________________
વિધવા અને પુનર્જન'
પૂ. મુનિરાજ શ્રી મૃગેંદ્રમુનિજી મહારાજ મુંબઈ
કરવી મૂકી દે. એક મૈત્રી-સભર દષ્ટિથી તેમને ૫. સુખલાલજી સંઘવી અને પં. સમાજમાં સ્થાન આપે તે પછી આ પ્રશ્ન જ પ્રભુદાસ પારેખ બંને વિદ્વાને વચ્ચે થયેલા ટકી શકતું નથી. અને એવી જુગુપ્સામાંવાર્તાલાપને આ પ્રસંગ છે.
નિંદામાં કે બેટે ગર્વ લેવામાં જૈનધર્મ કયાં આજથી અમુક વર્ષો ઉપર વિધવા અને માને છે? પુનર્લગ્નને પ્રશ્ન વધુ જોરદાર ચર્ચાને વિષય એટલે મારું તે તમને આ વિશે એટલું બન્યું. હતે. પ્રજાની માન્યતા કેટલીક આની જ કહેવું છે કે-એવી મુદ્ર-શુલ્ક-સંકુચિત તરફેણમાં હતી તે કેટલીક માન્યતાઓ તેના દષ્ટિને ત્યાગ કરી દિલાવર દિલના બનીએ. વિરૂદ્ધમાં હતી.
પતિતેની અવગણના ન કરતાં તેમને પં. સુખલાલજી અને પક્ષ કરતા હતાં
પુનરુદ્ધાર કરી પગભર બનાવીએ એ અગત્યનું જ્યારે પં. પ્રભુદાસ પારેખ આ ઉગતી બદીને
છે. ઉપરાંત આપણી એ ફરજ પણ છે. તેમને નાથવા પ્રયત્નશીલ હતાં.
શું જણાય છે?” સદરહુ બંને વિદ્વાને આજથી અમુક પં. સુખલાલજીએ પિતાનું વક્તવ્ય પં. વર્ષો ઉપર અમદાવાદ ખાતે મળેલાં અને પારેખ સામે રજૂ કર્યું. ઘણી વિગતે પરત્વે અને વિદ્વાનોએ ચર્ચા કરેલી એમાં “વિધવા અને પુનલગ્ન”ની પણ
આ વિચારો પં. પારેખ માટે વજચર્ચા થયેલી. આ અંગે પં. સંઘવીએ પિતાને
ઘાત સમાન હતાં. બિલકુલ અકળાયા વિના અભિપ્રાય વ્યક્ત કરતાં કહ્યું –
સ્વસ્થચિ અને ઠંડે કલેજે પારેખે જે
જણાવ્યું તે હૃદયસ્પર્શી હતુંસાથે યુક્તિતમે માનશો? આજે આ પ્રશ્ન બહુ વિકટ યુક્ત પણ ખરું. થતું જાય છે. કેઈપણ પ્રશ્ન સમસ્યાનું સ્વરૂપ
પંડિતવર્ય-હું પણ એમાં માનનારે છું. લે તે અગાઉ તેનું સમાધાન થઈ જવું જોઈએ.
" વિધવાઓ કે જેમણે પુનર્લગ્ન કર્યુ છે. તેમની હું ધારું છું ત્યાં સુધી આના હિમાયતીઓ
- પ્રતિ આવી દષ્ટિ રખાય તે હું કઈ વાંધે કરતાં એના વિરોધીઓ વધુ જવાબદાર મને
જેતે નથી..પણ આપનું કથન માત્ર સમદષ્ટિ જણાય છે.”
રાખવા પૂરતું જ છે ને? પારેખે સંઘવીના શી રીતે....?” પારેખે પ્રશ્નાર્થક જવાબ આશય સાથે ટકકર લેતાં કહ્યું. આપે.
પં. સંઘવી તે પારેખના આ જવાબથી એ રીતે કે જે વિરોધીઓ એનો સડક જ થઈ ગયાં. એમની તાજુબીને પાર વિરેાધ-બહિષ્કાર-તિરસ્કાર, કર છોડી દે ન રહ્યો. લગભગ દરેક માન્યતામાં અસહમત અને પુનર્વિવાહિત સ્ત્રીઓ તરફ ઘણુ-જુગુપ્સા થનાર પારેખ આમ શું બેલી રહ્યા છે?
