Vairagya Kalpalata Stakabak 01

Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga

Page 255

૨૩૪
વૈરાગ્યકલ્પલતા/બ્લોક-૨૧૯-૨૨૦ કરતાં અસંગદશાવાળા અપ્રમત્ત મુનિઓ અત્યંત જાગ્રતદશાવાળા છે અને તે જાગ્રતદશાના બળથી તેઓ ઊર્ધ્વગામી છે. ર૧લા અવતરણિકા -
પૂર્વશ્લોકમાં કહેલ એવા જાગ્રતદશાવાળા ઊર્ધ્વગામી મુનિ કેવા હોય છે તેનું સ્વરૂપ વિશેષથી બતાવે છે – શ્લોક :
बुद्धः सुधीरेकविदेकरूपः, संछिन्नशोकश्च सुसंयतश्च । आत्मप्रवादोपगतः सुगुप्तो, रम्यः सुसामायिकभृत् समित्या ।।२२०।। શ્લોકાર્ચ -
બુદ્ધ આત્માના પારમાર્થિક સ્વરૂપના બોધવાળા, સુઘી=સુંદર બુદ્ધિવાળા, એકવિધ=એક આત્માના સ્વરૂપને વંદન કરનારા, એકરૂપ કર્મને વશ અનેક સ્વરૂપને નહીં ધારણ કરનારા પરંતુ આત્માના એક સ્વરૂપને ધારણ કરનારા, સંછિન્ન શોકવાળા કર્મજન્ય સંસારની વિષમ પરિસ્થિતિ જોઈને પણ સર્વથા શોક છેદી નાખ્યો છે જેમણે એવા, સુસંયત=સર્વ યત્નથી સંયમમાં દઢ ઉધમવાળા, આત્મપ્રવાદ ઉપગત= આત્મપ્રવાદમાં બતાવાયેલ આત્માના પારમાર્થિક સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરેલા, સુગુપ્ત ત્રણ ગુપ્તિથી યુક્ત, સમિતિથી સામાયિકને ધારણ કરનારા સાધુ રમ્ય છે. ર૨૦II ભાવાર્થ - જાગ્રત દશાવાળા ઊર્ધ્વગામી મુનિનું વિશેષ સ્વરૂપઃ
જાગ્રત દશામાં રહેલા ઊર્ધ્વગામી મુનિ ભગવાનના વચનના સૂક્ષ્મ પદાર્થના બોધવાળા હોવાથી બુદ્ધ છે અને ભગવાનના વચનના બોધ અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરીને અસંગદશાને પામેલા છે તેથી સુંદર બુદ્ધિવાળા છે. વળી, મોહના સંશ્લેષ