Prabuddha Jivan 2016 04

Author(s): Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 9

ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શ
એપ્રિલ ૨૦૧૬ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ૬ પૃષ્ઠ ૯
શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
ધનવંત શાહ એમની કલમે...
અહીં ધનવંતભાઈની કલમે વ્યક્ત થતા ધનવંતભાઈ જોવા મળશે. એમની વિચારશીલ વૃત્તિ અને સંવેદનશીલ અભિગમ અંગે રે ભાગ્યે જ કોઈને શંકા હોઈ શકે. એમની લેખિની વાંચતાં ખ્યાલ આવે કે સતત જાગ્રત ધનવંતભાઈ મંથન ચિંતન કરતાં કરતાં પોતાને નિર્વેદ અને યોગીની કક્ષાએ પહોંચાડી શક્યા હતાં. અહીં પ્રસ્તુત લેખમાં એઓની ગુરુ શોધ યાત્રા અંગેના જાત સાથેના સંવાદમાં તેમના વિશાળ જ્ઞાનનો પરિચય મળે છે. ગુરુની શોધમાં અનેક જગ્યાએ ફરવાથી ઘડામણ થાય છે અને સાંભળવાથી
ચિંતનમાં સમૃદ્ધિ થાય પણ એ પછી પણ કોઈ મોહમાં પડ્યા વગર જાતને નિર્લેપ રાખી જાગૃતતા રાખી શકાય, એ કેટલી મોટી BE વાત? ભગવાન મહાવીરની શીખમાં જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતને ખરા અર્થમાં તેઓ પામ્યા છે, તેનો ખ્યાલ આવ્યા વગર રહેતો નથી. આ ‘તાંસળીવાળા બાબા' એક વિશિષ્ટ ઘટના છે. એક વિશિષ્ટ વ્યક્તિનો પરિચય અને તેને ઓળખવાની ધનવંતભાઈની દૃષ્ટિનો અહીં પરિચય મળે છે. અનેક લોકો કહે છે કે ધનવંતભાઈ માણસ પારખુ હતા, ધનવંતભાઈ ખરા અર્થમાં જીવનપારખુ અને મર્મપારખુ હતા. બે લાગણીસભર લેખો ‘જીવનમાં માની પડેલી ખોટ’ અંગેની સંવેદના અને ‘પિતા દ્વારા પુત્રીને લખાયેલો પત્ર' આપણને ધનવંતભાઈના સંવેદનશીલ અને ઋજુ વ્યક્તિત્વનો ખ્યાલ આપે છે.
માં જીવનમાંથી ભૂંસાઈ યેલો શબ્દ ...!
ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિરોષક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક જ ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. 9
- પૃથ્વી પરનો સૌથી મધુર શબ્દ અને સૌથી મધુર ધ્વનિ છે...મા. ઘર કહેવડાવે છે. હું હજુ જન્મીને મને વાચા ફૂટે અને હું બોલું એ પહેલાં જ એક વર્ષની અમારા ઘરમાંથી મારી મા જવાથી ઘર પર આભ તૂટી પડ્યું, હું ૬. ઉમરે મારા જીવનમાંથી ભૂલાઈ ગયેલો એ શબ્દ...મા. કવિ ઘર છિન્નભિન્ન થઈ ગયું. મારે એક ભાઈ અને એક બહેન. મારા કુ. $ દામોદર ખુશાલદાસ બોટાદકરના કાવ્ય “જનનીની જોડ સખી! પિતાજી તિલકભાઈએ નિર્ણય કર્યો કે અણધારી આવી પડેલી છે ૬ નહીં જડે રે લોલમાં...” કવિએ લખ્યું છે “અમીથી ભરેલ એની આ આફત સામે હું એકલો જ લડીશ. મારે બીજા લગ્ન કરવા જે $ આંખડી રે લોલ, હાલના ભરેલાં એના વેણ રે, જનનીની જોડ...' નથી. પરંતુ મારા મોસાળિયાને થયું કે પિતાજી આ જવાબદારી હું છે આ કવિતા આંખમાં આંસુ લાવી દે છે. સાવ જ નાની વયમાં નહિ સંભાળી શકે, એટલે મારા મોટાભાઈ એક મામાને ત્યાં હું જે મારી મા દુનિયા છોડીને જતી રહેવાથી ન તો હું પામી શક્યો જતા રહ્યાં. મારાથી મોટી મારી બહેન નિર્મળાને મારી માસીના ૪
માની અમી ભરેલી આંખડી કે વ્હાલભર્યા એનાં વેણ. કદાચ દીકરા એમના ઘરે લઈ ગયાં. હું પિતાજી સાથે જ ચાર વર્ષનો છે હું કુદરતનો આની પાછળ કોઈ સંકેત હશે અને જેમ જેમ જીવનના થયો ત્યાં સુધી રહ્યો.
સ્તર ચઢતો ગયો તેમ તેમ હૃદયને લાગ્યું કે હા, મારા જીવનમાંથી જો કે મારા નાનાનો જીવ મારામાં જ હતો. એમનું મન હું હું મારી માને પોતાની પાસે બોલાવનાર ભગવાને એક લીધી અને મારા પિતાજી સાથે એકલો રહું એ માટે તૈયાર નહોતું. એથી હું
અનેક દીધીનો ઘાટ થયો. મારું જીવન ઘડતર શરૂઆતમાં મારા નાના અને એમના ઘેર લઈ ગયા. જ્યાં મારું બાળપણ મારી જ દૃ પિતાશ્રીએ, ત્યાર બાદ મારા પરમ ગુરુ દુલેરાય કારાણીએ અને માસીના લાડકોડ વચ્ચે પસાર થઈ રહ્યું હતું. ત્યાં સોનગઢના હૈ હું કલ્યાણચંદવિજયજી મહારાજ સાહેબે, યુવાનીમાં મારી બહેન ચારિત્ર-વિજયજી મહારાજ સાહેબનું સંચાલન કલ્યાણચંદ્ર ? ૪ નિર્મળા અને મારા બનેવીએ, કૉલેજકાળ દરમિયાન મારા પ્રોફેસર વિજયજી મહારાજ સાહેબના હાથમાં આવતાં જ મારા જીવનમાં જે ? રામપ્રસાદ બક્ષીએ કર્યું. જ્યારે આ બધા જીવનમાંથી જતા રહ્યા ફરી એક નવો મોડ આવ્યો હતો. હું ત્યારે ડૉ. રમણભાઈ અને તારાબહેન શાહ મારા જીવનના મુખ્ય વાત એમ બની હતી કે સોનગઢના આશ્રમની જ્યારે ૧૯૨૮માં હું $ આધારસ્તંભ બનીને રહ્યાં. મારા ગુરુ, મારા સંસ્કારસિંચક, મારી સ્થાપના થઈ હતી ત્યારે મારા પિતાજીએ એમાં એમના તન, હું હૈ પ્રેરણામૂર્તિ, મારા સ્વજન અને મારા હિતચિંતકો ગણ્યા ગણાય મન, ધનથી યોગદાન આપ્યું હતું. જેવો આશ્રમનો કાર્યભાર ? કે નહીં એટલા હતાં અને આજે પણ છે.
કલ્યાણચંદ્ર વિજયજી મહારાજ સાહેબના હાથમાં આવ્યો ને જે હું એક જ વર્ષનો હતો ને મા ગુમાવી. ઘરની શોભા હંમેશાં ક્યાંકથી તેમને ખબર પડી કે તિલકની પત્ની અવસાન પામ્યા હું
સ્ત્રીથી જ હોય છે. બીજી રીતે કહીએ તો ચાર દિવાલોને જ સ્ત્રી પછી તિલકનું ઘર વેરવિખેર થઈ ગયું છે. એમને મારા ભાઈ છું
ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ર ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ.
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક B ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક # ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક