jImAmasjIda, muMbai 2 nIcenAM pustakA kAnpharansa AphIsamAMthI vecAtAM maLaze. zrI jaina graMthAvali zrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe ', 39 bhA. 1 lA zrI jaina zvetAMbara madirAvali rUA. 1-8-0 1-0-0 .-=-. vadhu mATe lakhA-- AsIsTanTa sekreTarI, zrI jaina zve. kAnpharansa 20 pAyadhunI pAsTa na. 3 muMbai,
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke saMsAramAM sukha zuM che?? nirogI zarIra, taMdurasta strI ane hRSTapuSTa bALaka A traNa vastuo saMsAra sukhamaya karavAnAM mukhya sAdhana che, je tamAruM zarIra kaI paNa duSTa rogathI pIDAtuM hoya te prakhyAta che manamaMjarI goLIo (rajIsTarDa ) nuM tarataja sevana kare. A dIvya goLIo magajanA tathA zarIranA dareka roga dUra kare che, dasta sApha lAve che, lohI tathA vIryanI vRddhi kare che, hAthapaganI kaLatara, vasAnI phATa vagere dareka darada 5ajaba rIte nAbuda karI, zarIra nirogI banAvI baLa ApavAmAM A goLIo eka bIna ke harIpha IlAja che. kI, gaLI 40 nI DabI 1 ne rU. 1 strIonI taMdurastI mATe te ( garbhAmRta cUrNa rajIsTarDa) nuM tene tarata ja sevana karo. A cUrNa strIo mATe amRtarUpa che. aniyamita rUtu tathA pradarAdi roge dUra kare che. garbhAzayanA roga dUra kare che, temaja harakoI kAraNathI saMtatirodha dUra kare che. strIonAM dareka darado dUra karI, zarIra taMdurasta banAvavA mATe A cUrNa akasIra upAya che. kI, tolA 10 nA DabA 1 nA 3, 2) be, je tamArA bALaka haMmezAM regI tathA nirbaLa rahetA hoya to *** ** **** * * - bAlapuSTIkaraNa vaTIkA rajIsTarDa) che koI # # # # # huM nuM tarataja tene sevana karAve. bALakonAM tamAma darado dUra karI lehI puSkaLa vadhArI zarIra heTapuSTa banAvavAmAM A goLIo uttama AbAda IlAja che. ka, DabI 1 ne rU, 1) A traNe davAo gharamAM rAkhI jarUra paDatI vakhate upayoga karavA darekane khAsa bhalAmaNa na karavAmAM Ave che. dareka davAnI saMpUrNa mAhIti mATe vividyA pustaka maphata maMga, rAjavaidya nArAyaNajI kezavajI. heDaophisa-jAmanagara (kAThIAvADa) brAncA-393 kAlabAdevI muMbaI 2 A bhATIA mahAjana vADI sAme. na to
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidvAna varge eka avAje vakhANelA ane dIrdhakAlathI na malatAM AI tamataprabhAkaranA saMskRta prAkRta graMtha. bAhya svarUpa-pustakaAkAra, DemI sAIjha, bAlabadha TAI5, 5pa ratalI gleja kAgaLa. saMsthAne sakriya uttejaka vyaktie-vyAkaraNAcArya vedAntavAgIza zrIdharazAstrI pAThaka zAstrI elphinsTana kaoNleja muMbAI, DaoN. pI. ela. vaidyazrI A, D Lite. prophesara saMta pAlI ane ardhamAgadhI viliMgDana koleja sAMgalI, ke. ena. jI. surU prophesara. saMskRta ane ardhamAgadhI punA vigere navA sudhArAo-pAThabheda, viSaya rahelAIthI samajavA mATe kaThiNa ane pAribhASikAdi zabda upara sarala ane vistRta saMskRta TippaNI athavA igliza neTsa, aitihAsika dayA darekane atyupagI sarvaga suMdara prastAvana upayogI pariziSTa, zabdakoza. graMthane Azraya-muMbAI, kalakattAdika yunivarsiTIo, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya vigere. najIvuM mUlya-dareka graMthanI kiMmata tenA aMge thayelA kharcathI eka pAI paNa vadhAre naja rAkhelI hovAthI etaddezIya temaja paradezIya graMthaprakAzinI saMsthAnI daSTie nahI jevI ja che. taiyAra graMthe-1 pramANa mImAMsA pR. 126 kiMmata rU. 1 pisTeja zivAya. 