Book Title: Digambar Jain 1923 Varsh 16 Ank 12
Author(s): Mulchand Kisandas Kapadia
Publisher: Mulchand Kisandas Kapadia
Catalog link: https://jainqq.org/explore/543190/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GREJAGLIBRAR BIRORE STATE Digamber Jain-Surat.Data.. 19 Regd. No. B-744.7 bIra saM02449 aashvin| pRSTha S ESSES saMpAdaka varSa 16 vAM aMka 12vAM vikrama 1979. mUlacaMda kisanadAsa kaapdd'iyaa-suurt| / I.san 1923 vissyaanukrmnnikaa| viSaya 1-2. sampAdakIya vaktavya, ratalAma borDiMgakA utsava.... 1-6 3. jaina samAcAra saMgraha ......... 4. dhUmrapAna niSedha (Ara. TI. lAla jaina phulerA) .... 9 5. krodhakA pratApa (paM0 cAMdamala kAlA vizArada).... 14 6. zrIkezariyAjI tIrtha- mAgAhI (navanItalAla jarIvAlA) 15 7. prAtaHkarma vicAra (mohanalAla mathuradAsa kANIsA).... 18 8-9. gaz2ala, vinA aMgake aMgI kaise? (sumaticaMdra jaina) 23 10. lAkhakI utpatimeM ghora hiMsA (paM0 sonapAla upadezaka) 24 11. bAla paricaryA aura auSadhisevanase hAniyA .... 12. do mitroMkA vArtAlApa (paM0 gorelAla paMcaratna).... 28 13. pravRtti ( mAstara sI. jI. gAMdhI) ......... 14. dazalAkSaNI parvake samAcAra ....... mukha pRSTha RECOM7% k+ OGS. 21515152525252525252525252525SESEO - -- 21 RSESSESSESSES jamamama mamamamamamamamamamana pezagI vArSika mUlya ru0 1-12-0 posTeja sahita / Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazalAkSaNI prv| 10) zrAvikAzrama bambaI - 2) mokalavAno kharca dazalAkSaNI parvanA samAcAra amAne aneka a nI pAThazAlA hAla zuji sArA payiApara sthaLoethI maLyA hatA jeno sArAMza nIce cAle che. Azare 40-45 vidyAthI lAbha laI mujaba che rahyA che, zrAvikA pATha zALA paNa cAle che. jemAM ne suratamAM A varSa" A parva apUrva usI bapore traNa kalAka 20-25 khenA ne bAlakIo hathI ujavAyA hatA. nitya rAtre gujarAtInA maMdi lAbha le che. ramAM zAstra sabhA thatI hatI jemAM 100-125 vAMca-thI mulacaMda izvaradAsa lakhe che ke strI purUSo ne bALako lAbhaletA hatA. zAstra sabhA asalAlInA caturabhAI veNIcaMde sAlaha kAraNa pachI rAja di0 jaina pAThazALAnA vidyAthI AnA udhApana karyuM" hatuM jethI pAlaDI, mahIja, hAthIgAyana, saMvAda, dhArmika bhASaNa, rAsa vagere thatA jazunA badhA bhAi AvyA hatA. upaja paNa hatA. 8 divasa ame e ne ra divasa mAstara chava- tArI thaI hatI. vaizAkha mAsamAM bha. suredrakItig) rAjabhAIe zAstra vAMcyuM hatuM. tyAga dharmane hAthIjaNa AvelA tyAre nyAmAM takarAra vadhI paDI dIvase dAna dharma para thayelA upadezanI asarathI hatA ne jamaNuM baMdha thaI gayA hatA paNa A - dInanI mATI TIpa suda 15 sudhImAM bhAI # koradAsa dhama nA divasomAM samAdhAna thai gayuM che. - vAnagaDha-a daherA | pujArI ratanajI cuDagara, maganalAla pAnAcaMda, gamanalAla sutarIyA, mahArAje zrAvaNa suda 1 thI 1! mAsanA upavAsa bhAi saradayA vagerenA sArA prayAsathI thaI hatI. jemAM kale rU. 100To bharAyA hatA, je rAkaDA na ce Adayo hatA paNa temanuM samAdhi maraNa bhAdaravA mujaba mokalI apAyA che suda 11ne dine thayuM hatuM.zA. pAna.caMda gulAbacaMda (vAMkAnera) nitya upadeza ApatA hatA. mahArAjanI 125) vihAra saMkaTa nivAraNu phaMDa vaiyAya sArI rIte thaI hatI.dAMtAnA rANA taraphathI 76) tIrtha rakSA phaMDa ( 76 gharanA ) mahArAja phATA paNa levAyeA hatA (je amane 177nA) jIva dayA ( jA cheDAvyA ) maLyA che ane banaze te khAsa aMkamAM prakaTa 284) AbujI chaNeEddhAra phaMDa karIzuM) atre pAThazAlAnI vyavasthA paNa thai che. 25) rU. prahmacarya Azrama jayapura | 'ttapura-kevalohAra, dezavrata, lavavagere 25) aSadhAlaya baDanagara vrata 50 Adamiye e karyA hatAM. A varSe bhAi 25) anAthAya baDanagara . lallubhAI rAyacaMdanA padhAravAthI dareka kriyA niya25) ana thAlaya dilhI mita thatI hatI. zAstraHbhA paNu rAja thatI hatI. 25) jaina si0 vidyAlaya mATenA rUSimaMDaLa pUjA paNa bhaNAi hatI. varADe paga 25) ra3 dAda mahAvidhAlaya-kAzI nIkaLyA hatA, ghaNI strI oe 1 varSa sudhI raDavA 25) hAvidhAlaya vyAvara kuTavA na javAnI pratijJA lIdhI hatI tathA pAMca ke 25) brahmacarya Azrama kuthalagirI sAta varSa sudhI chANuM na thApavAnI pratijJA 25) udepura meDi pro. vidyAlaya lIdhI hatI. 500) dAnanI TIpa thaI hatI. tIrtha25) di0 jaina zikSA maMdira jabalapura - rakSa:YDa paNa thayuM hatuM. maMdiramAM khuTatAM zAstrA : 25) bhIMDa diTha jaina vidyAlaya maMgAvavAnuM nakakI thayuM hatuM. sArAMza ke A pava", 30) Dhi0 jaina pAThazAlA surata nirvidane sArI rIte ujavAyo hato. dara varSe bhAI 20) * 8 zrAvikAzALA ** lallubhAI atre padhAre ema darekanI irachA che. 10) papaiArA pAThazALA (vadhu pachalo puThAMpara) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIvItarAgAya namaH // digaMbara jaina, THE DIGAMBAR JAIN. nAnA kalAbhirvividhazca tattvaiH satyopadezaissugaveSaNAbhiH / saMbodhayatpatramidaM pravarttatAm, daigambaraM jaina samAja - mAtram // vIra saMvat 2449 Azvina vi0 saM0 1979. varSa 16 vA~. puryuSaNa parva sAnaMda pUrNa huA hai va sthAna 2 para yaha parva aneka prakA uttama kSamA / skI dharmaprabhAvanA ke sAtha manAyA gayA thA aise samAcAra paryuSaNapacake viSaya meM ambatra prakaTa haiN| paryuSaNa parvake aMta meM hama re sabhIbhAI pratipAke dina paraspara uttama kSamA kahate haiM va sage saMbaMdhiyoM varSa bhara ke ArasaMgha ke liye uttama kSamAvarNa ke patra likhate haiM yaha sAmAnya praNAlI hogaI hai / hamAre pAsa mI uttama kSamAvaNIke aneka patra Aye haiM jina sabakA pRthaka ra uttara na de sakane ke kAraNa hama yahAM hI sabase varSa bharake aparAdha liye uttama kSamAkI yAcanA karate haiN| varSabhara digambara jainameM bhI lekha va satya samA cArAdi likhane meM hamase kisI bhAI kA mana klezita huA ho to usake liye bhI unase kSamA ke prArthI haiN| uttarakSamA mAtra mUkhase kahane se nahIM hotI paraMtu vaha kSamA hRdayakI honI cAhiye aura abase uttamakSamA dharmakA pAlana hamase aMka 12 va. barAbara hotA rahe aisA hameM haraeka kArya va vartAva karate samaya smaraNa rakhanA cAhiye / muMhase uttama kSamA boladenA va patra meM uttama kSamA likha dene mAtra se saccI- kSamA nahIM hogI paraMtu hRdayase kaSAya bhAvako tyAgakara saccA uttamakSamA dharmakA pAlana karanA cAhiye / * * varSa hamare aMtima (24veM) tIrthakara zrI mahAvIra svAmIkA nirvANa pAvApu rImeM hue Ama 2449 hue haiM / zrI mahA vIra prabhukA nirmANa kArtika vadI ( gujarAtI azvinAdI ) ) ) ko prAtaHkAla pAvApurI meM huA thA, tabase haraeka sthAnapara dIpAvalI utsava manAyA jAtA hai, vIra nirvANa ustava hotA hai, nirmANa lADU caDhatA hai va haraeka sthAnapara diye jalAye jAte haiM / yaha dIpotsavI (divALI) kA tyohAra jo sArvajanika ho gayA hai usakA prathama kAraNa jainiyoM kA vIranirvANa utsava hI hai| amAvasyA ke prAtaHkAla haraeka maMdira meM vIranirvANa pUjana samaya saMkSiptamahAvIracaritra par3hakara hI nirvANa kAMDa bhASA gAthA par3hanA cAhiye va usake bAda hI nirmANa lADU car3hAnA cAhiye tathA abhiSekAdi karanA cAhiye * vIra nirvANo tsava / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina | ( 2 ) dIvAlI meM paDhane yogya saMkSipta mahAvIracaritra do Ane meM hamase mila sakatI hai jo haraeka sthAna paraM paDhA jAnA cAhiye va usako prabhAvanA meM bAMTanA bhI cAhiye tathA rAtriko samA karake mahAvIrake guNoM kA varNana honA cAhiye / * * *. haraeka sthAnapara divAlI ke dina zAma ko dIvAlI pUjana hotA hai va naI dIvAlI pUjana | bahiyoM kA muhUrta hotA hai, vaha kaI sthAnoMpara dikhate hue hameM AnaMda hotA hai, parantu sAthameM duHkha bhI hotA hai ki hamAre bahutase jainI mAI abataka apane kArobAra meM jaina saMgata nahIM likhate / hamArA yaha saMvata likhate rahane se to hameM smaraNa rahatA hai ki hamare aMtima tIrthaMkara mahAvIra prabhuko hue itane varSa hogaye haiM tathA hamAre jaina saMvatake pracArase anya dharmoke sAtha hamArA gaurava mI baDhatA hai va jo jainiyoMko Adhunika mAnate haiM unakI mI AMkha khulegI ki jainiyoMke to 24 paigambara hogaye haiM unameM 24 ko hue 2490 varSa hue haiM isase cainadharma bahuta prAcIna dharma honA cAhiye Adi / isase hama haraeka jaina mAise savinaya vAra 9 nivedana karate haiM ki Apa abake kArtika sudI 1se apanI vahiyoM meM, ciTThI patrI meM tathA haraeka vyavahAra meM vIra saMvata 2490 avazya kikhiye / Apako likhane meM bhUla par3e to bIra saM0 2450 ke sAtha vikrama saM0 1980 bhI dikhate raheMge to koI hAni nahIM hai parantu jaina saMvatakA to avazya upayoga karanA cAhiye / amIta mithyAtvI ruDhipe hotA hai aisA na - hokara pUjya ba0 zItalaprasAdajI dvArA sampA dita dIpamAlikA vidhAna ( jo eka AnA meM hamase milatA hai) se sarasvatIpUjana honA cAhiye . ba naI bahiyoMkA muhUrta jaina vidhise hI karanA cAhiye | * vIra saMvata / haraeka dharma meM bar3e pradhAnapuruSa hogaye haiM unake smaraNameM unakI mRtyu samaya se unake nAmakA saMvat cAyA jAtA hai aura isa prakAra isakA izvIsana, vikramakA saMvata zAlIvAhana kA zaka, pArasIkA sana, musalamAnakA sana, yAhudI kA sana Adi calatA hai parantu jainoM kA 'saMvata pracalita nahIM thA jo 15-20 barSase kahIM 2 cAlU huA hai parantu abhI taka sarvatra pracAra nahIM hai yaha khedajanaka samasyA hai| saba saMvatoM meM hamArA saMvata purAnA hai / hamArA vIra nirvANa saMvat 2449 pUrNa hokara aba 1410 kA varSa kArtika sudI 1 se prAraMbha hogA / saMvata kI itanI saMkhyA kisI majahaba kI nahIM hai yaha * * * varSAte / 'digavara jaina'kA 16 ve varSakA yaha aMtima aMka hai aura AgAmI kArtika mAsa se yaha patra 16 varSa pUrNa karake 17 veM varSa meM praveza karegA | hamase jitanI banasakI itanI sAhitya, samAcArAdi dvArA hamane isa varSa meM grAhakoM kI sevA kI hai va navIna varSa meM vizeSa sevA karanekI ummeda hai / " digara jaina " ke 14 ve va 19 ve varSa ke upahAra grantha na hama prakaTa karasake the na bahuta se Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) dhArmika grantha navIna ( pR0 karIba 200 ) - hArake liye hama taiyAra kararahe haiM arthAt 2449-50 ke do upahAra grantha taiyAra hone para ina do varSoMkA mUlya vI0 pI0 se vasUla kiyA jAyagA / jinako maniyorDara se mUlya bhetanA ho ve khuzI se bhena sakate haiM / 2420 meM niko digambara jaina na magAnA ho ve 2449 kA mUlya menaI va hameM patradvArA sUcanA de / unako 2449 kA upahAra graMtha avazya diya. nAyagA / * * hama 10-12 varSoM se prativarSa ke prArambha meM digambara jainakA sacitra khAsa aMka prakaTa karate haiM isI prakAra 2490 meM bhI sacitra khAsa aMka prakaTa karanekA hamane nizcaya kiyA hai / isArake khAsa aMka meM kamasekama 10-15 citra prakaTahoMge va karIba 100 kA prakaTa hogA / isameM eka rASTrIya raMgIna citra to aisA prakaTa hogA ki jo jainiyoM ko manI mAlUma par3egA va dezasevA ke liye hama mI Age mA sakeMge / isa aMka meM nAgapura jhaMDA satyAgraha meM bali hue kaI jainavIroMkA sacitra paricaya dene hama prabandha kara rahe haiM tathA isake liye aitihAsika, dhArmika, vyavahArika lekhoMkI bhI hameM AvazyakatA hai| khAsa karake hindI va gujarAtI bhASA meM aMka prakaTa hogA parantu duparI do cAra bhASAoke lekha mI eka 2 do2 raheMge / mahAMtaka ho hama yaha jaldI hI eka mAha mItara 2 prakaTa kareMge isaliye lekha va citra bhejane vAle hameM apane grAhakoM kA mUlya mI.. hama vasUtra kara sakethe isakA hameM kheda hai paraMtu aba harSa hai ki ina do varSoMke tIna upahAra pranya-naina itihAsa pra0 bhAga, zrAvaka pratikramaNa va cAlabodha jaina dharma taiyAra hokara prakaTa hocuke va saba grAhakoM ko vI0 pI0 se bheje jA cuke haiN| vIra saM0 2447-2448 ina do varSo sabhI aMka jaba saba grAhakako pahuMca cuke haiM taba kisI ko bhI vI0 pI0 lene meM inkAra na honA cahiye to mo kitaneka grAha kone vI0 pI0 vApita kI hai yaha unako yogya nahIM hai / jaba pUrA 2 lApa mitra cukA hai taba mUlya de denA caahiye| AzA hai ki jinhoMne bI0 pI0 vApisa kI hai ve phirase vI0 pI0 maMgAveMge athavA manibhorDara se 3||=) bhena deMge / cAlU varSa vIra saM0 2149 kA mUlya to prAyaH sabhI grAhakoM se lenekA hI hai aura vaha isaliye nahIM kiyA hai ki isakA upahAra grantha taiyAra hone kA hai| yaha varSa bhI khatama huA hai aura navIna varSa AgAmI mAtase prAraMbha hogA isaliye hamane aisA nizcaya kiyA hai ki isa AgAmI varSA isa prakAra phira do varSo kA mUlya bhI hama AgamI varSa meM eka sAtha bI0 pI0 se vasula kara leMge jisase grAhakoM ko manibhorDara va rajisTrI phIsake cAra Ane batra jaayeNge| vIra saM* 1449 ( varSa 16) kA upahAra grantha " nItivAkya pALA " jo duniyA ke vidvAnoMkA vacanAmRta piTArA hai chapa rahA hai aura 200-229 pRSThoM meM taiyAra hogA. tathA vIrasaM0 2450 ke diye mI eka bar3A digaMbara jaina / 100% sacitra khAsa aMka / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sTela varitra 8 dina gItA 2 vaye beda-sAthe lakhavuM paDe che ke bIjI pArTInA kaNabesTa gAra mAnelA nivane mI nA hIro dhAra paM0 dhannAlAlajI jarApaNa namatuM mukavAne taiyAra nathI ne emanI haTha bhAre che. nAMdagAMvanI citra hameM mileMge prakaTa karanekI koziza kI sabhA ne TharAva niyamita ke aniyamitanI takarAra nArI che tethI ame kahyuM ke navI ne junI baMne kameTI bolAvo ne je nIveDe Ave te kabUla kare 24 64 vitra vina tithi DhaLa athavA sabhAnA badhA memara nI mITIMga belA vavI ne temAM je nirNaya thAya te kabUla kara jaina tithi- meMTa ghoTata haiM isa prakAra A vAta thatAM paMDitajIe kahyuM ke be te bolAvAyaja nahIM paNa badhA membaronI bolAve. unA 2410 thA jaina tithi- koNa ! ame