________________
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શ
એપ્રિલ ૨૦૧૬
પ્રબુદ્ધ જીવન : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહે સ્મૃતિ વિશેષાંક ૬ પૃષ્ઠ ૪૭
શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
ડૉ.
e sૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિરોષક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક જ ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
વડલાનો છાંયો.
|| માલતી કે. શાહ વિશાળ વટવૃક્ષ કેટલા બધાને આશ્રય આપે, છાંયો આપે, ને એક કવિજીવનો હાથ અડે અને જાણે બધું જ સજીવન થઈ જાય, તે આધાર આપે ! એ જ રીતે જે હેત-પ્રીતથી સૌને આવકારે, પ્રેમથી રીતે તેઓએ આ કામ કરી આપ્યું. મારા પિતાજી શ્રી રતિલાલ દીપચંદ 9 હું સૌની પાસેથી કામ લે, જરાય આકરા કે ઉતાવળા થયા વગર દેસાઈ માટે તેમના હૃદયમાં એક અગમ્ય પ્રેમનું ઝરણું વહ્યા કરે. હું * મૃદુ ભાષાથી વાત કરે તેની પાસે સો હોંશપૂર્વક દોડી દોડીને શ્રી રતિભાઈ અને જયભિખ્ખું આ બંને પિતરાઈ ભાઇઓના શા આવે. આવા વટવૃક્ષના છાંયામાં ઊભેલાને સંસારના તાપમાંથી જન્મ શતાબ્દી વર્ષ ઈ. સ. ૨૦૦૪ માં પૂના ખાતે યોજાયેલ. જેના રાહત અનુભવાય તે સ્વાભાવિક છે.
સાહિત્ય સમારોહ આ બંધુ બેલડીની સાહિત્ય સેવાને સમર્પિત હું શ્રી ધનવંતભાઈ આવું જ એક નામ! તેમનું નામ લઈએ અને કરવામાં આવ્યો. આ નિમિત્તે તેઓના તંત્રીપદે “પ્રબુદ્ધ જીવન'નો 8 ૪ સૌમ્ય મૃદુભાષી, ગદ્ય-પદ્ય બંને ક્ષેત્રે જીવનભર પ્રવૃત્ત રહેનાર ખાસ વિશેષાંક પ્રસિદ્ધ થયો. “જૈન સાહિત્યના અક્ષર આરાધકો' રૅ ૐ વ્યક્તિ આપણી નજર સામે આવીને ઊભું રહે.
પુસ્તકમાં મારો પરિચય લખતાં તેઓના મનમાં શ્રી રતિભાઈ રૅ આ જિંદગીમાં ક્યારેક દુઃખદ અકસ્માતો સર્જાય છે, તો ક્યારેક અને તેમના સમગ્ર પરિવાર પ્રત્યેનો તેમનો જ અહોભાવ હતો. $ હું સુખદ અકસ્માત પણ સર્જાય છે. મારા જીવનનો આવો જ એક રતિભાઈ પ્રત્યે તેમના હૃદયની જે સરવાણી હતી તે જાણે-અજાણે
સુખદ અકસ્માત તે પૂ. શ્રી ધનવંતભાઈ સાથેનો મારો મેળાપ. વ્યક્ત થઈ જ ગઈ. દિલમાં સચવાયેલાં સ્નેહનાં ઝરણાં ક્યારેય - ઈ. સ. ૨૦૧૦માં રતલામ મુકામે યોજાયેલા વીસમા “જૈન સૂકાતાં નથી તેનો અહેસાસ તેના આ પ્રકારના અનેક લખાણોમાં શું સાહિત્ય સમારોહ” દરમ્યાન તેઓએ મને વિનંતી કરી કે, “બહેન, થયા કરતો. માત્ર લેખનકાર્ય, લેખક, સાહિત્યપ્રેમ, વિદ્વત્તા ? હું આ બેઠકનું સંચાલન તમે કરો.” મારો સંકોચ તેઓને મેં જણાવ્યો વગેરેની જ વાત કરવાને બદલે તેઓ આવા નિમિત્તે સમગ્ર 8 T કે, “મેં આવું સંચાલનનું કામ ક્યારેય કર્યું નથી, તો મને કેટલું પરિવારને સાંસ્કૃતિક પ્રદાનને યાદ કરતાં. આ રીતે વિદ્વત્તા અને જે
આવડશે તે મને ખબર નથી.” તરત જ પ્રત્યુત્તર મળ્યો કે, “બહેન, સંસ્કારધન બંનેને જોડીને તેઓ જે વિચારતા, લખતા અને સૌને મેં કરી તો જુઓ, નહીં વાંધો આવે. નવા નવા વ્યક્તિઓ આવા કામ કાર્ય કરવા માટે પ્રેરતા તેવું કામ તો ધનવંતભાઈ જ કરી શકે! સૌ
નહીં શીખે તો નવી પેઢી કેમ તૈયાર થશે? અમે બધા કેટલા સમય સાથે મળીને કામ કરે–ચાહે પછી તે કુટુંબ હોય કે સંસ્થા હોયતો ૨ સુધી? કોઈકે તો તૈયાર થવું પડશે ને?' તેઓની આ વાતમાં સચ્ચાઈ સઘળું દીપી ઊઠે અને સૌના પગમાં જોર આવે તથા સમાજમાં રે કદ પણ હતી, જેનો ઈન્કાર ન થઈ શકે. અને મારા જીવનમાં એક નવતર પ્રેમભાવની વૃદ્ધિ થાય. આ હતી તેમની વિશાળ ભાવના.
પ્રયોગ રૂપે મેં સંચાલનની હા પાડી ત્યારે ખબર ન હતી કે તેમની સાથે આપણને તો તેમના જેવા પ્રેમાળ વ્યક્તિની ખોટ કદી પુરાવાની ? હું આ નિમિત્તે બંધાયેલ સંબંધ એક અંતરંગ સંબંધ બની જશે. નથી. પણ છેલ્લા દિવસોમાં પોતે જાણે પોતાની બાળપણના
સરળતાથી, સહજભાવે, કોઈપણ જાતનો ભાર ન લાગે તે અભ્યાસની પ્રિય એવી સોનગઢની ભૂમિ, જૈન સાહિત્ય ૪ રીતે તેઓ પોતાના વિચારો સામેની વ્યક્તિને જણાવે કે જેથી સમારોહમાં આવેલ અનેક વિદ્વાનો, સતત સ્વાધ્યાયરત પૂ. આચાર્ય છે તેમણે સોંપેલ નામ વ્યક્તિ હોંશેહોંશે કરે. તેમની આ વાતનો શ્રી વિજયશીલચંદ્રસૂરિજી મહારાજ સાહેબ અને તેમના વિદ્વાન હું પણ હું ઈન્કાર જ ન કરી શકી અને આ વિભાગના માર્ગદર્શક શિષ્યગણ વગેરે તથા અન્ય સાધુભગવંતોની પાવન નિશ્રામાં–આ હું તરીકે, સમારોહ દરમ્યાન આ વિભાગની બેઠકના સંચાલક તરીકે બધાંને મન ભરીને માણી લીધાં અને ત્યાં પસાર કરેલી પ્રત્યેક
અને છેવટે આ વિભાગમાં આવેલા લેખોના સંપાદક તરીકેની ક્ષણને પૂરેપૂરી વાપરી જાણી! કે જવાબદારી મેં નિભાવી.
આકાશ જેવા ઉન્નત સ્વપ્નાંઓ જોવા, તેને પ્રાપ્ત કરવા જરૂરી ? આ વિભાગના લેખો જ્યારે “જૈન સાહિત્યના અક્ષર- મહેનત કરવી, વિવાદોથી પર રહીને પણ કાર્યરત રહેવું–આ બધી હું ૪ આરાધકો’ પુસ્તક રૂપે ગ્રંથસ્થ કરવામાં આવ્યા ત્યારે પણ તેને તેમની વિશેષતાઓએ જાણે તેમને મોટા વિશાળ વડલા સ્વરૂપે જ
લગતાં ચાલુ કામની માહિતી મેળવે, નાની-મોટી ગૂંચના વ્યવહારુ ફેલાવવામાં મદદ કરી. તેમના નિધનથી ઘણાં બધાંએ જાણે આ છે રે રસ્તાઓ શોધી આપે અને સંતોષ પ્રગટ કરે. પુસ્તકના છેલ્લા વડલાની છાંયા ગુમાવી. ડું ટાઈટલ પેઈજ ઉપર સંપાદકનો પરિચય છપાય તે તેમનો
શ્રીપાલ ફ્લેટ, દેરી રોડ, કૃષ્ણનગર, આગ્રહ. મારી પાસે બાયોડેટા મંગાવ્યો. માત્ર થોડીક વિગતો
ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧. M.: 9824894669 2 ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક B ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક જ ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક B ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક - ડૉ.