________________
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શ
એપ્રિલ ૨૦૧૬ % પ્રબુદ્ધ જીવન : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહે સ્મૃતિ વિશેષાંક % પૃષ્ઠ ૧૩
શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
વિશેષક શa ડૉધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક ડૉ, ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક w ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિરોષક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ
- ત્યારે હું એસ.એસ.સી.માં હતો. અનિમેષ આંખે હું એમને ભીના શરીરે બાબા ઊભા થયા. બગલ થેલામાંથી એક ધોતિયું , હું જોઈ રહ્યો.
કાઢવું, એનાથી શરીરને લૂછ્યું અને પછી એ જ ધોતિયું પહેરી, જે હું માત્ર પોતાના શરીર ઉપર જ સમાય એટલો પોતાનો ભીનું ધોતિયું ધોઈને કૂવાની પાળી ઉપર ગાંઠ બાંધી સૂકવવા ૬, É અસબાબ લઈ એ ચાલ્યા. ચારે તરફ દૃષ્ટિ કરી. મને પૂછવું, “બેટા મૂક્યું. ૪ યહાં કહીં સ્નાન કરને કે લિયે પાની કા કૂવા છે?'
બાબા નીચે ઊતર્યા. બગલ થેલામાંથી ખમીશ કાઢવું, આખી છે | ‘ચલિયે મેરે સાથ.” અને દેરાસરની બાજુમાં જ કુવો હતો ત્યાં બાંયનું ખમીશ પહેર્યું. બાબા પાસે બે જોડી જ કપડાં હશે. બાબાએ કે હું એમને દોરી ગયો.
ચારે દિશા તરફ જોયું, પડછાયો જોયો, અને એક દિશા તરફ છે #ણ એમણે કૂવો જોયો, બળદ દ્વારા કોસથી કુવામાંથી પાણી કાઢી મુખ કરીને બેઠા, કદાચ એ પૂર્વ દિશા હશે, આંખો બંધ કરી મૌન ! જે ૬ બાજુની મોટી કંડીમાં ઠલવાઈને ભેગું થતું હતું. બાબાએ એ બધું હું ઊભો થયો. બાબા પાસે ગયો. બાબાએ આંખ ખોલી, 9 e જોયું. પોતાના બૂટ-કોટ કાઢી બાજુ પર મૂક્યાં, સાથે બગલ મારી સામે જોયું. એ આંખોમાં ઠપકો અને વાત્સલ્યના ગુણાકારો ૪ થેલો વગેરે પણ. કૂવા પાસે ઊભા રહ્યા, કાંઈક શોધતા હોય હતા. મૌન અમારી બંને પાસે હતું. મેં તેમ, અને કૂવા પાસેની ડોલ અને ડોલને બાંધેલું દોરડું જોયાં, બાબાએ બગલ થેલામાંથી એક પુસ્તિકા કાઢી અને સંસ્કૃતમાં હૈ
તરત જ ડોલને દોરી ગરગડીથી અંદર નાંખી પાણી ખેંચ્યું. શ્લોકો રાગ સાથે ધીમા સ્વરે ગાવા લાગ્યા. દશેક મિનિટ આ 3 | મેં કહ્યું. “બાબા આપ ક્યોં તકલીફ લેતે હૈ, યે પાની જો નિકાલા ક્રિયા ચાલી. પુસ્તિકા બંધ કરી. પુસ્તિકાને નમન કરી પાછી બગલ ફં હૈ, વહી ઈસ્તેમાલ કીજિયે.”
