________________
૫૭
અને વૃદ્ધ અવસ્થા વિવિધ વ્યાધિના દુઃખમાં હારી જનારને સુકૃતના અભાવે પરલકમાં કંઈ પણ સુખ સાધન મળી શકતું નથી.
(૪૦) જે દ્રવ્યના લેભથી જીવ અનેક આકરાં જોખમમાં ઉતરે છે તે દ્રવ્યનું અસ્થિરપણું વિચારીને સંતેષવૃત્તિ ધારવી ઉચિત છે. સંતેષ વૃત્તિવગર સાચા સુખને અનુભવ થનાર નથી જ.
(૪૧) આ મન-મર્કટ મેહ-મદિરાના મદથી મત્ત બન્યું છતાં અનેક પ્રકારની કુચેષ્ટા કરવા તત્પર રહે છે, સત્ સમાગમરૂપી અમૃતના સિંચન વિના મનનું ઠેકાણું પડવું મહા મુશ્કેલ છે. સોધથી કેળવાઈને લાંબા અભ્યાસે તે સીધુ થઈ શકે છે.
(૪૨) નિર્મળ શીલવ્રતધારી શ્રાવકને, પરસ્ત્રીથી અને ઉત્તમ ચારિત્રધારી સાધુજનને સર્વે સ્ત્રીથી નિરંતર ચેતતા રહેવાની ખાસ જરૂર છે. પ્રમાદથી ઘણું વ્રતધારીઓ પણ પ્રતિત થઈને પાયમાલ થઈ ગયા છે.
(૪૩) જે વિષયભેગમાં નિત્ય જતું મને રોકવામાં આવે નહિ તે ભસ્મ ચોળવાથી, ધૂમ્રપાન કરવાથી, વત્યાગથી, તેમજ અનેક બીજા કષ્ટ સહન કરવાથી કે જપમાળા ફેરવવાથી શું વળવાનું હતું? મુમુક્ષુએ ઇંદ્રિયજિત્ થવાની બહુજ જરૂર છે.
(૪૪) અમૃત જેવાં મધુર વચનથી ખળ પુરૂષોને જે સન્માર્ગમાં જોડવા ઇરછે છે, તે મધના બીંદુથી ખારા સમુદ્રને મીઠે કરવા વાંછે છે અને નિર્મળ જળથી કેયલાને સાફ કરવા