Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 02
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
સૂત્ર-૪૪ શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૨
૧૨૭ कार्मणौदारिके वा स्याताम् । कार्मणवैक्रिये वा स्याताम् कार्मणौदारिकवैक्रियाणि वा स्युः । कार्मणौदारिकाहारकाणि वा स्युः । कार्मणतैजसौदारिकवैक्रियाणि वा स्युः । कार्मणतैजसौदारिकाऽऽहारकाणि वा स्युः । न तु कदाचिद्युगपत्पञ्च भवन्ति । नापि वैक्रियाहारके युगपद्भवतः । स्वामिविशेषादिति वक्ष्यते ॥२-४४॥
ભાષ્યાર્થ– તે તૈજસ-કાશ્મણ શરીરો જેમની આદિમાં છે તે તવાનિ. સંસાર સુધી રહેનારા તૈજસ-કાશ્મણશરીરથી પ્રારંભી અન્યશરીરો એક જીવને એકી સાથે ચાર સુધી વિકલ્પ કરવા યોગ્ય છે. તે આ પ્રમાણે-તૈજસ અને કાશ્મણ એ બે શરીરો હોય અથવા તૈજસ, કાર્પણ અને ઔદારિક એ ત્રણ શરીરો હોય અથવા તૈજસ, કાર્પણ અને વૈક્રિય એ ત્રણ શરીરો હોય અથવા તૈજસ, કામણ, ઔદારિક અને વૈક્રિય એ ચાર શરીરો હોય અથવા તૈજસ, કામણ, દારિક અને આહારક એ ચાર શરીરો હોય અથવા કાર્મણ જ એક શરીર હોય અથવા કાર્મણ, ઔદારિક એ બે શરીરો હોય અથવા કાર્મણ, વૈક્રિય એ બે શરીરો હોય અથવા કાર્મણ, ઔદારિક અને વૈક્રિય એ ત્રણ શરીરો હોય અથવા કાર્મણ, ઔદારિક અને આહારક એ ત્રણ શરીરો હોય અથવા કામણ, તૈજસ, ઔદારિક અને વૈક્રિય એ ચાર શરીરો હોય અથવા કાર્મણ, તૈજસ, ઔદારિક અને આહારક એ ચાર શરીરો હોય. ક્યારેય એકી સાથે પાંચ શરીરો નથી હોતા અને વૈક્રિય અને આહારક એ બે શરીરો પણ સાથે નથી હોતા. કારણ કે તે બે શરીરના સ્વામીઓ જુદા હોય છે એમ આગળ (અ.૨ સૂ.૪૭ અને ૪૯માં) કહેવાશે. (૨-૪૪)
टीका-वैक्रियाहारकयोयुगपदभावादिति सूत्रसमुदायार्थः, अवयवार्थं त्वाह-'ते आदिनी'इत्यादिना, ते इति क्रमात् तैजसकार्मणे आदिनी एषामित्यौदारिकादीनां तानीमानि तदादीनि, सर्वाण्येव गृह्यन्ते, एतदेव स्पष्टयन्नाह-तैजसकार्मणे प्रस्तुते तावत् संसारभाविनी यावत् संसारं भवितुं शीले, आदिं कृत्वा मेढीभूततया व्यवस्थाप्य शेषाणि औदारिकादीनि युगपद्-एकस्मिन् काले एकस्य जीवस्य मनुष्यादेः
