Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jInA SCIATED OME ma gI cImanalAla gokaLadAsa rAha Qi[L)D/e varSa 12 : aMka 2 ] amadAvAda : 15-11-46 [ kramAMka 134 - vi Sa yu - 6 zuM na. 1 eka graMthanI prazasti : pU. mu. ma. zrI jayaMtavijayajI : TAITala pAnuM-2 2 kavivara padmavijayajIviracita sAMjanuM maMgalika : pU. mu. ma. zrI. mAnatuMgavijayajI : 33 munirAja zrI dayAkuzalachaviracita, nesaDa zalAkA puruSa AyuSyAdi batrIsa sthAnaka vicAragarbhita stavana : pU. mu. sa. zrI ramaNikavijayajI : 34. 4 zrAvaka kavi depAlaviracita zrI zatruMjaya caitya paripATI : zrI sArAbhAI maNilAla navAba : : 39 pa dilIpati hemu : pU. mu. ma. zrI jJAnavijayajI jaina pratiyoMmeM Arambha aura samAptike cihna : DA. banArasIdAsajI jaina : 45 7 AnaMda zrAvaka kSatriya hatA ? : zrI. paM. teMhacaMda vi. belANI 8 vyAkaraNusUtra sAthe nyAyasUtronA saMbaMdha : pU. mu ma, zrI pUrNAnaMdavijayajI : para. 9 zrI hama dIkSA muddata mImAMsA : pU. mu, ma. thI dhuraMdharavijayajI : 55 10 yugapradha na (vArtA) 11 saMsAra-sAgara | : pU. mu, ma. zrI mahimAprabhavijayajI : 64 12 saMzodhana -: ii agaravaMdajI nAhaTA TAITala pAnuM-3 navI madada : kALadharma lavAjama-vArSika be rUpiyA chUTaka cAlu aMka-traNa AnA For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka graMthanI prazasti saM-puNya bhunimahArA zrI. payavinaya pAlItANAnA zrI. siddhakSetra jaina sAhitya maMdira-1nA hastalikhita graMthamAM naM. 3405nI patrasaMkhyA 171nI " triSaSTizalAkApuruSacaritra " parva 8 (zrI. neminAtha caritra )nI eka hastalikhita prata che. gata pahimAtrAmAM lakhelo che. tenI prati upayogI samajI ahIM ApavAmAM Ave che. ||prshstiH // saMvat 1646 varSe vaizAkhamAse zuklapakSe 3 tithau bhomavAsare likhitaM // zubhaM bhavatu // santaH zrIyuta kalyANa-sAgarAH mUrizekharAH / zrIdharmamUrtisUrIndra-paTTAlaMkArakAriNaH // 1 // zrIdharmamRtisarINAM, ziSyAH zrImAgyamUrtayaH / udayAbdhigaNisteSAM, ziSyamukhyo munIzvaraH // 2 // tasya ziSyau ca tatrAdyo dyaasaagrvaackH|| devanidhAnanAmAtha, dvitIyo bhaktikArakaH // 3 // kRtA tAbhyAM sataMtrAbhyAM, caturmAsI gurogirA / kaccheza-bhAramallasya pure zrIbhujanAmani // 4 // tatropakezavaMze ca, gotre mIThaDiAhvaye / / zraddhAluH puNyasiMho'sti, samyag dharmaparAyaNaH // 5 // tena puNyavatA hyeta-carita nemisvAminaH / pradattaM jJAnalAbhArtha, vAcaka zrIdayAbdhaye // 6 // saMvatyabdhimunIndrAMga-nizeza (1577) pramite zubhe / surendragurusaMyukte, puNye dIpAlikAdine // 7 // tAvannandatu yAvad bhU-merucandrAryamAdayaH / grantho'yaM viduSAM pANi-paMkaje haMsatAM dadhan // 8 // // iti prazastiH / / A prazastimAM Apela guru paramparA ane prazastino sAra A pramANe che - zrI. kalayANuyAgarasUri, telanA paTTadhara zrI. dhama mUti'sUri, temanA aneka bhAgyazALI ziSyAmAM udayAbdhi (udayasAgara) sUri mukhya hatA. te udayasAgarasUrinA be ziSyA hatA : 1 vAcaka dayAsAgara ane 2 devAnadhAna. dayAsAgara vAcaka ane devanidhAna e bane sunivarAe gurunI AjJAthI bhAramala rAjAnA kaccha dezanA bhuja gAmamAM comAsuM karyuM. e bhuja gAmamAM upakeza vazamAM miThaDiyA getramAM puNyasiMha nAme dharmaparAyaNa zrAvaka rahetA hatA. teNe saM. 1577nA divALInA divase jJAnanI ArAdhanA nimitte A graMtha zrI. dayAgarasUrine bheTa karyo. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - | | ardama | akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra satya prakAza jeziMgabhAIkI vADI : ghokAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta) varSa 22 || vikrama sa. 2003 : vIrani, saM. 243: Isa. 1947 || mAM e 2 | kAtika vada 7 : zukravAra : 15mI navembara | 24 kavivara padmavijyajIviracita sAMjanuM maMgalika saMpUjya muni mahArAja zrI mAnatuMgavijayajI, haLavada, praNamIya zAsanadevatA, maMgala gAIzuM eka bhAvanA siddhinA bhedanI, tiNe karI dhyAIzuM e. 1 Adya maMgaLa arihaMtajI, jagataziromaNi e; kevalajJAna je divaDe, praNamIye mahAguNI e. 2 bIjuM maMgaLa hoya dhyAnanuM, dharama zukalataNuM eka jehathI AtmakalyANa je, nIpaje zuddhapaNuM e. 3 deva guru dharma dravya bhAvathI, akSata ruci upanI eka maMgala samakitavatane, IhAM sarUpanI e. cAra sukhazayyAmAM hAlate, munivara vadiye eka cethuM maMgala bhadrAsana, mAnuM pApa nikaMdiye e. svastikamAM paMca yaNa pare, saMgha paMcAcArazuM e; pAMcamuM maMgala saMghane, dukha nivArazuM e. bAhA atyaMtara tapataNuM, bhAva maMgala bhaluM eka chaThuM maMgaLa DhaDhaNa muni, sAdhya sAdhe ekaluM e. 7 sAta khetre dhana vAve, sAta bhaya tasa Tale e eha maMgala vastupAlana, parama lachI male e. 8 AThamuM bhadra aDa kama kSaya, aMtagaDa kevalI e, khadhaka munivara sarIkhA, vaMdu huM laLI laLI e. 9 navamuM maMgaLa tasa brAnI, nava vADa je dhare e; teha vaMdu dhanagiri muni, vajIsvAmI tima ja dIkSA varee. 10 dazamuM e maMgala sAdhujI. aMtyAdika pAlatA e; valIya vizeSa nava dIkSita, lahu kevalajJAne ujAlatA e. For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ varSa para agIAramuM maMgala kIjIye, nija ghare zrAvake eka ANaMda pramukha zrAvaka pare, paDimA vahI bhAvake e. 12 nemi vacane jiNe bAramI, paDimA aMgIkarI e gajasukumAla e bArame, maMgale siddhi varI e. 13 guNa terame teramI, kIriyA pharasI jize e; teramuM maMgalatehane, sava kevalItaNe e. caudamuM cauda pUravataNuM, maMgala sAMbhalI eka yUlibhadra carama zrutakevalI, jiNe jaga ujalo e. bheda panare karI praNamI, siddha svAmI bhaNI e; paramaguNI parama maMgala kare, nirupama sukha dhaNI e. 16 eha maMgala bhaNatAM thakAM,suNe sakhi uttama sukha lahe e, tattvathI guNa ramyA tasa namuM, padmavijaya kahe che. 17 saM. 194nA citra zudi ane zukravAranA roja godhAvImAMthI maLela eka hastalikhita pAnA uparathI A kavitA utArI che. munirAja zrIdayAkuzalaviracita, tresaTha zalAkApuraSa-AyuSyAdi batrIsa sthAnaka-vicAragarbhita stavana saMpAdaka--pUjya muni mahArAja zrI ramaNikavijayajI. zrI jana satya prakAza'nA varSa 11nA aMka 7 mAM "saTha zalAkApuruSa-AyuSyAdi ba--sthA-vi. garbhita stavana" chApeluM che. tenI noMdhamAM meM jaNAvyuM hatuM ke-mane A stavana karatAM prAcIna A ja prakAranAM bIjAM be stavano maLI AvyAM che. te paikI je stavananI racanA saM. 1682nI che ane jenA kartA munirAja zrI dayAkuzalajI ma. che, te stavana ahIM ApavAmAM Ave che. zrI dayAkuzalajI mahArAjanI je aneka kRtio maLe che tenI mAhitI jaina gUrjara kavio" bhA. 1, pR. 296mAM ApatAM zrIyuta mo. da. dezAIe A stavananI paNa noMdha lIdhI che. | muni zrI jJAnavijayajI ma. (tripuTI) pAsethI mane eka nAnuM eLiyuM maLyuM che temAM A stavana che. paNa temAM ratavananI mULa bhASA kAyama rahI nathI. tenuM kAraNa e jaNAya che ke A stavanane eka pachI eka utAro thatAM thatAM lekhakenA svabhAva pramANe bhASAmAM parivartana thaI gayuM che. A LiyAnuM svarUpa jotAM e 18mI sadInA uttarAdhamAM ke 19mI sadInI zarUAtamAM lakhAyuM hoya ema lAge che. meM je prati parathI nakala karI che tenI bhASA ane jaina gurjara kavio bhA. 1mAM noMdhela A stavananI bhASA eka sarakhI che, e uparathI ema jaNAya che ke mArA pAsenI prati ane zrI desAIne maLelI prati racanAkAli pachI tarata lakhAyelI che. A viSe meM jaina satya prakAza"nA varSa 11nA aMka 7mAM jaNAvyuM che, te jevA bhalAmaNa che. A ja jAtanuM eka trIjuM stavana, jenA kartA zrI ANaMdavardhanajI che ane jenI racanA paTTapada chappA chadamAM karelI che, te have pachI ApavAmAM Avaze. -saMpAdaka For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 35 aMka 2 ] batrIsa sthAnakagarbhita stavana DhALa pahelI-jUtuha ki samatA surata-e dezI.) zrI jinacaraNa pasAulaI manahataNuI uMmAhulaI huM thaguM triThi salAkA puruSanaI e. gautama harakhiM vInavaI, vIra jina caraNakamala namaI; muja gamai prabhu te, sujha Agali kahuM e. A cakavIsI sAMbhariyA, trisaThi. salAkA guNabhariyA, vistariyA kahe prabhu, tasa guNa kiNI pariM e. vIra kahi gautama suNo, tirthaMkara cakavIsa guNe; tema pabhaNe cakravatti, bAraI tihAM e vAsudeva baladeva melaI, prativAsudeva laI eNI pari navatrI, sattAvIsa hUyA e. cauvIsa naI bAra chatrIsa, valI temAMhi sattAvIsa ema huA viDasahi, zilAkA nAmathI e. te jina vAraI AMtaraI, te pautama tujha sAMbhara tima kahuM anukrami, trisaThi puruSanuM e. DhALa bIcha-(deharAnaI kAsIse dIvA jhahalaI- dezI) zrI jina riSabhanaI tIrathi, cakravarti bharata sujANa re, cakravati bIjo sagara kahuM, tIratha jana ajita maMDANa re. eha umara nara gAI, pAII parama sukha raMga re, jasa guNa sunata mana usaI, hisaTha u ma caMga re. ha0 (aMkaNI) 8 ATha jina tadanatari hUA, pachaI paMca kezava jutta re; dharma zAMti aMtari de hUA, cakravatti guNaha saMjura re. eha. 9 biyAlIsa dhanuSa deha maghavanuM, Ayu varaSa lakha paMca re, sanatakumAra varaSa triNi lakha, ekatAlIsa dhanuSa tanu uMca re. eha0 10 zAMti kuMthu ara pada bi dhaNI, cakravatti naI jinarAja re, kezava pachaI cakavatti huo, subhUSa aThama hita kAja re. eha0 11 uMcapaNuI aThAvIsa dhanuSa e, sAThi sahasa varasa jasa Aya re; kezava pachaI malila jina hUA, praNamata bahu sukha thAya che. eha0 12 sunisuvrata vAra hUA, cakrI mahApadma suThAya re, kezava pachI nami jinavara, cakrI hari namaI jAya che. eha0 13 jaya nRpa cakI agyArame, Ayu varasa sahasa tIna re; dhanuSa bhAra uMcapazuI, pachaI nemi kezava lIna re. eha0 14 brahAdatta cakravatti ucapaNuI, dhanuSa sAta sAta sai Aya re, pAsa vIra jina melatAM re, rekhAbaha puruSa kahivAya che. eha0 15 For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 36 ] zrI jaina satya prakAza | varSe 12 19 20 DhALa trIjI ( carama niSkara dhruvanANI e dezI. ) vAsudeva maladeva prativAsudeva, je jita vAraI kahyuM tima heva; zreyAMsa vAraI trizuii eDa, tripRSTa asala azvagrIva teha. vArarka zrI vAsupUjayaha svAmI, dvipRSTha vijaya tAraka e nAmi; vimalanAtha vAraI havai suNII, svayaMbhU bhadraka meraka bhaNII. anaMta tihAM puruSAttama kahIi, suprabha madhu kaiTabha sku lahI; dharamajina vArai puruSasIDu jANu, sudarzana nizuMbha sAthi vakhANuM. 18 dehamAna ukhAM pramANa, je jina vAraI teha samAna; havaI kahyu ara malla vicAli, samajhI le te bhAli. puruSa puMDarIka ANuMda ala jANu, paoNMDhi sahasa dhanu eNatrIsa mAna; dattanadana pravhArda chavIsa dhanuSa, mAna sahusa chappanna vIsa. munisuvrata nima atira eha, lakhamaNu rAma rAvaNu triNi teE; AubhuM varasa sahasa jasa khAra, dhanuSa sela jasa kreha vicAra. mijita vAra e rmAiNa lahIi, kRSNa balabhadra jarAsiMdha kahIi; naimijina sama Ayu dehamAna, sattAvIsai eha pramANu, trihasaThi zilAkA puruSa prasiddha, thuNutAM lahII mahelI riddhi; khaladeva AThe laDI sahI mukti, paMcama svaragi khalasadra pahutti, vAsudeva niANA kaDa teha, prativAsudeva prati juIM je; jAIM nariMga paNa vihilI mukti, lava thAae sahi sacamayukta, sattamI" pahileA vAsudeva, gayA paca te chaThI heva; sattama pAMcamI aThama laDDo, cathI" kRSNa trIjIIM kahII. trIjo maghava cathe! sanatakumAra, pAmyA taileAka sanatakumAra; subhrama khAdatta sattama naragii, laDisi siddhi sukha bhagavI sthagii. 26 kri ATha te siddhi pahutta, triNitI kara padma sannutta; pabhaNatAM sIjhaI sahu kAma, tIrthaMkara cavIsa praNAma. 27 DhALa ceAthI--( rAga-mAcAu, janma namyA nijI sAmAgI-e dezI ) carAsI lakha pUtra Adila, ha dhanuSa saIM pAMca re; dhanuSa saU cyAra sADhAM bIe jina, lakha pUrava bihuttarI saoNMca re. jayajaya zrIjina gi jayakArI, tribhuvana nayaNANuM re; vijana bhAvi bhajana karatAM, laDDIi paramANuM re. jayajaya0 (e AMkaNI) sATha lAkha pUrava zrI saMbhava, cyAra sAM dhanu deha re; pacAsa lAkha pUrava abhinaMdana, au sayAM dhanu jeDu re. ccAlIsa lAkha pUrva jina paMcama, dhanuSa sa tIna pramANu 2; trIsa lAkha pUrava padmaprabha, dhanuSa aDhIsaOmAna re. jayajaya0 29 jaya jaya0 30 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only 16 17 1 22 23 24 25 28
