Kalyan 1994 12 Ank 09

Author(s): Kirchand J Sheth, Manoj K Sheth
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 8

પૂરી સાવધાની સાથે જ મિત્રાનંદ વસંતતિલકા વળવી જોઈએ. સામેથી ગુસ્સો ઠલવાતો હતો. છતાં આવાસમાં પ્રવેશ્યો હતો.
:
શાંતિ જાળવતા એણે કહ્યું : યોગી બનવા અહીં કોઈ આવે ખરું ? હું પણ ભોગ માટે જ અહીં આવ્યો છું. પણ પળ હજી પાકી નથી. સમય આવતા જ હું વસંતતિલકાને જરૂ૨ રાજી રાજી કરી દઈશ. પણ મને એક વાતનો જવાબ આપશો ?
રાતનો પ્રારંભ થતા જ વસંતતિલકા મિત્રાનંદ પાસે સાજ શણગાર સજીને આવી અને એણે રંગરાગ માટે આમંત્રણ આપ્યું. રાતનો સમય હતો, એકાંત વાસ હતો અને વેશ્યાનો મહેલ હતો. ભલભલાનું ચિત્ત ચલાયમાન થઈ જાય, એવી એ પળ હોવા છતાં પોતાની પવિત્રતાને અણીશુદ્ધ જાળવવાના આશયથી જ મિત્રાનંદે કહ્યું : હમણાં તો મારો ધ્યાનનો સમય છે,
માટે વિક્ષેપ ન કરવા વિનંતિ.
આટલું કહીને મિત્રાનંદ જાણે યોગીની જેમ ધ્યાનમગ્ન બની ગયો. બે ત્રણ ઘડી બાદ પ્રેમપ્રાર્થના માટે વસંતતિલકા પુનઃ ત્યાં આવી. પણ મિત્રાનંદ તો મૌન જ રહ્યો. થોડા સમય બાદ વળી વેશ્યાએ પ્રાર્થના કરી. પણ મિત્રાનંદનું મૌન ખંડિત ન થયું. થોડી થોડી ઘડીઓ બાદ આ જ રીતનું પુનરાવર્તન થતા વસંતતિલકા થાકી ગઈ. રાત પૂરી થતા સવારે એણે પોતાની માતા આગળ રાતની બધી જ વાત કહી સંભળાવી. માતાએ એણે કહ્યું : વસંતા ! હારતી નહિ, ધીરજ રાખીને કામ લેજે. આ પંખીડું આબાદ સંપડાવવા જેવું છે. માતા પુત્રી બંનેને તો સંપત્તિનીં જ પડી હતી. એથી બંનેએ મિત્રાનંદ સપડાઈ જાય, એવા વ્યૂહ વિચાર્યુ.
બીજી રાતે તો વસંતતિલકાએ ગઈરાત કરતા વધુ પ્રેમ પાશ ફેંક્યા. પણ મિત્રાનંદ યોગી બનીને બેસી ગયો. વસંતતિલકાએ ભોગના પાશ ફેંકવાના ચાલુ જ રાખ્યા, પણ મિત્રાનંદનો યોગ અતૂટ રહ્યો. આમ ને આમ બે ત્રણ રાત વહી જતાં અંતે વસંતતિલકા થાકી.
એથી એની માતા પણ ગુસ્સે ભરાઈ. અને પુત્રી પરનો ગુસ્સો મિત્રાનંદ ૫૨ ઠાલવતા એણે કહ્યું :
‘‘મિત્રાનંદ : તું તો પુરુષ છે કે પથ્થર ! રાજાને માટે પણ દુર્લભ એવી મારી પુત્રીની સામે તને યોગી બનવાનું સૂઝે છે ? યોગના ધતીંગ કરવાના સ્થાન ઘણા છે. આ તો વેશ્યા નિવાસ છે. અહીં તો યોગી આવે, તોય ભોગી બની જાય ! એક તું જ એવો ભોળો ભોગી આવ્યો કે, જે અહીં આવીને યોગી બની ગયો હોય ! આ રીતે મારી પુત્રીને હેરાન પરેશાન જ કરવી હોય, તારે આજથી અહીં આવવાની જરાય જરૂર નથી.''
આ સાંભળીને મિત્રાનંદને થયું કે, બાજી ઊંધી ન • કલ્યાણ વર્ષ ઃ ૫૧ (૫૯૫)
મિત્રાનંદની વાત સાંભળતા વેશ્યામાતાનો ગુસ્સો શમી ગયો. એણે કહ્યું : ખુશીથી પૂછો. હું જો જાણતી હોઈશ, તો તરત જ જવાબ આપીશ. પણ મને ખ્યાલ નહિ હોય, તો પૂછપરછ કરીને પણ જવાબ મેળવી આપવા હું બંધાવું છું. આપના જેવાની આવી સેવા કરવાનો લાભ કંઈ અમને વારંવાર મળતો નથી.
બળબળતા અગ્નિને પળ પછી જ પાણીમાં પલટાઈ ગયેલો જોઈને મિત્રાનંદને કંઈ બહુ આશ્ચર્ય ન થયું. કેમકે વેશ્યાની તાસીર એ જાણતો હતો. એણે ધીરે રહીને પ્રશ્ન કર્યો :
“આખી અવંતિપુરીમાં વસંતિતિલકાની જે નામના કામના છે, એથી મને એમ લાગે છે કે, અહીંની સર્વશ્રેષ્ઠ રૂપસ્વામિની આ જ હોવી જોઈએ. હવે મારે એટલું જ જાણવું છું કે, વસંતિતિલકાનું ગમનાગમન રાજ મહેલમાં ચાલુ છે ખરું ? અથવા રાજમહેલમાંથી અહીં કોઈનું ગમનાગમન થયા કરે છે ખરું ?''
વેશ્યામાતાએ કહ્યું : આટલો સહેલો સવાલ છે ? રાજાની ચામરધારિણી સેવિકા મારી આ પુત્રી જ છે. એથી વસંતતિલકાને રાજમંદિરમાં રોજ જવા આવવાનું તો થાય જ ને ?
મિત્રાનંદ મનોમન ખુશ થઈ ગયો. એણે પુનઃ પૂછ્યું : રાજકુમારી રત્નમંજરીને વસંતતિલકા ઓળખે છે ખરી ?
જવાબ મળ્યો : રત્નમંજરી તો વસંતતિલકાની
સખી છે. બોલો, હવે શી આજ્ઞા છે ?
મિત્રાનંદ મનોમન પ્રસન્ન બની ઉઠયો. પોતાની ભૂતિ માણતા એણે કહ્યું : યોજના પાર પડવાની તૈયારી હોય, એવી આનંદાનુ
‘‘રત્નમંજરીને આટલો સંદેશ પહોંચાડવાનો છે કે, તમે જેની પર પ્રેમસંદેશ પાઠવ્યો હતો, ગુણો સાંભળીને તમે જેના રાગી બન્યા હતા, એ અમરદત્તનો અંગત મિત્ર અહીં અવંતિમાં આવ્યો છે.''
આ સંદેશ રત્નમંજરીને પહોંચાડવાની જવાબદારી વસંતતિલકાએ સ્વીકારી અને મિત્રાનંદ જુદી જ કોઈ સ્વપ્નસૃષ્ટિમાં પહોંચી ગયો. [ક્રમશઃ
અંક : ૯ - ડિસેમ્બર : ૧૯૯૪ -