kahyuM ke sabhApati belAve tyAre paMDitajI kahe ke ema nahIM bane. ene prastAva navI kameTImAM nIkaLe che temAM pAsa thAya to ja - pachI bela vAya. Ano artha e ja ke paMDitajI te navI kameTI mAnya karIne ja kAma karavA mAMge che, je nAMdagAMvanI sabhA aniyamita mAnavA ke vALIne jarAe kabUla thI. AthI kaMi na veDo na tIrthanA ra0 vAdaLA - na AvavAthI "jainatri " kArya jema bra dajI sahAranapurakA citra prakaTa kiyA hai jo zItalaprasAdajInA saMpAdana ane amArA prakAzana dvArA cAle che temaja ca lu rakhavAne zeTha tArApaatthkoN ko nisya darzana'ya hogA / kALAjIkA caMdajI ( upasabhApati ) no Adeza thayo che, paricaya-va dUsarA citra khApta aMkameM bhI prakaTa jethI "janamitra' to baMdha na paDatAM che tema karo] hAla cAlu raheze chatAM paNa A jhaghaDAno nIhAsa zeTha tArAcaMdajIe koIpaNa rIte lAvavAnI jarUra che. khApaNI muMbAI di jaina prAMtika sabhAnuM ane te nIkAla eja rIte thaI zake ke muMbai - - adhivezana traNa cAra varSathI: - di jina prAMtika sabhAnA badhA sabhAsadanI eka. gujarAtamAM muMbAi gujarAtamAM thayuM nathI. vaLI mITiMga khuda zeTha tArAcaMdajIe upasabhApati sabhAnI gayA vaizAkha mAsamAM nAMda- tarIke bAlAvavA ane temAM mAtra nAMdo tAM. tarIke bolAvavI ane temAM mAtra nAMdagAMva sabhAnA ' jarUra. gAMvamAM je rU5mAM adhivezana adhivezana saMbaMdhI nIkAla karAvavo. AvI sabhA. - . thayuM hatuM tethI aDadhA-upara muMbAI, surata, vaDodarA, pAvAgaDha ke gujarAtamAM mbare nArAja che, ne sabhAmAM phATaphUTa paDI che, 2 koi sthaLe bolAvavI joie. sAthI sarasa samaya ne tene nIkAla AvatAja nathI. vAta eTale muMbaImAM - mAgazara mAsamAM rasava prasaMge AdhI AvI che ke upasabhApati e tArAnI tathA pAvAgaDha mAM mahA mAsamAM meLA prasaMge che, nA mahAmaMtrI bAbu mANekacaMdajI mainADa mAnatA ApI che ke zeTha : tArAcaMdajI-A bAbata lakSa; nathI ne manamAnI kAravAI karI rahyA che. hama- Apazaja ane prAMtika sabhAmAM je bhaMgANa paDayuM NAMja amee muMbAI jaI samAdhAnI mATe paM che tene bacAvI leze, dhannAlAlajI vagere sAthe prayAsa karyo hato paNa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5 ratalAma borDiMgakA utsava / zeTha mA.pa. di. jaina borDiga hAusa ratalAmakA 12 vArSikotsava tA. 21 - 26 akTUbara ko ratakAma sTeTake divAna sa0 paM. vRnamohananAthajI numsIke samApatitvameM hogayA jisameM bambaI se zeTha ThAkoradAsa, zeTha ratanacaMda, zeTha hallUbhAI lakSmIcaMdajI, mi. mUle insapekTara jubilI bAga TrasTa phaMDa aura varNI dIpacaMdajI, kuMdara digvijaya siMhajI tathA paM0 chaM TelAlajI paravAra Adi mahAnubhAva mI padhAre the | tA. 21 kI rAtriko zeTha gebIlAlajI malAsyA ke samApatitva meM "jaina dharma hI sArdhaM dharma " isa viSaya para varNI dIpacaMdanI, kuMdara digvijaya siMhajI aura paMDita choTelAla ke mahatva pUrNa vyAkhyAna huye the va ta'. 26 ko prAtaHkAla 8 baje ratalAma sTeTake divAna sAka sabhApatitvameM utsava huA jisameM sTeTa ke bar3e 2 adhikArI tathA pratiSThita zeTha sAhUkAra mI padhAre the / vidyarthioMke dvArA maMgalAcaraNa honeke pazcAt jhaverI zeTha ThAkoradAsa pAnAcaMdajIke prastAva karane para divAna sA0 me apanA Asana suzobhita kiyA thaa| bAda borDiga hAusake chAtroMne tathA zaharakI jaina bAlikAoMne - madhura svarase ApakA svAgata kiyaa| phira bo DiMga kI riporTa caukasI lallU I kI AjJAnusAra paM0 choTelAlanI paravArane sunAI, bAda muLe mahodaya, varNI dIpacaMdana, kuMvara siMhanI aura paM0 choTelAlajI ke prabhAvazAlI bhASaNa "zikSA" para huye / aMta meM sabhApati mahodayane apanI madhuradhvanimeM saba vyAkhyAnadAtAoMke i digaMbara jaina / TANOPALOO sAtha meM yaha bhI kahA buniyAda bahuta majabUta } sAra kaha sunAye the aura ki isa borDiMga hAusakI hai / yaha saba borDiMga jaise rAjapUta tathA brAhmaNa borDigoMke makAna prabandha di viSayoMmeM uttama hai aura ukta borDigoM se prathama borDiga rahI hai / isako dekhakara dUsare borDiMga hAusa khule haiN| borDiMga sthApanAke prathama zeTha mANikacaMdajIne mere sAtha isa bAbata guphtagU kI thii| maiMne mI unheM sampUrNatayA salAha dI thI aura madada dene kA bhI vacana diyA thA / pIche zrIjI hajUrake varadamaloM se yaha kholA gyaa| isane gata 12 6rSameM bahuta tarakkI kI hai / isase dUra 2ke bAlakoM ko vidyAkAma huA hai| dhaudhya phaNDase nijI makAna ho gayA hai yaha mI isake liye saubhAgyakI bAta hai / vizeSa to yaha mandirake sAmane basA huA jisase ki vidyArthiyoM ke hRdaya meM paramezvara kA bhaya banA rahe kyoMki Fear of God is the beginning of knowledge. isameM vyAyAmazAlA mI hai parantu isakI avasthA kucha sudhAra dI jAya to yaha vidyArthioM ke liye atyaMta lAbhadAyaka hogaa| vyAyAma ke sAtha vidyArthi oMko samayAnusAra kAryyaM karanekI Teva par3anA cAhiye / sAthameM unheM saphAIpara vizeSa lakS denA cAhiye / prAyaH dekhA jAtA hai ki loga dAMta barAbara sApha nahIM karate kintu maiM aneka amerikana DAkTaroMkI sammati se vahatA hUM ki dAMtakI gandagI se 60 TakA bimAriyAM hotI haiN| dAMta sApha rahanese AMkha kI rozanI aura pAcana zakti bar3hatI hai / zarIra svastha aura phUrtisA rahatA hai isaliye supriTenDenTako isa batara Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaya thA ___ digaMbara jain| pUrNa dhyAna denA cAhiye / hameM hareka bAtameM rAtriko baDimeM rahanevAle lar3akoMkI videzoMkI nakala nahIM karanA cAhiye / jApAna "kAya nirdhAriNI amalakAriNI, mami. mAdikI sabhsA hamArI samyatAse bilkula nirAhI tikA vArSikotsava zeu kastucaMdanIke sabhApa* hai vahA~kI AvahavA dUsarI aura hamAre yahAMkI titvameM huaa| maMtrIke riporTa punAne para vidyArthI dUsarI / hameM to ma ne yahAM kI hAla noMke anu- kezarImala baMdI, cAMdamala gAMdhI aura rAnamala sAra samyatA aura sauhAra rakhanA caahiye| tathA varNI dIpacaMdanI, ku~vara digvijayasiMhanI vidyArthioMko apane 65para dhyAna denA cAhiye va muche ke zikSA pUrNa vyAkhyAna huye the / zeTha aura poliTikala mAmaloM meM nahIM par3anA cAhiye ThAkuradAsa pAnAcaMdakI orase rupaye 10) aura isase dhyeyacyuta honAte haiM / yahAM tumhArI to varNI dIpacaMdanIkI taraphase sAye 3) vidyArthikyA kintu poliTIkala mAmaloM meM bar3e 2 vidva na oMke uttenanArtha khAta kAma karanevAle chAtroM ko zAstrI jI rIkhe gotA khA jAte haiN| eka vitaraNa kiye gaye the| mere dosta jo alAhAbAda yunivarsiTI ke LL.B. sammedazikharajI-Ina kasana kesa hamArI ke parIkSaka the unhoMne bar3ause eka prazna vaha cAgameM tA. 3 Disambarase khalegA jisameM apanI pUchA thA ki Constitutional Govern- taraphase madagama prAke do tIna gayAhoMkI .. ment kisako kahate haiM usameM aneka lar3akoMne 1 juAnI lI jaaygii| Constitutionals ko hI nahIM samajhA thA / / AbUjI tIrtha-jIrNoddhArake liye guna. saMsthAoM ke saMcAlakoM kA caritra vidyArthi bhoMke * rAtase munIma. hanArIvAlako 1507 // ) kI. liye Adarza rahanA cAhiye / usakI chopara bcch| sahAyatA milI hai| . . bahuta bar3I chApa paDatI hai / saba kAmakI siddhi sAgavADA-meM muni zAMtipAgarajIkA keza unhoMne sirpha jJAnase batAI thI / pazcAt aneka 'loMca tA. 31 akTUbara ko hone vAlA thA / / mahatva pUrNa bAteM kahakara aMtameM borDiMgahAusake pAvApurI-meM dIvAlI meM mahAvIra nirvAga mukhya saMsthApaka dAnavIra zeTha mANikacaMdajIko kA utsavakA sAlAnA menA hogaa| dhanyavAda dekara vartamAna saMtrAika jhaverI zeTha jiMtara- zrAvaNa sudI 6 ko nemiyamukI ThiAkoradAsa pAnAcaMdanI, maMtrI ballumAI jayaMtIkA utsava huA thaa| lakhamIcaMda caukaptI, sthAnIya kameTIke sabhApati vardhAmeM-isa mAsameM setAla jaina pariSad zeiTha kasturacaMdanI, maMtrI dhanarAjajI aura suprinTe. vidyArthI pariSadU, jaina veDiMgakA vArSikotsA nDenTa vIra kAlurAma nI paravAra jinhoMne gata 12 vizAlakIrti pAThazAlAkA utsava Adike aneka varSase isa saMsthAkI uttama rItise sevA banAI utsava hue the / isameM nAgapura satyAgrahameM jeTha hai, dhanyavAda diyaa| pAnasupArIke pazca ta usava mAnevAle seTha ciraMnIlAlanI bar3amAsyA Adi karIba 11 paje sAnaMda samApta huA, usI dina naina vIroM kA svAgata kiyA gayA thaa| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina / *** ********** phalaTaNa-(sata 1)ke mahArAmAne apane tAveke * jaina smaacaarvli| 84 gAMvoM meM dazaharA para hotA huA pazuvadha baMda kiyA hai| .. * kAzIpura-meM bAra suMdarI devI kI bali mI udayapura meM atizaya-50 bhaMvaralAla baMda ho gaI hai| naina vizArada udayapurase prakaTa karate haiM ki kuMthalagiri-ja0 bhAzramako seTha kastura. yahAMke jaina apravAla maMdirake dhvamAdaMDase tA. caMdajI paraMDAvAloMne 1001)kA dAna kiyA hai| 16-9-23 se daza dinaM (dazalAkSaNIke) zrI aMtarIkSa pArzvanAtha-kA kesa no taka caMdana mizrita jalakI bUMde nikalatI rahIM thiiN| 15 varSese cala rahA thA usakI apIlakA cukAdA isakI khoja udayapura sarakArase bhI huI thii| nAgapurakI hAIkorTase tA. 1 akTUbarako huvA hamAre anumAnase yaha devakRta atizaya hai| hai ki maMdira kA iMtajAma zvetAMrI kareM tathA ve kyoMki usameM aisA koI kAraNa nahIM mAluma murtike upara lepa kachoTA kAramoTA laMgoTA Adi paDatA nitase saMbhava ho ki varSARtukA va banA skeNge| digambarI kSu haTAkara pRnana kara dusarA pAnI ho| skeNge| apanI orase isakI apIla privI. jaina vIra-nAmaka pAkSika patra bharata di. kauM selameM honevAlI hai| jaina pariSadakI orase binanaurase bra. zItala. deza sevakakA svAgata-bijanorameM lA. prasAdanI va bavU kAmatAprasAdamI dvArA saMpAdita nemizaraNa nI jaira kI deza-sevAmeM bhAga lenehokara prATa karane kI taiyArI ho rahI hai / bahuta para eka darSakI rUta kaimeM jela gaye the| ve. karake kArtika mudIse prakaTa hogaa| chUTa Ane 22 tA. 17 sitambarako ApakA dhagAla AsAma-prA0 khaMDelavAla maa| bijano meM apUrva svAgata huA va bArako 8: vArSika sava kArtika sudI 15 ko hogaa| mAnapatra diye gaye the . ji meM eka mAnapatra kacanerajI-meM kArtika sudI 15 ko jainoM kA bhI thaa| ApakI dezasevA apUrva hai| vArSika melA hogaa| ApakA citra hamane maMgAyA hai jo AgAmI khAsa vinA mUlya-jahAM-2 zAstra bhaMDAroM meM aMmeM paricaya sahita prakaTa hogaa| iSTopadeza TIkA grantha nisakI sarala dohada-meM seTha mANikacaMda jubilInAga dRSTa bacanikA pUjya ba. sItApAdanIne lakhana umeM phaMDake upadezaka bra. digvijayasiMhajIke padhAracAturmAsameM Thahara ra atIva parizrapase banAI hai, nese zAstra va Apa sabha dvarA jaina dharmakI bar3I na pahoMcA ho ve DAka vyaya =)||bhelkr zIghra- pramAvanA huI va brahmavArIjI ko dohada samAjako hI hamase muphta mgaale| 'orase 'vaktAkalApnuvAnidhi kA pada diyA lA. barAtIlAla jaina, pahiyAgaMna, lkhnuu| gayA hai| Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-14 digaMbara jain| sara seThajIkI varSagAMThakA utsava- rANagira-para harasiddhi para dazaharA ke dina dA0 rA0 20 sara seTha hukamacaMda kI 50 vIM seMkaDoM pazuoM kA vadha kiyA jAtA thA jo hamezAke varSagAMThakA utsava indaura rAjyake pradhAnake sabhA. liye baMda hogyaa|------------- patitvameM jabarI cAgameM Azvira sudI3ko samArohase bhIDa-meM kanyAzAlAkI sthApanA hogaI / huA thaa| samA maMDarakI zobhA apUrva tho| Dadepura-meM digambara jaina dharmazAlAkI isaliye pUjana, tIna bhASAoM meM saMcAda, vyAkhyAna Adi jarUrata hai ki ve zariyAnIkI yAtrA jAnevArkoko hokara seTha nI kA bhI vyAkhyAna huA va vidyA- vahAM zvAMbarI va anya dharmazAlAoMmeM ThaharanA rthiyoM ko 349) kA paritoSika bAMTA gyaa| paDatA hai jahAM bahuta kaSTa va apamAna sahana meM vyAyAmake khela va audyogika prada. - karanA paDatA hai| harSe hai ki agravAla di0 maina rzanI mI huI thii| sAthameM kaMcanabAI zrAvikA. maMdirake pIche hamArI bahuta sI jamIna hai usapara zramakA utsava bhI sau0 ratnapramAdevIke sabhApati dharmazAlA banavAne kA nizcaya huA hai| eka 2 svameM huA thA jisameM mo striyoM ke aneka pA. kamarA tayAra karAnama karIna 500) khacaM hogaa| khyAna hue the| va inAma bAMTA gayA thaa| yadi dAnI mahAzaya eka 2. kamarA banavAveM to sahanameM dazavIta kamare ho jaayeNge| kamarepara dAnIkA zAmako saba di0 jainiyoM ko prItimojana diyA gayA thaa| . - nAma aMkita kiyA jaaygaa| kamarekI svIkA ... vihAra uDIsA-prA. di. naina khaMDela. ratA menanekA patA isa prakAra hai| paM. stanakumAra, vAla sabhAkA utsava ha nArIvAgameM kArtika sudI maine nara amAla di0 jaina maMdira, dhAnamaMDI udayapura ( mevADa) 7-8 ko seTha tAsu vakAlanI pAMDayAke samA. pAnIpatameM-Azvina mudI 8 ko 11patitva meM hogaa| mahAzayoM ko yajJopavIta saMskAra karAne kA utsava udayapura-meM pavanAtha vidyAlayakA vArSiko. 