________________
મેં સ્વાધીનપણે કાંઈ પણ આત્મ સાધન ન કર્યું, હવે પરાધીન પડેલે હું શું કરી શકું? પ્રથમથી જ સાવધાનપણે સત્ સામગ્રીને સફળ કરી જાણનારને પાછળથી ખેદ કરે પડતેજ નથી.
(૨૩) પ્રથમ પ્રમાદવડે તપ જપ વત પચ્ચખાણ નહિં કરનાર કાયર માણસ પાછળથી વ્યર્થ-નકામે દૈવને દોષ દે છે. ખરે દોષ તે પિતાને જ છે કે પોતે છતી સામગ્રીએ સવેળા ચેત્યે નહિ, અને સઘળે વખત કેવળ વાયદામાં જ વિતાવ્યો.
(૨૪) બાળક હોય તે શીવ્ર ચેવન વયને પ્રાપ્ત કરતે અને જુવાન હોય તે જરા અવસ્થાને પ્રાપ્ત થતું અને તે પણ કાળને વશ થઈને દષ્ટ નષ્ટ થયે દેખાય છે, એવા પ્રત્યક્ષ કેતુકવાળા બનાવ દેખ્યા પછી બીજા ઇંદ્રજાળ દેખવાનું શું પ્રીજિન છે? આ સંસારજ અનેક પાત્રયુક્ત વિચિત્ર નાટકરૂપજ છે.
. (૨૫) કર્મનું વિચિત્રપણું તે જુવે જે મોટે રાજાધિરાજ હૈય, તે પણ દુર્દેવ ગે ભીખ માગતે દેખાય છે અને એક પામર ભીખારી જે હોય તેમ છતાં તે મેટું સામ્રાજ્ય સુખ પામે છે. એ પૂર્વકૃત કર્મને જ મહિમા છે. કર્મની ગતિને જ્ઞાની વગર કેણ કળી શકે છે?
(૨૬) પલક જતાં પ્રાણીને પુત્રાદિક સંતતી તેમજ લકમી વિગેરે કંઈ કામ આવતાં નથી. ફક્ત પુણ્ય ને પાપજ તેની સાથે જાય છે. બાકીનું બધું અહીંજ પડયું રહે છે.
(૨૭) મેહના મદથી માનવી મનમાં ધારે છે કે, ધર્મ તે આગળ કરાશે. પણ એટલામાં તે વિકરાળ કાળ અચાનક ‘આવીને તે બાપડાને કેળી કરી જાય છે. પવિત્ર ધર્મનું