________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૦૮-૨૦૯
૨૨૩ ભાવાર્થ - સમાધિવાળા મહાત્મા આર્જવયુક્ત -
આર્જવ પરિણામ વગર જીવ પાપથી શુદ્ધ થતો નથી; કેમ કે સર્વ પાપોને જીવાડનાર જીવનો વક્રસ્વભાવ જ છે. તેથી શુદ્ધિનો અર્થી જીવ વારંવાર વિચારે કે આર્જવભાવ વગર શુદ્ધિ થાય તેમ નથી. અશુદ્ધ જીવ ધર્મમાં ક્યારેય સ્થિર થાય નહીં. ધર્મ વગર મોક્ષ નથી અને મોક્ષ વગર સુખ નથી. આ રીતે મોક્ષ સાથે કારણપરંપરાથી આર્જવભાવ સંકળાયેલો છે એ પ્રકારે વિચારીને સમાધિને ધારણ કરનારા સાધુ આર્જવભાવને પ્રાપ્ત કરે છે અર્થાતુ પૂર્વમાં અનાદિકાળથી જે વક્રભાવ હતો તે મોક્ષ પ્રાપ્તિમાં પરમ વિઘ્નરૂપ છે તેમ વિચારીને આર્જવભાવને સ્વીકારે છે. l૨૦૮ શ્લોક :
यद् द्रव्यदेहोपधिभक्तपानाधिकारकं शौचमशुद्धिहानात् । समाधिनीरेण कृतं तदेव, पावित्र्यबीजं प्रयतात्मनां स्यात् ।।२०९।।
શ્લોકાર્ય :
અને કિરવાનું છે કરવું તે ભારત માટે સંયમમાં
સમાધિના જલ વડે અશુદ્ધિના દાનથી દ્રવ્યરૂપ દેહ, ઉપધિ, ભક્ત, પાન અધિકારવાળું એવું જે શૌચ કરાયું તે જ પ્રયત આત્માને સંયમમાં યતમાન એવા સાધુને પાવિત્ર્યનું પવિત્રતાનું, બીજ થાય. ll૨૦૯ll ભાવાર્થ -
જે સાધુ સંયમના પરિણામની ધુરાને વહન કરે તેવા કષાયના શમનરૂપ સમાધિવાળા છે તેઓ સમાધિના પાણીથી અશુદ્ધિના દાન દ્વારા દ્રવ્ય એવું શરીર, દ્રવ્ય એવી સંયમની ઉપધિ, દ્રવ્ય એવું ભક્તપાન, જેને ગ્રહણ કરવાનો ભગવાનના વચનથી અધિકાર પ્રાપ્ત થયો છે તેવા અધિકારવાળું શૌચ કરે છે શુદ્ધ કરે છે અને તે શૌચ જ સંયમમાં યતમાન સાધુની પવિત્રતાનું બીજ છે.