5 ghaMTe taka vidhi sahita dhUpaghAmase hubhA thaa| sava pauSa sudI 12-13-13 ko hogaa| saba vidhi paM. phujArIlAla va paM0 bheSamacaMda siddhavarakUTa-meM bhI ka rtika sudI 8 se zastrIne karAI thii| va rA0 ba0 lA0 lakSmIcaMma0 vadI 1 taka mechA hogaa| dajI mI isa kArya meM sAmila hue the| yajJopavIta pAnIpata-dazalAkSaNI parvameM pUjya bra0 lenevAloM meM eka bhAI nejyueTa bhI haiN| sItalaprasAdanIke upadezase 1360) kA dAnakA mani hae-zAMtisAgara jI mahArAna jo, caMdA hA thA jo 15 saMsthAoM ko bhenA gayA hai| brahmacArI se kSatlaka hue the aba bhadauM sudI 14 dahIgAMva-atizayakSetra jo nAtepute(sohA- se nirgranya muni hogaye haiN| pura)ke pAsa hai vahAM vArSika rathayAtrA kA melA kaTanI-jaina pAThazAlAkI borDigake liye magati vadI 5-7 ko hogaa| kaI vidvAna va 15 chAtroM kI AvazyakatA hai| kamase kama hiMdI bhanana maMDalI pdhaareNgii| cothI kakSA pAsa vidyArthI liye jaayge| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7res (8-a ) . digaMbara jain| sasanara-meM bra0 choTelAlake paghAranese jaina borDiMga hAusa mareTha-kA 12 aneka prakArake sudhAra huye va pAThazAlAkI vyava- vAM vArSikotsava kArtika suda 1-2 tA.9-10 sthA hogii| navambara ko pA0 dharmadAsa jainakI dharmazAlAmeM - mahAvIra bra0 Azrama kAraMjA-kA hogA isameM uttama 2 vyAkhyAna karanevAle va pAMcavAM vArSikotsava seTha hIrAlAla kAmadAra bino. uttama kavitA paDhanevAleko rajatapadaka diye jaavege| liyAke sabhApatitvameM Azvina sudI 12 ko ___ RSamadApta vakIla / bar3e mArI samAroha ke sAtha huA thaa| subaha se , 2-mAM se muhI 8 vahina bhAma 11 e vidhi pUrvaka yajJopavita grahaNa karyuM hatuM 8 taka dauDane kI zarta, sarkasa jaise vyAyAmake je prasaMge tyAM paM. dIpacaMdajI vaNa khAsa padhAryA aneka prakAra ke khela hue jisameM uttIrNa vidyA- tA. 10 surezAta tAtya chana. . rthiyoM ko sone cAMdI ke tamage va 25) bakSIsa mahAvA-jI 0 bha060 mA diye gye| sArAMza ki yahAMkI bAhubali vyAyAma gamAM rUpAbAI smAraka vidyArthI maMDaLa taraphathI nAgapura satyAgrahamAM jelayAtrA bhegavI AvanAra zAlA atIva uttama va anukaraNIya kArya kara sAsa dheyAmA gAMdhI asezvarane mAdI rahI hai jisakA sArA zreya vyAyAmAdhyApaka pro0 52 chApe mAnapatra bhaya 42vAmA . mAyu zrI. amIcaMda zAhako hai| zAmako zramarA tu. bhAnapatramA uttaramA ch|baabmaasn barSikotsava huA thA jisameM zrI cAre vakIlane anubhava vyA te ana yu tu tyAM paNa na dharma pALI zakAya che. svAgatakA khyAna kiyA, zAmalAla dulAsAna sAbhAI-bhAM pazu mAmA 27vanakAbarIne riporTa par3hA phira vidyArthiyoMke aMgrenI sana 21 vA bhoTe tA. 26 sapTepare bhAna. saMskRta va hiMdI saMvAda hue va aMtameM samApatikA patra apAyuM tu. nAkhyAna huA jisameM unhoMne isa ba0 a zra.. - 6. nena pAzAmA pAni meLAvaDo bhAdaravA suda 10 ne dine koThArI panAmke kAryakI bahuta prazaMsA kI va cavare vakIla va lAla dalIcaMdajInA sabhApati paNa nIce thayo hato. mahAjana vakIlane sabakA AbhAra mAnA va utsava jyAre paM0 dIpacaMdajI varNa, jecaMda nAthajI vagesmaapt huA / utsavameM bahArase bahutase mAI rena vyAyAne 24 nAmI vayAyA tA. - surata-nI di. jaina pAThazAlAnI varSagAMTha padhAre the| bhAdaravA vadI 5 ne dine ujavAI hatI, jyAre 20 vidhAyAmAnA gAyana, vyAyAna, saMvAda, sarata, zrAvikAzrama meM daza zrAvikAoMkI jagaha khAlI rAsa (32guthv|) pore thayAM Cai. hai| AnepAlI bAIye zIghra hI patravyavahAra kareM. - lAkaDA-mAM koThArI ugaracaMda sakalacaMda - diva jaina pAThazALAnuM nirIkSaNa paM. naMdalAlakyoNki dIvAlI pIche nayA abhyAsakrama cAlu merI satASa yo tA. 5zANAnu honevAlA hai| sthAyI phaMDa thavAnI jarUra che. pustako sAthe bhaNa vavAM joIe tathA krama parIkSAlayano rAkhave sa maMtrI, zrAvikAzrama, tAradeva, mumbii| joIe. paMcane pAThazALApara prema bahu che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina | ( 8-a ) abhAmAM baDisA hAnera ( bhIleADA ) nA zAha pAnAcaMda gulAbacada gaDIma navAvAsathI lakhe che ke " AsA suda 8 nA rAja harasAla aMbAjI ( dAMtA ) mAM hajArA javAnI hiM'sA thatI te hiMsA A varSe baMda thai che. hoDhaso jaso 1 ( rA ) bhAravA sAresA cheDAvI mukyA che ane dAMtA darabAre DheDherA pITALyA hatA ke kAie jI mArA nahi, mAraze te gunhegAra thaMge. the vajane sabhA urI sAra veyavAmAM yAtrI batI. te hivase bhArI munama tAmAM hune! suha 7 nA zana meM prabhu pratyebhArAthI anatI stuti jItra hiMsA baMdha thavA karI hatI. ne prAMtanA karI hatI. ke AThamanA jIve bace ane chatra hiMsA na thAya to goNa mAsa nahIM to khAza nahi. kudarata kRpAe ema banyuM ke 500 zvetAMbara jainA sudra 7 nA rAja aMbAjI AvI pahuMcyA. ane peAtAnI garadana namAvI bhAtAnA sagaNa dubhA rakhA hamane jo bhArI paNa jIvAne mAravA RNuM nahi. te jo devIte bhega taMvA haze teA lezeA. aa jAnavare te tenI hadamAM cheADI mukA, tevI keTalI Takkara pakaDI ane sarakArI adhikArIo tathA khuH darabAra tathA mahArAja kuMvara vIgerenA hAtha pakaDI ubhA rAkhyA ane huthIAra nImAM mukAvI baMdhI karAvI ane sabhA karI sAkara vecI chA cheDI mukyA "" goTIToriyA meM zAstrasamA tIna daphe hotI thI / isa sAla maMdira meM sabha bastra dezI the va saba mAI dezI vastra hI pahana kara jAte the| akalatarA meM liM0 khUnanaMda va baMzIlAlane dazAkSaNIkA udyApana kiyA thA jisameM anya sAmAna ke sAtha maMdirajImeM ghotI dupaTTe achAra khAdivatra zuddha khAdI ke hI diye the / bar3avAnI - me bra. gebIlAlanIke Thaharanese zAstramA pUjanAdikA apUrva AnaMda rahA / teraha dvIpa vidhAna mI huA tathA 156 ) kA caMdA saMsthAoMke liye huA thA / pAr3hama- meM jayakumArajI, paM0jinezvaradAsajI, paM0 sonapAlanI, bA0 jyotiprasAdajI Adike aneka vyAkhyAna hue the / kannUra meM muni zAMtisAranI ke darzanArtha zrI maganabahina, paM0 baMzIdharanI, seTha jIvarAja gautama Adi padhare the / vahAM tvacarcA kA AnaMda apUrva thaa| kaIyoMne vrata niyama liye, gokAka ke eka jaina ne bra0 dIkSA lii| phalaTaNa, nIrA, lonaMda, solApUra, nAtepute se mI bahuta mAIM paca re the / isa prakAra vehaTa, mahezdha', rAjanAMdagAMva, sirAnA, lakhanaU, hozaMgAbAda, nAgora, kuMthalagiri, vInArA, malakApura, mAroTha, paporA, jhAMsI Adise bhI yaha parva sAnaMda mAnaneke samAcAra mile haiN| AvazyaktA / sacitra khAsa aMka ke liye-digaM ra ke sacitra khAsa aMka ke liye hindI, gujarAtI, marAThI, aMgrejI, saMskRta lekha va kavitAe~ bhejanevAle apane 2 lekhAdi ATha dina ke bhItara 2 bheja deveM / saMsthAoMke aprakaTa citra va jelayAtrA ho AnevAle jaina vIroMke citra va paricayakI mI hameM turta hI AvazyatA hai / sacitra khAsa aMka 10-15 citroM sahita (100 pRSThakA) eka mAha meM prakaTa hogA / mainejara, digaMbara jaina pustakAlaya - sUrata / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26666566SESECE FEGE dhUmrapAna niSedha | 9 ) digaMbara jaina / 000 dayA uTha jAtI hai / yaha eka bar3I gaMdI Adata hai / mahAtmA TaoNlsTaoNya "loga nazA kyoM karate haiM" zIrSaka lekhameM likhate haiM ki: 56663652EEEEEEE6666666 ( le0 - Ara. TI. lAla jaina - phulerA ) prAyaH sabhI jAtike manuSya kisI na kisI rUpameM dhUmrapAna karate haiM / isa hI kAraNa se hamAre bhAratavAsI dina pratidina ALasI, puruSArtha hIna evaM daridrI hote jA rahe haiN| Ajakala ke navayuvA pahilA zauka bIr3I (curuTa) va sigareTa pInA hI hai | binA sigareTa va bIr3Ike paM. ye to vaha apaneko neMTa?maina (sabhya puruSa ) hI samajhate / yaha saca hI mAnate haiM ki tambAkU, bIr3I, evaM sigareTa ityAdi mAdaka padArtha zarIrako kisI na kisI rUpa meM hAnikAraka hai / nahIM grAmINa manuSyoM ( dehAtiyoM) meM adhikatara hukkA pInekA hI rivAja (rahama) hai / yaha prathA dehAtiyoM meM bhI dina pratidina tAkI pAtI nA rahI hai| yahAM bacce va bUr3he saba hI hukkA pIte haiN| isaliye dezA choTe choTe gAMvoM) meM isa 'prathAko rokanA atyAvazyaka hai / dhUmranase vivekabuddhi naSTa hotI hai / aura eka taraha se yaha madya se bhI kharAba hai / kyoMki isakA asara par3A huA mAlUma nahIM hotaa| yaha aisI lata hai ki jisake eka daphA bhI laga gaI, basa phira to usakA chUTanA hI duHsAdhya hogayA / isase manuSya ke pahale kharcekI mI eka bar3I bhArI rakama bana jAtI hai| ise dhAna kharAba honA hai| muMha meM durgaMdha Ane lagatI hai, dAMta . maile hojAte haiN| mana malIna hojAtA hai / hRdayase "tambAkU pInevAloM kA yahI khayAla hai ki isase ( tambAkU) citta prasanna rahatA hai, dimAko sApha karatI hai aura yaha zarAbakI taraha viveka buddhiko bhI nikammI nahIM karatI hai / parantu tambAkU pIne kI vizeSa icchA jisa hAlata meM hotI hai, upa hAlatako jarA sAvadhA nIse dekhiye, Apako vizvAsa hogA ki zarAba se vivekabuddhi para jo asara pahuMcatA hai vahI bhasara tambAkUse mI hotA hai| jaba viSeka buddhi mArane kI jarUrata par3atI hai, taba loga jAna bUjhakara behoza hone kI isa krizako (tambAkUko upayoga meM lAte haiM / yadi tambAkU sirpha dimAga sApha karatI, yA mana prapanna karatI to manuSyako usakI talapha i. nI na satAtI / loga yaha na kahate ki " eka vAra roTI na mile to na sahI, para tambAkU vinA kAma nahIM cala saktA usa bAvarcIne jisane apanI mAlakinakA khUna kiyA thA apane inahAra meM kahA thA ki "jaba maiM apanI mAlakinake soneke kamare meM kara gale meM churA bhoMka diyA taba vaha jamInapara leTa gaI / aura usake gale se khunakI dhAra baha calI, basa merI himtrata jAtI rahI aura usa samaya mere hAtha usakA tamAmaM na ho sakA / taba maiM phaurana dUsare kamare meM gayA aura vahAM bar3I dera baiTha maiMne eka sigareTa pIyI / sigareTa pIkara vaha usa zayanAgara meM pahuMcA aura usane vaha kAma pUrA kara DAlA | " Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina | 07240K ( 10 ) isa bAta se sApha jAhira hotA hai ki usa maura jo tambAkU pIne kI icchA utpanna huI thI, vaha dimAga sApha karane va AnaMda pAneke liye nahIM, kintu usa zaktiko davAneke liye jo usa vicAre huye kAmako pUrA karane se use roka rahI thI / bAlaka kama tambAkU pIte haiM ? prAyaH tamI jaba unakI nirdoSa bAlyAvasthA samApta ho jAtI hai / 1 yaha kaisI bAta hai| manuSya meM jaba kucha nItimattA (jJAna) a zrI hai to vaha tambAkU pInA chor3a detA hai / aura bure phelo meM par3ate hI vahI phira tambAkU pIne lagatA hai / prAyaH saba hI jubhArI tambAkU kyoM pIne lagate haiM ? niyamita jIvana bitAnevAlI striye tambAkU kyoM nahIM pItI ? kyoM bezyAyeM aura pAgala samrALU pIte haiM ? Adata to hai hI, kintu isakA asalI kAraNa diveka buddhi mArane kI icchA hI hai / isI uddezase yaha pIyI jAtI hai aura pInepara uddeza turanta pUrNa ho bhI jAtA hai / prAyaH pratyeka tambAkU pInevAle manuSya kI hAlata dekhakara Apa mAlUma kara sakte haiM ki tambAkU vive- buddhiko kahAM taka dabA sakA hai | manuSya jabataka tambAkU nahIM pItA tabataka to vaha svayaM bhI samAna Avazyaka niyamoMkA pAlana karatA hai / aura cAhatA hai ki dU: re mI I vaisA hI kareM / parantu jatra vaha tambAkU pIne lagatA hai taba una niyamoM ko bhUlakara unake viruddha kAma karane lagatA hai / sAdhAraNa likhe par3ha loga bhI tambAkU pIsa burA / tyAjya aura apane AnaMdake liye tambAkU pIkara dUsareke svA stha ArAma aura zAntimeM vighna utpanna karanA manuSyatvake viruddha samajhate haiM / Ajakala bhAratavarSa meM tambAkU, bIDI, evaM sigareTa kA pracAra bahuta jorazora se hai / aura dina pratidina inake pracArArtha naye naye kArakhAne khulate dikhAI de rahe haiM / aura hamAre mAratavAsI bhI inako apanAne meM kucha kasara nahIM rakhate / yA vaha samaya nahIM rahA hai ki hama ina mAdaka padArthoM dvArA hamArI viveka buddhiko naSTakara apane manuSyatvako khoveM / tathA apane amU dravyako pAnIkI taraha bahA deveM / paranca hamako vaha kAma karanA hai ki jisa kAmako mahAtmA gAMdhIne pUrA karanekA praNa kiyA hai / pyAre bhArata sapUto ! kucha samaya ke liye apane mauna, zauka, evaM ArAmako bhUla jAo, aura thor3e samaya ke liye mahAtmAjIke AdezAnusAra apane sabai gRha kArya chor3a dezasevA meM saMna hojAo / yadi Apako kisI taraha kI takalIpha evaM duHkha ho to usako sahanazIlatA se saho / tathA kucha samaya ke liye mahAtmA gAMdhIkA sAtha de DAlo | AnahIse bhApa loga dhUmragana karanA choDadeM / aura isameM jo krapa kharca hotA hai use dezasevAmeM lagAnA zurU karadeM, aura praNa kara ki Ajase hama dhUmragana kabhI nahIM kareMge / isI se dezonnati hone kI AzA kI jA saktI hai / dekhiye, kavi rUpacaMdamIne apanI sundara kavitA meM isakA jitanA niSedha ki Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ENOPAROK (11) digaMbara jaina / // laavnii|| dharma bhUka AcaraNa vigAr3A, isakA hetu nahIM rahA idam / viveka jAtA rahA hiye se, sabakI jhUThI pIye cilama / / 1 / / prathama tambAkU mahA azuci hai, mlecha isako banAte haiN| chUne yogya nahIM bara kulake, Ane toya lagAte haiM / ThaMDI cilamameM dhUma yogate, jIva asaMkhya batAte haiN| pIte hI mara jAMya samI paha, jina zrutImeM gAte haiM / hotI isameM apAra hiMsA, jarA dayA nahIM bhAtI gilam / viveka jAtA rahA hiyere, sabakI jhaMTI pIye cilam // 2 // kauma ranIloke sAtha, pIte haiM gaI abarU yaha kyA banI hai ? hayA dUra kara dharma lanAte, unhIM meM jAnekI mata sanI hai // baha carma gAMnA pIye pilAyeM, usIne buddhi yaha terI hanI hai| sAMsa pragaTakara badana machatA, prANa haraneko yaha haraphanI hai // laMgAnA damakA bahuta burA hai, pIte tana meM paDe khim / viveka jAtA rahA hiyese, sarakI jhUTI piye cirama // 3 // thAvara asa kari sahita marA jacha, kuvAhakA yaha nidhAna hukkA / mutoya par3ate sunIva marate, haiM pApakA yaha niSaHna hukkA // roga bhinna honAya kaheM nara, pIte haiM hama yaha jAna hukkaa| / zuddha auSadhi karo grahaNa tuma, azuci jAna kariyo dUra hukkA // sIkha sugurukI yahI rUpacanda, tyAgo jalda mata karo vilam // . viveka jAtA rahA hiyese sabakI jhUTI pIye cilama // 4 // .. aura dekhiye: ||kvitaa|| jaharakI sAsa duSTa dulahI hlaahlkii| bIchIkI bahina para paMcarUpa sAnI hai| nAnI kariyArekI dhatUrekI mamAnI, pItiyAnI / bacchanAgakI nahAnameM virAnI hai // kahe gaMgAdata vaha bacAve dhanya praannii| bho aphImakI jiThAnI viSa khoparekI AjI hai|| mAhurakI mausI mahatArI sIMdhiyAkI / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jain| (12) yaha tambAkU daI mArIko kine uparAnI hai| cijako bhramAya deta, manako lubha ya leta, guNa ko na dekhe kachu khAye kyA bhalAI hai ? dazana vinAza kare mukha meM durgava vhe, ___ uSNatAkI bAdhAne raktatA sukhAI hai / / garda ke mUtravata jAmana gAyakara,.. kRSIkAra voya puni saca hI karita pAI hai // dhanya hai khavaiyanako khAya jo tambAkUko, ____samAM mAMjha dUra hoya pucapucI lagAI hai // aura dekhiye-50 mRdharadAsamIne isakA kaise niSedha kiyA hai ||dohaa|| baMdo bIra jineza pada, kahoM dharma jagatare / barate paMcama kAla meM, jaga jIvana hitakAra / / tAhina tyAge dhUmaptoM, sAre nija ura jAna // dekho catura vicArake, tina sama kauma ayAna // // copAI (chanda) hai jagameM puruSAstha cAra, tinameM dharma padAraya sAra / mAke sadhe hoya saba siddhi, yA vina pragaTe eka na riddhi / so pani deyArUpa vina kaho, karuNA bina jina dharma na laho / yAmeM chahoM kAyakI dhata, kaIhai kahAM dayAkI bAta // so saba suno sabe birataMta, sunake tyAga karo mti|| harita kAyakI utpatti heya, agni saMyoga bhUmi gani leya / / agni nIra hai yAko sAja, ina bina sare nahIM yaha kAna / kADhata dhUma badanate mAma, hoya samIra kAyakI hAni // iha vidha pAvara dayA na hoya, asakI trAsa hoya pani soya / kuMthu Adi jIva yA mAMhIM, khecata svAMsa sabai mara nAhIM // upaje jIva guDAkhU vIca, huyI hai tahAM sanakI mIca / hiMsA hoya mahA adha saMca, aise dayA pale nahIM raMca // yahI bAta jAne saba koya, jaMha hiMsA tahAM dharama na hoya / bahuri dharama nAza bhayoM jahAM, sakala padAratha binase tahAM // tAteM niMdya mAna yaha karma, pApamUla khove dhana dharma / . Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina ( 13 ) yAda || ghare | yAmeM koI na dekhe svAda, prAtaH hota hI Ave mavya jIva sAmAyika kare, saba jIvana soM samatA yaha jore satra yAko sAja, aura sakala vire ghara kAma // seve yAhI puruSa ura aMdha, bAteM mukhadurgaMdha uttama jIvanako nahIM kAma, sige halakahora ura syAma // jAko koI nA Adare, so saba bAtu yAmeM pare / yA saba pavitratA jAya, parakI jhUTha gahe mana lAya // yAsa kachu peTa nA bhareM, hAtha jarda mukha- kaDuko kare / gine nayA kara raini savAra, buro vyasana hai leU vicAra !! // dohA // svAda nahIM svArtha nahIM, paramAratha nahIM hoya / kyoM jhaTe jaga jhukko, yahI acammo moya // // copAI (3) / baiThe jahAM zobhe nahIM puruSa vaha sahIM / jihiMsanakI goTa maMjhAra, kAga na zomA rahe apAra // yA naphA nahIM tila mAna, pragaTa hota hai se samAna / yaha viveka buddhi hirade gharo, aisI mAna bhUla mata karo // itanI binatIpe haTha gahe, moha udaya tyAga nahIM vahe / tAsoM merI kyana sAya, lAThI leya na mAro jAya // // dohA // sarala citta suna bheda yaha, taje ApatoM Apa | haTha grAhI haTha gahi rahe, jinake potA pApa // haThI puruSa prati yaha vacana, sarva akAratha jAMhi / * jyoM kapUrako meliye, kUkarake mukhamAMhi // bhUdaradAta manasoM kahI, yahI yathAratha bAta / suhita jAna hRdaya dharo, kropa karo mata bhrAta || sabahIko hita sIkha hai, jAti bheda nahIM koya / amRtA jo koI kare, tAhIko sukha hoya // iti // 66 pAThaka ! yadi Apa loga isako dhyAnapUrvaka paDhake manana kareMge, tathA manuSya mAtrako isakA " dhUmra ganakA" hAni lAbha batalAdeMge to maiM AzA karatA hUM ki bhAratavarSa zIghra unnatike zikhara pe jA virAjegA / aMtameM zrI mahAvIrasvAmIse prArthanA karatA hUM ki. he bhagavAn ! hamAre bhArata sapUtoM ko zIghra subuddhi ho / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jana / ONOJeka Vaa vidadhAti naraspa aiSaH / arthAt isa vizAla krodhakA pratApa vizvamaMDala meM isa AtmAkA jitanA nukaptAna kova . karatA hai, utanA na to krodhita hue rAnA aura mahasa (le0-60 cAMdamala kAlA vizArada pacAra ) zatru karate haiN| na hari hastI aura sadika krodharUpI ugra vairI saMyamabhAva, santoSabhAva, hI kara sakate haiM kyoMki ye to adhikase adhika nirAkulatA naSTa karane meM agnike mahaza hai| yadi hAni kara sakate haiM to eka mAmeM kevala arthAt jisa taraha agni akhika vastuoMko prohIkA ghAta kara sakate haiM para yaha krodha eka kSaNameM bahasa tahapta kara DAlatI hai, usI to saMsArarUpI kAnana ko dagdha karanevAle dharmakA taraha yaha Rdha mI saiMkar3oM va sahasroM varSoMse nAzakara janmananmameM aneka tarahase du:khita upArjita kI huI puNya sAmagrIko eka kSaNa meM karatA hai / tasmAt priya bandhu bho! aise krodhako naSTa kara detA hai| dvAdaza varSa kiyA huA dIpA. sarvatayA chor3a denA pratyeka jIvakA kartavya hai| yana munikA ghora tapa eka kSaNa krodhake pratApase kyoMki jabatakahRdaya paTala meM yaha koSa virA. bilIna ho gayA / sajjano ! cirakAlase utpanna kAlo patra jamAna hai tabataka cAhe vrata, yama, niyama, jA huA prema isI krodharUpI pizAcase eka mini- anazanAdika tapa kitane hI kyoM na karo kiMta TameM naSTatvako prApta ho jAtA hai| priya vAcaka ye saba kSamAke abhAva meM nirarthaka haiN| vRnda ! krodhI manuSyase masta loka baira-virogha priya pAThakagaNa ! isa vizAla bhUmaNDala meM karane laga jAte haiN| pragAr3ha prema karanevAlA mitra krodhake sadRza koI prabala ripu nahIM hai| kyoMki bhI duzmanI karanA prArambha kara detA hai / sajjana dehako dhAraNa karanevAlA zatru to adhika madhika puruSa mu~hase bhI krodhI manuSyase bhASaNa nahIM gAlI denA, mAranA, prANoM kA ghAta kara sakA karate haiN| krodhI manuSyameM hitAhita va pUjyApUjya hai kiMtu krodharUpI zatru to mitratAkA nAza buddhi nahIM rhtii| strI, putra, pitA, mAtA, kara detA hai, durbuddhi utpanna kara detA hai, mitra vagairaha priya bandhuoMko yaha krodharUpI durbhAgyako khIMcakara pAsa le AtA hai / prANoMse rAkSasa manuSyake hRdayameM praviSTa hokara maravA pyArI kIrtiko naSTa kara denA hai| yadyapi krodha. DAlatA hai| isI krodhake pratApase yaha manuSya kA Adhipatya pratyeka jIvake hRdayasthAnameM : bhUmRta va maMdirase kUpa va kUpikAoM meM girakara maujUda hai tathApi usako parityAga karake kSapA Atma-hatyA kara baiThatA hai / krovakI banahase dharma rUpI aizvaryako prApta karanA manuSya mAtrakA bhRSTI durAcArI nirdayI asatyamASI IrSI ghRNI utkRSTa kartavya hai| kyoMki deza, kAla aura asaMtuSTI ho jAtA hai| kahA hai ki doSaM na taM nRpavayo- kSetrameM sarvayA hitakArI kSamAko dhAraNa karanese ripavo'pi ruSTAH kurvati kesari karIMdra mahoraga vaa| jo phala prApta hotA hai vaha jIvoM ko tIrthayAtra', dharma nihatya bhAkAnana dAvavahiM yaM doSamatra jina viMcAmiSeka, japa, homa, dayA, upAsa, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) digaMbara jaina / dhyAna, vA, adhyayana, saMyama, dAna aura pUjA badala teone bhaMDArI nIe je upaja thAya temAthI karanese bhI prApta nahIM hotA ataeva kSamAko amuka TakA Apavana nakkI kayu hatu. bhaTTArakagrahaNa karanA jIva mAtrakA kartavya hai| manu- jIne vihAramA lagamA mAteka varSa bItI gayA, dhyakA bhUSaNa kSamA hI hai| kSamAvAn mayaMkI ane te arasAmAM eka bIno banAva banyo. je kIrti saMpUrNa pRthvImaMDala meM vistRta hojAtI gAma (dhuLe)mAM A tIrtha che, te gAma udepura hai| kSamAdhArI manuSpako pratyeka jIva premakI rAjyanA hAtha nIcenA eka rAjyanA tAbAmA hatuM,te dRSTise avalokana karate haiM / ataeva rAnAne potArnu amuka kArya thAya evI ghaNI sajjanoM ! isa krodha rUpI ugra vairIko apane utkaMThA hatI, ane A mUrti upara ghaNI AsthA hRdayapaTalase haTAkara samasta dharmoM meM zreSTha mokSa. hatI, tethI teNe evo nizcaya karyo ke jo te mArgameM pravRtta karAnevAlI kSamAko cintAmaNI kArya pote icchA rAkhe che te pramANe phaLobhRta rala samajha kara grahaNa karane meM saMkoca mata kro| thAya to A daherAsarajIne te gAma ke je hadamA bhA tIrtha AvyuM che, ane tenI bhAsapAsanI hada zrI kesarIyAjI tIrthanI ke je spenI Avaka hana ronI hatI, te bheTa karavI. deva prApathI te kArya phalIbhUta thayuM, AgAhI. ane potAnA. nizca / pramANe te gAma tayA te (lekhaka-navanItalAla cunIlAla jarIvAlA-muMbaI.) tAluhAnI saghaLI upana tathA hako zrI maMdira ghaNA TuM ka samaya Upara zrI kezarIyAnI tIrthanI jIne bheTa karyA. Atho maMDArI nInA hAthamAM yAtrA karavAno hakha garane lAma maLyo hato, sabaLa rAjadvArI (ttA AvI. A sattAra temane ane tyAMnA keTalAka dRzyo temana sthiti jotAM madAMdha kIdhA, ane bhaTTa ra kajInI sattA taddana mA TuM lakhANa digambara jaina bandhubhonI jANa uthavAvI kADhAnAM teNe paga lIvAM. e ara. mATe lakhavAnI pharaja lAgI. zrI kezarIyAnInu sAmA bhaTTArakanI pAchA pAryA, maMDArInI pAse tIrtha dIgaMbara jaina komano moTo bhAga jANatuM saghaLo hItAva mAgyo. bhaMDArI nIe pAto khulAso haze ke e tIrtha potAnI utpattithI digambara Apyo nahi. e carcA lagaga ve vara cAlI, AmnAyarnu hatuM, ane te sthiti lAMbA samaya koI paNa nizca / thayo nahiM bhane e samaya zrI sudhI cAlu rahI. maTTa ra kanIe kALa karyo. tyA ra bAda bhaMDArInInI - A daherAsarano vahIvaTa pUjya bhaTTArakanInA sattAmAM koI dakhana mAkhana raM raghu nahi, eTale hAthamAM hato, taoe eka samaye tyAMyI dIvase divase vadhu juttmI thavA jAgyA.ApaNA di. vihAra ko ane te vakhate zrI maMdirajIno mAio te jillAmA ghaNI sAdhAraNa hAlatamAMche. saghaLo kArabhAra potAnA maMDArIjI ke jebho eka bhane bhA pramANe hovAthI temAMnA keTalAko A brAhmaNa hatA teone soMpyo hato. yA dekharekha maMDArIjInA rAjya baMdhAraNa nokarI hatA, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANO digaMbara jaina / temAMno moTo bhAga khetIvADIne lagatA rAjyanA garnu, bIjuM maMDArI jIna ane trIju jainonu bhane kAmamAM rokAyA hatA. tyAra bAda eka varase eka sAMkala tyAMnA rakSaka mIlona. A bhaMDAra atyAra maMDArIjIe evo hukama mahAra pADyo ke paryuSaNa sudhI Ana sthitimA che. ane 1940 lagamaga parvamAM paNa te lokoe balada vigere lai jA ca lu udepuranA dIvAna saahe| A maMDAranI tapAsa levA dIvaso mAphaka kAma karavU. lokoe A nahiM AvyA hatA, paNa zrIjIno hukama nahiM hovAthI karavA ma.Te araja karI ane vayaM ke paryuSaNa parva jo ke temane maMDAranA bAraNAM kholAnyAM, paNa jevA dhArmika divasomAM amo te kAma nahiM aMdara naI zakyA nahi. rAjye thoDA vakhata bAda kara zu. bIjI dareka bAvatamA tamAro hukama mA- eka kamITI nImI je A maMdIrajInI vyavasthA nIye chIye, ane mAnIzaM, paNa A bAbatamAM to calAvA lAgI. A vyavasthA daramyAna dareka dhArmika bAdha hodAyI hukama nahiM pALa zu. varase maMdiramAM koI ane kAI pheraphAra thatAM rahyo, bhaMDArIjIe jvAnamA jaNAvyu ke jo tepano hukama jevA jevA munImajI AvyA, tevA tevA pheraphAra nahiM pALavAmAM Ave to jorajulmathI paLavAmAM thatAM rahyAM. vaiSNavo AvyA teNe vaiSNavonI zAstra Avaze. bhA uparathI tyAMnA lokoe saMpa karI vAcavAnI maMdirajInI vacamAM beThaka taiyAra karAvI. gAma choDayu, ane pAse AvelA Political ane tyAM zrImad bhAgavata dararona daza vAgyA pachI Agent pAse pharIyAda kaI gayA. poliTikala vaMcAvavAnuM ca luM yu. maTTArakanInI gAdI dhIme enaMTe bhaMDArIjIne saMdezo kahevaDAvyo ke raiyatane dhIme eka eka cIna ochI ratA kaDhI nAMkhI, rAjI rAkhIne rAja thaI zakaze. raiyatanA kAra ane atyAre ApaNu zAstra vAMcavAne jagyA kyAM julma vartAvI rAjya nahIM karAya, paNa sattAnA rAkhavI te savAla yaI paDayo. zvetAMbarI munIo baLayI bhaMDArI nIe te saMdezAnI kAI paNa darakAra bhAvyA, temaNe bhagavAnane mAMgI va gere caDhAvavAno karI nahi. A UparayI poliTikala enaMTe udepura rIvAna cAlu karAvyo, bhane sabaLI zvetAMbarI kAma na.rI atarenI sthiti jAhera karI. ane sAthe rItabhAto cAlu yaI gaI. phakta eka kSu caDha vasalAha ApI ke taratana teno kabajo laI leva. bAnu na bAkI rAkhyu, te paNa te daherAsaranA para. udepura rAjye tastana eka lazkara mokalI kaba mo tAne laIne, nahiM to te caDhAyavAno prayApta paNa te gAmano vaDAvyo. bhA banAva 1932nI zvetAMbarI ramAna taraphathI thaI gayo, paNa temAM sAla lAmA thayo. ane syArathI te asyAra sudhI pAchA paDyA ane te vAta mulatvI rahI. bhAvI Ana rAjyanI hakumata cALe che. maMDArIjIne tenI sthIti jo vadhu samaya cAlu rahe to digaMbasattA badala zrIkesarIyAjInA maMDAranI upanamAthI rIonA ghaLA nAkInA he nA hako nAza pAme, seMkaDe tetrIsa TakAnI upaja vaMzaparamparA mATe karI ane chevaTe nyAre saghaLA jAge tyAre zikharajI ApI. rAjyanI sattAmAM maMdira Apyu, te divasena ane bInA tIrthopA thayu,te pramANe lAkho rupIyA tyAMnA asala maMDArapara traNa tAlA 9DayAM-eka rA. khAcI pojAnA hakane mATe laDhavU paDe. dara varase Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) digaMbara jaina / yamAM muMbAI padhAranAra che. A saghaLa khulAzAo laI eka DepyuTezana yApaNA apragaNya netAonuM udepura nareza AgaLa laI navaM noie ne temane ghaLI hakIkatthI vApha karavA joiye ane araja karavI joiyeke Management mAM ApaNo mata rahe bhane hAnI saLo vigatanI noMdha kaI AgaLa upara koI paNa pheraphAra sarvenI saMpati gara thaI na zake. je thayuM hoya te to dhaI gayuM, paNa bhaviSya kA navIna na banavA pAme evo baMdobasta to khAla karavoja joIe. uddezvara nareza bApaNI vyAjI mAMgaNI Upara dhyAna vApyA vaMgara rahezena nahiM. ATalaM vAthI ma veSyanI prajA mATe ApaNe nirvidhana mArga karI zakIzuM. mA kAryamAM kAMIpaNa pramAda rAkhatrAmAM Ave to jahara teSAM kAMI anizcita kArya banavA cokasa saMpatra che. A kArya tIrthakSetra kamITI taraphathI uDI ThevaM joiye. AzA che ke A namra bharajI jaina bandhuonA hRdayamAM utaH ze ane teo A kAryamAM to prayAsa karavA tatpara thaze. atIpa icchA ena ke jaina samAja have vadhu jhagaDAnA kAraNo nahi umA karI, jaina komanuM zreya karaze. ena. eka eka haka nabuda to jAya che gaye varase maMdirajInI urano nAdaMDa pheravAnI hato, te vembaora caDhAvAnI tajavIja karI. eka saMgha lagabhaga hajAra mANasano te samayapara