Book Title: Yogavinshika Tika
Author(s): Haribhadrasuri, Yashovijay Upadhyay, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat

Previous | Next

Page 135
________________ જાણવું. (૫) પરતત્ત્વની પ્રાપ્તિ તે લક્ષ્યવેધ ! () ધ્યાનાન્તરિકા એ બાણમોચન-ઇષપાત ! આ પ્રમાણે ઉપનય સમજવો. ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે - જેમ કોઈ કુશળ ધનુર્ધર ધનુષદંડ ઉપર બરોબર લક્ષ્ય વીંધાય તે રીતે અવિસંવાદિપણે બાણ ગોઠવે છે અને પરિપૂર્ણ સંજોગ દેખાતાં બાણ છોડે છે તેના વડે લક્ષ્યવીંધે છે. ઈષપાત અને લક્ષ્યવેધ થતાં જ તે કાર્યથી વિરામ પામે છે. તેવી રીતે ક્ષપક આત્મા ક્ષપકશ્રેણીમાં પરતત્ત્વ પ્રાપ્ત કરવા માટે તેને અભિમુખ અવિસંવાદિપણે અનાલંબન યોગ ગોઠવે છે. જ્યાં સુધી પરતત્ત્વ પ્રાપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી અનાલંબન યોગનો વ્યાપાર ચાલે છે. જ્યારે ધ્યાનાન્તરિકાદશાની પ્રાપ્તિરૂપ બાણમોચન થાય છે. તે જ વખતે અવિસંવાદિ એવા ઈષપાતમાત્રથી જ લક્ષ્યવેધ = પરતત્ત્વની પ્રાપ્તિ થાય છે. જેમ ઈષપાત લક્ષ્યવેધસ્વરૂપ ફળને આપનાર છે તેમ ધ્યાનાન્તરિકા એ સાલમ્બન એવા કેવળજ્ઞાનના પ્રકાશરૂપ ફળને આપનાર છે. જ્યારે કેવળજ્ઞાનનો પ્રકાશ થાય છે ત્યારે આત્માનું પરમતત્ત્વનું દર્શન થવું એ તેનું આલંબન છે. પરંતુ હવે અનાલંબનયોગ હોતો નથી. જે પરમાત્મતત્ત્વના દર્શનરૂપ ફળ પ્રાપ્ત કરવું હતું તે સિદ્ધ થઈ ચૂક્યું છે માટે દિદક્ષાથી વિરામ પામે છે ! तत्राऽप्रतिष्ठितोऽयं,यतः प्रवृत्तश्च तत्त्वतस्तत्र । સર્વોત્તમનુન: વસ્તુ, તેના નાસ્વની ત: || ષોડ. - //. द्रागस्मात्तद्दर्शनमिषुपातज्ञातमात्रतो ज्ञेयम् । પતઈ વેવાં તત્વ, જ્ઞાન યત્તત્વ ન્યોતિઃ | ષોડ. ૧૧-૧૦ || જ્યારથી (ક્ષપકશ્રેણીના ૮ / ૯ મા ગુણસ્થાનકથી) આ આત્મા તાત્ત્વિક રીતે પ્રવર્યો છે પરંતુ હજુ જ્યાં સુધી ત્યાં (પરમાત્મદર્શનમાં) પ્રતિષ્ઠિત થયો નથી અથતિ પહોંચ્યો નથી ત્યાં સુધી (એટલે કે ક્ષપકશ્રેણીના ૮-૯૦-૧૦-૧૨ ગુણસ્થાનકોમાં) આ અનાલંબનયોગ હોય છે. તે અનાલંબનયોગ કેવો છે? કે જેની પાછળ સર્વોત્તમ એવો (અયોગગુણસ્થાનકભાવી) યોગ નક્કી થવાનો છે. | ૯ | શ્રી યોગવિંશિક ૧૨૦ / Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164