________________
રાજા અને યોગી
યોગી વિદાય થયા. જાણે એમનું મન બોલી રહ્યું હતું : આજની વાત આજે; કાલની વાતનો વિચાર કાલે કરીશું – અણીનો ચૂક્યો સો વર્ષ જીવે !
યોગી યોગીની રીતે વિચારતા હતા; રાજા રાજાની રીતે વિચારતા હતા; બન્ને જાણે આવતી કાલે પોતાના મનની વાતને સાચી ઠરાવવા અને એનો અમલ કરવા પોતાની જાતને સજ્જ કરી રહ્યા હતા.
૧૮૯
બીજે દિવસે મળ્યા ત્યારે રાજાએ પૂછ્યું : “ કહો યોગી મહારાજ, મારી વાતનો શો જવાબ છે ?” એ આજ નશામાં ચકચૂર હતો. યોગીએ કહ્યું : “ જવાબ એક જ ઃ આપની વાત આપ પાછી ખેંચી
લો!”
રાજા ઉશ્કેરાઈ ગયો : “આપ એક બાદશાહની વાતનો આ રીતે ઇન્કાર કરો છો ?"
t
આમાં આપની વાતના ઇન્કારનો નહીં, પણ મારા મનની વાતના સ્વીકારનો સવાલ છે. ”
રાજાથી ન સહેવાયું : “આપે અમારી વાત માનવી જ પડશે. ” યોગીએ કહ્યું ઃ કોઈને આ રીતે એના પ્રાણ આપવાની આજ્ઞા આપ કેવી રીતે કરી શકો ?”
નૂરજહાંએ જોયું કે વાત ખોટી રીતે મમતે ચડી રહી છે. એણે યોગીને સમજાવવા કહ્યું : “ભોગની ઉંમરમાં યોગ, એ જિંદગીને બન્ને રીતે બરબાદ કરવાનો રાહ છે ! અત્યારે આપ બાદશાહ-સલામતની વાત માની લ્યો, વખત પાકશે ત્યારે યોગને માર્ગે જતાં આપને કોઈ નહીં રોકે ! આ ઉંમરમાં સંયમનું આચરણ શક્ય જ નથી. ” મુનિએ કહ્યું : “ આ જિંદગીનો શો ભરોસો ? અને આપ પોતે જ ક્યાં નથી જાણતાં કે બલ્બના રાજાએ ભરયુવાનીમાં જ સંયમનો માર્ગ સ્વીકાર્યો હતો. ઉંમર નાની હોય કે મોટી, એ કોઈ મહત્ત્વની વાત નથી; મહત્ત્વની વાત છે મનની તૈયારીની. અને આવી તૈયારી તો જેટલી નાની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
