________________
વિશ્વસનીય વ્યક્તિ અને સંસ્થા સાર કાર્ય કરાવી શકે છે. વળી આપા : આપત્તિકાળમાં એક ક્ષેત્રને વધુ પડતો લાભ મળે અને એક ક્ષેત્ર વંચિત તથા શ્રી જી.
તે એક ક્ષેત્ર વંચિત તથા શ્રી મીનાબહેન અn #I
રહી જાય એવું પણ કેટલીક વાર બને છે. એટલે ક્ષેત્રની વહેંચણી એ એટલું જ નહિ વધુ વિકસાવી છે અમી પણ મહત્ત્વની બાબત બની રહે છે. વિદેશી સંસ્થાઓ પણ આ મહત્ત્વના અન્ય સાધક કાર્યકર્તાઓએ ઘણો સારો સહકાર આપ્યો છે એ . મુદ્દાને લક્ષમાં રાખે છે.
પ્રશંસનીય છે. યુરોપમાંથી યુરોપિયન યુનિયન’ના ઉપક્રમે યુરોપિયન કમિશન અને સાયલા આશ્રમમાં અમારે ઘણાં વર્ષોથી નિયમિત જવાનું થતું હોવાથી “હેલ્પ ફોમ જર્મની” એ બે સંસ્થાઓ તરફથી જે મોટી આર્થિક સહાય આશ્રમ દ્વારા “પ્રોજેક્ટ સાયલા'ની પ્રવૃત્તિઓ નજરે નિહાળવાનો તથા આ કાર્ય માટે જાહેર કરવામાં આવી એમાં વિસ્તાર અને કામની વહેંચણીની “નિનામા-લાડકપુરગામ, સાયલામાં કન્યાઓ માટે હાઈસ્કૂલ, લાડકચંદ દૃષ્ટિએ જે સ્થાનિક સેવાભાવી સંસ્થાઓ પસંદ થઈ એમાં સૌરાષ્ટ્રમાં વોરા પ્રાથમિક શાળા વગેરેના ઉદ્ઘાટન પ્રસંગે ઉપસ્થિત રહેવાનો સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં પુનર્વસવાટના નિર્માણકાર્યનું આયોજન કરવા અવસર સાંપડ્યો હતો. માટે મુંબઈની રત્નનિધિ ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટની પસંદગી થઈ, કારણ કે આ સાયલા તાલુકામાં શાળાઓના ઓરડા બાંધવાની સમગ્ર પ્રવૃત્તિ માટે સંસ્થા તરફથી ઘણાં વર્ષોથી લોકકલ્યાણની, જયપુર ફૂટની, વિશેષત: મુખ્ય કાર્યાલય આશ્રમમાં રહ્યું. વળી આશ્રમે એન્જિનિયરોને માટે બાળકલ્યાણાની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ સતત ચાલતી રહી છે. રત્નનિધિ રહેવા જમવાની વ્યવસ્થા કરી આપી અને આશ્રમના સાધકો જેઓ પોતે ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટના સૂત્રધાર મારા મિત્ર શ્રી મહેન્દ્રભાઈ મહેતાને દેશ- એન્જિનિયર છે એવા શ્રી જસાણી બંધુઓ, શ્રી અનિલભાઈ શેઠ તથા વિદેશમાં ઘણા ગાઢ સંપર્ક છે. કેટલાકની સાથે તો અંગત મૈત્રી છે. એમના સહાયકોએ સમગ્ર યોજના પૂરી થાય ત્યાં સુધી દેખરેખ રાખવાનું યુરોપિયન કમિશનના કેટલાક અધિકારીઓ તેમના કાર્યથી અને ભગીરથ કાર્ય કર્યું છે. વહીવટીશક્તિથી સારી રીતે પરિચિત અને પ્રભાવિત છે.