2 syAdvAdamaMjarI pRSTa 312 kiM. rU. 2 posTeja zivAya. taiyAra thatA graMtha-1 syAdvAda ratnAkara (lagabhaga saMpUrNa ), 2 sacitra tatvArthasUtra sabhAga, 3 prAkRta vyAkaraNa (siddhahemane AThamo adhyAya), 4 chatyenuM zAsana, 5 anekAMta patAkA (vRtti ane TippaNa sAthe, 6 papAtika UvavAIA sUtra (mULa iMgliza ne sAthe), 7 sUtra kRtAMga sUtra (mULa iMgliza neTarsa sAthe). taiyAra graMtha vI. pI. thI maMgAvI levA ane taiyAra thatAM graMthanI grAhaka zreNimAM nAma noMdhAvavA dareka nakala pAchaLa rU. 1 mokalavA zIvratAja karavI hitAvaha che. maLavArnu ThekANuM- 1 AItamataprabhAkara kAryAlaya, pUnA siTI. 2 jaina sAhitya saMzodhanA yAtrA, 3 rA. saMmuDhADha nAmA elisa brija, amadAvAda. The. usmAnapurA, purAtattva maMdira, amadAvAda. 4 mesarsa motIlAla banArasIdAsa, 5 hiMdI sAhitya kAryAlaya, che. sadara umarA ghAra, jAra, (it). sidI (nAkaputAnA). 6 mesarsa nArAyaNa ciMtAmaNa AThavale, 7 zrI yazovijayajI jaina graMthamAlA, bukaselara, vaDodarA. che. zerikats, mAvanAra, gutIrAtI ane hiMdI sarala bhASAnA lokapriya lekhaka tathA suprasiddha vidvAnonA mananIya lekhane abhyAsa kare hoya, duniyAmAMnA navIna samAcAro temaja AzcaryakAraka Adhunika ze jANavA heya tathA jaina khabara sAMgopAMga vAMcavI hoya te jaina-jIvana patranA Ajeja grAhaka bane kAraNa jaina samAjanA abhyadayArthI ane jaina dharmanA prasAra mATe sAmAjIka, dhArmika, naitika temaja atihAsika ane vaijJAnika viSayo uparAMta bIjA paNa aneka viSayano nIti, nyAya ane svataMtratApUrvaka nirbhayapaNe carcAo calAvI navIna prakAza pADanArUM pragamanazIla pAkSika patra phakta Aja che. ane hAlamAM vidyAnuM keMdra banelAM pUnA zaheramAMthI prasiddha thatuM hovAthI koIpaNa pakSanA lekhakane pitAnA prAmANika vicAra Aja patradvArA bahujana samAja samakSa raju karavAnI susaMdhI maLe che. vArSika lavAjama TapAlakharca sAthe rU.2-8-0 prAptisthAna-vyavasthApaka jaina jIvana, pUnA zahara.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ONLY RUPEES 3. Modern Regulator Clock. Newly imported from Germany and guaranteed for three years. Made in the best wall nut case with sound mechanism and workmanship can be fixed to walls and on tables. Price only three Rupees & worked by pendulum system. Write now only V. S. WATCH Coy., P. B. 105, MADRAS. TIME 19 in 19 140 HTARA O 1 EVER, 60 A oNphara A oNphara maphata !! na hoya, A che maphata!! amArA aDhAra kereTa rolDagoDa tArA lIvara " 2jIsTa" khIsA jIALanA kharIdanArAone, amAruM "C" sI rajIsTarDa TAImapIsa maphata ApIe chIe. A oNphara mAtra thoDA vakhatanI che. hamaNAM ja lakho. khIsA ghaDIALa mATe tenA DAyala para banAvanArAonI pAMca varSanI geraMTInI sTempa ApavAmAM Avela che. kiMmata rU. 5) : kepTana voca kAM. posTa ekSa 25 madrAsa, CAPTAIN WATCH COY. P. B. 265, MADRAS. lakho:
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ haarbhat taiyAra che ! svaraoo satvare magAvA ! "jaina gUrjara kavio." Azare 100 pRSTanA daladAra graMtha. gurjara sAhityamAM jainee zu phAlA ApyA che te tamAre jANavuM hAyatA Ajeja uparanuM pustaka maMgAvA, 'jaina gUrjara kavio" eTale zu' ? gujarAtI bhASAnA Adi kavi kANu ! yuga pravartakA kANu ! jaina rAsAe eTale zu' ? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayA ? A putaka jaina sAhityanA mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kruvi ratnone prakAzamAM lAvI gurjara girAnA vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prayAjaka zrIyuta mAhanalAla dalIcaMda dezAie athAga parizrama lIdho che. temAM apabhraMza sAhityanA tathA prAcIna gujarAtInA itIhAsa, jaina tri--nA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNA tathA aMtima prazasti, temaja agragaNya kavienA kAvyonA namunAe ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarve kRtine-ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-0-0, prathama bhAga-mAtra jIja pratA hoi dareke potAnA ADara turata noMdhAvI maMgAvavA vinaMti che. 20 pAyanI, gADInI cAla pahele dAdare, muMbAI nabara 3. loH--- mesarsa meghajI hIrajI bukaselarsa.