થેલામાં મૂકી. BE “યે દો બેલને કુવે મેં સે પાની નિકાલા હૈ, યે આપ સબ કે મેં પૂછ્યું, ‘બાબા યે કોન સી કિતાબ હૈ?' ૐ લિયે હૈ, યે પાની કા ઈસ્તેમાલ કરના મેરા કોઈ હક નહિ, એસા ‘બેટે યે ભગવદ્ ગીતા હૈ, તુમને પઢાઈ મેં કૃષ્ણ ભગવાન કા હું હું મેં કરું તો ચોરી તો હૈ હી, ઔર બેલ કે પ્રતિ હિંસા ભી તો હૈ! નામ તો સુના હોગા, યે વહી ભગવાન કે વચન હૈ, બસ સબ હું ઓર બિના વજહ હમ બેલ કે કરજદાર ક્યાં બને? જબ કિ પાની કુછ પઢો, સભી મેં હમેં ગીતા કે વચન કા હી દર્શન હોગા. ઈસમેં છે ૬ નિકાલને કે લિયે હમ મેં શક્તિ હૈ, ઔર પૈસા કરને સે હમારે અચ્છ જીવન જીનેકા સબ તરીકા હૈ. જબ જબ પઢો, નઈ નઈ છે હું શરીર કો વ્યાયામ મિલેગા, જો સ્વાથ્ય કે લિયે ભી અચ્છા હૈ.” બાતેં નિકલતી જાયેગી, જૈસે ઈસ કૂવે મેં સે રોજ નયા નયા પાની છું છું ત્યારે આ શબ્દોની સૂક્ષ્મતા હું સમજી શક્યો ન હતો, પણ નિકલતા હી હૈ, ઔર હમેં જીવન દેતા હે.” - બાબા ઉપદેશાત્મક સું % ચિત્તતંત્રમાં કોતરાઈ ગયેલા એ શબ્દો જ્યારે આજે મન ઉપર શૈલીમાં નહિ પણ એક પિતા બાળકને સમજાવે એવી રીતે બોલ્યા. હું ## ઉપસી આવે છે ત્યારે ઘણા બધા અર્થો અને ધ્વનિ આંદોલિત થઈ ત્યારે તો હું કાંઈ સમજ્યો ન હતો. પણ આજે એ શબ્દ ગોઠવીને
જાય છે. “અબ તુમ જાવ બેટે, જાકર તુમ પઢાઈ કરો, જિસ કે મારા મન ઉપર ઉપસાવું છું ત્યારે ઘણું ઘણું સમજાય છે. હું લિયે તુમ્હારે માતા-પિતાને યહાં ભેજા હૈ.”
બાબા ઊડ્યા, મને એમ કે ભોજન શાળા પાસેના સદાવ્રત હું અવાક બની ગયો, મારે જવું ન હતું, પણ એમની વાણીમાં ગુહ પાસે જઈ લોટ-મીઠાનું સદાવ્રત લેશે. બાબા-વટેમાર્ગ માટે ૬ જે પિતૃભાવ હતો એ મને સ્પર્શી ગયો, અને મેં ડગ માંડ્યાં. લોટ-ચોખા-મીઠાનું સદાવ્રત, મહેમાનો માટે ભોજન શાળામાં જ હું પણ બાબાના વચનો અને વર્તન મારા ઉપર છવાઈ ગયાં ભોજન અને પૂ. મુનિ ભગવંતો માટે આચાર-નિયમ પ્રમાણે હું કે હતાં. અનુસંધાન તોડવાનું મન થતું ન હતું. હું ત્યાંથી નીકળીને આહાર-પાણીની વ્યવસ્થા એ અમારા આશ્રમની વ્યવસ્થા હતી. ફેં દેરાસરના બીજા ઓટલા પર બેઠો, જ્યાંથી હું બાબાને બરાબર અને એ બધાં તેમ જ વિદ્યાર્થીઓ માટે ધન એકઠું કરવા પૂ. છે. જોઈ શકું.
કલ્યાણચંદજી બાપા પોતાના કાફલા સાથે પૂરા દેશમાં ફરી વળે, | બાબાએ ખમીશ કાઢવું, પાણીમાં બોળ્યું. બગલ થેલામાંથી અને મુંબઈમાં તો શ્રેષ્ઠીવર્ય મણિલાલ મેઘજી થોભણને બંગલે હું લાવેલ સાબુથી એ ધોયું અને કુવાની પાળ ઉપર સુકવી બે બાંયો તો દિવસો સુધી દાનપ્રાપ્તિ માટે સ્થિર થઈ જાય, અને બધું પાર
અંદર-બહાર કરી કુવાના કાંઠાની જાળી સાથે ગાંઠ વાળી. ફરી પણ પડે. આજે તો એ બધી જવાબદારી આશ્રમના ભૂતપૂર્વ S પાણી કાઢયું, ડોલ ભરી, ઠંડા પાણીએ સ્નાન કરવાનું શરૂ કર્યું. વિદ્યાર્થીઓએ ઉપાડી લઈ સંસ્થાને ઊજળી કરી છે. ૐ ભારતની બધી નદીઓનું નામસ્મરણ કરતા જાય અને તામ્રવર્ણા પણ બાબા સદાવ્રત ગૃહ પાસે ન ગયા. કૂવા પાસે એક ખૂણો હું જે દેહ પર પાણી રેડતાં રડતાં એ હાથથી શરીરને ધોતાં જાય. શોધ્યો. આજુબાજુથી ત્રણ પથ્થરો અને ઈંટ શોધી ચૂલો બનાવ્યો. જે
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિરોષક ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક - ડૉ.
ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક B ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક : ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક # ડૉ. ધનવંતભાઈ ટી. શાહ સ્મૃતિ વિશેષાંક
