________________
ચિન્તા નથી. મારું મન તો પ્રસન્નતાથી છલોછલ છે. મને મારા માનની આરતી ઉતરે કે ન ઉતરે તેની કાંઈ જ પડી ની. મારી મહત્તા વાસ્તવિક છે અને સ્પષ્ટ રીતે સુદૃઢ છે. એને ઊની આંચ પણ આવે એમ નથી. પછી મારે ચિન્તા શા માટે કરવી પડે. તું ભલે ગર્વને બટકણો કાચ કહે પણ મારો ગર્વ પારદર્શક હોવાં છતાં કાચને બદલે સ્ફટિકનો બનેલો છે. એની નિર્મળતાની તોલે કોઈ ન આવે. હું ફૂલણજી દેડકાની પેઠે ગજા બહારનું પેટ ફૂલવતો હોઉં તો તારી વાત બરાબર ગણાય કે, ભાઈ અવસરે માર ખાઈ જવાશે. મારું પેટ તો માફકસર છે અને ચરબી વિનાનું છે. મને અજીર્ણ થશે તે દિવસે તો આકાશ અને પાતાળ એક થઈ ગયા હશે. મને મહાન તરીકે ઓળખાવાનું મન થયું નથી. ઊલટાનું મારી જાણ બહાર હું મહાન બની ગયો છું. મેં દુનિયાની દીવાલે કાન ધર્યા ત્યારે મારી જ મહત્તા ગવાતી સાંભળવા મળી. ‘મોટાઈ રે માહરી, સારે જગત પ્રસિદ્ધ.' કેવી રીતે-એમ પૂછવાની જરૂર નથી. ‘સિદ્ધ અમર વિદ્યાધરી, મુજ ગુણ ગાઈ સમૃદ્ધિ.' મારા ગુણ સંભળાવવા માટે સિદ્ધજનો એટલે કે અજાયબ એવી મંત્ર-તંત્ર-યંત્રની ત્રિપુટીને સિદ્ધ કરનારા, અમર એટલે કે યુગોના યુગો સુધી જીવનારા દેવો, વિદ્યાધર એટલે કે હજારો લબ્ધિઓના ધા૨ક મહાત્માઓ થાક્યા વિના મહેનત કરે છે. મહેનત કરવી પડે એટલી હદે ગુણોની બેહદ કક્ષા મેં સાધી છે. એને આંબતા તો થાકી જવાય. પણ આવા થાકને માણવામાં એ લોકો મશગૂલ છે. એ લોકોને મારી સમૃદ્ધિ ગમી છે અને સમૃદ્ધિ દ્વારા સર્જાતું મારું મહત્ત્વ પણ ગમ્યું છે. આથી જ હું પોતે પણ એમને પસંદ પડ્યો છું. વિરાટતા મારા ખોળે રમે છે. નિઃસીમનો પ્રસાર માત્ર મારો છે. જલની દુનિયા એજ મારી અન્તિમતા નથી. ‘વહાણ, તું જો. મારી દુનિયા જલ સિવાય પણ વિસ્તરી છે. મારા સદાના સંગાથી અંતર્લીપ સંખ્યામાં અખૂટ તો છે જ, તદુપરાન્ત એમનો વૈભવ અમૂલખ છે. એ દ્વીપો સોનાના અને ચાંદીના બનેલા છે. જાણે કે સોનાએ અને ચાંદીએ એ દ્વીપોમાં પોતાના રહેઠાણ ખડા કર્યાં છે. મહેલોમાં રાતની
શરૂઆત થાય ત્યારે દીપમાળની રોશની પ્રકટાવાય છે. રાતનું સૌન્દર્ય આ દીપમાળ દ્વારા જમાવટ કરે છે. મારામાં વસેલાં સોનાનાં અને ચાંદીના મહેલોમાં પણ ઔષધિઓ દીપ બનીને રેલાય છે અને જમાવટ કરે છે. મારા ખોળે વિકસેલાં આ વિશ્વને જોનારા નરનારીઓને સર્વોત્તમ પ્રકારની વિવિધ સુન્દરતા જોવા મળે છે. એ જોતાં જોતાં એમને એટલું કૌતુક થાય છે કે, વાત જ પૂછ મા. એ લોકોં આ વિશ્વ જોઈને સમગ્ર દુનિયાને જોઈ લીધાનો આનન્દ અનુભવે છે દુનિયાની દેખવા પાત્ર તમામ સુન્દરતા અહીં છે એથી અહીં આવીને નજરને ઠારનાર માટે આખી દુનિયાની લાંબી ખેપ જરૂરી રહેતી નથી. આ મારા દ્વીપોમાં તાજી એવી વનરાજીનો પણ પાર નથી. વહાણ, તને તો ખબર પણ નહીં હોય, એટલાં નામો મારી આ દુનિયાની વનસ્પતિને મળેલા છે. દરેક નામને સોહાવનાર વનસ્પતિનો લીલોછમ પ્રદેશ શ્વાસમાં ભરાતી ફોરમભરી સુવાસ રેલાવે છે. એમનાં નામો સાંભળ, એ નામમાં જ કેવી સુગંધ છે તેનો તને ખ્યાલ આવશે. કોમલ દલ ધરાવતા જાતિલ, રસાળ અને લલિત, લવંગ, શ્રીફળ અને એલચી અને સોપારી અને સાથોસાથ નાગ ને પુંનાગ, નામ તો ઘણા બંધાં છે પણ તે સાંભળવાની ધીરજ તારામાં નથી તેથી ટૂંકમાં કહું કે ‘જોવા જેહવા જોઈએ તેહવા મુજ મધ્યભાગ, આ તો મેવાની વાત થઈ. ફૂલોની સૃષ્ટિ તો અદ્ભુત છે. અહીં હાજર છે ચંપક, કેતકી અને માલતી, જે સતત પરિમલનો ધોધ વરસાવે છે. અહીં હાજર બકુલ અને મુકુલના સઘન વૃો. અને ? અને ભમરાઓના ગુંજારવથી વાચાળ બનેલા મચકુંદ. આટલું ઓછું છે. હજી તો સાંકળિયું બહુ લાંબુ છે. દમોં અને મરૂઓ અને મોગરો અને લાલવાઁ અરવિંદ.. વહાણ, તારા માટે આ નામ નવા છે અને આ નામ ધરાવતાં ફળ અને ફૂલો જોવાના તારે બાકી છે. મારા આધારે જીવન ધરી રહેલા ઉપવનોમાં કંદની જાતિ ઘણી બધી છે. આ બધું અમથું પડ્યું રહેતું નથી. એ તો ‘દિએ જનને આનંદ.' વળી, મારા શરણે રહીને સુખી રહેનારી આ વિદ્યુમની વેલ જોવા જેવી છે. એણે સાધેલો
• કલ્યાણ વર્ષ : ૫૧ (૬૦૫) અંક : ૯ - ડિસેમ્બર : ૧૯૯૪૭