AvI pugyo, bhane A badhI goThavaNa thaI, paNa digambara jaina samAjanA sadbhAgye ApaNA pUjya laka zrI devasAgara syAM hAnara hovAthI temanA pratApe se nAnuM rakSaNa payuM che. te dhvajA upara digaMbara amnAyano lekha che, ane te bharaNA matapramANe caDhAvAmAM Ave che. bhavI rIte aneka hako nAmuda tha. mukhya dahe (saranI AsapAsanI bhamatImAM paNa keTalIka pratimAnI onA lekho ghar3I kaDhayA che, veTalAkane zvetAMbarI laMgoTanuM cinha karavAmAM paNa bAkI nathI rAkhyuM. dekhanagara atyAra sudhImAM cAra pAMca samaya darzana karI bhAgyA che, ane dareka samaya Upara koI navInatA mAkama paDatI hovAthI atyaMta kheda sAthe te joI ketA, paNa A samaye bAMI paNa bhA kAryamA satkArya banI zake evaM lAgAvI ma lekha bakhyo che.. lakhanAra hAla darzana karavA gayA hatA, te samaya tyAM devasAgara nAmanA eka kSullaka zrI birAnatA hatA. vAta karatAM mAlama pahayuM hatuM ke temanI pAse asa bhaTTArakajI pAsesa veTalAka lekha tathA A dahesara saMbandhI saghaLI mAhIti hAla mojjuda che, ane tepano irAdo evo hato ke di0 samAna taraphathI kAMIpaNa A jAvatamAM levA to mAM je madada joiye te saghalI purI pADavA teo taiyAra raheze, teo DraMka sama bilkula nayA grantha | vidyamAna vIsa tIrthakara kI 20 pUjAe~ svargIya kavivara thAnasiMhajI TarToka nivAsIkRta yaha pUnA abhI hI bar3e 2 TAiloM meM cikane kAgaja para chAkara taiyAra huI hai / pUnA ke cheda bar3e hI manohara haiM / pR. 188 sajilda mUlya sirpha 1 ) avazya maMgA lIjiye / mainejara, digaMbara jaina pustakAlaya - sUrata Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bAhya zuddhi agara ghera mATInA sAta gaLA banAvavA eTale ke sAta bhAga banAvavA. pachI taHkarma vicAra * eka hAthathI bIje hAtha ema moTI karavI hAtha == ===== gheI pharI mArI levI, evI rIte traNa traNavAra - 6 , beI hAtha sApha karavA. jaLAzaya hoya to keDa (lekhaka-ehanalAla mathurAdAsa, kANIsA). sudhI pANImAM jaI paga devA ane ghera hoya te (gayA aMkathI cAlu) DhIMcaNa sudhI paga dhovA. gudAe lAgele mala hAthavatI utAravo nahi. brAhmaNane sapheda, kSatriyane lAla, vizvane pILI ane zudrane kALI mATI zreyaskara che. temaja kaMipaNa jAtane phaLa ke kaMdamULathI utAra nahi. paraMtu sukAM kANathI utAra. maLa tyAga gRhastha zrAvake nadI tIranI ke kheDI sAda 'karavA besatAM bolavAne maMtra karelI jIva jaMtu sivAyanI mATI levI. upara lakhelA prakAranI mATI je dezamAM je OM hIM atra kSetrapAla kSamasva mAM manu jAnIhi pAtra na maLe tyAM teNe tyAM maLe tevI mATIthI thAnA gharamAvavAhi kahuM vIvo vAronIti zuddhi karavI. vAhA.. gRhastha zrAvakoe haMmezAM aMtarbAhara zuddhi pUrva ke uttara tarapha mukha rAkhI maLamUtrane karavA mATe prayatna karavo joIe kemake aMtatyAga karavA besavuM. anagaLa jaLathI zudA prakSA- hara zuddhi eja gRhasthapaNAnuM mukhya sAdhana che. lana karavI nahi. temaja zuddhatA ane sadAcAra sivAyanA manuSyanI save dhArmika kriyAo niSphaLa jAya che. jamaNe hAthamAM pANInuM vAsaNa rAkhI DAbA. hAthathI gudadAra dhevuM. hAtha dhoI pharI gudadAra pagane nIcethI uparathI ne bAjuthI mATI chevuM. pachI te sthAna choDI jaLAzaya ke ghara tarapha lagAvI dhAvA ne teTalA dareka vakhata hAtha paNa prayANa karavuM. devA. DAbe paga pahelo ne pachI jamaNo paga che . zuddhi paga devAne maMtra. zuddhi be prakAranI che. bAhya zuddhi ane aMdraMga zuddhi. mATI ane pANInA vegathI je zuddhi 3 kama' Darta mAvate kRtriAnAzakSAritathAya che te bAhya zuddhi. AtmAne pariNAmathI vAhavavrAya kahyuM zudrona vakSArane ane maMtra dvArA je zuddhi thAya che te aMtaraMga ___ karomi svAhA // hAtha dharavAne maMtra apavitraH pavitro vA susthito dustio'pi vaa| OM hrIM hyauM asu jhura masujhura mukuka maka dhyAyetra namaskAra sarva pApaiH pramucyate // ___tathA hastazuddhiM karomi svAhA // apavitraH pavitro vA sarvAvasyAM gato'pi vaa|| upara pramANe vidhi thaI rahyA pachI, je iH rAtparamAranAne pa vAghAtara zuH jaLAzathe hAtha paga joyA hoya te tyAM nahIM to . e maMtrathI sanmAna karI nakAra maMtranuM dhyAna dhara AgaLa zuddha ane gALeluM pANI eka loTAmAM bharI te leTa bAju mukI uttara ke pUrva tarapha Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rivara ' pArala mukha karI dAtaNa karavA besavuM. dAtaNa nIce batA snAna karavuM ema vikazAstra batAve che. ApaNA velA pikImAMthI levuM, te bAra AMgaLa lAMbuM ne zAstramAM paNa hameza prAta:kALe snAna karyA pachI ja TacalI AMgaLInA agra bhAga jeTaluM jADuM levuM. devapUjA, dAna, ityAdi karavAnuM jaNAvyuM che. besIne tarataja be vakhata Acamana karavuM. tyAra zarIra para bIjA manuSya pAse yA gRhiNI bAda dAtaNa cAvI dAMta jIbha sApha karavAM. pAse zuddha tela yA koparAnuM tela coLAvavuM. ane uttama dAtaNuM. tyAra bAda snAna karavuM. tela bIjAnI pAse cokhadIra, karaMja, kadaMba, ciMca, veLuM, lImaDo, lAvavA trivarNacAramAM jaNAve che ke - aMdhADa, bela, kapAsa, AmaLAM e vRkSanAM dAtaNa uttama samajavAM. bIja, pAMcama, AThama, agIA tilakaM guruhastena mAtRhastena monanam // rasa cAdaza temaja ravIvAra, vyatipAta, saMkrAMti divasa ane potAnA janma divase ane vratanA artha-satpAtrane dAna potAne hAthe karavuM, zarIre tela caLavuM te bIja pAse caLAvavuM, divasoe lIlA dAtaNathI daMta dhAvana karavuM nahi. ane gurU pAse tilaka karAvavuM. tevI ja rIte bhajana ( mukha dhovAne maMtra. mAtAnA hAthanuM jamavuM zreSTha batAvyuM che. che hU hIM muhabrakSADhanaM yoni davArA AThama, cidiza, pAMcama, ravIvAra ane tenA 3 napavitrA vaghAvana soni dANA | divase uparAMta je divase bahAcarya pALavAnuM hoya sUryodaya thayA pahelAM dAtaNa karavuM nahi. je te divase tela ceLI snAna karavuM nahi. tevIja mANasa sUryodaya thatAM pahelAM dAtaNa kare che, te rIte snAna karavAno bIjo prakAra batAvyo che kepApI ane nirdaya gaNAya che. kolasA, retI, somavAre tela cALI snAna karavAthI sakIrti vadhe che.. bhasma, nakha, vITa, DhALa, patthara vigerethI dAMta maMgaLavAre che , jaladI mRtyu pAme che. ghasavA nahi. tri. ma. 2 horA 72 budhavAre suvarNanI prApti thAya je divase lIluM dAtaNa karavAnI nAM kahI gurUvAre tela coLI snAna karavAthI AyuSya vadhe che. hoya te divase bAra loTA pANIthI dAMta ane zukravAre ke dravyano nAza thAya che. mukha dhovuM. tethI zuddha thAya che. ' zanIvAre , AyuSya vadhe che. . tri. 1 zroja 74, paraMtu vivAha, dravya maLe tyAre, sutaka utAravuM, dAtaNa karatI vakhate AMkha, nAka, kAna, nakha hoya tyAre, mitranuM kArya siddha thAya tyAre game ane khabhe tathA keDane bhAmAM pANIthI sApha tevAre snAna karavAthI deSa lAgatuM nathI, tela kare. cenyA pachI jIva jaMtu sivAyanI zuddha jagyAe jaLAzayamAM thuMkavuM nahi tema mukha paNa dhovuM zrAvake prAsuka jaLathI snAna karavuM. nahi, paraMtu ApaNe sukha eluM pANI karIthI nAna karavA cA2 pAsa , jaLAzayamAM Ave nahi, evI rIte loTo bharI je pANI parvata uparathI paDatuM heya, sarvanA :jaI dUra mukha dhovuM. dAtaNuM karyA pachI ratnatraya tApathI tapeluM hoya, pazunA pagathI DoLAtuM heya ' maMtrathI traNa Acamana karavAM. temaja nadInuM vahetuM pANuM prAka mAneluM che. - snAna vidhi. tevIja rIte retInA yaMtramAM nAMkheluM, jemAM gaMdhara snAna karavAne uddezya vidaka rIte zarIra svaccha kanA vAsa hoya te paNa mAphaka mAnavuM kanI vAsa hoya che. paNa prAsuka mAneluM che. paNa banAvavAne che. tyAre dhArmika rIte zarIra thai phakta snAna karavA puratuM ja, pIvA mATe nahi. karI tenA dvArA mana pazu nirmaLa karAvavAno che, je di ja satata sAta divasa sudhI snAna manuSya mAtre hamezAM eka vakhata garama jaLathI karato nathI te zadrapaNAne pAme che. mATe hamezAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina / nAna karavuM joIe. kadAca devavazAtu ravivAre na paheravuM nahi temaja vastra paheryA pachI aMga luchavuM bane to paNa bAkInA divase te avazya karavuM. nahi. A deha aneka prakAranA maLathI bharelo che. snAna thaI rahyA bAda vastra paheryA pachI je temaja temathI hamezAM maLa vahetoja rahe che. mAthuM bhInuM rahI gayuM heya ne pANI zarIra para tethI te prAtaHkAle 2nAna karavAthI ja zuddha bane che. paDe to te snAna niSphaLa jAya che ne pharI snAna je manuSya prAta:kAle 2nAna karavAne asamartha hoya karavuM paDe che mATe mAthuM paNa pahelAM luchI nAkhavuM teNe bhayAnha kAle snAna karavuM. joie. have keTalAka baMdhuo nAhIne paheravAnuM nAna karavAnuM pANI pate agara pitAnI vastra aDadhuM paheluM nA paheryuM" karI maMdira tarapha patni, ziSya ke putre ANeluM hovuM joIe. darzanAthe deDe che, temane samajAvavAnI khAtara - nIca athavA halakI jatanA manuSya pAsethI ane zAstramAM batAvelA nagnanuM varNana karuM chuM. -pANI laI nahAvuM nahi, temaja eka hAthe nahAvuM te tevA bhAIo krodhe bharAze nahi. ema nahi. AzA che. banne hAtha meLavI coTalIne gAMTha vALI namo nagnanuM varNana. kAra maMtranuM dhyAna karI be Acamana karI pachI , apavitra vastra paheranArA, adhuM vastra paherasnAna karavuM. nArA meluM vastra paheranArA, laMgoTI paheranArA, | (snAnanI vadhAre vadhI pharI bIjI vakhata bhagavA paheranArA, khesa agara aMgarakhuM na pahelakhIza, kemake te hAlanI rUDhi virUddha ane bahuja rIrA e tamAma nagnaja gaNAya che. laMbANuvALI hovAthI tene mATe khAsa pustaka kALuM vastra ane lAla vastra kadApi paheravuM lakhavA vicAra che. ) nahi, paraMtu strInI vyA para te vastrone doSa nathI. ghera nAna karavAnuM hoya tyAre ghara tarapha besI kALuM ane lAla vastrane zrAvaka che pitAne nAna karavuM, bIjI jagyAe snAna karavAnuM hoya zarIra dhAraNa kare to te narakamAM bahuja pIDA tyAre sUrya tarapha besI snAna karavuM, rAtre snAna pAme che. karavAnuM hoya tyAre pUrva ke uttara tarapha besI nAna paraMtu rezamI vastra ane rUmAlamAM kALApaNAno karavuM. saMdhyA ane pUjA karatA pahelAM snAna a- doSa rahetA natI. strIone paheravAnAM vastra praNavazya karavuM joIe. temaja sakrAMti grahaNa hoya e paheravAM nahi, temaja tyAre, ulaTI thaI hoya, tyAre maithuna karyA pachI, parAM para karsTa 12 2aa 12 briA . mAMsane sparza thayo hoya tyAre, sutaka samAsI vaya ja ke vAsaH rANAvi zirSa hota . vakhate, roga gayA pachI smazAnamAM jai AvyA - a. 3 loka 30. pachI huM ravama Ave te, kaI muni maraNa pAmela bIjAnuM anna khAvuM, pArakuM vastra paheravuM, tyAre avazya stana karavuM joIe. pArakI thA 5ra suvuM, ane pArakI strInA samAjIbha ane dAMta sArI rIte ghasavAne mahA- gama kara, enAthI iMdranI saMpattine nAza thAya vare rAkhavo joIe. snAna thaI rahyA pachI ja che, te manuSyanI to vAta ja zI? saMdhyA pUjA japa tapa karavAM nahi. nAna karyA pachI paherele bhIne lugaDe zarIra , upara pramANe snAna karavAthI ja gRhastha zrAva- luchavuM nahi, nahi to te snAna niSphaLa jAya che. kanI aMtara bAhara zuddhi thAya che. eka vastrathI bhojana karavuM nahi, devapUjA nAna karyA pachI TuvAla vI zarIra sApha karI ka2vI nahi, dAna karavuM nahi. japa hAma karavuM nahi paheravAnA vastra paheravuM. zarIra luchelA lugaDAne temaja eka dhotIyuM kaDI be banAvelA yA kADI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) pharIthI beDelA dhAtIyAne paherIne kriyA karIe te niSphaLa jAya che. paheravAnuM te eDhatrAnuM e banne vajranA cAre cheDA sAbuta hevA joie. phATelAthI dhArmika kAya 'tha zake nahi. vAlachAthI taiyAra kareluM eTale ke unanuM vastra ke cAmaDAnuM vastra muddala paheravu niha, evI rIte zuddha vastra paheDA khesa oDhI pachIja sarve dhArmika ke vyavahArika kriyAe karavI. upara je AcAra atAnyeA che te dhanavAnAne mATe batAvyA che, je nispRha ane garIba haiya temaNe peAtAnI zakti pramANe karavA. jete bIjI vastra na paLe teNe eka vastrathI pazu calAvavu'. tri. a. 3 zloka 50 tyAre snAna karavAne manuSya azakta hAya tyAre bhInA lugaDAthI mAthAthI paga sudhI zarIra luchI nAMkhavuM, jethI te snAna karyAM barAbara gaNAze. pANI e svabhAvathIja zuddha che, temAM paNa jyAre tene agnithI tapAvIe tyAre te vadhAre zuddha ane che. mATe paMDita TrApha unA pANIthI snAna karavuM zreSTa mAne che. unA pANImAM ThaMDu pANI nAkhavuM nahi temaja ThaMDA pANImAM utu. pANI . nAkhavuM nahi, kemake tevI rIte meLavavAthI jaina danane Adha Ave che. vastrane jaLathI pavitra karavAneA maMtra. OM hrIM kSvIM ivIM ahaM haM saH paramapAvanAya vastrapAvanaM karomi svAhA // e maMtrathI snAna thai rahyA pachI vastrane pavitra karavuM. vastra paheravAnA maMtra 7 zreOsAvahAriLi sarvemahAnana manorAne vinottarIthavArini haiM meM haiM meM haiM se taM paridhAnoMttarIyaM dhArayAmi svAhA // e maMtrathI pavitra kareluM vastra paheravu' ane eka ADhavuM, tyAra bAda saMdhyA gRhamAM praveza karA ? " jaina | CO snAna karyA pachI yA snAna na karyuM' hAya tA paNa Acamana teA azya karavuM. kemake Acamana karavAthIja zuddha thAya che. *eka AcamanamAM e hAtha, mastaka, nAbhi, mukha, nAka, AMkha, khabheA, e mAre agA e 5 thavA joie. Acamana mAtra. OM hrIM vIM va vaM maM haM saM taM paM drAM drIM haM saH hAhA || e ma trathI Acamana traNa vakhata karavuM. tenA dareka vakhate maMtra karI purI khelave. Acamana karI tameAkAra maMtranA ekase A japa karavA. ne saMdhyA karavAneA rivAjra hujI ApaNA gujarAtamAM paNe nathI tema pUtrathI che naha, tethI lakhI natha". vaLI hAla je pAThe pracalita che, tene rItasara geAThavavAnA che, jethI tene have pachI gAThavI bahAra pADIza. dhera japa karavAthI je mULa maLe che tethI sA seA dhaNuM phaLa vanamAM japa karavAthI maLe che. ane pavitra bagIyAmAM ke aNyamAM japa karavAthI hajAraghaNuM La maLe che. ane parvatapara daza hajAra dhaNuM La maLe che. nadI para japa karavAthI lAkhaghaNuM phaLa maLe che. ane devAlayamAM japa karavAthI karADa ghaNuM phaLa maLe che. ane zrI jItendranA samIpamAM japa karavAthI anaMta dhaNu kLa maLe che. tri-a0 3 zepha 23-24 dezamA nAza, rAjAnA kApa, zarIre rAganI pIDA e kAraNeAthI jo adhyAdi krama baMdha rahe tAtenA doSa lAgatA .nathI. tri a. 3 AAka 43 deva, agni, brahmagu, vidyA enA saMbaMdhane laI ne saghdhAdi kArya aTakI paDe teA deSa lAgate nathI. tri a0 3 zloka 44 upara pramANe kriyA karI vyavasAyamAM pravRtta thavuM. meAjana vidhi ane zrAvakanA AcAra temaja madhyAnha ane saya kAlanA vicAra have pachI lakhIza. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina / GO. ( 12 ) nAma je ene gujarAtI sAmAyaka pAThe zuddhaharigIta chaMdamAM temaja AyAcanA pAThe gujarAtI rAgamAM ane saMskRta sAmAyaka porTa gujarAtI rAgamAM jotuM hoya temaNe nicete sthaLe noMdhavavA vinatI che ke jethI bahAra paDaye meAMkalI zakAya. bhAI ? kriyAthIja ka baMdhAya che, te kama thIja paryAya badhAya che, mATe dareka jaNanuM ttavya che ke zuddha rSAya prApta karavA zuddha ka karavAM ane sadAcAramaya jIvana gujaravuM. jAe zreSTatAi sadAcArathIja meLavI hatI. ane hAla tenI je kaiM jha MkhI dekhAya che, te pazu e sadA cAranA rastA vaDeja, mATe dareka jainanuM eka g che ke zAstrAnusAra kriyAmAM pravartI thavuM. hAla keTalAka bAda nathI karatA sadhyA ke nathI jatA prabhu danA. temane mArI karagarIne vinaMtI che ke temaNe haMmeza paramAtmAnA pavitra maMtranA japuM karavA te divase nyAyayukta vyavasAya vaDe vitAhavA ane mahAvIra svAmInA sAcA sevaka banI rahevu. cAre bAjuthI ucharI rahetA svadezanA jamAnAmAM ApaNuM paNa kartavya che ke ApaNe zuddha hAtha kaMtAmaNa-vaNuATanAM vastrArA upayega karavA. ApaNA mahAvIra svAmIne pazu hAthanI DhaLAja priya hatI, jethI madiranA caMdaravA ane zastrijInAM khAMdhaNAmAM paNa khAdI vAparavu cukavuM nahi. paradezI mAla hADakAM ityAdi apavitra vastutI *jIthI bane che, jethI zrAvake tene paheravA tA zu, paNa sparze paNa nahiM karavA jeSTae ? te dazamAM te| vaparAyaja kema ? vaLI hAla vadhatA jatA kezaranA athAga bhAvane lai keTalAka duSTa vepArIe banAvaTI kezaranA upayoga karavA lAgyA che, jemAM leAhImAMsAdi mizra hAya che...mATe jaitAnuM vya che ke kAM tA kezarane tyAga karavA agara suratathI pavitra kAzmIrI kesara maMgAvI vAparavuM. kapaTa yukta vyApAranA A jamAnAmAM jenAe jALavIne cAlavAnu` che. bahAranI bIjI kAmeAnI jema janAe prathamaja paradezI kApaDa nahi pahera vAnI pratijJA laI pachIja khAra vratamAMnu ahiMsA vrata levAnuM che. sevA, ahiM sA ane svadezI vastranA upayega e paNa sadAcAranAMja aMga gaNAya che mATe saraka nA udaya karavA manuSyanI sevA, svadezI tara prema ane ahiMsA maya chatrana avasya karavuM joSTae. A bAbatapara vadhAre lakhavA vicAra che, jethI hAla teA ATalethIja baMdha karU chuM. zAMtiH zAMtiH zAMtiH lakhanAra hu' chu' Apa sarvene sadAcAramaya jIvanathI unnatine ucca sthaLe jovAne utsuka - mehanalAla mathurAdAsa zAhu-kANIsAM. 1641 ganajI | kyA kaheM kisase kaheM, sunate nahIM phariyAda bhI / sahata muvi hai, mAM, hoLavu adyAt mI // 1 // ai kaumake paMcoM tumheM bhI, mauta AyegI kabhI / yA bhulA dI hai kahIM, usane tumhArI yAda bhI // 2 // isa kadara se julma vasyA, kara rahe hai pIra marda / rokatA koI nahIM hai, ye burI buniyAda bhI // 3 // vAMte haiM uMTanA gAnameM, gharI hAya hAya / ho rahe haiM isa taraha ghara saikar3o barabAda bhI // 4 // hogA nahIM kucha iqameM, acchA, bAladeno dekhanA / becakara hamako agara dilakara rahe hoM zAda bhI // 5 // kaunakA yo dharma hai ! o zaghra hai jhiyama jillA / byAha do bUr3hoM ko vo kaunasA ustAda bhI // 6 // cava onA ? amIrI, te amatte! ye gu, kara rahe ho rasma Ageko burI IjAda bhI // 7 // ai dalAlo ! kyA dalAlIko hamI bAqI rahe ! tAna rauzana hogayA, chor3I nahIM aulAda bhI // 8 // hogA agara 'pannA' hamArI AhameM kucha bhI asara / moma dila ho jAya~ge, jo misla hai phaulAda bhI // 9 // vajrAkAra naina, phleza / bukIMga klArka / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA aMgake aMgI kaise| hotA hai| Adhunika vidvattamAnane kyA kama kAma kiyA hai phira bhI usakA sanmAna varadevadAsa samAjakI bhAdhunika paristhitI para jaba hama Adi vidvAnoM kAtA na hokara tiraskArayukta najara DAlate haiM, taba isa bAta kA anubhava svataH hone hAna kyoM horahA hai| chagatA hai ki isakA utthAna kaise ho / jAti poca aura maMdira Adike sAmAna rupaye, * mAnava hRdaya jisameM dharma prema evaM samAna nnatike Adike haDapanese mukdame caharaheM haiM to kyoM ? bhAvaM na ho, use pASANa kahakara hama dUra ho jAte yaha ApasameM dveSAgnikA kAraNa kyA ! evaM samAna haiM tathA khAlI garjana mAtrase abhiprAya rakhakara ke sAyekA upayoga se apane 1 paiseke denese "jAtyunnatike bAje banAkara hama apaneko kRtakRtya duHkha hotA hai vaisA kyoM nahIM hama karate haiN| hama samajhane lagate haiN| lekina kyA hama sadeva samA- dekhate vahAM 5.) hAyese kAma casakatA vahAM jake unnatyamilASI rahate haiN| ra 200) taka kharca karadiye jAte haiN| samAjameM maitrI. samAnakI dazA kaisI ho rahI hai, vidhavAoMkI , vadhavAAko bhASa vAtsalya mAtra kyoM nahIM ? ApasameM virodha saMkhyA aura vidhavA honeke prabala kAraNa kona ekako dekhakA eka kyoM jalate haiN| dharmase ciAte. kauna haiM isakA vicAra kara kauna kamara kapta dUra ko sthitikaraNa aura doSa dekhakara upagUhana kauna karaneko taiyAra hai| pAlate haiN| hama yaha acchI taraha jAna cuke ki hAM vivAha dhArmika honese vidhavA vivAha pApa jaba hamArA kAraNa kalApa hI bigar3a rahA hai phira hai aisA hama kahate avazya haiM / lekina vivaza hama kaise apanA va samAna jo hama.re Azrita hai oMkA jIvana jina kAraNoMse pavitra bane aise uddhAra kara sakate haiN| ataH yaha kahanA par3atA sAdhana kauna kauna vahAMpara haiM / jisa sthAna para hai ki vinA aMgoMke kyA aMgI kabhI jo kucha haiM mI ve bahuta hI kama haiN| ... ho sakatA hai ? dhanika ajJa mhuta kucha sa.mAna kyA kyA nahIM sumaticandra jaina, upadezaka mhaamaa| anyAya kara baiThatA hai aura nirdhana samAja phira -- mI unakI tArIphoMkA Dhera lagA detI hai unakI naye 2 graMtha mgaaiye| ho meM hAM milA kara kauna nahIM apaneko dhanya prAcIna jaina itihAsa prathama bhAga) samajhatA, kintu kyA garIba bhAI vRddhakA kamI jaina bAlabodhaka cauthA bhAga-isameM vivAha dekhA sunA hai| garIboM ke hRSTa puSTa kuMvara 67 viSaya haiN| pR0 372 honepara bhI mU0 sirpha kvare raha jAte haiM aura dhanika vikalAMga mI kyoM na 1-) hai| pAThazAlA va svAdhyAyopayogI hai| hoM tA se 1 dinameM vivAha kara lete haiM kipsane Atmasiddhi-aMgrejI, saMskA, gujarAtI ) kaba ina bAtoM (ka raNoM) para vicAra kiyA hai| jineMdrabhajanabhaMDAra ( 79 manana ) / ) . anyAya atyAcAroM kA sUtrapAta kahAM se zurU mainejara-di0 jaina pustkaaly-srt| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina / (24) lAkha (lAha)kI utpattimeM ghora hiMsAke kArya karate haiM una bhrAtAoMse hamArA namra nivedana hai ki ghRNita kAryako ghora hiNsaa| thor3ese svArtha ke liye tyAga dIjiye / vairake dakhata para kArtika mahIne meM vIna lagA -sonapAla, upadezaka / yA jAtA hai vairakI DAlIpara bahatase jIva rahate noTa-hiMsAkArI lAkha kI cUr3iyokA rivAna haiM usa DAlIko 1 hAtha pramANa kATa kara eka 2 baMda honA cAhiye tathA dayAvAna zrAvakoM ko isa dakhatapara 19-20 bI12 Tukar3e rakhate haiM usa hiMsAkArI vyApArase dhana na paidA karanA caahiye| Tukar3eparase jIva vairake darakhata para car3ha jAte haiM va grantha maMgAnekA subhiitaa| kaccI DAlIkA rasa pIte haiM, janmate, marate haiM, para yadi Apako kisI bhI jaina graMthakI kara usa DAlIpara cipaTa jAte haiM isa taraha cha AvazyakatA ho to sUratake "digaMbara mahInAtaka janmate marate haiN| eka 2 dakhata parase jaina pastakAlaya se hImagAiye kyoMki // s) Adhamana pacIsa sara 5 // 5 lAhA utaratA hai yahAM sapI jaina pustakAlayoMmeM milanevAlI pustakeM phira isI taraha kAra likhe anusAra vaizAkha mahI milatI haiM va kamasekama pAMca rupayekI pustakeM magA. nemeM phira vIna voyA jAtA hai, yaha lAkha suvA- nese phI rupayA eka AnA "kamIzana" mI ma / yaha jIva bahuta sukSma hote haiM 1 toLA diyA jAtA hai| isa pustakAlayakA vistRta navIna lAhameM asaMkhya jIvoM kA mAMsa (kle|r) samajhanA sUcIpatra chapa rahA hai jo AgAmI aMkake sAtha caahiye| jisa vakta lAkha DAlIrase chur3AI na tI bAMTA jAyagA / hai to chur3AnevAloMke hAya raktase kAla honAte haiN| solahakAraNa dharma / lekina dAkhakI utpatti baMla AzAmake hamAre amI hI navIna chAkara dusarIvAra tayyAra huA mADavAsI janabhAIyoMne bahuta jorase kara rakhA hai| hai| isavAra isa solahakAravA kathA va solaha bahatoM ne tyAga diyA hai baMgAla, AsAmameM Akara bhAvanAoM ke solaha vaiye bhI bar3hA diye gaye haiN| va yahAM para aisI prathA dekhakara hamArA hRdaya bahuta kucha kar3hAyA ghaTAyA bhI gayA hai / kI0 // ) kaMgayamAna hotA hai / isase hamArA apanI mAtA nityapUjA sArtha mAniyoM bAIyoMse namra nivedana ki isake cUr3e kA isameM nitya pUnA hiMdI bhASAmeM anuvAda sahita paharAva avazya karake zIghra tyAga denA cAhiye / bhI hI navIna prakaTa huI hai| pR. 128 va maiM bahuta dukhake sAtha likhatA hUM ki hamAre mu0 ATha Ane / baMgAla, bhAzAmake jainImAI lAkhakA vyavasAya jaina nitya pATha sNgrh| vizeSakara karate haiN| va apanI 2 jamInoM meM verake nAmaka 16 jaina stotroMkA guTakA jo abhI darkhata haiN| lAkhakA mAva 60) 7.) rupiyA mana nahIM milatA thA phira mila rahA hai| mU0 mATha mAne vikatA hai isase yaha mAI lomake vazIbhUta hokara mainejara, digambarajainapustakAlaya-sUrata / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25 ) 2010 bAla - paricaryA aura auSadhi sevana se hAniyAM | digaMbara jaina / kerala asmi paMnara, polA aura murjhAyA huA ceharA, pike hue gALa, baiThI huI AMkheM, nila huA peTa aura sukha TAMge dUrase hI unakI zokaza ka avasthAkA patA detI haiM / mAtA pitAkA sAtha unakI prajananArtha avasthA aura garbhAdhAna, garbhAvasthA sarakAra saMskAra bAlakakI aura isa lekhaka- yuta DAkTara girivara sahAya / isa lekha meM aniyamita AhAra aura auSadho pacAra ke bure pariNAma aura mAMDava bhojana (sTAcI phuDa ) ke duSprayoga dikhAne kI ceSTA kI gaI hai| ko! yA Apane kabhI vicarA zo janaka paristhitike liye uttaradAyI Thaha ki sabhya samAja itanI roga- vRddhi kyoM gaye mArate haiM, vahAM janma pAne para bAlakoM dikhAI paDatI hai | manuSyabuddha aura unakI mAtAoM ke AhAra vihArakA prabhAva aura ghara saMgRhIta ke caraNa pAra bhI banAne yA bigAr3ane meM kucha sase adhika saMpanna aura niroga prANo kama nahIM paDhA / bahudhA mAtA pitA apane honA cAhiye thA, ntu vAstava dazA isake ToMka choTI umra meM hI miThAI khicAne lagate bikula virata hai / hanaroM varSoM se vyAsA hai| usa avasthA meM miThAIkA sevana karane se yika visoM aura bhAiyoMne hamAre zArI unakA pAcana hamezA ke liye bigar3a jAtA hai / rika kArovA ThekA le rakhA hai / vaidyoM aura isI taraha bhAMtabhAMtike garitra padArtha aura bhAiyoMkI saMkhyA dina-dina Dho hI jAtI mapAle bhI unake komala pAcana-saMsthAna para hai| mara dekho uttaradAyoM ke hAra dikhAI bara burA prabhAhate haiM unako sadA dete haiM / yahI gaharI apaghAya aura jagaha liye adhya rogakA zikAra banA dete haiM, jagaha Apa khuLate te haiM, to bhI sAtha meM roga phaiTa ho jAte haiM-tandurustIkA jagaha parIsarA pa yogya dInAte ki A.la nava jAnakArI eka par3I saMkhyA meM hI vizAla kADhake pAlI jAtI hai, aura ho zeSa sabhI unakA svasthya aura kI jI saMto ke kAraNa vaha atihI gAMdhI goda sUtI kara jAte haiM aura jo baca mI jate to unake bigaDe - sthapake saNa mAke liye duHkhamaya ho jAtA hai / prastuta lekhameM isI haravidhika vivecanA kI gaI hai| sabhyatAkI unnati sAtha manuS samAja ke vyaMjanoM meM naI naI I na deM aura unakI saMkhyA bar3hatI hotI jAtI hai aura hama eka sAtha taraha tarahake monanoM kA svAda lene ke liye AdI ho gaye haiM / duSa, kabhI nahIM hotA / dezake se pIDita hajAroM bAloM ko cAroM ora dekhate haiM to klemA kAMpa uThatA hai / unakA, zAka, bhAjI, anna aura taraha tarahakI zArIrika saMghaTana Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jain| (26) masAledAra cI meM eka saya khAne meM hameM jarA bhI viSaya meM do DAkTaroM kI rAya ekaptI nahIM hotii| saMkoca nahIM hotA, balki ulaTA mamA mAtA isI taraha vahI davA jo kisI bimArIke zurU meM hai| yahI vajaha haiM ki ina bhinna bhinna guNava- lAma karatI hai bAda ko nuksAna pahuMcA sakatI bhAvavAle aura bahudhA bemela padArthoke khAnese hai| aisI hAlata meM davAoMke istemAlase kiptI hamArA hAjimA bigaDa jAtA hai aura use duru- nizcata lAmakI AzA karanA bekAra hai / isake sta karaneke liye hameM nita naye cUrgoM aura viparIta hama prAkRtika upacAroMpara hamezA bharohakImoM yA DaoNkTaroM ke bahumUlya nuskhoMkI jarUrata sAkara sakate haiN| svAmAvika niyama acUka paDatI hai| ____ hote haiM aura bImArI kI hAlata badalaneke hAtha / yadi hama usa viSaya meM jAnavaroMse kucha zikSA sAtha vaha bhI badalate rahate haiN| kisI sthAnIya le to mAlUma hogA ki jaMgalI janavaroM aura paMDAke tAtkAlika kaSTako davA dene meM davAoM kA bahudhA hamAre gharelu jAnavara bhI-jabataka ki istemAla bahudhA lAmadAyaka hotA hai aura bahuunakI svAmAvika svatantratA china nahIM