સાયલા ગામને પોતાને કન્યા વિદ્યાલય અને પ્રાથમિક શાળાનાં જૂનો રત્નનિધિ ટ્રસ્ટે આ સમગ્ર આયોજન માટે “પ્રોજેક્ટ સાયલા' નામ ભાંગેલાં મકાનોની જગ્યાએ સરસ નવાં, વિદ્યાર્થીઓને ભણવું ગમે એવાં રાખ્યું અને એ માટે સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં જે મુખ્ય ચાર સંસ્થાઓ પસંદ મકાનો બાંધી આપવામાં આવ્યાં જેનો વપરાશ તરત ચાલુ થઈ ગયો. કરી તે રાજસોભાગ આશ્રમ, સાયલા, લીંબડી કેળવણી મંડળ, લીંબડી, શાળાના આ વર્ગોમાં લોખંડની બેન્ચ, બ્લેક બોર્ડ, રમતગમતનાં સાધનો રોટરી કલબ, સુરેન્દ્રનગર અને વિકાસ વિદ્યાલય, વઢવાણ છે. આ વગેરે પણ વસાવી આપવામાં આવ્યાં છે. બંને શાળાનાં નવાં મકાનો સંસ્થાઓના સહયોગથી વિવિધ પ્રકારનાં કાર્યોનો આરંભ થયો અને ગામની શોભારૂપ બની ગયાં છે. તેના ઉપર દેખરેખ રાખવા હેલ્પ-જર્મનીના પ્રતિનિધિ તરીકે શ્રી લાર્સ પ્રોજેક્ટ સાયલા હેઠળ વઢવાણ, લીંબડી, સુરેન્દ્રનગર તા કેટલાંક કાટને ભારત મોકલવામાં આવ્યા હતા. તેઓ અમદાવાદમાં રહીને ગામોમાં એમ જુદા જુદા સ્થળે વ્યાવસાયિક તાલીમ શાળાઓ પણ ચાલુ ચારે સ્થળે કાર્યપ્રગતિનું નિરીક્ષણ કરી પોતાનો પ્રગતિ-અહેવાલ યુરોપ કરવામાં આવી છે. નાનાં ગામડાંઓમાં યુવાનો પોતાની મેળે કામ કરીને મોકલતા હતા. ભારતમાં ઉનાળામાં કામ કરતા પણ તેઓ થાકતા નહોતા. આજીવિકા મેળવી શકે, પગભર થઈ શકે એ માટે આ તાલીમ
શ્રી રત્નનિધિ ટ્રસ્ટે પણ સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં ચાર સ્થળે કાર્યાલયો કેન્દ્રોમાં આધુનિક જીવનની જરૂરિયાત મુજબ રેફ્રિજરેટર, પંખ, વગેરેના ચાલુ કર્યા અને તેમાં સુરેન્દ્રનગરમાં પોતાનું મુખ્ય કાર્યાલય રાખ્યું અને ઇલેકટ્રિકલ રિપેરિંગની, મોટર સાયકલ સ્કુટરના રિપેરિંડાની તથા શ્રી નંદાબહેન ઠક્કરને આ બધાં કાર્યોનું સંયોજન કરવાની જવાબદારી અન્ય પ્રકારની તાલીમ આપવામાં આવે છે. કન્યાઓને શીવકા. સોંપવામાં આવી છે. તેમણે બહુ કુશળતાપૂર્વક આ બધું આયોજન કર્યું ભરતગૂંથણ, મહેંદી, સુશોભન વગેરેની તાલીમ આપવામાં આવે છે. અને હજુ પણ કરતાં રહે છે.
