________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૮૪થી ૮૮, ૮૯
ત્રીજી પૂજામાં પોતાની શક્તિથી જે ઉત્તમ સામગ્રી મળે છે તેનાથી સંતોષ નહિ પામેલા અને સુરાદિથી સાધ્ય એવી ઉત્તમ સામગ્રીથી ભગવાનની ભક્તિનો અભિલાષ થયો છે જેમને એવા ઉત્તમ શ્રાવકોને અનંત સંતોષોને કરનારી એવી ત્રીજી પૂજા હોય છે. વળી, શાસ્ત્રમાં કહેવાયેલા પોતાની ભૂમિકાને ઉચિત આચારોમાં પરાયણ એવા શુદ્ધ શ્રાવકો આ ત્રીજી પૂજા કરનાર છે અને તે શ્રાવકો ફલાવંચક નામના યોગથી આ ત્રીજી પૂજા કરે છે, તેથી તેઓને ઉત્તમ પુરુષના યોગથી પ્રાપ્ત થયેલો જે ઉત્તમ પુરુષનો ઉપદેશ તે સમ્યક્ પરિણમન પામે તેવા ફલાવંચકયોગથી તેઓ ભગવાનની ભક્તિ કરે છે. તેથી એ પ્રાપ્ત થાય કે ભગવાનની ભક્તિ વીતરાગભાવથી આત્માને વાસિત ક૨વાના અત્યંત ઉપયોગથી કરવાની છે અને તે પ્રકારના ફલને પ્રાપ્ત કરી શકે તેવા વીર્યના પ્રકર્ષથી આ ત્રીજી પૂજા કરનારા શ્રાવકો હોય છે; કેમ કે આ શ્રાવકો શાસ્ત્રમાં કહેવાયેલા સર્વશુદ્ધ આચારોમાં પરાયણ છે, તેથી ભગવાનની પૂજાકાળમાં અત્યંત શાસ્ત્ર નિયંત્રિત મતિ હોવાથી ભગવાનની પૂજાથી નિરતિચાર ચારિત્રને અનુકૂળ મહાશક્તિનો સંચય કરે છે. II૮૪-૮૫-૮૬–૮૭-૮૮ll
અવતરણિકા :
પૂર્વમાં ત્રણ પ્રકારની પૂજા ક્રમસર ત્રણ અવંચકયોગથી થાય છે તેમ બતાવ્યું. તેથી તે ત્રણ પ્રકારનો અવંચકયોગ શું છે ય તે સ્પષ્ટ કરવા અર્થે કહે છે .
૯૦
શ્લોક ઃ
योगा इहोक्तास्त्रिविधाश्च योगक्रियाफलावञ्चकभेदभाजः । सत्साधुसंगात्परिणामभाग्भ्यां,
क्रियाफलाभ्यां च तदाश्रयाभ्याम् ।।८९ ॥
-
શ્લોકાર્થ :
સાધુના સંગથી અને તશ્રયભૂત=સત્તાધુના આશ્રયભૂત, પરિણામને ભજનારા એવા ક્રિયા અને લૂથી, યોગ, ક્રિયા, અને