jAtI taptI dazAyeM khAsakara khanina davAyeM aura apanI tandurustI kAyama rakhane ke liye kisI vanaspatika davAoM ke sata itane tena aura asvADAkTarakI sahAyatAke muhatAna nahIM hote / ve bhAvika hote haiM ki unake istemAlase nissaMdeha apane khAna rAnameM svAbhAvika niyamoM ke itane hamArI tandurustIko nuksAna pahuMcatA hai aura pAbanda hote haiM ki manuSyakI taraha Aye dina kabhI jAna jokhimameM par3a jAtI hai| isake uhe bhAMti bhAMtike rogoM kA sAmanA nahIM karanA viparIta kisIne yaha to kabhI sunA na hogA paDatA / isI taraha manuSyoM meM bhI yadi khane ki davAiye hamAre zarIrakI kisI kamIko sthAI pIneke mAmale meM ThIka ThIka ahatiyAtakA bartAva rUpase pUrA karasakatI haiN| para svAmAvika niyahone lage to hamArI dazA bahuta jalda sudhara moMke anukUla calanese yaha amISTa siddha ho sakatI hai aura hamAre bIca se badahanamI, svAtI, jAtA hai| peciza, sukhA, kSayI, prabhRti taraha tarahake roga satra bAta to yaha hai ki hama prakRtike kAryo meM pIDitoMkI saMkhyA bhI bahuta gha. kitI hai| benA dakhala na deM to vaha barAbara hamAre jIvanake bImAroMkA mukAbichA kevala davAoM ke bharose pratyeka kSaNa meM hamAre zArIrika sudhArakA kAma para nahIM kiyA jAsakatA / jabataka khAnepIne cupacApa baDI saralatAse kiyA karatI haiM aura yA tandurustIke anya sAdhAraNa niyamoM ke pAla. naye raMga aura reze banAtI aura isI taraha bekAra nameM kAphI ahatita na bartA jAvegA isa samba- mAddako bAhara ni- 'latI rahatI haiN| kRti meM ndhameM saphalatA honA muzila hai| mAsara davA- nayA mAddA paidA karane kI zakti hai, davAmeM nhiiN| oMke istemAlase lAmake ba.le ha ni hotI hai| AdamIkA zarIra eka mogana khAnevAlA enina aura aksara yaha bhI hota hai ki eka davAke samajhanA cAhiye, yaha eMjina taba hI hI Thaka Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThIka cala sakatA hai jaba ki use usakI Ava zyakatAnusAra mojana rUpI IMdhana aise rUpameM diyA jAve jise ki vaha sahana meM pacA sake / prAyaH saba rogoMkA asalI kAraNa usI eka mukhya cInaka', jisapara hama re, jIvanakA AdhAra hai arthAta bhojanakA, aniyamita prayoga hai| usase yaha natInA nikalatA hai ki khAnapAna ke svAma:-vika niyarmopara calane se hamArI tandurustIkI hAta bahuta acchI hosakatI hai| thoDe zabdoMneM yahI svAsthyakA rahasya hai aura vaidyoM yA DAkTa kI koI vyavasthA yA auSadhi vikretAoM ke lambe cauDe iztahAra ise badala nahIM sakate / natra yaha bAta saba loga bhalI prakAra samajha jAyeMge tabhI naye sirese hama logoMkI tandurunIke niMdA hone kI ummIda kI jA sakegI / usa samaya bImArI kisIkI sahAnubhUtikA viSaya honeke badale hamAre liye lajjA aura apamAnakI bAta hogI / ( 27, * sAMsase baDI durgaM AtI thii| use bahuta sama jhAne bujhAnepara aura phira bhI bahuta Darate Darate, usane eka nAraMgI khAnekA nima kiyA / use yaha dekhakara baDA Azcarya huA ki nAraMgIse use koI nuksAna na huA / dhIre dhIre usane vidhipUrvaka nAraMgI, nIbU, seva, aMgUra, munakkA aura bAdAma kA istemAla karanA zurU kara diyA / vaha apanA mAmUlI momana mI karatA thaa| eka mahIne ke mItara hI usakI dazA itanI sudhara gaI ki mAnoM usake liye saMsAra hI badala gayA / usakI zArIrika aura mAnasika dazAoMmeM pahilekI banisbata jamIna AsamAnakA aMtara hogayA / usake zarIra se baDA mArI bojha utara gayA aura sauM mI binA eka pAIkI davA ke | yaha vyakti yadyapi merA pharoza thA para jabataka vaha DAkTaroM ke ilAja meM rahA jo cIna vaha roja becatA thA aura jinheM khAneko utakA jI mI bahuta cAhatA thA unhIM cIjoMko khAne se vaha vaMcita rahA / aise aura bhI bahutase udAharaNa haiN| aneka naranArI, jinhoMne phira acche hone kI AzA choDa dI thI aura bAlaka jinake mAtA pitA unakI jiMdagI se hAtha dho cuke the, isI svAbhAvika upacAra aura phalAhAra kI badauta bikula bhale caMge aura haTTe kaTTe hogaye haiM / davAoM kA istemAla asvAbhAvika haiM / unake vika sAdhanoM se prApta na hosake, AzA karanA bharose kisI asAdhAraNa lAmakI, jo svAbhA Thartha hai / sApha khUna hI bImAriyoM se bacanekA eka mAtra upAya hai aura svAbhAvika sAdhanoM se khUnakI saphAI aura naye khUnakI utpatti sahaja meM ho sakatI hai / ( vijJAna ) digaMbara jaina SHOPNOT hamArI umra kitanI hI jyAdA kyoM na ho gaI ho hama ' svAbhAvika sAdhanoMpara bharosA kara sakate haiM / melara mahAzayane apanI pustaka meM eka vyaktikA ki kiyA hai jisakI umra pacAsa sAlakI thii| vaha kabja aura badahajamIkA lagabhaga bIsa barasa taka DAkTaroM kA ilAja karA cukA thA / jaba melara mahAzaya se usase bheMTa huI to vaha sAlamara taka eka baDhe nAmI DAkTarakA ilAna kara cukA thaa| usa DAkTarakI AjJA thI ki vaha saba taraha ke phalase - cAhe kacce hoM yA pakke paraheja kare, aura dUdha kA istemAla khUba kare / vaha bahuta dudhA aura kamajora hogayA thaa| eka bar3A phoDA usakI gardanapara thA aura usakI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina / do mitroMkA vArtAlApa / Tane kA kauna ho sakatA hai yadi Apa yaha kaheMge ki mahA / to maiM hUM : ji mahApamA TekacaMda-mitra ra macampa yaha to Apa kyA kare / mahamA no tAtra pAsa karatI hai mAnate hI haiM ki i ra samaya jaina jAtikI dazA unake * tu para loga calaneko samAra nahIM hote| eka vicitra hI rUpa meM parivartita hai parantu, apha.. ka. saMbha hai choTeko ko 1 kara bhI sa sosa hai usakI nAdAnIpara ? kyoki jisa mArga gopa kA sAra hI nahIM para use calane se rokA jAtA hai vaha usI mArga tiA hai vaha usA mAgaM par3atA aura na ve use bha nako vyara hI hote haiN| para calane ko tayAra hotI hai aura samajha nepara hama dekhate haiM ki bAla vAI ar3e gharavAloMne hI vAma nahIM aatii| kyA yaha upakI acch| cayA vRddha vizAhakI zaka DA ko hI samajha hai / nimase samAna kAmAvika kI prth| sArI huI rAmacanda - priyavara mena samAja kucha mola aura cheTa 2 mali caka ho kara budroM nahIM hai jo vaha acche mArga cahage ko tayAra zikAra huI i maiM kahatA hUM ki sama nameM na ho| usakI na samajhokA eka dUsarA hI jitanI kurItiyAM hai vastra dhanavAnoM hI ke dvArA kAraNa he vaha yaha ki isa samaya samAna meM kucha utpanna huI haiM aura yaha bhI maiM kahatA hUM ki ve aise svArthI loga paidA hue haiM jinhoMne sapAnako (kurItiyAM hI ke dvArA miTatI haiN| naSTa bhRSTa karanekA bIr3A uThA diyA hai, yadi ye Tecara-priyavara ! bhApakAhi kahanA maiM saharSa loga ThIka raste para bhAnAve to sambhava hai ki svIkRta karatA iM parantu zaMkA isa bAtakI hai samAna bhI ThIka rAste para aalge| dhanavAna logoM ne hI turaM nizaM calAI aura dhana TekacaMda-maiM yaha kaba kahatA hai ki samAja vAna loga hI samAjakI haTI bAlikAoM ke bholIbhAlI hai, vaha to jJAna sampanna catura hai, zikAra karane vAle haiM parantu yadi nirdhana loga para maiM yaha kaise mAnU ki samana bholI nahIM mAna logoM ko gana putriyAM na de to phira hai| jaba ki yaha itanA mI vicAra nahIM karatI dhanI loga mA ma unakI putriyoM kA zikAra ki jina kurItiyoMse merI hAni ho cukI hai kara sake haiM, nahIM nahIM ai| ve kadApi nahIM kara aura hotI jA rahI hai unako maiM cher3a dUM ! te hai / yaha doSa to unahIM nirdhanoM ke sira hai ki vaha to purAnI hI kArakI phakIra jo anI putriyoM ko dha ke komase dhanavAnoMko banI hai| banate haiM aura use manamAnA rUpa lAte haiN| rAmacaMda-priyavara suniye ! kurItiyoM se mukta rAmacaMda-priya ! maiM / vanako dAyaka honA samAnake liye bar3I kaThina bAta hai kyoMki sAhUMgA ki kanyA vikAkI tikI gar3a jitanI kurItiyoM samAja meM pracilata haiM ve saba jamAnevAle vAna puruSa hI hai| pAna dIjiye, samAnake bar3e gharoM se hI zurU huI haiM aba unako ki koI siMghajI aise haiM ki minake 40 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) digaMbara jaina / dadhatI avasthA taka 2 vivAda ho cuke aura do utta ke mAne (Take karane) kA prayatna rAtri dina ekatara meM ho curI parantu karmAkumAra saMsA kiza karate haiM aura kisI na kisI dhanavAnase hone zivajIko ki vipakI vaha apanI pArU darzanI huMDI bhaMjAkara kara raha gaI ikAhI piInIko saMtoSa sAmose gha. bha te haiN| koI 2 kI saudA 500) mhaa| bhora abhI mAmA mAgoM kI pUrtika meM hotI hai, to koI2 para 2000) taka car3ha liye hI gANI ko hAra ko hajAra rupayoM. jAte haiM to bhI ve bane bAtA maMjUra nahIM hotA kAlama dikhAkAra 50-65 varSa abasthA tatra to kharIdadAra ko. 1500) dekara kharIdanI atI vivAha karane kI koziza karane par3atI hai kahAM taka kahI jAya yaha nighanoMkI hage aura 10 varSa hI kI thI 5 yA 7 karatuta payAnoM kA hala to kisI se chirA nahIM hajAra kharIdakara mAno murAda pUrI karane meM usakI, AlocanA phirase karanA pAThoM kA samaya lagAye / gira ? - bhava viva ribe ki na khonA hai| niMbaIjI hue zA para le jAne ke lAya aura rAmacaMdra-maiM bhI to mAnatA hUM ki yaha kanyAyaha putrI huI 18 varSakI / 18 varSakI avasthA meM vikryaa| doSa donoM para haiM, dhanavAnoM aura nirdha vicArI dIyA vidhavA ho jAtA hai| aba noM3ra parantu priyavara nidhanoM kI apekSA yaha basAIye se ma cA kI pravRtti ho ( kanyA vikra!) doSa dhanavAnoM para jyAde hai aura kaise ho ki vRddhI tAmAvika kI prathA dhAvAnoMhIke dvArA samAbameM nahIlA kI sahamA kA ptte| madumasuma ra se prabale huI hai aura hotI nArahI hai| maiM satya mAluma hotA hai ki sana 1911 naniyoM kI kahatA hUM ki narase yaha kanyA vikrAkA samA hayA 12,4 8 1 82 thI parantu 1921 kI nA jArI huA hai tase vizvAoMhI kadra huI mAsa meM rahI 11,78,596 asociye aura nidhanoMke suyogya bAla avivAhita raha ki bhAra 10 varSa 69586 kama hogaye gye| pripavara ! samAnameM aise aneka garIboM ke yaha saba samAnake ghaTane kA kAraNa bAlavivAha bAlaka avivAhita phirate haiM jo samAjakA kucha Adi kurItiyoM se DhakA kanyA vikrayakA hai, uddhAra mI karane. kAyaka haiM, parantu ve bicAre aba bhI hamArI zamAna ke la ga nahIM cete| dhanake vinA apanA vivAha nahIM kara sakte kyoM ki Tecada-priyakara ApakA kahanA bahuta hI jana pestara kanyAke pitAko 500) yA 1000) satya hai, para mese-samajhI kanyA vikra ke sAyA nagarAnAkA diye jAya tapa kahIM garIboM ke saMbhAlaka nidhana aura dhavAra donoM hI hai| putra vivAhe jhAMya / itane rupayA niradhanoMke pAsa kyoMki bahuta nidhana ai| I so dhana lAla. kahAM isase nidhanoM ke putravivAise rahita raha care phala puna pAsA vicAra nahIM karale aura jAte haiM aura koI 2 chipe rustama apanI kAma apanI kanyA ko eka darzanI huMDo samjhara lAlasAoM ko pUrA kara pApa kamAte haiN| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ digaMbara jaina / (30) ... age TekacaMda-priyavara ! Apa aba mujhe yaha batalA- REETEEEEEEEEEEEEEEEE iye ki kisa tarahase yaha kanyAvikapakI navara . kRtN| dasta prathA samAnase dUra ho aura samAja acchI "RE SEEEEEEEEEEEEEEEEEEER nItikA avalaMbana kre| (3 :-bhArata sI.---gAMdhI-42) rAgacaMda-mitra TekacaMdajI ! kanyA vikra kI pravRtti e evI cIja che ke jenA vinA saMsAranuM gADuM nabhavuM azakaya thaI paDe. tenA vinA prathAko mAnase haTAne kA mukhya urAya yaha hai duniyA zUnparata mAse. 2 zubhAzubha Aya 465nA ki mahAsabhA yaha prastAva pApta kare ki nirvivA. sulibhA yA mAyAra suTimA mAsUma 53 cha te hita bAlaka 15 varSakI umarake nIce na vivAhe sarva prattinamAmArI . mAmu na tanA jAve aura vivAhita puruSa 30 varSakI umarake / A - A 2 uparaja nirbhara che ema kahuM to te kaMI ati zakita bhareluM gaNAze nahi. nokarazAhIne Upara na vivAhe nAve, aura jo yaha 40 aura , asahakAra karI bhale bhArata saMtAne pitAnuM 45 vAlA prastAva mahAsamAne pAsa kiyA hai vaha svAd 24 vana nApI zaNe paraMtu AmA 26 karadiyA nAve, darI bAta jo bhaI apanI ye manuSya mevA matAzA ne prattinA masakanyAke vivAha meM har3ake vAle se rupayA leve use 2. hakArI pitAnuM jIvana TakAvavA vRthA prayatna karato hoya? manane kalapanA sRSTimAM ramatuM mUkavuM te paMcAyatakI taraphase ucita daMDa diyA bhAve aura 525 me pravRttimA 42 . te2 sAntarita vahI daMDa sAyA denevAle ko diyA jAve, evaM yaha pravRtti vAmAM Aveta tasasthAna garI bAta bhI usI prastAva meM mila rahe, aisA kara. nali. nA 5235 mA prattinA- 20 pravRtino AcArasRSTimAM prAdurbhAva thAya che. tyAre nese bahuta hI jalda kanyA vikraya kA kA samAjase eTaluM te spaSTa thayuM haze ke pravRttie jIvana dUra ho jaavegaa| che ane jIvana mAM pravRtti che-pachI bhale te Tekacanda-mitravara Apako dhanya hai jo isa sata pratti khAya yA asat pravRtti ya. taraha kazavikrAkI prathAkI dUra karane kA duniyAmA yA pravRttimA iSTigAya2 53 upAya mujhe batAyA aba maiM mI usake haTAne kA chete dhA dharma, artha, kAma bhane mokSa meM cAra purUSArthane anurUpa hoya che keTalAka dharmane ja prayatna jahAM tahAM karUMgA / aura paba maiM ghA. anulakSI vartana rAkhe che, to keTalAka paisAja jAtA hai phira kabhI bhArase miluuNgaa| acchA bhAvavAnAM pAtAnA nI sAyatA mAnatI lIjiye jaya jineza / lekhaka bese che; keTalAka bhegavilAsamAM ja racyA pacyA rahe che, to keTalAka vIralA purUSo mokSane ja jIva paM. gorelAla paMcaratna premI netA antima za nI prAdi manu35 nivaasii| prayalA mArecha, dharma manamokSanAviyA rathI aLagA rahI zakata atha ane kAmaneja anudiipmaalikaa vidhAna (dIvAlI pUjana) -) lakSI prayatno Adare to te asatu pravRtti kahI dIvAlIke kArDa bAraha Ane saiNkdd'aa| zakAya dharma, artha, kAma ane mokSa e cArone magAnekA patA eka bIjAne avirodharUpa sevavA teja sata pravRtti. bhenenara, di0 jaina pustkaaly-suurt| sa rA 4129 tathA manu05 5yinI sArtha - Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi? jaina ! 