Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 02
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
સૂત્ર-પ૩ શ્રી તત્ત્વાથધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૨
૧૭૯ તો લાંબા કાળે સૂકાય છે. તે જ વસ્ત્ર પહોળું કરેલું હોય તો સૂર્ય કિરણોથી અને વાયુથી સ્પર્ધાતુ તે જલબિંદુઓ ખેંચાઈ જવાથી જલદી સૂકાય છે. કારણ કે તે પ્રમાણે (બધાના) જોવામાં આવે છે.
ભેગા કરેલાં તે વસ્ત્રમાં ક્યાંયથી જલબિંદુઓ આવ્યા છે, જેથી તેમાં જલબિંદુઓનો સુકાવાનો કાળ અધિક થાય છે એવું નથી અને પહોળું કરેલું વસ્ત્ર પૂર્ણ સુકાયું નથી એવું પણ નથી. બંને પ્રકારના વસ્ત્રમાં તેટલા જ જલબિંદુઓ હોય છે. આમ છતાં સૂકાવાનાં કાળમાં ભેદ છે. તવ=તેની જેમ. તેની જેમ એ દાષ્ટ્રતિક યોજના કરવા માટેનો પ્રયોગ છે. તેવી રીતે યથોક્ત અધ્યવસાન-વિષાદિ નિમિત્તવાળા અપવર્તનોથી આયુષ્યકર્મના ફળનો ઉપ(=જલદી)ભોગ કરાય છે. આમ છતાં કૃતનાશ, અકૃતાગમ, નિષ્ફળતા એ ત્રણ દોષો થતા નથી. આયુષ્યના સઘળાય દ્રવ્યોને(=દલિકોને) જલદી ભોગવી લેવામાં આવે છે તેથી કૃતનાશ દોષ થતો નથી. એ પ્રમાણે આયુષ્યનો ક્ષય થાય ત્યારે જ મરે છે તેથી અકૃતાગમ દોષ થતો નથી. એથી જ આયુષ્ય કર્મની નિષ્ફળતા રૂપ દોષ નથી. કારણ કે સંપૂર્ણ આયુષ્યનો ભોગ થાય છે. આથી જ આયુષ્ય અન્ય જન્મમાં જાય એ દોષનો પણ અભાવ છે. આ પ્રમાણે (બરોબર) વિચારવું. આ પ્રમાણે અકાળ મૃત્યુની સિદ્ધિ થાય છે એ નિશ્ચિત થયું. (૨-૫૩)
ભાવાનુવાદકારની પ્રશસ્તિ આ પ્રમાણે પ.પૂ. આચાર્યશ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજા વડે શરૂ કરાયેલી (અને છઠ્ઠા અધ્યાયના ૨૩મા સૂત્રમાં વિનયસમ્પન્નતા પદ સુધી પૂર્ણ કરાયેલી) પછી છઠ્ઠા અધ્યાય સુધી આચાર્ય શ્રી યશોભદ્રસૂરિ વડે પૂર્ણ કરાયેલી અને ત્યાર પછી(=સાતમા અધ્યાયથી બાકી રહેલી ટીકા) તેમના ૧. અહીં ભાવાર્થ આ છે ભેગા કરેલા વસ્ત્રમાં જળબિંદુઓ ક્યાંથી આવ્યા હશે માટે કાળ વધારે લાગે છે અને પહોળા કરેલા વસ્ત્રમાં થોડા જલબિંદુઓ સૂકાવાના બાકી રહી ગયા હશે માટે કાળ ઓછો લાગે છે એવું નથી. ભેગા કરેલા વસ્ત્રમાં જળબિંદુઓ ક્યાંથી આવ્યા નથી અને પહોળા કરેલા વશમાં જળબિંદુઓ સંપૂર્ણ સૂકાઈ ગયા છે. બંને જગ્યાએ જળબિંદુઓ સમાન હતાં છતાં ભેગા કરેલા વસ્ત્રમાં જળબિંદુઓ સૂકાવામાં કાળ અધિક લાગ્યો અને પહોળા કરેલા વસ્ત્રમાં જળબિંદુઓ સૂકાવામાં કાળ ઓછો લાગ્યો. તેની જેમ...