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane 2 batrIsasthAnaka garbhita stavana [ 97 sattama jina pUrava lAkha vasaha, deha dhanuSa saI deya re; dasa lAkha pUrava zrI caMdraprabhA, DoDha sadhAM dhanu soya che. jayajaya0 31 suvidhi lAkha pUrava daya suNaI, deha dhanu sata eka re, eka lAkha pUrava zrI zItala, dhanuSa ne viveka che. jayajaya0 32 hAla pAMcamI -( rAga-AsAurI, sAdhuo prota karI paradeza sidhAro-e dezI) variSa lAkha zreyAMsa caurAsI, dhanuSa IsI tanu jANe re; vAsupUjya lAkha bahattarI varisaDa, sIttari dhanuSa vakhANuu re. jayajaya0 33 vimala varasa lAkha sAThi suI, sAThi dhanuSa tanu sehaI re, lAkha varasa trIsa anaMta jiNasara,paMcAsi dhanuSi mana mahaI re jayajaya0 34 lAkha varisa dasa zrI dharmanAtha, paMcatAlIsa dhanu dIpai re, lAkha varisa zrI zAMti sukara, dhanuSa zyAlIsa mada jIpaI re. jayajaya0 35 kuMthu varisa sahI sahasa paMcANu, pAMtrIsa dhanuSa deha caMga re; sahasa varisa ara namuM caurAsI, trIsa dhanuSa jasa aMga che. jayajaya0 36 varisa sahasa mahinAtha paMcAvana, deha dhanuSa paMcavIsa re; sahasa varisa trIsa zrI munisuvrata, jasa tanu dhanuSa vara vIsa je. jayajaya0 37 varisa sahasa daza nAtha namuM nami, panara dhanuSa prabhu mArA re; nemi niraMjana varisa sahasa eka, daza dhanuSa tana tero re. jayajaya0 38 varasa zata eka pAsa prabhujI, nava kara kAya sohAI re; bahuri vArisa zrI carama jisesara, sAta hAtha tanu phAvaI re. jayajaya0 39 jehanaI vArache je hUA, cakro naI vAsudeva; Ayu deha pramANu tasa, jinavara pari pabhaNeva. AukhuM baladevanuM, kezavathI avizeSa hUI adhika te samajhAyA, vivarI kahuM azeSa. lAkha paMcyAsI prathamanuM, paMtari bIA jANa; pasaThi lakha trIje kahyuM, paNapanna cauthA mAna. paMcama sattara lakha varisa, chaTho paMcAsI sahasa; paUsaThi sahasa sattama sahI, rAma panara sahasa varisa. numAnuM suNe AuM chuM, varasa sayAM sahI bAra; paNa I anukRmi e samajha, baladeva Ayu vicAra, 44 hAla chaThThI-(rAga-mevADa dhanyAsI sakala saMsAre avatAra-e dezI) riSabhathI ajita AMtaruM huM suNuM, koDI paMcAsa lakha sAgare sahI bhAI, keDilakha trIsa saMbhava pachaI sAgari, abhinaMdana daza keDilakha INa pari. 45 keDi nava lakha ayara pachIA paMcama suNe,koDi sahasaneU sAgarji chaThTho bhaNe kaDi nava sahasa sAgara pachI satta, keDi nava sara sAgara samaI ekame. ka6 For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 38 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 keDi neU sAgare suvidhi sahAmaNa, zrI zItala nava keDi sAgari bhaNe; huA zreyAMsa jina eka keDi sAgari,ekAdaza jina hUA eha daza AMtaraI. 47 kuhA se sAgara bAraThi lakha, varisa sahasa chavvIsa; leryuM te re AMtare, Iga koDi sAgara bIjA hAla sAtamI - (rAgadhanyAsI, atizaya sahajanA Ara-e dezI) caupana sAgare jANavuM, zrI vAsupUjya vakhANuuM; vimala ayara trIsa caMga, nava ayare anaMta raMga. sAgara cihuM pachI dharma, zAMti vihuM sAgare marma, paENa pati nyUna te kIjaI, Agati sayala aMtare lI jaI. aradha pati zrI kuMthu svAmI, pA pali pachI ara nAmI, pA palithI nyUna enuM, keDi sahasa sama jenuM. te mahilA aMtara dI jaI varasa sahasa kaI jANI jaI chAsaThi lakha sahasa chavIsa, Ugu karuM tethI varisa. suvrata lAkha caupanna, varaSa lakha chattama dhanna; nemi varasa lakha paMca, pAsa prabhu kahuM saMca. pauMNu sahasa caurAsI, vIra zata aDhIe ullAsika sahasa biyAlIsa jeha, paMcama chaThAnAM teha. hAla AThamI--(rAga--dhanyAsI) tIrthakara cakavIsa, tevIsa aMtara tehanAM eka ayarega keDAkaDi, te viMci cakavIsI pratiI e. samajhI le che jANu, trikaraNa zuddha ulasI e; jima nija mana rahaI ThAmi, eha vicAra sAMbharatAM e. mana maMkaDa karI hAmi, valia uttama guNa samaratAM e; sAsaya sukha vilAsa, te pAmaI zuddha samakitaI e. e jina aMtara mAna, kezava cakI vici huA e; Ayu deha pramANe, sahunuM saMbhArI kahiu e. puNya pasAI eha, padavI pamAI bhavijanA e; je vaM che e riddhi, te puNya trikaraNa y karuM e. kalasa, tapagapati zrIvijayadevaguru, AcAraji vijayasiMha sahi, sola khAsII (1982) trisaThi silAkA, puraNuta nI yuti lahi, kalyANakuzala paMDita guNamaMDita, tAma pasAI eha kahuM, dayAkuzala kahaI ullaTa aNu, paramANuMda sukha sahIa laDuM. For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrAvaka kavi depAlaviracita zrI zatruMjaya caityaparipATI saMpAdaka zrIyuta-sArAbhAI maNilAla navAma, amadAvAda. [A paripATI saMvata 1971nA samarAzAhanA udghAra pachInI ane saMvata 1587mAM thayelA karamAzAnA uddAra pahelAMnI hovAthI, ane rRpAla kavinI vidyamAnatAne samaya saMvata 1508 lagabhagA haiAvAthI, kavinA samayamAM zatruMjaya paranAM te vakhatanAM jinamadirA tathA mA jAvA mATe bahu ja upayAgI che.--sa] mArA saMgrahamAM soMvata 1558nA mAha zudi 8 ne ravivAranA divase lakhAyeleA prAcIna gujarAtI kAvyeAnA eka guTakA che, jenI puSpikA A pramANe che. " saMvata 1558 varSe mAgha sudi 8 tithau ravivAre / zrIkharataragacche pUjyazrI jinarAjasUriziSya paM. zrI rAjasuMdareNAlekhi || zrIDhoragotre sA0 bhrUNA putra cau0 nApA putra sA0 rAyamalla / medinImallate pustikA // suzrAvikA puNyaprabhAvikA caudharaNinAo / zrA khimAI paThanArtha // cha // A guTakAmAM ApelAM prAcIna gujarAtI kAvyeAnA A mAsikamAM yathAsamaye paricaya ApavA huM prayatna karIza. hAlamAM te| A kAvyA paikI zrAvaka kavi kaeNpAlaviracita zro zatruMjaya caitya paripATInA TraeNka paricaya A lekhakamAM ApavAnA mArA irAde hAvAthI paripATIne mULa pATha prathama ApuM chuM. jIrAvalau jaganAtha, pamiya pArasanAtha / prabhu pratApi ati ghera, nAmi`i na lAgai cAra ! nAmiThuiM na lAgai cAra caDau citi ti rADi vADalau depAlu bhaI jayavaMta jiSNuvaru jagataguru jIrAvala jIzavala jayavaMtu, anu prIyaDau dhanavaMtu kulavata ja pahi ema, lIjahi~ abhigraha nema ! lIjahi~ abhigraha nema, dI ibhaTTa cAraNa cAulauM ! depAlu bhaNuI jayavaMta jiSNuvaru jagataguru jIrAvala jIrAvalau jaga dAni, manurayaNi dina subha yAni N lachiihaM jasu dharaNaOM, sujasa kalu pAsajiSNu duM / suja* kalu pAsa jiSNuM, vi li duSTa kamaTha hu lau| depAlu bhaNuI jayavaMta jiSNuvaru jagataguru jIrAvalau jIvA na mAhi je, dayAdharma jAhi le ! jiMga kahi paraupagAra, gi mukuTa te sigAra / For Private And Personal Use Only // 1 // // 2 // // 3 //
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 40 ] zrI jaina satya prakAza jagi mukudra te siMgAra, hAra bhagRti puNya vadhAra e ! depAlu bhaI tihiM Adi tUTaOM jevuM jIva na mArae vaya vacahu mAnahiM buddhi, kRtapunya mAniddhi siddhi / subha dhyAna mAniddhi siddhi, nija dAna mAna prasiddhi / nija dAna mAna prAMsaddhi, savadArathrahapAtavigaya (?) TrupAlu bhaI sioti vAhi sadAcAra zrAvaya Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhana lalatasaravara nIru, nahiM pAli jiSNuvaru vIru / tu nAri pANihAra, pAlItANAnayara mAri / pAlItANA nacara majhAri, dhana praNamati pAsa jijJesA // depAlu bhaI zrI vimalagiri ri dhanu dha'nu lalatAsarA giri kaTaNi nemi praNAmu, gADahaeNsiri vizvAsu / AgalihiM agAsA thaMbha, gaNapati garumau raza ! gaNapati garuau rasa, Di talAvalI jalau pIjae depAlu bhaNuI giri kaNi caDataha' naimijiSNu praNamIjae sAmiNIya ra marudeva, sAMti vaDajammu nameva ! aNupama huMsara Di vATa, rApati punya athATa / ropati punya athATa, Adi prasAdi dhAmiNI dhAmiNIya 1 depAlu bhaNuI ri cheThu ja taha` valata marudevI sAmiNI saragAta rohaNu sAra, tarSi svAmi sIhaduvAra ! iku iMdramaMDapa 'gu, kharataraha' vasahI razu / kharatara vasahI 2zu, jovata nANu taNu mana mAhaNuM / depAlu bhai aNupa huM saravara tIra saragArohaNuM girinAri setuja saMga, nima nadIsara vara raMga / cavakIyaha' bhUmi majhAra, te t nihiM saMbhAli te tuM manisi bhAli, malhapatI cAti Adi jiSNu maMdira / depAlu laI vAsugika rAyau girinAra seji sIre tAraNa nihAlahAra, varasati kayAdhAra / bhaMDAra sukRtaha. bharaI, ucchAhu aMga na mAI / ucchAhu aMga na mAi, laiAyaNu jIyala amiya mANu / depAlu bhaNui mine vani kAyA tilaka teDhuM jihu tAraNa For Private And Personal Use Only [ varSa 12 // 4 // // 5 // " + r / 7 / / / / 8 / " & " 5 10 // 5 11 5
