________________
ડિસેમ્બર, ૨૦૦૩
પ્રબુદ્ધ જીવન
આભામંડળ : જૈન જ્યોતિષશાસ્ત્ર અને રત્ન-ચિકિત્સા
પ પ. પૂ. શ્રી નંદીઘોષવિજયજી મહારાજ રંગચિકિત્સાની સાથે જૈનદર્શનમાં પ્રસિદ્ધ શ્રી સિદ્ધચક્ર ભગવંતની કરવાની છે. એ સિવાય દરરોજ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માની સન્મુખ જો આરાધના તથા શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની આરાધના ઘનિષ્ઠ રીતે સંકળાયેલ ૧૦૮ વખત શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનું ધ્યાન કરવામાં આવે તો બધા જ છે અને તેનો સંબંધ જ્યોતિષશાસ્ત્ર તથા ગ્રહો સાથે પણ છે. ગ્રહોની શાંતિ થઈ જાય છે.
જે રીતે નમસ્કાર મહામંત્રની આરાધનામાં અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, તીર્થંકર પરમાત્માના જાપ અને રોગનિવારણ ઉપાધ્યાય અને સાધુ પદની અનુક્રમે શ્વેત, લાલ, પીળા, લીલા અને જૈન પરંપરામાં ૨૪ તીર્થકરોના દેહના વર્ણ બતાવવામાં આવ્યા છે. કૃષ્ણ વગેરે વિશિષ્ટ રંગો દ્વારા આરાધના કરવાનું બતાવ્યું છે તે રીતે કુલ પાંચ રંગ-પીત (પીળી), શ્વેત/સફેદ, લાલ (પરવાળા જેવો), શ્રી સિદ્ધચક્ર ભગવંતની આરાધનામાં પણ અરિહંત વગેરેની આરાધના મરકત (લીલો) તથા કૃષ્ણ (શ્યામ) વર્ણમાં સર્વ તીર્થકરોનો સમાવેશ પણ શ્વેત વગેરે રંગો દ્વારા કરાય છે. એટલું જ નહિ નમસ્કાર થઈ જાય છે. મહામંત્રના શરૂઆતનાં પાંચ પદોનો સંબંધ ગ્રહોની સાથે પણ છે. શ્રી ચંદ્રપ્રભસ્વામિ અને શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાનનો વર્ણ શ્વેત છે.
- કોઈપણ ગ્રહ નીચ રાશિમાં હોય, અસ્તનો હોય કે છઠ્ઠ, આઠમે તેમાં શ્રી ચંદ્રપ્રભામિના ધ્યાન તથા જાપથી જન્મકુંડળીમાં રહેલ ચંદ્ર કે બારમે હોય તો ગ્રહ નબળો ગણાય છે. જે વ્યક્તિની જન્મકુંડળીમાં શક્તિશાળી બને છે અને જ્યોતિષશાસ્ત્ર પ્રમાણે ચંદ્ર મનનો કારક ચંદ્ર કે શુક્ર નિર્બળ હોય કે અસ્તના હોય અથવા દુ:સ્થાનમાં હોય તેવી હોવાથી મન પણ મજબૂત બને છે. ચંદ્ર માટેનું નંગ મોતી (pearl) વ્યક્તિએ ‘નમો અરિહંતાણં' પદનો જાપ કરવો જોઇએ. તે રીતે સૂર્ય અથવા સ્ફટિક (crystal) છે. તે શ્વેત હોય છે. જ્યારે શ્રી સુવિધિનાથ અને મંગળ નબળો હોય તો “નમો સિદ્ધાણં', ગુરુ નબળો હોય તો પ્રભુના ધ્યાન તથા જાપથી શુક્ર બળવાન બને છે અને શુક્ર માટેનું નંગ “નમો આયરિયાણં', બુધ નબળો હોય તો “નમો ઉવન્ઝાયાણં' તથા રત્ન હીરો (diamond) છે. તે પણ શ્વેત જ હોય છે. શનિ, રાહુ અને કેતુ નબળા હોય તો તેઓએ ‘નમો.લોએ સવ્વસાહૂણ' શ્રી પડાપ્રભસ્વામિ તથા શ્રી વાસુપૂજ્યસ્વામિ બંને ભગવાન લાલ પદનો જાપ કરવો જોઇએ.' આ પદોનો જાપ કરવાથી તે તે પદ સાથે રંગના છે. શ્રી પદ્મપ્રભસ્વામિના ધ્યાન તથા જાપથી સૂર્ય શક્તિશાળી સંબંધિત ગ્રહોના કિરણોની તે વ્યક્તિના આભામંડળ ઉપર અસર થાય બને છે. જ્યારે શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામિના ધ્યાન તથા જાપથી મંગળનો છે અને આભામંડળમાંથી તે રંગની ઊણપ દૂર થાય છે. આ જ રીતે ગ્રહ શક્તિશાળી બને છે. સૂર્ય માટેનું નંગ માણોક (ruby) લાલ અને શ્રી સિદ્ધચક્ર ભગવંતની આરાધનામાં પણ શ્વેત રંગથી અરિહંતની પારદર્શક હોય છે, જ્યારે મંગળ માટેનું નંગ પરવાળો (coral) પણ આરાધના કરવાથી આભામંડળના બધા જ રંગોમાં સમતોલપણું આવે લાલ હોય છે પરંતુ તે પારદર્શક હોતું નથી. છે કારણ કે શ્વેત રંગમાં સાતેય રંગો અથવા ત્રણેય મૂળ રંગો સમ શ્રી મલ્લિનાથ તથા શ્રી પાર્શ્વનાથ બંને ભગવાન નીલ વર્ણના પ્રમાણમાં છે, તો