________________
જેનયુગ
વૈશાખ ૧૯૮૩
ભાઈ જાના જન ગુજરાતી સાહિત્યના અભ્યાસી ઉદેશ રાખેલ છે. આ ભાગમાં ૨૮૦ લેખકની ૫૪૦ તરીકે સર્વોચ્ચ છે એમ જે કહીએ તો તેમાં જરાયે કૃતિઓની નેંધ આવેલી છે અને તેણે લગભગ ૬૦૦ અમને અતિશયતા નથી લાગતી. કયાં તે વકીલાતનો પાના રોકેલા છે. એ એકલી નોંધ જ નથી પણ ખરી વહેતો ધંધે અને કયાં આ અખંડ સાહિત્ય સેવા ! રીતે ૫૦૦ વર્ષના ગાળામાં થએલા ૩૦૦ જેટલા . ખરી રીતે જ્યાં આ બે પ્રવૃત્તિઓને જરાયે મેળ ગૂજરાતી ભાષાના ઉત્કર્ષક અને પિષક એવા જૈન નથી ત્યાં મોહનભાઈ આવું અત્યુતમ ફળ નીપજાવી વિધાના જીવનકાર્યનું સારભૂત તારણ છે. આ ૬૦૦ શક્યા તે માટે એમના ઉદ્યોગની શી વર્ણના કરી પાનાના મૂળ ગ્રંથ ઉપર ૩૦૦ કરતાં વધારે પાનાની શકાય. કેવળ સાહિત્ય પ્રવૃત્તિ એ જ જેમના જીવન- “પ્રસ્તાવના (!)' છે. એનું નામ પ્રસ્તાવના છે, પણ નિર્વાહ ખાસ ઉપાય હોય અને એ જ જાતનું જીવન
, વાસ્તવિકમાં ગૂજરાતી ભાષાના બંધારણ અને જીવવા માટે જેઓ સરજાયા હોય તેવા પુરુષો પણ,
ઈતિહાસ ઉપર પ્રકાશ પાડનારા અનેકાનેક પ્રસ્તાજે કાર્યો મોહનભાઇએ કરી બતાવ્યું છે તે, કરી બતા- પ્રકરથા- ધાના સંગ્રહની આ એક માત્ર ગ્રંથ જ વવા ભાગ્યે જ ભાગ્યશાળી નીવડે છે. મોહનભાઇ જો બનેલો છે. સુંઠના ગાંઠિએ ગાંધી જેવા બનેલા સાક્ષર ન જન્મ્યા હોત તો કદાચ જન ગુર્જર કવિઓની વર્ગમાંના મોટા ભાગને તે આ ગ્રંથનાં પૂરાં પાનાં ઝાંખી કરવા જગતને ૨૧ મી સદી ની વાટ જરૂર
ફેરવી જવાં જેટલું વૈર્ય પણું હોવું કઠણું છે ત્યારે
મોહનભાઈ તે આવા અનેક ભાગ લખી, સુધારી, જોવી પડત.
છપાવી બહાર પાડવાના હજી તે મોટા મનોરથો કરી હવે મદા ઉપર આવીએ, આ ગ્રંથમાં ગૂજરાતા રહ્યા છે. ભગવતી શ્રતદેવતા એમના એ મહાય મનાભાષામાં પદ્ય રૂપે, જે જે જૈન વિદ્વાને, જે કઈ રને સફળ કરવાની શુભ તક આપે. લખી ગયા છે તેની વિગતવાર યાદિ આપવાને મુખ્ય – જૈન સાહિત્ય સાધક-ફાલ્ગન સં. ૧૯૮૩.
[ આ ગ્રંથ (૧) જૈન શ્વેતામ્બર કૅન્ફરન્સ ઑફિસ, પાયધુની મુંબઈ, (૨) મેસર્સ મેઘજી હીરજી જેન બુકસેલર, પાયધુની, મુંબઈ ને ત્યાંથી મળી શકશે. કિંમત રૂ. પાંચ છે.]
સ્નેહના સરજયા” અમે તે સ્નેહના સરજ્યા સદાના સ્નેહિ રહેવાના, ઉરેઉર એકતા સાધી લલિત ઉર લાવ લેવાના. અમારે સ્નેહથી જીવવું, અમારે સ્નેહથી મરવું; અમારે સ્નેહથી તરવું, અમે તે સ્નેહિ દિવાના. રહે જે જળવિના મલ્ય, રહે જે દેહી વણ દેવ; અમારે સ્નેહ વીણ તેમ ખરેખર પ્રાણુ જાવાના. સમુદ્ર છાતી પર જહાજ, અમે ત્યમ સ્નેહની સાથ; દઢીભૂત બાથ ભીડાવી સમાધિ મસ્ત થાવાના. અમે.
ધીરજલાલ બે, શાહ,
અમે.