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2 ] * zrI zatruMjaya citya paripATI dIThau prabhu Adi jirNa, zrIsaMgha paramANaMda le pamaI ag ArAsu, mahamahati vAsu supAsu ! mahamahati vANu supAsu, teNihi ro duriu paNuThThA pAlu bhaNuI bihuM rUpi eka ju(yu)gAdi jiNavara dIThauM para che loTaeNgaNe naranAri, bAhaDa vihAra majhAri ! paNumaMti bhattihiM svAmi, kavi nijaNamaI saMgrAmi ! kali nijaNamaI saMgrAmi, ANuI mutiyaNa gharagaNe pAlu bhaNuI sukhi bharati sAya laharile loDhaMgaNe 13 | erasihi era lAgu, jirNa cau mukatihiM mAgu kapUrihiM kasturIya, caMdana sarasi cUrIya caMdana sarasi cUrIya, kesari havANu avasaru maMgale ! depAlu bhaNu jiNa bhuvaNe teNihi erasiddhi orasa lAge che 14 agI huI suvisAla, hiva ANuM mAlI mAla che melA Apina phela, te ahiM ati bahumUla ! te achahiM ati bahumUla, pUjA jeNi sahaI jUI jUI depAlu bhaNuI bihuM beriyA baDi AMgI jiNa AMgI huI 15 dakSaNahaM kaDAkaDi, sira nAmi be kara joDi rAINihi cala(2)Na jagadIsa, nami vilepamaI bAvIsa nami vilepamaI bAvIsa, nami sIlamaI sakala adANuM ! depAlu bhaNaI jala nIla gaMgA ulaga dIsatIM dakSaNa celA talAulI caMgu, nami naMdIsaravara raMgu gaNadhavala pAja bhaNIya, tahiM pathihi saNIyA tahiM paMkihi saNIya, jaMtakacijaIsIkavalI (?) depAlu bhaNaI jiNabhavaNa sarisI caMga cela talAvalI | 17 ! je lalatasaravara pAli, pAlihiM ji taravara vAli DAlihiM ji baisahiM paMkhi, tahiM paMkhi niramala aMkhi. tahiM paMkhi niramala aMkhi, je vahiM saMghu vATa supariparA pAlu bhaNuI tihaM samau nahIM ji sAvaja lalatAsare che 18 che che iti zrI zatruMjya catya paripATikA che A paripATI uparAMta bIjI be zatruMjaya paripATIe A guTakAmAM hovAthI AvatA aMkamAM ApyA pachI tenuM kavivecana ApavA huM prayatna karIza. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dilhIpati ham [hemU dilIpati banyA saMbaMdhI maLatA prAcIna ulekhe ] saM.-pUjya muni mahArAja zrI jJAnavijayajI (tripuTI),zivagaMja. zrIyuta jyabhikhue "vikramAditya hemu" lakhI hemune sajIvana karyo che. ane tyArapachI itihAsapremIo itihAsamAM temane vadhAre zodhavA lAgyA che. amane paNa eka jUnI hastapratimAM tapAsatAM hemu malyo, ane A lekhanI kAyA ghaDAyuM che. amadAvAdanA zrI jaina prAcya vidyAbhavananA zrI cAritravijayajI-jJAnabhaMDAramAM varga 2, prati naM. 35ramAM eka hastalikhita prati che, jenuM nAma dilhIpatinA rAjavaMze yAne dillInA bAdazAhanI vaMzAvalI che. tenuM mAravADI bhASAmAM 9 pAnAM pramANa lakhANa che, jemAM kaliyuga zarU thayA pachI dillInA ghaNuM rAjavaMzo ApyA che, jenI TUMkI noMdha A pramANe che- pAMDavavaMza, nIlAdhipativaMza, rAmavaMzI rAjA zaMkhada rAvajI, vikramAdityavaMza, (pachI dilI ujaDa rahI, ane ujajainamAM paramAra vaMza jAmyo) (saM. 792 vai. zu. 17 rAjA bIlhaNa tuMvAre dillI punaH vasAvI), bilDaNadeva tuMvArano vaMza (19 peDhI), vIsaladeva cauhANane vaMza (saM. 115thI zarU, 7 peDhI), paThANaghArIvaMza (saM. 121thI zarU, 13 peDhI), chUTaka bAdazAha, ladI vaMza, (saM. 1417. zu. 3thI zarU, 4 peDhI), timira liMgano vaMza (saM. 1533 vai. va. 17 thI zarU, 7 peDhI) vagere vagere. A chelle timiraliMga cikathAne vaMza te mugala vaMza che. tenI sAta peDhInA rAjyakALamAM trIjI peDhI pachI pUravano zekhavaMza (pAMca peDhI) ane hemu vANiyo "dillInA bAdazAha" thayAnI noMdha che, je te pratinA lekhakanA zabdomAM akSarazaH nIce mujaba cheH timara loMga ghara aavyo| dumI mIDhA vecIkara ghoDA liyA, dina dina kalA cardai lAgI / tIhI kane ghoDo hajAra 25552 pacIsa hajAra pAMca sau bAvanna hubo su, ItarA ghoDAsu dIlI AI laago| lar3AI sahara bAre krii| laDAI 19 huii| ibarAmaikhAM lodI mAryo, tImIra liMga cikatho jityo| taba dillI takhata baittho| saMvat 1533 vaizAkha vada 13 pIr3hI sAta cikathAkI, jinhIMko vyaurA cha / naM. AsAmI varasa mAsa dina ghaDI naM AsAmI varasa mAsa dina ghaDI 1 tImIralIga 15 1 5 9 / 6 sAhijiMhA 32 7 6 3 2 vAra 25 5 22 22 | 7 avaraMgasAhi 50 1 7 9 1 bAdarazAhI 3 imAyu 4 5 2 3 2 moudIna (mojadIna) pIDhI tIna(3) 44 11 29 34 3 pharakasara 4 akabara 48 9 1 2 | 4 sAha dolo 5 jahAMgira 23 1 3 3 / 5 mahamada sAhi For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dilhIpati hemu { 43 cikathA pAtIsAhI varasa 45 karI taba pUrabakA sekha alIsAhI ghoDA hajAra IkAbana su dIlI AI lAgo, humAyU su rADI karI, taba humAyU bhAgI balaka kA pAtisAha karne gayoM, taba balaka ke pAtisAha humAyU ko uparI karI ke gajano melyo| beTo akabara mahInA 6roM tho, balaka meM rahyo nAhIM / gajaNI ke thANe rAkhyo baDI jamAta baMdhI / ghoDA hajAra 42000 % rhyo| jitare pAche serakhAM dili rAja kiyo| pIDhI pAMca (5) puravakA sikhAM kI, jinhoMko vyaurA likhyo cha / naM. AsAmI varasa mAsa dina ghaDI naM. AsAmI varasa mAsa dina ghaDI, 1 alIzAhI 6 1 1 3 / 4 sUrasAhI 0 -9 10 0 | 5 olImohammada0 1 13 // 2 salemasAhI 7 5 8 8 pIDhI pAMca (5) 14 5 5 20 3 perosAhI 0 0 3 9 | 3 humAyu 1 5 23 . _ piche humAyu balaka kA pAtisAhane kahyo je tuma hamArI madada karo to maiM dIllI jAuM taba balaka ke pAtimAha phauja de ke humAyu ko dillI megyo, ghoDA hajAra bayAlisa su Ayo laDAI 11 huI / alImahamada ne mAryo taba humAyUM rAja baiTho, saMvat 1611 asAr3ha vadI 7 / humAya pache hermu vANyoM dIllI rAja baittho| vA khabara balaka gaI taba akabara barasa 14 ko tho tohI sAtha umarAva dInA, so akabara dIlI Ayo, hemu vAMgyo mAryo, akabara dIlI pAtisAhI baitthoN| saMvat 1313 varSe phAguNa vadI 2 / humAu ke pATa akabara pAtisAha baittho| jihiMko vyoro upari likhyo che / (pR. 8, 9) - te hastalikhita pratimAM upara pramANe lakhAyuM che jemAM sApha lakhyuM che ke "humAyu pache hemu vANyo dillI rAja beTho." te ja prAmya vidyA bhavananA ukta jJAnabhaMDaramAM vaga 2, prati naM. 11mAM ItihAsanA hastalikhita chUTaka cAra pAnAM che jemAM mogala vaMzanA aMtima cothA pAnAmAM megala vaMza ane hemu mATe nIce pramANe ullekha che zekha pUrabakA AvI laagaa| taba laDAI humAyu karI, sAhi alI Age bhAgA, balakha gyo| pache balarava ke pAtisAhI gajanIke thANe melyo / akabara mAsa 6 ko hato taba hamAya 'gajanI rahyo paNi vecuka rhyo| mANasa pAtasAhake balakha mAhe rhyaa| paNI dhoDo hajAra 42000 su rahyo jAte zekha rAja kIdho vyavaro peDhI pAMcako vistAra lkhyo| taba hamAyaMDa kahI balakakA pAtasAha su hatthAro thako dIllI jAuM chu, pAtazAhI hukama dona, taba ghoDA hajAra 42000 su AI dillI lAgo / laDAI igyAra huI / alImahImada maaryoN| hamAyaM rAja baiTho saMvat 1611 kA asADa vadI 7 / pachi humAyU muo varasa 1 mAsa 5 dina 23 For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 7 44 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 tAI rAja kidhuM / tiha ke pATi sAha hemo vANiyo rAja baiTho yA AvAja balaka gaI taba akabara varasa 8 ko che te kAlAi umarAva dAnA dilI jAI lAgo, hemo vAnio mAriyo / akabara rAz2a baiTho saMvat 1613 kI phAgana badi 2 tInakoM vyAro naM. AsAmI varasa 1 alI sAha 6 2 salemasAha 3 pIrojasAha 4 surasAhI 5 alimahimuda o 1 etala sAta pIDhI phakIranI ApI ApI huI / pAtasAha avaraMgasAha saMvat 1716 rAjA dillI baiThA / 0 0 www.kobatirth.org 0 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAsa dina ghaDI | naM. AsAmI varasa mAsa dina ghaDI 1 9 13 1 humAyU 1 5 23 2 hemuvANio * 5 8 8 3 akabara 33 11 7 3 6 4 jahAMgira 21 7 100 5 sahAMjahAM 32 O 7 13 0 6 avaraMgasAha sv 9 os A khIjI hastapratimAM paNa e ja zabdo che ke-- " zAha hemA vANiyA rAjya eDha" eTale ke hemu dillInA takhta para khAdazAha khUnI kheDA hatA. For Private And Personal Use Only 0 hemu vikramAdityanI prazaMsA-gAthA jUnI hastapratimAM A pramANe aMkAyelI che; jyAre tene mATe AjanA itihAsa zuM kahe che te paNa joI laI e. Aje skulamAM bhaNAvAtA itihAsAmAM dilhIpati megala bAdazAheAnI nAmAvalI A pramANe Ape cheH---- AjanA itihAsakArA " hemu vikramAditya '" nA paricaya A pramANe Ape cheH 66 Amara (4. sa. 1526thI 1530 ), humAyU (4. sa. 1530thI 1556 ), susatAna ihazerakhAM (4. sa. 1540thI 1545), sisAmazAha ( 1545thI 1543 ), mAhitazAha (siGa62sUra -- mADibhasUra ) ( 4. sa. 155thI 1556 ), humAyU (I.sa. 1555-1556 ), ammara ( 4. sa. 1556 thI 1605 ), lahAMgIra, zAnnahAM, bhauraMgama ( 4. sa. 1658thI 1707 ), mahArazAha, DAMrazAda, iromasiyara (4.sa. 1713 thI 1719 ), khIjA cAra khAdazAha ( jene saiyadabhAIoe gAdI uparathI utAryAM ), mahammadashaah (I.sa. 1718 thI 148 ) vagere. him baMgAla ke balabAiyoMko dabAkara dillI calA / rAste meM usane ibrAhIma sUrako harA diyA aura mugaloM se dillI china liyaa| humAyUke marane para akabara mugaloM kA saradAra bnaa| akabara ke dostoMne use hindustAna choDakara bhAgane kI salAha dI, para akabara apane buDhe saradAra bairAmakhAM kI salAha se laDane ke lie taiyAra ho gayA / 1556 I. sa. meM pAnIpata kI dUsarI laDAI huI / usameM him hAra gyaa| aura
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2 ] jaina prati meM Arambha ora samApti ke cihna [ 5 kaida kara liyA gyaa| aisA sunane meM AtA hai jaba himU pakaDa kara akabara ke sAmane lAyA gayA taba bairAmakhAne apanI talavAra akabara ke hAthameM dekara kahA "tuma apane hAthase usa kAphirakA sara uDA do aura gAjI bno"| akabarane usa talavAra se hemakA sara chukara use rakha diyaa| usake bAda bairAmakhAMne usa talavAra ko uThA liyA aura usIse becAre hemU kA sara uDA diyaa| idhara AdilasAha eka laDAI meM mArA gyaa| (hindustAna kA itihAsa pRSTha 155) A paricayamAM hemunA vyakitatvano spaSTa ekarAra che. te eka vAra dillIne bAdazAha bane che, e niHsaMzaya bInA che. ekaMdare 800 varSane e itihAsa jotAM e spaSTa jaNAya che ke e 800 varSamAM eka ja "hindu" evo jabhyo ke jeNe dillImAM pharI eka vAra hindu rAjyanI pratiSThA 4 tA. sAmavIranu nAma cha "Debhu pAyo." zuM dezanI AjhAdI IcchanArAo A hemu vikramAdityane bhUlI zake kharA ? hinda A naravIrane itihAsamAM amara banAve e ja, hindIonI sAcI kRtajJatA che. jaina pratiyoM meM Arambha aura samApti ke cihna (lekhaka-DA0 banArasIdAsajI jaina ) hastalikhita jaina pratiyoM ke Arabhma meM, cAhe ve zvetAmbara hoM yA digambara, eka cihna hotA hai jo dekhane meM devanAgarI ke aGga 8 yA 9 ke sadRza hotA hai| kabhI isa aGka ke nIce dAyeM sire para halanta cihna lagAkara da, rda bhI banA diyA jAtA hai| phira isa ke dAIM ora eka bindu aura do daNDa hote haiN| kabhI bAIM ora bhI daNDa rahate haiN| isa samagra cihna ke anantara oM, aha~, siddhaM Adi zabda tathA zrIvItarAgAya namaH Adi namaskAra bhI milate haiN| jaina pratiyoM aura lekhoM meM yaha cihna lagabhaga eka hajAra barasa se pAyA jAtA hai| isakI AkRti se spaSTa pratIta hotA hai ki yaha devanAgarI lipi kA koI akSara nahIM hai / na hI nizcayapUrvaka yaha kahA jA sakatA hai ki isakA mUla rUpa kyA thaa| mudrita pustakoM meM isa cihna ke chApane kI prathA nahIM hai| una meM yaha cihna aura prAyaH oM, arha, zrIvItarAgAya namaH Adi bhI choDa diye jAte haiN| paraMtu hastalikhita pratiyoM meM yaha cihna prAyaH sabhI meM pAyA jAtA hai| zAyada sau meM se eka Adha prati meM na milatA ho| isa kA ||rd0|| yaha rUpa sabase adhika milatA hai| kabhI 2 bAyeM hAtha pahalI rekhA ke nIce kA sirA e kI bhAMti dAI ora ko TeDhA ho jAtA hai / kahIM 2 aura bhI thoDAsA bheda hotA hai| brAhmaNa pratiyoM meM yaha ciha sarvathA nahIM hotaa| sabase pahale zAyada pro0 e0 bI0 kItha kA dhyAna isa cihna kI ora gyaa| For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa 12 iMDiyA Aphisa lAibrerI ke saMskRta prAkRta hastalekhoM kI kaiTAlAga (pustaka 2, bhAga 2) meM ve ise "jaina DAyagrAma" kahate haiN| pro0 hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA bhANDArakara iMsTiTyUTa ko kaiTAlAga (pustaka 17, bhAga 2, pariziSTa, pR0 12) meM likhate haiM ki gujarAtI meM isa cihna ko " bhale " paDhate haiN| muni zrI kAntisAgara jI apane eka patra dvArA sUcita karate haiM ki janazruti ke anusAra isa sAre cihna // // ko Rddhi siddhi bhole mauDI vilikyA paDhate haiM / yadyapi yaha saba kathana janazruti ke AdhAra para hai, tathApi nIce ke uddharaNoM