Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 04
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૪
સૂત્ર-૧૧ વિદ્યુસ્કુમારો સ્નિગ્ધ, દેદીપ્યમાન, નિર્મળ અને વજના ચિહ્નવાળા હોય છે.
સુવર્ણકુમારો ડોક અને છાતીમાં અધિક રૂપાળા શ્યામ, નિર્મળ અને ગરુડ ચિહ્નવાળા હોય છે.
અગ્નિકુમારો માન, ઉન્માન, પ્રમાણથી યુક્ત, દેદીપ્યમાન, ઉજ્જવળ અને ઘટના ચિહ્નવાળા હોય છે.
વાતકુમારો સ્થિર, પુષ્ટ, ગોળ અવયવવાળા, ઊંડા પેટવાળા અને અશ્વના ચિહ્નવાળા નિર્મળ હોય છે.
સ્વનિતકુમારો સ્નિગ્ધ અને ગંભીર અવાજવાળા, પડઘો પડે તેવા મોટા અવાજવાળા, શ્યામ અને વર્ધમાન ચિહ્નવાળા હોય છે.
ઉદધિકુમારો- છાતીમાં અને કેડમાં અધિક રૂપવાળા, અધિક શ્યામવર્ણવાળા અને મગરના ચિહ્નવાળા હોય છે. દિલીપકુમાર છાતી, સ્કન્ધ અને બાહુના અગ્રભાગમાં અધિક રૂપવાળા, શ્યામ, નિર્મળ અને સિંહના ચિહ્નવાળા હોય છે. દિકકુમારો જંઘાના અગ્રભાગમાં અને ચરણોમાં અધિક રૂપવાળા, શ્યામ અને હાથીના ચિહ્નવાળા હોય છે.
બધા ભવનવાસી દેવો વિવિધ વસ્ત્ર, આભરણ, શસ્ત્ર, ઢાલવાળા હોય છે. (૪-૧૧)
टीका- समुदायार्थावयवार्थावस्य निगदसिद्धौ प्रायो, नवरं भूमिष्ठत्वाद्भवनानि तेषु वस्तुं शीलाः भवनवासिनः कुमारशब्दप्रवृत्तिनिमित्तमाह'कुमारवदेते'इत्यादिना असुरकुमारावासेषु इत्यत्रावासाः कायमानस्थानीयाः अतिमनोहरास्तेषु प्रायोऽसुरकुमाराः प्रतिवसन्ति, कदाचिद्भवनेष्वपि, शेषास्तु नागादयः प्रायो भवनेषु कदाचिच्चाऽऽवासेष्वपि इति । भवनावासस्थानमाह-'महामन्दरस्ये'त्यादि महामन्दरग्रहणं धातकीखण्डादिमन्दरव्यावृत्त्यर्थं, चिह्नमात्रं चैतद् अस्य, योजनसहस्रमात्रा
