Tattvarthadhigam Sutram Part 04

Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 136

૧૧૪
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૪
સૂત્ર-૩૮
૧ રૈવેયક || ૨૩ સાગરોપમ ૭ રૈવેયક ૨૯ સાગરોપમ ૨ ચૈવેયક | ૨૪ સાગરોપમ ૮ રૈવેયક | ૩૦ સાગરોપમ ૩ રૈવેયક | ૨૫ સાગરોપમ | મૈવેયક | ૩૧ સાગરોપમ ૪ રૈવેયક | ૨૬ સાગરોપમ વિજયાદિ ચાર ૩ર સાગરોપમ ૫ રૈવેયક | ર૭ સાગરોપમ સર્વાર્થસિદ્ધ | ૩૩ સાગરોપમાં ૬ રૈવેયક | ૨૮ સાગરોપમ એક સાગરોપમની વૃદ્ધિ સમજાય એ માટે છે. (અન્યથા નવેય રૈવેયકમાં ભેગી એક સાગરોપમની વૃદ્ધિ સમજાય અને એથી નવેય રૈવેયકોમાં ૨૩ સાગરોપમ સ્થિતિ સમજાય.)
વિજયાલિવું એવો નિર્દેશ બેથી અધિક સંખ્યાના નિયમન માટે છે, અર્થાત્ ચારેય વિમાનોમાં એક જ સાગરોપમની વૃદ્ધિ જણાવવા માટે છે. મારVIભુતાત્ એ નિર્દેશમાં એકવર્ભાવ સમાસ કરાયો છે અથવા મારો પક્ષિતઃ વ્યુત=ગારવ્યુતઃ એમ મધ્યમપદલોપી સમાસ છે. (૪-૩૬-૩૭-૩૮)
भाष्यावतरणिका- अत्राह- मनुष्यतिर्यग्योनिजानां परापरे स्थिती व्याख्याते । अथौपपातिकानां किमेकैव स्थितिः परापरे न विद्यते इति । अत्रोच्यते
ભાષ્યાવતરણિકાર્થ– પ્રશ્ન- મનુષ્યોની અને તિર્યંચયોનિમાં ઉત્પન્ન થયેલા જીવોની ઉત્કૃષ્ટ-જઘન્ય સ્થિતિ કહી. હવે ઔપપાતિકોની શું એક જ સ્થિતિ છે? ઉત્કૃષ્ટ-જઘન્ય નથી? અહીં ઉત્તર કહેવાય છે–
टीकावतरणिका-'अत्राहे'त्यादि सम्बन्धग्रन्थः, मनुष्यतिर्यग्योनीनां किमित्याह-परापरे जघन्योत्कृष्टे स्थिती व्याख्याते 'नृस्थिती' इत्यादिना प्राक्, अथौपपातिकानां नारकदेवानां किमेकैव परा स्थितिः, परापरे न विद्येते स्थिती इति, अत्रोच्यते