________________
૧૨૨
સ્થવિરાવલી
અને તેના જ શિષ્ય આ. જયસેને ધવલામાં ૪૦૦૦૦ શ્લોકપ્રમાણ પૂરવણી વધારી દિગંબર સમાજ માટે મહાન ધવલશાસ્ત્ર તૈયાર કરેલ છે. - આ. કોડિન્ન તે મૂળ કુંડપુરના વતની હતા, તેથી કોડિન્ય કહેવાય છે. તેનું સંસ્કૃત નામ કૌંડકૌડિન્ય, કૌંડકન્ય અને કુંદકુંદ છે. તેનાં બીજું નામો પદ્મનંદિ, એલાચાર્ય, વક્રગ્રીવ અને ગૃદ્ધપિચ્છ છે. દિગંબર ઈતિહાસમાં તેમની ગુરુપરંપરા અને શિષ્ય પરંપરા માટે કોઈ એકમત નથી. પરંતુ તેને દિવ્યજ્ઞાનથી નવો માર્ગ પ્રકાશ્યો, એ માન્યતામાં દિગંબર ઈતિહાસનો એક મત છે. (દર્શનસાર, ગા. ૪૩)
તેમણે ‘સમયસાર, ષષ્માભૂત વગેરે ઘણા પ્રાકૃત ગ્રંથો બનાવ્યા છે. વિક્રમની દશમી સદીમાં તેની ઉપર ટીકાઓ રચાઈ છે.
આ0 કોટ્ટાવીરનાં બીજાં નામો કોટિ અને શિવકોટી વગેરે છે. તેમણે ભગવતી આરાધના' બનાવેલ છે, જેમાં આચારાંગ સૂત્ર, છતકલ્પ, બૃહકલ્પભાષ્ય, વ્યવહાર અને નિયુક્તિ ના ઘણા સાક્ષી પાઠો છે. આ. શિવકોટિજી ઉપલબ્ધ જિનઆગમોને બહુ જ વફાદાર રહ્યા છે. “ભગવતી આરાધના” ઉપર આ. અપરાજિતસૂરિએ વિજયોદયા ટીકા કરેલી છે.
આ ઉપરાંત વનવાસીગચ્છના આધાચાર્યશ્રીસમન્તભદ્રસૂરિ, ઉચ્ચાનગર શાખાના વાચક શ્રીઉમાસ્વાતિ(મી)જી અને આ. સિદ્ધસેન દિવાકરજી વગેરેના ગ્રંથોને પણ દિગંબર સંઘે પૂરા પ્રેમથી અપનાવ્યા છે અને વિકસાવ્યા છે.
વિક્રમની નવમી સદી પછી તો દિગંબર સાહિત્ય ખૂબ જ વૃદ્ધિને પામ્યું છે.
શ્વેતાંબર અને દિગંબરના મતભેદનું મૂળ અંબર છે, જે તે બન્નેનાં નામોથી પાછળ જોડાઈ વધુ અમર બન્યું છે. વસ્તુતઃ દિગંબર સંપ્રદાયે શરૂમાં માત્ર મુનિ વસ્ત્ર ન ધારે એટલો જ મતભેદ ઉઠાવ્યો, ત્યાર પછી સ્ત્રી નગ્ન રહી શકે જ નહીં, અને વસ્ત્ર ધારે તો તેણીને મુનિપણું હોય નહિ, આ નિયમે “સ્ત્રીને ચારિત્ર અને છેવટે મોક્ષ નથી’ એમ જાહેર કર્યું, સાથો સાથ વસ્ત્ર વિના પાત્ર રહે નહીં, પાત્ર વિના આહાર લાવી શકાય નહીં અને આહાર લાવ્યા વિના તીર્થંકર ભગવાન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