સુરેન્દ્રનગરમાં યુવાનોને રોજી મળી રહે એ માટે એવી ખાસ બનાવેલી એક નાનું ક્ષેત્ર લઈને વ્યવસ્થિત રીતે સંગીન કાર્ય કરવાથી પરિણામ સાયકલ આપવામાં આવે છે કે જે ઊભી રાખીને એની પાછળ-: ભાગમાં કેવું સારું આવે છે તેની પ્રતીતિ આ “પ્રોજેક્ટ સાયેલા’નું કાર્ય જોવાથી રાખેલા બોક્સમાં ગેસના નાના સિલિન્ડર પર એ ચા બનીને વેચી થાય છે. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ શિક્ષણના ક્ષેત્રે એક આવશ્યક અને ઉપકારક શકે. આ બધી તાલીમ અને સાધનો આપવા પાછળ આશા એ રહેલો કાર્ય એ થયું કે સાયલા તાલુકાનાં અન્ય એવાં૪૭ ગામોમાં શાળાઓના છે કે ગામડાંનો યુવાન બેકાર ન રહેતાં પોતાની રોજી ર... રાકે અને કુલ ૧૬૦ ઓરડાઓ જે ભાંગી ગયા હતા તે નવેસરથી ફરીથી બાંધી પગભર થઈ શકે. આપવામાં આવ્યા. કેટલીક શાળાઓનાં આખાં મકાન તૂટી ગયાં હતાં આમ પ્રોજેકટ સાયલા' દ્વારા સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં અને વિશેષત: તે તદન નવા બાંધી આપવામાં આવ્યા. આ ગામોમાં સાયલા, સુદામડા, સાયલા તાલુકામાં પુનર્વસનનું જે સંગીન સેવાકાર્ય થયું છે તે અત્યંત નાગડકા, ચોરવીરા, સોખડા, સમઢીયાળા, ધાંધલપુર વગેરેનો સમાવેશ સરાહનીય છે. જાતે જોવાથી તેનો વિશેષ ખ્યાલ આવે છે. આ કાર્યએ થાય છે. આ પ્રોજેક્ટમાં સાયલાના રાજસોભાગ આશ્રમનું યોગદાન અનેકના ચહેરા પર નવી રોશની પ્રગટાવી છે. કેટલાંય, જીવનમાં મોટું રહ્યું છે.
સુખદ વળાંક આવ્યો છે. • સાયલાના શ્રી રાજસોભાગ આશ્રમ દ્વારા આશ્રમના પ્રણેતા પૂ. સ્વ. સંસારમાં કેટલાંયે કાર્યો યોજકની દુર્લભતા (સોનલ વિ . ) નું શ્રી લાડકચંદભાઈ-બાપુજીની હયાતીમાં, એમની જ પ્રેરણાથી આશ્રમ કારણે થતાં નથી. યુરોપિયન કમિશન, રત્નનિધિ ટ્રસ્ટ, સાયક. આમ, દ્વારા જનકલ્યાણની પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ થઈ ગઈ હતી. દર મહિને નેત્રનિદાન વઢવાણ વિકાસગૃહ, લીંબડી કેળવણી મંડળ, સુરેન્દ્રનગર ટરી કલબ કેમ્પ અને વર્ષમાં એક વાર નેત્રયજ્ઞ, આસપાસનાં ગામડાઓમાં ગરીબોમાં વગેરે ‘યોજક બન્યાં તો જનહિતનાં કેટલાં બધાં કાર્યો થઈ રહ્યાં ! ગરમ કપડાં, વાસણા તથા વર્ષે ત્રણ હજાર કિલોગ્રામ અનાજનું વિતરણ, પોતાનામાં યોજકની શક્તિ હોય તો માણસે તેને કુંઠિત -- થવા દેતાં સાયલા ગામમાં સાર્વજનિક દવાખાનું, દુષ્કાળમાં ઢોરો માટે નિરાણા પાંગરવા દેવી જોઇએ. એમાં સમાજનું કેટલું બધું શ્રેય રહે છે : કેન્દ્રો ઇત્યાદિ પ્રવૃત્તિ ચાલતી હતી. પૂજ્ય બાપુજીના દેહવિલય પછી
રમણલાલ સી. શાહ
