________________
(૩
(૧૯૧) વિવેકી પુરૂષ આ મનુષ્યભવના ક્ષણને પણ લાખેણે ( લક્ષ મુલ્ય અથવા અમુલ્ય ) લેખે છે: ' (૧૯૨) જેમ રાજહંસ પક્ષી ક્ષીર નરને જુદાં કરીને ક્ષીર માત્ર ગ્રહે છે, તેમ વિવેકી પુરૂષ દેષ માત્રને તજી ગુણ માત્રને ગ્રહણ કરે છે. ' (૧૯૩) મનની ક્ષુદ્રતા (પારકાં છિદ્ર જેવાની બુદ્ધિ) મટવાથીજ ગુણગ્રાહકતા આવે છે, ગુણગુણીને યોગ્ય આદરસત્કાર કરવારૂપ વિનયગુણથી ગુણગ્રાહકતા વધતી જાય છે.
(૧૯૪) વિનય સર્વગુણેનું વશીકરણ છે. ભક્તિ યા બાહ્યસેવા, હૃદય પ્રેમ યા બહુમાન, સદ્ગણની સ્તુતિ અવગુણને ઢાંકવા અને અવજ્ઞા, આશાતના, હેલના, નિંદા કે હિંસાથી દુર રહેવું એવા વિનયના મુખ્ય પાંચ પ્રકાર છે.
(
૧લ્પ) જેમ અણધાયેલા મેલા વસ્ત્ર ઉપર રંગ ચડી શક્ત નથી, અથવા વિષમ ભૂમિમાં ચિત્ર ઉઠી શકતું નથી, તેમ વિનયાદિ ગુણ હીનને સત્ય ધર્મની પ્રાપ્તી થઈ શકતી નથી.
( ૧૯૬) વિનયાદિ સગુણ સંપન્નને સહેજે ધર્મની પ્રાપ્તી થઈ શકે છે.
( ૧૭ ) વિનયદિશન્યને વિદ્યાદિકળા ઉલટી અનર્થકારી થાય છે, માટે પ્રથમ વિનયાદિકને જ અભ્યાસ કરે ચે છે.
( ૧૯૮) ધર્મની યોગ્યતા-પાત્રતા પ્રાપ્ત કરવી એ પ્રથમ અવશ્યનું છે. દે! તૃણ થકી ગાયને દુધ થાય છે અને દુધ થકી સર્પને ઝેર થાય છે. એ ઉપરથી જ પાત્રાપાત્રને વિવેક ‘ધારે પ્રગટ સમજાય છે.
