Book Title: Rushabh Panchashika
Author(s): Dhanpal Mahakavi, Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

View full book text
Previous | Next

Page 256
________________ विचिता] श्रीवीरस्तुतिः ૨૩ હ (ઋાષા) શ્લાઘાને,પ્રશંસાને ( (w)=લગ્ન, લાગેલ. સં (સ્વ)-તું. રજ્ઞજનો-પોતાના કાર્યમાં લગ્ન. નિશં (નિ)=સદા, નિત્ય. દોતિ (મસિ)= છે. વાગઢ (૪)=કાજળ. હું (જયં) કેમ. ૭ () અગ્ર. સEmો કાજળથી યુક્ત અગ્ર ભાગવાળો. 10 ()=જગત, ભુવન, દુનિયા. 8 (4)=પોતાના, નિજ, ga (F)=પ્રદીપ, દીવો. = (ાર્ય) કાર્ય, કામ. કાપવો ભુવન-પ્રદીપ પધાર્થ વિ –“તું ગાઢ અંધકારને નાશ કરતો નથી તેમજ નકામે તું પતંગને વધ કરતો નથી [ અથવા તું પતંગને નિષ્ફળ ધારણ કરતો નથી ]; વળી તું સર્વદા કાજળથી રહિત અગ્ન ભાગવાળ છે, છતાં તું ભુવન–પ્રદીપ કેવી રીતે છે ?” પરિ–“તું વિમાન (પદાર્થ)ને અવિદ્યમાન [અથવા શુભને અશુભ કે શાન્તને અશાન્ત કિંવા વિનાશીને અવિનાશી] કરતો નથી–કહેતું નથી–(જે જેવું છે તેવીજ તું તેની પ્રરૂપણ કરે છે) તેમજ તું નિષ્ફળ પ્રશંસાને વહન કરતો નથી (અર્થાત તારી પ્રશંસા સમુચિત છે) તથા વળી તું પિતાના કાર્યમાં લાગેલો છે–(આત્મ-સ્વરૂપમાં રમી રહ્યો છે) એટલા માટે તે તું જગત–પ્રદીપ છે.”—૧૧ સ્પષ્ટીકરણ અર્થ-સતુલન– - આ પદ્યમાં પ્રભુને જગ–પ્રદીપની ઉપમા આપી છે. એનો અગ્ર ભાગ કાજળથી રહિત છે તથા એ પતંગોનો સંહાર કરતો નથી એમ દર્શાવી એની વિલક્ષણતા સ્કુટ કરવામાં આવી છે. વિલક્ષણતા માટે ભક્તામરના નિસ-લિખિત ૧૬ મા પદ્ય તરફ દષ્ટિપાત કરવો અનુચિત નહિ ગણાય. "निर्धूमवर्तिरपवर्जिततैलपूरः कृत्स्नं जगत्रयमिदं प्रकटीकरोषि । गम्यो न जातु मरुतां चलिताचलानां दीपोऽपरस्त्वमसि नाथ! जगत्प्रकाशः॥" ઉપ-સિદ્ધિ સત્તનું જ્ઞ થી તાંત રૂપ થાય છે. સ્ત્ર છે. એ સૂત્રથી તાંતનું સંત બને છે, અર્થાત્ સાત અને રાત્ત એ બંનેનું સંત રૂપાંતર થાય છે– સાથી રામ નું તમ રૂપ થાય અને પછી “થી થાય. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314