________________
સ્થવિરાવલી
૧૨૧
માન્યતાઓને પણ વિકલ્પ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. જેમ કે
આજીવક મતનાં ૧. શીતોદકગ્રહણ, ૨. સચિત્ત સ્પર્શવાળું ભોજનગ્રહણ, ૩. નગ્નતા અને ૪. સ્ત્રીનો સ્પર્શ, દિગંબર મુનિઓમાં પણ મળે છે. બીજું, દિગંબરોમાં છ આવશ્યકમાં પચ્ચખાણને સ્થાને કૃતિકર્મ તેમજ સ્વાધ્યાય દાખલ કરવામાં આવ્યાં છે, તે અબદ્ધિક મતને આભારી છે. એ જ રીતે પુણ્યાશ્રાવક કથાકોષના કર્તા પદ્મનંદિ પોતાને ત્રિરાશિક હોવાનું સ્પષ્ટ કરે છે. એટલે કે ત્રિરાશિક મત દિગંબર મતમાં ભળી ગયો છે.
(પ્રશસ્તિ, શ્લોક ૪થો) દિગંબરોએ શરૂમાં ૧૨ અંગો, ૧ થી ૬ આવશ્યક, ૭ દશવૈકાલિક, ૮ ઉત્તરાધ્યયન, ૯ કલ્પવ્યવહાર, ૧૦ કલ્પાકલ્પ, ૧૧ મહાકલ્પ, ૧૨ પુંડરીક, ૧૩ મહાપુંડરીક અને ૧૪ નિશીથસૂત્રને આગમ તરીકે અપનાવેલ છે. તેના ઉપર વિવરણગ્રંથો પણ બનાવેલ છે. વિક્રમની નવમી સદીમાં આ. અપરાજિતસૂરિએ બનાવેલ વિયોદયામાં સ્વરચિત દશવૈકાલિક સૂત્ર'ની શ્રીવિજયા ટીકાનો ઉલ્લેખ અને આચારાંગ, સૂત્રકૃતાંગભાષ્ય, દશવૈકાલિક, ઉત્તરાધ્યયન તથા બૃહત્કલ્પસૂત્ર'ના સાક્ષીપાઠો મળે છે. સંભવ છે કે દિગંબર સમાજમાં જ્યધવલા'ના રચનાકાળ સુધી ઉક્ત આગમોનું આમાગમ તરીકે સ્થાન હતું.
મુનિ શિવભૂતિઓનાં શિવગુમ, શિવદત્ત, ભૂતપતિ અને ભૂતબલિ* એ બીજા નામો છે. તેણે ગિરનારવાસી અગ્રાયણી પૂર્વની પાંચમી વસ્તુના ચોથા મહાપ્રાભૃતના જાણકાર આ. ધરસેનસૂરિ પાસે શ્રુતજ્ઞાન ભણી, મોટો વિહાર કરી દ્રવિડ મથુરામાં પહોંચી, જીવસ્થાન, ક્ષુલ્લકબંધ, બંધસ્વામિત્વ, ભાવખંડ, વેદનાખંડ અને મહાબંધ એમ છ-ખંડ' શાસ્ત્ર બનાવ્યું અને શ્રીસંઘ મેળવી જેઠ સુદિ પાંચમના દિવસે પુસ્તકારૂઢ કર્યું. તેની ઉપર નાની-મોટી ઘણી ટીકાઓ બની છે. છેલ્લે આ. વીરસેને વિક્રમની નવમી સદીના પૂર્વાર્ધમાં છ-ખંડ આગમ ઉપર સંસ્કૃત પ્રાકૃતમાં ૭૨૦૦૦ શ્લોકપ્રમાણ ધવલા તથા પાંચમા પૂર્વના ધારક શ્વેતાંબર આ. ગુણધરસૂરિના કષાયપ્રાભૃત દોષપ્રાભૃત’ મૂળગાથા ૧૮૩ના વિવરણ ઉપર ૨૦૦૦૦ શ્લોકપ્રમાણ જયધવલા રચી છે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