se isa kA samarthana hotA hai| hindI, gujarAtI, paMjAbI Adi meM eka prakAra kI kavitA hotI hai jisake pratyeka padya kA Adi varNa apanI varNamAlA ke krama se hotA hai| esI kavitAeM hiMdI meM akharAvaTa, bAvanI, bAraha akharI, paMjAbI meM paintI, gujarAtI meM kakka, mAtRkA, aura phArasI meM sIharphI nAma se prasiddha haiN| prAcIna gurjara kAvya-saMgraha ( gAyakavADa oriyaMTala sIrIja naM0 13) meM aiso cAra kavitAeM prakAzita huI haiM / jinakA varNana isa prakAra hai: 1. sAlibhadakaka (pR. 62, padya saMkhyA 71) / pahalA padya--bhali bhaMjaNU, kammAri bala vIranAhu pnnmevi|| paumu bhaNai kakkhariNa sAlimaddaguNa kei // 1 // isake bAda 66 padya ka, kA, kha, khA, ga, gA, Adi se prAramma hote haiN| inameM Ga), 'tra' auraNa' ke liye 'na' AyA hai| isI prakAra za ke liye sa / phira cAra padya kSa, kSA, ma aura i se Aramma hote haiN| 2. duhAmAtRkA (pR0 67, padya saMkhyA 57 ) / padya 1-bhale bhaleviNU jagata guru paNamauM jagaha pahANu / jAsu pasAI mUDha jiya pAvai nimmala nANu // 1 // padya 2-6 oM na ma si dha (oM namaH siddham ) se prAramma hote haiM / padya 7-22 taka kA Adi varNa a, A, i, I, u U, ri, rI, li, lI, e ai, oM, au, aMa hai| padha 23-55 taka kA Adi varNa ka, kha, ga, gha, Ga, ca, cha, ja, jha, Ja Adi hai| bhaNeSiNu pATha hoNA cAhiye / For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - ma 2] . mana pratiyoM meM mArana mora samApti se yaha [47 padya 56-57 ke jAdi varNa kSa aura maM hai / 3. mAtRkA caupai (pR0 74, padyasaMkhyA 64) / padha 1-tribhuvanasaraNu sumari jaganAhu jima phiTTai bhavadavaM duhadAhu / jiNi ari ATha karama nirdalIya namo jina jima bhavi nAvaU valiya // 1 // AMcalI-savi arihaMta nAmavi siddha sUri uvajhAya sAhU guNabhUri / mAIya bAvana akSara sAra caupaIbaMdhi paDhiuM suvicAru // 1 // bhale bhaNeviNa bhaNIai bhalauM, tihUyaNa mAhi sAru etalauM / jinu jinavacanu jagaha AdhAru, itIu mUphiu avaru assAru // 2 // mIDauM paDiuM bhavanAgamA, jau samikatti loNu aatmaa| jinaha vayaNi karije nihu ThAu, hRdaya rahavi tihuyaNa nAhu // 3 // lIha ma laMghisi jiNavari bhaNI, jo ridhi vacchaha sivasuha tnnii| cahuM gati phITai pherau vaDau, pAcchai jAi u sivagaDhi caDau // 4 // lIhaM bIjI ve upari kare, devu guru hIyaDai saMbhare / kSaNu eku mana karisi pramAdu, jibha tumhi pAma u mukti savAdu // 5 // padya 6-10 taka oM, na, ma, si, baMdhai se prArambha hote haiN| yahAM para baMdhai kA dUsarA akSara lenA cAhiye athavA pATha azuddha hai; kadAcit dhaMdhA pATha ho, dekhiye dUhAmAtRkA padya 6 / padya 11-26 taka kA Adi varNa a A, i I, u U, e e, o o, bhaM a( nudina ) hai| padya 27-59 taka kA Adi varNa ka, kha, ga, gha, Ga, ca, cha, ja, jha, a, se ha paryanta hai| padya 50-64 taka kA Adi akSara jaM, kSu, meM, meM, jA hai| noTa-naM01 vAle dono tathA naM0 60 kA padya prakSipta pratIta hote haiN| 4. samyaktvamAI caupai (pR. 78, padyasaMkhyA 64) padya 1-bhale bhaNauM mAI dhuri joi, dhammaha mUlu ju samikatu hoi / samakatu viNu jo kriyA karei, tAtai lohi nIru ghAlei // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 padha 2-6 kA Adi varNa oM, na, ma si, dha hai padya 7-22 taka ke prathama varNa a A, i I Adi haiN| padya 23-55 taka ke prathama varNa ka, kha, ga, gha, na Adi ha taka / padha 56-64 takake Adi varNa laM, kha, maM, ga, laM, maM, hA, zrI, mA hai| upara ke uddharaNoMse siddha hotA hai ki varNamAlA kA uccAraNa oM namaH siddham se prArambha hotA thaa| isake bhI pahale eka aura akSara yA zabda bolA jAtA thA / uddharaNoMke anusAra isakA nAma aura kadAcit uccAraNa bhI "bhale" thaa| Aja bhI mahAjanI lipi sikhAte samaya adhyApaka 1 (eka) kA aMka likhakara use " eko rAma sahAI " par3hate haiN| phira "aunAmAsI dhaune" jo oM namaH siddhaM kA apabhraMza hai bolakara ka, kha, ga, gha, Ga, Adise varNamAlAkA uccAraNa karate haiN| paMjAbakI gurumukhI lipimeM bhI 1 aMkake bAda oM likhakara use "ekoMkAra" paDhate hai / huMDI ciTriyoM para mahAjanImeM patA likhanese pahale 74 // kA aMka likhate haiM, paraMtu yaha par3hane meM isakA uccAraNa nahIM kiyA jAtA / vAstava meM 74 // isI da0 // kA rUpAntara hai| isameM spaSTatayA 4 kA aMka bindu kA vikAra hai| 7 kA aMka guptakAlIna lekhoMke AdimeM bhI milatA hai| kaI vidvAn isa 7 ko siddham kA cihna mAnate haiN| isa kathanase yaha bAta bhalI bhAMti siddha ho gaI ki isa prakArake cihna likhanekI prathA bahuta prAcIna hai| isake mUla tathA itihAsa para kisI AgAmI aMkameM vicAra kiyA jaavegaa| pratiyoM ke anta meM [iti] zrIH, zrIrastu, [iti] zubham , zubhamastu Adi zabda hote haiM / kisI 2 prati meM ||ch||ch|| ||ch||||| akSara bhI hotA hai / isa cha kA koI artha yA prayojana samajha meM nahIM AtA / uddharaNoMmeM varNamAlA ke ha ke pazcAt kSa AtA hai| zAyada "bhale" aura oM namaH siddhaM kI taraha kSa varNamAlAkA anta mAnA jAtA thaa| isa avasthAmeM pratikA antasUcaka kSa ho sakatA hai| kadAcit kSa kA grAmINa uccAraNa cha honese kSa ke sthAnameM cha likhaneko paripATI par3a gaI ho / athavA bhale kI taraha cha bhI koI cihnamAtra hai / isa para bhI vicAra karanekI AvazyaktA hai| Azvina zuklA 12, saM. 2003 jaina vidyAbhavana, 6 neharU sTrITa, kRSNanagara, lAhaura, For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AnaMda zrAvaka kSatriya hatA? =[eka vicAraNA ] === lekhaka zrIyuta phattehacaMda viThThaladAsa belANI zrIyuta gopALadAsa paTele lakhelI "mahAvIrakathA 'mAM eka phakaro meM vAMcyo tyAre zuM AnaMda zrAvaka kSatriya hatA ? A prazna thaI Avyo. e phakaro A pramANe che: vANijyagrAmanI pAse IzAna khUNAmAM kallAka nAme sanniveza hato. temAM AnaMdanA mitro, jJAtio ane sagA saMbaMdhIo rahetA hatA. arthAta AnaMda gRhapati jJAtRvaMzI kSatriya hate. ane jena hovAne kAraNe vepAravaNaja vagere vaizyavRttithI vartato hato. bhagavAna mahAvIra paNa te ja vaMzanAM tathA te ja sthaLanA hatA e vastu yAda devaDAvavAnI jarUra bhAgye ja hoya." -mahAvIrakathA, pR. 289 'uparano phakara vAMcIne manamAM prazna UThayo ke "AnaMda zrAvaka kharekhara kSatriya hatA?" jo ke koI paNa prazna upara carcA karavI ja joIe e jarUrI nathI. paNa eka prazna jyAre sAme AvIne Ubho rahe che tyAre tenI gaSaNuM ke sAmAnya nirNaya jANavA, vicAravAnI jijJAsA manamAM UThe che. eTale "upAsaka dazA" nAM pAnAM tapAsyAM temAM nAdAra to AnaMdanA nAma sAthe ThekANe ThekANe lakhyuM che. paNa e "gha nAhAvarU' kayAMnA rahevAsI hatA e vicAravA mATe paNa thoDAM vAkayo A pramANe che - "tattha NaM vANiyagAme nayare ANaMde nAma gAhAvai parivasai / " "jeNeva vANiyagAme nayare kaLeva te di ....* ___" evaM khalu ahaM vANiyagAme nayare bahUrNa rAIsara....jAva sayassa viyaNaM kuTuMbassa jAva AdhAre....taM mitta(nAi-niyama-sathaNa saMbaMdhi) jAva jeduputtaM ApucchittA kollAe sannivese nAgati sAruM..." taeNaM se ANaMde samaNovAsae jeTuputtaM mittanAI ApucchittA sayAmo gihAo paDiNikkhamittA jeNeva kollAe sannivese, jeNeva nAyakule,jeNeva posahasAlA,teNeva uvAgacchai ... sAruM magapha " tattha NaM kollAe sannivese ANaMdassa gAhAvaissa bahue mitta-nAi-niyaya-sayaNasaMbaMdhi rinane parivA ? A sUtra upara vicAra karIe te pahelAM vaizALInI bhaugolika paristhitine khyAla kare jarUrI che. vaizALI mahAnagarI hatI ane kamaragrAma, vANijyagrAma, kelaka sanniveza, kSatriya kuMDa, brAhmaNakuMDa, vagere vaizALInagarInAM judAM judAM parAM hatAM. vacamAM gaMDakI nadI vahetI hatI. keTalAMka parAM gaMDakI nadIne A kAMThe hatAM to keTalAka parAM tene bIje kAMThe hatAM. nadIne pAra karIne ekabIjA parAmAM jaI zakAtuM hatuM; jema Aje amadAvAda zahera ane tenA parArUpe jaina sosAyaTI, mAdalapura, pAlaDI, brahmakSatriya sesAyaTI, gomatIpura, zrImALI For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 50 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 sosAyaTI, mahAvIra sosAyaTI vagere. ane sAbaramatI pAra karIne eka bIje ThekANe jaI zakAya che tema. have, "upAsaka dazAnAM sUtro uparathI eTaluM tAtparya kADhI zakAya che ke - AnaMda gAhAvaI vANijyagrAmamAM rahetA hatA. tenAM gharabAra putraparivAra, sagA saMbaMdhIo vANijayamAM hatAM. kalAkamAM paNa tenA sagA saMbaMdhIo hatAM. paNa chellAmAM tenA gharabAra hovAno ullekha nathI. piSadhazALA jJAtRkuLanI hatI ane kAllAmAM Ave che tyAre jJAtRkuLano nirdeza kare che. zrIyuta gopALadAsabhAInA phakarAmAMthI prazno e UThe che ke - 1. ANaMdanAM sagAsaMbaMdhIo kollAkamAM rahetAM hatAM mATe te kSatriya hato? jo ema ja hoya to tenAM gharabAra, putra parivAra, sagAsaMbaMdhI, vANijyavyApAra te vANijyagrAmamAM hato to te vaNika zA mATe na manAvo joIe? ane chellAkamAM to enuM ghara paNa nathI. 2. ANaMdanAM sagAsaMbaMdhIo kalAkamAM rahetAM hatAM mATe te kellAkane mULa rahevAsI hato? je kollAkamAM sagAsaMbaMdhIo hovA mAtrathI ja e kallAkane rahevAsI ke kSatriya manAya to to artha e thayo ke - huM amadAvAdano rahevAsI houM ane mArA sagAsaMbaMdhI sosAyaTI ke bIjA zaheramAM hoya to huM amadAvAdano maTI bIjA zaherane rahevArI ane bIjI jJAtino paNa manAI zakuM. paNa e vAstavika mAnI zakAya che? vaLI mArAM gharabAra amadAvAdamAM paNa hoya ane bIje sthaLe paNa hoya eTalA uparathI huM amadAvAdane maTI bIjA zaherane banI zaku ? to kevaLa sagAsaMbaMdhIo bIjA zaheramAM ke bIjA parAmAM rahevA mAtrathI AnaMdane bIjI jJAtino paNa mAnI le e vicAravA jevo prazna che. 3. kallAka kSatriyono vAsa kahevAto hato eTale tyAM bIjA koI rahI ja na zake? athavA rahetA ja nahotA ? ane je bIjA rahetA hatA te badhA kSatriyo ja hatA eTaluM badhuM mAnI laI zakAya kharuM? kAThiyAvADa kAThIonuM hatuM eTalA mATe kAThiyAvADamAM kAThI garAsiyA sivAya bIjA rahetA nahotA ? athavA rahetA nathI ? varateja garAsiyAnuM gAma kahevAya che eTale varatejamAM garAsiyA sivAya bIjI koma rahetI nathI? brahmakSatriya sosAyaTImAM ekalA brahmakSatriyo ja rahI zake ane bIjA na rahI zake? athavA rahetA nathI? athavA bIjA je koI rahetA hoya temane brahmakSatriya ja mAnI levA joIe ? 