________________
AAAAA
અધિગમ એટલે જ્ઞાન થાય છે. સ=અસ્તિત્વ, સંચા=વસ્તુના પરિણામેની ગણતરી કરવી તે, ક્ષેત્ર=પદાર્થને નિવાસ, સ્પન જે આધારમાં હમેશાં નિવાસ રહે એવા અધિકરણને સ્પર્શન કહે છે. વા=વસ્તુને રહેવાની મર્યાદા (પરિમાણ), અન્તર=વિરહકાલ, માવ=પદાર્થોના ઐશમિકાદિ સ્વરુપભાવ, મદુત્વ=એક વસ્તુને બીજી વસ્તુની અપેક્ષા છેડી વધારે કહેવી તે. ૮. હવે સમ્યજ્ઞાનના ભેદ તથા તેનું સ્વરૂપ કહે છે–
मतिश्रुतावधिमनःपर्ययकेवलानिज्ञानम् ॥ ९ ॥ અર્થ (મતિકૃતાવવમન:પર્યવેકાન) મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન, મનઃ પર્યયજ્ઞાન અને કેવલજ્ઞાન એ પાંચ પ્રકારના (નાન ) જ્ઞાન છે. જે પ ચ ઈન્દ્રીઓથી અને મનથી જાણે, તેને મતિજ્ઞાન કહે છે, મતિજ્ઞાનદ્વારા જાણેલા પદાર્થની સહાયતાથી તે પદાર્થના ભેદેને જાણે, તેને મુતરાન કહે છે. ક્ષેત્ર, કાલ, ભાવ તથા દ્રવ્યની મર્યાદાથી રૂપી પદાર્થોને પ્રત્યક્ષ જાણે, તેને વધશાન કહે છે. બીજાના મનમાં રહેલા રૂપી પદાર્થોને જાણે તેને, મન:પર્યવસાન કહે છે. સમસ્ત દ્રવ્યક્ષેત્રકાલભાવને પ્રત્યક્ષરૂપ જાણે અથવા ભૂત ભવિષ્ય વર્તમાનમાં હેવાવાલી સમસ્ત પદાર્થોની સમસ્ત પર્યાને એકજ કાલમાં જાણે, તેને વછરાન કહે છે. ૯.
તમાને છે ૨૦ | બર્થ-(ત ) ઉપર કહેલા પાંચ પ્રકારનાં જ્ઞાન તેજ
૧. એનું વિસ્તૃત વિવેચન સર્વાર્થસિદ્ધિ વગેરે સામાં ચાદ ગુણસ્થાન ચાદ માર્ગણાના વર્ણનમાં છે.
--
*