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana mArDanuM vizALa kAryakSetra. 1 sadarahu mAMrDa navI temaja cAlu pAzALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidhArthI abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hAya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane skolarazIpo ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 bhAlakA, khAlIkA, strIo temaja purUSonI harIphAinI dhArmika parIkSA daravarSe DIsembaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAmA daravarSe kheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAmeA paNa kare che. A khAtAnA lAk membara ane sahAyaka membareAnI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakamA mAkalavI te potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. membaro mATe H-- -: lAika membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. } 20 pAyadhunI, muMbaI 3. ena. sekreTarI, zrI janazvetAMbara ejyukezana mArDa, rAjA mahArAjAe navAba sAhebe, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA enarebala membare, sezansa jo, kamAnDara Ina cIpha. bareADA gavarnamenTa, janarala, karnaleA, mejaro, kaMpano, nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa enararI e. DI. sI., peAlITIkala ejanTA, sarakArI yurApIyana sIvolIyana ephIsarA, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkTaza tathA dezI ane yuropIyana amaladAro ane gRhasthAmAM bAdazAhI yAkutI nAmanI jagAhera devA bahu vaparAya che eja tenI upayAgItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa lebereTarImAM A rajavADI dhruva enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAkutI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavI yAkRtI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maraphAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa jIvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM kAIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. 40 geAlInI DabI ekanA rUpIyA deza. DAkaTa2 kAlIdAsa meAtIrAma, rAjakATa-kAThIyAvADa,
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. zrI sArAbhAI maganabhAI modI lena-skelarazIpa phaMDa. A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lenarUpe che ApavAmAM Ave che - (1) hAiskulamAM aMgrejI cothA dharaNathI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhIno abhyAsa mATe. ( 2 ) TreInIMga kolejamAM abhyAsa karI TreInDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAipha ke narsa thavA mATe. (4) hisAbI jJAna, TAIparAITIMga, zeTahenDa, vigerenA ne abhyAsa mATe, (5) kaLA kauzalya eTale citrakaLA, DroiMga, keTagrApha, ijanerI, vijaLI ityAdInA abhyAsa mATe. (6) dezI vaidyakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI ApavuM paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze. ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che. vizeSa jarUrI vigata mATe tathA arajI patraka mATe lakhe- govALIA karoDa, 7 onararI sekreTarI, grAMTaroDa, muMbaI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, A patra muMbaInI zrI jana tAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jayubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina dha iAra kRoNnpharansa eNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM.