________________
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શ
એપ્રિલ ૨૦૧૬ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ૬ પૃષ્ઠ ૨૭
શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
એક પુણ્યત્માની વિદાય
1 ડો. નરેશ વેદ
તા. ૨૮મી ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૬નો દિવસ મારા માટે ભારે અશક્તિને કારણે એ સમારોહમાં ઉપસ્થિત રહી શક્યો નહીં. $ હું આઘાતનજક. એ દિવસે, એક જ સમયે મારા બે અત્યંત અંગત મુંબઈથી સોનગઢ પહોંચતાં જ ખુદ એમની તબિયત પણ બગડી, હું
અને ઘનિષ્ઠ મિત્રોએ આ દુનિયામાંથી વિદાય લીધી. એ બે મિત્રો એમને ભાવનગરની હૉસ્પિટલમાં સારવાર લેવી પડી. નાદુરસ્ત
એટલે મુરબ્બી શ્રી ધનવંતભાઈ અને મુરબ્બીશ્રી પ્રવીણાબેન. બંને તબિયત છતાં એ સમારોહમાં સાદ્યત હાજર રહી સઘળી પણ મારાથી ઉંમરમાં મોટાં, પણ બંનેનો અખૂટ પ્રેમ મને મળ્યો. જવાબદારી તેઓ વહેતા રહ્યા. ભાવનગરથી અમદાવાદ એરપોર્ટ ; ઉં બંનેએ મને મમતા અને વત્સલતાથી નવડાવ્યો છે. હજુ ગયા જતાં રસ્તામાંથી મને એમણે ફોન કરી કહ્યું: ‘તમે આવી શક્યા હૈ જૈ ડિસેમ્બર માસમાં મારા મુરબ્બી મિત્ર પ્રોફેસર જશવંત નહીં, વાંધો નહીં, પણ તમારું પ્રમુખીય વ્યાખ્યાન તમે તુરત મોકલી છું ૐ શેખડીવાળા અને જાન્યુઆરી માસમાં મારા વડીલ આદરણીય આપો. આપણે ‘પ્રબુદ્ધ જીવનના માર્ચ માસના અંકમાં એ લેખ ૬ પ્રોફેસર ડૉ. પ્રભાશંકર તેરૈયા ગયા અને ફેબ્રુઆરી માસમાં આ સ્વરૂપે છાપવું છે.’ મેં હા પાડી. અમારી વચ્ચેનો એ છેલ્લો ૬
બે મિત્રો ગયાં. મારા અસ્તિત્વની ઈમારતના કાંગરા ખરતા જાય વાર્તાલાપ હશે એની મને ક્યાં કલ્પના હતી? મુંબઈ પહોંચ્યા, છે, મારા જીવનમાં ગાબડાં પડતાં જાય છે. આવા ઉમદા (Noble) એ જ રાત્રે એમને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવા પડ્યા. હું ફોન વડે અને દિલોજાન (Bossom) મિત્રો અને મુરબ્બીઓ ચાલ્યા જતાં મુરબ્બી સ્મિતાબહેન સાથે વાત કરી એમની તબિયતના સમાચાર છે ? મારું અસ્તિત્વ પાંગળું થતું અનુભવાય છે. ન કળાય અને ન મેળવતો રહ્યો, પણ એમની સાથે પછી મારે વાત થઈ જ નહીં! હૈ જિરવાય એવી વેદનાનો અનુભવ થાય છે. જવાવાળા જતાં રહે સમારોહમાં હું ન જઈ શક્યો એનો રંજ હતો, પણ હવે પારાવાર હું
છે પણ પાછળ એવી યાદો મૂકતાં જાય છે કે એ સમગ્ર અસ્તિત્વનો પસ્તાવો થાય છે કે જો હું હિંમત કરીને ગયો હોત તો એમને મળી જૈ હૈ કબજો લઈ લે છે.
તો શક્યો હોત! ખેર! હવે કેવળ અફસોસ થાય છે. લાગે છે કે કર્મની જેમ કાળની ગતિ પણ ગહન છે. ક્યારે એ આમ ચાલ્યા જશે એવી તો કલ્પના પણ ક્યાંથી આવે? કોણ ઈશ્વરનું પ્યારું થઈ જશે, એ વિશે કાંઈ કહી શકાતું નથી. સાજા થઈને પાછા ઘરે પણ આવી ગયા હતા. ઉંમરલાયક વરિષ્ઠ ઈશ્વરના ઘર પાસે આપણું કાંઈ ચાલતું નથી. એ રાખે એમ રહેવું મિત્રોને પોતાની તબિયત જોવા છેક પલાઈ સુધી ધક્કો ન ખાવા રહ્યું, એમ વિચારીને મનહૃદયને સમજાવવા પડે છે.
માટે ફોન ઉપર વિનંતી કરતાં કરતાં અચાનક ચાલ્યા ગયા. શું ગયા જાન્યુઆરી માસમાં એક દિવસ અચાનક શ્રી આવા ભલા અને ઉમદા માણસોની પ્રભુના ઘરે પણ ખોટ હશે? - હ ધનવંતભાઈનો ફોન આવ્યો: ‘તા. ૪ થી ૭ ફેબ્રુઆરી દરમ્યાન શહાપુ માથુસ તાકત નાહીં એવી મરાઠી કહેવત યાદ આવી જાય છે. 8 જૈ સોનગઢ ખાતે યોજાનાર ૨૩મા જૈન સાહિત્ય સમારોહમાં તમારે મને એમનો પરિચય કરાવ્યો હતો સગત રમણભાઈ શાહ ૪ ૐ અચૂક હાજર રહેવાનું છે અને પ્રમુખસ્થાન સંભાળવાનું છે.' મેં સાહેબે. એમને મારા ઉપર અઢળક સ્નેહ. એમણે મને પ્રથમ મુંબઈ હૈ
બહુ નમ્રતા સાથે ઉત્તર વાળ્યો કે “હું જન્મ કે ધર્મ જૈન નથી. યુનિવર્સિટીમાં વ્યાખ્યાનો માટે નિમંત્યો હતો. પછી ઝવેરી ફિ મારો જૈન ધર્મદર્શન કે સાહિત્યનો ગહન અભ્યાસ નથી. આપ વ્યાખ્યાનમાળા માટે અને પછી પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા માટે તેઓ કે મને ક્ષમા કરો. હું આપનો પ્રસ્તાવ સ્વીકારી શકું નહીં.' એમણે મને બોલાવતા રહ્યા હતા. એ પરંપરા મુરબ્બી શ્રી ધનવંતભાઈએ
તરત કહ્યું: “મારે ના નથી સાંભળવી. મિત્ર! આટલો મારો તમારા પણ ચાલુ રાખી, ઉપરાંત, એમણે મને ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'માં નિયમિત 8 પર હકક છે. હું તમને આ જવાબદારી સોંપવા જ માગું છું.” મેં લેખન કરવા માટે પણ પ્રોત્સાહિત કરી ઉઘુક્ત કર્યો. હું મારી નાદુરસ્ત તબિયત વિશે તથા કશેય બહાર જવા આવવા મૂળે તો તેઓ ગુજરાતી ભાષાસાહિત્યના અધ્યાપક. એટલે હું
પર ડૉક્ટર્સે મૂકેલા પ્રતિબંધ, શારીરિક અશક્તિ વગેરે દલીલો અમારી મૈત્રી તુરત થઈ. જોતજોતામાં એ આત્મીય અને કૌટુંબિક
આગળ ધરી, પણ એમણે પોતાની વાત પકડી રાખી, છોડી જ સંબંધમાં પરિણમી. હું પર્યુષણ વ્યાખ્યાન માટે આવું ત્યારે વરલી = નહીં. એ દિવસો દરમ્યાન તેઓ અવાર નવાર ફોન કરી મારી સીફેઇસ પરના એમના ફ્લેટમાં જ ઊતરું. અમારી વચ્ચે સાહિત્યિક, 9 ૐ તબિયત વિશે પૃચ્છા કરતા રહ્યા અને સમારોહમાં હાજર થવા સામાજિક, કૌટુંબિક, ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક વાતો ચાલ્યા કરે. હું રે અનુરોધ કરતા રહ્યા. હું મારી નાદુરસ્ત તબિયત અને શારીરિક મારાં પુત્ર અને પુત્રીના લગ્નોમાં તેઓએ સપરિવાર ઉપસ્થિત રે ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિરોષક ૪ ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ, ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ૪ ડૉ.
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિરોષક ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક - ડૉ.