4. vANijyagrAmamAM ANude jema rAzi ane rathA nihAma jevo ullekha karyo che evo ullekha kallAkane vize karyo nathI. ulaTuM kallAkanA viSayamAM to nAgari ane jAya che evo vyavaccheda karyo che. A vyavacchedathI e spaSTa thaI jatuM nathI ke te pite nAya (jJA) kuLathI bhinna che? 5. agara e kallAkano rahevAsI hota te AvA moTA vyApArI ke jene tyAM 500 haLa, hajAre DhoraDhAMkhara ane lAMbI moTI jAgIra hatI teNe pitAnA ja gAmamAM pitAnuM ghara-kheraDuM na banAvyuM heta ? A te eka sAmAnya buddhino prazna che, For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2 ] AnaMda zrAvaka kSatriya hatA? [ pa1 uparAMta jyAre te nivRtti jIvana gALavA mATe posahasAlAmAM rahevAnuM nakakI kare che tyAre te potAnA parivAranI AjJA mAge che. e AjJA mAgavA vANijyagrAmamAM Ave che. vANijyagrAmamAM potAnA parivAranI, sagAsaMbaMdhI nAtIlAnI AjJA mAge che, paNa kellAkanA sagAsaMbaMdhIonI AjJA mAgavAnuM to ene jarUrI nathI lAgyuM. je kharekhara e kallAkano heta to kalAkamAM to enA murabbIo ne vaDIle paNa rahetA heta emanI AjJA mAgavI teNe pahelI jarUrI mAnI hota paNa nirdeza te vANijyamAM tenA parivAranI AjJA mAgavAno che. A badhA prazno bAda rAkhIne ke e tarapha upekSA karIne kevaLa kallAkamAM tenA sagAsaMbaMdhIo hatA eTalA uparathI tene kolAkano rahevAsI mAnI levo ane bIjI jJAtino paNa mAnI levo e atyaMta Azcarya upajAve evI vAta che. vArU. have 'johAvirU' upara vicAra karIe ke e zuM che ? "nAdAra' eTale gRhapati=gharadhaNI e artha manAte Ave che. e artha to che ja uparAMta ene bIjo artha 'kuLa" tarIke paNa AgamomAM che. jAva jAthAtiguru vagere. - vAstavamAM "jAva" emane kahevAmAM AvatA hatA jemanI pAse vADIvajIphA, DhoraDhAMkhara, jamInajAgIra ane bahoLA parivAra vagere sAmagrIo rahetI. arthAta jAgIradArane jAvA tarIke kahevAmAM AvatA hatA. ane jAgIradAra badhA kSatriyo hatA evuM to nahIM mAnI zakAya. Aje paNa ghaNuM jeno, zikhA, brAhmaNa, vANiyA, musalamAno jAgIradAra che. bihAra baMgALamAM to puSkaLa jAgIradAra che. e badhAne ApaNe kSatriyo ja mAnI laI zakIzuM? ' arthAt nAdAvada eTale jAgIradAra kahevAmAM ane e rIte ANaMdane samajI levAmAM Ave to te vadhu ucita ane sArthaka che. e jAgIradAranA avazeSo to ApaNI sAme che ja, paNa nAdRAra zabdane avazeSa paNa Aje che. nahAva6 zabda badalAto badalAto Aje jouM, jIrU mahora vagere banI gayo che. hindI sAhityanA prakhara kavi maithilIzaraNa gupta ane sIyArAmazaraNuM vagere e joyusTanA Aje ApaNI sAme che. e pitAne kahevarAve che. A to eka aitihAsika satya che. itihAsamAM je ApaNe vajUda mAnIe te AnaMda gAhAvaIne jJAtRkuLamAM laI javAne zrama bacI jAya ane nAgari ane nAyaka ne saMbaMdha ANaMda sAthe nahIM paNa pisahasAlA sAthe ja rAkhIe to vadhu baMdha bese ane anvarthaka gaNAya. eTaluM mAnavA chatAM samAdhAna puruM thatuM nathI; eka prazna to rahI jAya che ke to pachI ANaMda potAnuM gharabAra, pitAno parivAra, pitAnuM nAma ane piSadhazALA (vANijyagrAmamAM pitAnI piSadhazALA hevI asaMbhavita nathI) vagere badhI sagavaDa karIne te kallAkamAM zA mATe gayA ? tenuM samAdhAna vaizALInI bhaugolika paristhitimAMthI ApaNane maLI zake che. vizALI ane tenAM parAMonI sthiti ApaNe joIe. Aje paNa tenA avazeSo tapAsIe ane For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para ] zrI jaina satya prakAza [varSa 12 upAsakadazAmAM tenI spaSTatA vAMcIe to spaSTa thAya che ke dUIpalAza caitya ane kallAka sanniveza vANijyagrAmanI uttara-pazcimamAM hatAM. tassa NaM vANiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapacchime disimAe dUipalAsae NAma gheie hotthA / tassa NaM vANiyagAmassa bahiyA uttarapacchime disimAe ettha Na kolagae NAma sannivese hotthaa| arthAta e spaSTa che ke dUIpalAza caitya vANijyagrAma karatAM kallAka sannivezathI vadhAre najIka hatuM, ane vANijyagrAmamAM AvatAM te rastAmAM paNa AvI zakatuM hatuM. ane bha.mahAvIra vaizAlImAM AvatA tyAre ghaNuM kharuM dUIpalAza caityamAM vAsa karatA hatA eTale kallAkamAM rahevAthI ANaMdane bha.mahAvIra ane gautamano sahavAsa sulabha hato; anAyAsa tene A lAbha maLI zakato hato. uparAMta vacamAM nadI-nALAno paNa bAdha nahoto Avate. e rIte comAsAmAM paNa ane anazana kare to paNa mahAvIra-gautamano sahavAsa tene atyaMta sulabha hate. uparAMta gautamasvAmI vagere vANijya vageremAM AsapAsa gocarI vagere mATe nikaLe topaNa kallAka nivAsa (raheja kATakhUNAno hisAba na gaNIe te)vacamAM AvI jatuM hatuM. A badhI sagavaDane kAraNe teNe kallAkamAM rahevAnuM vadhAre pasaMda karyuM haze. mAruM A anumAna je sAcuM hoya che athavA mAnavAmAM Ave to AnaMdane pAvara kuLamAM rahevA devAmAM vAMdho nathI balake e ja vadhu ucita che. ane kalAkamAM tenA sagA-saMbaMdhIone nirdeza je karyo che, te to AnaMdane potAnI sagavaDa sAcavavAmAM bAdha na Ave eTale e jarUrI che. jema vANijyamAM tene parivAranI sagavaDa hatI tema kallAkamAM paNa hatI ja, jethI kollAka javAnuM pasaMda karavAmAM agavaDa na rahe. ATaluM spaSTIkaraNa karyA pachI ane itihAsa, bhUgoLa ane AgaLanI hakIkata raju karyA pachI paNa koIe zuM mAnavuM joIe e mATe Agraha ke dabANa koI upara hevuM na joIe. bhAratIya jJAnapITha, banArasa, tA. 25-10-46 vyAkaraNusUtro sAthe nyAyasUtrane saMbaMdha lekhaka :-pUjya muni mahArAja zrIpUrNAnandavijyajI kumArazravaNa zivapurI. vyAkaraNa graMthanA pAThana sAthe nyAyono ghaniSTa saMbaMdha che, kAraNa ke nyAyasUtro prAcIna che, vyAkaraNusUtro pachIthI banyA che. vyAkaraNasUtronA kartA pANini RSi, zrI hemacandrAcArya vagere che, jyAre nyAyanA kartA koI nathI. e guruparamparAthI cAlyAM Ave che. eTalA mATe nyAyasUtrone magajamAM rAkhIne pachI vyAkaraNakAra sutronI racanA kare che. tema na hoya to vyAkaraNusUtrono pAra ja na rahe. eTalA mATe vyAkaraNanA paThana-pAThana sAthe nyAyasUtronuM paThana-pAThana paramAvasyaka che; nyAyasUtrone nahi bhaNanAro vidyArthI avyutpanna ja rahevAne kAraNa ke nyAyasUtro ane vyAkaraNusUtro bane mitra tulya che; ane eTalA mATe ja hemahaMsagaNi pitAnA nyAyasaMgrahamAM nyAyasUtrone vyAkaraNa sAthe Anantarya For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2] vyAkaraNusUtra sAthe nyAyasUtrane saMbaMdha saMbaMdha sUcave che. te nyAyonI saMkhyA lagabhaga 141nI che. temAMthI phakata pa7 nyAyone ja hemacandrAcArye potAnA siddhahemamAM sthAna ApyuM che, bAkInA 84 nyAya paNa upayogI che. saMpUrNa nyAyano abhyAsa gurumukhathI thAya tyAMsudhI siddhahemanI majA na Ave ane bIjA vaiyAkaraNanI sAthe carcAmAM paNa UtarI na zakAya. te nyAyamAMthI thoDAka nyAya, udAharaNa, jJApaka, nityAnitya sAthe ahIM ApuM chuM. apekssaato'dhikaarH||12|| A eka nyAya sutra che. eno artha e che ke vyAkaraNa zAstramAM adhikAra (anuvRtti vyAkaraNakAranI IcchAdhIna che. jema ke amuka sUtrathI (vikalpa) nI anukRti cAlI tene kyAM sudhI laI javI e sUtrakArane AdhIna che, emAM koInI zaMkAne sthAna paNa na maLe. eTale A nyAya ja ema pheMsale Ape che ke, adhikAranI pravRtti ane nivRtti sUtrakArodhIna che. udAharaNa tarIke. pArasare vica' rA160 A sUtrathI asatano adhikAra ane yAdi vidhino adhikAra cAlyo have A adhikArane sUtrakAra potAnI IcchA pramANe jyAM sudhI laI javo haze tyAM sudhI laI jaze. asatano adhikAra "rataH' rAla9 sudhI eTale 30 sUtra sudhI ane svAdino adhikAra "no ." rAtea99 eTale 39 sUtra sudhI laI gayA. have jo koI zaMkA kare ke asatane adhikAra 30 sUtra sudhI ja lAvyA ane svAdividhino adhikAra 39 sutra sudhI lAvyA te bannene eka ja sUtramAM nivRtti pamADI devA hatA, nirarthaka benA adhikAra judA calAvyA. te jANavAnuM ke AvI zaMkA karavI ayogya che. kAraNake uparano nyAya ja ema batAvI Ape che ke adhikAranI pravRtti ane nivRtti sUtrakArAdhIna che. have A nyAyano jJApaka zuM che arthAta kayAM sUtrathI A nyAya sUcita thAya che e joIe, jema ke rerAnA sAdhavuM che te seva+Abu AvI sthitimAM dUravapazya lAI325 A sUtrathI Am no nAgu karavAmAM Avaze. have koI pUche ke sUtramAM to sUtrakAre dUrgha AgH ane ra mUkyAM che arthAta sUtrano artha to e nathI ja nIkaLato ke nAma no nAma thAya che. ane karAya che to mAnuM ne nAmu eTale sUtrakArane sUtra Ama banAvavuM hatuM eno "panu mane nAma" paNa Ama na banAvatAM hRdyApathya" A pramANe sUtra banAvyuM che. javAba e che ke sUtrakAranI dRSTimAM AnyAya hato ane A nyAyane lakSyamAM rAkhIne ja sUtrakAra samaje che ke, "rAma nAma vAlAkA41. A sUtranI anuvRtti "dRghava"A sUtramAM laI zakAze. eTale sUtramAM akSaro vadhAravAnI jarUra nathI. paNa thoDIvAra mATe samaja ke.A nyAya sutra nathI to "gAma nA " A sUtranI anuvRtti "dUzvAzca" A sUtramAM laI javAne adhikAra na sUtrakArane che, ne TIkAkArano. A thaI adhikAranI pravRtti. have nivRttinI vAta vicArIe-"unnattaravare." nArArA A sUtrathI sadhyakSaronI sAthe che ane zata thAya che. konA sthAne thAya che. e sUtrakAre sUtramAM batAvyuM nathI ane uparathI zrAvaNarjI che lArA che A sUtrathI upasarganA avarNanI anuvRtti cAlI Ave che. have uparanI anuvRttithI upasarganA For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 zrI jaina satya prakAza | varSe 12 avaLu sAthe gher aautu karIe teA rUpa aniSTa mane che, ema samajIne sUtrakAre A nyAya ja lakSyamAM rAkhIne upasanA avaNaeNnI nivRtti peTrosDayA A sUtramAM karI, ane sUtrakArane te iSTa paNa che. have A nyAya anitya che. eTale A nyAya upara sUtrakArane vizvAsa rAkhave| pAlave tema nathI, ema samajIne'rA navesau'51ArA38A A sUtrathI arthAt vikalpanI anuvRtti cAlI ane vacamAM ja pracaye =" 1AArA! A sUtramAM = mUke che ane ApaNe rAparuM vA 51556 // A sUtramAM mUke che e banne TM ane vA nyAyanI anityatAne sUcave che, te A pramANe-jo adhikAranI pravRtti ane nivRtti sUtrakArane ja sathA icchAdhIna hoya te banne sUtramAM = ane vA mUkavAnI jarUra na hato, kAraNa ke uparathIanuvRtti vikalpenI cAlI ja Ave che, tema chatAM sUtramAM = ane vA mUkayAM tethI jANavAnu ke strakAranI dRSTimAM AnyAya anitya hatA, ane anitya upara je vizvAsa rAkhe teA, vyAkaraNanA marmIne jANanArA pitA pAse sUtrakAra hAsyane pAtra thAya, eTale A nyAyanI anityatA khyAlamAM rAkhIne ja sUtrakAre ca anevA sahetuka mUkayAM che. te hetu A pramANe nathI pachInAM sutrAmAM vikalpanI anuvRtta samajavI ane yA thI pachInAM sUtreAmAM vikalpanI nivRtti samajavI. have A nyAyanA peTAmAM " vize to vidhiH pravRttAdhizvAra na thAyate" A pazu nyAya che, enA artha e che ke vizeSathI batAvelI vidhi sAmAnya vidhine khAdhA karatI nathI. jema ke jAte rivaH rA155nA sUtramAM dhAteH A sAmAnya pada che, arthAt A sUtrathI pateH enI anuvRtti cAlI, vacamAM "dhrUkSoH" rA155 sudhI traNa sUtrAmAM vizeSa vidhi batAve che, tema chatAM A sUtreAthI (kULa: saMyogAtznoH ) sAmAnya vidhi bAdhita na thatAM vADane vara"ArApa! A sUtramAM pAchI dhAtA:nI anuvRtti AvI gaI, te A nyAyanA khulathI ja. A ja vibhAgamAM "majUtinyAyaH" paNa che, saMskRtamAM maMDUka eTale deDakA thAya che. deDakA jema thADI jamInane mUkI daI kUde che tema sUtrakAra paNa anuitta peAtAne iSTa che tyAMsudhI laI jAya che ane vacamAM aniSTa hoya te . sutrAne mUkI daI pharIthI AgaLanAM sUtrAmAM anutti calAvI le che, jema ke anyarthAt ghare thaoNDalan ||1ra4nA A sUtrathI asaiA adhikAra cAlyA. pachI arUpavarnasthAnte 51425415 A sUtramAM asA adhikAra sUtrakArane aniSTa che eNTale A sUtrane cheADI daI pachI tRtIyaca pazcame ! ane "pratyaye ca"ArA A banne sUtramAM pAchA asA adhikAra laI AvyA te A nyAyanA baLathI ja, kema ke madaham AEyam , A be padamAM samAsanI antara vibhakitanA lApa thaye chate nAvinyUbyAne / / 15 / 21 / A sUtrathI banne padamAM rahelA makAranI padasanA thaI ane padasanA thavAthI "to mumo thAne ro" 153514aa A sUtrathI anuvArAnunAsika thavuM joIe te paNa makAra uparanA nyAyathI asat mAnyA ane asat thavAthI anusvArAnunAsika na thayA. A pramANe apeAso'dhAraH A nyAya pUrNa thayA. AvAM bIjAM paNu udAharaNA siddhahemathI jANI levAM. For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI hai dIkSA muhUrta-mImAMsA lekhaka-pUjya muni mahArAja zrI--dhuraMdharavijayajI dIkSA muhUrtanA ullekha e divasa pharI Ugyo ja nathI. A viSamakALamAM e eka ja divasa evo hato ke je divase zrI hemacandrasUrijI mahArAja (cAMgadeva)ne dIkSA apAvI. te divasanI ja evI mahattA hatI ke jenA prabhAve viSama saMyoge paNa sAnukULa banyA. graMthamAM te divasa aMkti thayo che. te divasa mAgha zukala caturdazIno hato. mAgha mAsa eTale pavitra mAsa. dhArmika mANaso aneka pavitra dharmakriyA e mAsamAM kare. temAM paNa 10nI parvatithi. te divase zanivAra hate. eka to dIkSA-vratagrahaNa vageremAM zanivAra sarvottama che. zani e dIkSAgraha che ne temAM paNa 14 ne zanivAra eTale sidiga. saMbhaLAya che, ke " mAtA sitta, sarvattAtrA cAcA eTale mAsa, tithi, vArano sundara yoga te divase thayo hato. te divase puSya nakSatra hatuM. puSya nakSatramAM dIkSA vidhi vihita che. dinazaddhimAM zrI ratanazekharasUrijI mahArAje dakSA ne pratiSThAnA nakSatre jaNAvatAM puSyane paNa gaNavela che. ' hatthaNurAhAsAi, savaNuttaramUlarohiNI pussA / / revaipuNavasu ia dikkhapaiTA suhA rikkhA // 125 // puSya nakSatrano candra eTale karka rAzine candra hato. karka e candranI pitAnI rAzi che. tethI candra svagRhI hato. sUrya ghaniSThA nakSatrane ne kuMbha rAzimAM hato. sUryathI candra 13mA nakSatramAM hatA. tethI te divase 13 raviyoga hato. jyotiSa graMthamAM raviyeganI khUba mahattA varNavI che. game tevA avagane raviyega dUra kare che. dIkSA lagna vRSabha hatuM, brAhma mudatuM hatuM ne lagnakuMDalImAM graho balavAna banIne rahyA hatA. dIkSA samaya sUryodayathI cha kalAka pachIno hato. e pramANe te divasanA jyotiSa cakranI sthiti hatI. A hakIkatano ullekha be sthaLe upalabdha thAya che. eka to zrI jayasiMhasUrijI kRta kumArapAlabhUpAlacaritramAM ane bIje zrI prabhAcandrasUrijIracita prabhAvakacaritramAM. te bane ulekha nIce pramANe che. (1) mAghamAsasya dhavale, pakSe cAturdaze'hani // rohiNyAM zanivAra ca, raviyoge trayodaze / / saoNte, kRpAne gumaeNrA || (ku. bhU.caritra) (2) mAghe sitacaturdazyAM, brAhme dhiSNye zanerdine / ghiNye tathASTame, dharma-sthite candre vRSopage // jIne vRkSata rAvuM-thitayoH sUryamImayo: II (pra. caritra) A bane ulekhomAM ghaNIkharI hakIkata maLatI che. paNa muhUrta jaNAvavAnI khUbI For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 evI che ke upara uparathI vAMcanArane keTaleka sthaLe bhrama thAya ne eka bIjA ullekho virodhI lAge, paNa UMDANathI vicAra karavAmAM Ave tyAre te khUbI samajAya che. ekabIjAnA virodha rahetA nathI ne banne eka ja arthane vAtane kahe che ema spaSTa jaNAya che. 2. bhrAmaka ne virodhI sthaLA. (1) zrI jayasiMhasUrijI ma.nA ullekhamAM kANAM nivAre ravi ze' e padano uparacoTiye artha bhrAmaka che. teno sIdho artha evo samajAya ke rohiNI nakSatramAM zanivAre ane teramo raviyoga chatAM temAM nIce pramANe virodha Ave che: amAvAsyAne divase sUrya ne candra eka sAthe hoya che. tyAra bAda candra hamezAM sUryathI eka eka nakSatra AgaLa vadhe che. pauSa-amAvAsyAne divase bahudhA zravaNa yA dhaniSkAmAM sUrya-candra hoya. tyAMthI eka eka divase AgaLa vadhato candra mAha zudi 14ne divase 13 ke 14 nakSatra AgaLa vadhyo hoya che. sUrya paNa 13-14 divase nakSatra pherave che eTale sUrya zravaNamAMthI dhaniSThAmAM Avyo hoya ne candra caturdazIne divase puSyamAM Avela hoya, paNu rohiNImAM koI paNa rIte na hoya. dhaniSThAthI rohiNI nakSatra navamuM che. eTale te nakSatra : mAha zudi 8-9 lagabhaga hoya. dhaniSThAnA sUryane rohiNIne candra sAthe 13mo raviyoga kaI rIte bane nahi. eTale mAha zudi 14nA divase rohiNuM ne 13mo raviyoga e be ekabIjAne virodha batAve che. (2) prabhAvaka caritrakAranA kathanamAM "trA jico' che. tene pUrvanA rahiNanA saMskAre rohiNI nakSatramAM e ja artha sahasA samajAya, kAraNake brAhma--brahmA che devatA jeno evuM nakSatra rohiNI. rohiNane svAmI brahyA che. AgaLa "dhiwche tathA ne artha AThamA nakSatramAM evo thAya. AThamuM nakSatra puSya che. have je puSya nakSatra levAmAM Ave to prathamanA bane kathanamAM je rohiNI che tenuM zuM ? eTale te paNa eka gUMcavaNa che. (3) pUrvanA rohiNI nakSatranA saMskArathI ja prabhAvakacaritranA "ra kUvAno artha vRSabharAzine candra chatAM evo karavAmAM Ave. rohiNI nakSatra vRSabha rAzimAM Ave che. paNa prathama jaNAvyuM tema mAgha zudi 14ne divase rohiNI na hoya puSya hoya ne tethI ja vRSabha rAzi na hoya paNa karka rAzi hoya che. eTale "candra vRSopageno artha zuM ? (4) prabhAvaka caritranA zaritha rane artha candra dharmasthAnamAM rahe chate evo thAya, paNa e kaI rIte besato nathI. eka to dharmasthAna navamuM che. navamA sthAnamAM candrane rAkhIye to te kaI rAzino rAkhavo? thayela bhrama pramANe vRSabhano rAkhIye to lagna kanyA rAzinuM rAkhavuM paDe. ne karkane candra navamA sthAnamAM rAkhIye to vRzcika lagna levuM paDe. kanyA ke vRzcika e banne lagno mAha zudi 14ne divase kuMbhanA sUryane hisAbe sUryAsta pachI Ave. eTale te samaye dIkSAvidhi saMbhavato nathI. bIjuM "kRSa4ne zurmara e zrIjayasiMhasUrijI ma. nA kathanano virodha rahe che. (5) rAzitaH mauna' e prabhAvaka caritranA kathana pramANe sUrya ane maMgaLa zubhasthAnamAM rahe chate, evo artha thAya. kuMDalImAM chaThThA sthAnane zatrusthAna kahe che. kuMbha rAzinA sUryane maMgaLa chaThThA zatru sthAnamAM tyAre ja Ave ke kanyA lagna grahaNa For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane 2 ] zrI hema dIkSA muhUrta--mImAMsA [ 57 karyuM hoya. prabhAvaka caritrakAranA ullekha pramANe to eka vakhata kanyA lagna levA mANasa lalacAI jAya, kAraNa ke kanyA lagna rAkhe eTale sIdhesIdhuM "dharmathise cale ne rAkRsthita sUryamauna e bannenuM samIkaraNa thaI jAya che. "ghA thivjene pUrvokta foLa" e banne ullekho vRSabhano candra grahaNa karavAne pITha thAbaDe che. Ama eka bIjA vAkyano samanvaya upara uparathI samajI sahasA nIce pramANe lagna kuMDalI karI devAya. I se = rAja kapUranA nkaKH : + 4 ramaNa # 2 :: 8, - X 44ma xst che - sa.maM ja 1 zukra ..' ' fn. ka '.K .-. 4. - sAra-:: ma -, * . .. . ga maw'. * . da * : * * * 1, '1, w6 AmAM AThame zukra upacoche tathA jenA AdhAre mukela che. dhiSya zabdane artha zukra evo thAya che. je mATe abhidhAnacittAmaNimAM zukranA nAmo gaNAvatAM-zu mAma kAvya jJanA mAvaH ravi kAju-vidai: dhiSyane paNa gaNavela che. paNa sarva arasaparasa visaMvAdI hovAthI ghaTatuM nathI. pUrvokata bane kathanone UMDANathI vicAra karIe tyAre A virodho ane visaMvAdo dUra thAya che. te vicAraNuM A pramANe che. A 3. vireAdhonuM samIkaraNa. (1) tireLyAM zanivAre ja, vo sAra e zlekArdhamAM rohiNIne artha rohiNI nakSatra evo na karatAM rohiNuM muhUrta evo karavo. eka ahorAtramAM trIza muhUrto Ave che. babbe ghaDInuM eka muhUrta hoya che. jyotiSa granthamAM te muhUrtonA nAma ne nakSatranA nAma eka sarakhA ja che. koI kAI sthaLe te te nakSatranA devatAnA nAme paNa muhUrtanA nAma jaNAvyA che. arthAta je nAmanuM muhUrta hoya che te be ghaDImAM te te nakSatranuM varcasva-bala heAya che. te muhUrtamAM te te nakSatramAM vihita kAryo karavAthI siddha thAya che ne niSiddha kAryo na karavAthI lAbha thAya che. navamuM muhUrta brAhma-arthAta rahiNuM che. eTale rahiyAno artha navamA muhUrtamAM evo kara. jyAre rehiNIne artha te nAmanuM nakSatra evo karavAmAM nathI Avato eTale mAha zudi 14ne divase te nakSatra na hoya. dhaniSThAnI sAthe rohiNano navamo raviyoga thAya eTale 13mo raviyoga na ghaTe vagere sarva vireAdha dUra thAya che ne AgaLano artha baMdha besato Ave che. (2) prabhAvaka caritramAM "zA diwjene artha rohiNI nakSatramAM evo je karavAmAM Avate hato te have brAhma muhUrtamAM evo karavo eTale artha paNa sIdhesIdhe lAge ne koI goTALo thAya nahi. ahiMthI rohiNI dUra thaI eTale "vidaothe sathaTS " teno sIdho artha AThamA nakSatramAM evo kare. AThamuM puSya nakSatra che. te mAha zu. 14 ne divase hoya che ne puSya nakSatra letAM dhaniSThAnA sUryathI 13mo raviga paNa ghaTe che. eTale "vigho = " e kathana paNa arthapaSaka bane che. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 (3) "va grupa " no artha rahiNInA bhramathI vRSabhano candra evo karyo hato paNa have te che ja nahi. candra puSyane che eTale te karka rAzine thAya che. tyAre have "raje rRpone nuM karavuM? teno ukela A pramANe kare. "ca" ne "kRSo sAthe na joDavuM, paNa tene chUTuM pADI, pUrvanA "variza' sAthe ja joDI rAkhavuM ke "kRSone ne AgaLanA "sTane ' sAthe joDavuM, eTale "po sTane ' vRSabha lagnamAM evo artha thAya. e arthamAM pUrvanuM "kRSa4ne zu " e kathana paNu piSaka che. bIjuM vRSalagna ne brAhmamuhUrta te banne paNa thoDA samaya mATe sahAgI bane che. (4) jaNAvyA pramANe jyAre vRSabha lagna levAno nirNaya thayuM tyAre "dharmathase ca" no artha zuM? e eka prazna thAya. kAraNa ke candra puSya nakSatra ne karka rAzine che temAM vivAda ja nathI. vRSabha lagna laIe eTale karka rAzi trIjA sthAnamAM Ave. trIjuM sthAna badhu sthAna che ne dharmasthAna to navamuM che. tene uttara A rIte karI zakAya che. lagnAdi te te sthAnanAM je nAma che te mukhyatve karIne te te sthAnamAM je phala javAya che tene AdhAre che. trIjA sthAnamAM badhunuM phala jovAya che mATe tenuM nAma badhusthAna che ane navamA sthAnamAM dharmala jevAya che mATe tenuM nAma dharmasthAna che. have te te sthAnamAM eka eka ja phala jovAtAM nathI, paNa eka sthAnamAM aneka phlo jovAya che. ane te judA judA phalene AdhAre te te sthAnanA judAM judAM nAmo jyotiSa granthomAM khUba prasiddha che. eTale trIjA sthAnamAM kevaLa badhusambandhI phala jevAtuM nathI paNa, bhRtyavikramasahodarasaukhyamantiIvisukhamatra vilokyam // jAtakArNavaniyAmakamukhyaiH, sAdhutApi sahajAbhidhanAmni // 19 // e jAtaka candrikAnA pAMcamA prabodhanA 19mA zlokamAM jaNAvyA pramANe trIjA sthAnamAM sAdhutA eTale sadAcAra-dharma paNa jovAya. tethI teno artha trIjA sthAnamAM candarahe chate evo artha karI zakAya. paNa A artha jarA kilaSTa kahevAya eTale keTalAkanuM mAnavuM ema che "pasthite' ne badale "dharmada" evo pATha kalpa. jyotiSamAM sAmAnya rIte pitAthI sAtamuM sthAna sapUrNa joI zakAya evo niyama che eTale dharmadasyanA-dharmasthAna che dastha jene, athavA dharmathI joI zakAya evuM je sthAna-evo artha karAya. bane artha pramANe trIjuM sthAna Ave. kAraNa ke trIjA sthAnathI navamuM sthAna sAtamuM che ne navamAthI trIjuM sthAna sAtamuM che, eTale bane paraspara eka bIjAne dazya che. vaLI eka evo paNa Ano khulAso thaI zake che ke "pari? kAyama rAkhavuM temAM gharma ne sthAne durca ke dhAma evuM kalpavuM. dhAma ke TU ne badale hAthanA lakhelA akSare hovAne kAraNe dharma evuM vaMcAyuM hoya ne chapAyuM hoya. jyAre dhAmariza ke hari evuM rAkhIe eTale tene artha gharamAM rahe chate evo thAya. "vArika svAmI rAmA, eTale candranuM ghara karyu che. arthAta pitAnA gharamAM-karka rAzimAM candra rahe te e baMdha besato artha thAya. ne e rIte pUrvokta keAI virodha raheto nathI. (5) " zathino moH ' ene artha atyAra sudhI-chaThThA sthAnamAM sUrya ne maMgaLa rahete e karavAmAM Avato hato paNa jyAre lagna vRSabha nakkI thayuM eTale kabhanA nakkI thayelA sUryane maMgaLa dazamA sthAne Ave. have dazamA sthAne sUrya bhauma che to For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2 ] zrI hama dIkSA muhurta-mImAMsA [ 59 zakuritoH " tenuM zuM? teno artha zu eTale chaThuM sthAna na karatAM zatru ja karo. eTale sUryane maMgaLa zatrunA sthAnamAM-gharamAM rahete chate evo artha kare. kuMbha rAzi e zaninuM ghara che, temAM sUryane maMgaLa rahyA che. je gujarAnA rAjha' (AraMbhasiddhi) ethI sUryane zani e zatru che eTale sUrya zaninA gharamAM rahyo che mATe zatrunA gharamAM che e saMbhave che. "zo ripurma zanizu' (AraMbhasiddhi) e pramANe maMgaLane zani zatru nathI tema mitra paNa nathI, sama che. mitra nathI eTale zatrunA gRhamAM kahyuM hoya. bIjuM jyotiSamAM jema ekabIjA grahone arasaparasa zatru ne mitra gaNAvyA che tema amuka amuka sthAnane paNa zatru ne mitra jaNAvyA che. temAM ra--4-12 ne 11 muM e mitra sthAna che. 1-5-7-9ne 8 e zatrusthAna che. eTale zanithI uparokta zatrusthAnamAM maMgaLa Avyo hoya to paNa zatrusthita kahevAya. bAkI pAThaphera karavAnI chUTa lenAra to zatrutha7 ne badale "piricato" evo pATha kalpIne dazamA sthAnamAM rahelA evo spaSTa artha karI zake A jaNAvelA artho pramANe ekabIjA virodha rahetA nathI, banne ullekhanI ekavAkyatA jaLavAya che ke lagabhaga madhyAhnanA samayanuM muhUrta je jyotiSazAstramAM ghaNuM ja uttama kahyuM che te Ave che, pachInA arthane AdhAre te samayanI dIkSA lagnakuMDalI nIce pramANe thAya che. dIkSAlanakuMDalI che mAre mArA nAnA nAnA 2 - guru 2 | 12 * majabaE #da aa sU.me. ( A 10In . A sivAyanA anya grahono ullekha maLato nathI. gaNitathI te meLavI zakAya. A spaSTIkaraNa pUrvanA ullekhone aMge thatAM vibhramo dUra karavAmAM sahAyabhUta thaze ne A sambandhamAM koI vizada vicAraNA jaNAvaze to vizeSa lAbha thaze. A spaSTIkaraNamAM je je pUjyoe mane sUcana ne samajUti ApyAM che temane huM upakRta chuM. jena satya prakAza" varSa nA 9mA aMkamAM "kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryanA vikAsanAM nimitto e lekhamAM pRSTha para2 ne para3 upara "muhUrtanI mahattA' karIne A sambandhI vicAraNuM ame prathama darzAvI che. paNa te A lekhanA bIjA prakaraNamAM batAvyA pramANe keTalAka vibhramamUlaka yojAI hatI. A spaSTIkaraNathI tenuM paNa pramArjana thAya che. prabhu zrI hemacandrasUrijI mahArAja jevA dakSiAnA yogo samayakSetramAM bhavyAtmAone vAraMvAra prApta thAo e ja abhilASA. For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yugapradhAna lekhaka-N. jeina-zramaNa saMskRtinA prakhara tirdhara Aya zrI vajasvAmInI jIvanakathA]. - (gatAMkathI cAlu ) [5] me harAjAnuM prAbalya : mAtRhadayanI jAgRti, Arya dhanagiri ane Arya samita bane guru pAse AvyA. bALakanA vajanathI bhikSALI vajanadAra banI hatI, te Arya dhanagiri mahenata pUrvaka upADI zaktA hatA. temaNe guru pAse AvIne jhoLI gurujInA hAthamAM ApI. jhoLInuM vajana joI gurujI belyA: AmAM to vaja jevo bhAra che. pachI gurujIe jhoLImAM joyuM te zarada pUnamanA cAMdA jevo eka rUpALo bALaka emAM ramI rahyo che. bALaka gurujInI sAme ja jANe mITa mAMDIne hasI rahyo hato. bALakanI vasamI kAyA joI gurujIe enuM vajakumAra nAma pADayuM. vajakumArane jhoLImAMthI bahAra kADhaye ke jANe AkhI vasatI tejasvI thaI gaI gurue bAlaka vajanane ucheravA mATe AvikAone soMpyo. sAdhvIjIonA vasatIsthAnamAM zayyAtara zrAvikAo dvArA enuM lAlana-pAlana thatuM hatuM. jemAM mAnasa sarovaranA kamaLAmAM pharato rAjahaMsa eka kamaLathI bIjA kamaLa upara jAya tema zrAvikAonA khoLAmAM * ramato, hasato vajakumAra badhAMne kallola karAvato hato. vahikAmAM svAdhyAya karatI sAdhavIjIonA mukhAraviMdathI nIkaLatA svAdhyAyanA vanine eka citte sAMbhaLI bAlaka vaja pitAno jJAnakhajAno bharI rahyo hato. pote jAtismaraNa jJAnasaMpanna hovAthI bAlaka va zarIra nirvAha mATe prAsaka bhejana ja karato hato ane bAlaka hovA chatAM e saMyamI jitendriya yogIvata raheto hato. eka vRddha puruSamAM je gaMbhIratA, je dhIratA, daDhatA ane saMyama hoya te bAlaka vajamAM zobhI rahyAM hatAM. bALaka vajakumAre have raDavAnuM taddana baMdha karyuM hatuM; zAMta citte svAdhyAyazravaNa, maMda maMda hAsya ane pA pA pagalIe cAlavA mAMDayuM hatuM. eka vAra sunaMdAe sAMbhaLyuM ke tamAre bALaka have to DAhyo thayo che, ane lagIre raDato nathI. e bALaka zAMtithI badhuM sAMbhaLe che, maMda maMda cAle che ane zrAvikAo tathA sAdhvIone prada ApI rahyo che. enuM nAma vajakumAra rAkhavAmAM AvyuM che, chatAM enAM rAjahaMsa" "manmana' vagere nAme paDayAM che. sunaMdAnuM mAtRhadaya A sAMbhaLI jAgI UThayuM; moharAjAe taka joI sunaMdAne potAnA phAMsalAmAM phasAvI. jene tajIne pote eka vakhata nirAMtano zvAsa kheMce hato te ja potAnA bAlakane jovA, ramADavA sunaMdA upAzraye AvI ane potAnA bAlakane khuzakhuzAla joI ene AnaMdAzru AvyAM. ene manamAM jANe pastAvo thayo. meM mUkhIe kevI utAvaLa karI chokaro ApI dIdho ! Avo ratana jevo chokaro huM na sAcavI zakI ? chokarAM hoya te raDeya kharAM, emAM kaMTALo zAno? haze; bhale ne game te thayuM, chokaro to mAro ja che ne? eNe himata ekaThI karI zrAvikAone kahyuM -baheno! tame ramADe che e chokaro kAno che tenI tamane khabara che kharI ? zrAvikAo-nA, bahena ! A to gurumahArAje saMyo che te ame ratnanidhAnanI jema enuM rakSaNa karIe chIe. paNa huM bahena ! tamAre A kema pUchavuM paDayuM? For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sugapradhAna sunaMdA - A chokarA mAre che teTalA mATe ! zrAvikAe-bahena, e kAMI ame na jANIe. sunaMdA jarA AvezamAM belI-mAre chokarI mane pAchI soMpI gho. navanava mahinA sudhI meM ene udaramAM rAkhyo che, ene bhAra uThAvyo che. zrAvikA -- bahena ! A vAta tamAre ahIM kahevI ucita nathI. amane to gurumahArAje saMyo che. teozrI jema kaheze tema thaze. sunaMdA-are re, have zuM thAya ? e Ave tyAre kharA ! te vakhate vAta, paNa bahene, gurumahArAja Ave tyAM sudhI mane hamaNAM tamAre tyAM ja-tamArI sAthe ja rahevAnI anumati Apo ! huM A bALakane ramADIza, nahavarAvIza, dhavarAvIza ane enI pAse ja rAta ne divasa rahIza. mane A bAluDe mUkIne ghera javuM nathI gamatuM. ghera AnA sivAya khAvuM, pIvuM, sUvuM, besavuM kazuM nathI gamatuM. mATe huM tamArI svadharmI bahenuM chuM, ane bAlakanI mAtA chuM ema samajI manane ahIM ja rahevA de ! zrAvikAoe tenI mAMgaNI svIkArI. sunaMdA bAlakane joI joI ne 2jI thAya che. huM nibhaMgI, A ratnadIpakane huM sAcavI na zakI ! have enA bApa ahIM Ave to, kare mAre ghera pAchA laI jAuM. moharAjAnuM prAbalya Ama divase divase vadhatuM ja jatuM hatuM ane sunaMdAnuM mAtRhRdaya vadhu ne vadhu jAgRta thatuM jatuM hatuM ! [6] rAjadarabAre: adala insApha Ama karatAM karatAM traNa traNa varasanAM vahANAM vAI gayAM. eka divasa samAcAra AvyA ke Arya siMhagirisUri saparivAra padhAre che. bAlaka vija A sAMbhaLI rAjI rAjI thayo. have to e bALakanA dilamAM "saMyama kabahIM mile sasanehI'nI bhAvanA utkRSTI banI gaI hatI. A bAju sunaMdAne to maharAjAe mamatvanuM aphINa pAyuM hatuM. tenAM jJAna cakSu mIMcAI gayAM hatAM. eNe vicAryuM -e Ave che eTale mAro chokaro jarUra laIja : levAnI. emanI zI majAla che ke nA pADe. bhale ne meM sAhasathI e chokaro emane seMpI dIdho, paraMtu karo to mAtAno ja kahevAya ne ! sUrijI mahArAja padhAryA. bAlaka vajane sUrijI mahArAja pAse mUkavAmAM Avyo tyAM harSaghelI sunaMdA AvIne bolI : mahArAja, mAro chokaro mane pAcho soMpI dyo. huM ene vinA have eka kSaNa paNa rahI zakuM ema nathI. sUrijI-bahena! te to A tAro chokare tArA pati, AyaM dhanagirine vahorAvyo che, eTale have A chokarA pAcho mAMgavAne tane hakaka nathI. sunaMdA (raDatI raDatI)-mahArAja, meM mArA sagA hAthe mAre putra mArA patine vahArAvyo che, enI kayAM nA che? paraMtu e to meM kaMTALAthI ema kahyuM hatuM. have to e chokaro DAhyo thayo che, ane rUDe rUpALo rAjahaMsa jevo zobhe che. mATe mane pAcho sepI lo. For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 62 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 12 sUrijI-bahena ! tane A bolavuM zobhatuM nathI. tArA bhAI Arya samita sAkSI che; tArI sakhIo paNa sAkSI che. have tuM putrane pAcho mAge te kema bane? are bahena ! yAda rAkhaje, A putra, kuTuMba, parivAra, badhAMye svArthanAM sagAM che. te putra putra kare che ! paNa callaNanA putra keNike enI mAtA cellaNanI kevI bhUMDI dazA karI hatI te yAda che ne? keno putra ane konI mAtA ? A jIve saMsAramAM eka vAra nahi, be vAra nahi, are, anaMtI vAra A jIvo sAthe sagapaNa karyo che, paraMtu A jIvaDo dharAyo nahIM. huM te kahuM chuM tuM premathI samajI jA. ane je mAge tArA bhAI gayA che, tArA pati gayA che e ja mAguM tArA A putraratnane javAnI anumati ApI mahAbhAgI thA ! sunaMdA-mahArAja ! have e vAta javA dyo ! huM koI paNa rIte A chokarAne laIne ja mAnIza. mArA jIvatAM ene sAdhu nahIM thavA dauM. paMca bheguM karIza, saMdha bhego karIza, are, jarUra lAgaze te rAjadarabAre jaIne pokAra karIza, game te karavuM paDaze te karIza, paraMtu mAro chokaro lIdhe ja rahIza. dhanagiri-sunaMdA, sunaMdA ! A tuM zuM bole che? kAMI vicAra kare che kharI ? tane A nathI zobhatuM. tArI pAse kAMI A bAlaka meM parANe nahoto mAgyo. meM bAlakanI mAMgaNIya nahotI karI. te mane vagara mAge, badhAnI sAkSI vacce, ene vahorAvyo hato. have tArI mAgaNI nakAmI che. tema ja putra mATe jeTalo tAro-mAtAno hakka che tethI lagAre ocho hakka pitAne-mAro nathI e to tuM paNa jANe che ja. mATe bhalI thaI samajI jA, ane nakAmo kaleza karo choDI de. sunaMdA-e badhuM huM jANuM chuM. paNa putra pratine mAre