લાલ રંગથી સિદ્ધ ભગવંતની આરાધના કરવાથી અર્થાત્ indigo અથવા લીલા (green) રંગના છે. આ બંને પ્રભુના આભામંડળમાંની લાલ રંગની ખામી દૂર થાય છે. તે જ રીતે પીળા ધ્યાન તથા જાપથી કેતુ ગ્રહ શક્તિશાળી અથવા શુભ બને છે. કેતુ રંગથી આચાર્ય ભગવંતની આરાધના કરવાથી આભામંડળમાંની પીળા માટેનું નંગ/રત્ન લસણિયું (cat's eye) છે. રંગની ખામી દૂર થાય છે. લીલા રંગથી ઉપાધ્યાય ભગવંતની આરાધના શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામિ તથા શ્રી નેમિનાથ પ્રભુ શ્યામકૃષ્ણ વર્ણના કરવાથી આભામંડળમાંના પીળા અને ભૂરા રંગની ખામી દૂર થાય છે છે. તેમાંથી શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામિનો જાપ કરવાથી શનિ ગ્રહ શુભ અને કારણ કે લીલો રંગ પીળા અને ભૂરા રંગના મિશ્રણ સ્વરૂપ છે. શક્તિશાળી બને છે. શનિ માટેનું નંગ નીલમ છે. જ્યારે શ્રી નેમિનાથ
જૈનદર્શનની માન્યતા પ્રમાણે ૐમાં અરિહંત, સિદ્ધ (અશરીરી), પ્રભુના ધ્યાન તથા જાપથી રાહુ ગ્રહ શક્તિશાળી બને છે અને તેનું આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને મુનિ સ્વરૂપ પંચપરમેષ્ઠિનો સમાવેશ થાય છે. નંગ ગોમેદક છે. અને તેનું પણ પાંચ વર્ણ દ્વારા ધ્યાન કરવામાં આવે છે. તે જ રીતે બાકી રહેલ સોળ તીર્થકરો પીળા રંગના, કંચન વના છે. તેમાંથી મંત્રશાસ્ત્રમાં માયાબીજ અથવા શક્તિબીજ સ્વરૂપ હૂમાં ૨૪ તીર્થકરોનો શ્રી વિમળનાથ, શ્રી અનંતનાથ, શ્રી ધર્મનાથ, શ્રી અરનાથ, શ્રી સમાવેશ થાય છે.
શાંતિનાથ, શ્રી કુંથુનાથ, શ્રી નમિનાથ અને શ્રી મહાવીરસ્વામિ ભગવાનની આ રંગચિકિત્સાની સાથે જ્યોતિષશાસ્ત્ર સંબંધિત ગ્રહો, તેના આરાધના કરવાથી બુધનો ગ્રહ શુભ બને છે અને શ્રી ઋષભદેવ, શ્રી મંત્રો અને તેના સંબંધિત રત્નો દ્વારા કરાતી ચિકિત્સા અર્થાત્ રત્નચિકિત્સા અજિતનાથ, શ્રી સુપાર્શ્વનાથ, શ્રી અભિનંદન સ્વામિ, શ્રી શીતળનાથ, અને આભામંડળને ગાઢ સંબંધ છે.
શ્રી સુમતિનાથ, શ્રી સંભવનાથ તથા શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાનની કોઈપણ મનુષ્યની જન્મકુંડળીમાં સ્થિત ગ્રહો તેના પૂર્વ ભવનાં આરાધના કરવાથી ગુરુનો ગ્રહ શક્તિશાળી બને છે. બુધ માટેનું નંગ શુભ અશુભ કર્મોનું સૂચન કરે છે. આ કર્મો જો હળવાં હોય અર્થાત્ પન્ના/પાણું છે. જ્યારે ગુરુ માટેનું નંગ પોખરાજ (topaz) છે. અહીં નિકાચિત ન હોય તો એ કર્મો થોડા પ્રયત્નોથી અર્થાત્ તપ, જપ, પોખરાજ પીળો હોય છે પરંતુ પન્ના રત્ન લીલા રંગનું ગોય છે. ક્રિયા વગેરે સામાન્ય અનુષ્ઠાન દ્વારા પણ આત્માથી અલગ થઈ શકે અલબત્ત, લીલો રંગ પીળા અને ભૂરા રંગનું મિશ્રણ છે. છે એટલે કે તે ભોગવવાની જરૂર રહેતી નથી. આ કર્મો દૂર કરવામાં આ રીતે અહીં બુધ, શનિ, રાહુ અને કેતુ સંબંધિત રત્નોના રંગની ઉપર બતાવી તે પ્રમાણે તે તે ગ્રહ સંબંધિત નમસ્કાર મહામંત્રના સાથે તીર્થંકર પરમાત્માના દેહનો વર્ણન સુસંગત થતો નથી. પદની આરાધના ખૂબ જ ઉપયોગી થઈ શકે છે. આ સિવાય શ્રી આ સિવાય જન્મરાશિના આધારે પણ તીર્થંકર પરમાત્મા અથવા કલ્પસૂત્રના રચયિતા ચૌદ પૂર્વધર શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામીએ વિદ્યાપ્રવાદ સંપૂરત્નની પસંદગી કરી શકાય છે. અલબત્ત, ભારતીય જ્યોતિષશાસ્ત્ર નામના પર્વમાંથી ઉદ્ધત કરેલ શ્રી ગ્રહશાંતિ સ્તોત્રમાં જણાવ્યા પ્રમાણે પ્રમાણે ચંદ્રની રાશિ જન્મરાશિ ગણાય છે જ્યારે પાશ્ચાત્ય જ્યોતિષશાસ્ત્ર જુદા જુદા ગ્રહો માટે ભિન્ન ભિન્ન તીર્થંકર પરમાત્માની ના ૧૧ - -.
