Tattvarthadhigam Sutram Part 04

Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 125

૧૦૩
સૂત્ર-૨૭
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૪ વિજયાદિ ચાર વિમાનના દેવોનો સંસારકાળविजयादिषु द्विचरमाः ॥४-२७॥ સૂત્રાર્થવિજયાદિ ચાર વિમાનોમાં બે વાર જનારા ચરમશરીરી હોય छ. (४-२७)
भाष्यं-विजयादिष्वनुत्तरेषु विमानेषु देवा द्विचरमा भवन्ति । द्विचरमा इति ततश्च्युताः परं द्विर्जनित्वा सिध्यन्तीति । सकृत्सर्वार्थसिद्धमहाविमानवासिनः । शेषास्तु भजनीयाः ॥४-२७॥
ભાષ્યાર્થ– વિજય વગેરે અનુત્તર વિમાનમાં દેવો કિચરમ ભવવાળા હોય છે. દ્વિચરમ એટલે ત્યાંથી અવ્યા પછી બે વાર જન્મીને સિદ્ધ થાય છે. સર્વાર્થસિદ્ધ નામના મહાવિમાનમાં રહેનારા દેવો એકવાર જન્મીને સિદ્ધ થાય છે. બાકીના દેવો તો ભજનીય છે, અર્થાતુ એમના ભવો નિયત नथी. (४-२७)
टीका- चतुर्षु विमानेष्विति सूत्रसमुदायार्थः । अवयवार्थं त्वाह'विजयादिष्वि'त्यादिना 'विजयादिष्वि'ति विजयवैजयन्तजयन्तापराजितेषु चतुर्षु अनुत्तरेष्विति, तदन्यव्यावृत्त्यर्थमेतत्, एतेषु विमानेषु देवाः किमित्याह-द्विचरमा भवन्ति, द्विचरमत्वमेव स्पष्टयन्नाह-द्विचरमा इति किमुक्तं भवति ?, ततश्च्युता इति विजयादिभ्यश्च्युताः परमुत्कर्षण द्विर्जनित्वा द्विरुत्पद्य सिद्ध्यन्तीति, विजयादिविमानाच्च्युतो मनुष्येषु सिद्ध्यतीत्यर्थः, सकृत् सर्वार्थसिद्धमहाविमानवासिन इति, सकृद् एकं वारं जनित्वा सर्वार्थसिद्धे महाविमाने समुत्पद्य ततश्च्युता मनुष्येषु सिद्ध्यन्तीति, शेषास्तु भाज्या इति, शेषाः पुनर्वैमानिकाः सामान्यदेवा भाज्या इति कदाचित् सकृद् द्विस्त्रिः चतुःप्रभृति वा मनुष्येषु जन्मासाद्य सिध्यन्तीति ॥४-२७॥
ટીકાર્થ– વિજયાદિ ચાર વિમાનોમાં દેવો હિચરમ હોય છે એમ सूत्रनो समुहित अर्थ छे. अवयवार्थने तो माष्य1२ "विजयादिषु" ઇત્યાદિથી કહે છે- વિજય, વૈજયંત, જયંત અને અપરાજિત એ ચાર