________________
સાધના વિના કેઈને ચેન પડતું નથી. જીવનભર સાધના કયે જ જાય છે. માંદા પણ પડે છે, મરણને શરણ પણ થાય છે. પણ છેવટની પળ સુધી સાધ્ય મળતું નથી. અસંતેષની જવાળે ભડકે બાળ્યા જ કરે છે. તૃષ્ણાને લાવા વિશ્વને-વિશ્વના અને ભરખ્યા જ કરે છે.
કારણ શું છે? માર્ગ ખોટો છે? સાધના ઉધી છે? કે મળેલા અને મેળવાતાં સાધને મારક છે? ઘાતક છે? કે સાધ્ય શું છે? તેનું જ ભાન નથી? ભારે વિચિત્ર કેયડે છે. - સાધુ શું હોઈ શકે ? સાચું સાધ્ય કેને લેખી શકાય? એ બાબતમાં નિશ્ચિત તે થવું જ પડશે. એ નિશ્ચિત થતાં સઘળું નિશ્ચિત બનશે. રાજાની પાછળ મંત્રી–સેનાપતિ પદતિ-પ્રજા આપેઆપ આવશે.
આર્યાવર્તની આર્યભૂમિમાં “શરીરધારી આત્માનું અસ્તિત્વ તે દીવા જેવું મનાય છે. પુનર્જન્મની સિદ્ધિ માટે હવે પ્રયત્નની જરૂર નથી જ. અનેક દષ્ટાંતે આજના યંત્રયુગમાં નોંધાએલા છે.
વ્યવહારમાં કુશળ અને પ્રામાણિક પુરૂષના વચન પર હરકેઈ બાબતમાં વિશ્વાસ મૂકાય છે અને સલાહ લેવાય છે. સાધ્ય નિશ્ચિત કરવા માટે ત્રણે કાળના સઘળાએ પદાર્થોના સર્વભેદોને સ્પષ્ટ જાણનાર–રાગદ્વેષ અને મેહરહિત-અનંત શક્તિમાન-પરમપુરૂષનું શરણું સ્વીકારવું જ પડશે. ને વીતરાગ પરમ આત્માના વચનને આદેય કરવું જ જોઈશે.
શરીરમાં આત્મા છે. તે પૂર્વે પણ હતું અને ભવિધ્યમાં પણ તેનું અસ્તિત્વ ખરું જ. પૂર્વે હતું એટલે