Padartha Prakasha Part 06

Publisher: ZZZ Unknown

Page 7

૧૩
દ્વાર ૧૨-૧૩ - પરાવર્તમાન પ્રકૃતિ - પ્રવિપાકી પ્રકૃતિ
દ્વાર ૧૨ – પરાવર્તમાન પ્રકૃતિ ૯૧ જે પ્રકૃતિઓ અન્ય પ્રકૃતિના બંધને, ઉદયને કે બન્નેને નિવારીને પોતાના બંધને, ઉદયને કે બન્નેને બતાવે તે પરાવર્તમાન પ્રકૃતિઓ છે. તે ૯૧ છે. મૂળાકૃતિ| ભેદ| ઉત્તરપ્રકૃતિ
શેમાં પરાવર્તમાન ? દર્શના.. | ૫ | નિદ્રા-૫.
ઉદયમાં. વેદનીય. | ૨ | સાતo, રાસાતo,
બંધમાં, ઉદયમાં. મોહનીય. | ૨૩ | | કષાય-૧૬,
ઉદયમાં. હાસ્ય-૪, વૈદ-3.
બંધમાં, ઉદયમાં. | નરકાયુo, તિર્યંચાયુo, ].
બંધમાં, ઉદયમાં. મનુષ્યાયુo, દેવાયુo. ગતિ ૪, જાતિ ૫, શરીર 3, અંગોપાંગ ૩, સંઘયણ ૬, સંસ્થાન ૬, આનુપૂર્વી ૪, ખગતિ ૨, || બંધમાં, ઉદયમાં. આતપ, ઉધોત, સ્થિર-શુભ વિના બસ ૮, અસ્થિર-અશુભ વિના સ્થાવર ૮,
સ્થિર, શુભ, અસ્થિર, અશુભ. | બંધમાં. ૬ | ગોત્ર | ૨ | | ઉચ્ચ, નીચ .
બંધમાં, ઉદયમાં.
૧૪ - દ્વાર ૧૪-૧૫-૧૬-જીવવિપાકી પ્રકૃતિ - ભવવિપાકી પ્રકૃતિ - પુદ્ગલવિપાકી પ્રકૃતિ
દ્વાર ૧૪ - જીવવિપાકી પ્રકૃતિ ૭૮ જે પ્રકૃતિઓ જીવને વિષે જ પોતાની શક્તિ બતાવે તે જીવવિપાકી પ્રકૃતિઓ છે. તે ૭૮ છે.
મૂળાકૃતિ | ભેદ| ઉત્તરાકૃતિ | જ્ઞાનાવરણ. | પર મતિo, શ્રુતo, અવધિo, મનઃo, કેવળo.
| ચક્ષુo, અયક્ષo, અવધિo, કેવળo, નિદ્રા-૫. વેદનીય.
સાતા, અસાતા. મોહનીય. ૨૮ મિથ્યાo, મિશ્ર, સમ , કષાય ૧૬, નોકષાય ૯. નામ,
ગતિ ૪, જાતિ ૫, ખગતિ ૨, ઉચ્છ, જિળ૦, ત્રસ 3,
સુભગ ૪, સ્થાવર 3, દુર્ભગ ૪. ગોઝ. ૨ | ઉચ્ચ, નીયo.
દાનાંe, લાભાંo, ભોગાંo, ઉપભોગo, વીર્યા.
૭૮
જો કે ક્ષેત્રવિપાકી, ભવવિપાકી અને પુલવિપાકી પ્રકૃતિઓ પણ વાસ્તવમાં જીવવિપાકી જ છે, કેમકે પરંપરાએ જીવને જ તેમની અસર થાય છે, છતા પણ ક્ષેત્ર-ભવ-પુદ્ગલ વિષે મુખ્યપણે તેમના ઉદયની વિવક્ષા કરી હોવાથી તેઓ ક્રમશઃ ક્ષેત્રવિપાકી, ભવવિપાકી, પુદ્ગલવિપાકી કહેવાય છે.
દ્વાર ૧૫ - ભવવિપાકી પ્રકૃતિ ૪ નરક વગેરે ભવને વિષે જેમનો ઉદય થાય તે ભવવિપાકી પ્રકૃતિઓ છે. તે ૪ છે.
| મૂળાકૃતિ | ભેદ| ઉત્તરપ્રકૃતિ ૧| આયુષ્ય. | ૪ | નરકાયુo, તિર્યંચાયુo, મનુષ્યાયુo, દેવાયુo.
દ્વાર ૧૬ - ૫ગલવિપાકી પ્રકૃતિ ૩૬. પગલ એટલે શરીરરૂપે પરિણમેલ પરમાણુઓ, તેમના વિષે જેઓ પોતાની શક્તિ બતાવે છે તે પુદ્ગલવિપાકી પ્રકૃતિઓ છે. તે ૩૬ છે.
દ્વાર ૧૩ - ક્ષેત્રવિપાકી પ્રકૃતિ ૪ ક્ષેત્ર એટલે આકાશ એટલે કે વિગ્રહગતિ. તેમાં જ જેનો ઉદય થાય તે ક્ષેત્રવિપાકી પ્રકૃતિ. તે ૪ છે. | મૂળ પ્રકૃતિ | ભેદ | ઉત્તરપ્રકૃતિ ૧ નામ. | ૪ | આનુપૂર્વી ૪.