Tattvarthadhigam Sutram Part 02

Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 164

શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૨
સૂત્ર-૪૯
સૂત્રાર્થ– લબ્ધિરૂપ નિમિત્તથી પણ વૈક્રિયશરીર થાય છે. (૨-૪૮) भाष्यं - लब्धिप्रत्ययं च वैक्रियं शरीरं भवति । तिर्यग्योनीनां मनुष्याणां चेति ॥२-४८॥
૧૩૮
ભાષ્યાર્થ— લબ્ધિથી થનારું વૈક્રિયશરીર તિર્યંચોને અને મનુષ્યોને હોય છે. (૨-૪૮)
ટીા— સમ્બન્ધઃ પ્રતીત:, સમુવાયાર્થમાહ-‘નધિપ્રત્યયં રે'ત્યાદ્રિના, इह तपोविशेषजनिता शक्तिर्लब्धिः तत्प्रत्ययं वैकियं शरीरं भवति, नौपपातिकमेव, एतच्च तैर्यग्योनीनां गवादीनां मनुष्याणां चेत्येवं द्रष्टव्यमिति ॥ २४८॥
ટીકાર્થ— સંબંધ પ્રસિદ્ધ છે. લબ્ધિપ્રત્યયં 7 ઇત્યાદિથી સમુદિત અર્થને કહે છે- અહીં વિશિષ્ટ તપથી ઉત્પન્ન થયેલી શક્તિ તે લબ્ધિ. વૈક્રિયશરીર કેવળ ઔપપાતિક જ નથી, કિંતુ લબ્ધિરૂપ નિમિત્તથી પણ થાય છે. આ વૈક્રિયશરીર ગાય વગેરે તિર્યંચોને અને મનુષ્યોને હોય છે. (વાયુકાયના જીવોને સ્વાભાવિકપણે આ લબ્ધિ હોય છે.) (૨-૪૮)
टीकावतरणिका - आहारकाभिधित्सयाऽऽह
ટીકાવતરણિકાર્થ– આહારકશરીરને જણાવવાની ઇચ્છાથી સૂત્રકાર કહે છે—
આહારકશરીર ચૌદપૂર્વધરમુનિને હોય—
शुभं विशुद्धमव्याघाति चाहारकं चतुर्दशपूर्वधरस्य ॥२- ४९॥ સૂત્રાર્થ– આહારકશરીર ચૌદપૂર્વધર મુનિને હોય છે. આ શરીર શુભ, અત્યંતવિશુદ્ધ અને અપ્રતિઘાતી હોય છે. (૨-૪૯)
भाष्यं - शुभमिति शुभद्रव्योपचितं शुभपरिणामं चेत्यर्थः । विशुद्धमिति विशुद्धद्रव्योपचितमसावद्यं चेत्यर्थः । अव्याघातीति आहारकं शरीरं न व्याहन्ति न व्याहन्यते चेत्यर्थः । तच्चतुर्दशपूर्वधर एव कस्मिश्चिदर्थे