Sadhuta ni Pagdandi Part 4

Author(s): Manilal Patel
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 8

એક તરફ ચૂંટણી અને બીજી તરફ દુષ્કાળના ઓળા માનવની હિંમતને તોડી નાખતા હતા. આ પ્રદેશમાં સામાન્ય રીતે દર ત્રીજા વર્ષે સૂકવણું, અછત અથવા દુષ્કાળની સ્થિતિ વર્ષોથી ચાલતી આવતી હતી. તેમાં પ્રજા દીન અને કાયર ન બની રહે તે માટેના પ્રયત્નો પણ મહારાજશ્રીના ચાલુ હતા ૪થી માર્ચે રોજકામાં ધંધૂકાનાં દુષ્કાળગ્રસ્ત ૪૨ ગામોના પ્રતિનિધિઓને બોલાવવામાં આવ્યા
તા. તેમાં દુષ્કાળ પાર ઊતરવાની યોજના ઘડાઈ. છેવટે મહારાજશ્રી આશ્વાસન આપે છે : “હું બહુ દૂર જવાનો નથી, તમારી તરફ નજર તો રાખતો રહીંશ' (પા.૪૯) ખસના ચાતુર્માસ પણ આ જ તાલુકામાં થાય છે. રોજે રોજ વરસાદની રાહ જોવાય, નથી વરસતો. પ્રાર્થના અને તપશ્ચર્યાઓ થાય છે. ખુદ મહારાજશ્રી પણ ઉપવાસ કરે છે. દુષ્કાળનું સંકટ કેટલું ઘેરું છે, તે ખસના ચાતુર્માસ પ્રસંગની ડાયરી વાંચતાં તાદશ થાય છે. રોજેરોજ લોકોના ટોળાં અનાજ અને ઘાસપાણીની વ્યવસ્થા ગોઠવી આપવા માટે આજીજી કરવા આવે છે.
સમાજના મોટાભાગના પ્રશ્નો આપણી અણઆવડત, આળસ અને દરિદ્રતામાંથી પેદા થતા હોય છે. સંગઠનના બળે ઘણાં કામો ભૂતકાળમાં થયાં છે. એટલે મહારાજશ્રીનો મુખ્ય ઝોક નૈતિક ગ્રામ સંગઠન, ખેડૂતોનું સંગઠન, શ્રમજીવીઓનું સંગઠન વગેરેમાં લોકો સમજપૂર્વક પોતાનો સહકાર આપે તો પ્રશ્નો હલ થઈ શકે એ રહ્યો છે. ખેડૂતમંડળ વિશે એમની એટલી બધી શ્રદ્ધા હતી કે આવા મંડળો ઘડાઈને તૈયાર થાય તો ભવિષ્યમાં તેઓ કોંગ્રેસનું સ્થાન લઈ શકે.
૨૬મીએ ખડોળમાં શ્રી મોરારજી દેસાઈના પ્રમુખસ્થાને ખેડૂત પરિષદ ભરાયા છે. શ્રી કિશોરલાલ ઘ. મશરૂવાળાએ હરિજનબંધુમાં પ્રથમ પાને તેની નોંધ અને પ્રવચન પરિચય આપ્યાં હતાં. લોકોમાં જાગૃતિ આવી રહી હતી તેનો આ સુંદર નમૂનો હતો. આ સભામાં બહેનો પણ મોટી સંખ્યામાં હાજર રહી હતી, પણ ઘૂમટા કાઢીને. આ વરવા દૃશ્યને મોરારજીભાઈએ પોતાની બાનીમાં છોડી દેવાની શીખ આપી, બહેનોને બહાદુર, નીડર અને બળવાન થવા સમજાવ્યું હતું.
દ્રષ્ટાને પોતાની કાલ્પનિક સૃષ્ટિની પૂરેપૂરી કલ્પના હોવી જોઈએ. મુનિશ્રીએ ધર્મદષ્ટિએ જે પ્રદેશ પસંદ કર્યો હતો – ચાર તાલુકાનો, તેની પુનર્રચના તેમના મનમાં મંથન જગાવી રહી હતી. વારંવારના દુષ્કાળ અને અછત, સ્થળાંતર, ખેડૂતોનું શોષણ વગેરે. તેમાંથી ધંધૂકાના કોટન જિનિંગની કલ્પના ઉદ્દભવી. અને સમગ્ર પ્રદેશનું પાણી સંકટ હળવું થાય તે માટે ભાદર, ઉતાવળી અને રોડ કે જે આ પ્રદેશની લોકમાતાઓ હતી તેના પાણીનો વધુ સારો ઉપયોગ કેમ થાય તેની વિચારણા શરૂ થઈ.