0900 - katA-jIvananuM aMtima ya je sAcu sukha mokSa tyAM zAstrasvAdhyAya kayAM gayo? prabhunA darzana varDa te sAdhI zakAya che. je pravRttiomAM dhArmika prApta karela dhArmika na lIna cetana kayAM uDI gayuM? aMza hoto nathI te sarva vyartha che. asatu che, cAritra kayAM rahuM? A te nAnA chone pALavA zakitanA durUpIyoganI praNAlIkAo che ane ane moTA jIne mAravA e dharma thayo. AtmavikAsa karavAmAM ADakhIlIrUpa che. (mAro kahevAno hetu evuM nathI ke kaMdamULa khAvAM, manuSya janmathI maraNa paryata pravRtti parAya- kIDI maMkoDAne mAravAM, paraMtu AvI sUkSma ahiMsA bhuja hoya che. nadi kazcita kSati jJAtu tiSatra- pALavAvALA sthULa ahiMsA kayAM pAlatA nathI ?) mavat eka kSaNavAra paNa kama vinA pravRtti vinA ApaNAmAMnA ghA kharAo A dharma pALanArA koi rahI zakatuM nathI. mohamAyAe eTaluM prabala bagabhagate chIe-prabhune chetaranArA-ThagArA sAmrAjya ApaNA upara jamAvI dIdhuM che ke kevA chIe; paraMtu A sarvanuM prAyazcita prathama dharmanI prakAranI pravRttio manuSya paryAyanI sArthakatA siddha lagAma jhAlI rAkhavAno dAvo karatA paMDitanAM karavA anurUpa che te ApaNane suja tuM nathI. puchaDAMone, bhraSTAcAra bhaTTArakane pithImAManAdi kALathI vaLagI rahelI A moha, mAyA, nA rIMgaNavALA zAstrIone, dharmane nAme (karma-baMdhana) tethI mukata thavuM te manuSya paryA- dhatIMga macAvanAra sAdhuo vagerene karavAnuM rahyuM: yanI sArthakatA che. jeNe e sArthakatA siddha karI kAraNake ApaNumAM dhArmika saLo ghara karI rahyA nathI teNe manuSya paryAya eLe gALI che ema che tene janma ApanAra temane cAritranI vihava thiI. AtmajJAna thayA vinA kama latAja che. te A je upadeza Ape che tenAMthI - baMdhana zithila karI zakAtuM nathI, ane te jJAna anyathA pravartatA ApaNe temane joIe chIe. dhArmika prattiomAM rokAyA sivAya kramazaH prApta teo jAte ja vyabhIcarI hoya, parastrI para dRSTikarI zakAtuM nathI. pAta karatA hoya, asatya bolatA hoya, anAvazyaka dhArmika pravRtiomAM rokAvuM.eTale cAritramaya parigra6 rAkhatA hoya, prapaMcanI jALa pAtharatA banavuM e vAta kharI, kAraNake cAritrane dhArmika hoya, lobhAvibhUta heya, to pachI temanA upadezanI pravRttio sAthe gADha saMbaMdha che; paraMtu maMdIramAM asara janasamAja upara kevI thaze te kaDhapavuM saheluM jaI prabhunAM darzana karI, karelAM pApane pazcAtApa che. ApaNumAM deve ghaNuM hoya che, ane temane karI prabhunAM gugumAnamAM betraNa stavana belI be- pilavA puratuM kaIpaNa paMDita vageremAM jovAmAM traNa mALa, keravIstra svAdhyAya karavAM, Ave che, te vinA vilaMbe tene gugu sa jI grahI TIlA TapakAM karavAM, sUma para dayA batAvavI levA prerAIe chIe; athavA cAritra patha para cAlavA kaMdamUla-lIlavaNa vagere khAvAnI bAdhA karavI, kIDI- prayAsa karatA manuSyo enI dalIlathI pitAnI maMkoDAne ghAta na thAya te mATe kALajI rAkhavI; bhUlanuM samAdhAna karI le che ke, AvA AvA bhaNyA ane dukAne besI halAhala asatya belI sAmA gaNyA jANakAra jJAnI e AvA AvA deSo kare mANasanAM gaLAM raMsavAM, ochuM ApI vadhAre levuM, che to pachI ApaNAthI e deSa thaI jAya khe TAM mA5-tela rAkhavAM, mAla nI seLabheLa karI emAM zI navAi ?" ATalA mATe ja ApaNa sAmAM mAne mevA, vizvAsaghAta kare, khoTI. cAritra sudhAraNA mAM pragatizIla banI zakatA nathI. sAkSI puravI, khATA dastAveja karavA, yogya je teo kharA agarathI ja janasamUhane dharma pathasamaya karatAM vadhu samaya sudhI atibhaMthI hAra para deravA IcchatA hoya te potAnA nirmala maNu anajana saMgraha karI karoDo nI hiMsAnuM cAritrano namuno tenA AgaLa kAM na mUke? pote kAraNathaI paDavuM vagere adharmanA kAryo karavAM, sAsare jAya nahi ne gAMDIne zikhAmaNu kAM re ? Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dvivara jaina hAlamAM je asahakAranI pravRtti cAlI rahI che ane maLyAja rahe che, jyAre yavana samAjamAM vA krizci tenI janatA upara je asara thaI che tenuM kAraNa ane samAjamAM ucharelA yuvAnane ya ka banavuM yuropavAsa e paNa eka avAje kahI rahyA che ke jarI agharUM lAge ; kAbu ke te asaka mahAtmAjI je upadeza Ape che te prathama patA- vRtta keLave che te tatvenA te samAjamAM nAmAM mUrti manana kare che ane tyArabAda ja na- anAla he ya che, te te have lAja lu ja ' samaDa AgaLa raju kare che. te paMDituvaya pramANumAM heye che hiMdu samAja dhAka lAga: upadezaka ! Apa prathama cAritramaya bane ane teNI ne jevuM che. Ape che. tevuM paNa pachI amane cAritra patha para doravA lAyaka bane. bogye ja bI nuM kevuM samaja ApatuM mAtra DhoMgI bAhyAcArathI amane dhokAmAM nAkhavA vRA 5Daze, sAmAjIka paristhiti game tevI hoya paraMtu prayena nA kare. have jamAne sAjI thayo che, je guDAsara mA DAya to aneka prakAranI mATe Apane satyaparAyaNa thavuM ghaTe che. have sAMpra. aDacaNe AvA chatuM saMlita , dhAka takArane polamapela asahya che te Apane lakSa lAgaNI keLavI zakAya che. pAka suda 11khAra na ja hovuM joIe. mArA upara kupata thai emAM pazu keTalAka saMta pu ithama yAnI vAto sAmI lekhaNI cala, vavA jeTaluM te zI paNa huM ApaNe vAMcIe chIe, ane te bA kaka tapati dhAruM chuM, Apa nahija vAparI; kAra ke pana karatAM mAlUra paDe che ke mane A 4 mAM che te ne;, dayAna, aMtarAtmAja kabula karaze ke Ape ja mane A jha pidA karanAra ane paripatra - ane 2 zabdo vAparavAnuM kAraNa ApyuM che. je paDite je saskaraja he ya cheje pAvara TI ApaNuM brahmacArIo, je upadeTA, je dharmanetAo jIvana vyatita ka tuM paDe te temanA keTalA che : ni:svArtha paNe zuddha hRdayane pitAnA zuddha cAri. hoya che ke teo zuM kArita pAka ane trane namane AgaLa dharI janatAne AtmajJAna paNa keLavavAnuM ja rAkhe che. jI, 5 ne prere che. karavA bhagIratha prayatno karI rahyA che te te lalacAve che: ne keTalAka evA he ya che ke te mAre zirasA vaMdha ja che temane viSe to mane prema paM ; carita kara je prasaMge te ja bolavA tathA lakhavAne bIlakula haka he I zake ja bane che. khAtAne che ke che ane mane nahi. atu. laca khAvAna prasa . mane ane thiI che dhArmika aMza dareka 01kitamAM eAchA vattA kema karI ? | ka 2 ke chInuM dAna pramANu hoya che ja; paraMtu tene jevuM vizuM maLe nokera : tevA sa bahu ja , ' "ke te che te pramANamAM te yakata thAya che. keTalAkane teo guDa ' pape chedhAka tta dhArmika lAgaNa e prabaLa hoya che to keTalAne jAra che 1 . * : 5'' kharI? zithila hoya; keTalAka dhArmika lAgaNIo karI. e rIte pagamAM che .. ' mi ta ra ra ra 4 vAtA dekhAya che, to keTalAkane kevA prathakha vIra pa ka hI : kema ? ke pachI e rUddha pravRtta thaI pAchA haThatA mAlUma paDe che. rAma banavuM Acara nuM karA prere che ane ge udAra che , ghaNuM kAro AdhArabhUta che, paraMtu temAM gRha thAya tyAM sudhI dhanI DeLa kare ane kevA ke ' saMskAra, vyavahAra, sabata, ajJAna vagere mukhya go prApta thatAM je dharma ! nAkhe che. te . kAraNe kahI zakAya, jana samAja mAM yukenane kharekha magabhaga 4 - za Aya. sane raddhA ahiMsaka banavuM ghaNuM sarasa lAge che kAraNa ke te thavAne zamAM prave vAlu : kevI samAja ja evo che ke temAMthI tene anurUpa paNa dhArmika aMzane pa.va maLe che, jayAre ke A Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDodarAmAM yuvaka maMDaLe daza dharmanA vive. zrAvako para kAbU paNa na rAkhI zakayA e ajae cananI patrikAo chapAvI kRta vecI hatI.. jevuM che !mahArAje eka pakSanI prabhAvanA na lIdhI tethI dhar[.ela-mAM zA sAMdalacaMda jhaveracaMdanI paNa vikhavAda vadhyA che. zAstra sabhA tathA pujAmAM baMne pakSatA AvIne besatA hatA e to khuzI paranI ma Neke daza upave sa karyA hatA. 30 0) upaja thavA jevuM che, ame to bhaTTArakacho hajI 5 sucita thaI hatI. karIe chyuiM ke A panA prabhAva baMne pakSa para ArAsu-mAM 40 bhAI nAme aneka nA eka sarakhe jamAvA ne AgalA 5 chalA jhadhaDAkaryA hatAM. be pakSa hovAthI judI judI pUja ene nIkAla jhaherathI jatAM pahelAM karAvI daI bha thAtI hatI. kusaMpane lIdhe varADA nImulyA ApanA gurU guNacaMdrajInA mAphaka amarakIti mukI tA. cAra dAnanI TIpa thaI hatI. lIMbalA gAmamAM jAo. ga gacaMdrajI te aneka sthaLe jhadhaDAma patAvI eka strI ne 8 upavAsa karyo hato. A51 hatA._ - jhahera -2 eka bAie 16 upavAsa karyA bADAdara-thI zA0 phatecaMda tArAcaMda lakhe che hatA temaja bIjA vrato 50-60 bhAi ADenAe ke huM.rapura tAbe devala gAmamAM di0 jaina pATha* karyA hatAM. atre narasIpuranA bhAie sa the ghaNAM zAlA che tenI parIkSA levA huM game tA. 30 varSothI jhagaDe che te maTatAja nathI. eka bAju dhiAthI che paNa madada ja AchI hovAthI 38 (jhaDera,)ne bIjI bAju 1 dhara (narasIpura) che AgaLa nIbhe ema nathI jethI je nI rIte tIrthatraNa varSa thI varaghoDo paNa baMdha che. A varSe kSetra kameTI taraphathI chANI navAgAmanI pAThazALAne tyAM bha0 suredrakIrti ja e cAmAsa' kareluM hatuM 60) vArSika madada maLe che, tema delamAM paNa chatAM kaMI paNa samAdhAna na thatAM jhadhaDo lezeSa kaMI navuiM te 30) paNa madada maLI joie. vadhyA che. bhaTTA2kajI eka pakSI vala ga lai rahyA mA ta 6 ghA DAdaramAM kupa hovAthI hu jore 3pyA hatA e ThIka nahatu. bhaTTArakajI lakhe che ke mArA vakIlemAM kharcAi 6 hyu che. digagarImAM agI re taraphathI aSaDha mArA pe lIsa nahi belA vAyalI rivAja na hovA chatAM keTalAka have mamata laI paNa te bhale game tema hoya paNa polIsa AvelI che. ThelA che e aja" jevuM che. deroLamAM eka e te nakka ja. 1LA AratI uDAravAnI takarAramAM bAI e 8 upavA la karyA hatA. tathA karnadata cAdaranI sAM << tho paDakA nI savAra sudhI rAta udhApana karyuM hatuM. vaLI atre eka kuMbhAraNe 10 divasa daherAne daravAje polIsa cokI karI 2DI upavasa hatA jenu udhApana karayu hatu. hatI e drArakanI hAjarI mAM zobhe kharuM ke ? A bAIe mAM 4 madirA kAma karI aneka niyama emaNe che ke I kaNa rIte sa6 karAvavA joi lIdhA hatA. hatA. asalanA bhaTTa ke eka rAjA je keTale eja pramANe dhArIsaNA, sAdA, chAlA, prabhAva pADI zakatA hatA to A bhaTTAramujI vAsaNa', dharI, sada, jInAmuvADA, sonAsaNa, bhAleja, aluvA, patanAkuvA, bAkaroLa, nanAnapura, tene viccheda thAya che. jaDavAdane poSavArUpa raNAsaNa vagere aneka yuLe. A parva sArI ane pAzavazakita keLavavArUpa jJAna, dayAnA rIte ujavAyAnA samAcAra ekaThA karIne di0 jaina jharAma sukavI dRche, dhAmi kra aMzane vizva sa yuvaka maMDaLa muM thaI be mokalI ApyA che, je kare che. kula ane kolejomAM apAtu' jJAna sthAna bhAvane lIdhe saMkSepa mAM ja laI zaJdhA chiye pAzcimAtya saMskRtine-jaDavAdane suva prakAre pazu yuvaka maMDaLanA A prayAsa ati uttama ane pApe che. (apUrNa) prazaMsanIya che, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phirojapura-meM paM0 narasiMhavAsa ke padhA-huye tathA pustakoM kI pramAvanA huii| yahAM 40 ranese va ai0 pannAlAla jIke hone se huna dharma se poravADoMmeM phUTa thI jisako tana mana dhanase pramAvanA huI / paMsApatI maMdira meM likhita zAstra miTAnevAle sTha gopIkRSNa jIko mAnapatra diyaa| hI par3hanekA yahAM niyama ho gayA hai| gayA / dAna kI varSA mI acchI huI thii| kalakatte-meM parva mAnaMda vyatIta huaa| vambai-meM yaha parva dharma prabhAvanAke sAtha paM0 jhamanlAlajI, paM0 mAgharalAla jI zAstra vyatIta huA thaa| hama bhI atima do dina / par3hate the| paM0 zrIla la va paM0 rakhanalAlIke varacaI pahuMce the| donoM maMdiroM nitya do kucha anucita dartAva se paMcAnameM kucha azAMti daphe zastrapamA hotI thii| yahAM hamarI matInI huI thii| caMpAva I (vidhavA parI0 lallupaI premAnaMdadAra) solApura-meM rAvajIbhAI, mANekacaMda amo. ne 10 upavAsa kiye the va anya do bahinoMne caMda Adi zastra par3hate the| yahAM pagaIne 10 6-6 upasa kiye the| carAgAIne pAraNAke upavAsa kiye the| dina 900) AbU, 100) daza saMsthA bhoko dhuliyA-meM 206pakI takarAra miTara va 25) zrAvikAzrama bambaIko dAna kiyA thaa| yaha parva sa naMda vyatIta huA thA parantu aMke caudasako julUna mI nikalA thaa| vizeSa dina mAlake liye phira tAzAhI thii| khe! mAravADI maMdirameM karIba 200) mAlikakA cNdaa| indaura-ke samI teraha maMdiroM meM nitya zAstra eka hindI skUla kholane ke liye huA hai jo samA hotI thii| paM. kastUracanda nIke upadezase maMdirameM hI khulegI jisameM nitya 6 ghaMTe hindiike| khuza hokara sara seTa kama caMdajIne unako eka sAtha dharmazikSA mI dI jaaygii| menejiMga kameTI puNe dara diyaa| rAtriko prAya: seTha jI khuda bhI niyukta huI hai paraMtu abhI kArya cAlU nahIM nitya zAstra par3hate the| huA hai| malakApura- 50 mumaticanda uradezakake nasIrAbAda-meM bra0 cAMdamala nIke pavArapadhAranese vizeSa AnaMda rahA va 11) upadezaka nese vizeSa dharmadhyAnake sAtha yaha parva patIta paMr3a meM hue the| huA thaa| navAgAma-meM 2 bAIyoM ne daza 2 upavAsa jayapura-meM paM0 manoharalA zAstrI va paM. kiye the| yahAM kSullaka zAMtisAgarajI ke upadezase zivamukharAya jI zAstrI pado the| va. AzrameM pArazAlA meM dezI auSadhAlaya khulA hai| A nakaLa 10 brahma va rIva 6 adhyApaka haiN| khaMDavA-meM paM0 bihArIlAla, paM. kanhaiyA- auraMgAbAda-meM bra hIrAkalanIke padhAlAlajI, paM7 darabArIlAla jI, paM0 kastUcaMdanI dase zAstra sama meM vyAkhyAnoM kA acchA AnaMda Adike aneka vyAkhyAna hue| pAThazAlA, rhaa| tIna bhAiyoM ne pa.ThazAlA ke vidyArthiyoM ko auSadhAlaya, kumAra sabhA Adike adhiAzana mI AhAradAna dipA tha / "jainavijaya, prinTiga presa khapATiyA cakalA,-suratameM mUlacaMda kisanadAsa kApar3iyAne mudrita kiyaa| aura "digambara jaina" Aphisa, caMdAvAr3I-suratase unhoMne hI prakaTa kiyaa|