________________
પ૧૨ : માયણની રત્નપ્રભા
ભર્યું હૈયું કમકમી ઉઠયું.
જુદું અને રોષથી જે પગલું ભરાય તે જુદું. મહાન “અરરર આ પાપી કેવું દુષ્ટ સાહસ કરી રહ્યો પુરુષો બીજાની ભૂલ દેખાતાં અનિવાર્ય સંગમાં છે...? મારા પ્રત્યેના રેષથી આ મહાન સંહાર કરવા ઠેષ વિના કરે ખરા, પરંતુ જ્યાં એ ભૂલ દૂર થયેલી પ્રેરાયો છે. ભારતેશ્વરે નિર્માણ કરેલા આ ભવ્ય જુએ એટલે શિક્ષા બંધ કરી દે. જ્યારે' જગતના તાથને ઉછેદ કરી નાંખશે... મહામનિએ રાવણનાં પામર જીવા બીજાની ભૂલ જઇ રોષે ભરાય છે. ત્યનું પરિણામ વિચાર્યું.
ગુસ્સો કરે છે....પછી રોષમાં ને રેષમાં બીજાને
શિક્ષા કરવા જાય છે; ભલેને પછી સામાએ પિતાની છે પણ તેથી મારે શું ? મારે અને આ વિશ્વને ભૂલ કબૂલી લીધી હોય, દોષ દૂર કર્યો હોય છતાં શું સંબંધ છે? મેં જગતથી સંબંધને તોડી નાંખ્યો પેલો તે રોષમાં એજ વિચારવાનું કે “બાબર... છે: અરે, જ્યાં મારા શરીર પરથી પણ મેં મમત્વનું એવી શિક્ષા કરૂ કે ફરીથી માથું જ ન ઉચકે... વિસર્જન કર્યું છે, ત્યાં ત્યારે આ બધા પરિણામના સીધાદોર કરી નાંખ્યું. હમણાં તે એ ભૂલ કબૂલે છે, વિચાર કરવાથી શું ?'
પણ ફરીથી પાછા એવા ને એવા...માટે ભયંકર મહામુનિ એકત્વ ભાવમાં ગયા; પરંતુ પાછા વળી
શિક્ષાના જ આ તો ઘરાક !..' પાછા એ શિક્ષા
કરીને જંપે નહિ; એના પ્રત્યે શંકાની જ દૃષ્ટિથી ગયા. જ્યારે અનેકનાં વિચાર કરવાની પવિત્ર ફરજ
જેવાના. એ દેષિત વ્યકિતને જોવાના ચશ્મા જ ઉપસ્થિત થઈ હોય ત્યારે કેવળ જાતને વિચાર
જુદા રાખવાના! કરનાર જ્ઞાની ન કહેવાય. મહામુનિ વિચારે છે :
મહામુનિ તે પુનઃ પોતાના ધ્યાનમાં પરોવાઈ ચૈત્યરક્ષા અને જીવરક્ષાના કર્તવ્યો આજે
ગયા. એમને કયાં વળી બીજી ફુરસદ જ હતી! મારી સામે છે. મારાથી એની પ્રત્યે ઉપેક્ષા કેમ થઈ શકે? રાગ અને દૂષને જરાય ઉંચાનીચા થવા દીધા
રાવણની દશા જોવા જેવી થઈ ગઈ. તેના મુખ વિના આ નરાધમને કંઈક પરચો દેખાડું.
પરથી પ્રતાપની લાલિમાં લય પામી ગઈ...વિદ્યા
શકિતઓનો ગર્વ એાસરી ગયો...ઉન્નત મસ્તક નીચું અનેક મહાન શક્તિઓના સાગરશા મહામુનિએ ઢળી પડયું. માત્ર પિતાના પગના એક અંગુઠાને જ પર્વતના શિખર પર દબાવ્યા.
બહાર નીકળી તે સીધે જ ઉપર આવ્યો.
પશ્ચાત્તાપપૂર્ણ અંત:કરણથી તેણે મહામુનિ . ઉંચો થયેલો પહાડ નીચે જવા માંડયો. પૃથ્વી
વાલીનાં ચરણેમાં નમસ્કાર કર્યા. અભિમાનને ફાડીને નીચે પેઠેલો રાવણ દબાયો..ખૂબ દબાયો...
હિમાલય પશ્ચાત્તાપના પ્રખરતાપથી પાણી પાણી થઈ અરે...એ દબાય કે ભયાનક ચીસ પાડી ઉઠે... રાડ પાડી ઉઠય...
મહામુનિનાં ચરણોનું પ્રક્ષાલન કરી રહ્યો.
પ્રભુ નિર્લજજ બની વારંવાર મેં આપના ત્યારથી એ “રાવણ” કહેવાય.
અપરાધ કર્યો છે... આ૫ મહાન શક્તિશાળી હોવા દીનતા ભર્યો અવાજ જ્યાં મહામુનિના કાને છતાં મહાત્મા બની... પરમકૃપાથી તે અપરાધોને પડો...તુરત જ દબાવેલો અંગુઠો ઉપાડી લીધે! સહન કર્યા...” રાવણને કંઠ શોષાયો. પરંતુ આજે કૃપાના સાગર મહામુનિને રાવણ પ્રત્યે કયાં રોષ જ મહામનિની સમક્ષ લંકાપતિ રાવણ તરીકે નહિ પરંતુ હતો ! એકમાત્ર અનર્થથી એનું વારણ કરવું હતું, એક નષ્ટ અપરાધી તરીકે ગુનાઓને ઈકરાર કરવા તે થઈ ગયું એટલે બસ!
તે તલસી રહ્યો છે. 'શિક્ષામાત્ર કરવાની બુદ્ધિથી જે પગલું ભરાય તે “આપે રાજ્ય છોડવું ઢબ છેડયું. તે
