________________
૪૧૬
વૈશાખ ૧૯૮૩
જેનયુગ જૈન સાહિત્ય સંશોધક.
[જૈન ઇતિહાસ, સાહિત્ય, તત્વજ્ઞાન આદિ વિવિધ વિષયક સચિત્ર ત્રિમાસિક પત્ર ખંડ ૩ અંક ૧ પૃ.૧૬૦ સંપાદક શ્રી જિનવિજય આચાર્ય–ગૂજરાત પુરાતત્ત્વ મંદિર, અમદાવાદ પ્રકાશક જૈન સાહિત્ય સંશોધક કાર્યાલય એલિસબ્રિજ, અમદાવાદ, વાર્ષિક લવાજમ રૂ. જણાવેલ નથી. ઘણું કરી પાંચ રૂપીઆ, ]
આ ત્રિમાસિક કેટલાંક વર્ષો થયાં બંધ હતું તેને ને તે ધાર્મિક શિક્ષણક્રમમાં સારું સ્થાન લે તેમ છે. આ ત્રીજો ખંડ શરૂ થઈ પહેલો અંક બહાર પડ્યો શ્રીયુત રસિકલાલે એક એતિહાસિક ચૂત પરંપરા એ જાણી અતિ આનંદ થાય છે. જૈન ઇતિહાસ, નામના લેખમાં વસ્તુપાલ મંત્રીના પ્રબંધમાં આવેલા સાહિત્ય અને તત્વજ્ઞાનને ફાળે જગતથી અવગણી મૌજુદીનની હારને પ્રસંગ ઈતિહાસની દષ્ટિએ સાધક શકાય તેમ નથી, પણ જગત પાસે મૂકવાનું કાર્ય પ્રમાણે આપી સુંદર રીતે છો છે અને બીજા તે જનોનું છે. શ્રીમંતે દ્રવ્ય આપી, વિદ્વાનો અધ્યા અનુસંધાનના લેખમાં બીજી કેટલીક હકીકત પર થન કરી લેખ લખી, પંડિત પ્રાચીન ગ્રંથને સંશો- પ્રકાશ પાડવાની આગાહી આપી છે. રા.મેહનલાલ ધિત કરી છે તે સંબંધી બહાર પાડવામાં સહાયભૂત ભ. ઝવેરી સોલીસીટરે શ્રી જિન ભદ્રાણિના સમથાય તેજ આ વિશાલ વિષયોને કોઈ પણ અંશે યની ચર્ચા કરી છે તે વિચારવા યોગ્ય છે. શ્રીયુત પહોંચી વળાય. સંપાદક મહાશય એક જબરા વિદ્વાન વાલજી ગોવિંદજી દેશાઇએ આહાર શુદ્ધિ અને રસ છે અને જનતર વિદ્વાને તેમજ જર્મન વિદ્વાન ત્યાગ નામને લેખ લખી દૂધને આહાર તરીકે ઉપથાકેબી જેવાએ તેમની વિદ્વત્તા સ્વીકારી-પ્રમાણી
ગને પ્રશ્ન પણ જૈન દષ્ટિએ બતાવી છેવટે જણાવ્યું
છે કે “દુધાદિનો ત્યાગ અવશ્ય ધર્મ છે. પણ તીર્થંછે; તેથી તેમની પાસેથી ઘણાની આશા સમાજ
કરે લાંબા ઉપવાસનું પારણું દૂધેજ કરતા એમ રાખે તે યોગ્ય છે. સમાજે માત્ર એવી એક પક્ષી
લાગે છે, એટલે એ ધર્મનું આચરણ આ કઠણ આશા રાખવા સાથે તે આશા ફલિભૂત થાય તે માટે
કલિકાલને વિષયે જેનું તેનું કામ નથી. એ ધર્મના ગ્રાહકો સંખ્યાબંધ મેળવી આપવાની તેમજ બીજી
પાળનાર મહારથીઓને સહસ્ત્રવાર વન્દન હો.” ' સગવડો પ્રાપ્ત કરી આપવાની છે. સંપાદક મહાશય
જનેતર વિદ્વાનોમાં મહાત્મા ગાંધીજીનાં રાયચંહવે આ પત્રને અખંડ ધારાએ ચલાવવા શક્તિમાન ભાઇનાં કેટલાંક સ્મરણો મનનીય છે, રા. નાનાલાલ થાય એમ જરૂર ઈરછીશું.
સિવિલિયનના જૈન પ્રતિમાવિધાન અને ચિત્રકલા આ અંકમાં સંપાદકે દેવવાચક કૃત શ્રી મહાવીર એ લેખમાં કેટલાંક દૃષ્ટિબિંદુઓ છે તે પર શોધ સ્તુતિ-શ્રવણ સંધ સ્તુતિ-વીરશાસન સ્તુતિ શ્રી હેમ કરતાં ઘણું મળી શકે તેમ છે, તેમજ પ્રસિદ્ધ ચિત્ર ચંદ્ર સૂરિ પ્રસાદી કૃત મંત્રપદો, જિનપ્રભ સૂરિનું કાર શ્રીયુત રાવલના હિંદી કલા અને જિન ધર્મ ફારસી ભાષામાં ઋષભસ્તવન, વસ્તુપાલ તેજપાલના સંબંધે. દિ. બ. કેશવલાલ હ. ધ્રુવ એ પ્રસિદ્ધ સાબે રાસ વગેરે સંશોધિત કરી બહાર પાડ્યા છે. તે ક્ષરે પવન દૂતના કર્તા ધેયી પર પુષ્કળ પ્રકાશ પાડ્યો. ઉપરાંત વડોદરા નરેશનો જૈન સાહિત્ય પ્રેમ સ્વતંત્ર છે. છેવટે આ ત્રિમાસિકને વિજય ઇરછી તે માટે લેખ લખેલ છે. પંડિત બહેચરદાસે ધમસ્તિકાય મહાત્મા ગાંધીજીએ જે સંદેશ મોકલ્યા છે તે ટાંકીએ
છીએ કે -- એટલે શું? એ ચર્ચાત્મક લેખ લખ્યો છે પંડિત
જન મતના મારા “પક્ષપાતીને લીધે ને જનોના સુખલાલજીએ રત્નસિંહસૂરિ કૃત આત્માનુશાસ્તિ ભાવ
સત્સંગને લીધે કેટલાક મને જલજ માને છે. એવો નાનું ભાષાંતર કર્યું છે અને તે ઉપરાંત ખાસ મન
હું તે જરૂર છું કે આ ત્રૈમાસિક દ્વારા જૈન મત નીય અને ઉચ્ચ કક્ષાનું શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરકત
કિત જે અત્યારે તે જીવદયા એટલે ખોટી જdદયાના ન્યાયાવતારરત્રનું ભાષાંતર અને તે પર વિવેચન પ્રવર્તનને નામે વગોવાય છે તે જીવદયા એટલે મનુષ્ય કરેલ છે તેમાંથી ઘણું જાણવાનું મળે છે. અમને સુધાં પ્રાણીમાત્ર પ્રત્યેના વિશુદ્ધ વ્યવહારના શિક્ષક આ ન્યાયાવતાર ખાસ ન્યાય પ્રવેશક ગ્રંથ લાગે છે તરીકે ઓળખાતા થાઓ.’