moha hajI chUTa nathI. mane te e rAjahaMsa e gamyo che ke enA sivAya huM jIvI nahi zakuM. mATe game tema karo, mArA upara dayA lAvo, paNa mAro bAluDA mane pAcho Ape. Arya samita-bahena sunaMdA ! AvuM zuM bole che? e to vicAra ke mane sAkSI rAkhI te A bALaka amane Apyo hato. are, te vakhate tuM ja kahetI hatI ke A chokare raDI rahIne mane kAyara karI che, eka kSaNa paNa sukha zAntithI besavA nathI dIdhI. have atyAre A zuM karI rahI che? samajI lya, tArA AgrahathI kadAca A bALaka tane saMpAvIe, paNa tAre ghera AvyA pachI e pAcho pahelAMnI jema raDavAnuM zarU karaze to huM zuM karIza ? are, e mAMdo paDaze ane marI jaze to te vakhate tuM zuM karIza? lagAra vicAra to kara, ke tuM atyAre zuM karI rahI che. sunaMdAbhAI, gurujI, Apa kaho che te badhuM sAcuM che; emAM lagAre khoTuM nathI. parantu mane putrane meha che. A rAjAnA kuMvara jevo, mAro devano dIdhela lADakavAyo, mane choDIne jAya, sAdhu thAya e mane nathI gamatuM. ATaluM bolI sunaMdAnuM hadaya bharI Ave che ane te jorathI raDe che, paNuM ene khAlI hAthe pAchuM AvavuM paDe che. chevaTe saMdha, mahAjana paMca badhe enI phariyAda gaI. paraMtu nyAyano kAMTo kAInI zarama, For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2 ] yugapradhAna keInI zeha, ke keIneye pakSapAta nathI sahe. badhAe kahyuM- tArA putrane hAthe karIne soMpyo che, have tAre pAcho mAMgavAno hakka ja nathI. paratu sunaMdA kAMI kAcI mATInI na hatI. eNe rAjA pAse dhA nAkhI game tema thAya paNa mAro bALaka-mAro vajI mane pAcho apAve. rAjAe enI badhI vAta sAMbhaLI. enA mAtRhRdaya upara rAjAne dayA AvI. rAjAe kahyuM je banyuM te badhuM banne pakSa mUkI gho ane huM nyAya ApuM te banne mAnavA taiyAra thAo ! AvatI kAle rAjasabhAmAM bAlaka, tenI mAtA sunaMdA ane pitA Arya dhanagiri-e badhA Ave. bAlakane huM kahIza-jenI pAse javuM hoya tenI pAse jAya. jenI pAse jAya ene e bAlaka ! sunaMdAne khAtarI hatI ke ATalA divasa meM tene dhavarAvyo che, ramADyo che eTale te mArI pAse ja Avaze. chatAM bAlakane kheMcavA aneka jAtanAM vividharaMgI nAnAM moTAM ramakaDAM ane managamatAM mIThAI mevA, kapaDAM vagere e pitAnI sAthe laI gaI. Arya dhanagiri paNa bAlopayogI evI sAdhunAM upakaraNo laI AvI pahoMcyA hatA. AkhI rAjasabhA cikAra bharAI che. bAlaka rAjasabhAmAM rame che. rAjAno hukama thatAM ja mAtAe bALakane potAnI pAse bolAvavA mAMDe. pa|vaja te zAMta dhIra gInI mAphaka acala ja besI rahyo. ghaNuMye ramakaDAM, mIThAIo, kapaDAM batAvyAM, paraMtu vajI to vajInI mAphaka abhedya ja rahya; na hAlyo ke na cAlyo. rAjAe paNa vajane kahyuM beTA ! tArI mA tane bolAve che. tuM je te khare tane ramavAne kevAM ramakaDAM lAvI che? are, tArA mATe tArI mA kevo mIThe lADu lAvI che. Ama rAjAe, rAjarANIoe ane sunaMdAe vajakumArane ghaNo ghaNuM samajAvyo, paraMtu bAlaka vajI AMkhano khUNe paNa uMce na karyo. e samajato hato-A apUrva samaya hato, A ghaDI cUkyo to corAzInA cakkaramAM phasAvAnuM hatuM. chelle rAjAe Arya dhanagirine lAvyA, ane kahyuM: munivara ! have Apa A bAlakane bolAvo ! dhanagirijIe nAnA pAtro, nAnI puMjaNa, nAno rajoharaNa, nAne DADo vagere mUkayuM. tyAM to bAla vajI UThe, rajoharaNa laI khUba nAo ane gurunA caraNAraviMdamAM hasato jaIne Ubho. sabhAo ane rAjAe pheMsalo ApeH putra enA pitA pAse ja raheze. sunaMdA hArI, thAkI. Akhare enAM ajJAnapalo dUra haTI gayAM. ene thayuM je mAge mArA baMdhava Arya samiti gayA, je mArge mArA patideva gayA, ane je paMthe vicAravAnuM putre pasaMda karyuM e ja mArga mArA mATe kalyANakArI che. chevaTe sunaMdAe dIkSA svIkArI. traNa varSanA bAlaka vajane paNa dIkSA ApavAmAM AvI. enI mAtAnA AgrahathI tenA rakSaNanI yogya vyavasthA khAtara bAlaka sAdhu vajasvAmIne svAdhvIjInA upAzraye rAkhavAmAM AvyA. bhaviSyanA jana saMghanA mahAna nAyaka, janmathI ja sAdhu, A vajIsvAmI ATha varSanI ummara sudhI sAdhvIjIthI pAlana karAyA, saMskAra pAmyA, jJAnanidhi pAmyA ane ekAdazAMgI bhaNyA. jaya ho e cAritrarAjane ! (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sArasAgara lekhaka-pUjya muni mahArAja zrI mahimAprabhavijayajI bahudhA mahApuruSone A saMsArane "saMsArasAgara", "bhadadhi ItyAdi ukti dvArA samudranI upamA ApatA joIne, tenI ghaTanA karavA mATe mana lalacAtuM. Aso zudi pUrNimAnI zubhra rAtri hatI. caMdra soLe kaLAthI khIlyo hato, ane potAnAM rUperI kiraNothI jagatane jANe zubhra banAvato hato. kumudanAM vano hasI rahyAM hatAM. mahAsAgara hRdayavallabhanA darzanathI taraMge uchaLato hato. kizora kizorInAM ToLAM vividha kriDA dvArA moja uDAvI rahyAM hatAM. mAninImaMDaLa harSagheluM banyuM hatuM. cakoracakra AnaMdamagna banyuM hatuM. pRthvI devI jANe rUperI sADI oDhI avanavAM dRzyo dekhADI vilAsI vRndanA AnaMdane poSatI hatI. caMdra potAnI zItaLa kiraNAlIthI divasa bharanA sAMsArika paritApathI saMtapta banela duniyAne sudhApAna karAvato hato. AvA zAMta suMdara samaye " saMsArasAgara'nI uktine ukela karavA mana lalacAyuM. sAgara jema khAre che, tema viSayavilAsarUpI khArA jaLathI paripUrNa hovAthI saMsArarUpI mahAsAgara paNa khAro ja che. samudramAM kallola uchaLatA hoya che, tema bhavasamudramAM paNa janma jarA ne maraNa rUpI taraMgo UchaLI rahyA che. sAgaramAM jema bharatI ne eTa Ave che tema saMsAramAM paNa sukhadu:khanI bharatI ne oTa AvyA kare che. dariyAmAM jema meTA moTA magarama hoya che, tema AmAM paNa rAgadveSAdi rUpI mahAna magaramaccha vasI rahyA che. samudra jema apAra che, tema saMsArarUpI samudra paNa apAra che, kAraNa ke e anAdi anaMta che; eTale ke teno Adi ke aMta nathI. dariyAmAM jema moTA vamaLa hoya che, tema saMsAramAM paNa sthaLe sthaLe mithyAtva, avirati ne kaSAyarUpI mahAna vamaLo--moTI moTI bhamarIo che, ke jemAM AvelI jIvananaukA DUbe ja DUbe. dariyAmAM kaI kaI sthaLe khaDake hoya che, tema saMsAramAM paNa kAma, krodha, lobha, mada, mAyA ne mamatArUpI bhayaMkara khaDake khaDakAyelA che. A rIte saMsArane sAgaranI sAthe mahApuruSo je sarakhAve che te yathArtha ne vAjabI ja che. AvA bhISaNa ane saMkaTothI vyApta evA saMsArasAgarane kaI rIte karavo te eka prazna bAkI rahe che. jema majabUta jahAja tema ja anubhavI nAvika maLI jAya to bhayaMkara evo paNa samudra saheje tarI zakAya, tema saMsArasamudra mATe paNa samajavuM: majabUta jahAja te sadharma ane anubhavI nAvika te dharmaprarUpaka deva ane dharmopadezaka guru. kaMcana-kAminInA tyAgI, akhaMDaAnaMdamaya mokSanA sAdhaka, niHsvArtha bhAve zuddha tattva prarUpaka, paMcamahAvratadhArI, niSkAraNajagabaMdhu, karuNAnidhAna, pUjya munipuMgavo e sAcA sukAnI che, jeo bhavya prANIone saMyama jahAjamAM besADI muktirUpI ISTanagare pahoMcADe che. A saMyama (cAritra ) evuM uttama naukAratna che, je dariyAI musApharImAM saMbhavatAM yA udbhavatAM saMkaTone pAra kare che, ane potAnA Azritone nirvAdhe mokSapurIrUpI ISTa sthAnake pahocADe che. saMyama cAritra jeTaluM puSTa teTaluM vadhu sahelAIthI mekSarUpI nagare paMhocI zakAya che. mATe saMsAra-sAgarane taravAne saMyama-dharmarUpI mahAna jahAjane sau apanAve ke jethI zAzvata sukhanA dhAma rUpa mekSapadanI prApti thAya e ja zubha bhAvanA ! saM. 2002, zarada pUrNimA, madhupurI (mahuvA). For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMzodhana lekhakaH-zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA 1. "zrI jaina satya prakAza" ke gata aMka (kramAMka 133) meM pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyAne Atmopadeza sajjhAyake kartA vinayaprabhamUrike lie 3 vyaktioMmeMse kisIkA anumAna kiyA hai| para unameMse kharataragacchacAle vinayaprabha to saMbhava nahIM, kyoMki unakI bhASA bhI prAcIna thI aura unheM mUripada bhI nahIM thaa| naM. 1-2 donoM abhinna haiM, ataH ukta sajjJAya ke kartA paurNamika vinayaprabhasUri hI saMbhava hai| 2. usI aMkameM 'zoyalanI nava vADa' lekhameM mu. zrI jJAnavijayajIne naM. 2 ke kartA jinaharSako vastuNalacaritra ke kartA evaM usa kRtikA racanAkAla saM. 1529 likhA hai, yaha donoM galata hai| vAstavameM 'satyavijayarAsa' ke kartA kharataragacchIya kavi jinaharSane isakI racanA saM. 1729 meM kI hai / " sUra" se 7 spaSTa hai, munizrIne 5 samajhakara yaha galatI kI hai| navI madada 11) pU. A. ma. zrI. vijayalabdhisUrIzvarajInA sadupadezathI lAlabAga jaina upAzraya, bhuMma4. 15) pU.paM.ma.zrI hemAgarajI gaNuinA sadupadezathI zro. karamacaMda pauSadhazALA aMdherI (muMbaI) 11) pU. mu. ma. zrI. prabe dhasAgarajInA sadupadezathA zeTha maMgaLadAsa bhurAbhAI, kapaDavaMja, 10) pU. bhA. bha. zrI. viy-yaaysrin| sapazathA, na saMdha, dhotA. 5) pU. 5. ma. zrI. caMdravijaya jInA sadupadezathI, zrI. naminAtha jaina upAzraya, muMbaI 2) 5. mA. ma. zrI. sAgaranA sapazthA, naya, sAsa. A siine| ame bhAbhAra mAnIse chI.. 10 &ALadharma- mahuvAmAM Aso vada 7 ne guruvAranA roja rAtanA pU. A. bha. zrI. vijayalAvaNyasUrijI mahArAjanA ziSya pU. mu. ma. zrI jayaMtavijayajI mahArAja 81 vaSa nI vRddha vaye kALadharma pAmyA. For Private And Personal use only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Shri Jaina Satya Prakasha. Regd. No. B, 3801 zrI jaina satya prakAza. dareke vasAvavA cAgya 0 zrI jaina satya prakAzanA traNa vizeSAMka (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvana saMbaMdhI aneka lekhothI samRddha aMka : mUlya cha AnA (TapAlakharcanA eka AnA vadhu). (2) dIpotsavI aMka bhagavAna mahAvIrasvAmI pachInAM 10 0 0 varSa pachInAM sAtase varSanA jaina ItihAsane lagatA lekhothI samRddha sacitra aMka : mUlya savA rUpiyo. kramAMka 100 : vikrama-vizeSAMka samrATa vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna lekhAthI samRddha 240 pAnAMnA daLadAra sacitra aMka : mUla dADha rUpiye zrI jaina satya prakAzanA be viziSTa aMko [1] kramAMka 43-jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSeponA javAbarUpa lekhAthI samRddha aMka : mUlya cAra AnA. [2] kramAMka 4pa-ka. sa. zrI hemacaMdrAcAryanA jIvana saMbaMdhI aneka lekhethI samRddha aMka : mUlya traNa AnA. kAcI tathA pAkI phAila * zrI jaina satya prakAza nI trIjA, cAyA, pAMcamA, AThamA, dasamA, agiyA mA varSanI kAcI tathA pAkI phAIla taiyAra che. mUlya darekanuM kAcInA be rUpiyA, pAkInA aDhI rUpiyA. e --lama- . zrI jainadhama, satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. mRdrakaH-maganabhAI choTAbhAI desAI. zrI vIravijaya prInTIMga presa, salApasa krosaroDa, pa. bA. naM. 6 zrI bhaktimArga kAryAlaya--amadAvAda. prakAzaka:~cImanalAla gokaLadAsa zAha. zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jaiziMgabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda. For Private And Personal use only